Tag: ε.ε.

Σκωτία

Τρίτη 14 Μάρτη. Η πρωθυπουργός της σκωτίας Nicola Sturgeon (στα αγγλικά δεν ονομάζεται prime minister αλλά first minister…) το δημοσιοποίησε: ανάλογα με την πορεία των διαπραγματεύσεων του Λονδίνου με την ε.ε. για την μορφοποίηση της αποχώρησης, το Εδιμβούργο (μπορούμε, άραγε, να το αντιμετωπίζουμε σαν εν δυνάμει πρωτεύουσα;) θα προχωρήσει σε καινούργιο δημοψήφισμα με το ερώτημα της παραμονής στο «ενωμένο βασίλειο». Κάπου προς τα τέλη του 2018.

Εννοείται ότι η αυλή του Μπάκιγχαμ ανατριχιάζει. Ωστόσο θα πρέπει να εφεύρει έναν «μέγα κίνδυνο» για να εμποδίσει ένα τέτοιο δημοψήφισμα. Κι αυτό επειδή το κυριότερο επιχείρημα των οπαδών της παραμονής της σκωτίας στο ε.β., τόσο των σκωτσέζων όσο και των άγγλων, ήταν ότι αν αποχωρήσει θα χάσει και την συμμετοχή στην ε.ε. Πράγμα που ακουγόταν λογικό, αφού την συμμετοχή της σκωτίας στην ε.ε. σαν ανεξάρτητου κράτους πια, μόλις αποσχισθέντος, θα την απέρριπτε πρώτη απ’ όλους η Μαδρίτη, και ύστερα και άλλα κράτη που έχουν (ή μπορούν να αποκτήσουν αυτονομιστικά κινήματα).

Η πλειοψηφία των σκωτσέζων ψήφισε υπέρ της παραμονής στο ενωμένο βασίλειο για να μείνει στην ε.ε. Τώρα που το βασίλειο αποφάσισε να φύγει δεν έχουν δικαίωμα να ξανα-αποφασίσουν την παραμονή τους στην ε.ε.;

Δύσκολο να πεισθούν για το αντίθετο. Ακόμα δυσκολότερο εξαιτίας αυτού του απλού: διάφορες «δυνάμεις» της ε.ε. αλλά, ενδεχομένως, και τμήματα του βρετανικού κεφάλαιου, ασφαλώς και θα προτείνουν στους σκωτσέζους να φύγουν από το Μπάκιγχαμ για να μείνουν στην ε.ε. Ή να απειλήσουν ότι θα το κάνουν…

Ας το επαναλάβουμε: πολλοί ψήφισαν brexit επειδή νόμιζαν ότι… «Νόμιζαν»… Αλλά οι πραγματικές διαστάσεις και παράμετροι του καπιταλισμού, της κρίσης, της αναδιάρθρωσής του, του ανταγωνισμού στο εσωτερικό του, προκαλούν μέσω του brexit ήδη μια (έρπουσα) διάλυση στο «νησί». Όχι διάλυση των φαντασμάτων· αλλά των διοικήσεων και των επικρατειών.

Όσοι «νομίζουν» οτιδήποτε και οπουδήποτε θα θαφτούν μαζί με τα φαντάσματά τους. Αλλά θα πάρουν κι άλλους μαζί τους…

Ιρλανδία

Τρίτη 14 Μάρτη. Το ιστορικό κόμμα των καθολικών στη βόρεια ιρλανδία, το Sinn Fein, πέτυχε εντυπωσιακή άνοδο στις ψήφους του στις πρόσφατες εκλογές εκεί (αρχές Μάρτη). Ενώ οι προτεστάντες (άγγλοι, πιστοί του στέμματος) υποτίθεται είναι καθαρή πλειοψηφία στη βόρεια ιρλανδία, το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα τους DUP πήρε λιγότερο από 1% (των ψήφων) παραπάνω σε σχέση με το Sinn Fein που ήρθε δεύτερο· και μόνο μια έδρα παραπάνω (28 έναντι 27). Η έντονα βελτιωμένη απόδοση του ρεπουμπλικανικού κόμματος των ιρλανδών οφείλεται στην αυξημένη συμμετοχή στις εκλογές: ένα τμήμα των ιρλανδών που δεν ψήφιζε (ενδεχομένως διαφωνώντας σιωπηλά με την συμφωνία της «καλής Παρασκευής» του 1998) αυτή τη φορά πήγε στις κάλπες.

Ενισχυμένο τώρα το Sinn Fein (που στα κοινωνικά ζητήματα έχει “αριστερή / προοδευτική” ατζέντα) άρχισε από χτες να ζητάει το αναμενόμενο: ένα δημοψήφισμα αποχώρησης απ’ το «ενωμένο βασίλειο» και ένωσης με την (υπόλοιπη) ιρλανδία. Η περίπτωση είναι δυσκολότερη απ’ αυτή της σκωτίας, για ιστορικούς και γεωπολιτικούς λόγους. Δεν παύει να είναι ιδιαίτερα σοβαρή.

Οπότε θα την κουβαλάει και αυτή, στην πλάτη της, η May και οι διαπραγματευτές της, μόλις αρχίσει το σήριαλ του διαζυγίου με την ε.ε.

Και επειδή είμαστε καχύπτοπτοι ας το ξαναπούμε: ίσως αυτό το κράτος χρειαστεί να εφεύρει (και ο νοών νοείτω) κάποιο «πολύ μεγάλο σοκ» για να το αξιοποιήσει υπέρ της «εδαφικής ακεραιότητάς» του. Γιατί αλλιώς δύσκολα τα πράγματα.

Κυβέρνα βρετανία;

Σάββατο 11 Μάρτη. Ο πνιγμένος απ’ τα μαλλιά του πιάνεται; Ίσως. Το Λονδίνο ψάχνει πως θα ισορροπήσει τις εμπορικές και λοιπές οικονομικές χασούρες όταν (και αν) ξεκόψει απ’ την ε.ε. Ποια είναι η απάντηση; Η παλιά αυτοκρατορία! Η κοινοπολιτεία: οι πρώην αγγλικές αποικίες, που μετά την εν μέρει ή ολική “απελευθέρωσή” τους έκαναν ιδιαίτερα εμπορικά deal με τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και τις κυβερνήσεις του. Deal που, προφανώς, ευνοούσαν το «στέμμα».

Εννοείται ότι με τον καιρό, στη διάρκεια του 20ου αιώνα, οι αλλαγές των συσχετισμών οδήγησαν στην χαλάρωση ή και την εγκατάλειψη αυτών των deal. Ειδικά από τότε που το αγγλικό κράτος / κεφάλαιο μπήκε στην ε.ο.κ. (και μετά ε.ε.), οπότε οι προδιαγραφές της εμπορικής του πολιτικής ήταν εκείνες της ε.ε.

Ποια είναι τα κράτη που τυπικά ανήκουν στην «κοινοπολιτεία»; Από έναν κατάλογο που θυμίζει το παλιό παγκόσμιο μεγαλείο της «αυτοκρατορίας όπου ο ήλιος δεν έδυε ποτέ», γεμάτο ονόματα κρατών όπως τα νησιά Solomon, το Tovalu, το Vanuatu, το Malawi, η Botswana, η Rwanda, η Grenada, τα νησιά Barbados, ξεχωρίζουν σαν πιο αξιόλογοι «στόχοι» ο καναδάς, η αυστραλία, η νέα ζηλανδία, το πακιστάν, το μπαγκλαντές, η ινδία και η νότια αφρική (υπάρχουν, επίσης, η κύπρος και η μάλτα, αλλά αυτές είναι μέλη της ε.ε. και της ευρωζώνης).

Το ενδιαφέρον είναι ότι το Λονδίνο δηλώνει διατεθειμένο να μπει σε μια διαδικασία διαμόρφωσης (ξανά) ενιαίων πολυμερών εμπορικών κανόνων, προδιαγραφών και συμφωνιών με όλα αυτά τα κράτη, μικρότερα ή μεγαλύτερα, ως εάν να αποτελεί την μόνη «ελπίδα» τους σ’ αυτόν τον μάταιο κόσμο· ως εάν να μην υπάρχουν ανταγωνιστές του Λονδίνου, όχι μόνο η «εχθρική» ε.ε. αλλά, ας πούμε, η «φιλική» Ουάσιγκτον ή το Πεκίνο. Ως εάν, εντέλει, να μπορεί να γράφει τους κανόνες προς όφελος του όπως πριν 2 αιώνες, τότε που την οικονομική κυριαρχία την εξασφάλιζαν τα αγγλικά κανόνια…

Τι θα απαντούσε, άραγε, το Λονδίνο αν οι ξαναζεσταμένοι «εταίροι» του απαιτούσαν, ανάμεσα στα άλλα, την ελεύθερη μετακίνηση των υπηκόων τους στην αγγλική επικράτεια;

Διαφορική ολοκλήρωση

Σάββατο 11 Μάρτη. Οι φασιστικές κυβερνήσεις της Βαρσοβίας και της Βουδαπέστης “κλώτσησαν” (και θα συνεχίσουν να το κάνουν) απέναντι στην προοπτική της διαφορικής ολοκλήρωσης μέσα στην ε.ε. και την ευρωζώνη. Αναμενόμενο: θα χάσουν (και όχι μόνον αυτοί) το όπλο του “βέτο”, που μπορούσαν να το “πουλάνε” κατά περίπτωση, εξασφαλίζοντας ανταλλάγματα. Ένα είδος πολιτικών προσόδων: η πολωνία, για παράδειγμα, είναι ο μεγαλύτερος καθαρός δέκτης των ευρω-χρηματοδοτήσεων… Και φυσικά η πολωνική κυβέρνηση φοβάται ότι χωρίς τον εκβιασμό της αρνησικυρίας της θα παίρνει λιγότερες επιχορηγήσεις…

Οπωσδήποτε όσοι στοιχηματίζουν στη διάλυση (της ε.ε., της ευρωζώνης) θα αγκαλιάσουν τέτοιου είδους “εθνικές πολιτικές”. Ειδικά εφόσον, όσο περνούν οι μέρες, τα ακροδεξιά “άλογά” τους στις εκλογές στην ολλανδία, στη γαλλία και στη γερμανία, χάνουν έδαφος. Πως να μην τιμηθεί, άλλωστε, η «εθνικοαπελευθερωτική» πολιτική της Βουδαπέστης και των υπόλοιπων κρατών / μελών του «βίζεγκραντ» απέναντι σε μετανάστες και πρόσφυγες;

Έχουμε όμως την εντύπωση ότι λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο. Αυτές οι ακροδεξιές (και “αμερικανόδουλες”! – που ξεχάστηκε αυτός ο χαρακτηρισμός;) κυβερνήσεις στην ανατολική ευρώπη έχουν ισχυρή εσωτερική κοινωνική αντιπολίτευση. Ένας λόγος, όχι ο μοναδικός, είναι οι φασιστικοί νόμοι που ψηφίζουν και εφαρμόζουν. Τα “σχίσματα”, αν μπορούμε να μιλήσουμε έτσι, δεν διατρέχουν μόνο (ή κυρίως) τις διακρατικές σχέσεις στην ευρώπη· αλλά κυρίως τις πεποιθήσεις, τις ιδέες και τα συμφέροντα μέσα σε κάθε εθνοκρατικό σχηματισμό. Υπάρχει πιο καθαρό παράδειγμα απ’ την brexit αγγλο-σκωτσεζο-ουαλο-βορειοϊρλανδική περίπτωση;

Σε τελευταία ανάλυση κανένας δεν έβαλε με το ζόρι στην ε.ε. ούτε το πολωνικό κράτος / κεφάλαιο ούτε το ουγγρικό ούτε το τσεχικό.

Η (προς το παρόν) απορία μας είναι αν τέτοιοι «διαφωνούντες» έχουν «θεσμικό» τρόπο να εμποδίσουν αυτές τις α λα καρτ συνεννοήσεις και συμφωνίες, που είναι αναπόφευκτες· ή αν θα μείνουν ρέστοι, με βερμπαλιστικούς τσαμπουκάδες και κατάρες. Την επανεκλογή του Τουσκ, πάντως, δεν την εμπόδισε η κυβέρνηση της Βαρσοβίας· και συμβαίνει αυτή η βιτρίνα να ανήκει στην πολωνική αντιπολίτευση…

Ελληνικές “ενστάσεις”…

Σάββατο 11 Μάρτη. Εννοείται πως και η Αθήνα έχει τα προβληματάκια της μ’ αυτές τις εξελίξεις – πως θα μπορούσε να συμβαίνει διαφορετικά; Ο εξοχότατος πρωθυπουργός επέλεξε να κρυφτεί πίσω απ’ την στάση «ναι μεν αλλά» (τα «αλλά» ήταν άκυρα…)· απλά επειδή, από ευγένεια και θεσμική υποχρέωση, ρώτησαν και την δική του γνώμη. Όχι ότι έχει κάποια σημασία…

Πιο αποφασισμένος, έτοιμος να κτυπήσει την γροθιά του στο μαχαίρι, δείχνει ένας άλλος παράγοντας του ντόπιου δημόσιου βίου, εκπρόσωπος σοβαρού τμήματος του ελληνικού κεφάλαιου. Ο κυρ Βασίλης Κορκίδης, πρόεδρος της «ελληνικής συνομοσπονδίας εμπορίου και επιχειρηματικότητας». Κατά το ρεπορτάζ της «ναυτεμπορικής» (ο τονισμός δικός μας):

…. Σύμφωνα με τον Β. Κορκίδη δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία επτά χρόνια των μνημονίων, όχι μόνο αδυνατούμε να ακολουθήσουμε τον δείκτη του ευρωπαϊκού κλίματος, αλλά το τελευταίο εξάμηνο ξεμακραίνουμε επικίνδυνα. Σε κάθε περίπτωση, όπως υπογραμμίζει, η ΕΣΕΕ έχει προετοιμαστεί να συνεισφέρει με μια πλατφόρμα ιδεών στην εμπορική ταυτότητα της Ευρώπης του μέλλοντος. Τα κείμενα που θα διαμορφωθούν μέχρι το τέλος του 2017 από την Ε.Ε. σχετικά με την ανάπτυξη της κοινωνικής διάστασης της Ευρώπης, την εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, θα πρέπει επιτέλους να συμπεριλάβουν χωρίς καμία εξαίρεση τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα της Ελλάδας, αναφέρει χαρακτηριστικά…

Ξέρουμε καλά ποια είναι αυτή η «πλατφόρμα ιδεών» που μπορούν να προσφέρουν τα ντόπια μικρομεσαία αφεντικά στην «κοινωνική διάσταση» της ευρώπης:

Α) Οδηγίες για το πως να μην πληρώνουν τα αφεντικά τους εργάτες τους.

Β) Οδηγίες για το πως να τους εκβιάζουν να δουλεύουν ωράρια κατά βούληση.

Γ) Οδηγίες για το πως να κλέβουν τις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία.

Δ) Οδηγίες για το πως να κλέβουν τον φπα.

Ε) Οδηγίες για το πως να μην πληρώνουν φόρους.

ΣΤ) Οδηγίες για το πως να ξεπλένουν μαύρο χρήμα.

Ζ) Οδηγίες για το πως να κρύβουν τα κέρδη τους.

Η) Οδηγίες για το πως να κλαίγονται ότι δεν βγαίνουν, ότι υποφέρουν…

ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ θα πρέπει αυτές οι οδηγίες να γίνουν ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες, και ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ θα πρέπει τα ντόπια μικρομεσαία αφεντικά να αναγνωριστούν διεθνώς σαν πρωτοπόροι, και να ανταμοιφθούν ανάλογα.

Άντε!!! Πολύ τους ανέχτηκε αυτούς τους παλιοευρωπαίους η ελληνική «φτωχομικρομεσαία» εργοδοσία! Επιτέλους!….

(φωτογραφία: Εκείνη λέει: Μην ανησυχείς, βλέπω το ελατήριο της ελληνικής ανάπτυξης να εκτοξεύεται χάρη σ’ εσένα! Εκείνος σκέφεται: Λες; Νόμιζα ότι μόνο εγώ το έβλεπα… Λες; Το κλου είναι το περιπαικτικό ύφος του Juha Sipila, πρωθ. της φινλανδίας, από δίπλα, την ώρα που ετοιμάζεται να κάτσει: Τόφαγες καϋμένε;)

Ιστορική υπενθύμιση

Πέμπτη 9 Μάρτη. Πολλά θα γραφτούν και θα ειπωθούν υπέρ και κατά της διαδικασίας “αναβάθμισης” του project ευρώπη, όπως αυτό προχωράει σε μια συμβολική στιγμή πύκνωσης, στις 25 του μήνα. Ακόμα περισσότερα θα ειπωθούν μετά: δεν πρόκειται για instant process («φραπεδιά» στα ελληνικά!) αλλά για μακρόχρονη διαδικασία, που ξεκίνησε από πέρυσι το καλοκαίρι, μετά το βρετανικό δημοψήφισμα. Και επιταχύνθηκε μετά την εκλογή του ψόφιου κουναβιού. Μια μακρόχρονη διαδικασία που, όπως όλες οι παρόμοιες στην ιστορία της ε.ε., δεν θα είναι «ευθύγραμμη»: οι αποκλίσεις των εθνικών καπιταλιστικών συμφερόντων στην ευρώπη, ακόμα και οι αντιθέσεις μεταξύ τους, δεν έχουν ξεπεραστεί, ούτε καν ανάμεσα στο Παρίσι και το Βερολίνο. Όμως υπάρχουν όντως «καινούργια δεδομένα» (όχι απρόβλεφτα…) που κάνουν ρεαλιστικό (και από κάποιες απόψεις αναγκαίο) ένα ακόμα ευρωπαϊκό forward.

Η αποχώρηση του Λονδίνου απ’ την ε.ε. (μια αποχώρηση που δεν έχει ξεκινήσει ακόμα επίσημα, και δεν είναι σίγουρο ούτε το πότε ούτε το πως θα ολοκληρωθεί) είναι ευκαιρία για το Παρίσι. Το γαλλικό κράτος / κεφάλαιο (: plus ιμπεριαλισμός) είναι πολύ ουσιαστικότερο τόσο για «εμπρός» όσο και για «πίσω» στην ιστορία της ευρωπαϊκής πολιτικής και οικονομικής ολοκλήρωσης απ’ ότι νομίζουν οι ανίδεοι έλληνες, που βολεύονται να βρίζουν το Βερολίνο για τα πάντα. Γαλλική «ανάγκη» και πρωτοβουλία ήταν η ε.κ.α.χ. («ευρωπαϊκή κοινότητα άνθρακα / χάλυβα»), η μήτρα της ε.ο.κ., για να ελεγχθεί στοιχειωδώς η μεταπολεμική γερμανική βιομηχανία… Γαλλική «ανάγκη» και πρωτοβουλία ήταν το ευρώ, για να ελεγχθεί η γερμανική ενοποίηση. Απ’ την άλλη μεριά γαλλική ήταν επίσης η ακύρωση του ευρωσυντάγματος.

Αυτό δεν σημαίνει, φυσικά, ότι το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο (: plus ιμπεριαλισμός) είναι «θύμα». Σημαίνει αυτό: κανένα βήμα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν προχώρησε ποτέ σ’ αυτά τα 60 χρόνια της μακρόχρονης διαδικασίας αν δεν εξυπηρετούσε και τα γαλλικά συμφέροντα.

Επέκταση και εμβάθυνση

Πέμπτη 9 Μάρτη. Στα ‘90s, μετά την διάλυση του «ανατολικού μπλοκ», μετά την γερμανική ενοποίηση (που τρόμαξε, όχι χωρίς λόγο, τόσο το Λονδίνο και το Παρίσι όσο και την Ουάσιγκτον) και το «χαλινάρι» (που αποδείχθηκε στην πράξη ότι δεν δούλεψε) στον γερμανικό καπιταλισμό με την αντικατάσταση του ηγεμονικού μάρκου απ’ το «κοινό» ευρώ, συγκρούστηκαν ήπια δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Για το Βερολίνο προτεραιότητα είχε η θεσμική «εμβάθυνση». Δηλαδή η ενίσχυση των ενιαίων θεσμίσεων μεταξύ των τότε κρατών μελών της ε.ε. Για το Παρίσι, αντίθετα, προτεραιότητα είχε η «επέκταση». Η ένταξη, δηλαδή, στην ε.ε., το γρηγορότερο, όσο το δυνατόν περισσότερων κρατών απ’ το πρώην «ανατολικό μπλοκ».

Η διαφορά στην τακτική ήταν ουσιαστική. Για το δυναμικά εξελισσόμενο Βερολίνο των αρχών της δεκαετίας του ’90 σημασία είχε η διαμόρφωση ενός ισχυρού μπλοκ ευρωπαϊκών κρατών, γύρω απ’ το οποίο τα κράτη του πρώην «ανατολικού μπλοκ» θα είχαν δορυφορική λειτουργία, οικονομικά και πολιτικά. Για το Παρίσι, αντίθετα, η ένταξη όσο το δυνατόν περισσότερων απ’ αυτά στην ε.ε. με πιο χαλαρές δεσμεύσεις σήμαινε πιθανά ή βέβαια (π.χ.: πολωνία) αντίβαρα απέναντι στην ανατέλλουσα γερμανική ισχύ.

Τι έγινε τελικά; «Της γαλλίας». Και με σιωπηλό τρόπο (αντίθετα απ’ τα γαλλικά συμφέροντα) «της αγγλίας». Σε αντίβαρο, και για λόγους στοιχειώδους συνοχής, η «συνθήκη του Μάαστριχτ» τον Φλεβάρη του 1992, διαμόρφωσε τα κριτήρια μιας ορισμένης «δημοσιονομικής πειθαρχίας», που ταίριαζαν περισσότερο στον ορθολογισμό του γερμανικού κράτους / κεφάλαιου, (όπως και των κεντρο/βορειοευρωπαϊκών): ετήσιο έλλειμμα όχι μεγαλύτερο του 3% του αεπ για κάθε κράτος / μέλος, χρέος όχι μεγαλύτερο απ’ το 60%. To 1994 μπήκαν στην ε.ε. η αυστρία, η φινλανδία και η σουηδία· το 2004 η σλοβενία, η ουγγαρία, η σλοβακία, η πολωνία, η λιθουανία, η εσθονία, η λετονία, η μάλτα και η (νότια) κύπρος· το 2007 η ρουμανία και η βουλγαρία· το 2013 η κροατία.

Τι είναι αυτό που γίνεται τώρα; Η επέκταση έχει ανασταλεί εδώ και κάποια χρόνια (για τα κράτη της δυτικής βαλκανικής). Η αποχώρηση του Λονδίνου αλλάζει την πολιτική γεωμετρία της ε.ε. (αν και παράγοντες αστάθειας υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν) αφήνοντας στο Παρίσι το περιθώριο να ξαναδιαπραγματευτεί (με το Βερολίνο και τους συμμάχους του) την «εμβάθυνση». Την δημιουργία, σα να λέμε, ενός δυναμικού πυρήνα σχετικά μεταβλητής σύνθεσης που είτε θα σέρνει τους «δορυφόρους» του, είτε θα τους αφομοιώνει· με αυστηρές προϋποθέσεις.

Διαφορική ολοκλήρωση

Πέμπτη 9 Μάρτη. Η ιδέα “συμμαχιών των προθύμων” μέσα στην ε.ε. και την ευρωζώνη δεν είναι καινούργια. Τόσο η ευρωζώνη και οι ιδιαίτεροι θεσμοί της (σε σχέση με την ε.ε.) όσο και η “συνθήκη Σέγκεν” ανήκουν σ’ αυτήν την κατηγορία “ευέλικτης” διαχείρισης των διαφωνιών (ή των κρατικό / καπιταλιστικών ιδιαιτεροτήτων) μέσα στο σώμα της ε.ε.

Ωστόσο έχει αποκτήσει ιστορική επικαιρότητα και, με μια έννοια, πυκνότητα ενδεχομένων μέσα στον οξυνόμενο παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Εκείνο στο οποίο φαίνεται να συμφωνούν τώρα Βερολίνο, Ρώμη, Μαδρίτη, Παρίσι (αλλά και Άμστερνταμ, Βρυξέλες, Βιέννη, Λισσαβώνα, και θα δούμε ποιοί άλλοι) είναι μελλοντικές διακρατικές συμφωνίες στις οποίες δεν θα έχει πλέον ισχύ το “βέτο” ενός κράτους / μέλους (ή περισσότερων), ειδικά εντός ευρωζώνης. Οι τομείς που κρίνονται ήδη κρίσιμοι για τέτοιες μελλοντικές συμφωνίες “παραπάνω ολοκλήρωσης” υψηλής προτεραιότητας έχουν ήδη προδιαγραφεί, απ’ την θεματολογία των πέντε εγγράφων που θα καταθέσει η ευρωπαϊκή επιτροπή προς διαβούλευση μεταξύ των κρατών / μελών, τους επόμενους μήνες:

1) Στα τέλη Απρίλη θα γίνει η εισήγηση για την κοινωνική πολιτική·

2) Στα μέσα Μάη θα γίνει η εισήγηση για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αντιθέσεων που έχουν προκληθεί απ’ την φιλελευθεροποίηση του παγκόσμιου εμπορίου (“παγκοσμιοποίηση”)·

3) Στα τέλη Μάη θα γίνει η εισήγηση για την εμβάθυνση της νομισματικής και οικονομικής ενοποίησης (ευρωζώνη)·

4) Στις αρχές Ιούνη θα γίνει η εισήγηση για την διαμόρφωση μιας περισσότερο “ευρωπαϊκής” στρατιωτικής πολιτικής·

5) Στα τέλη Ιούνη θα γίνει η εισήγηση για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και των κοινών ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Οι τίτλοι δεν διευκρινίζουν ακριβώς το περιεχόμενο, δείχνουν ωστόσο μια κατεύθυνση. Ακόμα περισσότερο αν εννοηθούν στον συνδυασμό τους. Για παράδειγμα η περιβόητη “μεταφορά πόρων απ’ τον πλούσιο βορρά στον φτωχότερο νότο”, που έτσι κι αλλιώς συμβαίνει μέσα από διάφορες διαδικασίες και προγράμματα (αλλά ταυτόχρονα θεωρείται, για καθαρά ιδεολογικούς λόγους, ανάθεμα στον βορρά) μπορεί να ενισχυθεί (σημεία 1 και 2) με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση κάποιου είδους “ευρωπαϊκού υπουργείου οικονομικών” και “ευρωπαϊκού υπουργείου περιφερειακής ανάπτυξης” με αυξημένες οικονομικές αρμοδιότητες και πολιτικές ευθύνες απέναντι στα κράτη μέλη, ειδικά τα πιο “προβληματικά” (σημείο 3).

Αν και είναι νωρίς να σχολιάσουμε τις τελικές διευθετήσεις, δεν είναι καθόλου νωρίς να εντοπίσουμε τις τάσεις. Δεν φαίνεται στο ορίζοντα η τολμηρή (γερμανικής προέλευσης) αλλά και ορθολογική ιδέα ενός “ευρωσυντάγματος”. Αυτή “κάηκε”. Αντίθετα (φαίνεται ως τώρα ότι) θα ακολουθηθεί, σε ότι αφορά την “εμβάθυνση”, μια τακτική “κομμάτι κομμάτι”, σε τομείς όπου μπορεί να υπάρξει κοινωνική συναίνεση. Επιπλέον, θα πρέπει οι συμφωνίες (που λογικά θα συνεπάγονται μεγαλύτερη μεταφορά αρμοδιοτήτων εδώ κι εκεί σε υπερεθνικούς / ευρωπαϊκούς θεσμούς) να είναι συμβατές με τα συντάγματα των εθνικών κρατών. Και ειδικά του γερμανικού, όπου υπάρχει μια παράδοση αυστηρότητας στην τήρηση των ορίων του.

Ελληνική αδυναμία

Πέμπτη 9 Μάρτη. Αν η Αθήνα “τρύπωσε” τόσο στην ε.ε. όσο και στην ευρωζώνη πειρατικά, κάνοντας κατάχρηση της πολιτικής ερμηνείας διάφορων κριτηρίων (και των γεωπολιτικών συμφερόντων του Παρισιού…), τώρα, ευρισκόμενη σε ένα limbo στην άκρη της ευρωζώνης, δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα «πείσει» ότι είναι ικανή για τα ευρωπαϊκά παραπάνω του 21ου αιώνα. Ο «αναξιοπρεπής επαίτης», όπως θα έλεγε ο Κονδύλης, παραείναι τέτοιος για να έχει και αξιώσεις!

Φυσικά οι επαγγελματίες και ερασιτέχνες πατριώτες φρίττουν για την «ευρώπη των πολλών ταχυτήτων», ως εάν η ελληνική επικράτεια είναι μιας, και μόνο μιας, ταχύτητας… Απ’ την λίστα των 5 προς συζήτηση τους επόμενους μήνες θεμάτων φαίνεται ότι το προσοδικό ελληνικό κράτος / κεφάλαιο θα λιγουρευόταν τα σημεία 1 και 2 (με απλωμένο το χέρι, όπως συνήθως…), θα έφριττε με το 3ο, και θα ήθελε να πλασσαριστεί σαν «ισότιμο μέλος» στο 4ο. Χμμμ…

Θα μπορούσε…. αν πρώτα έλυνε τις συνοριακές διαφορές του με σχεδόν το σύνολο των γειτόνων του: το αλβανικό κράτος, το τουρκικό, και το κράτος της μακεδονίας… Κάτι περισσότερο από απίθανο!! Άραγε γιατί τα άλλα κράτη μέλη της όποιας μελλοντικής ενισχυμένης ευρωπαϊκής στρατιωτικής συμμαχίας να «υιοθετήσουν» τις ελληνικές εθνικιστές «εκκρεμότητες»; Γιατί να φορτωθούν την ελληνική ιμπεριαλιστική παρελκυστικότητα; Δεν μπορούν να «αξιοποιήσουν» (εντός ή εκτός εισαγωγικών) απευθείας τα βαλκανικά κράτη;

Το σίγουρο είναι, πάντως, αυτό: τους μήνες που αλλού θα κουβεντιάζουν για το όποιο ευρωπαϊκό καπιταλιστικό / ιμπεριαλιστικό μέλλον, το ελλαδιστάν θα εξακολουθεί να πιστεύει ότι είναι «το κέντρο του κόσμου»… και θα στέκεται μπροστά στα ταμεία της ευρώπης μουρμουρίζοντας «λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω…»

Η αιτία

Τρίτη 7 Μάρτη. Το θυμάται, άραγε, κανείς; Μετά από 7 χρόνια οργιώδους δημαγωγίας, μικροαστικών φαντασιώσεων, παγκόσμιων συνωμοσιών (κατά των ελλήνων, φυσικά!), αναμνήσεων απ’ τα χρόνια της βρώμικης, βγαλμένης απ’ το αίμα των μεταναστών εργατών, ευδαιμονίας των ’90, και παρέλασης “πουλημένων” ή απλά “ανίκανων” (εκλεγμένων…) πολιτικών, το να το θυμίζουμε μπορεί να μοιάζει “τρελό”: η αιτία όλων των “δεινών” βρίσκεται στο ότι το ελληνικό κράτος (και, μαζί του, μεγάλο μέρος του ντόπιου επιχειρείν και οι ελληνικές τράπεζες) δεν θεωρείται αξιόπιστο σα δανειζόμενος απ’ τους αγοραίους δανειστές χρήματος. Τις περιβόητες “αγορές”. Αυτοί οι διεθνείς έμποροι χρήματος κρίνουν ότι το ελληνικό κράτος (με βάση το ιστορικό του αλλά και τα δομικά χαρακτηριστικά του) ΔΕΝ είναι ικανό να ξεπληρώνει τα χρέη του. Και έχουν σοβαρά επιχειρήματα γι’ αυτήν την εκτίμηση.

Αυτό, όλο κι όλο. Η εφταετία των μνημονίων ΔΕΝ αφορά τίποτα άλλο απ’ την “διόρθωση” ορισμένων οφθαλμοφανών αδυναμιών του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου, έτσι ώστε να ξαναγίνει αξιόχρεο, όχι απέναντι στο Βερολίνο ή στο δντ, αλλά απέναντι στις διεθνείς αγορές χρήματος.

Αυτό, όλο κι όλο. Κι αυτό έχει αποδειχθεί ΑΔΥΝΑΤΟ! Όχι μόνο (ή κυρίως) επειδή τα “προγράμματα δομικής προσαρμογής” των τρισκατάρατων πολιτικών δανειστών είναι καλύτερα ή χειρότερα, αυστηρότερα ή πιο χαλαρά, απάνθρωπα ή φιλάνθρωπα… Αλλά επειδή επί τόσα χρόνια ΚΑΜΙΑ κοινωνική και πολιτική συμμαχία στην ελλάδα ΔΕΝ αναγνώρισε, έστω με διαφορετική προσέγγιση απ’ αυτήν την δανειστών, ότι ΟΝΤΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ στο ελληνικό σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου, και ΚΑΜΙΑ διαφορετική πρόταση για την επίλυσή τους δεν προτάθηκε, συζητήθηκε, εγκρίθηκε, εφαρμόστηκε…

“Κανένα πρόβλημα δεν είχαμε – όλα τα δημιούργησαν οι τρισκατάρατοι ξένοι”. Αυτή είναι η mainstream ελληνική αλήθεια. Κι αφού είναι αυτή, μετά από εφτά χρόνια, το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ δανειζόμενος, διεθνώς…