Tag: πόλεμος

Μπλοκ της Αστάνα 2

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Κάλλιο αργά παρά ποτέ; Ή «να δούμε πως θα την βγάλουμε»; Συνεντευξιαζόμενος στην λιβανέζικη al Akhbar ο Riad Hammoud Darar, συμπρόεδρος της πολιτικής πτέρυγας του ypgκρατούμενου στρατού στην βορειοανατολική συρία, δήλωσε χτες ότι πάντα συζητούσαμε τις μελλοντικές σχέσεις μας με την Δαμασκό με σκοπό μια πραγματική συνεργασία για το καλό όλων των συριακών εθνικών και θρησκευτικών ομάδων.

«Πάντα»… Πάντα; Θα υπήρχε, τότε, μια αδικαιολόγητη συστολή που κατέληγε πάντα στο να απορρίπτουν τις προτάσεις του καθεστώτος Ασσαντ… Τώρα (και όχι «πάντα»…), εξαιτίας του βίαιου «σπρωξίματος» απ’ τον βορρά, ο Darar δηλώνει στη συνέντευξή του ευτυχής που με την ρωσική μεσολάβηση αναδεικνύεται ο δημιουργικός ρόλος του συριακού στρατού για την προστασία των συνόρων… Τόσα χρόνια του είδε διαφύγει η δημιουργικότητα του στρατού του Άσαντ… Έστω. Βρήκε το φως του – θα έλεγε κάποιος.

Ένας άλλος κούρδος αξιωματούχος δήλωσε ωστόσο στην ίδια εφημερίδα, πως η απόφαση των ηπα να κρατήσουν ένα μέρος του στρατού τους στο συριακό έδαφος μας ενθαρρύνει να μην κάνουμε πολλές παραχωρήσεις στη Δαμασκό. (Χρειάζεται «θάρρος» για να σε ενθαρρύνει η Ουάσιγκτον…)

Είναι σαφές ότι οι σχέσεις της ypg/pkk γραφειοκρατίας, πολιτικής και στρατιωτικής, τόσο με την Ουάσιγκτον όσο και με το Τελ Αβίβ είναι πολύ πιο οργανικές από μια απλή, συγκυριακή συμμαχία. Κατά την al Akhbar η συρο-κουρδική εξουσία ελπίζει ότι η συμφωνία Μόσχας – Άγκυρας θα αφήσει τον αμερικανικό στρατό να ελέγχει τα πετρελαιοπήγαδα στην ανατολική όχθη του Ευφράτη απ’ την Deir ez Zur  και προς το νότο (και στο pkk να συνεχίσει το λαθρεμπόριο πετρελαίου θα προσέθετε η ασταμάτητη μηχανή). Αν το pkk συνεχίζει να κάνει τέτοιους λογαριασμούς, και αυτό κάνει, τότε είναι άξιο της ιστορίας του… Όχι, όμως, άξιο των κούρδων πληβείων.

Το ότι αυτές οι περιοχές δεν έχουν ούτε είχαν ποτέ κουρδικούς πληθυσμούς χαλάει βέβαια το ροζ συννεφάκι της «αναρχοκομμουνιστικής Rojava». Και το χαλάει πολύ άσχημα. Γιατί φαίνεται πως περισσότερο απ’ όλα αυτό που νοιάζει το pkk/ypg είναι τα έσοδα απ’ το λαθρεμπόριο… Γι’ αυτό και «δεν πρέπει να μιλάμε γι’ αυτά»…

Τα υπόλοιπα, περί ευτυχίας για τον «δημιουργικό ρόλο του συριακού στρατού» ανήκουν προφανώς στην κατηγορία «νάχαμε να λέγαμε»…

(φωτογραφία: 2017, οι ypg τρέχουν απ’ τα βόρεια να προλάβουν την προέλαση του συριακού στρατού ‘n’ friends απ’ τα ανατολικά. Οι μαύρες κουκίδες είναι οικισμοί, χωριά και κωμοπόλεις. Τα κοιτάσματα στην ανατολική όχθη του Ευφράτη φαίνονται – είναι αυτά που θέλουν να “φυλάνε” απο κοινού ypg και αμερικανικός στρατός..)

Μπλοκ της Αστάνα 3

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Οι ντόπιοι δημαγωγοί, «ειδικοί» και ανειδίκευτοι, θα θυμώνουν μιας και κανένα απ’ τα παραμύθια τους δεν βρήκε αληθινό. Κάποιοι, για παράδειγμα, θα συνεχίσουν να τραυλίζουν ότι «ο Erdogan ηττήθηκε» … επειδή δεν κατέλαβε όλη την βόρεια συρία. Λες και θα ήταν ποτέ δυνατόν κάτι τέτοιο: να καταλάβει μια ζώνη μήκους σχεδόν 1.000 χιλιομέτρων. Λες και άμα λέγεσαι Erdogan απαγορεύεται να μαξιμάρεις προπαγανδιστικά…

Δεν «τσακίστηκε» λοιπόν ο Erdogan, δεν «κατέρρευσε» το τουρκικό καθεστώς, δεν έγινε «σφαγή» αμάχων κούρδων· κανένα αντιτουρκικό όνειρο δεν ευωδόθηκε… Ξεσπιτώθηκαν, πράγματι, περίπου 180.000 κούρδων αμάχων στις περιοχές που έχει καταλάβει το συριακό πεζικό του τουρκικού στρατού. Αλλά στο βαθμό που θα σταματήσουν οι όποιες μάχες (μισο-μάχες και σε ελάχιστα σημεία έγιναν πραγματικά) θα γυρίσουν στα σπίτια τους· με εγγυήσεις είτε απ’ την Μόσχα, είτε απ’ την Δαμασκό, είτε κι απ’ τους δύο – και χωρίς τουρκικές αντιρρήσεις. Θα επιστρέψουν χωρίς όπλα – καμμιά απ’ τις «εγγυήτριες δυνάμεις» δεν θα το διαπραγματευόταν αυτό.

Πέρα απ’ το τι πρόκειται να γίνει με τον θύλακα του Idlib, μ’ ένα μεγάλο κομμάτι της ακόμα ypg/αμερικανοκρατούμενης ανατολικής συρίας και με έναν σχετικά μεγάλο θύλακα στα νότια στα σύνορα συρίας ιορδανίας (καθόλου δευτερεύον κανένα απ’ αυτά τα θέματα)· πέρα απ’ το πως θα ξεκινήσουν και θα προχωρήσουν οι διαδικασίες για το καινούργιο σύνταγμα, συμπεριλαμβανόμενης της ένταξης σ’ αυτές τις διαδικασίες και εκπροσώπων των σύριων κούρδων (μια ιστορία που προβλέπεται να είναι πιο χρονοβόρα απ’ το brexit…), το μπλοκ της Αστάνα έδειξε εδώ και πάνω από 4 χρόνια το πόσο αποτελεσματικά μπορεί να ελιχθεί σε εχθρικό τερραίν και με όχι ευνοϊκούς συσχετισμούς κατ’ αρχήν, και να αξιοποιήσει οτιδήποτε είναι στη διάθεσή του, προκειμένου να πετύχει τους στόχους του στο συριακό πεδίο μάχης (και όχι μόνο).

Προφανώς το μπλοκ της Αστάνα δεν έχει μια έτοιμη λύση για κάθε πρόβλημα στη μέση Ανατολή. Οι διαδηλώσεις, για παράδειγμα, στον λίβανο και στο ιράκ, με αιτίες καθ’ όλα δικαιολογημένες, ζορίζουν πράγματι τα εκεί καθεστώτα. Αυτό επιτρέπει σε διάφορους να τις θεωρούν υποκινούμενες απ’ τον άξονα. Όμως ακόμα κι αν υποθέσει κανείς ότι διάφορες υπηρεσίες βάζουν το χεράκι τους (παλιά τους τέχνη!), τα περιθώρια που βρίσκουν να το κάνουν οφείλονται, κυρίως, στα χαρακτηριστικά αυτών των καθεστώτων. Γιατί, για παράδειγμα, και στο Χονγκ Κονγκ είναι σαφές ότι η Ουάσιγκτον έχει βάλει όχι μόνο το χέρι της αλλά και τα πόδια της· τι έχει πετύχει όμως; Τίποτα.

Εννοούμενα σαν καπιταλιστικά κράτη τόσο ο λίβανος όσο και το ιράκ χρειάζονται οπωσδήποτε μια στέρεη «θεσμική ολοκλήρωση», το καθένα με βάση την κοινωνική σύνθεση και την ταξική διαστρωμάτωση στο εσωτερικό του. Οι απειλές και οι σχεδιασμοί του άξονα λειτουργούν, πράγματι, σαν σοβαρά εμπόδια· τραβώντας πόρους και προσανατολισμούς σε πολεμικά ενδεχόμενα αντί για κοινωνικά χρήσιμα project· στην “άμυνα” αντί για την “υγεία”. Ωστόσο ο κόσμος, και ειδικά οι πληβείοι, ακόμα κι αν καταλαβαίνουν τον ρόλο του άξονα, δεν μπορούν να περιμένουν επ’ αόριστο μέχρι να φύγει και ο τελευταίος αμερικάνος στρατιώτης απ’ την μέση Ανατολή, και μέχρι το ισραηλινό απαρτχάιντ καθεστώς να καταρρεύσει σαν τέτοιο. Η σίγουρη ειρήνη θα αργήσει· αλλά η ζωή υπό καθεστώτα προσοδικά είναι ένας καθημερινός εσωτερικός πόλεμος διαρκείας…

Μια στέρεη «θεσμική ολοκλήρωση» είναι που θα μπορέσει να αξιοποιήσει, εν τέλει, και την κινεζική επέκταση… Μπορεί ο κινέζικος καπιταλισμός να αδιαφορεί για τα διαπιστευτήρια της “δημοκρατίας”, αλλά δεν πετάει τα λεφτά και τα σχέδιά του σε πηγάδια χωρίς πάτο.

(φωτογραφία: Και μια ο λόγος για το Πεκίνο, να: ο Zhan Jun, ειδικός απεσταλμένος του κινεζικού κράτους για τις υποθέσεις της μέσης Ανατολής, πέρασε χτες απ’ την Τεχεράνη. Ταξίδι για δουλειές: πως θα προχωρήσει, για παράδειγμα, η συμφωνία των 400 δις δολαρίων…)

Μέση Ανατολή 2

Τρίτη 22 Οκτώβρη. Μην φάτε τα λεγόμενα του Graham – δεν τρώγονται!! Ο τύπος είναι επαγγελματίας προβοκάτορας. Πρώτον, η Τεχεράνη έχει τόσα πετρέλαια (και φυσικό αέριο) που το τελευταίο που θα την απασχολούσε θα ήταν να βάλει στο χέρι τα όποια κοιτάσματα στην συριακή ανατολική όχθη του Ευφράτη. Και δεύτερον, η “προστασία απ’ τον isis” μοιάζει με τον ατέρμονα στο κέντρο ενός δίσκου βινυλίου. Είναι η αναμενόμενη πολιτική κατάθλιψη όταν ένα σχέδιο για τη μέση Ανατολή έχει ηττηθεί, αλλά δεν υπάρχει άλλο, οπότε επαναλαμβάνονται χωρίς τέλος τα παλιά κλισέ. Διότι αν, λέμε «αν», τον έλεγχο αυτών των κοιτασμάτων τον απαιτήσει ο συριακός στρατός έχοντας εμπροσθοφυλακή ένα τάγμα του ένδοξου ρωσικού στρατού, τότε ο σκληροπυρηνικός Graham δεν θα μπορέσει (ούτε θα θελήσει καν) να προτάξει τα στήθια του αυτοπροσώπως υπέρ της «προστασίας»…. Υποψιαζόμαστε ούτε ο μέσος ένδοξος αμερικάνος πεζοναύτης θα έχει τέτοια όρεξη.

Όμως ο Graham (και το ψόφιο κουνάβι), πίσω απ’ την παρανοϊκή φιλολογία περί «προστασίας», λένε κάτι. Δύο πράγματα μαζί. Το πιο άμεσο είναι ότι απευθύνονται στο pkk/ypg με την υπόσχεση πως «μπορούμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε, κι εμείς θα σας εξασφαλίσουμε τα έσοδά σας απ’ το λαθρεμπόριο των κλεμμένων συριακών πετρελαίων…» Το πιο σημαντικό είναι ότι το συριακό τρίγωνο που υποδείξαμε πριν 5 ημέρες (η πίσω όψη, 17 Οκτώβρη) είναι η τελευταία «γραμμή άμυνας» της συνεργασίας του pkk/ypg και του αμερικανικού πενταγώνου στη συριακή επικράτεια: μια περιοχή που δεν έχει καμμία σχέση με ντόπιους κουρδικούς πληθυσμούς· και επίσης μια περιοχή που βρίσκεται έξω απ’ την εμβέλεια των συνεπειών της εισβολής της τουρκίας (επιμένουμε, το ξέρουμε ότι φαίνεται υπερβολικό, αλλά κρατήστε το: του μπλοκ της Αστάνα μέσω της Άγκυρας…) στη βόρεια συρία.

Σημαίνουν αυτά τα δύο ότι εκεί, σ’ αυτό το τρίγωνο, ο αμερικανικός στρατός και οι κουρδικές βιτρίνες του είναι ασφαλείς; Η γεωγραφία, η πολιτική οικονομία, ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός και (τελευταίο και καταϊδρωμένο το ένστικτο της ασταμάτητης μηχανής…) υποδεικνύουν πως όχι. Σημαίνουν όμως, και συγχωρείστε την επιμονή, ότι η τουρκική εισβολή στη βόρεια συρία ΔΕΝ είναι όλο το έργο όπως προσπαθεί να χώσει στα μυαλά η οργανωμένη καθεστωτική αποπληροφόρηση διεθνώς… Είναι μόνο ένα μέρος του.

Όταν θα έχει τελειώσει η «βρώμικη δουλειά» που ανέλαβε η Άγκυρα για λογαριασμό της και για λογαριασμό του συνόλου του μπλοκ της Αστάνα (συμπεριλαμβανομένης της Δαμασκού…) στη βόρεια συρία, θυμηθείτε μας: θα έρθει η σειρά μιας επόμενης ζόρικης αποστολής που δεν θα πέφτει στους ώμους των τούρκων ισλαμοδημοκρατών και του στρατού τους…

Διαφορετικά η συριακή επικράτεια θα μείνει κολοβή· και, κυρίως, το αμερικανικο – ισραηλινο – σαουδαραβικό σχέδιο για τη μέση Ανατολή δεν θα έχει ηττηθεί ολοκληρωτικά. Θα έχει κρατήσει κάποια «φυλάκιά του»…

Συρία 1

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Ακόμα και «μη εγκάθετοι» και, σε γενικές γραμμές, αξιόπιστοι αναλυτές διεθνώς γνωστοί προσπαθούν να εξηγήσουν τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο συριακό πεδίο μάχης (την τουρκική εισβολή και όσα περιστρέφονται γύρω της)  κουβαλώντας στην πλάτη τους το φορτίο της ιστορίας του 20ου αιώνα· της ιστορίας της μέσης Ανατολής. Είναι σίγουρο ότι το παρελθόν, όπως ζει είτε σαν επίσημες, καθεστωτικές ιδεολογίες είτε σαν αντι-αφηγήσεις των πληβείων, παίζει τον ρόλο του στις συνειδήσεις. Αλλά ο καπιταλισμός και η εξέλιξή του «δεν γυρίζει πίσω» ως προς τις πραγματικές διαδικασίες εξουσίας, εκμετάλλευσης, συσσώρευσης, πειθάρχησης που παράγει σαν ικανές και αναγκαίες· ακόμα κι αν αυτές περιστρέφονται γύρω από μια χούφτα βασικά μοτίβα.

Μία απ’ τις σπαζοκεφαλιές είναι το αν το τουρκικό καθεστώς σκοπεύει να «κρατήσει για δικές του», με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τις περιοχές του συριακού βορρά όπου έχει στρατό: τον θύλακα της Afrin και την τωρινή ζώνη δυτικά της Ras al-Ayn. Ή όχι. Στην προσπάθειά τους να «αποκωδικοποιήσουν» αυτήν την εξέλιξη, πάντα κάτω απ’ το βάρος του παρελθόντος, αυτοί οι αξιόπιστοι αναλυτές σκέφτονται σα να βρισκόμαστε στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα – και δεν αξιολογούν καν το γεγονός ότι στον «φυσικό κατακτητή» αυτής της περιοχής συμμετέχουν και πάνω από 10.000 σύριοι ένοπλοι, proxies της Άγκυρας βέβαια, αλλά οπωσδήποτε σύριοι. (Σα να λέμε: επανάσταση στον Μοριά και στη Ρούμελη το 1821, και οπλαρχηγοί που χρηματοδοτούνται έμμεσα απ’ το Λονδίνο, το Παρίσι και την Μόσχα – αλλά είναι ντόπιοι. Ξέρετε τι ακολούθησε· ακόμα το πληρώνουμε…)

Έτσι, οι «απαντήσεις» τώρα αναζητιούνται στο μυαλό του Erdogan, του Putin, του Άσαντ… Κι όταν δεν βρίσκονται εκεί, αναζητιούνται στους χάρτες της μοιρασιάς του νότου της άλλοτε οθωμανικής αυτοκρατορίας μεταξύ γαλλικού και αγγλικού ιμπεριαλισμού, στα μυαλά του Sikes και του Picot, στη γενεαλογία του δυτικού ιμπεριαλισμού στη μέση Ανατολή…. Αλήθεια: υπάρχει μήπως κάποιος κλάδος του φροϋδισμού που μπορεί να εξηγήσει τον 21ο καπιταλιστικό αιώνα σαν «απωθημένη καθήλωση στο πρωκτικό στάδιο» των αρχών του 20ου ή ακόμα πιο πίσω;

Συρία 2

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Κατά την άποψη της περιθωριακής ασταμάτητης μηχανής, οι απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήματα δεν βρίσκονται ούτε στο παρελθόν ούτε στα πρόσωπα της εξουσίας· παρότι και το μεν και τα δε παίζουν πάντα έναν ρόλο, που ωστόσο δεν είναι υποχρεωτικά «ορατός δια γυμνού οφθαλμού»· κι ίσως ούτε καν σταθερός. Οι βασικές απαντήσεις βρίσκονται στα χαρακτηριστικά (κι ακόμα περισσότερο: στις τάσεις) του πραγματικού καπιταλισμού, τον οποίον υπηρετούν τα όποια πρόσωπα της εξουσίας. Όχι σαν συνωμοσία αλλά σαν ιστορική αναγκαιότητα – έννοια που έχει παραγραφεί απ’ την σκέψη των υπηκόων / δούλων.

Η ερώτηση, λοιπόν, της οποίας η απάντηση θα ήταν πολύ ασφαλέστερη απ’ την ονειρομαντεία, είναι η εξής: στον καπιταλισμό της 4ης βιομηχανικής επανάστασης είναι η προσάρτηση και η κατάκτηση εδαφών το ίδιο σημαντική όπως στη διάρκεια της 1ης ή της 2ης βιομηχανικής επανάστασης; Ή μήπως οι κρατικοί ιμπεριαλισμοί μπορούν να κινηθούν ανάμεσα σε περισσότερες, πιο λειτουργικές και πιο επίκαιρες επιλογές; Με άλλα λόγια: το τουρκικό καθεστώς «θέλει έδαφος» στη συρία; Ή θέλει επιρροή; Θέλει όντως την «επαναχάραξη των κρατικών συνόρων» και το σκίσιμο της «συνθήκης της Λωζάνης», ή θέλει την υπέρβασή τους; Θέλει να αυξήσει την έκτασή του ή θέλει να ενισχύσει την επιρροή του (οικονομική, ιδεολογική, πολιτισμική) πολύ μακρύτερα απ’ τα σύνορά του; Εν τέλει: μια περιφερειακή ή και global «υπερδύναμη» γίνεται τέτοια επειδή απλώνεται σαν κηλίδα λαδιού στον χάρτη, και επειδή φυτεύει στρατιωτικές βάσεις παντού (όπως, π.χ., οι ηπα) ή επειδή αναγνωρίζεται σταθερά σαν τέτοια, με διάφορους τρόπους, (όπως, π.χ., η κίνα);

Χρειάζεται έμφαση εδώ. Αν κάποιος «προσπαθεί να καταλάβει τι γίνεται στο συριακό πεδίο μάχης» βουτώντας μέσα σε ιστορικά, γεωγραφικά και πολιτικά / εξουσιαστικά δεδομένα που αφορούν ΜΟΝΟ το συριακό πεδιο μάχης, αν δηλαδή «προσπαθεί να καταλάβει» αφήνοντας την αντι-καπιταλιστική ανάλυση «γι’ αργότερα», τότε έχει εδαφικοποιήσει την σκέψη του τόσο πολύ και τόσο σταθερά ώστε ουσιαστικά δεν ερευνά τίποτα: οι αναζητούμενες «απαντήσεις» είναι οι άρρητες προϋποθέσεις των συλλογισμών του. Βρίσκονται εκεί απ’ την αρχή!

Go global 1

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Γιατί, λοιπόν, η Μόσχα «αυτοπεριορίστηκε» μόνο στην κατάληψη της αμπχαζίας και της νότιας οσετίας το καλοκαίρι του 2008 όταν ήταν ορθάνοικτος ο δρόμος για την κατάληψη του Tbilizi και όλης της γεωργίας, και δεν υπήρχε κανένας για να σταματήσει τα ρωσικά τανκς; Γιατί, again, η Μόσχα «αυτοπεριορίστηκε» το 2014 μόνο στην Κριμαία, όταν είχε τον ουκρανό πρόεδρο Yanukovych κυνηγημένο φυγά στο έδαφός της, που θα μπορούσε να κάνει έκκληση στο ρωσικό αδελφικό ενδιαφέρον για την «σωτηρία της δημοκρατίας στην ουκρανία» νομιμοποιώντας έτσι την στρατιωτική κατάληψη ακόμα και όλης της ουκρανίας (και μάλιστα σε συνεργασία με τον ίδιο τον ουκρανικό στρατό), ε; Αν η απάντηση είναι «αναγκάστηκε απ’ το ενδεχόμενο διεθνούς κατακραυγής» είναι λάθος: το φασιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ ονομάζει «εθνικό έδαφός» του τα συριακά υψώματα του Golan, όση και όποια κι αν είναι η «διεθνής κατακραυγή». Θα μπορούσε να το κάνει ο οποιοσδήποτε αν ήταν ένα παρηκασμένο, μοντέρνο, απαρτχάιντ κράτος σαν το ισραηλινό. Αλλά δεν είναι τέτοια η καπιταλιστική τάση.

Μπορεί να βρει (ή να φτιάξει) ο καθένας μια «μεσανατολική εξήγηση για ένα μεσανατολικό πρόβλημα»· μια «ουκρανική εξήγηση για ένα ουκρανικό πρόβλημα», μια «καυκάσια εξήγηση για ένα καυκάσιο πρόβλημα», και ούτω καθεξής… Πηγαίνοντας από γεωπολιτική ιδιαιτερότητα σε γεωπολιτική ιδιαιτερότητα θα έχει “ερμηνεύσει” στο τέλος, έτσι, έναν κόσμο αίματος και εκμετάλλευσης χωρίς καμμία συνοχή – και χωρίς Ιστορία… Θα έχει φτιάξει έναν κόσμο ηγεμονικών «ιδιοτροπιών» – χωρίς καπιταλισμό, χωρίς 4η βιομηχανική επανάσταση, χωρίς αρχή και τέλος…

Η ασταμάτητη μηχανή έχει υποστηρίξει πως όχι ο Erdogan σαν «δαίμονας» (έχει ικανότητες, αυτό είναι αναμφίβολο…) αλλά οι ισλαμοδημοκράτες της τουρκίας σαν μοντέλο διακυβέρνησης / εξουσίας υπήρξαν παράδειγμα, έμπνευση για εκατοντάδες χιλιάδες παρόμοια ιδεολογικά, πολιτικά και κοινωνικά υποκείμενα απ’ το μαρόκο ως το ιράκ. Το παράδειγμα του akp δεν αφορούσε το πρόγραμμα της «οικονομικής» ή της «κοινωνικής» πολιτικής του στενά εννοημένα. Αφορούσε κάτι πολύ σημαντικότερο: την δυνατότητα να ασκήσουν εξουσία (ή να συμμετάσχουν στην άσκησή της) και μάλιστα μέσα από δυτικού τύπου «δημοκρατικές διαδικασίες» (: κανονικές εκλογές, ανεμπόδιστη ύπαρξη κομμάτων, κλπ) μαζικά κοινωνικά υποκείμενα καταπιεσμένα, περιθωριοποιημένα, αποκλεισμένα επί δεκαετίες από διάφορες καθαρές ή κουκουλωμένες δικτατορίες, που λίγο πολύ όλες είχαν ξεκινήσει σαν «σοσιαλιστικές επαναστάσεις» για να καταλήξουν πολιτικά προσοδικές φεουδαρχίες.

Το 2011 και το 2012 το «τουρκικό παράδειγμα», το «παράδειγμα των τούρκων ισλαμοδημοκρατών» είχε πολύ μεγάλη ακτινοβολία στην βόρεια αφρική και στη μέση Ανατολή· ήταν ηγεμονικό… Κι ωστόσο, για χάρη αυτής της ακτινοβολίας, η Άγκυρα δεν είχε μετακινήσει ούτε έναν στρατιώτη έξω απ’ τα σύνορά της· δεν είχε κατακτήσει ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο εδάφους… Δεν είχε προκαλέσει σπαζοκεφαλίες σε κάνενα ανήσυχο πνεύμα της δύσης…

Ας το τονίσουμε κι αυτό: υιοθετώντας το «παράδειγμα των τούρκων ισλαμοδημοκρατών» όλες αυτές οι κοινωνίες της αραβικής άνοιξης δεν σκόπευαν να γυρίσουν σε κάποια μυθική (θρησκευτική) αυθεντικότητα. Σε μυθικούς «dark ages»! Η θεωρούμενη σαν αναχρονιστική μουσουλμανική αδελφότητα μπορεί μεν να ηγεμονεύει μέσα από τον θρησκευτικό συντηρητισμό, αλλά δεν στελεχώνεται από ηλίθιους που επιδιώκουν την ummah του 622! Ήλπιζαν, σκόπευαν, επιθυμούσαν, να ανέβουν σαφώς ψηλότερα στις καπιταλιστικές ιεραρχίες του πλανήτη απ’ ότι ήταν πριν, με ευρύτερο κοινωνικό όφελος! Ήλπιζαν, σκόπευαν, επιθυμούσαν τα δικά τους οικονομικά και κοινωνικά «θαύματα» για τον 21ο αιώνα… Γι’ αυτό και παντού, τις βαθιά μεταρρυθμιστικές ατζέντες των αραβικών εξεγέρσεων, στήριζαν δια-ταξικές και δια-ηλικιακές συμμαχίες…

Το ντόπιο φασισταριό και οι τσατσορούφιανοι δημαγωγοί των διεθνών συμμάχων του δεν πρόκειται ποτέ να καταλάβουν τι πέτυχαν (πάντα από καπιταλιστική άποψη) οι ισλαμοδημοκράτες στην τουρκία απ’ το 2001 και μετά. Το πολύ πολύ να πετάξουν φευγαλέα κάποια νούμερα «ρυθμών ανάπτυξης». Το ποια ήταν η κοινωνική και ιδεολογική γεωγραφία αυτών των «ρυθμών ανάπτυξης» και το πως η τουρκική επικράτεια, από «συνοριακή ζώνη» της δύσης στη διάρκεια του 3ου παγκόσμιου (ψυχρού) πολέμου βρέθηκε ακριβώς μέσα στο διευρυμένο κέντρο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης / ανάπτυξης της κεντρικής ασίας αξιοποιώντας τη νέα θέση της, δεν πρόκειται ποτέ να το καταλάβουν. Είναι τόσο ρατσιστές ώστε…

Δεν τρέχει τίποτα: τους ηλίθιους, αργά ή γρήγορα, τους ξερνάει η Ιστορία (μέχρι να σκάσουν οι επόμενοι…)

Go global 2

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Παρά αυτήν την ακτινοβολία των ισλαμοδημοκρατών της τουρκίας, ή ίσως εξαιτίας της (σε τελευταία ανάλυση, ακόμα και χωρίς στρατιωτικές δράσεις, για ιμπεριαλισμό πρόκειται) το 2011 το τουρκικό καθεστώς βρέθηκε μπροστά σ’ αυτές τις δύο εξελίξεις: πρώτον, στην «τροπή» που πήρε η εξέγερση στη λιβύη (μετατροπή σε εμφύλιο χάρη στην κρυφή και φανερή επέμβαση του Παρισιού, του Λονδίνου και, τελικά, της Ουάσιγκτον)· και στο ότι η εξέγερση στη συρία έμοιαζε να παίρνει τον ίδιο δρόμο, τον δρόμο του εμφυλίου, πάλι με τους ίδιους κρυφούς παράγοντες, plus το Ριάντ και την Ντόχα – κι αυτό παρότι η Άγκυρα (μαζί με την Τεχεράνη και την Μόσχα, το τωρινό μπλοκ της Αστάνα – σημειώστε το…) συμβούλευε μέχρι τέλους τον Άσαντ να κάνει αξιόλογες μεταρρυθμίσεις στο καθεστώς του· και να τις κάνει έγκαιρα και πειστικά… Η προοπτική της ειρηνικής μετάβασης από αυταρχικά καθεστώτα σε δημοκρατίες στον αραβικό / μουσουλμανικό κόσμο τσακιζόταν κάτω απ’ την αντεπίθεση των πρωτοκοσμικών αλλά και, βασικό, των ντόπιων αφεντικών· το τουρκικό παράδειγμα έπρεπε να μείνει εξαίρεση· συνεπώς η σχετικά φρέσκια τουρκική soft power έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει με τον εαυτό της.

Κανείς δεν μνημονεύει εκείνο το ταξίδι του Erdogan στις ηπα τον Σεπτέμβρη του 2011, όπου η διοίκηση Obama του παρουσίασε τα αναθεωρημένα σχέδια για τη «νέα μέση Ανατολή», που υπόσχονταν σημαντική θέση για το τουρκικό καθεστώς αν υποστηρίζε την διάλυση της συριακής επικράτειας. Κάποια στιγμή (μπορεί στο μακρινό μέλλον) οι ιστορικοί θα το θυμηθούν και να το ψάξουν. Η ασταμάτητη μηχανή ωστόσο δεν ξεχνάει. Αν η πρόταση ήταν η συγ-χρηματοδότηση και η συν-εκπαίδευση των ενόπλων υπέρ της κατασκευής τριών κρατών στη θέση του ενός στη συρία, δίπλα και μαζί με την ουαχαβίτικη σαουδική αραβία (και το κατάρ – τότε...), το γεγονός είναι ότι ο Erdogan την αποδέχτηκε. Την θέωρησε ελκυστική και συμφέρουσα; Δεν μπορούσε να κάνει κάτι αλλο; Αυτοί οι σκαφτιάδες ιστορικοί του μέλλοντος ας μας απαντήσουν.

Κάποιοι πονηροί είπαν, τότε, πως αυτό το επέλεξε ο Erdogan για να στηρίξει την συριακή μουσουλμανική αδελφότητα. Βλακώδες, και πάντως άσχετο με την καπιταλιστική πραγματικότητα. Μουσουλμανική αδελφότητα υπήρχε στη συρία και πριν το 2011! Υπήρχε και το 2002, και το 2005, και το 2007, και το 2010. Όση ιδεολογική συμπάθεια κι αν είχε το akp προς αυτούς, σαν κυβέρνηση, με τον Άσαντ τα είχε καλά· κι ακόμα καλύτερα… Το τουρκικό καθεστώς έκανε το 2011 αυτήν την επιλογή (αλλάζοντας ουσιαστικά την εξωτερική του πολιτική) για να «μείνει μέσα στο παιχνίδι», ιμπεριαλιστικό και καθόλου παιχνίδι, στη μέση Ανατολή – στο βαθμό που έμοιαζε πως αυτό το κινούσαν η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ – όχι αμελητέοι παράγοντες δηλαδή. Να μείνει στην ιστορική εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής με ιμπεριαλιστικούς στόχους αλλά με όρους εντελώς διαφορετικούς από εκείνους της ιδεολογικής, πολιτισμικής, κοινωνικής ακτινοβολίας ενός δημοκρατικού παραδείγματος. Να μείνει όχι σαν soft power αλλά δια της βίας.

Όταν οι ισλαμοδημοκράτες αποφάσισαν να παίξουν το αμερικανικής και ισραηλινής έμπνευσης «παιχνίδι των proxies» στη συρία, ήξεραν, καταλάβαιναν, ότι γίνονταν «μέρος του προβλήματος». Ήλπιζαν γρήγορα να γίνουν και «μέρος της λύσης» – δηλαδή να κρατήσουν τις επιρροές τους στους αραβικούς (σουνιτικούς) πληθυσμούς της μέσης Ανατολής και της βόρειας αφρικής. Όταν όμως άρχισαν οι πρακτόρικες «βόμβες στο ψαχνό» στην τουρκία, με κορυφαία εκείνη στο Diyarbakir στις 5 Ιούνη του 2015 σε προεκλογική συγκέντρωση του HDP, και, στη συνέχεια, το pkk άρχισε να εφαρμόζει «τακτικές isis» σε τουρκικό έδαφος, οι τούρκοι ισλαμοδημοκράτες το κατάλαβαν: η επικράτειά τους προοριζόταν για το επόμενο «πρόβλημα»!.. Απλά, πολύ απλά και ωμά, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ είχαν τους δικούς τους σχεδιασμούς για την «νέα μέση Ανατολή». Και σ’ αυτούς η τουρκική επικράτεια προοριζόταν για την «τύχη» της ιρακινής και της συριακής: να διαλυθεί. Παλιό, γνωστό σχέδιο των ‘90s, με καινούργια (isis) αλλά και παλιά μέσα…

Το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιούλη του 2016, αποτυχημένο μεν πραξικόπημα δε, ήταν το «καπάκι»… Σου περνάει ξώφαλτσα, και δεν έχεις πια αμφιβολίες…

Go global 3

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Αυτή η αναγκαστικά περιληπτική εξιστόρηση πολύ πρόσφατων γεγονότων και εξελίξεων είναι απαραίτητη (λέμε) για να υποστηρίξουμε την θέση ότι οι ισλαμοδημοκρατικές πολιτικές βιτρίνες της τουρκίας, εκπροσωπώντας ένα πολύ σύγχρονο και δυναμικό κράτος / κεφάλαιο (το έχουμε ξαναγράψει: την θέση στους G20 δεν την πήρε με μέσο η Άγκυρα!) επιχειρούν ως τώρα να ρεφάρουν απ’ την λάθος επιλογή τους το 2011· και τις συνέπειές της. Εξακολουθούν να θέλουν (λέμε…), κι αυτό είναι συνεπές με την εποχή, όχι έδαφος – αλλά επιρροή. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους στον πυρήνα της στρατηγικής της Άγκυρας όταν υποστηρίζει την παλαιστινιακή αντίσταση. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους που εμπνέει την διαχείριση της δολοφονίας του Khashoggi – ενάντια στην ουαχαβίτικη μαφία του Ριάντ. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους που στηρίζει την στρατηγική συμφωνία «μοιρασιάς» με την σιιτική Τεχεράνη της ιδεολογικής / πολιτικής διαχείρισης των μουσουλμάνων απ’ το ιράκ ως το μαρόκο κι απ’ το σουδάν ως το… · την υποστηρίξη στην ανατροπή τους αιγυπτιακής χούντας· την υποστηρίξη της «διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης» στη λιβύη, ακόμα κι αν πρόκειται για σχεδόν «νομαρχία Τρίπολης»· και την κατά κύματα εισβολή στη βόρεια συρία με την σιωπηλή συγκατάθεση του καθεστώτος Άσαντ, άσχετα απ’ τους ρητορικούς βρυχηθμούς του τελευταίου.

Όλα αυτά έχουν μόνο γενεαλογική σχέση με την ιστορία του 20ου αιώνα στη μέση Ανατολή· με τα σύνορα στις ερήμους· με τις διεθνείς συνθήκες· με αυτά που θα χωρούσαν σε «μια μεσανατολική εξήγηση για ένα μεσανατολικό πρόβλημα». Ο 20ος αιώνας δεν είχε (ή δεν είχε φανερές) συγκρούσεις περιφερειακών αντιπάλων μεταξύ μουσουλμανικών κρατών στη μέση Ανατολή· ο πόλεμος ιράκ – ιράν ήταν στη πραγματικότητα ο πόλεμος της δύσης ενάντια στην χαμένη πετρο-αποικία του.

Στο κάτω κάτω, αν επρόκειτο γι’ αυτό, αν δηλαδή το συριακό πεδίο μάχης ήταν απλά και μόνο αυτό, η Μόσχα θα είχε ίσως και πάλι ένα ρόλο – αλλά το Πεκίνο; Γιατί το Πεκίνο στηρίζει διακριτικά αλλά μάλλον αποτελεσματικά, με επενδύσεις, το τουρκικό κράτος / κεφάλαιο τώρα; Γιατί έστειλε «ειδικούς» να εκπαιδευτούν στο συριακό πεδίο μάχης; Μήπως επειδή η μέση Ανατολή δεν είναι καθόλου ένα «τοπικό πρόβλημα»; Και μήπως επειδή η επιρροή ξεπερνάει σ’ αυτήν τη συγκεκριμμένη ιστορική περίοδο της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικου ανταγωνισμού, και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνάει κατά πολύ όταν πρόκειται για στρατηγικές των αρχών του 21ου αιώνα, την κατάκτηση εδάφους;

Και μόνη της η μάσκα που φόρεσαν οι ypg/pkk στην αμερικανική κατοχή επί του 1/3 της συριακής επικράτειας θα ήταν αρκετή για να αποδείξει ότι εδώ συγκρούονται global (και περιφερειακοί) ιμπεριαλισμοί – η «τοπική» ιστορία απλά είναι μέρος του ιδεολογικού υλικού της σύγκρουσης. Όχι, όμως, η αιτία της, ούτε η πηγή των βασικών (συχνά δυσδιάκριτων απ’ τους αφελείς και τους καλοπροαίρετους) βασικών χαρακτηριστικών της.

Απο εκεί και πέρα αρχίζουν τα (χειραγωγικά…) «γούστα»: αυτός ο ιμπεριαλισμός μου αρέσει, αυτός δεν μου αρέσει… Λάθος προσέγγιση, μοιραία προσέγγιση σε βάθος χρόνου, τραγική προσέγγιση από εργατική άποψη, το λέμε και το ξαναλέμε – αλλά συμβαίνει.

Έχει τις ευκολίες του…

Το σύνορο

Σάββατο 19 Οκτώβρη. Από πρακτική άποψη ο αφοπλισμός του ypg/pkk πέρα απ’ την γενική σημασία του έχει και μια ειδική, που αφορά τις μάχες ανάμεσα στο συριακό πεζικό του τουρκικού στρατού και τους κούρδους ένοπλους για τον έλεγχο της συριακής συνοριακής (εντελώς, πιο πολύ δεν γίνεται!) πόλης Ras al Ayn. Αν έχει όρεξη να ανατρέξει κανείς σε λεπτομερειακό χάρτη της περιοχής θα διαπιστώσει ότι η κυρίως συριακή / αραβική (με πληθυσμό γύρω στις 30.000 ψυχές) και με πανάρχαια κατοίκηση Ras al Ayn είναι τόσο κοντά με την τουρκική Ceylanpinar στην άλλη μεριά των συνόρων, ώστε πρακτικά πρόκειται για μια ενιαία πόλη που την διατρέχουν τα σύνορα συρίας – τουρκίας, χωρίζοντάς την στα δύο όπως ο ηλεκτρικός στην Αθήνα χωρίζει την Πεύκη απ’ το Μαρούσι. Μόνο που εδώ πρόκειται για δύο διαφορετικά κράτη.

Για το τουρκικό καθεστώς και τους σύρους πεζικάριούς του η «κατάκτηση» της Ras al Ayn είναι θέμα οριοθέτησης της ζώνης που ελέγχουν· αλλά, επίσης, και θέμα πρεστίζ. Η Ras al Ayn είναι το μόνο μέρος σ’ αυτήν την τουρκική εισβολή όπου οι ypg/pkk έχουν εκδηλώσει σθεναρή (και πετυχημένη) αντίσταση. Αν το τουρκικό καθεστώς ζητάει την συμβολή των Pompeo – Pence για να ολοκληρώσει την κατάκτηση της πόλης χωρίς να την ισοπεδώσει το πυροβολικό του, μπορεί κάποιος να το θεωρήσει «ανθρωπιστική επιλογή». Ή πρόνοια να μην χυθεί πολύ αίμα απ’ την μεριά των συμμάχων του, για κάτι που σε γενικές γραμμές είναι συμφωνημένο «κάπου αλλού».

Αν υπάρχουν ακόμα κάποιοι που μισούν τα σύνορα, η Ras al Ayn είναι ένα μικρό μεν αλλά χαρακτηριστικό “εδαφικό παράδειγμα”. Μέχρι και οι ιρλανδοί θα το πρόσεχαν τέτοιες μέρες…

Η πίσω όψη

Πέμπτη 17 Οκτώβρη. Μακριά απ’ τις εξελίξεις στην βόρεια συρία (όπου η εισβολή του τουρκικού στρατού και του συριακού πεζικού του λειτουργεί όπως είχε σχεδιαστεί να λειτουργήσει) στα δύο «κεντρικά σημεία» νοτιότερα, στα οποία η ασταμάτητη μηχανή έχει συγκεντρώσει την προσοχή της (Τρίτη 15 Οκτώβρη, Απλά μαθήματα γεωγραφίας (για νοήμονες) 1) η κατάσταση είναι ακριβώς αντίστροφη. Στην ανατολική όχθη του Ευφράτη στην Deir ez-Zor και στην Abu Kamal οι ypg εξακολουθούν να «δουλεύουν» σαν το πεζικό της Ουάσιγκτον. Και σε συνεργασία με την αμερικανική αεροπορία κτυπούν τις θέσεις του συριακού στρατού (Άσαντ) προσπαθώντας να τον εμποδίσουν να περάσει το ποτάμι και να προχωρήσει ανατολικά! Εκεί, σε συγκεκριμένες στρατηγικές θέσεις για τον αμερικανικό – ισραηλινό σχεδιασμό να επιτηρείται ή/και να εμποδίζεται η χερσαία / οδική σύνδεση Βαγδάτης – Δαμασκού, οι ypg/pkk εξακολουθούν να είναι η «βιτρίνα» της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ.

Το ότι η ηγεσία της κουρδικής οργάνωσης παραμένει ακόμα αρκετά υπάκουη στα αμερικανικά αφεντικά της παραβιάζοντας τις υπογραφές που η ίδια έβαλε (: να παραδώσει τον έλεγχο όλων των συνόρων στο καθεστώς Άσαντ) θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Ειδικά επειδή αυτή η συνεχιζόμενη συνεργασία κουκουλώνεται απ’ την δήθεν «προδοσία» των αμερικάνων γενικά· ή του ψόφιου κουναβιού ειδικά. Είναι αμφίβολο αν το ψόφιο κουνάβι μαθαίνει τι ακριβώς συμβαίνει κατά μήκος του Ευφράτη απ’ την Deir ez-Zor ως τα συρο-ιρακινά σύνορα. Το πιο πιθανό (για την ασταμάτητη μηχανή) είναι ότι οι «σωματοφύλακες» και οι μηχανισμοί του αμερικανικού βαθέος κράτους δρουν με κάποια σχετική «ανεξαρτησία» απ’ το ψόφιο κουνάβι, και κρυφά. Το στρατηγικά κρίσιμο σημείο γι’ αυτούς είναι το να εμποδίσουν το ψόφιο κουνάβι να διατάξει την γενική αποχώρηση του αμερικανικού στρατού απ’ την συρία. Ως τώρα γίνονται επι μέρους αποχωρήσεις / αναδιπλώσεις, από σημεία της βόρειας ζώνης. Αυτό καθόλου δεν εμποδίζει το να συνεχιστεί για άγνωστο διάστημα η ypg/αμερικάνικη κατοχή στο νοτιοανατολικό συριακό τρίγωνο απ’ τον Ευφράτη ως τα συρο-ιρακινά ανατολικά σύνορα (χάρτης κάτω).

Αυτή η περιοχή είναι αρκετά μακρυά απ’ τα συρο-τουρκικά σύνορα· συνεπώς δεν μπορεί να «δουλέψει» η τουρκική εισβολή ή η απειλή της. Λογικά, για να ανακαταλάβει αυτήν την περιοχή το καθεστώς Άσαντ ‘n’ friends (όπως και την άλλη, στα σύνορα με την ιορδανία, που επίσης ελέγχεται απ’ τον αμερικανικό στρατό, εδώ με τζιχαντιστές proxies, όχι κούρδους – ο θύλακας με το πράσινο χρώμα στον πάνω χάρτη) θα χρειαστεί διαφορετική μέθοδος.

Πράγμα που σημαίνει: οι ανακατάξεις στη βόρεια συρία δεν είναι το τέλος αλλά η μέση των κινήσεων του μπλοκ της Αστάνα… Όχι, δεν τέλειωσε ο 4ος παγκόσμιος πόλεμος στη μέση Ανατολή…