Τεχνολογικός πόλεμος ηπα – κίνα: σημειώσατε 2

Δευτέρα 27 Γενάρη. Είναι μια μάλλον απροσδόκητη, όχι και ανεξήγητη όμως, εξέλιξη: το αμερικανικό υπουργείο εμπορίου εγκατέλειψε κατά τα φαινόμενα μια πρόταση νόμου που είχε έτοιμη για σκλήρυνση των ελέγχων (δηλαδή των απαγορεύσεων) σε αμερικανικές εταιρείες να πωλούν ανταλλακτικά στην κινεζική Huawei, ακόμα και απ’ τις εκτός ηπα θυγατρικές τους. Επιπλέον, παρά τις ως την τελευταία στιγμή απειλές στον Borduk, πρωθυπουργό της αυτού μεγαλειότητας στο Λονδίνο, να μην τολμήσει να επιτρέψει στην Huawei να πάρει μέρος της δουλειάς του στησίματος των 5G δικτύων στην επικράτεια (της αυτού μεγαλειότητας πάντα…) και την άρνηση του Borduk / Johnson να υποκύψει, ο αμερικάνος υπ.οικ. Mnuchin δήλωσε προχτές κάτι του είδους «καλά, εντάξει, μια κουβέντα είπαμε, εξαρτάται για ποιες πλευρές του δικτύου μιλάμε…» Καλωσήρθες Huawei στην αγγλία λοιπόν – και στη γερμανία επίσης…

Εκείνο που είχε προηγηθεί ήταν ότι παρά τους περιορισμούς στις αμερικανικές εξαγωγές προς την Huawei του περασμένου Μάη, και την εκστρατεία της Ουάσιγκτον προς τα συμμαχικά της κράτη να απαγορεύσουν κι αυτά την εταιρεία, η Huawei αύξησε τις παγκόσμιες πωλήσεις της το 2019 κατά 20%. Ως γνωστόν αυξημένα έσοδα σημαίνουν αυξημένη χρηματοδότηση για έρευνα, που με την σειρά της σημαίνει επιθετικότερη ανάπτυξη / τεχολογική εξέλιξη. Μπροστά σ’ αυτήν την αποτυχία το αμερικανικό υπουργείο εμπορίου λύσσαξε, και ετοίμαζε ακόμα χειρότερες απαγορεύσεις. Αλλά τότε ήρθε το φρένο…

Ποιός είναι ο λόγος αυτής της αμερικανικής υποχώρησης, που το πιθανότερο είναι να αποδειχθεί άτακτη; Απλός: ο φόβος. Παρά τις απειλές και τις απαγορεύσεις ο κινεζικός καπιταλισμός ξεπέρασε τα εμπόδια (μάλλον γρήγορα) και έχει αρχίσει να πλημμυρίζει τις ασιατικές αγορές και με τα είδη στα οποία υστερούσε. Τσιπς, ας πούμε. Οι αμερικάνοι κατασκευαστές τσιπς πουλάνε το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους στην ασία. Και φοβούνται πως αν η Ουάσιγκτον σφίξει κι άλλο τη θηλειά γύρω απ’ την Huawei και άλλους κινέζους κατασκευαστές, τότε αυτοί θα ανταποδώσουν πετώντας τους έξω απ’ την ασιατική αγορά.

Παράδοξο ή όχι τον κίνδυνο τον κατάλαβε όχι το υπουργείο εμπορίου αλλά το αρχηγείο πολέμου. Το αμερικανικό πεντάγωνο: …Αν οι εταιρείες μας χάσουν την αγορά της Huawei λόγω απαγορεύσεων, θα χάσουν και την ασιατική αγορά. Κι αν την χάσουν δεν θα έχουν τα έσοδα που θα τους επιτρέψουν να χρησιμοποιήσουν την έρευνα για να καλύψουν το χαμένο έδαφος – έτσι μας λένε τα στελέχη… Κάπως έτσι πήγε ο συλλογισμός που οδήγησε το αμερικανικό πεντάγωνο στο «Κράτει! Όχι άλλο κάρβουνο!!!»

Αλλά αυτό δείχνει ότι στην παρούσα τουλάχιστον φάση στον τομέα των 5G επικοινωνιών ο αμερικανικός καπιταλισμός είναι «μονά ζυγά χαμένος». Πήγε να κόψει τα πόδια της Huawei στερώντας τις τα αμερικανικά τσιπ, και η κινεζική εταρεία (προφανώς προετοιμασμένη…) απάντησε με αυξημένη παραγωγή των πιο εξελιγμένων μικροκυκλωμάτων, δικού της σχεδιασμού· με σκοπό όχι μόνο τις δικές της ανάγκες αλλά και άλλων ασιατών κατασκευαστών. Και έχει αναγγείλει ήδη ότι προχωράει τις έρευνες για τις 6G επικοινωνίες… Μπορεί να υποθέσει κανείς βάσιμα πως μόλις ολοκληρώσει την παγκόσμια εγκατάσταση των 5G κεραιών και των λογισμικών της, σε δύο ή τρία (;) χρόνια, θα βγάλει σα λαγό απ’ το καπέλο τα 6G «καλούδια»…

Κάποιος θα παρατηρούσε σκωπτικά: καλά, τι άλλο περίμεναν οι αμερικάνοι από ένα αντίπαλο κράτος / κεφάλαιο που στήνει κανονικό νοσοκομείο 1000 κλινών μέσα σε 10 ημέρες;

Η συμφωνία σαν ταπείνωση

Παρασκευή 17 Γενάρη. Το ψόφιο κουνάβι (θορυβημένο απ’ το γεγονός ότι οι οικονομικές τιμωρίες κατά του κινεζικού καπιταλισμού είχαν χειρότερες συνέπειες στον αμερικανικό) μπορεί να κοκορεύεται ότι κατάφερε να υπάρξει μια «συμφωνία πρώτης φάσης» με το Πεκίνο. Που φρενάρει τον εμπορικό του πόλεμο (ενώ ανομολόγητα έχει αποτύχει στους στόχους του…).

Το Πεκίνο πράγματι υπέγραψε αυτήν την «α φάση». Αλλά η εκδίκησή του (ή το «μήνυμα» για χάρη των επικοινωνιολόγων) εμφανίστηκε και στην τελετή της υπογραφής. Φυσιολογικά θα έπρεπε να είναι μεταξύ τυπικά ισότιμων βιτρινών. Απ’ την μια μεριά το ψόφιο κουνάβι, απ’ την άλλη ο αυτοκράτορας Xi…

Αμ δε! Απ’ τη μεριά του Πεκίνου την συμφωνία υπέγραψε ο Liu He. Eίναι μεν αντιπρόεδρος της κίνας, αλλά είναι ο 4ος στην κατάταξη αντιπρόεδρος, με βάση τις αρμοδιότητές του. (Προηγούνται κατά σειράν o Han Zheng, η Sun Chunlan, και ο Hu Chunhua). Ας πούμε ότι είναι κάτι σαν «υπερυπουργός εμπορίου».

Οι σημειολόγοι της εξουσίας δεν παρέλειψαν να εντοπίσουν αυτήν την ασυμμετρία. Η συμφωνία υπογράφτηκε στο «ανατολικό δωμάτιο» του άσπρου σπιτιού, στο οποίο έχουν υπογραφτεί ελάχιστες και πολύ σημαντικές διεθνείς συμφωνίες. Τον Δεκέμβρη του 1987 ανάμεσα στον Reagan και στον Gorbachev η συνθήκη για τους βαλιστικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς – που μετά από τις μαχητικές και μαζικές κινηματικές δράσεις στη δυτική ευρώπη (ειδικά στη γερμανία και στην αγγλία), απάλλασε την ήπειρο απ’ την απειλή πυρηνικής αναμέτρησης. Ή, τον Ιούνιο του 1990, ανάμεσα στον Gorbachev και τον Bush τον Α, οι 5 συμφωνίες για την καταστροφή των χημικών όπλων μεταξύ ηπα και εσσδ.

Απέτυχε τόσο πολύ το σχέδιο των οικονομικών τιμωριών (σίγουρα κατά της κίνας) ώστε το ψόφιο κουνάβι, φανφαρονίζοντας ασύστολα, αναγκάστηκε να δώσει την μέγιστη επισημότητα σε μια συμφωνία στην οποία στη μια μεριά καθόταν αυτός και στην άλλη απλά ένας τεταρτοκλασσάτος «υπερυπουργός». Ο αυτοκράτορας Xi δεν μπορούσε να κάνει καλύτερη «τιμή» στο ψόφιο κουνάβι: τα αμερικανικά οικονομικά ζόρια που οδήγησαν στην υπογραφή της συμφωνίας είναι της αρμοδιότητας κινέζου «υπερυπουργού» – όχι αυτοκράτορα.

Το μέτρο της αποτυχίας του αμερικάνικου «οικονομικού πολέμου» υπολογίστηκε στο αμέρικα. Η κεντρική τράπεζα (fed) σε πρόσφατη εκτίμησή της λογάριασε ότι μετά από 30 μήνες εμπορικού πολέμου κατά της κίνας με τιμωρίες και δασμούς, το μεν κινέζικο αεπ έχασε 0,25%, ενώ το αμερικανικό 0,30%… Αλλά ενώ το κινεζικό -0,25% απορροφήθηκε ομαλά, το αμερικανικό -0,30% κτύπησε συγκεκριμένους τομείς και κλάδους. Για παράδειγμα οι αγροτοβιομηχανικές χρεωκοπίες στις ηπα αυξήθηκαν κατά 25% αυτούς τους 30 μήνες, σα συνέπεια της δραστικής μείωσης των κινεζικών εισαγωγών σόγιας και μπιζελιών.

Μ’ αυτά τα δεδομένα η σκηνοθεσία της συμφωνίας (σαν μέρος της συμφωνίας της ίδιας) για τα διπλωματικά πρωτόκολλα σήμαινε γλύψιμο. Γλύψιμο μερικές κλάσεις ανώτερο (αλλά στην ίδια κατηγορία) με το να υποδέχεται κοτζάμ ρημαδοΚούλης τον … «τζενεράλ»….

Το προτελευταίο κόλπο

Δευτέρα 16 Δεκέμβρη. Τύφλα νάχουν οι αναλύσεις μας! Όταν το παραδέχεται κοτζάμ αμερικάνος υπ.οικ., τότε προφανώς έρχονται τα χειρότερα!

Τι είπε προχτές ο κυρ Steve Mnuchin ευρισκόμενος στην Doha, στο ομώνυμο οικονομικό φόρουμ; …Ο λόγος που επιβάλουμε οικονομικές κυρώσεις είναι επειδή αποτελούν μια σημαντική εναλλακτική σε σχέση με τις στρατιωτικές συγκρούσεις παγκόσμια. Και πιστεύω ότι έχουν δουλέψει..Υπέδειξε, μάλιστα, την βόρεια κορέα και το ιράν σαν περιπτώσεις που οι κυρώσεις «δούλεψαν».

Δήλωσε σίγουρος ότι «δούλεψαν», όχι όμως και τόσο για το αν θα «συνεχίσουν να δουλεύουν»: … Για μεγάλο χρονικό διάστημα, αν δεν είμαστε προσεκτικοί, ο κόσμος θα αρχίσει να στρέφεται σε άλλα νομίσματα…

Αυτό το τελευταίο, δυστυχώς για τον κυρ Mnuchin και τον «ειρηνισμό» του, συμβαίνει ήδη. Όπως συμβαίνει και το άλλο: με τόσους (και τέτοιους) «τιμωρημένους» απ’ τις «κυρώσεις» (δεν είναι βέβαια μόνο η Πγιονγκγιάνγκ και η Τεχεράνη, αλλά και το Πεκίνο, η Μόσχα, η Άγκυρα, το Καράκας, και έρχεται σύντομα η σειρά του Βερολίνου και της ε.ε.), στην άλλη περίπτωση, η Ουάσιγκτον θα έπρεπε να πολεμάει εναντίον του υπόλοιπου πλανήτη. Συνεπώς: οι «κυρώσεις» δεν είναι η «πετυχημένη εναλλακτική» των κανονιών, αλλά το σχετικά ευκολότερο προηγούμενο στάδιό τους.

Και τα έχουν φάει τα ψωμιά τους. Είτε μέσω παράκαμψης του swift, είτε μέσω διμερών εμπορικών συμφωνιών ανάμεσα σε κράτη, είτε μέσω ψηφιακών νομισμάτων κεντρικών τραπεζών, το εμπορικό σύμπαν στο οποίο ηγεμόνευε το δολάριο και μέσα στο οποίο η «εναλλακτική» ήταν, απλά, το δολάριο να γίνει κάννη, αυτό το σύμπαν λοιπόν κομματιάζεται. Και οχυρώνεται κατάλληλα.

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πόσο γρήγορα και πως η Ουάσιγκτον θα διακηρύξει ότι «εναλλακτικές τέλος!». Είναι βέβαιο ωστόσο ότι θα το κάνει – κι όχι μετά απο δεκαετίες. Πολύ πιο σύντομα…

Μέσω Πεκίνου

Δευτέρα 16 Δεκέμβρη. Το πόσο πετυχημένα «δουλεύουν» οι «κυρώσεις» αποδεικνύεται απ’ την τελευταία («πρώτη φάση»…) συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου. Θα πρέπει να θεωρηθεί σαν προσωρινή εκεχειρία· αλλά στην πράξη το ψόφιο κουνάβι ακυρώνει δασμούς 15% που επρόκειτο να επιβάλει από χτες σε κινητά και laptop, παιχνίδια και ρούχα (οι αμερικανικές εμπορικές αλυσίδες το είχαν απαιτήσει), ενώ θα μειώσει στο μισό τους δασμούς 15% που είχε επιβάλλει την 1 Σεπτέμβρη σε άλλες κατηγορίες κινεζικών εισαγωγών. (Δασμοί 25% που ήταν το πρώτο κύμα θα συνεχίσουν να ισχύουν). Σε αντάλλαγμα το Πεκίνο δεν θα ανταποδώσει το τρίτο κύμα αμερικανικών δασμών (αυτό που ακυρώθηκε), θα αυξήσει τις εισαγωγές αμερικανικών αγροτικών και κτηνοτροφικών μέχρι ένα ποσό, και θα χαλαρώσει διάφορους περιορισμούς σε «ξένες επενδύσεις».

Το ψόφιο κουνάβι δηλώνει περίπου ενθουσιασμένο γι’ αυτήν την συμφωνία / εκεχειρία· κυρίως επειδή έχει στο μυαλό του την αμερικανική αγροτική βιομηχανία που είναι ψηφοφόροι του. Όταν, όμως, ξεκινούσε την «εναλλακτική» είχε πολύ πιο τρανταχτούς στόχους. Ανακάλυψε στο δρόμο ότι ο κινεζικός καπιταλισμός δεν φρενάρει, και ότι απ’ την «εναλλακτική» των δασμών του και τα κινεζικά αντίποινα θίγονται αρκετοί τομείς του αμερικανικού καπιταλισμού. Ακόμα χειρότερα: ένας απ’ τους δηλωμένους στόχους του ψόφιου κουναβιού το 2018 ήταν να «κλείσει» το αμερικανικό εμπορικό έλλειμμα με την κίνα, που τότε ήταν 419 δις δολάρια. Μετά από δύο γύρους κυρώσεων, τον Σεπτέμβρη του 2019, είχε φτάσει τα 500 δις…. (Χωρίς να υπολογίζονται τα «τιμωρημένα» κινεζικά εμπορεύματα που φτάνουν στις ηπα σαν made in vietnam…)

Ακόμα και σαν εκεχειρία η συμφωνία είναι επί μέρους. Η αμερικανική εκστρατεία κατά της Huawei συνεχίζεται κανονικά. Και δεν θα σταματήσει μέχρι ότου γίνει ολοφάνερη η αποτυχία της. Το κινεζικό κράτος έχει ξεκινήσει να ξεφορτώνεται όλα τα μη κινεζικής τεχνολογίας μηχανήματα (υπολογιστές, δίκτυα, κλπ) απ’ την δημόσια διοίκηση· και οι υπήκοοι δείχνουν έναν ευλαβή πατριωτισμό στην προέλευση των γκάτζετς που αγοράζουν. Σιγά σιγά ή γρήγορα το ψοφιοκουναβιστάν θα ξεμείνει σαν προμηθευτής πρώτων υλών τροφίμων στον κινέζικο καπιταλισμό· και πιθανότατα ούτε καν ο κυριότερος…

Ίσως, όμως, μέχρι τότε, με τις «παρτίδες» που έχει ανοίξει – κυρίως μέσω ταϊβάν – η Ουάσιγκτον σκεφτεί ότι θα πρέπει να κάνει το «τελευταίο βήμα»…

(φωτογραφία: Με την εκεχειρία το Πεκίνο θα αγοράζει περισσότερη αμερικανική σόγια. Αν, έτσι, είναι να γλυτώσουν τα δάση του Αμαζονίου, τα οποία οι βραζιλιάνικες τροφο-μπίζνες θα μετέτρεπαν σε χωράφια για να πουλάνε σόγια στην κίνα, τότε χίλιες φορές “εντάξει”!)

Χονγκ Κονγκ

Τετάρτη 27 Νοέμβρη. Οι ψηφοφόροι της κινεζικής επαρχίας «έστειλαν το μήνυμα» (όπως λέει η αργκώ της δημαγωγίας…) στις συνοικιακές εκλογές της περασμένης Κυριακής. Η πολύ μεγάλη συμμετοχή απ’ την μια και η εντυπωσιακή υπερψήφιση υποψηφίων που εμφανίζονται σαν αντίθετοι με το Πεκίνο απ’ την άλλη έχουν το δικό τους πολιτικό βάρος· παρότι, αυτή καθεαυτή η διακύβευση (η εξουσία των συνοικιακών συμβουλίων δηλαδή) δεν είναι σπουδαία. Ωστόσο εύλογα μπορεί να θεωρηθεί σαν έμμεσο αντικυβερνητικό δημοψήφισμα· μ’ όλες τις ασάφειες που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο.

Και τώρα; Το Πεκίνο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το αποτέλεσμα σαν απόδειξη ότι δεν ανακατεύεται στα εσωτερικά της επαρχίας – ξέροντας ότι το σύστημα (εκλογής της) διοίκησης δεν απειλείται θεσμικά (ακόμα). Όταν όμως ένα τέτοιο αποτέλεσμα έρχεται μετά από μήνες urban riot, είτε θα λειτουργήσει σαν εκτόνωση της έντασης, είτε σαν φυτίλι για ακόμα χειρότερα. Να υποθέσουμε ότι έχει ξεκινήσει νέος γύρος δράσης διάφορων υπηρεσιών ή θα θεωρηθούμε καχύποπτοι;

Στην Ουάσιγκτον ο νόμος για την επιβολή (μερικών ακόμα, as usual) κυρώσεων σε βάρος της κίνας λόγω «καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Χονγκ Κονγκ» περιμένει την υπογραφή του ψόφιου κουναβιού. Όχι για πολύ. Το ψόφιο κουνάβι δήλωσε ότι «χάρη σε εμένα δεν μπήκε ο κινεζικός στρατός στο Χονγκ Κονγκ· του είπα (του Xi) μην στείλεις τον στρατό, μην το κάνεις αυτό το λάθος». (Και ο Xi τον άκουσε, γιατί τις χρειάζεται τις συμβουλές απ’ τα ψόφια κουνάβια…). Δήλωσε επίσης ότι «είμαι με το Χονγκ Κονγκ αλλά είμαι και με τον Xi, είναι φίλος μου, εξαιρετικός κύριος».

Το Πεκίνο κρατάει στο χέρι το ψόφιο κουνάβι όσο αυτό πεθαίνει για μια εμπορική συμφωνία, έστω ενδιάμεση, έστω λειψή, που να μπορεί όμως να την πουλήσει στο εσωτερικό σαν «αμερικανικό μεγαλείο». Πράγμα που σημαίνει ότι αν υπογράψει το νόμο οι ατέρμονες διαπραγματεύσεις γι’ αυτήν την ρημαδοσυμφωνία θα γίνουν ακόμα πιο ατέρμονες. Απ’ την άλλη μεριά όμως και το αμερικανικό κογκρέσσο κρατάει στο χέρι το ψόφιο κουνάβι. Αν δεν υπογράψει τον ψηφισμένο νόμο, στις 3 Δεκέμβρη θα μπει σε ισχύ αυτόματα. Αν, πάλι, ασκήσει βέτο αναπέμποντάς τον στα νομοθετικά, μια πλειοψηφία 2/3 (τώρα είναι 3/3…) είναι αρκετή για να μην χρειάζεται πια η υπογραφή του. Το ψόφιο κουνάβι πρέπει να βρει κάτι που είναι μάλλον ασυνήθιστο στις μπίζνες του real estate: μια κίνηση που θα αφήσει και την πίτα ολόκληρη (τις διαπραγματεύσεις) και τον σκύλο χορτάτο (τα νομοθετικά του…)

Δεν έχει ιστορικό επιτυχιών σ’ αυτά τα κόλπα…

(φωτογραφία: “Smart love” λέγεται αυτό το γκραφίτι που έφτιαξε στο Μιλάνο στις 29 Ιούνη ο ιταλός TvBoy. Η “εξυπνάδα” της “αγάπης” απεικονίζεται με το ότι ο καθένας κρατάει ένα smartphone της αντίπαλης εταιρείας…)

Διαφορετικές τακτικές

Παρασκευή 6 Σεπτέμβρη. Ενώ η κυρία Merkel (με «πολυμελή επιχειρηματική αντιπροσωπεία») βρίσκεται στο Πεκίνο για δουλειές, ερευνητές της Deutsche Bank ανακαλύπτουν κομμάτια της «κινέζικης φιλοσοφίας» στην καπιταλιστική της αναβάθμιση, με φόντο τον «εμπορικό πόλεμο» που έχει κηρύξει η Ουάσιγκτον:

… Πιστεύουμε ότι η κίνα ούτε επιδιώκει να επιτευχθεί γρήγορα μια εμπορική συμφωνία, ούτε προσπαθεί να απαντήσει στις ηπα όσο σκληρά μπορεί… Μάλλον φαίνεται πως έχει εσωτερικεύσει τον εμπορικό πόλεμο θεωρώντας τον δεδομένο, και επιδιώκει να διατηρήσει την ευελιξία της σε συνθήκες αυξανόμενων δασμών…

Αυτό που αρχίζουν να αναγνωρίζουν ορισμένοι (ευρωπαίοι) «παρατηρητές» είναι ότι ενώ το ψοφιοκουναβιστάν επείγεται για άμεσα αποτελέσματα (δηλαδή «νίκες») ο κινεζικός καπιταλισμός δίνει αισθητά μικρότερη σημασία σ’ αυτά και πολύ μεγαλύτερη στον μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό και στις ανάλογες επιτυχίες του. Ο ένας πυροβολεί κουτάκια, ο άλλος παίζει σκάκι…

Η αμερικανική «βιασύνη» (στα όρια του «άγχους») σ’ αυτήν την αναμέτρηση αποδίδεται στον αμερικανικό εκλογικό κύκλο και στην ανάγκη του ψόφιου κουναβιού να επιδείξει νίκες στους ψηφοφόρους του εν όψει των εκλογών του 2020. Τίποτα πιο λαθεμένο: το ψόφιο κουνάβι είναι ένα σύμπτωμα της παρακμής, αλλά η βιασύνη είναι η έκφραση της ανομολόγητης συνειδητοποίησής της. Γιατί όντως, αν ανάμεσα σ’ αυτούς τους δύο καπιταλισμούς (αμερικανικό και κινεζικό) κάποιος έχει τον χρόνο με την μεριά του, αυτός είναι ο κινέζικος. Αν μέσα σε δεκαπέντε ή είκοσι χρόνια πέτυχε να κάνει (και να ξεπεράσει) αυτά που σε άλλους χρειάστηκαν πενήντα, τότε είναι στ’ αλήθεια σε θέση να προχωράει «περιμένοντας» χωρίς να χάνει χρόνο σε μια «αναμέτρηση» στην οποία ο αμερικανικός καπιταλισμός δίνει ουσιαστικά μάχες οπισθοφυλακών καθώς υποχωρεί και υποχωρεί.

Τα νούμερα λένε ότι το 80% του κινέζικου αεπ προκύπτει «εσωτερικά», απ’ τις δημόσιες επενδύσεις και την κατανάλωση. Κι εκεί υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο… Απ’ το υπόλοιπο 20% που οφείλεται στις εξαγωγές και στο διεθνές εμπόριο, περίπου το ένα τέταρτο σχετίζεται με τις εξαγωγές στις ηπα. Αυτό σημαίνει πως ακόμα κι αν το ψοφιοκουναβιστάν έκοβε εντελώς τις εισαγωγές απ’ την κίνα (κάτι αυτοκτονικό σε βάρος των υπηκόων / καταναλωτών…) και πάλι το Πεκίνο θα μπορούσε να το αντέξει μεσομακροπρόθεσμα, εν μέρει αυξάνοντας τις εσωτερικές επενδύσεις (τα «μεγάλα» και «μεσαία» έργα – μεσαία και μεγάλα στην κινέζικη κλίμακα… και τον στρατιωτικό εξοπλισμό) και την κατανάλωση, και εν μέρει με εξαγωγές εμπορευμάτων και χρήματος για επενδύσεις αλλού.

Αυτή είναι η υλική βάση της «αντοχής στο χρόνο» του κινεζικού καπιταλισμού, σίγουρα για το ερχόμενο διάστημα. Συν αυτά που προκύπτουν από δημοσιεύσεις και αναδημοσιεύσεις μη εμπορικού περιεχομένου. Όπως αυτή, για παράδειγμα, της δεξιάς γερμανικής die welt, που λίγο πριν την αναχώρηση της Merkel αναδημοσίευσε (κάτω απ’ τον τίτλο «η στρατηγική χρεωκοπία της αμερικής»…) μια πολύ πρόσφατη έκθεση ενός think tank του πανεπιστημίου του Σίδνευ. Σύμφωνα με την οποία οι κινεζικοί πύραυλοι μπορούν να καταστρέψουν όλες τις στρατηγικές αμερικανικές εγκαταστάσεις στην ασία μέσα σε λίγες ώρες, αφού το ψοφιοκουναβιστάν δεν έχει τρόπο να τους αντιμετωπίσει.

Time is not just today’s money…

Γράμμα απ’ το Πεκίνο

Τρίτη 20 Αυγούστου. Αν θυμάστε (;) η ασταμάτητη μηχανή ανέθεσε πριν 1,5 χρόνο στον εαυτό της μεταξύ άλλων το εργατικό καθήκον να παρακολουθεί όσο είναι δυνατόν κάποια απ’ αυτά που συμβαίνουν στο καινούργιο «κέντρο του καπιταλιστικού κόσμου», στην ανατολική ασία δηλαδή – με μια έμφαση στην κίνα. Έτσι ώστε ακόμα κι αν πάμε άκλαφτοι (πράγμα που καθόλου δεν μπορεί να αποκλειστεί) να μην πάμε, τουλάχιστον, σαν άσχετοι…

Διαβάστε λοιπόν, με την πρέπουσα προσοχή, ένα σύντομο άρθρο της εντελώς καθεστωτικής κινεζικής «people’s daily». Της «λαϊκής ημερησίας» όπως είναι γνωστή στα ελληνικά. Κρατείστε το κιόλας, να το βρουν τα εγγόνια σας.

Ημερομηνία 24 Ιούνη 2019. Τίτλος Η κίνα δεν θα κάνει συμβιβασμούς.

Από τότε που ξεκίνησε η εμπορική τριβή μεταξύ κίνας και ηπα, έχουν εκφραστεί κάποιες γνώμες ότι η κίνα θα πρέπει να κάνει συμβιβασμούς αν θέλει να αγοράσει για λογαριασμό της περισσότερο χρόνο για ανάπτυξη. Αυτή η πεποίθηση είναι γελοία και αφελής.

Οι εμπορικές εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν είναι τόσο απλές όσο φαίνονται, και δεν είναι καν για το εμπόριο αυτό καθαυτό. Τα δεδομένα δείχνουν ότι οι ηπα οφελήθηκαν γενναία απ’ το διμερές εμπόριο, ενόσω η κίνα οφελήθηκε απ’ αυτό με τίμημα τους ανθρώπινους πόρους της και το περιβάλλον. Ποια είναι η βασική αιτία των τωρινών εμπορικών αντιθέσεων; Η αιτία βρίσκεται στο γεγονός ότι οι ηπα θέλουν να αναγκάσουν την κίνα να κάνει συμβιβασμούς σε θέματα που αφορούν τον πυρήνα των συμφερόντων της. Αυτός ο πυρήνας αφορά την ανάπτυξη της κίνας με βάση την καινοτομία, που σημαίνει το να επιτυγχάνει την οικονομική της ανάπτυξη μέσω των καινοτομιών στην υψηλή τεχνολογία αντί για την φτηνή εργασία, χωρίς να πρέπει να θυσιάζει τους περιβαλλοντικούς πόρους της.

Μ’ αυτό το φόντο θα κερδίσει η κίνα χρόνο για την ανάπτυξή της κάνοντας συμβιβασμούς; Η απάντηση είναι «όχι». Το Oregon, μια πολιτεία στη δυτική ακτή των ηπα, είναι ένα παράδειγμα της περιβαλλοντικής προστασίας. Η πολιτεία το πέτυχε αυτό μεταφέροντας το 90% των σκουπιδιών της στην κίνα. Οι ηπα δεν έχουν δόσει στην κίνα κάποια εναλλακτική. Το μόνο πράγμα που θέλουν είναι να παραδόσει την αξιοπρέπεια και την κυριαρχία της, και να αναπτύσσεται μόνο θυσιάζοντας τους πόρους της και το περιβάλλον.

Συνεπώς, πίσω απ’ την εμπορική διένεξη, βρίσκεται η πρόθεση της αμερικής να προκαλέσει ασφυξία στην ανάπτυξη της κίνας. Οι ηπα θέλουν να είναι ο μόνιμος ηγέτης του κόσμου, και δεν υπάρχει τρόπος για την κίνα να αποφύγει την «καταιγίδα» μέσα από συμβιβασμούς.

Η ιστορία δείχνει ότι οι συμβιβασμοί οδηγούν σε νέα διλήματα. Στη διάρκεια των πρόσφατων εμπορικών εντάσεων μεταξύ ηπα και ιαπωνίας, η ιαπωνία έκανε συμβιβασμούς. Αυτοί είχαν σαν αποτέλεσμα να επηρεαστούν άσχημα η πολιτική της σταθερότητα και η οικονομική της ανάπτυξη, καθώς καθηλώθηκε η δομική μεταρρύθμιση και οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας κτυπήθηκαν σοβαρά.

Η κίνα, με πληθυσμό 1,4 δισεκατομύρια, είναι η μεγαλύτερη βιομηχανική βάση του κόσμου. Η βιομηχανική αναβάθμιση και η τεχνολογική καινοτομία είναι κρίσιμες για την οικονομική ανάπτυξη της κίνας. Η κίνα οφείλει να αφήσει περισσότερους πόρους στις επόμενες γενιές της προστατεύοντας το περιβάλλον, και παίρνοντας το μερίδιό της απ’ το μεγαλύτερο άνοιγμα της οικονομίας της. Αυτά είναι στον πυρήνα των συμφερόντων της κίνας, και δεν πρόκειται να παραδοθεί ποτέ σε ότι τα αφορά.

Ο μόνος τρόπος για μια χώρα να κερδίσει έναν πόλεμο είναι μέσω της ανάπτυξης, όχι μέσω των συμβιβασμών. Για να πετύχει την ανάπτυξη η κίνα θα ανοίξει την πόρτα της ακόμα περισσότερο στον κόσμο και θα πολεμήσει ως το τέλος.

Όσοι αυταπατώνται ότι η κίνα θα κάνει συμβιβασμούς, είναι καιρός να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα.

(φωτογραφία: Σαγκάη…)

Η καινούργια ηγεμονία

Τρίτη 20 Αυγούστου. Θα θεωρούνταν, ίσως, μελοδραματικό να πούμε ότι βρισκόμαστε σ’ αυτό το διάστημα, «πριν την καταιγίδα», άγνωστης αλλά όχι και αιώνιας διάρκειας. Ωστόσο δεν υπάρχουν πολλοί τρόποι να διαβαστεί το πιο πάνω άρθρο. Για παράδειγμα, δεν είναι «μπλόφα» – απλά επειδή δεν μπορεί να είναι τέτοια.

Τα αφεντικά του κινέζικου καπιταλισμού έχουν δίκιο να ισχυρίζονται πως για όσο καιρό τα εργοστάσιά τους παρήγαγαν τα φτηνά εμπορεύματα της εργατικής καθημερινής κατανάλωσης για την δύση (κατεβάζοντας αισθητά το κόστος της κοινωνικής αναπαραγωγής εδώ και, κατά συνέπεια, επιτρέποντας την «συμπίεση των μισθών») “όλα ήταν καλά”. Έχουν επίσης ωμό δίκιο (καπιταλιστικό δίκιο αναμφίβολα!) να τονίζουν πως όταν ένα κράτος διαθέτει 1,4 δισεκατομύρια απ’ αυτό το πολύτιμο είδος που ο δυτικός καπιταλισμός ονομάζει «ανθρώπινο κεφάλαιο», είναι απλά ανιστόρητο το να περιμένει κανείς ότι αυτό το μαζικό ανθρώπινο κεφάλαιο θα ασχολείται επ’ άπειρο με το να φτιάχνει τα φανελάκια, τα βρακάκια και τα λούτρινα κουκλάκια του πρωτοκοσμικού «ανθρώπινου κεφάλαιου»! Και φυσικά έχουν και πάλι ωμό δίκιο (καπιταλιστικότατο) να υπονοούν πως όταν μεγάλο μέρος αυτού του άπειρου «ανθρώπινου κεφάλαιου» διαταχτεί στην πρώτη γραμμή της καπιταλιστικής ανάπτυξης, όταν στρατευτεί (όπως ήδη συμβαίνει) στην 4η και στην επερχόμενη 5η βιομηχανική επανάσταση, τότε απλά, πολύ απλά, οι παγκόσμιοι συσχετισμοί δύναμης θα αλλάξουν. Επειδή έτσι γινόταν πάντα. Και επειδή η αμερικανική silicon valley δεν ήταν «θεού θέλημα»!

Σαν ηγεμονική δύναμη του πλανήτη το ψοφιοκουναβιστάν έχει ηττηθεί – αυτό είναι οριστικό. Είναι πρώην. Όπως πρώην έγινε οριστικά στα ‘30s η «κυβέρνα βρετανία» – και τώρα πια παλεύει με τους εφιάλτες ενός ακόμα μεγαλύτερου υποβιβασμού στον παγκόσμιο καταμερισμό. Όπως πρώην ήταν πριν απ’ αυτήν άλλοι.

Άσχετα με τα επιμέρους περιστατικά, τις «υφέσεις» και τις «διέσεις», τον θρυλικό «εμπορικό πόλεμο» το ψοφιοκουναβιστάν τον έχει χάσει ήδη – σαν ανάσχεση του Πεκίνου. Κι αυτό είναι απλά το λογικό, όσο κι αν εξαγριώνει το αμερικανικό φασισταριό: σχεδόν όλη η ηπειρωτική ασία, το μεγαλύτερο μέρος της αφρικής και μεγάλο μέρος της λατινικής αμερικής στρέφονται στο Πεκίνο για τις δουλειές τους. Και η ευρώπη, φυσικά, κοιτάει να διαχειριστεί τα δικά της συμφέροντα – όχι εκείνα της Ουάσιγκτον.

Τα πιο πάνω ισχύουν· απλά δεν έχουν «επισφραγιστεί». Κι αυτή η διαδικασία, της – ας πούμε – «αλλαγής παγκόσμιας ηγεμονίας» μέσα στην σε εξέλιξη καπιταλιστική αλλαγή παραδείγματος θα είναι πιθανότατα εξαιρετικά βάρβαρη. Γιατί εκείνο που απομένει, και είναι ιδιαίτερα ζόρικο (για όλους μας….) είναι αυτό: αν η Ουάσιγκτον και οι στενοί της σύμμαχοι θα συμβιβαστούν με την ήττα τους αναγνωρίζοντάς την· ή αν θα επιδιώξουν να την περιορίσουν ή και να την αντιστρέψουν με καθαρά στρατιωτικά μέσα…

Μπορεί να μας πείτε απαισιόδοξους, αλλά δεν θα στοιχηματίζαμε στην (καπιταλιστική) ειρήνη…

Ποιός ματώνει;

Πέμπτη 15 Αυγούστου. Αρχές του μήνα το ψόφιο κουνάβι, καμαρώνοντας, ανακοίνωσε ότι «θα βάλω δασμούς 10% απ’ την 1 Σεπτέμβρη σ’ όσες κινεζικές εισαγωγές δεν έχουν ακόμα τιμωρηθεί – για να μάθουν». Και ύστερα, χτες, είπε «καλά, δεν θα το κάνω σε όλες· οι δασμοί αναβάλλονται για αργότερα». Γιατί; Προσέξτε: «Το κάνουμε αυτό [σ.σ.: εννοεί την αναβολή] για την χριστουγεννιάτικη περίοδο, για την περίπτωση που οι δασμοί έχουν συνέπειες στους αμερικάνους καταναλωτές… Για να μην γίνει αυτό καθυστερούμε τους δασμούς για να μην επηρεάσουν την χριστουγεννιάτικη αγορά».

Κι όμως. Υποτίθεται ότι οι δασμοί γέμιζαν τα ταμεία του αμερικανικού κράτους… Με δολάρια – που πλήρωναν, όμως, οι αμερικάνοι καταναλωτές· όχι οι κινέζοι εξαγωγείς… Κι έρχεται η στιγμή που το ίδιο «επιτελικό team» που έχει κηρύξει το «πόλεμο των δασμών» θεωρώντας ότι θα το κερδίσει λέει «ααα, συγγνώμη, θα το κάνουμε αργότερα, επειδή μπορεί να θίγονται οι καταναλωτές μας που, παρεπιπτόντως, είναι και ψηφοφόροι μας…».

Τι είναι, λοιπόν, που θα αλλάξει μετά τα χριστούγεννα; Μήπως θα είναι η τελευταία φορά που θα ψωνίσουν στη ζωή τους οι αμερικάνοι; Όχι. Η υποχώρηση που εμφανίζεται σαν τακτική («για λίγο»…) έχει μέσα στον πυρήνα της την στρατηγική ήττα. Φυσικά αυτό δεν θα γίνει παραδεκτό.

Το ψόφιο κουνάβι είναι βέβαια εκπρόσωπος κάποιων τμημάτων του αμερικανικού κράτους / κεφάλαιου / παρακράτους. Αλλά οι τακτικές του είναι παμπάλαιες στη βάση τους· και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Όταν το Πεκίνο δεν αγοράζει αμερικανική σόγια και μπιζέλια ο αγροτοβιομηχανικός κλάδος του ψοφιοκουναβιστάν βογγάει· και το ψόφιο κουνάβι μοιράζει επιχορηγήσεις, μ’ έναν υποδειγματικά πατερναλιστικό τρόπο, που προσπαθεί να κουκουλώσει το πρόβλημα και όχι να το λύσει.

Το Πεκίνο δεν έχει κανένα λόγο να ανταποδώσει την «καλή χειρονομία» του ψόφιου κουναβιού. Έχει ζητήσει την ακύρωση των νέων δασμών, όχι την αναβολή τους. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι η αναβολή είναι ένδειξη αδιεξόδου, όχι καλωσύνης. Αν το ψόφιο κουνάβι περιμένει ανταπόδοση θα μείνει στο κρύο. Οπότε μπορεί να «θυμώσει» ξανά…

Είτε έτσι είτε αλλιώς είναι πασίγνωστο που καταλήγει η τακτική κάνω τον γείτονα ζητιάνο…

Ποιός ματώνει 2;

Πέμπτη 15 Αυγούστου. Ο αγροτοβιομηχανικός κλάδος των ηπα τραβάει ζόρια. Καταστροφικές πλημμύρες σε εκατομμύρια στρώματα εμπόδισαν φέτος τις σπορές, ενώ αλλού οι σοδειές ήταν μέτριες. Σ’ αυτές τις συνθήκες η απόφαση του Πεκίνου (εμπορικός πόλεμος γαρ) να στραφεί σε άλλες αγορές αγροτικών είναι το τελευταίο καρφί στο φέρετρο. Ας σημειωθεί πως η κίνα ήταν μέχρι πρόσφατα ο αγοραστής του 60% της αμερικανικής παραγωγής σόγιας – για να μην μιλήσουμε για άλλα είδη. Τώρα έχει δηλώσει ότι σταματάει τις εισαγωγές απ’ τις ηπα και στρέφεται σε «εναλλακτικές», όπως της βραζιλίας (πράγμα που σημαίνει επιτάχυνση της καταστροφής εκτάσεων στα δάση του Αμαζονίου).

Υπολογίζεται ότι το μέσο χρέος των αμερικάνων αγροτο-παραγωγών ανά εκμετάλλευση έχει φτάσει στα 1,3 μύρια δολάρια. Και δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα, ούτε για το 2020. Το να «ανοίγουν» κι αλλού εκτάσεις για να καλύψουν τις κινεζικές ανάγκες σημαίνει, είτε με “εμπορικό πόλεμο” είτε χωρίς, υπερπαραγωγή· μείωση των τιμών αλλά και αδυναμία διάθεσης.

Παλιοεποχή, παλιόκαιρος και παλιοκοινωνία…