Tag: πόλεμος

Απ’ άκρη σ’ άκρη στην γραμμή αντιπαράθεσης

Τετάρτη 23 Μάη. Η ασταμάτητη μηχανή έχει υποστηρίξει πρόσφατα ότι οι μέχρι τώρα διαφορές της αμερικανικής “διαχείρισης” του μετώπου της μέσης Ανατολής (με κεντρικό σημείο το ιράν) και του κυρίως μετώπου στην ανατολική ασία (με κεντρικό σημείο την βόρεια κορέα) είναι, απλά, διαφορά φάσης – ο όρος προέρχεται απ’ την φυσική.

Όσο παιρνούν οι μέρες αποδεικνύεται ότι έτσι συμβαίνει. Η Ουάσιγκτον ανεβάζει διαρκώς τους “τόνους” τόσο σε σχέση με το ιράν (και άρα, σε σχέση τόσο με την ευρώπη όσο και την ρωσία), όσο και σε σχέση με την βόρεια κορέα (εδώ, “πιάνοντας” και την κίνα).

Θα μπορούσε να είναι ρηχός βερμπαλισμός. Κρίνουμε το αντίθετο: ότι δεν είναι μια κενή πρακτικών ρητορική. Είναι αρκετά πιθανό ότι το αμερικανικό βαθύ κράτος δεν έχει αποφασίσει “κανονικά” την κήρυξη ενός all out πολέμου· ότι δεν είναι καν και καν έτοιμο για κάτι τέτοιο· και ότι βρυχάται τείνοντας προς τα εκεί με την ελπίδα ότι οι αντίπαλοί του θα φοβηθούν και θα κάνουν πίσω. Όμως, έχουμε την εκτίμηση, ότι δεν θα γίνει έτσι· σίγουρα δεν θα γίνει έτσι ουσιαστικά. Οι αντίπαλοι δεν θα κάνουν πίσω· είναι too late (με όρους καπιταλιστικής ανάπτυξης και ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού) για κάτι τέτοιο, ακόμα κι αν ούτε αυτοί θα είχαν σαν πρώτη επιλογή έναν all out πόλεμο.

Το είδος της «εξωτερικής πολιτικής» που ακολουθεί πια σταθερά η Ουάσιγκτον, σε όλες τις εκφάνσεις της, ένα μόνο πράγμα δείχνει, και μ’ έναν τρόπο μόνο εξηγείται: στρίμωγμα, σοβαρό στρίμωγμα. Με βάση την ιστορία, την ιδεολογία και την μεθοδολογία της ηγεμονίας του, το αμερικανικό καθεστώς δεν έχει plan b για να αντιμετωπίσει το στρίμωγμά του: μια μόνο ιδέα επιβολής έχει, κι αυτή είναι στρατιωτική / μιλιταριστική.

Στον μικρό καπιταλιστικό πλανήτη γη κανείς δεν μπορεί να κάνει πίσω. Μπορεί να διαφέρουν οι τακτικές, μπορεί να διαφέρουν οι μέθοδοι ιμπεριαλιστικής προώθησης, αλλά για κανέναν δεν υπάρχει «πίσω». Το γεγονός είναι σαφές και καθόλου πρωτοφανές: δεν χωράνε όλοι! Γιατί είναι όλοι το ίδιο καπιταλιστές, το ίδιο “πεινασμένοι”. Η ξαναμοιρασιά του πλανήτη (της εργασίας, των πρώτων υλών, της κατανάλωσης) απαιτεί, όλο και πιο έντονα, την εξουδετέρωση «κάποιου» ή «κάποιων».

Δείτε το έτσι: ούτε η συμφωνία για τα πυρηνικά του ιράν όπως εφαρμόστηκε ως τώρα, ούτε και η αμερικανική αναγνώριση της πυρηνικής πραγματικότητας της Πγιονγκγιάνγκ θα ήταν κάποιου είδους άμεση καταστροφή για την Ουάσιγκτον. Αν, όμως, τα αφεντικά της βλέπουν έτσι τα πράγματα, κι αν δρουν με τον τρόπο που δρουν, θα έχουν τους σοβαρούς λόγους τους. Είναι μάταιο να ελπίζει κανείς ότι «με λίγη βοήθεια απ’ τους φίλους τους θα αλλάξουν μυαλά».

Γιατί, είναι φανερό αυτό, η Ουάσιγκτον υπερασπίζεται κάτι που κατακτήθηκε (και) με τα όπλα, και πράγματι αμφισβητείται σοβαρά: την παγκόσμια ηγεμονία της, ειδικά όπως αυτή διαμορφώθηκε πολύ πρόσφατα, στα ‘90s. Και είναι στοιχειώδες από ιστορική άποψη ότι οι “αυτοκρατορίες” δεν γκρεμίζονται αθόρυβα…

Το σκάψιμο

Δευτέρα 14 Μάη. Το ελληνικό κράτος / παρακράτος / κεφάλαιο έχει πάρει θέση σ’ αυτόν τον 4ο παγκόσμιο πόλεμο: το αποδεικνύουν κατ’ αρχήν οι στρατιωτικές συμμαχίες του. Η αεροναυτική βάση στη Σούδα είναι το πιο προχωρημένο προς τη μέση Ανατολή (και πρώτης κατηγορίας) αμερικανικό στρατόπεδο, σε διαρκή χρήση. Δεν είναι η μόνη ελληνική «διευκόλυνση» στον αμερικανικό στρατό. Είναι η πιο διάσημη.

Ο πρεσβευτής Geoffrey Pyatt (υπεύθυνος και για τις σφαγές στο Κίεβο…) δεν το κρύβει. Να ένα ενδεικτικό απόσπασμα από συνέντευξή του σε τοπική εφημερίδα των Χανίων το περασμένο φθινόπωρο:

… Η  Ελλάδα και ΗΠΑ υπέγραψαν την επέκταση της Συμφωνία MDCA. Τι σημαίνει αυτό για τη βάση της Σούδας; Υπάρχουν σχέδια αναβάθμισης της βάσης.
Είμαστε σε μια φάση πολύ σημαντικών παρεμβάσεων στις υποδομές. Καταρχήν στις υποδομές φιλοξενίας των αεροσκαφών. Επίσης με δικούς μας πόρους εργαζόμαστε να ολοκληρώσουμε μια νέα δομή τη φιλοξενία των πλοίων, ενώ  δουλεύουμε πάνω σε ένα νέο δρόμο σύνδεσης μεταξύ του αεροδρομίου και της βάσης κα. Δεκάδες εκατομμύρια δολάρια δίνονται και θα δοθούν τα επόμενα χρόνια για υποδομές.

Έχουμε πολύ καλές επαφές με τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, τον Υπουργό κ. Καμμένο, τον αναπλ. Υπουργό κ. Βίτσα για το πως θα συνεχίσουμε και θα βαθύνουμε την αμυντική συνεργασία μας. Η υψηλού επιπέδου αμυντική συνεργασία μας έχει μόνο οφέλη και για τις δύο χώρες. Ήταν επίσης πολύ ενθαρρυντικά όσα άκουσα από τον κ. αντιπεριφερειάρχη και τον κ. δήμαρχο Χανίων, για την σχέση της κοινωνίας των Χανίων με τη Βάση και τη σημαντική οικονομική στήριξη από τη Βάση στην κοινωνία. Για παράδειγμα τον Μάρτιο, που είναι low season, ήλθε ένα αεροπλανοφόρο για δύο εβδομάδες και πολλά χρήματα δόθηκαν στα Χανιά. Θα αναζητήσουμε και άλλες τέτοιες ευκαιρίες για τέτοιες συνεργασίες.

“Διευκολύνσεις και εξυπηρετήσεις” (συμπεριλαμβανόμενης της κονσομασιόν…) στον αμερικανικό στρατό, το ίδιο και στον ισραηλινό. Ακόμα κι αν ο ρόλος της ελληνικής επικράτειας ήταν αυτός του “μετόπισθεν” και της “επιμελητείας” του αμερικανο-ισραηλινού άξονα (που δεν θα περιοριστεί εκεί!…) σας φαίνεται κάτι “λίγο”; Ασήμαντη “συμμετοχή”; Δεν είναι. Μόνο αφελείς και μοιραλάτρες κάνουν ό,τι δεν καταλαβαίνουν.

Και πάλι ο κύριος Pyatt, πιο πρόσφατα (τέλη του περασμένου Γενάρη), σε συνέντευξη στον καθεστωτικό “sky”:

… Είμαστε υπερβολικά ευγνώμονες για την υποστήριξη που η ελληνική κυβέρνηση μας παρέχει μέσα από τον κόλπο της Σούδας. Είναι μία απαραίτητη εγκατάσταση όσον αφορά τις επιχειρήσεις του έκτου Στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο, εξαιτίας των όσων συμβαίνουν στην γειτονική περιοχή. Με την εκστρατεία ενάντια στον ISIS στη Βόρεια Αφρική, με την εκστρατεία για την καταστροφή του Χαλιφάτου στη Συρία, η Σούδα είναι περισσότερο δραστήρια από όσο έχει υπάρξει εδώ και πολύ καιρό, έχουμε έναν πολύ υψηλό ρυθμό στρατιωτικών επιχειρήσεων εκεί, τόσο στην πλευρά της Αεροπορικής βάσης όσο και σε εκείνη της Ναυτικής Βάσης. Και δε θα μπορούσαμε να το κάνουμε χωρίς την υποστήριξη και τη συνδρομή που μας παρέχουν οι ελληνικές Στρατιωτικές Δυνάμεις…

Και συνεχίζει αναφερόμενος στην “εθνική ασφάλεια των ηπα”:

… Και η Έκθεση, η Στρατηγική για την Εθνική Άμυνα, δίνει έμφαση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αντίπαλες δυνάμεις, με ένα τρόπο που δεν είχαμε ξαναδεί για μεγάλο διάστημα. Κατονομάζει τόσο την Κίνα όσο και τη Ρωσία, αλλά κάνει λόγο επίσης για το πώς πρέπει να εργαστούμε με τους συμμάχους μας, ώστε να αναπτύξουμε ευελιξία. Και αυτό μπορούμε να το κάνουμε πολύ αποτελεσματικά με τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, γιατί είστε ο ορισμός της ευελιξίας…

Όσο γλύψιμο ή κολακεία κι αν περιλαμβάνουν τα πιο πάνω, το λάθος “4ος παγκόσμιος; Δεν μας αφορά – αλλού γίνεται” θα πληρωθεί ακριβά. Πολύ ακριβά…

Απ’ την μια άκρη στην άλλη…

Σάββατο 14 Απρίλη. Συνδέεται η αναγκαστική υποβάθμιση της αεροναυτικής ηγεμονίας των ηπα στα πέριξ της κορεατικής χερσονήσου (έστω: προς το παρόν) με την υστερική (όπως θα έλεγε και ένας πρώην άγγλος πρεσβευτής στη συρία) προσπάθεια αναβάθμισής της στην ανατολική Μεσόγειο; Η γνώμη μας είναι «ναι», και τα δεδομένα δεν θα πρέπει να διαφεύγουν απ’ όσες / όσους θέλουν να καταλαβαίνουν την διαδικασία της ενδοκαπιταλιστικής όξυνσης των αντιθέσεων σ’ όλο το εύρος της.

Ωστόσο η ανατολική Μεσόγειος (και η μέση Ανατολή), σαν δευτερεύον πεδίο μάχης, δεν είναι – και δεν μπορεί να γίνει – υποκατάστατο των τωρινών συσχετισμών στο πρωτεύον, στον Ειρηνικό. Εκεί, δείχνοντας τα ατομικά όπλα και τους βαλιστικούς πυραύλους του Kim, η Ουάσιγκτον μπορούσε να παίζει το δράμα της «εθνικής ασφάλειάς» της και να απλώνεται – μέχρι να αρχίσει το ροκάνισμα το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ. Εδώ δεν μπορεί να το παίξει: ο Άσαντ, με βαρέλια χλωρίου ή χωρίς, δεν απειλεί με οφθαλμοφανή τρόπο την «αμερικανική ασφάλεια». Και, επιπλέον, το μπλοκ της Αστάνα έχει πάρει το πάνω χέρι.

Έχουμε ενστικτώδικα την εκτίμηση ότι το μπλοκ της Αστάνα εφαρμόζει (ή προσπαθεί να εφαρμόσει) μια judo τακτική: να στρέψει την στρατιωτική δύναμη των ηπα εναντίον τους… Και, σα συνέπεια αυτής της εκτίμησης, έχουμε την εντύπωση ότι το μπλοκ της Αστάνα ξέρει πολύ καλύτερα τι κάνει μεσομακροπρόθεσμα – σε σχέση με αυτήν την “συμμαχία των προθύμων”, σκιά εκείνης του 2003, που ψάχνεται, και δρα υπό το βάρος της παρακμής της…

Οπότε η «απόφαση των τιμωρών» (όπως την ανακοίνωσε στις 4.00 το πρωί ώρα ελλάδας το ψόφιο κουνάβι…) για «περιορισμένες» και «στοχευμένες» (αυτή ήταν η ανακοίνωση της May…) επιθέσεις στις «εγκαταστάσεις παραγωγής χημικών όπλων» του Άσαντ είναι το ελάχιστο που θα μπορούσαν να κάνουν – για να σώσουν τα προσχήματα… (και το “μιλιταριστικό” κύρος τους…): σύμφωνα με την επίσημη αμερικανική ανακοίνωση (μετά το τέλος της επίθεσης) “κτυπήθηκαν 3 στόχοι” – κι αυτό ήταν…

Φάρσα λοιπόν… Τα υπόλοιπα; Θα τρέξουν στην πράξη…

(Υ.Γ. Ο “τρελός σκύλος” Mattis δήλωσε μετά την επίθεση “σίγουρος” ότι ο Άσαντ χρησιμοποίησε χημικά στις 7 Απρίλη. Όταν όμως ρωτήθηκε από δημοσιογράφο “τι χημικά” ήταν αυτά, σχεδόν παραδέχτηκε ότι δεν είναι σίγουρος…)

Η τουρκική κοινωνία στο συριακό έδαφος;

Δευτέρα 26 Μάρτη. Ίσως δεν υπάρχει συγκροτημένο αντιμιλιταριστικό, αντιπολεμικό κίνημα στην τουρκία (ούτε στα μέρη μας υπάρχει!). Υπάρχουν, σίγουρα, τα κοινωνικά υποκείμενα για ένα τέτοιο κίνημα. Όμως περνούν δύσκολες ώρες. Και θα περάσουν δυσκολότερες. Δεν είναι, αιτία, έτσι απλά, η καταστολή. Παίζει τον ρόλο της. Όμως στα ’70s και στα ‘80s τα ανταγωνιστικά μαζικά εργατικά / ριζοσπαστικά κινήματα της τουρκικής άκρας αριστέρας είχαν να αντιμετωπίσουν πολύ χειρότερη βία και καταστολή. Σε άλλες συνθήκες, φυσικά.

Η γνώση μας για την σύγχρονη τουρκική κοινωνία (από «πρώτο χέρι»…) υποδεικνύει ότι το σοβαρότερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει ένα αντιμιλιταριστικό, αντιπολεμικό (και τελικά αντιϊμπεριαλιστικό) κίνημα στην τουρκία, αναγκαίο όσο ποτέ, είναι το … να μην κοιτάει προς τα πίσω! Η μαζική ένοπλη ανταρσία των ‘70s – ‘80s (τέτοια δεν υπήρξε πουθενά στην ευρώπη!) ήταν ένδοξη· αλλά ηττήθηκε, όχι χωρίς αιτίες. Εκείνο που στην ευρώπη των ‘80s ονομάστηκε «εναλλακτικό» και ήταν ένα είδος ομπρέλλας αλλά και οργανωτικού / πολιτικού know how για αυτά που σωστά ονομάζονται κοινωνικά κινήματα, δεν πρόλαβε να ωριμάσει στην τουρκική κοινωνία – εξαιτίας της μόνιμης κατάστασης «έκτακτης ανάγκης», ως τις αρχές των ‘00s. Κι αυτό φάνηκε καθαρά (στα δικά μας μάτια) στον αγώνα για το πάρκο Gezi στην Istanbul, την άνοιξη του 2013. Όταν, ένα απόλυτα δικαιολογημένο, δυναμικό αλλά όχι ώριμο οικολογικό / urban κίνημα εκτοξεύτηκε σε χρόνο dt, με αφορμή την καταστολή του, σε «υπερπολιτικό», εναντίον του Erdogan· και αμέσως μετά, για διάφορους λόγους που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε εδώ, σε μεγάλο βαθμό σε “φιλοκεμαλικό” – δηλαδή σε υποστηρικτή όλων των στρατιωτικών δικτατοριών που προηγήθηκαν της ισλαμοδημοκρατικής διακυβέρνησης!

Ακριβώς εξαιτίας αυτού του δηλητηριώδους διπολισμού που σπρώχνουν διάφοροι επιτήδειοι μέσα και έξω απ’ την τουρκία, του διπόλου Ερντογάν – Ατατούρκ, οι ισλαμοδημοκράτες έχουν καταφέρει να μονοπωλούν ως τώρα τόσο την δημόσια ατζέντα όσο και την εξουσία… Πράγμα που σημαίνει ότι ένα αντιμιλιταριστικό, αντιπολεμικό κίνημα στην τουρκία δεν έχει στον ορίζοντά του, σαν εχθρό, μόνο τις κινήσεις των ισλαμοδημοκρατών, εκτός και εντός συνόρων. Έχει – πρέπει να έχει – και τον ρεβανσισμό των κεμαλιστών και των διεθνών συμμάχων τους, που εκδηλώθηκε ωμά (σε συνεργασία με τους “γκιουλενιστές”) στο – ευτυχώς αποτυχημένο – πραξικόπημα του Ιούλη του 2016.

Δεν είναι η δουλειά μας να δίνουμε συμβουλές, ούτε θα έπρεπε. Έχουμε μελετήσει / καταλάβει ωστόσο τόσο τις δυνατότητες όσο και τους κινδύνους ενός σύγχρονου ανταγωνιστικού κινήματος στην τουρκία, που δεν θα γέρνει άλλοτε προς τις ιστορικές και σπουδαίες κάποτε αλλά προ πολλού ξεπερασμένες οργανώσεις και πολιτικές τύπου dev-yol και dev-sol των ηρωϊκών ‘70s – ‘80s, και άλλοτε προς την αγκαλιά του κεμαλικού «αντιθρησκευτικού» μιλιταρισμού. Υπάρχουν σπουδαίες δυνατότητες απ’ την σκοπιά των υποκειμένων, ειδικά μετά από 16 χρόνια ισλαμοδημοκρατικής εξουσίας· αλλά η καθήλωση στο παρελθόν υπονομεύει τα πάντα!

Καλή δύναμη ευχόμαστε από ‘δω. Και μακριά από «υποστηρικτές», ειδικά όταν φανερά ή κρυφά στηρίζονται από «φίλους» εκτός συνόρων! Η «6η Απρίλη» στην αίγυπτο, σημαντική οργάνωση και με αξιοσημείωτο potential στην αιγυπτιακή νεολαία αλλά και στην εργατική τάξη, έτσι την πάτησε μετά την νίκη της επανάστασης στης 25 Γενάρη του 2001: κολακεύτηκε, ψωνίστηκε· και αυτοκτόνησε… Επειδή δεν άντεξε στον πειρασμό να μείνει ένα κινηματικό υποκείμενο, «απ’ τα κάτω», και ζήλεψε την δόξα της εμπλοκής στην «πολιτική», στα διαδραματιζόμενα στην κορυφή της εξουσίας…

Όχι! Αυτό είναι θάνατος για τα κοινωνικά κινήματα· και η τουρκική κοινωνία ακριβώς τέτοια κινήματα έχει ανάγκη…

(φωτογραφία: πρωτομαγιάτικο μπλοκ τούρκων αναρχικών – δεν ξέρουμε όμως από που…)

Εμπορικός πόλεμος 1

Παρασκευή 23 Μάρτη. Το ψοφιοκούναβο, όπως ήταν αναμενόμενο άλλωστε, με την χαρά παιδιού που μόλις έχεσε και περιεργάζεται το κατόρθωμά του, και με την σιγουριά ότι “οι εμπορικοί πόλεμοι είναι εύκολοι, τους κάνεις και τους κερδίζεις”, ανακοίνωσε ότι κόβει κουστούμι στις εισαγωγές απ’ την κίνα, γύρω στα 50 (ή μπορεί και 60) δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Την συγκεκριμένη λίστα με τα είδη που θα φάνε εισαγωγικούς δασμούς δεν την ανακοίνωσε· έχει την σημασία της πάντος. Αναμένεται μέσα στις επόμενες 10 – 15 ημέρες. Ωστόσο ο ψοφιοκούναβος κατήγγειλε το Πεκίνο (με τον Xi δηλώνει «φίλος», καρδιακός περίπου, όμως άλλο η φιλία και άλλο η πατρίδα…) για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, ενώ υποσχέθηκε ότι αυτός είναι μόνο ο πρώτος γύρος δασμών στις εισαγωγές· που στην εξέλιξη τους θα κάνουν «την αμερική πιο δυνατή και πιο πλούσια».

Το κινεζικό καθεστωτικό ειδησειογραφικό πρακτορία xinhua σχολίασε σήμερα (επειδή το «σήμερα» ξεκινάει ώρες πριν στην ανατολή…) μεταξύ άλλων αυτά:

… Ο Trump και ο σύμβουλός του για θέματα εμπορίου Robert Lighthizer, πρώην υφυπουργός εμπορίου στην κυβέρνηση του Roland Reagan, μπορεί να θέλουν να αναβιώσουν τις εμπορικές μάχες κατά της δυτικής Ευρώπης και της Ιαπωνίας των ‘70s και των ‘80s.

Ωστόσο, το να ανεβάζεις τους δασμούς στα Κινεζικά εμπορεύματα είναι σα να χρησιμοποιείς εργαλεία του 20ου ή ακόμα και του 19ου αιώνα για να αντιμετωπίσεις προβλήματα του 21ου, της εποχής της παγκοσμιοποίησης. Τέτοια μέτρα θα διαταράξουν την διασυνδεδεμένη εφοδιαστική αλυσίδα πολλών βιομηχανιών και θα αυξήσουν τα κόστη για τους Αμερικάνους επιχειρηματίες και καταναλωτές.

Σκεφτείτε μόνο τα δημοφιλή iPhones της Apple, που συνδυάζουν Αμερικανικό σχεδιασμό με hardware από διεθνείς προμηθευτές και Κινεζικές αλυσίδες συναρμολήγησης. Η παγκόσμια παραγωγή σήμερα έχει εκμηδενίσει τα εθνικά σύνορα.

Ενώ υπολογίζονται σαν Κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, τα iPhones παράγονται από αμερικανικές πολυεθνικές που έχουν εργοστάσια στην Κίνα.

…

Μερικές σωστές παρατηρήσεις μαζί με ελεγχόμενα συμπεράσματα… Αγνοούν, μήπως, το ψόφιο κουνάβι και οι από πίσω του συντηρητικοί πως παράγονται τα iPhones και όχι μόνο; Αποκλείεται. Οπότε;

Εμπορικός πόλεμος 2

Παρασκευή 23 Μάρτη. Το Πεκίνο έχει ένα δίκιο όταν μνημονεύει τις global «γραμμές εφοδιασμού» ή/και συναρμολόγησης που θίγονται απ’ τον όποιο εθνικό προστατευτισμό. Έχει ένα παραπάνω δίκιο να ειρωνεύεται επειδή είναι γνωστό ποια είναι η απάντηση του Πεκίνου (και όχι μόνο) σε μια σειρά εμπορευμάτων, πέρα απ’ τους αναπόφευκτους «απαντητικούς» δασμούς στις εισαγωγές στην κίνα: ένα κινέζικο εγοστάσιο / αποθήκη στα προάστεια της Addis Ababa, κάνει μια τελευταία συναρμολόγηση του χ ή του ψ εμπορεύματος (π.χ.: ράβει ένα κουμπί σε πουκάμισα ή βάζει ένα μάτι σε λούτρινα κουκλάκια) και, στη βάση διακρατικής συμφωνίας, το εμπόρευμα εξάγεται απο εκεί στις ηπα και οπουδήποτε αλλού σαν “made in Ethiopia”. Ποιοι δασμοί σε βάρος των κινέζικων; (Αντί για “made in Ethiopia” μπορείτε να βάλετε “made in Egypt” ή “made in e.u.” – ό,τι θέλετε…).

Ωστόσο είναι εντελώς λαθεμένο (και, σε τελευταία ανάλυση, προπαγανδιστικό) να πιστεύει κανείς ότι ο εμπορικός προστατευτισμός / πόλεμος γίνεται με όρους 19ου ή 20ου αιώνα. Οι βασικές οικονομικές παράμετροι μπορεί να είναι παρόμοιες· όχι, όμως, και οι τεχνικές – αυτές που αφορούν τις «προμηθευτικές γραμμές» στην ευρύτητά τους,  γραμμές που είναι πολιτικά κρίσιμες για την επιτυχία ή την αποτυχία.

Το αμερικανικό κράτος, στριμωγμένο μέσα στο κόλπο που το ίδιο προώθησε, την «απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου», απειλούμενο στα σοβαρά όχι στην ουρά αλλά στην αιχμή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, τι άραγε επιδιώκει; Επιδιώκει τον επαναπατρισμό μεγάλων τμημάτων της παραγωγής, που στα ’90s έγιναν outsourcing στην ασία με κριτήρια χαμηλών μεροκάματων· αλλά έναν επαναπατρισμό υψηλής (ρομποτικής) παραγωγής, όπου η μαζική ανάγκη για χαμηλά μεροκάματα θα εκλογικευτεί, και θα καλύπτεται απ’ τους («παράνομους»…) μετανάστες στο αμερικανικό έδαφος. Μ’ άλλα λόγια οι εμπορικοί δασμοί του ψοφιοκουναβιστάν δεν αποσκοπούν στον επαναπατρισμό των ίδιων εργοστασίων (αμερικανικών εταιρειών) απ’ την ασία στις ηπα· αλλά στη δημιουργία καινούργιων, ακόμα πιο αυτοματοποιημένων / ρομποτικών απ’ ότι τα υπεργολαβικά ασιατικά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο υπάρχει η ελπίδα μείωσης του μοναδιαίου κόστους (του «κόστους παραγωγής ανά μονάδα προϊόντος») και, άρα, ανάκτησης σοβαρών τμημάτων της παγκόσμιας αγοράς.

Πρόκειται για ένα είδος φυγής προς τα εμπρός απ’ την μεριά του αμερικανικού κεφάλαιου, συνηθισμένης και εύλογης μέσα στην καπιταλιστική ιστορία. Αλλά είναι risky business. Και είναι τέτοια όχι επειδή τα «οχυρωματικά έργα» των αμερικανικών εισαγωγικών δασμών (δηλαδή την «περιφρούρηση της εσωτερικής αγοράς» απ’ τους ανταγωνιστές) θα την ακολουθήσουν και οι ανταγωνιστές του αμερικανικού καπιταλισμού. Αλλά επειδή, κυρίως, την ακόμα μεγαλύτερη μείωση του «μοναδιαίου κόστους» μέσω είτε της ακόμα πιο επιθετικής μηχανοποίησης είτε της ακόμα πιο επιθετικής μείωσης των (πραγματικών) μισθών, με σκοπό τα μεγαλύτερα μερίδια απ’ την παγκόσμια αγορά, αυτό λοιπόν θα το κάνουν λίγο πολύ όλοι. Και οπωσδήποτε ο κινεζικός καπιταλισμός και οι ασιάτες σύμμαχοί του. Μ’ άλλα λόγια: αν ο λόγος (κι αυτή ήταν η περίπτωση του 19ου ή του early 20ου) ήταν η ανασυγκρότηση με ορίζοντα κάποια εσωτερική αγορά, τότε τα τείχη για την περιφρούρησή της θα είχαν ένα προσωρινό λογικό νόημα. Όμως…

Όμως ήδη απ’ την προηγούμενη φορά «δομικής καπιταλιστικής κρίσης / προστατευτικής αναδίπλωσης», δηλαδή απ’ την κρίση / αναδιάρθρωση του μεσοπολέμου (δεκαετία του ’30) έγινε ολοφάνερο ότι ακόμα κι αν η όποια εσωτερική αγορά ήταν πράγματι ένα πεδίο αναδίπλωσης, δεν ήταν αρκετή για την καπιταλιστική δυναμική. Πολύ γρήγορα η αναμέτρηση (τότε…) αφορούσε τον πλανήτη στο σύνολό του. Οι πιο έξύπνοι ανάμεσα στους τότε διανοούμενους του κράτους και τουκεφάλαιουτο καταλάβαιναν, χρόνια πριν ξεσπάσει ο β παγκόσμιος. Γι’ αυτό ακριβώς ούτε τα δασμολογικά ούτε τα νομσιματικά «προστατευτικά μέτρα» εκείνης της εποχής αποδείχθηκαν επαρκή. Ήταν ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ένας παγκόσμιος πόλεμος. Το «κάνω τον γείτονα ζητιάνο» που κορόιδευε ο Κέυνς τότε, είχε μια «συνεπή συνέχεια»: κάνω τον γείτονα ερείπια…

Εμπορικός πόλεμος 3

Παρασκευή 23 Μάρτη. Η διαφορά της “κρίσης της παγκοσμιοποίησης” των πρώτων δεκαετιών του 20 αιώνα και της προστατευτικής αναδίπλωσης σαν “απάντηση” τότε, με την σημερινή κρίση / αναδιάρθρωση, δεν είναι τυπική. Τυπικά πρόκειται για το ίδιο ακριβώς φαινόμενο. Η διαφορά, μια δυναμική διαφορά, έγκειται στην παραγωγικότητα της εργασίας. Είναι τώρα τόσο υψηλή ώστε η ρομποτική μεσολάβηση (της ανθρώπινης εργασίας) στις ηπα ΔΕΝ είναι δυνατόν να απαντήσει στις ανάγκες συσσώρευσης του αμερικανικού κεφάλαιου με όρους “εσωτερικής αγοράς εργασίας και εμπορευμάτων”, ούτε καν για τα 4 ή 5 χρόνια που αυτό έγινε στην εποχή του new deal. Λέμε: δεν μπορεί να “οχυρωθεί για λίγο” το αμερικανικό κεφάλαιο, υπομένοντας τις αντίστοιχες οχυρώσεις των ανταγωνιστών του, ώστε να συσσωρεύσει τεχνολογία, χρήμα και πειθαρχημένη εργασία και να επιτεθεί μετά διεκδικώντας την παγκόσμια ηγεμονία. Αυτά τα δύο, η οικονομική αναδίπλωση και η στρατιωτική επέκταση συμβαίνουν (ή πρέπει απ’ την σύγχρονη καπιταλιστική άποψη) σχεδόν ταυτόχρονα. Εν μέρει σε “αργή κίνηση”… Σε κάθε περίπτωση αυτό είναι μια εξαιρετικά σύνθετη κατάσταση.

Αυτός είναι ο λόγος (κατά την γνώμη μας) μιας ορισμένης ασυμμετρίας στον εξελισσόμενο και οξυνόμενο παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό – μιας ασυμμετρίας που δημιουργεί οφθαλμαπάτες ως προς τους συσχετισμούς δύναμης στην προοπτική τους. Ανάμεσα σε κράτη / κεφάλαια που έχουν ακόμα καλά περιθώρια “εσωτερικής ανάπτυξης” και μπορούν να την χρησιμοποιήσουν σαν εφαλτήριο “οικονομικής επέκτασης”· και σε κράτη / κεφάλαια που έχουν μικρά ή ελάχιστα τέτοια “εσωτερικά” περιθώρια (σε συνθήκες ειρήνης, δηλαδή χωρίς μια γενική καταστροφή / ανοικοδόμηση στην επικράτειά τους…), άρα μικρές και κοντοπρόθεσμες “ρεζέρβες” συσσώρευσης· οπότε επείγονται να λύσουν τώρα τους “διεθνείς λογαριασμούς” τους.

Στην πρώτη κατηγορία, των “εσωτερικών περιθωρίων / εξωτερικής επέκτασης” ανήκει η κίνα (απέναντι στις ηπα αλλά και την ευρώπη), το ιράν (απέναντι στο ισραήλ), ακόμα ακόμα και η “καθυστερημένη” ρωσία (απέναντι σε μεγάλο μέρος της  ε.ε.), υπό τον όρο κάποιων ακόμα εσωτερικών αναδιαρθώσεων. Απ’ την ανάποδη μεριά, εκεί που ο προστατευτισμός δεν εξασφαλίζει σοβαρούς όρους “εσωτερικής συσσώρευσης”, άρα είναι μια fake και προσωρινή τακτική, περισσότερο υποδαύλιση των διεθνών εντάσεων παρά ανάπαυλα «εσωστρέφειας» (αν θα ήταν ποτέ δυνατόν!), βρίσκονται οπωσδήποτε οι ηπα.

Σε κάθε περίπτωση: το γεγονός ότι το Πεκίνο θα απαντήσει στους εναντίον του εμπορικούς δασμούς / εμπορικό πόλεμο εκ μέρους της Ουάσιγκτον, αλλά θα το κάνει προσεκτικά και, κυρίως, χωρίς να πανηγυρίζει ότι «έτσι θα γίνουμε πιο δυνατοί και πιο πλούσιοι», δεν είναι θέμα, απλά, διπλωματικής τακτικής ή «εθνικής κουλτούρας». Ο κινεζικός καπιταλισμός, σε αντίθεση με τον αμερικανικό, επεκτείνεται γρήγορα και αποτελεσματικά σ’ όλον τον πλανήτη· έχοντας ταυτόχρονα μεγαλύτερα περιθώρια «εσωτερικής ανάπτυξης». Αλλά δεν έχει κανένα λόγο να “οχυρωθεί” σ’ αυτά που είναι, έτσι κι αλλιώς, δικά του – να πέσει, σα να λέμε, σε μια “ανάπαυλα τύπου new deal των αμερικανικών ’30s”, ρίχνοντας σε δεύτερη μοίρα, “για μετά”, την προς τα έξω επέκτασή του. Συνεπώς όχι μόνο είναι φανατικός υποστηρικτής του παγκόσμιου ελεύθερου εμπορίου αλλά οφείλει να αντιδράσει στα αμερικανικά μέτρα με τέτοιο τρόπο ώστε να στερήσει στο αμερικανικό κεφάλαιο όχι μόνο την «κινεζική αγορά» (αυτήν προστατεύουν οι όποιοι «απαντητικοί» δασμοί του Πεκίνου) αλλά, κυρίως, όσο το δυνατόν μεγαλύτερα τμήματα της παγκόσμιας: στην αφρική, στη λατινική αμερική, στην ασία…

(Και δεν είπαμε τίποτα ακόμα – κάποια άλλη στιγμή θα το κάνουμε – για τον «εμπορικό πόλεμο πρώτων υλών»: μπορεί ο αμερικανικός καπιταλισμός να σχεδίασε και να κατάφερε να γίνει αυτάρκης σε υδρογονάνθρακες, αλλά όσο επαναπατρισμό επιχειρήσεων κι αν πετύχει, θα εξαρτιέται απ’ τις αφρικανικές και ασιατικές «νέες γαίες»…

Που θα βρίσκει άραγε κοβάλτιο η αμερικανική Tesla, για όσο καιρό το υλικό είναι στα νο 1 της τεχνολογίας των μπαταριών, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ο Musk θα έφερνε όλη την παραγωγή της μπίζνας του πίσω «στην πατρίδα»· ή θα την εκσφενδόνιζε στον “αμερικανικό” Άρη;)

Το «κάποτε» σαν η γενεαλογία του «τώρα» 2

Τετάρτη 21 Μάρτη. Σαν καραβανάς ο Clark δεν μπορούσε να έχει πολιτική εποπτεία και αντίληψη για το τι σχεδιαζόταν στις ηπα απ’ τα ‘90s και για το τι μπήκε σε εφαρμογή με «αφορμή» το «Περλ Χάρμπορ» που είχαν πεθυμήσει πολύ νωρίτερα οι πολεμοκάπηλοι του «νέου αμερικανικού αιώνα», την περιβόητη «11η Σεπτέμβρη». Δεν τα είχαν κρύψει ωστόσο αυτά τα σχέδια· ούτε τώρα τα κρύβουν.

Ο σχεδιασμός τους δεν «βγήκε» τότε, κυρίως επειδή «βούλιαξαν» στην κατοχή του ιράκ μετά το 2003 (ενώ περίμεναν ότι θα ήταν μια εύκολη και γρήγορη επιχείρηση), κι έτσι, ενώ απ’ το 2004 και μετά τόσο η Δαμασκός όσο και η Τεχεράνη ήξεραν ότι είναι ο επόμενος στόχος, βρήκαν χρόνο να βραχυκυκλώσουν καθυστερώντας τον τον αμερικανικό στρατό, κρατώντας τον «μέσα» στο ιράκ· και στο αφγανιστάν φυσικά. Η συμβολή της Μόσχας (αλλά και του Παρισιού σε ότι αφορά την συρία) σ’ αυτήν την «προσωρινή εξουδετέρωση» των ιμπεριαλιστικών σχεδίων της Ουάσιγκτον είναι άγνωστη μεν, αλλά εμείς την θεωρούμε «διαισθητικά» ιδιαίτερα ουσιαστική.

Η σειρά της λιβύης ήρθε αργότερα, αφού το άκαμπτο πατερναλιστικό καθεστώς του Καντάφι δεν μπόρεσε να διαχειριστεί αποτελεσματικά και ειρηνικά τις εναντίον του διαδηλώσεις… Και η συρία του ολοκληρωτικού καθεστώτος του Άσαντ ήρθε αμέσως μετά, πάλι για τους ίδιους λόγους: όπως για την Ουάσιγκτον έτσι και για αυτά τα καθεστώτα το μόνο διαθέσιμο εργαλείο είναι το «σφυρί» – δηλαδή η στρατιωτική καταστολή. Σφάζοντας ο Άσαντ τους ειρηνικούς εναντίον του διαδηλωτές προετοίμαζε το οικτρό τέλος του, από κάποιον “isis” ή κάτι παρόμοιο, υπό την κατάλληλη καθοδήγηση όχι μόνο της Ουάσιγκτον αλλά και αρκετών άλλων. Έσκαβε τον λάκο του…

Το γεγονός ότι η Μόσχα θεώρησε κρίσιμο να αναποδογυρίσει το τραπέζι όχι μόνο της «τύχης» του Άσαντ (ενώ δεν το είχε κάνει για τον Καντάφι) αλλά, κυρίως, της νέας ιμπεριαλιστικής μεθοδολογίας των ηπα (μέσω των «εργολάβων ουαχαβιτών ισλαμιστών»), οφείλεται, σε ικανό βαθμό, απ’ το γεγονός ότι «είδε το έργο»: όπως στη μέση Ανατολή έτσι και στον Καύκασο! Το είπε τότε η Μόσχα, όπως το είπε και το Πεκίνο, που είδε το ίδιο έργο (: επαρχία Ξινγιάνγκ): αν δεν τους σταματήσουμε εκεί θα τους βρούμε μπροστά μας εδώ. Στα λόγια αυτοί που έπρεπε «να σταματήσουν εκεί» ήταν οι «ισλαμιστές τρομοκράτες». Στην πράξη ήταν ο αμερικανικός (και όχι μόνο) ιμπεριαλιστικός σχεδιασμός.

Μπορούμε να πούμε, με απόλυτη βεβαιότητα, ότι ως τώρα «τους σταμάτησαν εκεί». Το 2001 η Ουάσιγκτον θεωρούσε ότι θα «καθάριζε» αστραπιαία με τον δικό της στρατό όποιο καθεστώς δεν της άρεσε· υπέστη μια τακτική ήττα όταν καθηλώθηκε απ’ το αντάρτικο τόσο στο ιράκ όσο και στο αφγανιστάν· στη συνέχεια επέλεξε να αξιοποιήσει αυτήν την «εδαφική μορφή» αντάρτικου προς όφελός της, και προχώρησε σ’ αυτό, μετά από διάφορες δοκιμές, με την τελική μορφή «isis»· η ρωσική και ιρανική στρατιωτική παρέμβαση (και η αλλαγή κατεύθυνσης απ’ την Άγκυρα..) ακύρωσαν αυτό το εργαλείο (όχι μόνο στη συρία αλλά και στο ιράκ, τώρα τείνουν να το αχρηστέψουν και στο αφγανιστάν), μεταφέροντας τον 4ο παγκόσμιο πόλεμο κοντύτερα στις καθαρές μορφές του, κοντύτερα στην αλήθεια του: σαν διακρατικό…

Τίποτα απ’ τα πιο πάνω δεν είναι μυστικό ή άγνωστο!!! Δικαιούμαστε λοιπόν να διατυπώνουμε αυτήν την στιγμή δύο απορίες. Μια «μικρή» και μια «μεγάλη»:

Η μικρή: ποιοί παριστάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν τον βρώμικο ρόλο του pkk όταν “δένεται” πάνω στον αμερικανικό στρατό, ρόλο βρώμικο και φονικό πρώτα και κύρια σε βάρος των κούρδων πληβείων που τους έχει μετατρέψει ήδη σε «κρέας» για το μενού της Ουάσιγκτον· ρόλο που παίζει για δεύτερη φορά τα τελευταία 40 χρόνια;

Η μεγάλη: ποιοί απωθούν την αλήθεια ότι δεν μας αναλογεί (σαν σύγχρονη εργατική τάξη) να «διαλέξουμε στρατόπεδο», δηλαδή να διαλέξουμε γωνία στο σφαγείο, αλλά αντίθετα, οφείλουμε να στραφούμε πρώτα και κύρια ενάντια στο στρατόπεδο που διάλεξαν τα ντόπια αφεντικά, «οι δικοί μας στρατηγοί» του κράτους, του παρακράτους, του κεφάλαιου… όχι, βέβαια, σαν «φίλοι των άλλων» αλλά με ξεκάθαρο στόχο κατ’ αρχήν την «αποχή» απ’ τον 4ο παγκόσμιο και, άρα, (επειδή δεν θα μας κάνουν τη «χάρη»!) την δυναμική, πρακτική εργατική αντίσταση σε κάθε μεθόδευσή του;

(Φυσικά δεν πρέπει να μένουμε στις απορίες, στις ερωτήσεις. Πρέπει να δίνουμε και τις σωστές απαντήσεις…)

Το ψοφιοκουναβιστάν μαρσάρει…

Δευτέρα 5 Μάρτη. Είναι απίθανο ότι οι εφευρέτες του twitter σκέφτηκαν «να ένα καλό μέσο για να κηρύξει κάποιος πόλεμο». Ωστόσο αυτό γίνεται. Είτε την επαρχιακή κλίμακα διαγωνισμού βλακείας (στην ελληνική πολιτική σκηνή…) είτε στην παγκόσμια σκηνή, χάρη στον ένα και μοναδικό παλιάτσο: τον πρόεδρο των ηπα.

… Αν η ε.ε. θέλει ν’ αυξήσει κι άλλο τους μαζικούς δασμούς της και τα εμπόδια στις αμερικανικές εταιρείες που κάνουν δουλειές εκεί, εμείς απλά θα βάλουμε φόρο στα αυτοκίνητά τους που ελεύθερα εισάγονται στις ηπα. Το ‘χουν κάνει αδύνατο για τα αυτοκινητά μας (και πολύ περισσότερα) να πουληθούν εκεί. Μεγάλη εμπορική ανισορροπία…

Έτσι κι αλλιώς δεν είναι σε θέση να πει περισσότερα· μπλοκάρει. Αλλά «τιτιβίζοντας»;

Πράγματι ο home made αμερικανικός καπιταλισμός λαχανιάζει μπροστά στον ευρωπαϊκό (εννοημένο σαν ε.ε.): το 2017 το εμπορικό έλλειμμα των ηπα στα νταραβέρια τους με την ε.ε. ήταν κάτι παραπάνω από 11 δις δολάρια· και δεν ήταν τα αμάξια η μόνη αιτία. Το δε συνολικό τους εμπορικό έλλειμμα, στο παγκόσμιο εμπόριο, ήταν την ίδια χρονιά 800 δις δολάρια. Αυτά παρά την σχετική υποτίμηση του δολαρίου.

Πως ο καπιταλισμός που στη δεκαετία του ’90 (πριν μόνο μια 20ετία δηλαδή) όχι μόνο ανέμιζε την αυτοπεποίθησή του για την παγκόσμια ανωτερότητά του αλλά, εξαιτίας της προωθούσε την φιλελευθεροποίηση του παγκόσμιου εμπορίου, τρικλίζει τώρα κάνοντας κόλπα που δεν πρόκειται να τον αναστήσουν; Όταν οι δύο διαδοχικές κυβερνήσεις των «δημοκρατικών» (Κλίντον) σκόπευαν, για παράδειγμα, να κάνουν την ασία «εργοστάσιο του πλανήτη» για λογαριασμό του αμερικανικού κεφάλαιου έκαναν τόσο λάθος;

Όχι, δεν έκαναν τότε. Η αμερικανική καπιταλιστική ενδοχώρα θα μπορούσε να εισάγει οποιονδήποτε αριθμό αυτοκινήτων, ατσαλιού ή αλουμινίου, υπό δύο προϋποθέσεις: να έχει την πλήρη νομισματική (και χρηματοπιστωτική) κυριαρχία στον «απελευθερωμένο» πλανήτη, και να έχει μόνιμη πρωτοπορεία σ’ όλο το φάσμα των «νέων τεχνολογιών» και των εφαρμογών τους.

Όμως τα χάνει και τα δύο. Ειδικά μετά τον πιο πρόσφατο σπασμό της συνεχιζόμενης κρίσης / αναδιάρθρωσης (αυτόν που είχε αναπόφευκτα χρηματοπιστωτική μορφή και ξεκίνησε, επίσης αναπόφευκτα, από εκεί που ο χρηματοπιστωτισμός είχε την μεγαλύτερη «ανάπτυξη», τις ηπα δηλαδή) διάφορα άλλα καπιταλιστικά κράτη πρώτης γραμμής οργανώνουν τις άμυνες τους. Το δολάριο χάνει σταθερά την ακτίνα κυκλοφορίας του σα διεθνές νόμισμα, και μαζί χάνουν την ηγεμονική τους θέση οι αμερικανικές τράπεζες.

Όσο για την τεχνολογική πρωτοπορεία; Σε αντίθεση με την ακμή της 2ης βιομηχανικής επανάστασης πριν έναν αιώνα, της επανάστασης του ατσαλιού και της πετρελαϊκής διύλισης, όπου όποιος είχε τεχνολογικά πλεονεκτήματα μπορούσε να ελπίζει ότι θα τα κρατούσε για πολύ καιρό (αν, φυσικά, εξασφάλιζε τις πρώτες ύλες…), στην 3η και, ακόμα περισσότερο στην 4η τα τέτοιου είδους πλεονεκτήματα αλλάζουν γρήγορα «χέρια». Ήταν, για παράδειγμα, μια αμερικανική εταιρεία (η apple) που εμφανίστηκε κάποια στιγμή μ’ ένα εντυπωσιακό τεχνικό / εμπορικό πλεονέκτημα: το πρώτο smart phone… Πόσο χρόνο χρειάστηκε για να αντιγραφεί, όχι μία αλλά πολλές φορές, και μάλιστα σε αξιόλογα χαμηλότερες τιμές; Ελάχιστο…

Ή όταν, άλλο παράδειγμα, πριν ελάχιστες ημέρες, ο Πούτιν έκανε επίδειξη ενός τμήματος (όπως είπε, προειδοποιητικά) των νέων όπλων του, το σοκ θα πρέπει να ήταν ανάλογο με τα νέα της εκτόξευσης, απ’ τους σοβιετικούς, του πρώτου τεχνητού δορυφόρου γύρω απ’ τη γη, του Sputnik, το 1957: τα αμερικανικά αφεντικά τρόμαξαν με την διαπίστωση πως έχαναν την τεχνολογική πρωτοπορεία… Με μια ουσιαστική διαφορά: ο καπιταλιστικός βορράς ήταν τότε ήδη μοιρασμένος· ενώ τώρα είναι όλος ο πλανήτης υπό διεκδίκηση…

Οι συντηρητικοί στις ηπα (και όχι μόνον αυτοί) αποδίδουν την ήττα τους στην καπιταλιστική αρένα στα “κόλπα” των ανταγωνιστών τους. Πράγματι, τέτοια κόλπα γίνονται· αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος. Η αιτία είναι η σχέση “ποιότητας προς τιμή” πολλών εμπορευμάτων. Κι όχι μόνο αυτό. Αν παρακολουθεί κανείς κάπως συστηματικά τις τεχνολογικές εξελίξεις, είναι εύκολο να το διαπιστώσει: οι ειδήσεις για νέες εφευρέσεις και εφαρμογές, είτε αφορούν τις βιοτεχνολογίες είτε την κβαντική φυσική, έρχονται πια απ’ την ασία (και ειδικά την κίνα) κι όχι απ’ τις ηπα…

Αφού έχασε, λοιπόν, τις δύο προϋποθέσεις του, ο home made αμερικανικός καπιταλισμός (και το ψόφιο κουνάβι είναι απλά η γελοία έκφραση υπαρκτών προβλημάτων του), μέσα στην πλανητική ρευστότητα όπου το άλλοτε στήριγμα του made in usa (η τότε δυτική ευρώπη…) δεν υπάρχει πια σαν εμπορικό / τεχνολογικό δεκανίκι, «αναδιπλώνεται», προσπαθώντας να οχυρωθεί απέναντι στους βασικούς ανταγωνιστές του. Είναι βιώσιμη αυτή η τακτική;

Κατά την γνώμη μας όχι. Στην Ουάσιγκτον έχει απομείνει ένα μόνο πλεονέκτημα, το οποίο κινδυνεύει να χάσει γρηγορότερα απ’ ότι φοβάται: η στρατιωτική ισχύ της. Τα «κακά νέα» που άκουσε προχτές απ’ την Μόσχα μπορεί αύριο – μεθαύριο να τα ακούσει το αμερικανικό υπουργείο πολέμου και απ’ το Πεκίνο… Κι αυτό το «πλεονέκτημά» του ο αμερικανικός καπιταλισμός δεν το αναδιπλώνει. Το αντίθετο: το εξαπλώνει όσο περισσότερο μπορεί. Ξέρουν τα αφεντικά του (όπως και όλα τα υπόλοιπα…) την απόλυτη καπιταλιστική αλήθεια: η καταστροφή μπορεί να γίνει «παραγωγική»…

Πόσους και τι είδους πολέμους θα κηρύξει ακόμα, «σαν πουλάκι», το ψόφιο κουνάβι; Και πόσους θα χάσει πριν «αλέκτωρ λαλήσει»;

Όχι καλά μαντάτα

Πέμπτη 1 Φλεβάρη. … Ξεκινώντας απ’ την πρώτη σύγκρουση στο Περσικό Κόλπο το 1990 – 91, οι Ηνωμένες Πολιτείες πολεμούν διαρκώς εδώ και 25 χρόνια. Ενώ χρησιμοποιούν προπαγαναδιστικά κλισέ, όπως υπεράσπιση των ανθρωπινών δικαιωμάτων και πόλεμος κατά της τρομοκρατίας για να κρύψουν τους πραγματικούς στόχους των επεμβάσεών τους στη Μέση Ανατολή, στην Κεντρική Ασία και στην Αφρική, όπως επίσης την σύγκρουσή τους με την Ρωσία και την Κίνα, οι ΗΠΑ στην πραγματικότητα κάνουν αγώνα για την παγκόσμια ηγεμονία. Καθώς οι ΗΠΑ προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την οικονομική τους αδυναμία και τις επιδεινούμενες εσωτερικές κοινωνικές εντάσεις, η εκ μέρους τους κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων απειλεί να εξελιχθεί σε πλήρη παγκόσμιο πόλεμο, ανάμεσα σε κράτη με πυρηνικά όπλα…

Αν σας θυμίζουν αυτά μια γνώμη που ίσως έχει διαβάσει στο Sarajevo εδώ και χρόνια (και στην ασταμάτητη μηχανή τα δύο τελευταία), καμμία σχέση! Πρόκειται για μια παράγραφο απ’ το βιβλίο Ένα τέταρτο αιώνα πολέμου, του (τροτσκιστή) David North, που εκδόθηκε τον Ιούλη του 2016. Είναι σίγουρο: όταν το λένε αυτόνομοι εργάτες είναι «κόλλημα». Αν το πει και κανάς άλλος…

Όμως το θέμα μας είναι τωρινό. Ο καθεστωτικός αγγλικός economist, παλιό μαγαζί, τόσο παλιό ώστε πριν 150 χρόνια ο Μαρξ να τον χαρακτηρίσει “το ευρωπαϊκό όργανο της αριστοκρατίας του χρηματοπιστωτισμού”, καλά πληροφορημένος πάντα (αλλά όχι το ίδιο πετυχημένος στις επιμέρους προβλέψεις του…), θεώρησε σωστό να κάνει δημόσια αυτήν την εκτίμηση – εντελώς πρόσφατα:

… Τα τελευταία 25 χρόνια ο πόλεμος έχει πάρει πάρα πολλές ζωές. Ωστόσο, παρότι εμφύλιες και θρησκυετικές συγκρούσεις ξέσπασαν στη Συρία, στην κεντρική Αφρική, στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, μια αποσταθεροποιητική σύγκρουση ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις του κόσμου παράμενε εντελώς αδιανόητη.

Όχι πια… Δυναμικές και για καιρό εξελισσόμενες αλλαγές στη γεωπολιτική και στη υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών οδηγούν στην αμφισβήτηση της στρατιωτικής ηγεμονίας που απολάμβαναν η Αμερική και οι σύμμαχοί της. Μια σύγκρουση σε κλίμακα και ένταση που δεν έχει ξανασυμβεί απ’ τον Β παγκόσμιο πόλεμο είναι πιθανή και πάλι. Κι ο κόσμος δεν έχει προετοιμαστεί για κάτι τέτοιο…

Ευτυχώς το «ευρωπαϊκό όργανο» δεν κάνει αυτήν την πρόβλεψη για το 2018. Δυστυχώς σαν καπιταλιστικό όργανο που είναι δεν υποχρεώνεται να προβλέπει (ή να ξέρει) το timing της όξυνσης της ενδοκαπιταλιστικής σύγκρουσης.

Για παράδειγμα, το περιεχόμενο της «λίστας του Κρεμλίνου», του καταλόγου ρώσων κυβερνητικών και οικονομικών αφεντικών απέναντι στους οποίους η Ουάσιγκτον μπορεί, σκέφτεται, το ψάχνει να επιβάλει κυρώσεις (επειδή «ανακατεύονται στα εσωτερικά των ηπα») είναι κάτι παραπάνω από τις ως τώρα φιλοπόλεμες δηλώσεις. Η λίστα περιλαμβάνει εκτός από 96 ρώσου ceo, τον τωρινό πρωθυπουργό, τον υπ.εξ. και τον υπ.αμ. της Μόσχας και άλλους 111 κυβερνητικούς αξιωματούχους· και ο Putin σαρκαστικά σχολίασε κάτι του είδους εμένα γιατί με ξεχάσατε;

Με ειρωνεία ή απωθήσεις μπορούμε να αγνοήσουμε το θέμα. Η Ουάσιγκτον έφτιαξε την λίστα των εχθρών αντιγράφοντας και ενώνοντας δύο άλλες, δημόσια γνωστές λίστες: εκείνη του Frobes για τους πλουσιότερους ρώσους και τον κατάλογο του Κρεμλίνου με τους αξιωματούχους τους, απ’ την αγγλόφωνη εκδοχή του site του.

Αυτό δεν είναι αστείο. Μπορεί να είναι απελπισμένο, μπορεί να είναι αγχωμένο – αλλά είναι κλιμάκωση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού του είδους που μια χαρά ταιριάζει με τις προβλέψεις του «ευρωπαϊκού οργάνου»…