Tag: κρίση αναδιάρθρωση

Η χρεωκοπία είναι μέρος της αναδιάρθρωσης! (2)

Δευτέρα 7 Ιούνη>> Να το πούμε διαφορετικά. Το ξεπέρασμα πολλών (άγνωστο σ’ εμάς πόσων αλλά σίγουρα πολλών) «επιστημονικών ειδικοτήτων» λόγω της τεχνητής νοημοσύνης και των έξυπνων αλγόριθμων έχει αναγγελθεί προ πολλού. Όπως έχει αναγγελθεί ο ριζικός μετασχηματισμός σχεδόν όλων των υπόλοιπων, ειδικά αν στις ήδη αναμενόμενες μηχανικές δυνατότητες προστεθούν και οι εκρηκτικά «επαναστατικές» που θα σχετίζονται με τις εφαρμογές της κβαντικής μηχανικής. Μ’ άλλα λόγια τα πεδία της διανοητικής εργασίας (τέτοια είναι τα επιστημονικά πεδία) όχι μόνο δεν θα μείνουν ανεπηρέαστα απ’ τις εξελίξεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης αλλά, αντίθετα, θα είναι αυτά κυρίως που θα αναδιαρθρωθούν! Η δουλειά της καθαρίστριας (ένα παράδειγμα) θα συνεχίσει να γίνεται όπως ξέρουμε: χειρωνακτικά, φτηνά, υποτιμημένα… Η δουλειά όμως του γιατρού διαφόρων ειδικοτήτων (άλλο παράδειγμα) αναμένεται να αναδιαρθρωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε ειδικοί που τώρα ακόμα απολαμβάνουν υψηλού κύρους και αμοιβών (ας πούμε: οι καρδιοχειρούργοι ή οι ορθοπεδικοί) θα είναι τυχεροί μετά από μια γενιά αν ξεπέσουν απλά σε χειριστές ρομποτικών μηχανών· ισότιμοι αποφοίτων τεχνικών σχολών…

Αυτή η ριζική ανατροπή γίνεται ήδη μπροστά στα μάτια μας· και ελάχιστοι δίνουν σημασία! Ποιοί ήταν εκείνοι που έδιναν πραγματικά τον τόνο του τι είναι (και τι δεν είναι) ο τσαχπίνης στη διάρκεια της δυτικής υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας; Κάποιοι γιατροί; Όχι βέβαια!!! Εκείνοι που πραγματικά βρίσκονταν στην «καρδιά» της υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας ήταν οι προγραμματιστές (μοντέλα – μοντέλα – μοντέλα!), ορισμένοι βιοτεχνολόγοι με «εκτυπωτές» γονιδίων και τα δικά τους μοντέλα, και οι μπηχεβιοριστές που είναι, απλά, απατεώνες. Οι υπόλοιποι (οι γιατροί διάφορων ειδικοτήτων) ήταν μόνο η ουρά των πιο πάνω· παπαγάλιζαν με τον παρακμιακό στόμφο τους αυτά που άκουγαν εν πλήρη αγνοία· και μερικοί από δαύτους έγιναν διάσημοι σαν εκπρόσωποι τύπου του συμπλέγματος που φαινόταν να έχει επικεφαλής τύπους του είδους κυρ Βασίλης (Άρχοντας Θυρών και Παραθύρων). Το ότι ο συγκεκριμένος έχει ανακηρυχτεί σαν «ο σημαντικότερος γιατρός στον κόσμο» είναι, υποθέτουμε, δηλωτικό από μόνο του!

Ξέρουμε ότι αυτή η θέση μας ισοδυναμεί με το «ο βασιλιάς είναι γυμνός»! Δεν μας ενδιαφέρει να πείσουμε κανέναν!!! Θεωρούμε ωστόσο ακόμα και εμπειρικά επιβεβαιώσιμο το γεγονός ότι εδώ και 16 μήνες η μεγάλη μάζα των γιατρών κατέρρευσε (σαν διανοητικό κεφάλαιο…), λούφαξε, ακολούθησε σαν υπνωτισμένη την «γραμμή», και δεν τόλμησε καν και καν να σηκώσει το «επιστημονικό μπόι» της· πράγμα που, για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, το είχε κάνει στα μέρη μας και αλλού σε ικανό βαθμό και εναντίον του tamiflu (γρίπη των πτηνών…) και εναντίον του gardasil! (Εξαιρούνται απ’ πιο πάνω οι ομοιοπαθητικοί και διάφοροι άλλοι εναλλακτικοί, οι οποίο όμως επίσης λούφαξαν στη δημόσια σφαίρα – από όσο μπορούμε να ξέρουμε…)

Υποστηρίζουμε λοιπόν ότι αυτό το μαζικό «ντου» του υπάρχοντος καπιταλιστικού δυναμικού ειδικευμένης διανοητικής εργασίας στον τσαχπίνη «τώρα που γυρίζει», αυτός ο όγκος των 500.000 που ασχολήθηκε να βρει (ή να παραστήσει ότι ψάχνει…) μια κάποια «λύση», είναι η αντεστραμμένη απόδειξη της εξελισσόμενης παρακμής, της επερχόμενης υποτίμησης του μεγαλύτερου μέρους αυτού του κεφαλαίου. Σα να προσπάθησαν (ασυνείδητα οπωσδήποτε) τα άτομα «ειδικοί» να παίξουν ένα απ’ τα τελευταία χαρτιά τους υπέρ της «επιστημονικής» αναγκαιότητάς τους· ένα χαρτί επιστημονικής χρησιμότητας αγκυρωνόμενο σε μια υπόθεση Θεαματικού Χαρακτήρα.

Ξέρουμε: «αυτά δεν γίνονται»…

Ο.Κ….

Το σφυρί δεν είναι έξοδο. Είναι αδιέξοδο

Κυριακή 24 Γενάρη. Μια παλιά σοφή κουβέντα λέει πως όποιος μόνο σφυρί μπορεί να κρατήσει στο χέρι του θα βλέπει τα πάντα σαν πρόκες. Ακόμα χειρότερα αν το σφυρί το έχει μέσα στο κρανίο του. Θεωρητικά μιλώντας όποιος ψάχνει να βρει «προβλήματα δημόσιας τάξης» θα τα βρει παντού! Συνεπώς το παράδοξο με το ρημαδογκουβέρνο δεν είναι ότι βάζει μια χιλιάδα (προς το παρόν, αργότερα ποιος ξέρει; μπορεί να χρειαστούν περισσότεροι) χωροφύλακες στα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Αλλά το ότι δεν είναι συνεπής με το σφυρί του, ώστε να βάλει πολύ περισσότερους παντού!

Το σχετικό «αίτημα» είναι παλιό· όσο, περίπου, το άλλο, για τα «ιδιωτικά» πανεπιστήμια. Η τακτική είναι επίσης παλιά, και απογειώθηκε χάρη στην υγιεινιστική τρομοεκστρατεία: παίρνεις (σαν εξουσία) κάτι στατιστικά ασήμαντο και το φουσκώνεις – φουσκώνεις – φουσκώνεις (μηντιακά) μέχρι να το κάνεις θεόρατο. Ύστερα στέλνεις το «ιππικό» σου να το αντιμετωπίσει, έτσι ώστε σύσσωμο κοινό και κριτικοί να σε αποθεώσουν για το θέαμα της εικονικής νομιμότητας που προσέφερες!

Γιατί, άραγε, το ρημαδογκουβέρνο δεν προεκτείνει το αγαπημένο του σφυρί στις λογικές του συνέπειες; Γιατί μόνο «πανεπιστημιακή» αστυνομία και όχι και «σχολική» αστυνομία; Ξεχάστηκαν, άραγε, τα έκτροπα και οι καταστροφές σε λύκεια και γυμνάσια κατά την διάρκεια καταλήψεων; Ακόμα και δολοφονία έχει γίνει εκεί: του δάσκαλου Τεμπονέρα. Την έκαναν, βέβαια, μέλη του κόμματος, επί πατρός Μητσοτάκη· αλλά μετά από τόσα χρόνια «φόβου και τρόμου» γιατί να μην σερβιριστούν τα γυμνάσια και τα λύκεια σαν ένας «εξαιρετικά επικίνδυνος για την δημόσια τάξη και ασφάλεια» χώρος;

Και τα δημοτικά; Μήπως αυτά δεν έχουν προβλήματα ανομίας; Έχουν και παραέχουν! Ξεχάστηκε τόσο εύκολα εκείνη η πρόσφατη περίοδος όπου το “bulling” ήταν η επικίνδυνη απειλή που βασίλευε στα δημοτικά, το πρώτο ελληνικό κύμα “metoo” – πάει αυτό; Και τι γίνεται με το social distancing και την μασκοφορία που εκτός σχολείων τιμωρείται με 300 (μπορεί προσεχώς και 500) ευρώ πρόστιμο; Μήπως τα δημοτικά είναι (ή μπορεί να γίνουν) φυτώρια αναρχίας;

Όπως οι πόλεις που για «το καλό της δημόσιας υγείας» πρέπει να τείνουν προς στρατόπεδα, έτσι και το ελληνικό δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει κι αυτό να τείνει προς στρατόπεδο, για «το καλό της δημόσιας εκπαίδευσης». Απλό δεν είναι; Τι δεν καταλαβαίνετε;

Παραφέρεται η ασταμάτητη μηχανή! Ένα είναι το βασικό πρόβλημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης φροντικού τύπου, και δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό: σε γενικές γραμμές είναι no future, στο βαθμό που σαν «μέλλον» εννοείται το επαγγελματικό σκαρφάλωμα σε κάποια μεσαία βαθμίδα της κοινωνικής ιεραρχίας. Επειδή ο «τρίτος βαθμός» εκπαίδευσης είναι no future γι’ αυτό έχει μαζικοποιηθεί ο «τέταρτος» (τα μεταπτυχιακά, τα διδακτορικά)· έχει φτάσει όμως ο καιρός που ούτε εκεί (θα) υπάρχει εγγυημένη (και κυρίως: μακρόχρονη) επαγγελματική αποκατάσταση.

Το πώς εκδηλώνεται ο εκνευρισμός γι’ αυτό το εκπαιδευτικό / επαγγελματικό no future διαφέρει, φυσικά, από κράτος σε κράτος. Ένας μεγάλος αριθμός τροχιών (ιδεολογικών, οικογενειακών, οικονομικών, ιδιοσυκρασιακών, ακόμα και παραδόσεων) διαστραυρώνονται πάντα είτε στην «επιτυχία» είτε στην ακύρωσή της. Ο ελληνικός μικροαστισμός έχει αποδείξει εδώ και 3 δεκαετίες πόσο φρικτός έως δολοφονικός είναι όταν «πετυχαίνει» – τι θα περίμενε, λοιπόν, κανείς αν στα ιδρύματα η ατμόσφαιρα του no future πλανάται πάνω από ένα πλέγμα καθηγητικών αυθαιρεσιών και εκβιασμών απ’ την μια μεριά και νεανικών αμφιβολιών έως εκνευρισμού απ’ την άλλη; Κι ωστόσο, μιλώντας γενικά, μάλλον «σιωπή» έως ανησυχητική παραίτηση επικρατεί στην ελληνική τριτοβάθμια παρά οτιδήποτε άλλο. (Οι χωροφύλακές της θα είναι αργόμισθοι…)

Αν υπάρχει κάποια ειδική ελληνική εκδοχή σ’ αυτό το γενικό πρόβλημα (του παρόντος και του μέλλοντος της καπιταλιστικής «εκπαίδευσης») είναι ότι ο ελληνικός λαός συνολικά (κι όχι απλά η νεολαία του) δεν έχει καμμία εμπιστοσύνη στην μορφή – κράτος, την οποία αντιμετωπίζει μόνο με όρους πολιτικών προσόδων. Δεν έχουν, κατά συνέπεια, σε σπουδαία υπόληψη αυτό που θεωρείται «δημόσιο» – παρά μόνο αν μπορούν να το εκμεταλλευτούν άμεσα και ιδιωτικά. Οι έλληνες στην συντριπτική τους πλειοψηφία, γενιά μετά τη γενιά, είναι φουλ οικογενειοκράτες και «αντικρατιστές» α λα καρτ· όχι με την σύγχρονη πολιτική αλλά με μια υπαρξιακή έννοια. Όμως αυτό δεν είναι καινούργιο! Έχει μια γεμάτη ιστορία σχεδόν 190 χρόνων…

(φωτογραφία: Εύκολη και γρήγορη εισαγωγή σε πανεπιστήμιο, χωρίς εξετάσεις. Greek way…)

Ο δεύτερος θάνατος του Σαχζάτ Λουκμάν 10

Τρίτη 13 Οκτώβρη. Θα αρχίσουμε με το γεγονός νούμερο μηδέν: την διαδήλωση (;) της 5 Μάη του 2010. Γράψαμε αναλυτικά στο παρελθόν στο χάρτινο Sarajevo, οπότε παρεπέμπουμε εκεί (Sarajevo νο 80, Γενάρης 2014). Για τις ανάγκες των εδώ συλλογισμών αναπαράγουμε ένα μικρό κομμάτι:

… Μιλάμε καθαρά (και καθόλου “συνωμοσιολογικά”!) για οργανωμένο σχέδιο σχετικά μεγάλης κλίμακας, του είδους τακτική της έντασης, στις 5 Μάη του 2010. Μιλάμε για ένα σχέδιο που δεν είχε στόχο να προβοκάρει τους αναρχικούς / αντιεξουσιαστές (ή “να επιβάλλει το νόμο της σιωπής”…), αλλά κάτι άλλο. Τι όμως;

… Εκείνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι ενώ, υπό “νορμάλ” συνθήκες, η διαδήλωση της 5ης Μάη θα ήταν μια παρόμοια με τις πάμπολλες εκτονωτικές που ακολούθησαν το 2010 και το 2011, η στημένη έντασή της προσανατόλισε καθοριστικά τις “αντιδράσεις της κοινωνίας” κατά της βουλής (γενικά) και κατά της κυβέρνησης Παπανδρέου (ειδικά). Φυσικά αυτό δεν θα ήταν γενικά δύσκολο, δεδομένων των ηγεμονικών μικροαστικών ιδεολογιών της “κοινωνίας”. Όμως η 5η Μάη ήταν στην αρχή· και η στημένη έντασή της θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν “προειδοποίηση” κάποιου τμήματος του βαθέος κράτους εναντίον της όχι – και – τόσο – βαθύ – πασοκ κυβέρνησης του Παπαντρέου του Γ. Στο κάτω κάτω ορισμένοι ειδικοί της εξουσίας θα μπορούσαν να καταλάβουν (και να ξέρουν!) πολύ καλύτερα απ’ τον “λαό”, εξ αρχής, που θα πήγαινε η διαχείριση της κρίσης…

Οι δολοφονίες (στη Marfin) και οι απόπειρες δολοφονιών με παρόμοιους τρόπους (εμπρησμούς) στις 5 Μάη σε άλλα σημεία του κέντρου έχουν παραμείνει «μυστηριώδεις». Όχι για την αστυνομία… Αυτή φρόντισε να «κλείσει την υπόθεση» κατηγορώντας άσχετους που, τελικά, αθωώθηκαν· όπως και έπρεπε. Είναι «μυστηριώδεις» για όλους τους πολιτικούς παντογνώστες, φίλους του λαού και του τόπου, που έχουν απαντήσεις σε όλα, εκτός απ’ αυτά που χώνουν κάτω απ’ το χαλί (και δεν είναι λίγα).

Για εμάς η 5 Μάη του 2010 ήταν η αρχή του «ξηλώματος» της κυβέρνησης του Παπαντρέου του Γ και, κυρίως, του ίδιου και των απόψεών του περί διακυβέρνησης – απ’ το ίδιο το δικό του βαθύ κόμμα, το οποίο δεν ήλεγχε και τον είχε επιλέξει σαν βιτρίνα αγνοώντας την καταιγίδα που είχε εμφανιστεί στον ορίζοντα. Το τέλος του (πετυχημένου όπως αποδείχθηκε) ξηλώματος ήταν η σύμπραξη αριστερών, ακροαριστερών και φασιστών στην παρέλαση στη Σαλονίκη στις 28 Οκτώβρη του 2011, και η αλυσίδα των γεγονότων που ακολούθησαν αμέσως μετά: η μάλλον απελπισμένη προσπάθεια «εξόδου» του τότε πρωθυπουργού προς ένα δημοψήφισμα (για την αποδοχή ή την απόρριψη του «β μνημονίου») και τα όσα ακολούθησαν ως την παραίτησή του.

Το να μεθοδεύουν παρακρατικοί / βαθυκρατικοί μηχανισμοί την εκπαραθύρωση ενός πρωθυπουργού που δεν τον ελέγχουν και, κατά συνέπεια, φοβούνται ότι θα αξιοποιήσει την «εξωτερική βοήθεια» (του διεθνούς ελέγχου) επιβάλλοντας ένα είδος εσωτερικής αναδιάρθρωσης ενάντια στα συμφέροντά τους (ενάντια στα κυκλώματα των πολιτικών προσόδων) είναι ένα ζήτημα. Το να καταφέρουν να εκπαραθυρώσουν έναν απόγονο του οίκου των Παπανδρέου κρατώντας αλώβητο το κόμμα που ίδρυσε ο Παπανδρέου ο Β, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Και ήταν αδύνατο. Η «πτώση» του ΓΑΠ θα σήμαινε υποχρεωτικά και την «πτώση» του πασοκ, σίγουρα για ικανό χρονικό διάστημα.

Συνεπώς, το έργο που ξεκίνησε στις 5 Μάη του 2010, «κορυφώθηκε» απ’ τον «αγανακτισμένο λαό» στα μέσα του 2011, και έφτασε στο τέλος του τον Νοέμβρη της ίδιας χρονιάς, περιλάμβανε και ένα επιπλέον σοβαρό ερώτημα: με την κεντροαριστερά στην ελλάδα, σαν δεύτερο πόλο κυβερνητικής εξουσίας, τι θα γίνει;

Είναι εύλογο πως εκείνοι που σχεδίασαν και πραγματοποίησαν το «ξεπέρασμα» του τότε πρωθυπουργού είχαν αρκετή ευφυία για να βρουν απαντήσεις στο ερώτημα της διάδοχης κατάστασης. Και η μόνη πιθανή «διάδοχη κατάσταση» ήταν το μικρό, στα όρια της ύπαρξης, κόμμα του «συνασπισμού»! Όπως συμβαίνει κατά κόρον στα χρηματιστήρια, όπου μεγάλες εταιρείες εκτός αγοράζουν μικρές που είναι εντός και τις χρησιμοποιούν σαν «κέλυφος» για να μπουν απ’ την πίσω πόρτα στον στίβο της αγοραπωλησίας μετοχών, έτσι έγινε και στην τεχνική της εξουσίας (και, υποθέτουμε, εκείνοι που είχαν αυτήν την ιδέα είχαν και κάποια εμπειρία απ’ το ελληνικό χρηματιστήριο): το κόμμα της Κουμουνδούρου επιλέχτηκε / εξαγοράστηκε, σαν το «κέλυφος» για την όποια «ανασύσταση της κεντροαριστέρας», σαν «πασοκ Β» – κι αυτό έγινε με γνώση και συμφωνία αν όχι όλων σίγουρα κάποιων βασικών στελεχών του… Η ασταμάτητη μηχανή το κατάλαβε όταν, κάπου τον Δεκέμβρη του 2011, ακούστηκε απ’ το στόμα του τότε «φέρελπι» Τσίπρα μια λέξη που ποτέ δεν θα ήταν δυνατόν να προέρχεται απ’ αυτό το κόμμα. Εξουσία! Πάμε για την εξουσία!! (Με το 3,5%; Όχι βέβαια!!!)

Αλλά η προοπτική μιας τέτοιας «αλλαγής σκυτάλης» και η γρήγορη (και τεχνητή…) διόγκωση ενός κόμματος απ’ τα όρια της κοινοβουλευτικής επιβίωσης σε κυβερνητικό μέγεθος (μια διόγκωση έκτακτης ανάγκης διεύθυνσης αναμφίβολα) δεν θα μπορούσε να γίνει, απλά, με ένα «χρίσμα»! Με δεδομένες τις κοινωνικές συνθήκες της περιόδου και τις ιστορικές συμπάθειες της Κουμουνδούρου προς διάφορες (τυπικά αντισυμβατικές μειοψηφίες), το να γίνει στο ορατό μέλλον ο συνασπισμός κυβέρνηση εγκυμονούσε κινδύνους. Κινδύνους αν όχι για την ουσία σίγουρα για τον φορμαλισμό της προστασίας των συμφερόντων των αφεντικών, για το τυπικό της δημόσιας τάξης. Η εξέγερση στα τέλη του 2008 και τα υποκείμενα που την έκαναν ήταν άλλωστε πολύ «φρέσκα» για να αγνοηθούν… Τόσο εντός όσο και εκτός ελλαδιστάν.

Γι’ αυτό, πέρα από μια περίοδο «διόγκωσης» της εκλογικής επιρροής του συνασπισμού, θα έπρεπε να υπάρξει παράλληλα και η διαμόρφωση των όρων «περιορισμού» του. Σε δύο επίπεδα: τόσο στο κυβερνητικό / κοινοβουλευτικό, όσο και στο πεζοδρόμιο. Ας το πούμε χωροτακτικά: μια «εσωτερική» φρουρά για τα πιθανά ολισθήματα της κυβερνοαριστεράς· και μια ικανή «εξωτερική» φρουρά για το πιθανό “λύσιμο” των ιστορικών (ή όχι…) φίλων της στους δρόμους…

Υποψιάζεθε μήπως ότι πλησιάζουμε το Α και το Δ απ’ τα πιο πάνω ερωτήματα;

(συνεχίζεται)

Καπιταλισμός και καπιταλισμός

Τετάρτη 19 Αυγούστου. Όπως συμβαίνει και με άλλες εθνικότητες (π.χ. την ελληνική) υπηκοότητα λιβανέζικη έχουν μερικοί απ’ τους πιο βαθύπλουτους ανθρώπους του καπιταλιστικού πλανήτη. Ο πλουσιότερος τραπεζίτης του κόσμου, για παράδειγμα, ονόματι Joseph Safra, έχει (και) λιβανέζικο διαβατήριο. Οι μεγάλες τραπεζικές αλυσίδες που ελέγχει βρίσκονται στη λατινική αμερική (βραζιλία και μεξικό) ενώ έχει μια βάση και στην ελβετία. Ελέγχει επίσης το 50% της γνωστής chiquita…

Ή η οικογένεια Mikati, που «έβγαλε λεφτά» στη διάρκεια του εμφύλιου στο λίβανο (με τους γνωστούς τίμιους τρόπους που γίνονται οι καλές μπάζες σε τέτοιες περιπτώσεις), επίσης οίκος δισεκατομυριούχων, έχει μεγάλες μπίζνες με τηλεφωνικές εταιρείες σε διάφορα μέρη του κόσμου, real estate στις πιο ακριβές γωνιές του, χρηματιστηριακά παιχνίδια (ξεπλύματα οπωσδήποτε) κλπ κλπ. Ή η οικογένεια Hariri, που έχει την δική της συστηματική «επιρροή» στη λιβανέζικη κοινωνία και κατά περιόδους κυβερνάει (ή το παριστάνει) έχει πολύ μεγάλες μπίζνες με ακίνητα και κατασκευές, οπωσδήποτε και στη μέση Ανατολή (: και ειδικές σχέσεις με τον τοξικό του Ριάντ).

Ο κατάλογος είναι μεγάλος, αλλά δεν θα βοηθούσε να τον ξεδιπλώσουμε αναλυτικά. Το γεγονός είναι πως το μεγαλύτερο μέρος της λιβανέζικης ελίτ (δεν μιλάμε ούτε γι’ αστείο για «αστική τάξη»!) είναι διεθνοποιημένο ως προς τις μπίζνες και τα είδη της καπιταλιστικής συσσώρευσης που πετυχαίνει. Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζει την επικράτεια και τις δομές κρατικής εξουσίας του λιβάνου σαν αποικία, σαν σημαία ευκαιρίας, σαν οτιδήποτε άλλο εκτός από την οργανική βάση της ύπαρξής της μέσα στον διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό (το ίδιο ακριβώς κάνει και το 1 εθνικό κεφάλαιο του ελλαδιστάν, οι εφοπλιστές).

Όταν η οικονομική / καπιταλιστική ελίτ μιας «εθνικής ταυτότητας» δεν είναι εδαφικοποιημένη (ούτε καν ιστορικά) στην κρατική επικράτεια που αντιστοιχεί σ’ αυτήν την «εθνική ταυτότητα», τότε η μορφή κράτος και οι δομές της δεν συγκροτούνται με τον ιστορικό τρόπο της «αστικής εξουσίας». Κι αν εμφανιστούν οποιεσδήποτε σοβαρές αντιθέσεις στο εσωτερικό της κρατικής επικράτειας, οι όποιοι εξουσιαστές τις διαχειρίζονται σαν μαφιόζοι παρά σαν μια ενιαία τάξη που οφείλει να βάλει στην άκρη τις εσωτερικές της διαφωνίες για να προστατέψει την βάση της συσσώρευσής της και τον δικό της πολιτικό και ιδεολογικό ρόλο μέσα και πάνω σ’ αυτήν. Και πάλι για καπιταλισμό πρόκειται. Δεν είναι όμως του είδους που διάφοροι αγαπούν να νομίζουν ότι ξέρουν το τρόπο της λειτουργίας του… (Η «κρατικοποίηση του εγκλήματος» θα τους βοηθούσε να ξεστραβωθούν – αλλά δεν θέλουν…)

Στην ιστορική περίοδο της ριζικής Αλλαγής (καπιταλιστικού) Παραδείγματος σαν αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη, με πολλές, κρίσιμες και αναπόφευκτες γεωπολιτικές αλλαγές / ανατροπές επίσης, τέτοιου είδους κράτη / κοινωνίες, στηριγμένα/ες στον πολιτικό και στον γεωπολιτικό προσοδισμό, εκδηλώνουν πολύ εντονότερα τους «κρισιακούς» σπασμούς της απώλειας προσανατολισμού. Η Χεζμπ’ αλλάχ έχει σχέδιο: την υπαγωγή του λιβανέζικου καπιταλισμού στους «δρόμους του μεταξιού», στο ευρασιατικό project δηλαδή. Υποθέτουμε ότι συμπεριλαμβάνει σ’ αυτήν την υπαγωγή και την αναδιάρθρωση (υπέρ της) των συσχετισμών μέσα στον λίβανο, παρότι είναι (αν δεν κάνουμε λάθος) το μεγαλύτερο κόμμα. Αντίθετα οι παραδοσιακοί νταβάδες της Βηρυτού, σαν την οικογένεια Hariri, προτιμούν το “ανήκουμε εις την δύση” που τους έχει επιτρέψει τον άγριο πλουτισμό. Τον Μάρτη του 2019, σαν πρωθ. ακόμα ο Hariri, προτίμησε να διαπραγματευτεί συμφωνία για δάνειο 10 δις δολαρίων με το δντ – με την ελπίδα ότι τα μέτρα του διεθνούς ταμείου ήταν στα μέτρα της δικής του ηγεμονίας. Ωστόσο λίγους μήνες αργότερα, στα τέλη Οκτώβρη, αναγκάστηκε να παραιτηθεί εξαιτίας των μαζικών διαδηλώσεων ενάντια στο σύνολο του πολιτικού συστήματος…

Οι καταστροφές που προκάλεσε η έκρηξη στη Βηρυττό είναι ευκαιρία για «επενδύσεις» – ή ευκαιρία για χάος. Το δίλημα που με εκβιαστικό τρόπο (ή μ’ εμάς ή χάος) περιγράφουν οι αξιωματούχοι του ψοφιοκουναβιστάν έχει κάποια βάση, αν και το πόπολο δεν το αντιλαμβάνεται. Η Ουάσιγκτον δεν ενδιαφέρεται (και δεν μπορεί) να συμβάλει στην καπιταλιστική αναδιάρθρωση του λιβάνου – ενδιαφέρεται μόνο να μην φτάσει το Πεκίνο ως εκεί. Και μπορεί να κάνει οτιδήποτε εύκολο και φτηνό για να το πετύχει. Το Πεκίνο, απ’ τη μεριά του (όπως και οι σύμμαχοί του) ενδιαφέρεται για μια κάποια δημιουργική ανασυγκρότηση και εκεί, όπως στη συρία και στο ιράκ. Αλλά δεν μπορεί να την επιβάλει με στρατιωτικά μέσα. Ασύμμετρος (προς το παρόν) πόλεμος…

Σαν σφήνα, ενδιάμεσα, προσπαθεί να χωθεί ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron.

Αλλά αίφνης έχει καινούργιους πονοκέφαλους…

Τα χρυσόψαρα χαμογελούν

Κυριακή 22 Μάρτη. Φαίνεται ότι ακόμα κι η «μνήμη χρυσόψαρου» γίνεται πια πολυτέλεια (πότε πότε καταλαβαίνει ότι υπάρχει γυάλα…). Λίγο πριν (ελάχιστα πριν με κριτήρια ιστορικού χρόνου) εμφανιστεί η ιική Αποκάλυψη είχε εμφανιστεί και δουλευόταν η κλιματική Αποκάλυψη. Ο Μεγάλος Φόβος, η Επερχόμενη Καταστροφή, ο Μαζικός Θάνατος είχε την μορφή της ανόδου της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας… Θα ήταν ένας Μαζικός Θάνατος από ασφυξία· όχι του αέρα αλλά του πνιγμού στην θάλασσα που θα κατάπινε τα παράλια· από πείνα (αφού οι καλλιέργειες θα καταστρέφονταν)· ίσως και από επιδημίες (αφού η φυσική μικροκλίμακα των ιών και των βακτηριδίων θα εξαγριωνόταν…)

Γράφαμε και ξαναγράφαμε, αναλύαμε και ξανα-αναλύαμε (και τότε δεν μας έβριζαν οι … πειθαρχημένοι στρατιώτες…) πως άσχετα με το 100%, το 50% ή το 0% της «ανθρωπογενούς προέλευσης» της κλιματικής αλλαγής, το εντελώς καπιταλιστικο-γενές ήταν και είναι η αλλαγή ενεργειακού μοντέλου. Γράφαμε και ξαναγράφαμε (πως διέφυγε απ’ τους πειθαρχημένους στρατιώτες;) ότι η διαδικασία «αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής» είναι μια τεράστια χρηματική, ηθική, διανοητική και κοινωνική απο-επένδυση / επαν-επένδυση για λογαριασμό της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και των «πράσινων», «φιλικών προς το περιβάλλον» μηχανών της. Αντιγράψαμε τον ξεχασμένο George Caffetzis (στο πρόσφατο cyborg 17):

… Κάθε περίοδος καπιταλιστικής ανάπτυξης έχει τα αποκαλυψιακά της οράματα… Αναφέρομαι στις λειτουργικές Αποκαλύψεις που σημαδεύουν κάθε περίοδο σημαντικών αλλαγών στην καπιταλιστική ανάπτυξη και σκέψη. Γιατί η Αποκάλυψη εμφανιζόταν και σε άλλες περιόδους της καπιταλιστικής ιστορίας όταν … ο ταξικός ανταγωνισμός έφτανε ένα επίπεδο έντασης που αμφισβητούσε τον έλεγχο του κεφάλαιου… Η Αποκάλυψη δεν είναι ατύχημα. Οποτεδήποτε το τρέχον μοντέλο εκμετάλλευσης γίνεται μη βιώσιμο, το κεφάλαιο αρχίζει τους υπαινιγμούς περί θανάτου με την μορφή του τέλους του κόσμου…

Ο Caffetzis τα έγραφε αυτά το 1980, όταν ο εργατικός ανταγωνισμός είχε όντως την πρωτοβουλία των κινήσεων και είχε οδηγήσει την καπιταλιστική συσσώρευση σε αδιέξοδο. Μακάρι να συνέβαινε το ίδιο και τώρα! Δυστυχώς δεν είναι μόνο ο συνειδητός πόλεμος απ’ την μεριά της τάξης μας που προκαλεί «κρίσεις»! Είναι και ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός. Σε τέτοια φάση βρισκόμαστε, και τα αφεντικά δεν το κρύβουν (για όσους καταλαβαίνουν…): τα υπαρκτότατα προβλήματα συσσώρευσης δεν εντοπίζονται τόσο στην εργατική αρνησικυρία όσο στην «υπερσυσσώρευση» της προηγούμενης περιόδου, και στις συνεπειές της: την απαίτηση για το βίαιο ξαναμοίρασμα του κόσμου (και του ηλιακού συστήματος).

Η «Ενεργειακή Αποκάλυψη» (a ka «κλιματική αλλαγή»), ο «Θάνατος εξαιτίας του υγρογονανθρακικού ενεργειακού μοντέλου» είχε και έχει πολλά ατού Μεγάλου Φόβου· έχει όμως και ένα στρατηγικό μειονέκτημα: μπορεί να απωθηθεί ατομικά, καθώς αφορά το μέλλον. Τα δεκαετή πλάνα είναι σημαντικό από την άποψη του καπιταλιστικού σχεδιασμού, και το χρηματοδοτικό πρόγραμμα της κυρίας Ursula von der Leyen, μια τεράστια ΣΔΙΤ για “πράσινο καπιταλισμό” στην ευρώπη είναι καίριο – αλλά πως να προλάβει κανείς τον κινέζικο καπιταλισμό και την ευρασιατική του επκράτεια; Και δεν επιβάλλει (ο Ενεργειακός Θάνατος) καμμία αυστηρή κοινωνική πειθαρχία εδώ και τώρα! Όμως ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός οξύνεται πολύ γρηγορότερα (δυστυχώς η ασταμάτητη μηχανή έχει ξεστρατίσει απ’ την θεματολογία της, ελπίζει να διορθωθεί σε κάποιο βαθμό σύντομα…)

Όχι, δεν εφηύρε κανένας τον covid-19! Όχι δεν ο κακόβουλος pico Φραγκενστάιν που διέφυγε από κάποιο εργαστήριο. Προσφέρεται όμως για Φοβική αξιοποίηση· κι αυτό συμβαίνει.

Κάποιοι επιμένουν ότι τα αφεντικά δεν θα προκαλούσαν «μόνα τους» τέτοια ζημιά όση το γιγα-πάγωμα των οικονομικών δραστηριοτήτων… Για να συμπεράνουν μέσα από ανιστόρητη “είς άτοπον απαγωγή” ότι η απειλή (του covid-19) είναι πραγματική, συνεπώς πρέπει να συμμαχήσουμε τώρα, «σ’ αυτήν την μάχη», με τους κυρίους μας (και μετά; μετά θα τα ξαναπούμε κουφάλες!). Οφείλουμε να θυμίσουμε ότι τα αφεντικά εδώ και πάνω από έναν αιώνα καπιταλισμού έχουν προκαλέσει ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ καταστροφές απ’ το τωρινό γενικό lock out στον πρώτο κόσμο!

Θα επανερχόμαστε τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες με πιο συστηματικές προσεγγίσεις.

Το χρήμα ψάχνεται – και βρίσκεται…

Κυριακή 22 Μάρτη. Οφείλουμε πάντως να θυμίσουμε (;) βιαστικά και επιγραμματικά ότι σχεδόν σ’ όλο το 2019 ανακοινωνόταν διεθνώς το επερχόμενο νεο κύμα όξυνσης της κρίσης, πολύ χειρότερο από το προηγούμενο – και χωρίς covid-19! Μια απ’ τις αποδείξεις της επιδείνωσης της «καπιταλιστικής αρρώστιας» (της όξυνσης των δομικών αντινομιών του συστήματος) ήταν τα αρνητικά επιτόκια με τα οποία δανείζονταν όλο και περισσότερα κράτη· με αποτέλεσμα διάφορες εμπορικές τράπεζες να αρχίσουν να δίνουν «αρνητικό τόκο» στις καταθέσεις των απλών υπηκόων. Είχαμε ασχοληθεί αναλυτικότερα στο πρόσφατο παρελθόν: όταν το πράγμα φτάνει στο σημείο όπου ο δανειστής (που έχει τα λεφτά) δανείζει και αντί να κερδίζει (μέσω τόκων) χάνει πληρώνοντας «φύλαχτρα» αυτόν που δανείζεται, αυτό είναι σύμπτωμα μιας κρίσιμης «υποθερμίας» του κεφάλαιου! Έχει χαθεί πια η δυνατότητα το χρήμα να «επενδύεται» σε μεγάλη κλίμακα «παραγωγικά», και να πολλαπλασιάζεται… «Αυτο-καταστρέφεται», “αχρηστεύεται” απο ποσοτική άποψη! (Και αυτό δεν είναι το πέρασμα στον κομμουνισμό!!!)

Ιδού, λοιπόν, τι υπάρχει πίσω απ’ τις όποιες οικονομικές καταστροφές του τωρινού γενικού lock out! Ασύλληπτα τεράστιες ποσότητες χρήματος, που ως τώρα είχαν αρχίσει να αχρηστεύονται! Τα κράτη παρεμβαίνουν ήδη με μεγάλα χρηματοδοτικά προγράμματα, δανειζόμενα φυσικά· και οι δανειστές μπορούν να δουν τα επιτόκια να ξαναγίνονται «θετικά»…

Το επόμενο κύμα κρισο-καταστροφής θα ερχόταν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο· και κανείς δεν μπορούσε να είναι σίγουρος για την μορφή του… Τα «χρηματοπιστωτικά εργαλεία» των κεντρικών τραπεζών (η μείωση των επιτοκίων…) είχαν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους απ’ την διαχείριση της προηγούμενης φάσης της κρίσης / αναδιάρθρωσης… Δεν σας φαίνεται προτιμότερο (όσοι αγαπούν τους φόβους τους να πουν “ναι”!) αυτό που συμβαίνει τώρα; Η μεταδοτικότητα / μολυσματικότητα μιας αναμενόμενης άγριας χρηματοπιστωτικής κρίσης μετατρέπεται σε μεταδοτικότητα / μολυσματικότητα του κοινωνικού εργοστάσιου· και ο χωροτακτικός / κοινωνικός έλεγχος μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα· ή έτσι φαίνεται. Με έξοδα (συναισθηματικά, ηθικά, διανοητικά) των υποτελών.

Με στρατούς, αστυνομίες και διατάγματα δεν αντιμετωπίζεται μια κλασσική καπιταλιτική «κρίση αξιοποίησης»… Αν, όμως, αυτή σπρωχτεί (αξιοποιώντας μια τυχαία υγιεινιστική ευκαιρία) κατάλληλα σαν κοινωνική μόλυνση;

(Μα τι βλακείες είναι αυτές που λέμε για καπιταλιστικές κρίσεις; Εδώ εκδίδονται οδηγίες ακόμα και για virus-free, “αμόλυντες” ερωτικές σχέσεις: χωρίς χάδια και φιλιά! “Ανέπαφες”, όπως το πλαστικό χρήμα… Είναι το επιτρεπόμενο στη γυμνή ύπαρξη “σεξ”: από ένα έως δυο μέτρα απόσταση please!

Ω πειθαρχημένοι στρατιώτες: ακολουθείστε το manual – και σταματείστε να διαβάζετε την ασταμάτητη μηχανή!…)

Το τέλος του δρόμου…

 

Πέμπτη 21 Νοέμβρη. Μπορεί στα μέρη μας, όχι από διακριτικότητα αλλά απ’ αυτήν την γνήσια συμμαχική έφεση που κάνει τους έλληνες αληθινούς τσατσορούφιανους των αφεντικών τους, να μη δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην αμερικανική κοινοβουλευτική ανακριτική επιτροπή για το ukraine-gate. Διεθνώς όμως το θέμα παρακολουθείται απ’ αυτούς που πρέπει… Τώρα ειδικά που το ψόφιο κουνάβι κάνει αναγκαστικά και δύσθυματην τελευταία σύντομη ευθεία της προεδρίας του – πράγμα που σημαίνει κάποια σοβαρά πράγματα.

Χθες κατέθεσε στην «προανακριτική» ο Gordon Sondland, ειδικός εκπρόσωπος / πρέσβης του ψόφιου κουναβιού για την ευρώπη. Το έδωσε (το ψόφιο κουνάβι) χωρίς οίκτο, για τα νταραβέρια του (τους εκβιασμούς του δηλαδή) προς τον ουκρανό πρόεδρο Ζelensky. Και δεν έδωσε μόνο το ψόφιο κουνάβι. Έδωσε και τον plus one Πομπηία και άλλους υπουργούς. Αν αυτό το τελευταίο προχωρήσει, βλέπουμε τον Πομπηία να αγοράζει ακίνητο στο ελλαδιστάν (τι είναι 250 ψοροχιλιάρικα;) και να γίνεται μόνιμος κάτοικος Αιγίνης – εκεί, παρεάκι… Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Sondland είναι (ήταν…) απ’ τους πιο στενούς συμμάχους και έμπιστους του ψόφιου κουναβιού – επιπλέον: και χορηγός του. Όταν η «μεταστροφή» των πρώην συμμάχων αρχίζει να σκαρφαλώνει ψηλά, η απόλυση περιμένει στο λογιστήριο…

Θα έλεγε κανείς ότι μετά την κατάθεση και του Sondland οι κατηγορίες κατά του ψόφιου κουναβιού (για «παράβαση καθήκοντος» κλπ) έχουν ήδη στοιχειοθετηθεί. Ίσως όμως υπάρχουν μερικές ακόμα «σταγόνες» σ’ αυτό το κινέζικο μαρτύριο, αφού το να «μιλάει ο Sondland» θα λύσει κι άλλων τις γλώσσες.

Όλα δείχνουν ότι το 2020 θα είναι (διεθνώς) αλλιώς. Και – λυπούμαστε – όχι καλύτερο απ’ το 2019…

Dollar problem 2…

Δευτέρα 26 Αυγούστου. Σε τέτοιους καιρούς, όπου το δολάριο είναι το έσχατο όπλο της Ουάσιγκτον πριν τα πυρηνικά, το οποίο χρησιμοποιεί με κάθε δυνατό τρόπο σε βάρος των ανταγωνιστών της, και όπου αυτοί οι ανταγωνιστές της αναδιοργανώνονται εν μέρει ανακαλύπτοντας τις αρετές των ψηφιακών κρυπτονομισμάτων (εγγυημένων, ωστόσο, απ’ τις κεντρικές τους τράπεζες – όχι bitcoin και παρόμοιες απάτες) και εν μέρει αποθηκεύοντας χρυσό για να ξαναδέσουν τα νομίσματά τους μ’ αυτόν, η αναβίωση της ιδέας του Keynes σημαίνει πρακτικά τα εξής:

Α) Ότι η Ουάσιγκτον θα δεχτεί με καλωσύνη να στερηθεί το σημαντικό «νοίκι» που παίρνει απ’ την διεθνή κυκλοφορία του δολαρίου, και θα αφήσει το Πεκίνο (π.χ….) να κάνει την δουλειά του… Ότι θα δεχτεί, επίσης, να μην μπορεί να δανειστεί (πουλώντας τα ομόλογά της) απ’ όλο τον κόσμο, όπως προσπαθεί να κάνει ακόμα· και, κατά συνέπεια, ότι τίμια και σεμνά θα χρεωκοπήσει…

Β) Ότι μια σειρά εκπρόσωποι καπιταλισμών πρώτης γραμμής θα συμφωνήσουν ήσυχα κι ωραία τις βασικές ισοτιμίες των νομισμάτων που χρησιμοποιούν με το ψηφιακό bancor…

Γ) Ότι θα φτιαχτεί ένας καινούργιος διεθνής οργανισμός (που δεν θα τον ελέγχει κανένα κράτος ή μπλοκ κρατών…) σαν η «τράπεζα» αυτού του ψηφιακού bancor, για να κάνει τις εκκαθαρίσεις των διεθνών συναλλαγών· και ότι το αμερικανο-ελεγχόμενο swift που τώρα είναι η ραχοκοκαλιά των “κυρώσεων” θα πάει στα σκουπίδια της ιστορίας…

Και όλα αυτά θα γίνουν όμορφα, πολιτισμένα, ειρηνικά – για το καλό του παγκόσμιου καπιταλισμού! Χωρίς «μίση και πάθη», χωρίς «εγωϊστικά συμφέροντα»… Περίπου σαν το «να σώσουμε το κλίμα του πλανήτη» μια φάση…

Θα ρωτούσαμε «τι πίνει ο κυρ Carney;», αλλά η απάντηση είναι αλλού: σε λίγους μήνες λήγει η θητεία του στην τράπεζα της αγγλίας, οπότε σαν «βετεράνος» το ρίχνει που και που στη φιλοσοφία. «Πώς θα σώσουμε το οικονομικό κλίμα» μια φάση…

Σωστά καταλαβαίνει ο άγγλος αρχιτραπεζίτης (όπως και άλλοι) ότι η παρούσα (αν)ισορροπία είναι προβληματική και χειροτερεύει διαρκώς… Αλλά η «οικονομία» του καπιταλισμού είναι πολιτική οικονομία! Και επειδή (όπως είχε πει ο κυρ Keynes) μεσοπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί, οι πραγματικές απαντήσεις δίνονται ήδη καθημερινά, εδώ και τώρα. Με παλιά και με καινούργια υλικά – αλλά με τακτικές που αντιστοιχούν στον πόλεμο· και όχι σε μια εικονική καλωσυνάτη ειρήνη…

Το δράμα του χρηματοπιστωτισμού

Δευτέρα 19 Αυγούστου. Αν κάποιος έχει λεφτά (πολλά λεφτά) ένας τρόπος να τα αυγατίσει είναι να τα δανείζει. Η παμπάλαιη παράδοση του δανεισμού (με σκοπό το κέρδος και όχι σαν φιλική διευκόλυνση…) λέει ότι «επιτόκιο» είναι ένας αριθμός που ορίζει πόσο επιπλέον χρήμα θα πάρει ο δανειστής όταν το δάνειο θα έχει αποπληρωθεί· ανάλογα, φυσικά, με το ποσό του δανείου και τον χρόνο εξόφλησης.

Τι θα λέγατε τώρα για τα «αρνητικά επιτόκια»; Τι θα λέγατε, δηλαδή, για την περίπτωση που κάποιος δανείζει ένα ποσό… και στο τέλος έχει χάσει και ένα μέρος απ’ τα λεφτά του (μικρό μεν, αλλά έχει χάσει); Δεν θα είχατε την εύλογη απορία τότε, αν αντί για κέρδος έχει ζημιά, γιατί να δανείσει κάποιος; Κι όμως, συμβαίνει.

Αυτή τη στιγμή μια σειρά κράτη δανείζονται (κρατικά ομόλογα) με αρνητικό επιτόκιο – ο πίνακας επάνω δίνει κάποια στοιχεία. Ειπωμένο αλλιώς: οι δανειστές της δανίας, της γερμανίας, της ολλανδίας, της φινλανδίας, της σουηδίας, της γαλλίας, της αυστρίας, του βελγίου, της ιαπωνίας, της ισπανίας χάνουν λεφτά· αλλά δανείζουν! Συμβαίνει κάτι και δεν μας το λένε;

Ναι, κάτι σοβαρό συμβαίνει στο «σύστημα λύπανσης» του παγκόσμιου καπιταλισμού (: χρηματοπιστωτισμός) επειδή εδώ και τουλάχιστον 3 δεκαετίες «κάτι συμβαίνει» στα μοτέρ του…

Έχει κτυπήσει η μπιέλα…

Κρίση / αναδιάρθρωση reloaded 1

Δευτέρα 19 Αυγούστου. Η ασταμάτητη μηχανή δεν μπορεί να ξέρει ποιές πολιτικές απόψεις έχει ο καθένας / η καθεμιά που ρίχνει μια ματιά εδώ. Ξέρει όμως (και οι παλιότεροι φίλοι / φίλες του Sarajevo θα το θυμούνται) την άποψή της: ότι η εκρηκτική «άνοδος» του χρηματοπιστωτισμού, της ιδέας δηλαδή ότι «το χρήμα γεννάει χρήμα» και των εφαρμογών της, σε διαδοχικά κύματα απ’ τα τέλη των ‘80s και μετά, ήταν η τρανταχτή απόδειξη ότι αυτό που λέγεται μέσο ποσοστό κέρδους στην «πραγματική οικονομία» του καπιταλισμού είχε αποκτήσει, χωρίς περιστροφές, «πτωτική τάση». Όταν το χρήμα αποφέρει λίγα αν «ξαναεπενδυθεί» στους πραγματικούς παραγωγικούς καπιταλιστικούς κύκλους, τότε οι ιδιοκτήτες του χρήματος μηχανεύονται τρόπους κερδοφορίας μέσα απ’ τα κάθε είδους δάνεια και λογιστικές. Αυτή ήταν η μεγαλειώδης, επική πορεία τόσο των (δυτικών) τραπεζών όσο και διάφορων «χρηματοπιστωτικών οίκων» (ιδιωτικών ταμείων με πολλούς παράδες) του πλανήτη στα ‘90s ως και τα μέσα των ‘00s. Στον πολύ κόσμο αυτή η φυγή της (καπιταλιστικής) κερδοφορίας προς τον ουρανό του χρηματοπιστωτισμού έγινε απτή μέσα απ’ τα άφθονα και δήθεν γενναιόδωρα δάνεια – για τα πάντα. Ο κόσμος νόμιζε ότι βρέχει λεφτά – ενώ, απλά, υποθήκευε το μέλλον του…

Όταν “έσκασε” το παραμύθι όλοι είπαν: Ωωωωω! Κρίση χρέους!!

Όποιος / όποια ξέρει ιστορία, καπιταλιστική αλλά και προκαπιταλιστική, γνωρίζει ότι αυτή η «φυγή» δεν ήταν πρωτοφανής. Ξέρει, επίσης, τις αιτίες της. Ξέρει τις τεράστιες συνέπειες που έχει… Ξέρει εντέλει (όπως το ήξεραν και οι ειδικοί των αφεντικών) ότι η «δήθεν ανεξάρτητη κερδοφορία μέσω απλά και μόνο της κυκλοφορίας του χρήματος» (μέσω των δανείων δηλαδή) είναι κάτι εξαιρετικά προσωρινό. Κι όταν λέμε «προσωρινό» εννοούμε ότι έχει διάρκεια χρόνων. Όχι δεκαετιών.

Το πλήρωμα του χρόνου ήρθε απ’ το 2007 και κορυφώθηκε απ’ το φθινόπωρο του 2008. Το γεγονός της χρεωκοπίας ενός χρηματοπιστωτικού κολοσσού του είδους Lehman Bros πέρασε στην ιστορία. Όχι, όμως, το ίδιο εμφατικά το γεγονός ότι προκειμένου να μην γίνει ο τραπεζικός και χρηματοπιστωτικός τομέας του «αναπτυγμένου» καπιταλισμού ερείπια, παρενέβησαν αναγκαστικά τα κράτη (πετώντας στην άκρη όλες τις νεοφιλελεύθερες αρχές και τα αντίστοιχα ευαγγέλια…) μέσω των κεντρικών τραπεζών τους, «κόβοντας χρήμα» και δανείζοντας τις α λα Lehman Bros εμπορικές τράπεζές τους. Αυτό ονομάστηκε κομψά ποσοτική χαλάρωση. Και πάλι ο κόσμος χάρηκε κάπως, επειδή δεν έγιναν τα χειρότερα – ενώ, απλά, αναβάλλονταν…

Λοιπόν: σε μια κατάσταση όπου το σύμπτωμα μιας παρατεταμένης «κρίσης υπερσυσσώρευσης» (αν δεν ξέρετε περί τίνος πρόκειται δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε εδώ με δυο προτάσεις!) ήταν στα ‘90s και ως το 2009 πλεονάζον και «αδέσποτο» (από παραγωγική άποψη) χρήμα, η απάντηση που δόθηκε για να μην βουλιάξει ο καπιταλιστικός κόσμος στον πραγματικό του βάλτο ήταν ακόμα περισσότερο πλεονάζον και «αδέσποτο» (από παραγωγική άποψη) χρήμα. Ακόμα περισσότερο απ’ το ίδιο…

Μπορεί να σας φαίνεται παράλογο… Για την καπιταλιστική λογική ήταν, πάντως, απόλυτα αναγκαστική κίνηση… Η “εναλλακτική” θα ήταν να αρχίσουν οι κανονιές.

Αναβλήθηκε.