Tag: τεχνολογία

Ιπτάμενες σακαράκες

Τρίτη 9 Οκτώβρη. Η αμερικανική boeing το ανακοίνωσε: ως το 2019 (του χρόνου…) θα έχει φτιάξει ιπτάμενα ταξί… Και ως το 2021 (σε τρία χρόνια το πολύ) θα έχει φτιάξει το «σύστημα ελέγχου εναέριας urban κυκλοφορίας» που θα χρειαστεί να εγκατασταθεί στις πόλεις προκειμένου τα ιπτάμενα ταξί (και όχι μόνον αυτά…) να πετάνε ακίνδυνα. (: big data….) Το μόνο που δεν ξεκαθάρισε η αμερικανική εταιρεία είναι αν τα ιπτάμενα ταξί της θα είναι απόλυτα ρομποτικά (χωρίς οδηγό) ή όχι: στα κυβικά του είδους ένας επιπλέον άνθρωπος (σαν οδηγός) μπορεί να είναι τεχνικό μειονέκτημα· αν και, αρχικά, ίσως να είναι απαραίτητος για να κατευνάζει τις ανασφάλειες των επιβατών.

Το ότι δεν θα τα δείτε τα ιπτάμενα ταξί στην Αθήνα, ούτε του χρόνου ούτε σε δέκα χρόνια (ο Λυμπερόπουλος και οι συν αυτώ θα το φροντίσουν…) δεν λέει τίποτα: θα κυκλοφορούν αλλού. Και στο βαθμό που εξασφαλιστούν αρκετοί χώροι προσγείωσης / απογείωσης, θα αυξάνονται και θα πληθύνονται. Nωρίτερα απ’ το 2023 (σε πέντε χρόνια) θα κυκλοφορούν και οι πρώτες αρκετές δεκάδες ή εκατοντάδες ιπτάμενα ι.χ. – αφού πρώτα λυθεί το ζήτημα της νομοθεσίας περί των διπλωμάτων / δεξιοτήτων οδήγησής τους (αλλά θα είναι αυτόματα…). Είναι τόσες οι εταιρείες που σχεδιάζουν και σκοπεύουν να κατασκευάσουν copters, και είναι τέτοια η πρακτική (αλλά και συμβολική) αξία των τριδιάστατων ι.χ. μετακινήσεων σε urban ή και προαστειακές αποστάσεις, που δεν υπάρχει άλλη πιθανή εξέλιξη. Για αύριο μιλάμε, απ’ την άποψη του «βραχέος ιστορικού χρόνου»…

Παρά το χαριτωμένο του πράγματος (τα προωθητικά βίντεο της κινεζικής Ehang που είναι πρωτοπόρα στο θέμα είναι εξαιρετικά ελκυστικά), ο ερχομός των ιπτάμενων ι.χ. μετακινήσεων είναι έναρξη σεισμικών αλλαγών. Το γνωστό ι.χ. χερσαίας διδιάστατης μετακίνησης καθόρισε τον 20ο αιώνα από πολλές απόψεις: απ’ την τοποθέτηση στο κέντρο της καπιταλιστικής πραγματικότητας του κύκλου του πετρελαίου και των παραγώγων του μέχρι τις ριζικές αλλαγές στην πολεοδομία και την χωροταξία· απ’ την δημιουργία των προαστίων μέχρι τους δύο παγκόσμιους πολέμους (: για το πετρέλαιο)· απ’ τα τροχαία ατυχήματα και την εκρηκτική ανάπτυξη διάφορων σχετικών κλάδων της ιατρικής μέχρι την δημιουργία όλου αυτού του κύκλου καπιταλιστικής αξιοποίησης: των συνεργείων, των ασφαλιστικών εταιρειών, των κατασκευαστικών εταιρειών (δρόμοι, γέφυρες, τούνελ) κλπ· απ’ την ίδια την αυτοκινητοβιομηχανία και τα πέριξ της σαν κεντρικό τομέα του εργατικού / ταξικού ανταγωνισμού, μέχρι την εξύμνιση της αλητείας και της περιπλάνησης με ι.χ. στη λογοτεχνία των ’60s (beatniks).

Τα ηλεκτρικά / ρομποτικά (: αυτόματα) ιπτάμενα ι.χ. θα προκαλέσουν αλυσιδωτά ακόμα μεγαλύτερες αλλαγές. Η τρίτη διάσταση δεν είναι “έλα μωρέ”! Και, μα τις χίλιες καλοκαβουρντισμένες τράπεζες, αυτές οι αλλαγές δεν θα είναι στο σύνολό τους ούτε ήρεμες, ούτε «ομαλές», ούτε «ειρηνικές»…

Θα μπορείτε όμως να κάνετε πικ-νικ ή μπάνιο στο ποτάμι γυμνοί, όπου θέλετε… (Εκεί που δεν έφτασε ποτέ κανένα χερσαίο όχημα· ίσως ούτε και πόδι… Στην κορυφή ενός βουνού, ή στο βάθος μιας απόκρημνης κοιλάδας…)

(φωτογραφία πάνω: Αυτό είναι ένα μποτιλιάρισμα σε διόδια που ούτε να φανταστείτε δεν θα μπορούσατε· πολύ χειρότερα να το ζήσετε. Κι όμως, συμβαίνει: σε 48 λωρίδες (!!!), στην εξαιρετικά αναπτυγμένη καπιταλιστικά κίνα, μετά από κάποια αργία, έξω απ’ το Πεκίνο. Κάποιος διορατικός θα έλεγε ότι πρόκειται, απλά, για το όριο και, άρα, το επικό τέλος των χερσαίων ι.χ. μετακινήσεων…

Κάτω: Το διθέσιο μοντέλο 184 της κινεζικής Ehang παραμένει το αγαπημένο μας, σε σχέση με ό,τι άλλο έχουμε δει. Είναι κομψό, μακράν το πιο δοκιμασμένο· και, φυσικά, θα κάνει θραύση κατ’ αρχήν στην ασία.

Όμως και τα περισσότερα δίκυκλα ή ι.χ. ασιατικής κατασκευής δεν είναι εδώ και δεκαετίες; Αρχίστε, λοιπόν, να μαζεύετε κανά φράγκο από τώρα…)

Κυβερνο-διαταγές

Κυριακή 7 Οκτώβρη. Ξέραμε το σύστημα του κτυπήματος καμπανών, στα χωριά, σαν υπόδειξη έκτακτης ανάγκης. Ξέραμε επίσης και τις (αντιεροπορικές;) σειρήνες, για τις οποίες γίνονται ακόμα στα μέρη μας περιστασιακές δοκιμές. Αλλά αυτά είναι απαρχαιωμένες μέθοδοι.

Την μέρα και την ώρα που φαίνεται στη φωτογραφία όλοι οι αμερικάνοι (με κινητά) έλαβαν αυτό το μήνυμα, σαν “προεδρική προειδοποίηση κινδύνου”. Ήταν “δοκιμαστικό”, και δεν ήταν καν “προεδρικό”. Το μήνυμα προερχόταν απ’ την ομοσπονδιακή υπηρεσία διαχείρισης έκτακτων καταστάσεων (FEMA).

Η πρόβα φαίνεται αθώα, και για καλό σκοπό. Πως αλλιώς να ειδοποιήσει ο κύριος κράτος τους υπηκόους του σε περίπτωση κινδύνου; Μόνο που αυτή η τεχνική δυνατότητα γενικευμένων «προσταγών» που, στην digital εξατομίκευσή τους δεν θα αφήνουν περιθώρια ούτε για αμφιβολίες ούτε για κριτική, δεν προ-οιωνίζεται «καλή και αγαθή χρήση».

Τον κύριο κράτος τον ξέρετε; (Να μην μιλήσουμε για το ενδεχόμενο χακαρίσματος, ε;)

Ένας “εμπορικός πόλεμος”, πριν και μετά (1)

Πέμπτη 20 Σεπτέμβρη. Όταν το 2001 έγινε δεκτή η αίτηση του Πεκίνου να γίνει μέλος του «παγκόσμιου οργανισμού εμπορίου» (ΠΟΕ) τα δυτικά καπιταλιστικά κράτη (οι βασικοί αποδέκτες του αιτήματος και εκείνοι που είπαν ουσιαστικά το μεγάλο «ναι») παρέβλεψαν την «έλλειψη δημοκρατίας» εκεί· ένα επιχείρημα που έχουν χρησιμοποιήσει κατά κόρον για πολύ πιο light ζητήματα, όταν τα βόλευε… Ο κινεζικός καπιταλισμός προοριζόταν τότε να γίνει το «εργοστάσιο του κόσμου» για τα είδη κατανάλωσης της καθημερινής ατομικής εργατικής αναπαραγωγής στον αναπτυγμένο καπιταλισμό. Ρούχα, παπούτσια, χαμηλής ποιότητας οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, παιχνίδια, χαμηλής ποιότητας γκάτζετ, κλπ… Αν αυτά μπορούσαν να μείνουν φτηνά (και έτσι θα συνέβαινε με δεδομένο το εξαιρετικά χαμηλό κόστος του κινεζικού προλεταριάτου) τότε θα ήταν εύκολη, και πάντως όχι εκρηκτική, η μισθολογική υποτίμηση μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης στον πρώτο κόσμο.

Απ’ την άλλη μεριά (έτσι πήγαινε ο υπολογισμός των δυτικών αφεντικών) το να γίνει η κίνα το παγκόσμιο εργοστάσιο των «φτηνών» και των «απομιμήσεων» θα δημιουργούσε μια ευάριθμη κινεζική «μεσαία τάξη» αρκετών δεκάδων εκατομυρίων καταναλωτών, που θα αποτελούσαν την αγορά για τα πρωτοκοσμικά αναβαθμισμένα (τεχνολογικά, ποιοτικά) εμπορεύματα.

Συνεπώς η ένταξη του κινεζικού καπιταλισμού, το 2001, στην «παγκόσμια αγορά / παραγωγή / κατανάλωση» ήταν για τον πρωτοκοσμικό / δυτικό καπιταλισμό η σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα επανάληψη της διεξόδου των «τίγρεων της ασίας» των ‘90s, που είχαν γονατίσει όμως με το ξέσπασμα της κρίσης του 1997. Η ένταξη της κίνας ήταν, λοιπόν, η προσπάθεια εξόδου απ’ την μόνιμη δομική κρίση των δυτικών καπιταλισμών που κατάγεται ήδη απ’ τα ‘80s, και αφορά το όλο και μεγαλύτερο «άνοιγμα» ανάμεσα στη μέση εργατική παραγωγικότητα και στους μισθούς του μεγαλύτερου μέρους των δυτικών εργατικών τάξεων.

Στην αρχή τα πράγματα πήγαιναν όπως περίπου τα ήθελαν τα δυτικά αφεντικά…

Ένας “εμπορικός πόλεμος”, πριν και μετά (2)

Πέμπτη 20 Σεπτέμβρη. Απ’ το 2002 και για τα επόμενα χρόνια οι κινεζικές εξαγωγές άρχισαν να ογκώνονται εντυπωσιακά. Αυξάνονταν με μέσο ποσοστό 20% κάθε χρόνο! Ανάλογη ήταν η μεγέθυνση του κινεζικού αεπ: το 2007 μεγάλωσε κατά 14%, ένα ποσοστό απλησίαστο έστω κατά φαντασίαν στη δύση… Ωστόσο ο κινεζικός καπιταλισμός παρέμενε ακόμα ένας «μικρομεσαίος» στην παγκόσμια κατάταξη. Το 2006 το αεπ των ηπα ήταν 400 φορές μεγαλύτερο απ’ το κινεζικό· συνεπώς δεν υπήρχε κανένας λόγος ανησυχίας στο ορατό μέλλον…

Και ύστερα… Ύστερα ξέσπασε το πιο έντονο ως τώρα «βίαιο γεγονός» της κρίσης, που «φούσκωνε» απ’ το 2007 αλλά εκδηλώθηκε σαν έκρηξη με την κατάρρευση της αμερικανικής Lehman Brothers τον Σεπτέμβρη του 2008… Τους επόμενους μήνες διεθνώς οι μετοχές και τα χρηματιστήρια κατέρρευσαν, μεγάλες, μεσαίες και μικρές τράπεζες άρχισαν να χρεωκοπούν η μία μετά την άλλη, επιχειρήσεις έκλειναν, κράτη χρεωκόπησαν επίσης· η λεγόμενη «ρευστότητα» (το διαθέσιμο χρήμα των «επενδυτών» δηλαδή) είτε εξαφανίστηκε είτε έγινε πολύ «ακριβό»… Η αντίδραση των «ηγεμόνων» της δύσης ήταν μισο-κεϋνσιανική: τεράστια ποσά χρηματοδότησης («δημιουργία νέου χρήματος» απ’ τις κεντρικές τράπεζες, κατ’ ευφημισμόν «ποσοτική χαλάρωση») που κατευθύνθηκαν σε μεγάλο βαθμό εκεί που εκδηλώθηκε το πρόβλημα: στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό τομέα…

Ο κινεζικός καπιταλισμός ήταν ήδη «εργοστάσιο του κόσμου» το 2008· ωστόσο ο χρηματοπιστωτικός του τομέας δεν είχε ενσωματωθεί σε μεγάλο βαθμό στο διεθνές κύκλωμα του «το χρήμα γεννάει χρήμα», με τα «σύνθετα προϊόντα» και τα υπόλοιπα. Οι συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής (και, κατά συνέπεια, εμπορικής) καθίζησης στα τέλη του 2008 και το 2009 κτύπησαν τον κινεζικό καπιταλισμό εκεί που ήταν καλά αρθρωμένος με την «παγκόσμια αγορά». Μέσα σε λίγους μήνες οι κινεζικές εξαγωγές έπεσαν κατά 1/3, και τουλάχιστον 20 εκατομμύρια κινέζοι εργάτες απολύθηκαν, κυρίως από βιομηχανίες έντασης εργασίας (τα «φτηνά» και οι «απομιμήσεις» που προορίζονταν για τις εξαγωγές) και απ’ τις οικοδομές (η «άνθηση της μεσαίας τάξης»).

Η αντίδραση της κινεζικής εξουσίας ήταν άμεση, και επίσης κεϋνσιανή – αλλά full: έχοντας ήδη υψηλά χρηματικά αποθέματα απ’ το εμπορικό πλεόνασμα των προηγούμενων χρόνων σχεδίασε και χρηματοδότησε ένα μαζικό πρόγραμμα δημόσιων έργων: δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, τραίνα μεγάλων ταχυτήτων, αποχετευτικά συστήματα, προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος – και μαζικά προγράμματα κατασκευής κατοικιών. Αλλά επίσης σχεδίασε και χρηματοδότησε ένα εκτεταμένο και φιλόδοξο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της εκπαίδευσης και προσανατολισμού της σε όλους τους τομείς των νέων τεχνολογιών.

Το αποτέλεσμα ήταν πως ενώ τα δυτικά καπιταλιστικά κράτη (στο μεγαλύτερο μέρος τους) συνέχισαν να ταλαιπωρούνται με αναιμικούς ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης, το κινεζικό ανασυγκροτήθηκε πολύ γρήγορα. Ενώ το 2006 το κινεζικό αεπ ήταν 2,8 τρισεκατομύρια δολάρια, μια μόνο δεκαετία μετά, το 2017, είχε υπετετραπλασιαστεί στα 12,2 τρισεκατομύρια (αύξηση 435%!!!). Ενώ το 2006 το αμερικανικό αεπ ήταν 400 φορές μεγαλύτερο απ’ το κινεζικό, το 2017 ήταν μόνο λίγο παρά πάνω από μισό (κατά 58%) μεγαλύτερο… Κι ακόμα χειρότερα: κατά τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ λίγο μετά το 2025 το κινεζικό αεπ θα έχει ξεπεράσει το αμερικανικό…

Ένας “εμπορικός πόλεμος”, πριν και μετά (3)

Πέμπτη 20 Σεπτέμβρη. Η ανατροπή είναι εντυπωσιακή ως προς το μέγεθος και το βάθος της. Κυρίως όμως στα όρια του απίστευτου είναι η ταχύτητα με την οποία έγινε! Το 2008 τόσο το αμερικανικό κράτος όσο και το κινεζικό μπήκαν στη «διαχείριση της κρίσης» απ’ το ίδιο περίπου σημείο: με δημόσιο χρέος 40% του αεπ του το καθένα (το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης του Πεκίνου ήταν 27% του αεπ, αλλά συνυπολογίζεται και το χρέος των τοπικών κυβερνήσεων μέσα στην κίνα). Στα τέλη 2017 (εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης του δημόσιου δανεισμού και της μικρής αύξησης του αεπ) το αμερικανικό χρέος είχε ξεπεράσει το αντίστοιχο αεπ (105,5%) όντας 4ο στον πλανήτη, ενώ το κινεζικό ήταν λίγο πάνω από το 60%. Στη φετεινή χρονιά το επιπλέον χρέος που θα προστεθεί στο αμερικανικό υπ.οικ. θα είναι μεγαλύτερο απ’ ότι συνολικά στα 200 πρώτα χρόνια ύπαρξης του αμερικανικού κράτους.

Κι αν αυτά μοιάζουν “ποσοτικά” στοιχεία υπάρχουν και “ποιοτικά”. Ένας δείκτης καπιταλιστικής ανάπτυξης είναι ο αριθμός αιτήσεων για “πατέντες” (αναγνώριση πνευματικής ιδιοκτησίας) που αφορούν εκ των πραγμάτων “έρευνα και ανάπτυξη” σ’ όλη την τεχνολογική γκάμα. Το 2016 οι κινέζοι ερευνητές είχαν καταθέσει 1.338.503 αιτήσεις για παντέτες, περισσότερες απ’ το άθροισμα των τέσσερων επόμενων (ηπα: 605.571, ιαπωνία 318.381, νότια κορέα 208.830, ευρωπαϊκό γραφείο 159.358…) Έλαβαν, τελικά, 404.208 πιστοποιήσεις πνευματικής ιδιοκτησίας, έναντι 303.049 των ηπα, 203.087 της ιαπωνίας και 108.875 της νότιας κορέας.

Η ταχύτητα και το εύρος της κινεζικής καπιταλιστικής ανάπτυξης δεν μπορεί παρά να προκαλεί δέος έως τρόμο – κατ’ αρχήν στις ηπα αλλά και στα ευρωπαϊκά κράτη. Είτε το δέος είτε ο τρόμος δεν αφορούν μόνο αυτό που έχει γίνει ήδη, αλλά – επιπλέον – αυτό που μπορεί να κάνει το Πεκίνο τα επόμενα χρόνια. Το παγκόσμιο «κινεζικό σχέδιο Marshall», οι δρόμοι του μεταξιού, που σκοπεύει σε μια παγκόσμια περιφερειακή καπιταλιστική ανάπτυξη προσδεδεμένη στον κινεζικό «κέντρο», είναι ακόμα στα πρώτα του βήματα… Το σχέδιο “made in china 2025” που έχει σκοπό να βάλει την κινεζική παραγωγή στην κορυφή των τεχνολογιών σ’ όλη την γκάμα τους (βιοτεχνολογίες, cloud, internet of things, κβαντικοί υπολογιστές, διαστημικά προγράμματα, κλπ), δείχνει απειλητικά ρεαλιστικό… Ο κινεζικός καπιταλισμός φαίνεται στ’ αλήθεια ικανός να μπει εξ εφόδου επικεφαλής της 4ης βιομηχανικής επανάστασης – αν δεν είναι ήδη. Όποιος έχει γνώση των διεθνών εκθέσεων υψηλής τεχνολογίας που γίνονται στην κίνα καταλαβαίνει…

Την ίδια στιγμή ο αμερικανικός καπιταλισμός δουλεύει, περίπου, στα όρια των δυνατοτήτων του. Τι θα μπορούσε να κάνει όχι το ψόφιο κουνάβι αλλά οποιοσδήποτε στη θέση του για να αντιμετωπίσει το κινεζικό «τσουνάμι»;

Ένας “εμπορικός πόλεμος”, πριν και μετά (4)

Πέμπτη 20 Σεπτέμβρη. Το πιο πρόσφατο ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης, εκείνο του 2008, είχε σαν μην προβλέψιμο αποτέλεσμα την επιτάχυνση της κινεζικής καπιταλιστικής ανάπτυξης με ρυθμό που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί! H “δύση” πιάστηκε, κυριολεκτικά, με κατεβασμένα βρακιά! Κι αυτή τη στιγμή τόσο τα ποσοτικά όσο και τα ποιοτικά δεδομένα συνεχίζουν να ευνοούν το Πεκίνο – και τους συμμάχους του.

Με τον «προστατευτισμό» της η Ουάσιγκτον δεν προσπαθεί απλά να περιορίσει τις εισαγωγές. Προσπαθεί αφενός να φρενάρει την κινεζική ανάπτυξη, και απ’ την άλλη να εκβιάσει όλους τους υπόλοιπους (συμπεριλαμβανομένων και ιστορικών συμμάχων όπως η ε.ε., η ιαπωνία, ο καναδάς) να «κάνουν στην άκρη» ενισχύοντας τους αμερικανικούς ρυθμούς ανάπτυξης (αγοράζοντας αμερικανικά…). Πολύ περισσότερο «στην άκρη» απαιτεί ο αμερικανικός σχεδιασμός να κάνουν μεσαίου επιπέδου καπιταλιστικά κράτη, όπως το ιράν, η τουρκία, η ρωσία, ή η βραζιλία… Ενώ η γεμάτη αυτοπεποίθηση κινεζική προσέγγιση προς τρίτους είναι «κάνεις deal μαζί μας και κερδίζουμε αμοιβαία», η αμερικανική ανάλογη είναι «κάνεις deal μαζί μας και κερδίζουμε εμείς». Μην αναρωτηθείτε ποιος είναι πειστικότερος στην ασία, στην αφρική, στη λατινική αμερική – είναι εύκολο.

Είναι εύλογο ότι αυτή η «επιθετική άμυνα» της Ουάσιγκτον το μόνο που πετυχαίνει είναι να οξύνει τις ενδοκαπιταλιστικές αντινομίες και αντιπαλότητες, επιταχύνοντας το επόμενο ξέσπασμα της κρίσης. Όχι, όμως, μόνον αυτό. Θεωρητικά το έσχατο καταφύγιο του αμερικανικού κεφάλαιου είναι ο στρατός του και η υπεροχή του. Ούτε κι εδώ, όμως, μπορεί να περιμένει μέχρι να φτάσουν τα «κακά μαντάτα». Ο κινεζικός καπιταλισμός εξοπλίζεται ποσοτικά και ποιοτικά (χωρίς να δίνει λογαριασμό, άρα κανείς δεν ξέρει που βρίσκεται…)· ο ρωσικός συνεχίζει την παράδοσή του στην υψηλή στρατιωτική τεχνολογία και επιδεικνύει πότε πότε κάποια απ’ τα κατορθώματά του· άλλοι, σε χαμηλότερο τεχνολογικό επίπεδο, αναπτύσσουν homemade τεχνικές «ασύμμετρης ανταπόδοσης», απέναντι στις οποίες δεν υπάρχουν manual… Με δυο λόγια το καλύτερο στο οποίο θα μπορούσε να ελπίζει η άλλοτε μόνη υπερδύναμη του πλανήτη είναι η αβεβαιότητα. (Γιατί αν φτάσουμε σε βεβαιότητες, αυτές είναι γενικά εναντίον της).

Είναι εξίσου εύλογο πως αν τα αφεντικά της Ουάσιγκτον δουν (αυτό που είναι αναμενόμενο) ότι, δηλαδή, δεν μπορούν να ανακόψουν με «οικονομικά μέσα» την διεθνή υποτίμησή τους, θα χρησιμοποιήσουν τα έσχατα όπλα τους. Πριν αρχίσουν να εκδηλώνονται αμφιβολίες για την εξυπηρέτηση του τόσο υψηλού αμερικανικού χρέους· πριν το δολάριο αρχίσει να χάνει μεγάλα μερίδια της παγκόσμιας αγοράς· πριν οι αντίπαλοι της Ουάσιγκτον δέσουν γερά και λειτουργικά τις μεταξύ τους συμμαχίες…

Κι όσο για τους συμμάχους της Ουάσιγκτον; Ωωωω! Ξέρετε κάποιον; (Εμείς, όμως, δεν πολεμάμε για κανέναν!!!)

(πίνακας πάνω: στην κατάταξη των εταιρειών που κατοχύρωσαν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας το 2016, στις 2 πρώτες θέσεις παγκόσμια ήταν οι κινεζικές huawei και zte, ακολουθούμενες απ’ την αμερικανική intel και την ιαπωνική mitsubishi.)

Ιπτάμενες σακαράκες

Δευτέρα 27 Αυγούστου. Οι παλιοί φίλοι / φίλες ξέρουν την πρόβλεψη / εκτίμησή μας (εδώ και χρόνια) ότι το μεγάλο και ουσιαστικό καπιταλιστικό άλμα σε ότι αφορά τις ιδιωτικές μετακινήσεις, την χωροταξία και την πολεοδομία, και πολλά άλλα (με τεράστιες συνέπειες…), θα είναι τα ιπτάμενα (ρομποτικά) αυτοκίνητα. Έχουμε, άλλωστε, αναφερθεί στα σημαντικά βήματα που έχει κάνει στο θέμα ο κινεζικός καπιταλισμός.

Φαίνεται ότι ο ιαπωνικός έχει θορυβηθεί. Σε λίγες μέρες θα συναντηθούν στο Τόκιο εκπρόσωποι 20 εταιρειών, συμπεριλαμβανόμενων της uber, της boeing, των japan airlines, της yamato, και μιας νέας θυγατρικής της toyota (ονόματι cartivator) για να οργανώσουν την χρήση ιπτάμενων ι.χ. στην ιαπωνία σε … δυο χρόνια!!! Το 2020…

Η προσοχή μας δεν περιορίζεται μόνο στα επιχειρηματικά project αλλά κυρίως στη συμμετοχή του ιαπωνικού κράτους· κι όχι μόνο χρηματοδοτικά. Το υπουργείο βιομηχανίας του Τόκιο ανακοίνωσε ότι θα στηρίξει το project διαμορφώνοντας το νομοθετικό πλαίσιο.

Αυτό ακριβώς (η νομοθεσία), μαζί με την ανάπτυξη των urban «κέντρων ελέγχου πτήσεων» ήταν, ως τώρα, τα όρια του σχεδιασμού. Ειδικά για το τελευταίο (τους “αστικούς πύργους ελέγχου”) η ανάπτυξη των 5G δικτύων και του cloud θα δώσουν την κρίσιμη ώθηση.

Οπότε… προσδεθείτε…

Drone καρδούλες…

Σάββατο 18 Αυγούστου. Στις φωτογραφίες το κοινό απολαμβάνει χθες επίδειξη σμήνους drone στον ουρανό της Changsha, στην κεντρική κίνα. Πολύ ωραία θα ήταν αν επρόκειτο για παιχνίδια.

Αλλά δεν πρόκειται γι αυτό. Η ανάπτυξη μιας τεχνολογίας συντονισμού (ή ενδοσυνεννόησης) μεταξύ drones έχει μεγάλη στρατιωτική χρησιμότητα. Για να μπορούν να δημιουργούνται σμήνη, μεγαλύτερα ή μικρότερα, στον αέρα, στην ξηρά ή στη θάλασσα, ανάλογα με τις ανάγκες της όποιας μάχης….

Ο κινέζικος (κρατικός) καπιταλισμός επιδεικνύει τις προόδους του στον τομέα με παιγνιώδη τρόπο. Το να σχηματίσουν εκατοντάδες drones ένα τόξο, ένα βέλος, δύο καρδούλες και να παίξουν το παχνίδι του έρωτα είναι, όντως, διασκεδαστικό. Όμως αυτήν την φορά το κινεζικό κράτος δείχνει αποφασισμένο να μην την πατήσει όπως την προηγούμενη: ανακάλυψε μεν την πυρίτιδα νωρίς νωρίς, γύρω στο 150 μ.χ., αλλά για λόγους ηθικής τάξης και κουλτούρας αρνήθηκε να την κάνει όπλο· την έκανε μόνο εντυπωσιακή τεχνολογία πυροτεχνημάτων…

Περισσότερο από 1200 χρόνια μετά κάποιοι με εντελώς διαφορετική ηθική δεν είχαν κανένα πρόβλημα να στρατιωτικοποιήσουν τα κινέζικα παιχνίδια…

Κι έτσι κατέκτησαν τότε τον κόσμο…

Ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός

Πέμπτη 3 Μάη. Μόλις χτες (ιράν) γράφαμε μεταξύ άλλων:

…Ο ιρανικός καπιταλισμός μπορεί να μην είναι αναπτυγμένος όσο ο ισραηλινός. Έχει, όμως, το ίδιο στρατηγικό πλεονέκτημα που έχει και ο κινεζικός απέναντι στον αμερικανικό: μεγάλο βάθος. Όχι, απλά, γεωγραφικό. Αλλά πληθυσμιακό, πολιτισμικό, τεχνολογικό, ιδεών – και εν δυνάμει συμμαχιών. Όσο κι αν οι πολεμόκαβλοι του ισραήλ βολεύονται να πιστεύουν οι ιρανοί είναι «λίγο καλύτερα οπλισμένοι παλαιστίνιοι» (που είναι εύκολο να βομβαρδίζονται, να δολοφονούνται και να καταδικάζονται στη μιζέρια επ’ αόριστον) η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Και πολύ πιο ζόρικη.

Τα πληρωμένα ή εθελοντικά παπαγαλάκια της ελληνο-ισραηλινής συμμαχίας ασφαλώς θα βρήκαν ένα ακόμα «στοιχείο» για να αρχίσουν την σπέκουλα κατά της ασταμάτητης μηχανής. Στο γνωστό μανιχαϊστικό μοτίβο…

Τι να πει κανείς, όμως, για την ισραηλινή καθεστωτική haaretz; Λίγες ώρες μετά την ανάρτηση της περιθωριακής ασταμάτητης μηχανής δημοσίευσε αυτό το άρθρο:

Τι έλεγε το συγκεκριμένο άρθρο; Ότι με βάση τις διεθνείς δημοσιεύσεις πρωτότυπων ερευνών, οι ιρανοί τεχνοεπιστήμονες «είναι μπροστά» (σε σχέση με τους ισραηλινους όμοιούς τους) στους τομείς της βιολογίας, της φυσικής, της χημείας, και της διοίκησης επιχειρήσεων (ουπς;;;;). Πιο συγκεκριμένα, το ρεπορτάζ της haaretz, υποδείκνυε ότι ενώ το 1996 οι ιρανικές (τεχνοεπιστημονικές) δημοσιεύσεις ήταν 960 έναντι περίπου 10.000 ισραηλινών, έχουν φτάσει τώρα στις 41.000 κάθε χρόνο. Προφανώς (και το ρεπορτάζ το σημείωσε) παίζει ρόλο και ο πληθυσμιακός παράγοντας (εννοημένος σαν φοιτητές/φοιτήτριες, πανεπιστημιακοί, ερευνητές, ινστιτούτα, κυκλοφορία ιδεών μεταξύ τους, κλπ): 80 εκατομμύρια πληθυσμός το ιράν, 9 εκατομμύρια το ισραήλ. Όπως ακριβώς το υποδεικνύαμε: Όχι, απλά, γεωγραφικό…. αλλά πληθυσμιακό, πολιτισμικό, τεχνολογικό, ιδεών – και εν δυνάμει συμμαχιών…

Δεν μας ενδιαφέρει, ούτε κατά διάνοια, να πανηγυρίσουμε για την ιρανική καπιταλιστική ανάπτυξη ή για την ισραηλινή όλο και πιο έντονη καθυστέρηση. Σαν αυτόνομους εργάτες μας ενδιαφέρει κάτι εντελώς διαφορετικό: το να γίνει κατανοητό κάτι που η δύναμη της συνήθειας, της αδράνειας ή των πολιτικών ιδεολογιών συσκοτίζει σε εξαιρετικά επικίνδυνο βαθμό.

Αυτό: Ενώ στη διάρκεια της 2ης βιομηχανικής επανάστασης το είδος του hardware (δηλαδή των υλικών, των τεχνολογιών, των ερευνών και των εφαρμογών) που συγκροτούσαν την «αιχμή της καπιταλιστικής ανάπτυξης» ήταν δύσκολο να διαδοθεί και, συχνά, αποτελούσε ένα είδος «μονοπωλίου» (ή και “μυστικού”) του ενός ή του άλλου πρωτοκοσμικού καπιταλιστικού κράτους / κεφάλαιου, η 3η βιομηχανική επανάσταση (και η 4η που έχει μόλις ξεκινήσει) είναι τέτοιου τεχνικού και γνωσιακού είδους, ρευστότητας, διάχυσης και προϋποθέσεων, που σχετικά εύκολα «οι τελευταίοι γίνονται πρώτοι».

Η εντυπωσιακή καπιταλιστική ανάπτυξη της κίνας μέσα σε μόλις 15 χρόνια (ασήμαντος ιστορικός χρόνος!), ή της τουρκίας, ή η αναμενόμενη (σχετικά) εκρηκτική καπιταλιστική του ιράν· ακόμα, αν αυτό βολεύει, η εντυπωσιακή καπιταλιστική ανάπτυξη της βαλτικής εσθονίας (γνωστή περίπτωση, όπου εδώ ακόμα και ο πληθυσμιακός παράγοντας αποδεικνύεται ότι έχει σχετική και πάντως όχι καθοριστική σημασία…) ή, πιο πριν, της φινλανδίας των ξυλοκόπων, οφείλονται σ’ έναν σύνθετο συνδυασμό παραγόντων (κουλτούρα, σχεδιασμός, εκπαίδευση, ταξική συνείδηση ή μη – και όχι μόνο για την εργατική τάξη -, αντιπαλότητες, ρυθμίσεις…) – plus το γεγονός ότι οι αιχμές της καπιταλιστικής ανάπτυξης δεν είναι πλέον «άνθρακας και χάλυβας» αλλά εντελώς διαφορετικής υλικής, εργαλειακής και διανοητικής υπόστασης.

Αυτό, το γεγονός δηλαδή ότι σε σχετικά σύντομο διάστημα από ιστορική άποψη κάποιοι απ’ τους «έσχατους» ανεβαίνουν γρήγορα στην καπιταλιστική ιεραρχία και στον πλανητικό καταμερισμό εργασίας και εξουσίας, έχει τεράστιες συνέπειες σ’ αυτό που λέγεται «γεωπολιτική» και «γεωπολιτικές πρόσοδοι». Η γεωγραφία παίζει πάντα ρόλο: ούτε ο καπιταλισμός ούτε η παραγωγή, το εμπόριο, και η «πραγματοποίηση της υπεραξίας» εξαϋλώθηκαν!!! Όμως, σε αντίθεση με τους (όχι πολύ παλιούς) καιρούς, όπου η καπιταλιστική ανάπτυξη ήταν «άνθρακας και ατσάλι» και όπου, κατά συνέπεια, όποιοι υστερούσαν σ’ αυτά θα έμεναν μόνιμα στη Β ή στη Γ κατηγορία, άρα η «γεωπολιτική τους αξία» (μικρή ή μεγάλη) θα μπορούσε να είναι εξίσου σταθερή (σχετικά) εξαιτίας της πολύ αργής αλλαγής τεχνο/καπιταλιστικών συσχετισμών «αναπτυξιακής» δυναμικήςς μέσα στον καπιταλιστικό πλανήτη, τώρα πια αυτή η «γεωπολιτική αξία» είναι ένας μόνος παράγοντας, και συχνά τρίτος ή πέμπτος στη σειρά, σ’ ότι αφορά την θέση που πιάνει κατά περιόδους κάθε «εθνικό κράτος / κεφάλαιο» στη διεθνή ιεραρχία.

Όχι ο ιρανικός καπιταλισμός αλλά ο εσθονικός είναι διδακτικό παράδειγμα. Θα μπορούσε να επαναπαυτεί αιώνια (;) στ’ «αυγά» της αντιρωσικής γεωπολιτικής θέσης του… Τι θα πετύχαινε; Τίποτα σπουδαίο, και πάντως τίποτα απ’ αυτά που έχει πετύχει τώρα. Θα ήταν στρατόπεδο / μπουρδέλα για τον αμερικανικό στρατό· με όποια «αξία» μπορεί να έχει κάτι τέτοιο… Αντί να στρογγυλοκαθήσουν πάνω στην ιδέα ότι αποτελούν την «χρυσή βίδα» των νατοϊκών σχεδιασμών στη βαλτική, τα εσθονικά αφεντικά και οι πολιτικές τους βιτρίνες την είδαν αλλιώς… Και, επειδή την είδαν αλλιώς, έχουν την υλική (καπιταλιστική) βάση για να ξεπεράσουν (δηλαδή να απορρίψουν) στο όχι μακρινό μέλλον την «μοίρα» του να είναι πεδίο βολής πυραύλων…

Αυτά… Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε…

Το αεροταξί είναι made in p.r.c…

 

Πέπτη 1 Μάρτη. Η πάνω φωτογραφία δείχνει το ιπτάμενο όχημα Vahana, έργο μιας θυγατρικής της ευρωπαϊκής airbus, που έκανε πριν μια βδομάδα την πρώτη του δοκιμή: όλο καμάρι οι τεχνικοί είδαν το όχημα να στέκεται στον αέρα για … ένα λεπτό! Just one minute… (Κάθε αρχή και δύσκολη!…)

Οι δύο φωτογραφίες από κάτω είναι απ’ το αντίστοιχο ιπτάμενο όχημα της κινεζικής Ehang. To Ehang 184 συμπλήρωσε στις αρχές της χρονιάς πάνω από 1000 δοκιμαστικές πτήσεις σε όλες τις πιθανές και απίθανες καιρικές συνθήκες, εδάφη, περιοχές. Σε χιόνια, σε καταιγίδες, σε ισχυρούς ανέμους, σε πάγους, σε καύσωνες, με διαφορετικά βάρη επιβάτη, με έναν και με δύο μαζί, με σχετικούς επιβάτες / οδηγούς, με παντελώς άσχετους, κλπ. Έτσι ώστε να πάρει την επίσημη κινεζική πιστοποίηση ασφάλειας… Το Ehang 184 είναι πλέον έτοιμο για μαζική παραγωγή σε διάφορους τύπους: έχουν γίνει και οι πρώτες παραγγελίες…

Τόσο το Vahana (και διάφορα αμερικανικά ανάλογα, που βρίσκονται σε παρόμοια περίπου φάση σχεδιασμού και κατασκευής) όσο το Ehang 184 είναι της ίδιας τεχνολογίας αιχμής: εντελώς αυτόματα, κλπ κλπ. Προορίζονται αρχικά για «ιπτάμενα ταξί» στις μεγαλουπόλεις. Και, σιγά σιγά, ξέρετε…

Απλά ο κινεζικός καπιταλισμός (και το know how του) είναι κάτι χρόνια μπροστά…

Είναι πράγματα αυτά;

(Η μεσαία φωτογραφία δεν είναι “φωτοσοπιά”. Είναι από δοκιμαστική πτήση του Ehang 184 – αν και δεν αναγνωρίζουμε την πόλη…)