Πως, λοιπόν, αυτό είναι ακόμα δυνατό;

Πέμπτη 28 Φλεβάρη. Ο δάσκαλος Walter Benjamin προειδοποίησε: μια τέτοια ερώτηση είναι βαθιά ανιστόρητη. Είχε δίκιο. Αλλά οι ανιστόρητες ερωτήσεις έχουν ένα βαθιά μυωπικό υπόβαθρο: μπουκωμένος ο καθένας από βεβαιότητες και συνήθειες δεν μπορεί να διακρίνει τι είναι τι. Ακόμα δυσκολότερα αν τα χαρακτηριστικά των γεγονότων είναι κάπως θολά.

Ωστόσο σ’ έναν κόσμο “μεταβατικό” (κι αυτό δεν συμβαίνει πρώτη φορά), κι ακόμα περισσότερο σ’ έναν κόσμο πληθωρικών εντυπώσεων (αυτό, με τον τρόπο που συμβαίνει είναι καινούργιο!) η ανομολόγητη θολούρα των περιστάσεων και η ακόμα πιο ανομολόγητη θολούρα των εντυπώσεων για αυτές τις περιστάσεις, κατασκευάζονται συστηματικά. Δεν είναι καθόλου ντροπή να ξέρεις ότι δεν ξέρεις. Ντροπή και ξεφτίλα είναι είσαι κατηγορηματικός ότι ξέρεις, μόνο και μόνο επειδή εισέπραξες διαγώνια και βιαστικά την λάμψη κάποιας παλαιο- ή νεο-μηντιακής εντύπωσης.

Η εργατική κριτική πίσω απ’ την ασταμάτητη μηχανή (αντιφασιστική όπως και άλλα αντι-, χωρίς όμως παζάρια και συμβιβασμούς για χάρη της ρηχότητας, της “συγκυρίας” και των public relations) παρακολουθεί εδώ και 40 χρόνια το ζήτημα / ερώτημα της «αναβίωσης» των φασιστο/ρατσιστικών ιδεών και πρακτικών. Στα μέρη μας και διεθνώς. Είναι δυνατόν ακόμα; Ναι!

Η δική μας εργατική κριτική δεν απορούσε. Ούτε απορεί. Δεν παραμυθιάζεται με την “αθωώτητα” του πόπολου. Ούτε έχει βρει έστω και έναν που να “παρασύρθηκε” στο νεο-νεοφασισμό, παρά την θέλησή του! Ήταν και είναι σίγουρη ότι αυτές οι ιδέες και πρακτικές τρέφονται συστηματικά από κρατικούς / παρακρατικούς μηχανισμούς· οι αποδείξεις είναι περισσότερες από αρκετές. Πάντα υπάρχει η προσήλωση στην εξουσία πίσω απ’ αυτές τις ιδέες και πρακτικές. Στην εξουσία συγκεκριμένα, στην εξουσία σαν ιδεώδες.

Συνεπώς το ερώτημα του νεο-νεοφασισμού (τι εξυπηρετεί) δεν απαντιέται μόνο με την ανάδειξη της πρωτοκοσμικής μικροαστικής σαπίλας. Η ανάδειξη αυτής της σαπίλας δείχνει τα «υποκειμενικά χαρακτηριστικά» του νεο-νεοφασισμού – και η αποκάλυψή της είναι απαραίτητη. Όμως αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά θα ήταν ιδιωτικές υποθέσεις αν δεν πριμοδοτούνταν από κρατικές / καπιταλιστικές αναγκαιότητες και συμφέροντα. Για να το πούμε διαφορετικά: ο φασισμός “απ’ τα κάτω” θα έμενε λουφαγμένος αν δεν τον επιστράτευε ο φασισμός “απ’ τα πάνω”. Οπότε, το ερώτημα του νεο-νεοφασισμού, απαιτεί απαντήσεις που να αφορούν και το σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου, στην ιστορική φάση (πρώτα) της 3ης και μετά της τωρινής 4ης «βιομηχανικής επανάστασης».

Ακριβώς γι αυτό είναι ακόμα δυνατό το νεο-νεοφασιστικό φαινόμενο: επειδή είναι κατευθείαν παράγωγο των καπιταλιστικών αναγκαιοτήτων. Όμως η απάντηση αυτή είναι τόσο γενική ώστε είναι πρακτικά άχρηστη.

Τότε, στις αρχές των ‘90s…

Πέμπτη 28 Φλεβάρη. Δυστυχώς, οι μάρτυρες που θα επιβεβαιώσουν την ακρίβεια των πιο κάτω είναι ελάχιστοι. Ελάχιστοι ήταν που το πρόσεξαν (το επέβαλαν, τότε, οι απόψεις και οι πρακτικές τους) και άρα το θυμούνται… Έστω.

Ενώ δεν είχε κατακαθήσει ακόμα η σκόνη απ’ την κατάρρευση του «ανατολικού μπλοκ», κάποιοι ειδικοί των αφεντικών, υψηλού επιπέδου υποθέτουμε, αντάλλαξαν απόψεις και τεκμήρια σε σχέση με το ποιοι θα ήταν οι κίνδυνοι και από που θα ήταν δυνατόν να προέλθουν οι απειλές (απέναντι στον νικηφόρο δυτικό καπιταλισμό) μετά την εξάλειψη της ε.σ.σ.δ. και άρα των τακτικών και στρατηγικών επιρροών της. Για μια σύντομη μονάδα ιστορικού χρόνου το συμπέρασμά τους έγινε γνωστό (τουλάχιστον σ’ εμάς). Ήταν κάπως έτσι:

… Ναι μεν η ε.σ.σ.δ. κατέρρευσε αλλά είχαμε [σαν αφεντικά] ήδη αναπτυγμένο στη δύση έναν άλλον κίνδυνο: εκείνα τα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα, οργανώσεις και κινήματα, που ήταν ταυτόχρονα αντι-εσσδ και αντικαπιταλιστικά… Οι ειδικοί εκείνοι έγιναν αρκετά συγκεκριμένοι: … Δηλαδή τους οπαδούς της Λούξεμπουργκ… Και τους αναρχικούς… Πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε γρήγορα είπαν εκείνοι οι ειδικοί αφού, μετά την κατάρρευση της εσσδ, αυτοί δικαιώνονται στην κριτική τους και θα έχουν όλο το περιθώριο να μαζικοποιηθούν, σαν ανάλυση και σαν πράξη, συγκεντρώνοντας και τους απαγοητευμένους λόγω της κατάρρευσης…

Αυτά έγιναν στις πολύ αρχές των ‘90s. Και είχαν μια βάση: την κινηματική ιστορία των ‘70s και των ‘80s. Δεν ήταν όλα καλά εκείνες τις epic εποχές. Καθόλου!!! Όμως το ξαφνικό σταυροδρόμι της Ιστορίας, όπως αυτό έμοιαζε να ανοίγει εκεί, στις πολύ αρχές των ‘90s, που συμπεριελάμβανε το γεγονός ότι αρκετοί διαφωνούντες και αιρετικοί των ανατολικών καθεστώτων δεν ήταν δεξιοί και θρησκόληπτοι αλλά μάλλον (αυτό που στη Δύση θα χαρακτηριζόταν) ακροαριστεροί, όντως δημιουργούσε στην αυγή της νίκης του νεοφιλελευθερισμού, ένα ανταγωνιστικό ενδεχόμενο. Μια πιθανή καινούργια δυσκολία στα ‘90s, για την οποία δεν υπήρχε η ευκολία (για να αντιμετωπιστεί) του «μητρικού κράτους» (της Μόσχας) – άρα και το υπονοούμενο της «έμμισθης προδοσίας».

Έκαναν πολλά τα νικηφόρα αφεντικά για να αντιμετωπίσουν έγκαιρα ένα τέτοιο επικίνδυνο ενδεχόμενο – το αναγνωρίζουμε, επειδή το παρακολουθούσαμε τότε σε πραγματικό χρόνο. Ένα απ’ αυτά ήταν ο «εκδημοκρατισμός» του νατοϊκού σχεδίου stay behind. Μ’ άλλα λόγια: η συστηματική πριμοδότηση των νεο-νεοφασιστών. Πριμοδότηση με όρους “κοινωνικού φαινομένου” (αντί για συμμορίες, όπως ήταν στα ένδοξα χρόνια του stay behind). (Τώρα, καθόλου τυχαία, σε ένα καινούργιο update, έχουν βαφτιστεί αντισυστημικοί…)

Αυτή ήταν η πρώτη σαφής (για εμάς) “αναγκαιότητα” του νεο-νεοφασισμού, σαν αποπαιδιού του ηγεμονικού τότε νεο-φιλελευθερισμού: η προέκταση ενός σχεδιασμού αντιμετώπισης του κομμουνιστικού κινδύνου (εντός ή εκτός εισαγωγικών) σε νέα δεδομένα· ενός κινδύνου χωρίς Μόσχα, χωρίς Σύμφωνο της Βαρσοβίας, χωρίς Κομιντέρν, αλλά με ισχυρές αναφορές σε “ηττημένα” ως τότε ρεύματα του εργατικού διεθνισμού, του 19ου και του 20ου αιώνα…

…και στη συνέχεια…

Πέμπτη 28 Φλεβάρη. Ο πόλεμος στους «ξένους» (μετανάστες), βασικό στοιχείο του πολέμου στην πολυεθνικότητα της σύγχρονης εργατικής τάξης και, κατά συνέπεια, βασικό στοιχείο του αμείλικτου πολέμου στην πολιτική, αισθητική, ηθική και πολιτιστική αυτονομία της εργατικής τάξης ήταν αναγκαίο και ικανό ζητούμενο της πριμοδότησης των νεο-νεοφασιστών. Όχι το μοναδικό στοιχείο εκείνης της επίθεσης. Ένα ανάμεσα σε άλλα… Βασικό.

Ωστόσο, μ’ όλη του την φρικαλεότητα, αυτό το απαιτούμενο ήταν ένα μέρος μόνο της τότε (και ως πριν μια δεκαετία) νικηφόρας νεοφιλελεύθερης ατζέντας. Οι νεο-νεοφασίστες ήταν, απλά, (αλλά καθόλου ανώδυνα) ο βραχίονας της δημόσιας τάξης του γενικότερου νεοφιλελεύθερου project. Ούτε κάτι λιγότερο· αλλά ούτε κάτι περισσότερο. Της “ασφάλειας”, της “προστασίας”…

Υπάρχει κάποια καινούργια εξέλιξη; Ναι – υποστηρίζει η εργατική κριτική μας. Η ανάδυση, μέσα απ’ την διαχείριση της κρίσης (διαχείριση μιας κρίσης / αναδιάρθρωσης δομικής για την καπιταλιστική εξέλιξη) την τελευταία δεκαετία ενός διαφορετικού καπιταλιστικού μοντέλου διεύθυνσης. Το ονομάζουμε νεο-κρατισμό – και αναλαμβάνουμε την ευθύνη να το αναλύσουμε όσο πιο σύντομα τα καταφέρουμε.

Η ανάδυση του νεο-κρατισμού δεν είναι μυστική! Μπορεί κανείς να την δει στους διεθνείς συσχετισμούς, στη (σχετική) καπιταλιστική επιτυχία καθεστώτων σαν το κινεζικό, το ρωσικό, το τουρκικό ή το ιρανικό. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο νεο-κρατισμός εμφανίζεται σαν ένα υβρίδιο της ατσάλινης κεντρικής (κρατικής) πολιτικής διεύθυνσης και της ελευθερίας της κατανάλωσης – μ’ όλες τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, από κράτος σε κράτος και από κοινωνία σε κοινωνία.

Όμως – κι αυτό είναι το πιο σημαντικό – η ανάδυση του νεο-κρατισμού είναι εμφανής πια και στην κοιτίδα του νεοφιλελευθερισμού: στα δυτικά καθεστώτα. Στις παρακμιακές ηπα, αλλά και στην ευρώπη: σε ότι αφορά την «προστασία» των «εθνικών (ή «περιφερειακών») πρωταθλητών» για παράδειγμα… Ή τις διάφορες παραλλαγές του «προστατευτισμού»…

Μέσα σ’ αυτήν την ανάδυση του νεο-κρατισμού (σε περιβάλλον όξυνσης του παγκόσμιου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού) ο νεο-νεοφασισμός τείνει να γίνει περισσότερα από βραχίονας της δημόσιας τάξης. Τείνει να γίνει το περίγραμμα ενός γενικού σχεδίου διακυβέρνησης (ή «βιο-πολιτικής» αν το προτιμάτε) που αφενός ξεπερνάει τις διακρίσεις του 20ου αιώνα μεταξύ «δεξιάς» και «αριστεράς» (ένα ξεπέρασμα που, ωστόσο, κατάγεται ήδη απ’ τα ‘90s – με άλλη ευκαιρία οι εξηγήσεις και τα στοιχεία που έχουμε…), αφετέρου ενσωματώνει βασικά δεδομένα και αναγκαιότητες τόσο της 3ης όσο και (πια) της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Δεν θα επεκταθούμε περισσότερο. Δεν είναι εδώ το μέρος για «κατεβατά»… Τεντώστε την προσοχή σας ωστόσο. Ακόμα και αποσπασματικά θα τα λέμε…

Τίποτα δεν είναι αρκετό…

Πέμπτη 28 Φλεβάρη. Χίλιες μέρες και νύχτες (και τι νύχτες!) έκλεισε η ηλεκτρονική ασταμάτητη μηχανή. Απ’ τα τέλη Φλεβάρη του 2016. Αλλά «δεν γιορτάζει ούτε δέχεται» – όπως έλεγαν παλιά οι σχετικές αγγελίες, όταν συνέπιπταν γιορτή και πένθος.

Έμαθε κανά δυο πράγματα. Όσο εύστοχη κι αν είναι η εργατική κριτική, όσο τίμια κι αν είναι η αντι-πληροφόρηση, δεν είναι αρκετές για να αλλάξουν το βασικό. Την ιδιωτικοποίηση της εννόησης του Κόσμου. Κάλιστα μπορεί να είναι μια ειλικρινής ενασχόληση (ή μια φευγαλέα, διαγώνια σάρωση· ακόμα και μια βαρετή κατανάλωση – η ασταμάτητη μηχανή δεν ξέρει…) το ενδιαφέρον για τον Κόσμο. Αλλά η καθημερινότητα και οι απαιτήσεις της έχουν γίνει «σε πρώτη και τελευταία ανάλυση» καθοριστικές της ζωής.

Άλλοτε, στους μακρινούς προγόνους μας, ήταν η κριτική γνώση των «μεγάλων» που οργάνωνε τα «μικρά». Τώρα (εδώ και τρεις δεκαετίες) συμβαίνει το ανάποδο: είναι οι ρουτίνες και οι ταλαντώσεις των «μικρών» που αλέθουν τα «μεγάλα»…

Είναι τιμωρία αυτό, είναι κάτεργο. Συντρίβει, καταστρέφει… Όμως ακόμα κι αν είμαστε καταδικασμένοι / ες όλες (μα όλες!) τις ερωτήσεις των καιρών να τις απαντάμε σε πρώτο ενικό (ή, maximum, σε πρώτο οικογενειακό πληθυντικό), ακόμα κι αν τέτοια είναι λοιπόν η ποινή, δεν είναι ανάγκη οι απαντήσεις να είναι κομφορμιστικές. Όχι στο όνομα της επανάστασης. Στο όνομα εκείνου που τώρα μπορεί να είναι απλά μια ανάσα· και αύριο μια θύελλα.

Η ασταμάτητη μηχανή ξέρει, γι ‘αυτό και δεν γιορτάζει. Διαχέεεται σε οθόνες, άρα σε personal στιγμές… Ευκολία – μέχρις ότου αποδειχθεί ότι είναι αστοχία.

Όμως ακόμα κι έτσι τις επόμενες χίλιες μέρες και νύχτες (λέει ότι) θα συνεχίσει να είναι εδώ. Κι ας είναι εις μάτην.

Πέρα απ’ τον east med

Τετάρτη 27 Φλεβάρη. Ενδιαφέρουσες (για την εργατική μας κριτική) εξελίξεις στο πως και τι του ελλαδιστάν στην ανατολική Μεσόγειο. Δεν ήταν δυνατό να συμπεριληφθούν στο εκτενές Sarajevo 135a, δεν πρέπει όμως να μείνουν ασχολίαστες.

Πέρα απ’ τον θρυλικό αγωγό east med (που θα μετέφερε προς στη νότια ευρώπη τα γκάζια της Λευκωσίας και τα περισσεύματα απ’ τα γκάζια του Τελ Αβίβ, για χιλιάδες χιλιόμετρα, μέσα απ’ τα βάθη της ανατολικής Μεσογείου – πολύ συγκινητικό!) και περίπου στην ίδια διαδρομή, επρόκειτο να φτιαχτεί κι ένα άλλο μεγάλο έργο. Η ηλεκτρική διασύνδεση ισραήλ – νότιας κύπρου – κρήτης – ελλάδας – και βλέπουμε. Σε αντίθεση με τον east med το project EuroAsia interconnector το είχαμε θεωρήσει σοβαρό. Όχι άδικα. Πρώτον, επειδή η πόντιση ενός (μεγάλου) καλωδίου μεταφοράς ρεύματος είναι μεν δύσκολο έργο, αλλά όχι τόσο όσο η πόντιση ενός αγωγού φυσικού αερίου. Υπάρχει μεγάλη διεθνής εμπειρία σχετικά, μιας και τέτοιου τύπου καλώδια ρεύματος (για διάφορες χρήσεις) περνάνε και ξαναπερνάνε ωκεανούς. Δεύτερον, επειδή η ε.ε. το είχε συμπεριλάβει στα έργα στρατηγικής σημασίας, προβλέποντας την χρηματοδότηση του κόστους του σε υψηλό ποσοστό. Φυσικά το ελληνικό κέρδος (ή όχι) απ’ το καλώδιο είχε κάτι κοινό με τον γκαζοσωλήνα: θα αναγνωριζόταν τουρκική αοζ στην ανατολική Μεσόγειο (οπότε το καλώδιο, όπως και ο αγωγός, θα περνούσε υποχρεωτικά απο εκεί) ή όχι;

Η μελέτη του έργου είχε τελειώσει το 2013. Εννοείται ότι απ’ την μελέτη ως την κατασκευή υπάρχουν πολλά στάδια. Και ω του θαύματος: αυτό το ευρωχρηματοδοτούμενο καλώδιο, που επαινέθηκε στα μέρη μας σαν μεγάλο γεωπολιτικό όπλο (κατά τη τουρκίας), αυτός λοιπόν ο «ηλεκτρικός east med» υπονομεύεται εδώ και μήνες υποδειγματικά, ως το σημείο να οδεύει προς ακύρωση. Από ποιον υπονομεύεται; Απ’ το ελλαδιστάν!!!

Ας τα πάρουμε επιγραμματικά με τη σειρά. Το project EuroAsian interconnector μετά από μερικά μπρος πίσω, διαμορφώθηκε σαν ενιαίο κατασκευαστικό project, υπό την αιγίδα της ομώνυμης εταιρείας (EuroAsian interconnector) που θα έπαιζε τον ρόλο του αρχιεργολάβου. Αυτή θα έκανε χωριστούς διαγωνισμούς για την κατασκευή των επιμέρους τμημάτων του έργου (ισραήλ – κύπρος, κύπρος – κρήτη, κρήτη – κυρίως ελλάδα) κρατώντας την ενιαία διαχείριση του budget και των προδιαγραφών της κατασκευής. Το σκεπτικό του να υπάρχει ενιαία υπερ-εργολαβία (και μετά τμηματικές εργολαβίες, μέσω διεθνών διαγωνισμών) είχε νόημα: άλλα μέρη του έργου είναι ευκολότερα και φτηνότερα, και άλλα το ανάποδο. Για ένα έργο με ενιαία λογική, το να γίνει κεντρικά η διαχείριση του κόστους κατασκευής (και, κατά συνέπεια, του κόστους του παρεχόμενου ρεύματος εδώ ή εκεί) δεν είναι καθόλου παράλογο.

Το project αυτό σχετιζόταν (δεν το φανταστήκατε, ε;) με τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που έχουν βρεθεί ήδη ή θα βρίσκονταν μελλοντικά είτε στην ισραηλινή είτε στη νοτιοκυπριακή αοζ. Απλός ο λόγος: το φυσικό αέριο είναι στάνταρ πρώτη ύλη για την παραγωγή ρεύματος. Εν όψει αυτού του σοβαρού ενδεχόμενου (: το Τελ Αβίβ και η Λευκωσία είτε να εξάγουν ηλεκτρισμό, είτε να εισάγουν περιοδικά λόγω μεγαλύτερων αναγκών) ο EuroAsian interconnector εμφανιζόταν σαν ένας εξορθολογισμός μεγάλης κλίμακας – κι ας είχε κόστος κατασκευής 3,5 δισεκατομύρια ευρώ.

Ως εδώ, και με βάση τις δηλώσεις των βιτρινών των εμπλεκόμενων κρατών απ’ το 2012 και μετά, δεν ήταν αυθαίρετο το ότι η ασταμάτητη μηχανή θεώρησε αυτό το project (και όχι τον east med) σοβαρή δουλειά… (Δεν είχε το καλώδιο, βέβαια, 6ο στόλο για προστασία… Όσες / όσοι είστε στις αόρατες πόλεις καταλαβαίνετε…)

(φωτογραφία: Η εθνική μεγαλοπρέπεια του ηλεκτρικού καλωδίου φαίνεται όταν σχεδιαστεί η διαδρομή του πάνω στον χάρτη με τις αοζ της ελληνικής ψυχής.

Ουάου!….)

Κάτω ο EuroAsian!!

Τετάρτη 27 Φλεβάρη. Αμ δε!!! Τους τελευταίους μήνες του 2018 παρακολουθούμε την υπονόμευση αυτού του ευρωπαϊκού (και ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενου) big project – απ’ το ελλαδιστάν. Αρμόδιος είναι ο κυρ Σταθάκης, αλλά προφανώς η απόφαση είναι κυβερνητική (και, εικάζουμε, «εθνική»…).

Τι έκανε (και συνεχίζει να κάνει) το φαιορόζ γκουβέρνο; Αποφάσισε ότι το τμήμα του έργου Κρήτη – ηπειρωτική ελλάδα δεν θα το διαχειριστεί (ως προς την κατασκευή, άρα και όλα τα υπόλοιπα) ο ευρωπαϊκός υπερ-εργολάβος, ο EuroAsian interconnector, αλλά το ελληνικό κράτος αποκλειστικά. Μέσω του αδμηε το φαιορόζ γκουβέρνο έφτιαξε μια θυγατρική, την «Αριάδνη», που με τη σειρά της θα έκανε το κουμάντο (τον διαγωνισμό) για την εργολαβία της κατασκευής. Το 100% της «Αριάδνης» θα το είχε ο αδμηε… Ο EuroAsian interconnector, αν ήθελε, θα μπορούσε να παρακαλέσει για να πάρει ένα μειοψηφικό πακετάκι – και πάντως όχι τόσο ώστε να ελέγχει σε ποιον θα πάει η κατασκευαστική εργολαβία, και σε πόσα χρόνια θα τελειώσει αυτό το θαλάσσιο γεφύρι της Άρτας, με πόσες υπερκοστολογήσεις, κλπ κλπ…

Ξεκίνησε πόλεμος! Ανάμεσα στους ευρωπαίους σχεδιαστές και διαχειριστές του σχεδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης της ανατολικής Μεσογείου, και του ελληνικού υπουργείου ενέργειας… Ενδεικτικά ένα ηλεκτρονικό δημοσίευμα με ημερομηνία 9 Νοέμβρη 2018:

… Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέρριψε εμμέσως πλην σαφώς και την τελευταία προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση, που ήταν να γίνουν ξεχωριστοί διαγωνισμοί για τις εργολαβίες κατασκευής του τμήματος αυτού, από τον υπόλοιπο αγωγό, με πρόφαση το επείγον για διασύνδεση της Κρήτης πριν το 2020.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της Διεύθυνσης Ενέργειας, ήταν κατηγορηματική προς τους εκπροσώπους των προσπαθειών για να αναλάβει ξεχωριστά άλλος φορέας (η «Αριάδνη» που συστάθηκε στην Ελλάδα) το τμήμα του αγωγού μεταξύ Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας: Αν δεν εντάσσεται στο σχήμα του έργου EuroAsian Interconnector, ξεχάστε τη συγχρηματοδότηση του τμήματος Κρήτης – ηπειρωτικής Ελλάδας του υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου. Κάτι που θα σήμαινε ότι θα γινόταν πολύ δύσκολη η χρηματοδότηση του τμήματος αυτού του αγωγού, αλλά και ότι θα ανέβαζε σημαντικά το κόστος ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές στην Ελλάδα ώστε να γίνει απόσβεση της επένδυσης.  

Μάλιστα, οι Βρυξέλλες υπενθύμισαν στους εκπροσώπους της πρωτοβουλίας για «σπάσιμο» του αγωγού ότι η διασύνδεση Αττική – Κρήτη – Κύπρος είναι ένα έργο που κατατάσσεται ψηλά στις προτεραιότητες της Ε.Ε. για ενεργειακές υποδομές και μπορεί να εξασφαλίσει συγχρηματοδότηση έως και 60% στο συνολικό κόστος του έργου. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι σχεδόν στο ποσοστό αυτό η Ε.Ε. ενέκρινε και τη χρηματοδότηση των υποδομών για αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) με €114 εκατ. στην Κύπρο για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής. Επίσης, σε σχέση με τον EuroAsian Interconnectror, η στήριξη από πλευράς Βρυξελλών βοηθά αισθητά και στην εξασφάλιση χρηματοδότησης με συγκριτικά πολύ ευνοϊκούς όρους, χρηματοδότησης για το υπόλοιπο της συνολικής επένδυσης, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, αλλά και μέσω κονδυλίων από το λεγόμενο πακέτο Γιούνκερ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με διάφορες πηγές, το ύψος της συγχρηματοδότησης από πλευράς Ε.Ε. (μέχρι και 60%) μπορεί να φτάσει τα €600 εκατ. και να απαιτηθεί χρηματοδότηση για ακόμα €300 εκατ. έως €400 με ευνοϊκούς όρους. Για να εξασφαλιστεί τέτοια συγχρηματοδότηση, το έργο θα πρέπει να παραμείνει ως διασυνοριακό, δηλαδή να είναι ενιαίο από το πρώτο μέτρο του ηλεκτρικού καλωδίου μέχρι το τελευταίο, περιλαμβανομένων και των χερσαίων υποδομών υποστήριξης.

Επίσης, οι διαγωνισμοί ανάθεσης του έργου πρέπει να είναι ενιαίοι και να διεξαχθούν υπό την ευθύνη του φορέα υλοποίησης του έργου για το σύνολο του έργου, δηλαδή του EuroAsian Interconnector, όπως ξεκαθάρισε η Ε.Ε. σε ερωτήματα του υπουργείου Ενέργειας της Ελλάδας.

Συγκρατείστε, παρακαλούμε, το γεγονός ότι μέσα στην ευρωχρηματοδότηση του EuroAsian interconnector περιλαμβανόταν και η χρηματοδότηση αποθηκών φυσικού αερίου στη νότια κύπρο… Αυτό ενώ η Λευκωσία έχει υπογράψει (προκαταρκτική) συμφωνία με το Κάιρο για μεταφορά του αερίου απ’ του κοίτασμα “Αφροδίτη” (όταν αρχίσει η άντλησή του…) κατευθείαν στα αιγυπτιακά εργοστάσια υγροποίησης, μέσω υποθαλάσσιου αγωγού…

Σα να λέμε: αυτοί στις Βρυξέλες κοιμούνται; Ή ελπίζουν;

Του έλληνα ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει!

Τετάρτη 27 Φλεβάρη. Αύριο, τέλος του μήνα, τελειώνει η προθεσμία που έβαλε η ε.ε. στον κυρΣταθάκη υπ. ενέργειας να σταματήσει την μεθόδευσή του. Δεν πρόκειται! Η ζαριά έπεσε: ο κυρ Σταθάκης είναι Χανιώτης, και δεν καταλαβαίνει από ευρωπιέσεις: η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – κυρίως ελλάδας θα γίνει με εργολαβίες που θα αποφασιστούν αποκλειστικά στην Αθήνα· και όχι στις ανθελληνικές Βρυξέλες… Είναι έργο εθνικό…

Η χθεσινή καθεστωτική “καθημερινή” είχε τα τελευταία νέα απ’ το μέτωπο:

… Ο επίτροπος ενέργειας [σ.σ.: Μικαέλ Αρίας Κανιέτε] κάλεσε με την επιστολή του τον κ. Σταθάκη να αποφασίσει εάν το έργο θα υλοποιηθεί εντός του PCI [σ.σ.: το ευρωπαϊκό project της ευρύτερης ηλεκτρικής διασύνδεσης] ή ως εθνικό, επισημαίνοντας ότι στη δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να λάβει υπόψη τις γεωπολιτικές, οικονομικές και ρυθμιστικές συνέπειες. Οι γεωπολιτικές συνέπειες συνδέονται με την ηλεκτρική απομόνωση της κύπρου από την ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού, αφού το κόστος της διασύνδεσης με την Κρήτη ως αυτόνομο έργο κρίνεται μη βιώσιμο….

Αυτά που απορρίπτει έτσι το φαιορόζ γκουβέρνο δεν είναι καθόλου αμελητέα, αν πάρει κανείς σαν μέτρο την εθνικιστική / ιμπεριαλιστική ρητορική των προηγούμενων χρόνων:

Α) Η ευρωχρηματοδότηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – στερέας ελλάδας, πάνω απ’ το μισό του κόστους· με εύλογες συνέπειες στη μείωση της τιμής του ρεύματος που θα διανέμεται έτσι·

Β) Το «καλώδιο – θηλεία» στις τουρκικές φιλοδοξίες (αοζ…)·

Γ) Η ηλεκτρική διασύνδεση της νότιας κύπρου με την ευρώπη·

Δ) Η ηλεκτρική διασύνδεση του συμμαχικού ισραήλ με την ευρώπη…

Απέναντι σ’ αυτά τα «μείον» υπάρχει ένα μόνο «συν»: θα δώσουμε εμείς τις πατριωτικές εργολαβίες, εκεί που πρέπει. (Ακόμα κι αν δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη πια η χρηματοδότηση του έργου…). Είναι τόσο ισχυρός ο καπιταλιστικός πατριωτισμός του φαιορόζ γκουβέρνου ώστε να «φτύνει» γεωπολιτικές επενδύσεις (την «περικύκλωση της ανατολικής Μεσογείου») που παρουσιάστηκαν επί χρόνια σαν εθνικά πολύτιμες; Ή, μήπως, έχουν πάψει να είναι τέτοιες, οπότε ο ελληνικός ιμπεριαλισμός υποχρεώνεται με τα μούτρα κατεβασμένα να συμβιβαστεί, και άρα στο ζύγι απομένουν τα καθαρά εσωτερικά οφέλη, δηλαδή οι εθνικοί εργολάβοι «μαζί μας»;

Αν βάλετε τα πιο πάνω δίπλα στο Sarajevo 135a θα έχετε μια πρώτη (βασική) απάντηση.

Απο εδώ θα επανέλθουμε όταν υπάρχουν νέωτερα…

Μπροστά στο Μεγαλείο του Εαυτού του!

Τετάρτη 27 Φλεβάρη. Σχεδόν δυο δεκάδες αμερικάνοι δημοκρατικοί απ’ τη βουλή των αντιπροσώπων ζήτησαν χθες να ψηφιστεί νόμος που να δίνει “επίσημο τέλος” στον πόλεμο ηπα – (βόρειας) κορέας. Ίσως θέλουν να κλέψουν κάτι απ’ την λάμψη του ψόφιου κουναβιού, λίγο πριν ξανασφίξει το χέρι του “little rocket man”… Ίσως θέλουν να πάρουν μερίδιο από ένα πιθανό νόμπελ ειρήνης… Χα!!! Με το ψόφιο κουνάβι κανείς δεν έχει τύχη (λέμε τώρα)!!

Λίγες ώρες πριν την δεύτερη συνάντηση Trump – Kim, η εκτίμησή μας δεν έχει αλλάξει. Οι σωματοφύλακες του αμερικανικού ιμπεριαλισμού (στο κύριο μέτωπο, του ειρηνικού) αποκλείεται να δεχτούν οτιδήποτε που θα επιβάλλει την σχετική έστω υποχώρηση του αμερικανικού στρατού. Απ’ την μεριά του το ψόφιο κουνάβι πεθαίνει όχι για την «ειρήνη» αλλά για το θέαμά της: η ματαιοδοξία του έχει γίνει κοινότοπη.

Μεταξύ αυτών των δυο μπορεί να βρεθεί «χρυσή τομή»· σε μετα-μετα-μοντέρνους καιρούς ζούμε! Κάτι θα βρεθεί που θα δικαιώνει το ψοφιοκουναβικό μεγαλείο, χωρίς να αλλάζει κάτι σοβαρά από πρακτική άποψη για το αμερικανικό ιμπέριουμ…. Η φούρια των δημοκρατικών βουλευτών απλά θα ενισχύσει το πρώτο, με την ευρύτερη προέκτασή του: εκλογές είναι μπροστά, η «επιχείρηση βενεζουέλα» δεν πάει καλά (ούτε θα πάει), οπότε κάτι πρέπει να μπορεί να επιδείξει ο πρόεδρος στο λαό του.

Ότι είναι ειρηνοποιός – ας πούμε…

(φωτογραφία: Βορειοκορεάτης μετανάστης εστιάτορας στο Hanoi υποδέχεται τις Εξοχότητές Τους…)

Η οπισθοδρόμηση δεν θα περάσει!

Τρίτη 26 Φλεβάρη. Οι “φωσφοριζέ” της γαλλικής επικράτειας συνεχίζουν τις ρουτινιάρικες συγκεντρώσεις τους τα Σάββατα. Με κριτήριο (οποιαδήποτε) κινηματική ιστορία των τελευταίων 60 χρόνων, τα διάσημα “κίτρινα γιλέκα” είναι μια περίπτωση που αξίζει σοβαρή προσοχή: χωρίς στόχους (η διαμαρτυρία για την διαμαρτυρία δεν είναι στόχος), χωρίς καμμία εξέλιξη (στα λόγια και στην πράξη), η μονοτονία του “είμαστε εδώ”…. Η μικροαστική στασιμότητα….

Το γαλλικό καθεστώς (είναι ολοφάνερο ότι) δεν κινδυνεύει απ’ τα “κίτρινα γιλέκα” με κανέναν τρόπο. Ακόμα και με ορίζοντα τις ευρωεκλογές, ό,τι ήταν να δώσουν (στην άκρα δεξιά) το έδωσαν. Αυτό που απασχολεί το καθεστώς Macron είναι ότι υπάρχει ένα πρόβλημα δημόσιας τάξης: διαδηλώσεις και ξανά διαδηλώσεις στο τουριστικό κέντρο της πόλης του φωτός;

Και μόνο αυτό δείχνει τον συντηρητισμό του σοσιαλφιλελεύθερου. Λίγο πιο ανοικτόμυαλος να ήταν, θα ευχόταν τα «κίτρινα γιλέκα» να συνεχίσουν τις εβδομαδιαίες λιτανείες τους τουλάχιστον ως το φθινόπωρο. Σαν τουριστική ατραξιόν. Πόσοι και πόσες πελάτες της τουριστικής βιομηχανίας θα δέχονταν να αφήσουν τις επισκέψεις τους στα μουσεία και τα αξιοθέατα για τις υπόλοιπες έξι μέρες της εβδομάδας, και να κάνουν την βόλτα τους την έβδομη (κατά την παλαιά διαθήκη: στο Σάββατο…) παρέα με «κίτρινα γιλέκα».

Είναι τόσο συντηρητικός ο Macron που δεν έπιασε το μήνυμα της εποχής ούτε όταν φωτογραφήθηκε αυτή με κιτρινογιλεκικό φόντο. Η Uma Thurman. Τί περιμένει για να καταλάβει ότι ο δρόμος της τουριστικής αξιοποίησης της κιτρινογιλεκικής ακινησίας (με όφελος των πάντων, ε;) έχει ανοίξει;

Να φωτογραφηθεί στο φόντο τους και ο Alain Delon;

Δόγματα και απελπισίες

Τρίτη 26 Φλεβάρη. Τον καιρό της ευδαιμονίας (ας πούμε απ’ το δεύτερο μισό των ‘90s ως το πρώτο μισό των ‘00s) το δημοφιλές δόγμα ήταν: αν χρωστάς στην τράπεζα 20 χιλιάρικα έχεις πρόβλημα· αν χρωστάς 20 εκατομύρια το πρόβλημα το έχει η τράπεζα… Ακόμα και στατιστικά αν το σκεφτεί κανείς, εκείνοι που θα ήταν δυνατόν να δημιουργήσουν πρόβλημα στις τράπεζες με τα πανύψηλα χρέη τους θα ήταν πάντα πάρα πολύ λιγότεροι απ’ τους άλλους, εκείνους δηλαδή που θα είχαν σοβαρό πρόβλημα αν σταματούσαν να πληρώνουν τις δόσεις τους.

Ωστόσο το δόγμα ήταν δημοφιλέστατο, τόσο πολύ ώστε να μαρτυράει κάτι: όπως σε όλα τους οι ντόπιοι μικροαστοί έχουν (είχαν) την ελπίδα (και σε εποχές ευδαιμονίας την βεβαιότητα) ότι θα ανέβουν ψηλά, έτσι γινόταν και με τα δάνειά τους. Οι δανειστές των 20 ή των 50 χιλιάδων (για στεγαστικά, καταναλωτικά, κλπ) φαντασιώνονταν ότι θα καταφέρουν να αυξήσουν τόσο πολύ τα χρέη τους, ώστε να απελευθερωθούν απ’ αυτά εκτοξευόμενοι στη στρατόσφαιρα των εκατομμυρίων. Άγνωστο πόσοι το προσπάθησαν και το κατάφεραν. Η μεγάλη μάζα έμεινε, σίγουρα, στη βάση εκτόξευσης του «αν χρωστάς σχετικά λίγα έχεις πρόβλημα».

Τα πρώτα χρόνια της κρίσης και της διαχείρισής της α λα ελληνικά κάναμε περισσότερα απ’ όσα μπορούσαμε για να ενημερώσουμε για την άποψή μας: ότι το υψηλό «δημόσιο χρέος» ήταν, τελικά, δευτερογενές – και ότι το πραγματικό σοβαρό πρόβλημα του ελληνικού καπιταλισμού ήταν η χρεωκοπία των ντόπιων τραπεζών. Όπως, άλλωστε, ίσχυε για όλο τον υπόλοιπο καπιταλιστικό κόσμο – ευρώπη και βόρεια αμερική σίγουρα. Για την σωτηρία των οποίων (εντόπιων τραπεζών) το ελληνικό κράτος αύξησε τόσο πολύ το χρέος του, ώστε να γίνει διεθνές βούκινο…

Για λόγους που τους αναλύσαμε και τους μάθαμε στην εξέλιξη των χρόνων, η «λαϊκή μάζα», δηλαδή η μικροαστική πλειοψηφία που είχε ή θα είχε σύντομα πρόβλημα με τα χρέη της στην τράπεζα, ακολούθησε το κρατικό / παρακρατικό δάκτυλο, που έδειχνε το «δημόσιο χρέος»…. Το βάφτισε «ανύπαρκτο», το βάφτισε «επονείδιστο», «ακόλαστο» ή όπως αλλιώς – σκατά καταλάβαινε ακόμα και σε σχέση μ’ αυτό!! Το βασικό όμως είναι ότι η «λαϊκή μάζα» πέρασε πολλά (και κρίσιμα από πολιτική άποψη) χρόνια βρίζοντας την Μέρκελ και τον Σόιμπλε, με τον πιο εθνικιστικό τρόπο που θα ήταν δυνατόν. Που σημαίνει: στο όνομα της εθνικής ενότητας, είτε το είχαν συναίσθηση είτε όχι, εκείνοι που είχαν ή θα είχαν σύντομα πρόβλημα με τα δάνειά τους, έβγαλαν τις τράπεζες (και την ιδεολογική λειτουργία του χρηματοπιστωτισμού) έξω απ’ τον λογαριασμό. Η μάζα αυτή πεθύμησε την φυλάκιση πολιτικών… Οι Προβόπουλοι, οι Σάλλες και όλοι οι παρόμοιοι ήταν έξω απ’ τα ραντάρ της. Τέτοιο χατήρι στους βαθυκρατικούς χρυσοδάκτυλους του ντόπιου χρηματοπιστωτισμού δεν θα μπορούσε να το φανταστεί κανένας ισλανδός!

Τα χρόνια της διαχείρισης της κρίσης πέρασαν. Οι πολιτικές βιτρίνες ισχυρίζονται ότι το ζήτημα του «δημόσιου χρέους» διευθετήθηκε (πράγμα που είναι μια αλήθεια εντελώς προσωρινή). Οι τράπεζες όμως; Αυτές που δεν είχαν κανένα πρόβλημα το 2009, το 2010, το 2011 – όπως ήθελε η «λαϊκή μούσα» (της εθελοδουλείας); Περίεργο πράγμα: οι χρηματοπιστωτικοί μηχανισμοί που ΔΕΝ είχαν πρόβλημα… εξακολουθούν να έχουν!!! (Μόνο κάτι περιθωριακοί σαν εμάς το έδειχναν, σαν πολιτικό ζήτημα, έγκαιρα – τι κρίμα!).

Και όχι μόνο έχουν πρόβλημα αλλά για να το λύσουν, πρέπει να μεταφέρουν μεγάλα μέρη του προβλήματος στους οφειλέτες: “κόκκινα” δάνεια, φανάρια – μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά... Να τα μεταφέρουν σ’ αυτούς για τους οποίους ήδη απ’ την εποχή της ευδαιμονίας ήταν γνωστό ότι… το έχουν…