Πέμπτη 28 Φλεβάρη. Ο δάσκαλος Walter Benjamin προειδοποίησε: μια τέτοια ερώτηση είναι βαθιά ανιστόρητη. Είχε δίκιο. Αλλά οι ανιστόρητες ερωτήσεις έχουν ένα βαθιά μυωπικό υπόβαθρο: μπουκωμένος ο καθένας από βεβαιότητες και συνήθειες δεν μπορεί να διακρίνει τι είναι τι. Ακόμα δυσκολότερα αν τα χαρακτηριστικά των γεγονότων είναι κάπως θολά.
Ωστόσο σ’ έναν κόσμο “μεταβατικό” (κι αυτό δεν συμβαίνει πρώτη φορά), κι ακόμα περισσότερο σ’ έναν κόσμο πληθωρικών εντυπώσεων (αυτό, με τον τρόπο που συμβαίνει είναι καινούργιο!) η ανομολόγητη θολούρα των περιστάσεων και η ακόμα πιο ανομολόγητη θολούρα των εντυπώσεων για αυτές τις περιστάσεις, κατασκευάζονται συστηματικά. Δεν είναι καθόλου ντροπή να ξέρεις ότι δεν ξέρεις. Ντροπή και ξεφτίλα είναι είσαι κατηγορηματικός ότι ξέρεις, μόνο και μόνο επειδή εισέπραξες διαγώνια και βιαστικά την λάμψη κάποιας παλαιο- ή νεο-μηντιακής εντύπωσης.
Η εργατική κριτική πίσω απ’ την ασταμάτητη μηχανή (αντιφασιστική όπως και άλλα αντι-, χωρίς όμως παζάρια και συμβιβασμούς για χάρη της ρηχότητας, της “συγκυρίας” και των public relations) παρακολουθεί εδώ και 40 χρόνια το ζήτημα / ερώτημα της «αναβίωσης» των φασιστο/ρατσιστικών ιδεών και πρακτικών. Στα μέρη μας και διεθνώς. Είναι δυνατόν ακόμα; Ναι!
Η δική μας εργατική κριτική δεν απορούσε. Ούτε απορεί. Δεν παραμυθιάζεται με την “αθωώτητα” του πόπολου. Ούτε έχει βρει έστω και έναν που να “παρασύρθηκε” στο νεο-νεοφασισμό, παρά την θέλησή του! Ήταν και είναι σίγουρη ότι αυτές οι ιδέες και πρακτικές τρέφονται συστηματικά από κρατικούς / παρακρατικούς μηχανισμούς· οι αποδείξεις είναι περισσότερες από αρκετές. Πάντα υπάρχει η προσήλωση στην εξουσία πίσω απ’ αυτές τις ιδέες και πρακτικές. Στην εξουσία συγκεκριμένα, στην εξουσία σαν ιδεώδες.
Συνεπώς το ερώτημα του νεο-νεοφασισμού (τι εξυπηρετεί) δεν απαντιέται μόνο με την ανάδειξη της πρωτοκοσμικής μικροαστικής σαπίλας. Η ανάδειξη αυτής της σαπίλας δείχνει τα «υποκειμενικά χαρακτηριστικά» του νεο-νεοφασισμού – και η αποκάλυψή της είναι απαραίτητη. Όμως αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά θα ήταν ιδιωτικές υποθέσεις αν δεν πριμοδοτούνταν από κρατικές / καπιταλιστικές αναγκαιότητες και συμφέροντα. Για να το πούμε διαφορετικά: ο φασισμός “απ’ τα κάτω” θα έμενε λουφαγμένος αν δεν τον επιστράτευε ο φασισμός “απ’ τα πάνω”. Οπότε, το ερώτημα του νεο-νεοφασισμού, απαιτεί απαντήσεις που να αφορούν και το σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου, στην ιστορική φάση (πρώτα) της 3ης και μετά της τωρινής 4ης «βιομηχανικής επανάστασης».
Ακριβώς γι αυτό είναι ακόμα δυνατό το νεο-νεοφασιστικό φαινόμενο: επειδή είναι κατευθείαν παράγωγο των καπιταλιστικών αναγκαιοτήτων. Όμως η απάντηση αυτή είναι τόσο γενική ώστε είναι πρακτικά άχρηστη.