Δρουν σε γερμανία, αυστρία, βόρεια ιταλία – προς το παρόν – κατά της «κλιματικής κρίσης», ένα είδος «συλλογικής Γκρέτας». Υποθέτουμε ότι θα είναι αποφασισμένοι συνήγοροι και της γενετικής μηχανικής… Λέγονται «last generation», όνομα μακάβριο αλλά και βαθιά θρησκόληπτο (νέου τύπου): μετανοείστε για τις αμαρτίες της 2ης καπιταλιστικής βιομηχανικής επανάστασης γιατί έρχεται το «τέλος του κόσμου» (όπως τον ξέρατε…)… Που σημαίνει «έρχεται η 4η». Είναι μια πολιτική μορφή του βαθιά τσαλακωμένου Εαυτού – Κεφάλαιο, της αντεργατικής υποκειμενικότητας του νεοφιλελευθερισμού, πριμοδοτούμενη πάνω και κάτω απ’ το τραπέζι απ’ τα αφεντικά του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος. Είναι οι πρόσκοποι του παγκόσμιου οικονομικού φόρουμ και των μετόχων του…
Δευτέρα 11 Σεπτέμβρη>> Θα μπορούσε να είναι «θέλημα θεού». «Τιμωρία». Γιατί όχι; Μήπως δεν είναι αμαρτωλές οι δυτικές κοινωνίες; Αλλά όχι. Αυτή η παλιομοδίτικη θρησκευτική μεταφυσική είναι μόνο για τους παλιομοδίτες περιθωριακούς της θρησκείας. Για τους πιο σύγχρονους χρειάζεται άλλη μεταφυσική. Θρησκευτική στον πυρήνα της, αλλά κοσμική στα τυπικά της χαρακτηριστικά: κλιματική αλλαγή. Εν τέλει εκεί βρίσκεται η αιτία!!
Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο «θέλημα θεού» και στην «κλιματική κρίση»; Μόνο στο είδος της επένδυσης. Στην πρώτη περίπτωση (σε μη χριστιανικές θρησκείες του παρελθόντος) υπήρχε πάντα ο κίνδυνος η «επένδυση στη σωτηρία» να είναι η θυσία (δηλαδή το μαχαίρι στον σβέρκο) του βασιλιά. Ευτυχώς αυτή η βαρβαρότητα έχει ξεπεραστεί. Η «επένδυση στη σωτηρία» απέναντι στην «κλιματική αλλαγή» (θα) είναι μαχαίρι στον σβέρκο πληβείων. Σε καπιταλισμό ζούμε διάολε!!!
Αλλά το κλίμα πάντα άλλαζε σ’ αυτήν την ασήμαντη μέσα στο σύμπαν περιστρεφόμενη πέτρα – σε μακρές περιόδους μεν, με μικρότερα ή μεγαλύτερα διαδοχικά βήματα, αλλά πάντως άλλαζε. Το αιρετικό «ημερολόγιο ενός ιού» κάνει μια πολύ σύντομη και χρήσιμη ανασκόπηση:
…Αλλάζει το κλίμα, τόσο σε μάκρο, όσο και σε μικρο-κλίμακα και μάλιστα ριζικά ανά τους αιώνες. Στην κρητάσιο περίοδο για παράδειγμα είχε πολύ περισσότερο ζέστη απο σήμερα τόσο που δεν υπήρχε σ΄ολόκληρο τον πλανήτη λίγος πάγος να βάλεις στο ποτό σου. Λίγο πριν τη γεωργική επανάσταση, κοντά 12000 χρόνια πριν, από την άλλη, είχες μπόλικο πάγο, αλλά καθόλου ποτό για να τον βάλεις: η μισή ευρώπη ήταν καλυμμένη από παγετώνες και άρα ακατάλληλη για καλλιέργειες σιτηρών που αποτελούν τη βάση για το αλκοόλ. Και σε πιο πρόσφατες περιόδους μεταξύ 900 και 1300 περίπου στο λεγόμενο μεσαιωνικό θερμικό μέγιστο, η μέση θερμοκρασία, στη βόρεια ευρώπη τουλάχιστον, ήταν περίπου 1-2 βαθμούς υψηλότερη από σήμερα. Και ακόμα και στη λεγόμενη μικρή περίοδο παγετώνων, μεταξύ 1500-1850 περίπου είχαμε μεμονωμένες χρονιές, το 1531 πχ, πιθανώς πιο ζεστές από το 2023 – και λέμε πιθανώς γιατί πριν τα μέσα του 19ου αιώνα όταν άρχισε η συστηματική χρήση του θερμομέτρου, δεν έχουμε παρά έμμεσους τρόπους αποτίμησης των θερμοκρασιών. Βρισκόμαστε άλλωστε προς το τέλος μιας μεσοπαγετωνικής περιόδου, σε ένα κύκλο εποχών των παγετώνων που διαμεσολαβούνται απο μεσοπαγετωνικές περιόδους, όπως αυτή που ξεκίνησε περίπου 12.000 χρόνια πριν, διάρκειας 10-15 χιλιάδες ετών. Και στα τελευταία 150 έτη με εξαίρεση λίγες δεκαετίες μετά το β΄ παγκόσμιο πόλεμο, υπάρχει μια αυξητική τάση στη μέση θερμοκρασία, όπως όμως έχει υπάρξει και πολυάριθμες φορές στο παρελθόν…
Θα ήταν παρανοϊκή ανθρωποκεντρική έπαρση η ιδέα ότι το κλίμα-αλλάζει-τώρα εξαιτίας της 2ης βιομηχανικής (καπιταλιστικής) επανάστασης απ’ τις αρχές του 20ου αιώνα, λόγω μηχανών εσωτερικής καύσης και διοξειδίου του άνθρακα, αν γινόταν γνωστό πόσο πολύ έχει αλλάξει στο παρελθόν χωρίς καπιταλισμό και χωρίς βιομηχανικές επαναστάσεις. Για παράδειγμα εκείνη η little ice age («μικρή περίοδος παγετώνων») μεταξύ 1500 και 1850 που να οφειλόταν άραγε; Τελείωσε, μήπως, χάρη στα φουγάρα της 1ης βιομηχανικής επανάστασης, χάρη στον πυρωμένο άνθρακα της τότε καπιταλιστικής παραγωγής; Μήπως εκείνο που την διαδέχτηκε (την little ice age) θεωρήθηκε η «νόρμα», το «μέτρο σύγκρισης» του τι είναι «κανονικό» και τι όχι σ’ αυτόν τον πλανήτη στον 20ο και στον 21ο αιώνα;
Η μεταφυσική της αποκλειστικά (ή κυρίως) ανθρωπογενούς «κλιματικής αλλαγής» δεν έχει τίποτα επιστημονικό, αν η λέξη επιστήμη εξακολουθεί ακόμα να σημαίνει τις κοσμικές αυστηρές περιπέτειες του ανθρώπινου πνεύματος κι όχι το τμήμα πωλήσεων της τάδε ή της δείνα εταιρείας. Με τέτοιο κλιματικό παρελθόν στον πλανήτη, οποιοσδήποτε θα ήθελε να κάνει καταμερισμό ευθυνών για τις όποιες τωρινές αλλαγές, θα έπρεπε
– πρώτα να έχει καλά τεκμηριωμένη γνώση των αιτίων για τις (τεράστιες) αλλαγές στο παρελθόν, ολοφάνερα χωρίς οποιουδήποτε είδους ανθρώπινη ευθύνη (μήπως οι πορδές των δεινοσαύρων προκάλεσαν την «κλιματική κρίση» που τους εξαφάνισε πριν 65 εκατομμύρια χρόνια; τι λέει επ’ αυτού ο παντογνώστης κυρ Βασίλης, Άρχοντας Θυρών και Παραθύρων;)∙
– ύστερα να κάνει αναγωγή αυτών των όποιων αιτίων στο σήμερα∙
– να εντοπίσει τις σημερινές συνέπειές τους∙
– να τις διαχωρίσει απ’ τις καπιταλιστικές δραστηριότητες, με διοξείδιο του άνθρακα ή χωρίς∙
– και τελικά να αποδώσει σ’ αυτές τις τελευταίες το πραγματικό τους μερδικό.
Αν δεν κάνουμε λάθος (δεν κάνουμε!) αυτό θα ήταν επιστημονικό! Ναι – αλλά δεν είναι καιρός για τέτοια.
Αντίθετα είναι καιρός για την κατασκευή μαζικών συλλογικών ενοχών, σα λάδι στα γρανάζια της βίαιης μετάβασης στις νόρμες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης (η οποία, με μεγάλη ιερότητα αλλά και αναίδεια, ονομάζεται «green»…). Μαζικές συλλογικές ενοχές για να νομιμοποιήσουν «λαϊκά» την τρέχουσα καπιταλιστική αναδιάρθρωση, εμφανίζοντάς την σαν «μη καπιταλιστική» (αλλά «ανθρώπινη») και σαν «μη αναδιάρθρωση» (αλλά «σωτηρία» του πλανήτη). Κωδικός; Χάρτινο καλαμάκι!
Τον Γενάρη του 2020, όταν ακόμα ο τσαχπίνης ήταν φανερά κινέζικη υπόθεση (και υπόγεια το ακόνι των μαχαιριών του δυτικού βιο-πληροφορικό-ασφαλίτικου συμπλέγματος) ο ceo του μεγαλύτερου δυτικού επενδυτικού ταμείου στον πλανήτη γη, ο Larry Fink της blackrock, έστειλε ένα γράμμα στους χρηματιστές της wall street και στους ceo άλλων παρόμοιων επιχειρήσεων, με τίτλο «a fundamental reshaping of finance», μια ριζική αναδιάρθρωση των επενδύσεων. Η blackrock, το μαγαζί που εκπροσωπεί ο Fink, διαχειρίζεται 7 τρισεκατομμύρια δολάρια – συνεπώς το να μιλάει για «αναδιάρθρωση» των επενδύσεων / χρηματοδοτήσεων είναι κάτι σαν δήλωση του πάπα πριν τον Λούθηρο. Το κλου της επιστολής του Fink ήταν αυτό:
… Στο κοντινό μέλλον – και γρηγορότερα απ’ όσο αναμένεται – θα υπάρξει μια σημαντική ανατοποθέτηση του κεφαλαίου… Η κλιματική απειλή είναι επενδυτική απειλή… Κάθε κυβέρνηση, εταιρεία και μέτοχος πρέπει να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή…
Μπορεί να μην χρειάζεται να το τονίσουμε, αλλά ο Fink, σαν εκπρόσωπος του δυτικού συλλογικού καπιταλισμού με την μορφή της blackrock και ταμείο 7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, δήλωσε στις αρχές του 2020 ότι «ε ναι λοιπόν, το κεφάλαιο θα σώσει τον πλανήτη γη»!! Ακολούθησε μετά από κάποια σκέψη και το άλλο (ανάλογο) αμερικανικό επενδυτικό ταμείο, παρόμοιου μεγέθους, η vanguard.
Μπορούμε να ησυχάσουμε. Και κυρίως να υπακούουμε και να μην έχουμε αντιρρήσεις: δεν θα χρειαστεί να θυσιαστεί τελετουργικά κανένα αφεντικό και, κυρίως, καμία δομικά απαραίτητη καπιταλιστική σχέση εξουσίας.
Τι μπορεί να πάει κόντρα σ’ έναν τέτοιο οχετό κεφαλαίου; Τι μπορεί να αμφισβητήσει την καλοσύνη του καπιταλισμού και τα μεταφυσικά κριτήρια που ο ίδιος δημιουργεί για να (ξανα)γίνει ιερός; Δεν βλέπετε τι γίνεται; Φωτιές, πλημμύρες…
Βλέπουμε… Βλέπουμε και πίσω απ’ αυτό που γίνεται. Όπως είχαμε ξεκαθαρίσει και στην περίπτωση του τσαχπίνη, ΔΕΝ χρειάζεται στ’ αφεντικά να κατασκευάζουν τις «απειλές» (αν και σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν και θέλουν να το κάνουν) – αρκεί το ότι μπορούν να τις συσκευάσουν, να τις παρουσιάσουν και να τις διαχειριστούν προς όφελός τους.
