Συμβαίνει στην ευρώπη

19/2/2017. Στα μέρη μας, πολλοί και διάφοροι που ορκίζονται ότι είναι “δημοκράτες”, μιλούν με μια μαζοχιστική ευχαρίστηση για το ενδεχόμενο στις ολλανδικές εκλογές να βγει πρώτο κόμμα το φασιστικό· και στις γαλλικές προεδρικές να κερδίσουν, επίσης, οι φασίστες της Λεπέν. Είναι οι ίδιοι που ήλπιζαν ότι στις αυστριακές προεδρικές εκλογές θα κέρδιζε ο φασίστας, σαν απόδειξη της “διάλυσης της ευρώπης”… κι όταν έχασε, απλά σταμάτησαν να αναφέρονται στην αυστριακή απόδειξη της “μη διάλυσης”… Εκφράζουν αυτοί οι δημαγωγοί την παράνοια του ντόπιου ανορθολογισμού – την οποία πουλάνε, μάλλον με επιτυχία, για “ανάλυση”.
Δεν διανοούνται καν και καν (πως θα ήταν δυνατόν;) τι μπορεί να σημαίνει για μεγάλα τμήματα των “εθνικών” πληθυσμών στα ευρωπαϊκά κράτη η εκλογική επιτυχία των αμερικάνων φασιστών. Όχι επειδή έχουν αυτά τα “μεγάλα τμήματα” κάποια βαθιά αντιφασιστική συνείδηση. Αλλά επειδή ενστικτώδικα καταλαβαίνουν ότι ο αντι-ευρωπαϊσμός που εκδηλώνουν οι αμερικάνοι συντηρητικοί υπό το ψόφιο κουνάβι έχει και ευρωπαίους συμμάχους· και ότι το “έξω από….” περισσότερο απ’ το να είναι το φάντασμα της “εθνικής απελευθέρωσης” υπηρετεί τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον.
Αυτό που θα ήταν λογικό να συμβεί (είναι μια υπόθεση εργασίας απ’ την μεριά μας) είναι ότι ένα τμήμα των ευρωπαίων ψηφοφόρων που ως τώρα απείχε απ’ τις εκλογές (και υπάρχουν διάφοροι λόγοι γι’ αυτό, πέρα απ’ το “όλοι ίδιοι είναι”) στις φετινές εκλογές θα πάει να ψηφίσει. Και θα ψηφίσει “αντι-Τραμπ”, δηλαδή εναντίον εκείνων που είναι οι “εθνικοί” σύμμαχοί του εδώ κι εκεί στην ευρώπη. Θα ψηφίσει εναντίον εκείνου που αποδεικνύεται όλο και περισσότερο αυτό που ήταν απ’ την αρχή: όχι η “ζεστασιά του έθνους κράτους” αλλά εργαλείο της Ουάσιγκτον. Αυτό είναι λογικό να συμβεί ειδικά σε κράτη της “παλιάς ευρώπης”, όπως η γαλλία, ολλανδία ή γερμανία: εδώ και 2 ή 3 δεκαετίες οι ηπα ΔΕΝ είναι αντικείμενο θαυμασμού. Μάλλον το αντίθετο. Η προεδρία Ομπάμα μπορεί να προκάλεσε συμπάθειες για το πρόσωπό του· όχι για το αμερικανικό καθεστώς.
Το λέμε από τώρα: μην παραξενευτείτε αν τα “ποσοστά” των ευρωπαίων φίλων του ψόφιου κουναβιού πέσουν αντί να ανέβουν, στις εκλογές αυτής της χρονιάς. (Κόντρα στις προσδοκίες, στις φαντασιώσεις και τα συμφέροντα των ελλήνων “πατριωτών”…)

Ευρωπαϊκή σύγκλιση 1

18/2/2017. Ενώ ο κυρ Κώστας και ο κυρ Μήτσος ονειρεύονται χαρτονομίσματα με πολλά μηδενικά, οι υπόλοιποι της ευρωζώνης ετοιμάζονται για τα επόμενα βήματα του project «ενωμένες ευρωπαϊκές πολιτείες». Εν όψει της διακήρυξης «για το μέλλον της Ευρώπης» απ’ την επετειακή σύνοδο της ε.ε. στη Ρώμη, στις 25 Μάρτη, ψήφισμα της ευρωβουλής προτείνει μια σειρά μέτρων:
– Την πλήρη εξέλιξη του ESM (του μηχανισμού που δανείζει την Αθήνα «βασανίζοντας» τους έλληνες) στο ευρωπαϊκό αντίστοιχο του δντ, με διευρυμένες αρμοδιότητες στον δανεισμό των κρατών και στην αντιμετώπιση οποιασδήποτε «κρίσης».
– Ένα επιπλέον ευρωπαϊκό ταμείο, συμπληρωματικό και υποστηρικτικό του ESM, που θα χρηματοδοτείται απ’ τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
– Ένα πενταετές πλάνο μέτρων για την σύγκλιση της φορολογίας, της «αγοράς εργασίας», των επενδύσεων, της παραγωγικότητας… και της κοινωνικής συνοχής (στα κράτη μέλη της ευρωζώνης κατ’ αρχήν).
-Την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του ευρωκοινοβουλίου αλλά και των εθνικών κοινοβουλιών. Εικάζουμε (δική μας εικασία είναι, όχι κάποιο στοιχείο) ότι αυτό το δεύτερο θα μπορούσε να γίνει με την δημιουργία ενός δεύτερου ευρωπαϊκού νομοθετικού σώματος, που θα αποτελείται όμως από εκπροσώπους επιλεγμένους απ’ τα εθνικά κοινοβούλια. (Το ξαναλέμε προς αποφυγή παρεξηγήσεων: πρόκειται για δική μας εικασία, στηριγμένη σε παλιότερους «ευρωπαϊκούς προβληματισμούς»).
-Την δημιουργία μιας θέσης «υπουργού οικονομικών» στο eurogroup, με την ταυτόχρονη ανάθεση στον κάθε φορά πρόεδρό του αρμοδιοτήτων οικονομικής και νομισματικής πολιτικής. Εννοείται ότι το eurogroup θα αποκτήσει τυπική, επίσημη υπόσταση.

Ευρωπαϊκή σύγκλιση 2

18/2/2017. Αν και δεν μπορούμε από τώρα να προβλέψουμε τι απ’ αυτά (ή από άλλα) θα εγκριθεί ή θα δρομολογηθεί στις 25 Μάρτη, μπορούμε να προβλέψουμε τι και πως απ’ αυτές τις εξελίξεις θα “απασχολήσει” το ελληνικό βαθύ κράτος / κεφάλαιο και τον “λαό” του: τίποτα! Για την ακρίβεια θα παίξει ατελείωτη πλαστογραφία και ψευδολογία αν και όταν υπάρχουν αναφορές. Του είδους “τα σχέδια του σατανικού Σόιμπλε για την γερμανική ευρώπη”, κλπ κλπ.
Λογικό αν συνυπολογίσει κανείς ότι η Αθήνα θα προσπαθεί (απ’ την επόμενη Δευτέρα…) να “πιάσει” την επόμενη “ημερομηνία ορόσημο” για το “πρόβλημά” της: που θα είναι το “επόμενο eurogroup” στις 20 Μάρτη…
Εν τω μεταξύ, 5 ημέρες πριν, στις 15 Μάρτη, θα έχουν γίνει οι ολλανδικές εκλογές. Αν η ελληνική διαπραγματευτική μεγαλοφυΐα ήλπιζε ότι το «ελληνικό πρόβλημα» θα είναι ένα χαλικάκι στο παπούτσι, που θα δημιουργήσει φοβερά και τρομερά προβλήματα στον εκλογικό βηματισμό διάφορων ευρωπαϊκών κρατών, ας βγάλει απ’ τον λογαριασμό το Άμστερνταμ: οι εκλογές εκεί θα γίνουν με το «ελληνικό πρόβλημα» αιωρούμενο…
Επόμενος σταθμός; Εκλογές στο Παρίσι…

Ο άξονας του κόσμου (ενός κόσμου που έχει μπει σε στροβιλισμό)

16/2/2017. Οι έλληνες, το πόπολο και οι πολιτικές του βιτρίνες, ψώνια και οι μεν και οι δε, απολαμβάνουν να πιστεύουν ότι αποτελούν το κέντρο του κόσμου. Είναι ο μύθος της “χρυσής βίδας”. Απολαμβάνουν να πιστεύουν ότι ο τρισκατάρατος Σόιμπλε κοιμάται και ξυπνάει με το “ελληνικό πρόβλημα”.
Αλλά τα ευρωπαϊκά κράτη / μέλη της ευρωζώνης (και της ε.ε.) και ο γερμανός υπ.οικ. αυτοπροσώπως (κι όχι μόνον αυτός), έχουν σοβαρότερα προβλήματα να ασχοληθούν. Ο εμπορικός, νομισματικός, και φορολογικός πόλεμος με το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον έχει κηρυχτεί. Και για τα (σοβαρά) καπιταλιστικά συμφέροντα των αφεντικών στην ευρώπη ΑΥΤΟ είναι ένα απ’ τα καυτά θέματα. Όχι η “μικρή ασθενής”!
Στα μέσα Μάρτη (σε ένα μήνα δηλαδή) ο Σόιμπλε θα είναι οικοδεσπότης της συνόδου των g-20 στο Baden – Baden. Κι εκεί, εκπροσωπώντας τους δυναμικούς και εξαιρετικά ανταγωνιστικούς διεθνώς τομείς του ευρωπαϊκού κεφάλαιου, θα βρεθεί αντιμέτωπος επίσημα, για πρώτη φορά μετά την εκλογή του ψόφιου κουναβιού, με την προστατευτική γραμμή της Ουάσιγκτον. Οι απειλές για μετατροπή της αγγλίας σε φορολογικό παράδεισο θα είναι κι αυτές εκεί, δίπλα.
Πιθανόν να εκδηλωθούν ελιγμοί ένθεν και ένθεν. Πιθανόν να μην ανοίξουν όλα τα χαρτιά. Ωστόσο δέκα μέρες μετά, στη Ρώμη, η ε.ε. (ή οι «παλιοί» σ’ αυτήν, με δηλώσεις τους) θα έχουν την ευκαιρία να κάνουν μια διακήρυξη για κάποιου είδους update της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης. Μπορεί να έχει ένα πιο κουκουλωμένο ή ένα πιο καθαρό περιεχόμενο· προφανώς τα (ευρωπαϊκά) συμπεράσματα απ’ την αμερικανο-αγγλική στάση στη σύνοδο των g-20 θα ληφθουν σοβαρά υπόψη.
Αλλά ποιοι αυτο-ικανοποιούμενοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι ο καϋμός στο Βερολίνο, στο Παρίσι, στη Μαδρίτη, στη Ρώμη, στο Άμστερνταμ ή στη Βιένη, είναι το τι θα κάνει και τι θα απογίνει ο Τσίπρας ή ο Μητσοτάκης;

Ιρλανδία

13/2/2017. Πέρα απ’ το πως θα βγει απ’ την ε.ε. (και πως θα την διαλύσει ή όχι) το Λονδίνο έχει κι άλλα προβλήματα να λύσει στη διαδρομή του brexit. Δίπλα στις σοβαρές αντιρρήσεις των σκωτσέζων, που λειτουργούν ήδη σαν «εθνική» αντιπολίτευση κατά της εξόδου, υπάρχει και το ζήτημα της βόρειας ιρλανδίας. Που μπορεί να αποδειχθεί δηλητηριώδες.
Η συμφωνία «ειρήνευσης» του 1998, μεταξύ των καθολικών βορειοϊρλανδών του ira και του αγγλικού κράτους, αξιοποιώντας το γεγονός ότι το ιρλανδικό κράτος ανήκε ήδη στην ε.ε., προέβλεπε την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων στα σύνορα μεταξύ αγγλοκρατούμενης βόρειας ιρλανδίας και του ιρλανδικού κράτους.
Τώρα όμως; Βγαίνοντας εκτός ε.ε. το Λονδίνο ξαναποκτάει σύνορα με τους 27· άρα και με την ιρλανδία. Συνεπώς οι βορειοϊρλανδοί θα ξανακοπούν απ’ τους συμπατριώτες τους. Και δεν τους αρέσει καθόλου αυτή η ιδέα.
Πως θα καταφέρει να τα μοντάρει όλα αυτά το «ενωμένο βασίλειο» και οι κυβερνήσεις του; (Για την her majesty δεν ρωτάμε. Είναι πια σε μια ηλικία που μπορεί να κλείσει τα μάτια της, για να μην δει τα χειρότερα…) Δεν ξέρουμε. Δείχνει όμως να έχει μπει σε μπελάδες· κι ακόμα δεν έχει ξεκινήσει ο μαραθώνιος των διαπραγματεύσεων με τους 27…

Βαρυμάγκικος βερμπαλισμός

12/2/2017. …Όποιοι παίζουν παιχνίδια για Ευρωζώνη δύο ταχυτήτων, για διασπάσεις και διαιρέσεις παίζουν με τη φωτιά και είμαι βέβαιος ότι η ίδια τους η κυβέρνηση δεν θα αφήσει τους πυρομανείς να παίζουν με τα σπίρτα στην αποθήκη με τα πυρομαχικά… Αυτά τα σοφά δήλωσε ο έλληνας πρωθυπουργός, απευθυνόμενος (υποτίθεται) στην τρισκατάρατη γερμανίδα πρωθυπουργό. Ο “πυρομανής” είναι, κατά την γνώμη του, ο τρισκατάρατος υπ.οικ. του Βερολίνου.
Ένα που θα έπρεπε να έχει μάθει η εξοχότατη ελληνική πολιτική βιτρίνα στα 2 χρόνια της καριέρας θα ήταν να κρατάει το στόμα της κλειστό – το λέμε όσο πιο κομψά γίνεται. Τουλάχιστον αυτό. Τα “άπαντα” του κυρ Αλέξη, με τον ασύστολο βερμπαλισμό και την ανεξέλεγκτη έπαρση, τον έχουν κάνει ρεζίλι, και όχι μόνο εντός συνόρων. Επειδή δεν έχουμε καμία σχέση, μπορούμε να το πούμε: η “κρατική διπλωματία” δεν γίνεται με κουλτούρα φοιτητικού αμφιθεάτρου! Εκτός αν ο εξοχότατος ανήκει στη “σχολή Μπερλουσκόνι / Τραμπ”…
Έτσι, για την ιστορία λοιπόν. Πρώτον: τις δηλώσεις περί πολλών ταχυτήτων τις έκαναν η Μέρκελ, ο Ολάντ, η ιταλική πολιτική σκηνή, και τις υποστήριξαν οι πολιτικές βιτρίνες τουλάχιστον άλλων τριών κρατών / μελών της ευρωζώνης. Αμέσως μετά την άτυπη σύνοδο της Μάλτας, στην οποία συμμετείχε και ο εξοχότατος. Αν δεν τον βοηθούν τα αγγλικά του να καταλαβαίνει τι λέγεται και από ποιους, ας έχει μόνιμα δίπλα του μεταφραστές. Κι αν δεν καταλαβαίνει τι σημασία έχουν αυτά που λέγονται, ας παρατήσει την δουλειά. Δεν είναι ντροπή να το παραδεχθεί. Δεν κάνει για το πόστο. Έχει αποτύχει παταγωδώς σε όσα έχει πει, έχει απειλήσει, έχει υποσχεθεί, έχει υπονοήσει. Για ένα ήταν και είναι μόνο ικανός: για το “ατύχημα” που περιμένει μεγάλο μέρος των ντόπιων αφεντικών.
Δεύτερο, αν νομίζει ότι εκπροσωπεί έναν κρατικο/καπιταλιστικό σχηματισμό που μπορεί, ακόμα, να δίνει συμβουλές ή να έχει απαιτήσεις από οποιονδήποτε “εταίρο” του, τότε μέσα στην τύφλα του είναι ανίκανος ακόμα και να ανάψει ένα σπίρτο.

A letter for you…

9/2/2017. Οπωσδήποτε μπορεί να κάνουμε λάθος (ποιοί είμαστε για να μην κάνουμε;). Έχουμε ωστόσο την εντύπωση ότι δυο “θέσεις” (σε ότι αφορά το περιβόητο “ελληνικό χρέος”) που μοστράρονται σαν αντίπαλες μεταξύ τους έχουν αρχίσει να “κουμπώνουν”. Οι τεχνικοί του δντ υποστηρίζουν ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι μη εξυπηρετήσιμο μεσομακροπρόθεσμα· έχοντας βάλει σιωπηλά μεν αλλά κατηγορηματικά στην άκρη οτιδήποτε θα μπορούσε να ονομαστεί σαν “καπιταλιστική ανάπυξη” του ελλαδιστάν τις επόμενες δεκαετίες. Με απλά λόγια το δντ λέει ότι το “ελατήριο ανάπτυξης που θα εντυπωσιάσει το σύμπαν” που είχε υποσχεθεί πέρυσι περίπου τέτοιον καιρό ο εξοχότατος έλληνας πρωθ. είναι μια αυταπάτη και μισή. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν βρεθεί τρόπος μεσοπρόθεσμης εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους, το δντ, με βάση τους περιορισμούς του καταστατικού του, δεν μπορεί να ξαναδανείσει την Αθήνα. Συνεπώς; Imf out! Χαράς ευαγγέλια!
Μια σειρά ευρωπαϊκά κράτη απ’ την μεριά τους, λένε – και έχουν το δίκιο τους – ότι δεν μπορούν να χαρίσουν λεφτά στην Αθήνα. Μπορούν να κάνουν διευκολύνσεις στο επιτόκιο και στη διάρκεια των δανείων: σύμφωνα με τους ενιαίους ευρωπαϊκούς κανόνες για τους προϋπολογισμούς μια τέτοια διαχείριση δεν θεωρείται «απώλεια εσόδων» γι’ αυτά. Αν, όμως, χαρίσουν λεφτά στην Αθήνα, θα πρέπει να αυξήσουν την φορολογία τους για να καλύψουν την χασούρα. Κι αυτό δεν σκοπεύουν να το κάνουν. Εκτός εάν…
Εκτός εάν… Υπάρχει και «εκτός εάν»; Υπάρχει. Το τελευταίο που είπε ο γερμανός υπ.οικ. επί του θέματος: δεν χαρίζουμε λεφτά στην ελλάδα όσο είναι στην ευρωζώνη. Εάν, όμως, φύγει;

Το Βερολίνο τα έχει πει αυτά, ανεπίσημα φυσικά, απ’ το καλοκαίρι του 2012: «αν είναι να φύγετε απ’ την ευρωζώνη σας δίνουμε bonus 50 δις. ευρώ – ψηνόσαστε;» Και άλλοι τα έχουν υπονοήσει. Αντίθετα απ’ την σοφία διάφορων αναλυτών (των οποίων τα κίνητρα ποτέ δεν είναι γνωστά) η έξοδος της μόνιμα «μικρής ασθενούς» απ’ την ευρωζώνη δεν θα είναι πρελούδιο διάλυσής της δεύτερης. Θα είναι ένα βήμα για την μεγαλύτερη συνοχή της. Κι αυτό μπορούν να το καταλάβουν εύκολα οι βουλευτές και στο γερμανικό, και στο ολλανδικό, και στο φινλανδικό κοινοβούλιο. Ένας μπελάς λιγότερος έναντι μιας μικρής επιδότησης: σ’ αυτήν την περίπτωση (και μόνο σ’ αυτήν) μπορεί να χαριστεί ένα πόσο στην Αθήνα… Αυτό, τουλάχιστον, υπονοεί ο κυρ Σόιμπλε.
Εν τω μεταξύ το δντ έχει σοβαρούς λόγους να σταματήσει να δανείζει την Αθήνα· πίσω απ’ το αν είναι ή δεν είναι βιώσιμο του δημόσιο χρέος της. Τα τελευταία χρόνια η ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος δανειζόμενος απ’ το δντ. Kαι ένας μεγάλος αριθμός κρατών / μελών του ταμείου (με όχι μεγάλη ισχύ απ’ την άποψη των ψήφων πλην όχι αμελητέα αξία στη φάση της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού) διαφωνούσε και διαφωνεί με το να διοχετεύεται το «ρευστό» του ταμείου στην ελληνική περίπτωση· παρότι ο δανεισμός αυτός μεγαλώνει, λόγω επιτοκίου (γύρω στο 3,5%) αυτό το ρευστό… Aυξάνει βέβαια το ρευστό του δντ αν το χρέος αποπληρώνεται. Αν όχι; Συνεπώς, η «βιωσιμότητα» του ελληνικού χρέους είναι η μόνη απάντηση στους διαφωνούντες. Αν δεν είναι βιώσιμο, τότε πρέπει να σταματήσει αυτή η εκστρατεία «σωτηρίας». Άμεσα.
Το δντ και η Αθήνα δεν έχουν υπογράψει «3ο μνημόνιο». Το καλοκαίρι του 2015 το δντ έμεινε απ’ έξω σαν δανειστής, επικαλούμενο τις αμφιβολίες του για την βιωσιμότητα. Έκτοτε είναι μόνο «τεχνικός σύμβουλος»· και εκκρεμούν (πάνω από 1,5 χρόνο) οι αμφιβολίες του. Συνεπώς πρακτικά έχει φύγει απ’ την «ελληνική διάσωση». Απομένει μόνο μια επίσημη ανακοίνωση· και οι αλυσιδωτές της συνέπειες.
Υπάρχει πιθανότητα να επιστρέψει το δντ, σαν δανειστής, στην «ελληνική διάσωση»; Εκτιμάμε πως είναι απίθανο. (Αλλά μπορεί να κάνουμε λάθος… Ποιοί είμαστε να μην κάνουμε;)

Πολλές ταχύτητες;

7/2/2017 …Ο πυρήνας των χωρών που κινήθηκε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα προς την κοινή άμυνα – δηλαδή ιταλία, γαλλία, γερμανία και ισπανία – πρέπει να επεξεργαστεί ενισχυμένες συνεργασίες, οι οποίες να προάγουν ακόμη περισσότερο τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί. Η περαιτέρω επένδυση των χωρών αυτών προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, θα παρακινήσει θετικά και τις υπόλοιπες…
Αυτά είπε, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή της στην Il Messaggero προχτές (Κυριακή) η ιταλίδα υπ.αμ. Ρομπέρτα Πινότι. Μια μέρα νωρίτερα, ο συνάδελφός της Σάντρο Γκότζι (υπουργός αρμόδιος για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις) είχε δηλώσει στον απόηχο της συνόδου της ε.ε. στη μάλτα και των δηλώσεων της Μέρκελ:
… Είναι πολύ θετικό που η γερμανία καγκελάριος υιοθέτησε θέσεις που έχουν επεξεργαστεί η ιταλία και άλλα κράτη-μέλη… είναι απατηλό να πιστεύει κανείς ότι σε μια ένωση με 27 κράτη μπορούν να προχωρήσουν όλοι μαζί με την ίδια ταχύτητα και με κοινούς στόχους και πολιτική… Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει μόνο να επιτραπούν εξαιρέσεις σε όσους δεν είναι έτοιμοι να κάνουν βήματα ολοκλήρωσης, αλλά και να διευκολυνθούν όσοι είναι έτοιμοι να προχωρήσουν ταχύτερα…
Χάρη σ’ αυτές τις δύο ιταλικής διατύπωσης απόψεις μπορούμε ίσως να έχουμε προκαταβολικά μια χοντρική ιδέα για το τι κυοφορείται σαν μέλλον της ε.ε. σε συγκεκριμένες πρωτεύουσες· και ένα γενικό περίγραμμα για το τι θα μπορούσε να είναι η επερχόμενη «διακήρυξη» της 25ης Μάρτη.

Ε, ναι. Σε περισσότερα πεδία

7/2/2017. Σαν μοντέλο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η εμπειρία του eurogroup. Για τους έλληνες αυτό είναι μόνο ένα κολαστήριο στο οποίο βασανίζονται οι ντόπιοι υπουργοί οικονομικών (εκτός αν πρόκειται για τον κυρ Γιάνη) από ανθέλληνες σαδιστές – αλλιώς θα αδιαφορούσαν για την ύπαρξή του. Ωστόσο το eurogroup είναι μια άτυπη (ως τώρα) διαδικασία αποφάσεων των υπ.οικ. των κρατών μελών της ευρωζώνης (19)· ένα υποσύνολο δηλαδή του ecofin που είναι το τυπικό συμβούλιο και των 27 υπ.οικ. της ε.ε. Μ’ άλλα λόγια το eurogroup μορφοποιεί ήδη αυτό που περιέγραψε ο Γκότζι: όσοι δεν θέλουν ή δεν μπορούν δεν συμμετέχουν στην ευρωζώνη· αυτοί όμως που θέλουν και μπορούν προχωρούν (χωρίς παρεξηγήσεις απ’ τους υπόλοιπους).
Η Πινότι (δηλαδή οι πολιτικές βιτρίνες της ιταλίας) προτείνει (υποθέτουμε) κάτι ανάλογο: ένα «ευρωπαϊκό συμβούλιο άμυνας», στο οποίο βλέπει σαν σίγουρα μέλη την ιταλία, την ισπανία, την γαλλία και την γερμανία. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε και τους άλλους 3 των αρχικών συνθηκών της Ρώμης (το μεγάλο δουκάτο, το βέλγιο και την ολλανδία), και γιατί όχι; την αυστρία. Ένα τέτοιο «ευρωπαϊκό συμβούλιο άμυνας» θα μπορούσε να σχεδιάσει και να μεθοδεύσει «ευρωπαϊκά οπλικά συστήματα» (έρευνα και κατασκευή), καθώς και έναν «ευρωπαϊκό στρατό» – αν καταφέρει να λύσει το ερώτημα της διοίκησής του…
Ωστόσο ένα «ευρωπαϊκό συμβούλιο άμυνας» θα είναι λειψό αν δεν δημιουργηθεί και ένα «ευρωπαϊκό συμβούλιο εξωτερικής πολιτικής». Κι εδώ τα πράγματα σοβαρεύουν. Γιατί θα πρέπει να συμβιβάζονται τα διαφορετικά έως και αντίπαλα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα των μελών του.
Εννοείται ότι τέτοιοι θεσμοί θα είναι τυπικοί· όπως λογικά τυπικό θα γίνει και το eurogroup. Και φυσικά θα έχουν αυστηρούς κανόνες συμμετοχής· ίσως, μάλιστα, φροντίσουν να έχουν και έναν μηχανισμό αποβολής κάποιου μέλους… Συνεπώς η συμμετοχή δεν θα προκύπτει από πρόσκληση του είδους «όποιος θέλει έρχεται», αλλά μάλλον όποιος έχει τις προϋποθέσεις (και θέλει) έρχεται…

Μεταβλητή γεωμετρία

7/2/2017. Φαίνεται λογικό: το Βερολίνο, που ήταν ως πρόσφατα σταθερός υποστηρικτής μιας ενιαίας θεσμικής (ομοσπονδιακής) συγκρότησης και της “πολιτικής ολοκλήρωσης” του συνόλου της ε.ε., έχει αποφασίσει, ενόψει της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, να κινηθεί πιο ευέλικτα· άρα και πιο γρήγορα. Όμως, όπως η προηγούμενη “γραμμή” είχε προβλήματα (οπωσδήποτε αυτό: άφηνε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση εκτεθειμένη στα “καπρίτσια” των φανερών ή κρυφών ευρωπαίων συμμάχων της Ουάσιγκτον…) έτσι και η τωρινή έχει τα δικά της.
Ας ονομάσουμε ένα: πολωνία. Με τις τωρινές πολιτικές βιτρίνες της η Βαρσοβία είναι (έχουμε τη γνώμη) απίθανο να ενταχτεί σε ένα συγκροτημένο “ευρωπαϊκό συμβούλιο άμυνας” και ένα “ευρωπαϊκό συμβούλιο εξωτερικής πολιτικής”. Όμως το να μείνει έξω, σημαίνει ότι αφήνεται κρίσιμο ευρωπαϊκό έδαφος στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Ενδεχομένως να μην είναι εφικτό οτιδήποτε άλλο (με “ειρηνικά μέσα”). Αυτό δεν κάνει μικρότερο το πρόβλημα. (Πάντως σήμερα η Μέρκελ κάνει επίσκεψη στη Βαρσοβία…)
Απ’ την άλλη μεριά, φυσικά, η διευκόλυνση των αποφάσεων σε τέτοιους θεσμούς θα ισχύει όσο ο αριθμός των μελών τους παραμένει σχετικά μικρός. Κι εδώ το παράδειγμα του eurogroup, όταν βρέθηκε στα τέλη του 2009 μπροστά στην ελληνική χρεωκοπία, είναι διδακτικό. Εν τέλει, όξυνση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού σημαίνει και (άλλοτε ξαφνικά άλλοτε προβλέψιμα) «πυκνώματα» του ιστορικού χρόνου. Σε τέτοιες φάσεις οι χρονοβόρες διαδικασίες μπορεί να γίνουν αυτοκαταστροφικές.
Εν τω μεταξύ, η δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού συμβουλίου άμυνας» όπως το προτείνει η Πινότι δεν είναι μόνο μια «άλλη ταχύτητα» μέσα στην ε.ε. Είναι το ίδιο και μέσα στο νατο. Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε ποιες θα είναι οι εξελίξεις στην ξεπερασμένη “ατλαντική συμμαχία” αν και εφόσον (μεσοπρόθεσμα μιλώντας) δημιουργηθεί ένα τέτοιο συμβούλιο.