Προσεχώς πρόστιμα…

Παρασκευή 6 Σεπτέμβρη. Να λοιπόν πόσο όμορφα κι απλά, πόσο γλυκά, χαρούμενα και αόρατα, περνάει και η ελληνική κοινωνία, λίγο εδώ και περισσότερο εκεί, στα ήθη της 4ης καπιταλιστικής βιομηχανικής επανάστασης.

Η εταιρεία που λανσάρει από το μικρό βήμα είναι ασφαλιστική. Το μικρό βήμα είναι μια «εφαρμογή» για κινητό, που (σύμφωνα με τα λεγόμενα της εταιρείας) «στοχεύει να βελτιώσει ο κόσμος την οδηγητική συμπεριφορά του». Μια ιεραποστολική προσπάθεια – έτσι δεν είναι; Να πως την περιγράφει ενθουσιασμένος ένας απ’ τους προωθητές της εφαρμογής πριν λίγους μήνες (κρατάμε τους τονισμούς του πρωτότυπου):

… Αφού την κατεβάσεις στο κινητό σου, δεχθείς τα terms & conditions και περάσεις μερικά βασικά προσωπικά στοιχεία, η εφαρμογή καταγράφει την οδηγική συμπεριφορά σου και σου δίνει ένα σκορ στο τέλος της διαδρομής. Εσύ αυτό που έχεις να κάνεις είναι να έχεις το κινητό σε ένα σταθερό – κατά προτίμηση συγκεκριμένο σημείο μέσα στο αυτοκίνητό σου και στο τέλος κάθε διαδρομής – όταν σου έρχεται το notification – να κάνει swipe left και να δηλώνεις τον τύπο της διαδρομής. Ήσουν οδηγός ή επιβάτης; Πήγαινες σε προσωπικό προορισμό ή σε δουλειά; Οδηγούσες αυτοκίνητο ή μηχανάκι;

 Όλοι οι νέοι οδηγοί που κατεβάζουν την εφαρμογή στο κινητό τους ξεκινάνε ως “Nubies”. Πρέπει δηλαδή να πραγματοποιήσουν 400 χλμ. ή 40 διαδρομές μέχρι το σύστημα να αναγνωρίσει το οδηγικό τους μοτίβο. Μόλις ολοκληρωθεί αυτό το πρώτο βήμα το app αρχίζει να λειτουργεί κανονικά δίνοντας στον οδηγό ERGO Stars και ERGO SafeMiles.

 Τι μετράει η εφαρμογή;

– κατά πόσο χρησιμοποιείς το κινητό σου εν ώρα οδήγησης,

– πόσο απότομα φρενάρεις,

– πόσο απότομα επιταχύνεις,

– την ταχύτητα που διατηρείς όταν οδηγάς όπως επίσης και

– τις ώρες της ημέρας που οδηγάς. (00.00 με 5.00 το πρωί θεωρούνται ώρες με υψηλή πιθανότητα κόπωσης).  

Με βάση αυτά τα στοιχεία η εφαρμογή διαμορφώνει το σκορ σου…

Σπoρ, σκορ και ανταμοιβές!… Μια απλή, αθώα εφαρμογή που “σε βοηθάει να γίνεις καλύτερος οδηγός”. Ας πούμε: ο Ιαβέρης σε συσκευασία app… Ή μήπως όχι;

Το βήμα αυτό δεν γίνεται αυτή τη στιγμή με τεχνολογίες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, δηλαδή με 5G επικοινωνίες και internet of things. Γίνεται με τεχνολογίες της 3ης βιομηχανικής επανάστασης. Και λανσάρεται με την χαριτωμενιά του σπορτιβισμού και του φιλικού κτυπήματος στην πλάτη με την μορφή κάποιας «έκπτωσης» στα ασφάλιστρα…. Αλλά ο στόχος που είναι πολύ κοντά στον ορίζοντα (και η έξυπνη εταιρεία προετοιμάζεται, παίρνοντας από τώρα θέση στην «αγορά ασφαλειών») είναι α) το ίδιο το αυτοκίνητο να επικοινωνεί διαρκώς με τις βάσεις δεδομένων κάθε ασφαλιστικής εταιρείας ρουφιανεύοντας τον οδηγό· (internet of things), έτσι ώστε β) οι ασφαλιστικές να βάζουν πρόστιμα στους οδηγούς που θεωρούν ότι ανεβάζουν τα έξοδά τους, ή να μην τους ασφαλίζουν καν – θεωρώντας τους «κακούς». Δηλαδή «επικίνδυνους» στο να φορτώνουν τις ασφαλιστικές με έξοδα. Τελικός στόχος; Ακόμα μεγαλύτερα κέρδη. Τί άλλο;

Δεν τελειώνει εκεί η ιστορία. Τόσο τώρα, με την εφαρμογή (ας πάρει το ποτάμι το όνομά της, ελπίζουμε να μην θεωρηθεί διαφήμιση…: «ergo drive ‘n’ win» λέγεται) που είναι προαιρετική όσο ακόμα περισσότερο μελλοντικά (internet of things) όλα τα “data” που θα στέλνει κάθε όχημα στην ασφαλιστική υποχρεωτικά, θα μεταπωλούνται σε διάφορες διαφημιστικές ή/και θα παραχωρούνται στις αρχές ασφαλείας. Στην τελική, για να μην υπάρχουν γκρίνιες σε βάρος των ασφαλιστικών, αυτό το εμπόριο «δεδομένων κίνησης» θα χρεώνεται σε … χακαρίσματα.

Σπουδαίοι καιροί…

Γύρω γύρω απ’ τη φωτιά – καίγονται…

Τετάρτη 4 Σεπτέμβρη. Αν ο Γαβράς μέχρι έναν Γιάνη έφτανε να σκηνοθετήσει, οι επόμενοι Monty Python πρέπει να μαζεύουν υλικό για «σειρά» με θέμα το Brexit. Θα σπάσει ταμεία.

Χτες ο Bor-Duk έχασε μια μάχη· ίσως για να κερδίσει τον πόλεμο. Με 328 ψήφους (όλη η αντιπολίτευση συν 21 δικούς του βουλευτές) έναντι 301 εγκρίθηκε η απόφαση να κουβεντιαστεί (και να ψηφιστεί) σήμερα νόμος που θα απαγορεύει ένα μαλλιοκούβαρα ξεσφήνωμα του βρετανικού λέοντα χωρίς την έγκριση του κοινοβουλίου. Μια κίνηση περιορισμένης ευθύνης και διάρκειας (εκ μέρους της αντιπολίτευσης), και θα το εξηγήσουμε.

Ο Bor-Duk αντεπιτέθηκε λέγοντας ότι θα κηρύξει πρόωρες εκλογές, για τις 14 Οκτώβρη. Χρειάζεται, όμως, την έγκριση των 2/3 της βουλής των κοινοτήτων. Που χτες το βράδυ δεν την είχε… Ο Corbyn (που αποδεικνύεται πανηγυρικά κατώτερος των περιστάσεων…) είπε ότι οι εργατικοί θα ψηφίσουν για πρόωρες εκλογές αφού πρώτα (σήμερα) εγκριθεί ο νόμος φρένο στην μαλλιοκούβαρη έξοδο. Ε, και;

Ο Bor-Duk θα κατέβει στις εκλογές για να ολοκληρώσει την δουλειά που έμεινε μισή το καλοκαίρι του 2016: να ηγηθεί ενός κόμματος που τυπικά θα είναι οι «τόρις», και ουσιαστικά θα είναι σε μεγάλο βαθμό ένα λεπενικό κόμμα α λά ενγκλέζ. Ένα κόμμα με ψηφοφόρους Farage… Θα προπαγανδίζει ότι οι «άλλοι» (όλοι οι άλλοι…) δεν αφήνουν τον αγγλικό λαό να βρει το ιστορικό του πεπρωμένο έξω απ’ την ε.ε., βάζοντας συνέχεια διαδικαστικά προσκόμματα. Θα έρθει πρώτος σ’ αυτές τις εκλογές. Κι αν καταφέρει να φτιάξει κυβέρνηση μαζί με τους φασίστες του dup (απ’ την βόρεια ιρλανδία) θα έχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία είτε για να αλλάξει τον αυριανό νόμο· είτε για να εγκρίνει την μαλλιοκούβαρη έξοδο. Αν, πάλι, για οποιονδήποτε λόγο, δεν μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση, θα αφήσει τους υπόλοιπους να ψάχνονται: brexiters, μισοbrexiters και remainers…

Φαίνεται αδύνατο για την «παλιότερη δημοκρατία» στη δύση, τον «λαό» και τους εκπροσώπους του, να παραδεχτούν ότι έχουν παρακμάσει τόσο ώστε ένα δημοψήφισμα ένα καλοκαίρι του 2016 ήταν, απλά, η παρέλαση των «ξεγελασμένων»… Τους είναι, όμως, αδύνατο κι αυτό: να κουβεντιάσουν για τα σύνορα (ή μη σύνορα) βόρειας ιρλανδίας / ιρλανδίας καθαρά, και με το όνομα των πραγμάτων…

Ο βρετανικός λέων, σφηνωμένος ή όχι, τρώει την ουρά του…

Το φάντασμα της “τεχνολογικής ανωτερότητας”

Τετάρτη 4 Σεπτέμβρη. Στα τέλη του Β παγκόσμιου πολέμου τα αμερικανικά χαλυβδουργεία (βασικός τομέας της καπιταλιστικής παραγωγής βιομηχανικών πρώτων υλών) είχαν τα πάντα για να κυριαρχήσουν παγκόσμια. Παρήγαγαν τα ¾ της παγκόσμιας ζήτησης, επωφελούμενα απ’ το ότι τα «καμίνια» των ανταγωνιστών τους (γερμανία, ιαπωνία) ήταν ερείπια. Για το προβλέψιμο μέλλον, δηλαδή για τις δεκαετίες του δεύτερου μισού 20ου αιώνα, η παγκόσμια παραγωγή χάλυβα θα εξαρτιόταν απ’ τις αμερικανικές «3 μεγάλες»: την Bethlehem, την U.S. Steel και την Republic. Δεν έγινε έτσι.

Το 1948, σ’ ένα μικρό χαλυβδουργείο στο αυστριακό Linz, οι μηχανικοί δοκίμασαν μια καινούργια μέθοδο παραγωγής. Ήταν τόσο πετυχημένη, που η εταιρεία εκείνη μετά από 4 χρόνια, το 1952, είχε εξελιχθεί σε πλήρως αναπτυγμένη εμπορική βιομηχανία παραγωγής χάλυβα. Η νέα μέθοδος είχε τα πάντα με το μέρος της: η κατασκευή των εγκαταστάσεων και των φούρνων της νέας μεθόδου ήταν 40% με 50% φτηνότερη απ’ την παλιά· τα λειτουργικά κόστη ήταν 25% μικρότερα· και η παραγωγικότητα τετραπλάσια. Το όνειρο της κερδοφορίας!

Το Linz έγινε κάτι σαν «Μέκκα» για την χαλυβουργία του καπιταλιστικού κόσμου. Η μέθοδος της εμφύσησης οξυγόνου υιοθετήθηκε παντού. Εκτός απ’ τις ηπα. Οι «3 μεγάλες», καθισμένες πάνω στην δόξα τους, απέρριψαν τη νέα μέθοδο εφευρίσκοντας πλαστά επιχειρήματα. Ακόμα κι όταν το 1957 το κογκρέσσο ενδιαφέρθηκε για το θέμα, οι εκπρόσωποι των «3 μεγάλων» καμάρωσαν ότι έχουν τρομακτική παραγωγικότητα, και σε μια ποιότητα που κανείς δεν μπορεί να φτάσει.

Έκαναν τραγικά λάθος. Όταν στη δεκαετία του ’60 η U.S. Steel αποφάσισε τελικά να υιοθετήσει την εμφύσηση οξυγόνου, το παιχνίδι είχε χαθεί: όλος ο καπιταλιστικός βορράς είχε χειραφετηθεί σε μεγάλο βαθμό απ’ την αμερικανική παραγωγή… Εκείνο που θα επεδίωκαν τα επόμενα χρόνια οι «3 μεγάλες» για να συγκρατήσουν, πια, την δική τους αγορά, ήταν δασμούς στις εισαγωγές…

Αυτή η μικρή (αν και καθόλου μοναδική στο νόημά της) ιστορία υπενθυμίζει, απλά, ότι είναι ένα πράγμα ο καπιταλισμός σαν σύστημα εκμετάλλευσης της εργασίας και ανάπτυξης / αξιοποίησης της τεχνολογίας, και εντελώς διαφορετικό πράγμα τα κάθε φορά συγκεκριμένα αφεντικά, η «εθνικότητά» τους, οι τακτικές τους, οι ιδέες του, οι ιδεοληψίες τους, κλπ…

Το φάντασμα της “πνευματικής ιδιοκτησίας”

Τετάρτη 4 Σεπτέμβρη. Προκειμένου να δικαιολογήσει τους δασμούς που απελπισμένα επιβάλλει το ψοφιοκουναβιστάν στις εισαγωγές απ’ την κίνα, μεταξύ άλλων κατηγορεί το Πεκίνο ότι κλέβει την αμερικανική «υπέροχη» τεχνολογία. Έχει κανείς στον κόσμο το know how της Huawei στις 5G επικοινωνίες για να το κλέψουν οι κινέζοι; Όχι – άρα πρόκειται για πρωτότυπη παραγωγή… Έχει κανείς στον κόσμο το κινεζικό know how στις κβαντικές επικοινωνίες; Όχι – άρα πρόκειται για πρωτότυπη παραγωγή… Έχει στείλει κανείς διαστημικό όχημα στη «σκοτεινή» πλευρά του φεγγαριού, με ενδιάμεσο δορυφόρο επικοινωνίας; Όχι – άρα πρόκειται για πρωτότυπη παραγωγή… Ακόμα κι αν η κινεζική κατασκοπεία «έκλεψε» ή «αντέγραψε», αυτό αφορά πια παλιότερα τεχνολογικά στάδια…

Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε κι άλλα τέτοια. Για παράδειγμα, όταν η γερμανική siemens έφτιαξε εργοστάσιο στην κίνα για την κατασκευή ηλεκτρικών / μαγνητικών τραίνων, εκτίμησε ότι οι κινέζοι μηχανικοί θα χρειαστούν δεκαετίες για να καταλάβουν την τεχνολογία. Μέσα σε λιγότερο από δέκα χρόνια τα κινέζικα τραίνα υψηλών ταχυτήτων ήταν το ίδιο καλά (αν όχι καλύτερα) απ’ τα γερμανικά, φτηνότερα, εξίσου αξιόπιστα· οι αντίστοιχες κινεζικές εταιρείες θεωρούνται πλέον «world leaders» στον τομέα. Το καθεστώς Xi άρχισε να απλώνει με ρυθμό πολυβόλου γραμμές και γέφυρες στην επικράτεια, οπότε η κινεζική κατασκευή των μαγνητικών τραίνων ωρίμασε… Το ίδιο έγινε με την βιομηχανία φωτοβολταϊκών. Στην κατασκευαστική τεχνολογία (ειδικά στις μεγάλες και δύσκολες γέφυρες) οι κινέζοι μηχανικοί εφαρμόζουν τεχνικές που μοιάζουν απίστευτες: δεν είναι τυχαίο ότι αναλαμβάνουν πια τέτοια έργα παντού στον κόσμο…

Στις ηπα η ψύχωση ότι «μας κλέβουν και μας εκμεταλλεύονται οι κινέζοι» πλανάρει πάνω σ’ ένα παχύ σύννεφο φαντασιώσεων. Το κινεζικό κονσόρτσιουμ crrc ανέλαβε να φτιάξει συρμούς του μετρό για τις αμερικανικές πόλεις. Πρότεινε να φτιάξει εργοστάσια στις ηπα, για να γίνεται εκεί το 60% της κατασκευής… Όταν, ωστόσο, το crrc παρέδωσε τον πρώτο συρμό στη Βοστώνη, το σχόλιο του βουλευτή Chuck Schumer ήταν πως «ανησυχεί ότι μέσω αυτών των τραίνων οι κινέζοι θα κατασκοπεύουν τους αμερικάνους»… Η δε βουλευτίνα Harley Rouda το τερμάτισε. Πρότεινε να ψηφιστεί νόμος που θα απαγορεύει δολάρια απ’ τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό να πηγαίνουν σε τραίνα μετρό φτιαγμένα απ’ το crrs. Δεν είναι δυνατόν… δήλωσε … τα χρήματα των σκληρά εργαζόμενων αμερικάνων να πηγαίνουν σε κινέζικες εταιρείες που υπονομεύουν τις δικές μας που είναι τόσο κρίσιμες για την εθνική ασφάλεια.

Μια μικρή λεπτομέρεια: δεν υπάρχει αμερικανική εταιρεία κατασκευής τέτοιων συρμών εδώ και δεκαετίες…. Ίσως, για πατριωτικούς λόγους, οι αμερικάνοι θα πρέπει να ξεχάσουν τα μετρό· ας πηγαινοέρχονται στις δουλειές τους με τα πόδια…

Όπως έγινε με τα αφεντικά των «3 μεγάλων» πριν μερικές δεκαετίες έτσι και τώρα οι παραισθήσεις μεγαλείου κυριαρχούν… Κι όχι μόνο στο ψοφιοκουναβιστάν… Ωστόσο άλλο πράγμα ο καπιταλισμός σαν σύστημα και άλλο οι καπιταλιστές και οι υποτακτικοί τους σαν άτομα…

Διάφορα φαντάσματα πλανώνται πάνω απ’ την δύση (αλλά κανένα δεν είναι του κομμουνισμού)

Τετάρτη 4 Σεπτέμβρη. Η επική πολιτική ανάδυση των αντιδραστικών σε διάφορα σημεία του «αναπτυγμένου» δυτικού πρώτου κόσμου μπορεί να φαίνεται αναπόφευκτη λόγω «δημοκρατίας». Στην πραγματικότητα όμως, από μέσα και από έξω, τρώει το τελευταίο ψαχνό αυτών των υποτιθέμενων «δημοκρατιών», που στην πράξη είναι εδώ και πολλά χρόνια ολιγαρχίες.

Όταν οι κινέζοι υποστηρικτές του «κόμματος – κράτους» α λα 21ος αιώνας και 4η βιομηχανική επανάσταση ειρωνεύονται αυτές τις «δημοκρατίες» όπου (υποστηρίζουν) ρωτιούνται οι «λαοί» για πράγματα που αγνοούν μόνο και μόνο για να βγάζουν τα λεφτά τους οι κόλακες και οι δημαγωγοί, υποδεικνύουν κάτι που συμβαίνει ήδη στην «παλιότερη δημοκρατία της δύσης» και στην «χώρα της ελευθερίας»: οι διάφοροι ακροδεξιοί αναδεικνύονται σαν πολιτική εξουσία όχι επειδή έχουν το πλήρες σχέδιο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, αλλά επειδή αποτελούν μια μεταβατική φάση. Προς ένα σύστημα εξουσίας που θα θυμίζει σταθερά στους υπηκόους ότι είναι ικανοί να καταναλώνουν (και να αυτοκαταναλώνονται) αλλά ανίκανοι να καταλάβουν την συνθετότητα της οργάνωσης της (κοινωνικής) παραγωγής και αναπαραγωγής. Ανίκανοι, σα να λέμε, να παράξουν πολιτική.

Η μετατόπιση απ’ τις ολιγαρχίες σε πιο «σφικτές» και «πειθαρχικές» νεοκρατικές εξουσίες και δομές θα φτάσει κάποια στιγμή να θεωρείται ακόμα και σαν «ανακουφιστική». Τύποι σαν τον Bor-Duk ή το ψόφιο κουνάβι (μεταβατικές περσόνες) είναι γελοίοι… Αν, όμως, προσέξει κανείς χωρίς προκαταλήψεις τι λένε και τι κάνουν, είναι εύκολο να καταλάβει τι είδους είναι η «κοινωνική αποδοχή» που απολαμβάνουν.

Είναι πιο δύσκολο (αλλά όχι αδύνατο) να καταλάβει τίνος την απουσία αξιοποιούν…

Κι άλλες τιμωρίες

Σάββατο 31 Αυγούστου. Μέχρι πριν ένα χρόνο η λιβανέζικη τράπεζα Jammal Trust συνεργαζόταν με την αμερικανική υπηρεσία διεθνούς ανάπτυξης (usaid) για την υποστηρίξη φτωχών χωριών στον λίβανο. Απο χτες άλλαξε θέση: μπήκε στη λίστα «τραπεζών που υποστηρίζουν τρομοκράτες»: «Η Jammal Trust παρέχει υποστήριξη και υπηρεσίες στο εκτελεστικό συμβούλιο της Hizballah και του Ταμείου των Μαρτύρων, που διοχετεύει χρήματα στις οικογένειες των βομβιστών αυτοκτονίας» ήταν η ετυμηγορία του αμερικανικού υπ.οικ., που επέβαλε τις συνηθισμένες «κυρώσεις». Το παράξενο (;) είναι ότι η Χεζμπ’ αλλάχ δεν χρησιμοποιεί βομβιστές αυτοκτονίας εδώ και 35 τουλάχιστον χρόνια, απ’ την δεκαετία του ’80, όταν ήταν μια μικρή οργάνωση. Και τότε (τoν Οκτώβρη του 1983…) το έκανε σε ελάχιστες περιπτώσεις (που ανάγκασαν όμως τον αμερικανικό και τον γαλλικό στρατό να τα μαζέψουν και να φύγουν απ’ τον λίβανο).

Η «δικαιολογία» για την τιμωρία της λιβανέζικης τράπεζας στήθηκε, ολοφάνερα, άρον άρον. Γιατί ο στόχος δεν είναι αποκλειστικά αυτή· είναι συνολικά η «οικονομία» του λιβανέζικου κράτους· που έχει τα χάλια της. Πρόκειται, λοιπόν, για μια επιθετική κίνηση αποσταθεροποίησης με οικονομικά μέσα του λιβάνου (όπου η Χεζμπ’ αλλάχ είναι ένα εντελώς νόμιμο κόμμα…). Η άσκηση της αμερικανικής “παιδαγωγικής” και σε βάρος της Βηρυτού δεν μπορεί να είναι τυχαία.

Σε μια παράλληλη και διπλανή εξέλιξη, το ψοφιοκουναβιστάν απείλησε με κυρώσεις όσους πάρουν μέρος στη διεθνή εμπορική έκθεση στη Δαμασκό, την επόμενη βδομάδα. Άσφαιρα πυρά θα σχολίαζε κάποιος: στο βαθμό που πρόκειται για μια ακόμα ευκαιρία συμφωνιών με το καθεστώς για έργα ανοικοδόμησης με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, οι 40 αντιπροσωπείες που έχουν δηλώσει συμμετοχή θα έχουν και τους τρόπους τους να κάνουν τις δουλειές τους μακριά απ’ τα αμερικανικά ραντάρ.

Άσφαιρα τα πυρά, αλλά δεν είναι καθόλου το μόνο είδος. Μέση Ανατολή – εδώ δίπλα…

With help from some friends

Σάββατο 31 Αυγούστου. Η σύνδεση του ιρανικού καπιταλισμού με την «ευρασιατική οικονομική ένωση» είναι γεγονός. Η σχετική συμφωνία υπογράφτηκε χτες στη Μόσχα, και θα αρχίσει να «τρέχει» κανονικά σε 2 μήνες.

Αν δεν το θυμάστε: η «ευρασιατική οικονομική ένωση» (με τωρινά μέλη την ρωσία, την αρμενία, την λευκορωσία, το καζακστάν και το κιργιζιστάν) ήταν η «πέτρα του σκανδάλου» απ’ την οποία ξεκίνησε (ή επωφελήθηκε) το φασισταριό και η Ουάσιγκτον στην ουκρανία, στα τέλη του 2013 και στις αρχές του 2014: όταν ο τότε πρόεδρος Yanukovych «παιζόταν» για το αν θα δεχτεί τους αποικιακούς όρους της ε.ε. (για να συνδεθεί μαζί της) ή την μεγάλη αγκαλιά της ε.α.ε…

Χάρη στη χθεσινή συμφωνία η Τεχεράνη θα μπορεί να εξάγει προς την ε.α.ε. 70 είδη χωρίς δασμούς, και άλλα 503 με χαμηλούς τέτοιους. Είτε χερσαία (μέσω αρμενίας) είτε – κυρίως – μέσω της Κασπίας (προς ρωσία και καζακστάν). Η επίσημη υποδοχή του 6ου μέλους θα γίνει με την συμμετοχή του ιρανού προέδρου Rouhani στη σύνοδο της ε.α.ε. στο Yerevan, στα τέλη Σεπτέμβρη.

Αν και είναι κάτι λιγότερο απ’ την σημερινή ε.ε. (μια ε.ε. σε προηγούμενο στάδιό της) η ε.α.ε. έχει αυξήσει σημαντικά το εμπόριο μεταξύ των μελών της (εσωτερική αγορά 183 εκατομμυρίων ανθρώπων – χωρίς να υπολογιστούν τα 80 εκατομμύρια ιρανών) και έχει συμβάλει στην αύξηση των εξαγωγών συνολικά του μπλοκ, αλλά και στην κατασκευή κοινών υποδομών (από ηλεκτρικά δίκτυα ως δίκτυα οπτικών ινών, και από δρόμους μέχρι αεροδρόμια). Επιπλέον, σαν καπιταλιστικό «μπλοκ ελεύθερης μετακίνησης ανθρώπων, εμπορευμάτων, κεφαλαίων και υπηρεσιών» βρίσκεται στην κατάλληλη γεωγραφική θέση για να επωφεληθεί απ’ τους κινέζικους «δρόμους του μεταξιού» ενισχύοντάς τους.

Το ότι η ε.α.ε. κατεβαίνει ως τις “θερμές θάλασσες” είναι σημαντικό από οικονομική και γεωπολιτική άποψη. Το κατά πόσον η Τεχεράνη θα επωφεληθεί απ’ την συμμετοχή της στην ε.α.ε. για να παρακάμψει, και σε ποιο βαθμό, τα εμπόδια στις εξαγωγές υδρογονανθράκων, μένει να φανεί. Αλλά ο οικονομικός αποκλεισμός που προσπαθεί να της επιβάλλει η Ουάσιγκτον δείχνει να μπαίνει σε τροχιά φανερής αποτυχίας. Η συμμετοχή σ’ ένα οικονομικό / εμπορικό μπλοκ σαν την ε.α.ε. είναι μεγάλη ανάσα για τον ιρανικό καπιταλισμό – και δεν είναι καν αυτό το τέλος του δρόμου.

Υπάρχει και το (στρατιωτικό) “σύμφωνο της Σαγκάης”…

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 1

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Όταν, τον Φλεβάρη του 2016, ο δεξιός πρωθ. David Cameron, επιστρέφοντας νικητής από διαπραγματεύσεις εντός ε.ε. για ευνοϊκότερες ρυθμίσεις (για το αγγλικό κράτος /κεφάλαιο) στη σχέση Λονδίνου – ε.ε., αποφάσιζε ότι μπορεί επιτέλους να κάνει από θέση ισχύος το «θρυλικό» δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι, ούτε ο ίδιος ούτε κανείς άλλος πίστευε ότι το αποτέλεσμα θα ήταν οτιδήποτε άλλο από «ναι». Κυρίως δεν είχαν τέτοια ελπίδα οι δεξιοί και αριστεροί προωθητές της «εξόδου». Η κάθε πλευρά υπέρ της «εξόδου» έκανε τους δικούς της υπολογισμούς για κέρδη απ’ το δημοψήφισμα· και πουθενά δεν υπήρχε η ανησυχία ότι η «έξοδος» θα γινόταν απ’ τις 24 Ιούνη του ’16 και μετά κάτι πολύ πιο πραγματικό και απαιτητικό απ’ αυτό που ήταν ως τις 22 Ιούνη: ένα βολικό (και πολλαπλά «ερμηνευόμενο») σύνθημα…

Ιστορικά το ζήτημα της συμμετοχής ή μη του Λονδίνου στην ε.ε. είχε περάσει από διάφορες «αναστροφές» στην αγγλική πολιτική και κυρίαρχη ιδεολογία. Στα ‘70ς και στα ‘80s “ευρωσκεπτικιστές” ήταν οι εργατικοί (η καθεστωτική “αριστέρα”) και “ευρώφιλοι” ήταν οι συντηρητικοί (η καθεστωτική “δεξιά”). Οι δεύτεροι έβλεπαν την συμμετοχή τους στην εοκ (και μετά ε.ε.) σαν ευκαιρία αξιοποίησης του βρετανικού καπιταλιστικού δυναμισμού στο χωρίς σύνορα ευρωπαϊκό εμπόριο. Οι πρώτοι έβλεπαν την ε.ε. σαν το “κέλυφος” ενίσχυσης του θατσερισμού… Και σαν εμπόδιο σε μελλοντικές επανακρατικοποιήσεις…

Στα ‘90s ωστόσο ο πολισμός αυτός άλλαξε. Οι εργατικοί , μετατοπισμένοι πιο «δεξιά» (Blair), διαπίστωσαν ότι η εργατική νομοθεσία της ε.ε. κρατούσε τα βασικά σοσιαλδημοκρατικά στάνταρ, ενώ από πολιτική άποψη η ε.ε. φαινόταν αντίβαρο στον (χωρίς σοβιετικό αντίπαλο πια) αμερικανικό ηγεμονισμό. Απ’ την μεριά τους οι συντηρητικοί άρχισαν να εξοργίζονται με τις όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αποφάσεις που έβαζαν φρένο στον «αναρχοφιλελευθερισμό» αμερικανικού τύπου που θεωρούσαν απαραίτητο για την ηγεμονία του αγγλικού κεφάλαιου. Επιπλέον θεωρούσαν ότι λόγω ε.ε. το Λονδίνο απομακρύνεται απ’ την Ουάσιγκτον και την «προνομιακή σχέση» / άξονα της παγκόσμιας «αγγλόσφαιρας»… Οι φασίστες είχαν ακόμα πιο καθαρούς λόγους κατά της ε.ε.: την ελεύθερη μετακίνηση των εργατών, ειδικά των «ανατολικών». (Για λόγους που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε εδώ, η αγγλική εθνικιστική ιδεολογία έχει τον ειδικά δικό της «κόκκινο» εχθρό, που λέγεται «πολωνία». Ο πολωνός τεχνίτης που μπορούσε να εγκατασταθεί και να δουλέψει ελεύθερα στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας έμοιαζε στον μέσο άγγλο φασίστα σαν αντιστροφή της «νίκης κατά του κομμουνισμού»…)

Σ’ αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε τις αλλαγές (καπιταλιστικών) συσχετισμών που γίνονταν σταδιακά τόσο εντός ε.ε. όσο και σε σχέση με την ευρωζώνη. Η επιτυχία στην εφαρμογή των «μεταρρυθμίσεων» της γερμανικής «agenda 2010» που η τότε συμμαχία σοσιαλδημοκρατών / πρασίνων πέρασε απ’ το γερμανικό κοινοβούλιο το 2003, έδινε σταθερά παγκόσμια εμβέλεια στο γερμανικό κεφάλαιο… Πράγμα που σήμαινε ότι ο στηριγμένος στον χρηματοπιστωτισμό αγγλικός καπιταλισμός έβλεπε ενοχλημένος την γερμανική ανάπτυξη….

(φωτογραφία: Η Thatcher το 1975 – δεν ήταν ακόνα πρωθυπουργός – στην εκστρατεία υπέρ της ένταξης στην τότε εοκ…)

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 2

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Τέτοια ήταν σε γενικές γραμμές η ιδεολογική-πολιτική διάταξη την άνοιξη του 2016: η δεξιά / ακροδεξιά στο μεγαλύτερο μέρος της υπέρ της «εξόδου», παρέα μ’ ένα μέρος της «αριστεράς» των εργατικών και τμήματα της αγγλικής άκρας αριστέρας, που ήταν επίσης υπέρ της «εξόδου» – για, στα λόγια τουλάχιστον, αντίθετους λόγους απ’ τους φασίστες. Το μεγαλύτερο μέρος των υπηκόων (κυρίως από μια ηλικία και κάτω) και, αυτό έχει σημασία, τα σημαντικότερα τμήματα του βρετανικού κεφαλαίου, υποστήριζαν την παραμονή· και πάλι για διαφορετικούς λόγους ο καθένας.

Αυτό που περίμεναν είτε οι μεν είτε οι δε του “exit” δεν ήταν βέβαια να κερδίσει το «όχι»! Οι δεξιοφασίστες επεδίωκαν την πολιτική / κομματική αναδιάταξη εντός βρετανίας, με την δημιουργία μιας υπολογίσιμης σε μέγεθος, συμπαγούς, μικροαστικής «αντι-ευρωπαϊκής» δεξιάς, του είδους Le Pen: ρατσιστικής, εθνικιστικής, κλπ… Η όποια «αριστέρα / ακροαριστέρα» απ’ την μεριά της περίμενε αυτό που φαντάζεσθε (απ’ τα ντόπια δεδομένα): να αυξήσει την επιρροή της μέσα στον γαλαξία των μικροαστών…

Είναι χαρακτηριστικά τα κείμενα και οι αναλύσεις αυτού του “αριστερού / επαναστατικού” είδους πριν το δημοψήφισμα. Αφού ξεδίπλωναν αναλύσεις (όχι, κατ’ ανάγκη λαθεμένες) κατέληγαν στο πολιτικό συμπέρασμα: «ναι» στην έξοδο (κάτι σαν «εθνική απελευθέρωση» σα να λέμε), «όχι» στον περιορισμό της μετακίνησης είτε ευρωπαίων είτε μεταναστών εργατών, «όχι» στην αντι-οικολογία του αγγλικού βιομηχανικού κεφάλαιου, κλπ. (Το πώς θα μπορούσαν να συνδυαστούν αυτά μόνο μυαλά αλεσμένα απ’ την ιδεολογία θα μπορούσαν να φανταστούν….)

Είναι χαρακτηριστικό κι αυτό: όλη η «επαναστατική σοφία» δεν είχε κουβέντα για το τι θα γίνει (μετά την «έξοδο») με την βόρεια ιρλανδία. Είναι κάτι παραπάνω από χαρακτηριστικό. Είναι εντυπωσιακό! Αν για τους φασίστες θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι προπαγανδίζοντας την «εθνική απελευθέρωση» τους σκόπιμα παρέλειψαν κάθε αναφορά στη βόρεια ιρλανδία, τι θα μπορούσε να πει για τους οπαδούς του “Lexit” (left exit); Δεν θα πούμε…

Το δημοψήφισμα τελικά έγινε στις 23 Ιούνη του 2016. Και προς έκπληξη των πάντων (συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των χιλιάδων που ψήφισαν «όχι» χωρίς να ξέρουν τι ψηφίζουν…) η «έξοδος» κέρδισε! Με 17.410.742 ψήφους (51,89%) έναντι 16.141.241 (48,11%) που τάχθηκαν υπέρ της παραμονής…

Τυπικά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν «συμβουλευτικό» και όχι «αποφασιστικό / δεσμευτικό». Ο γίγαντας Cameron όμως, σίγουρος ότι το αποτέλεσμα θα είναι «παραμονή», είχε δηλώσει προκαταβολικά ότι δεσμεύεται να εφαρμόσει την απόφαση… Μόλις την έμαθε παραιτήθηκε – έχοντας αποδειχθεί μεγαλειωδώς ηλίθιος με βάση τα κριτήρια των τεχνικών της εξουσίας…

Δεν νίκησε, φυσικά, ο «αντικαπιταλισμός» και ο «αντιρατσισμός»!.. Νίκησαν κάτι καθάρματα του είδους Nigel Farage, Boris Johnson ή Jacob Rees-Mogg, των οποίων το «σχέδιο» για την επιβίωση του αγγλικού καπιταλισμού στον 21ο αιώνα δεν είναι κρυφό. Είναι να μετατραπεί η επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας σε παγκόσμια off shore: χαμηλή φορολογία, χαμηλή «προστασία» των εργατικών δικαιωμάτων, κλπ κλπ…

Με κάμποσο πατερναλισμό για τους αναξιοπαθούντες όμως.

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 3

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Είναι ένα ζήτημα αυτή η απίστευτη μυωπία (τέτοιος είναι ο πιο επιεικής χαρακτηρισμός απ’ την μεριά μας…) των «αριστερών / ακροαριστέρων» που νομιμοποιούν πολιτικά τους φασίστες· το ζήσαμε όσο δεν πάει στα μέρη μας, με τα «αντι-Μέρκελ», «αντι-ευρώ» και «όχι»… Υπάρχει όμως ένα μεγαλύτερο ζήτημα: πως έγινε κατορθωτή αυτή η μη αναμενόμενη νίκη του υπό διαμόρφωση ακόμα τότε «λεπενικού» μπλοκ στη βρετανία το καλοκαίρι του 2016; Και γιατί αυτό το μπλοκ εξακολουθεί να είναι ισχυρό (αν και καθόλου πλειοψηφικό) μετά από 3 χρόνια;

Όλη η εκστρατεία των μούτρων του brexit ήταν αυτό το απλό και γνώριμο: μεταστροφή / διαστροφή των συνεπειών της κρίσης / αναδιάρθρωσης στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας (συνεπειών, κυρίως, σε βάρος μικροαστικών στρωμάτων και υποκειμένων σχετικά μεγάλης ηλικίας…) και απόδοση της ευθύνης …. στην ε.ε.

Γιατί το σύστημα υγείας δεν λειτουργεί ικανοποιητικά; Επειδή κάθε εβδομάδα στέλνουμε 350 εκατομμύρια λίρες στην ε.ε. έλεγε ψευδολογώντας / τερατολογώντας ο Boris Johnson στην προδημοψηφισματική περιοδεία του στην επικράτεια…

Γιατί υπάρχουν χαμηλοί μισθοί; Επειδή έρχονται οι ξένοι και δουλεύουν εδώ έλεγε ο Farage ξανά και ξανά. Γιατί περιορίζονται τα κοινωνικά επιδόματα; Επειδή παίρνουν και οι ξένοι…

Το εύκολο είναι να πει κανείς ότι «οι ψηφοφόροι ξεγελάστηκαν»… Όντως, στην ακροδεξιά εκστρατεία των brexiters χρησιμοποιήθηκαν όλα τα σύγχρονα προπαγανδιστικά / δημαγωγικά μέσα και όπλα (του είδους cambridge analytica – αν έχετε υπόψη…). Όμως κατά την ταπεινή μας άποψη η «δικαιολογία» του «αθώου» και «εύπιστου» μικροαστού βολεύει μόνο εκείνους που εξακολουθούν να ελπίζουν στην ψήφο του και τον λιβανίζουν σαν ιερή αγελάδα.

Οι αρχές του 21ου αιώνα δεν μοιάζουν καθόλου με, ας πούμε, την κατάσταση στις αρχές του 20ου ή του 19ου, απ’ την άποψη των δυνατοτήτων να ψάξει ο οποιοσδήποτε όλες τις απόψεις για ένα θέμα που τον ενδιαφέρει / αφορά· και να καταλήξει σε μια λογική και καλά θεμελιωμένη γνώμη. Και μάλιστα χωρίς καν να βγει απ’ το σπίτι του / της. Οι υποτελείς του πρώτου κόσμου κάνουν τέτοιου είδους ιντερνετικά «ψαξίματα» για θέματα που τους ενδιαφέρουν: μπορεί να είναι για το ποδόσφαιρο και το στοίχημα, μπορεί να είναι για θέματα υγείας και φάρμακα, μπορεί να είναι για θέματα «μόδας» και gossip… Ακόμα και οι (άγγλοι) συνταξιούχοι, που ενδεχομένως πολιτιστικά ανήκουν στην εποχή της μονόδρομης εκπομπής (της τηλεόρασης), έχουν σίγουρα λογαριασμούς στα social media· όπως επίσης παιδιά ή/και εγγόνια.

Αυτός ο «φουκαράς» λοιπόν, ο «απλοϊκός» ψηφόφορος, που εύκολα τον ξεγελάς, δεν υπάρχει σαν κοινωνική φιγούρα πουθενά στον πρώτο κόσμο! (Αν υπήρχε, το ερώτημα θα ήταν γιατί δεν καταφέρνουν να τον ξεγελάσουν οι ακροαριστεροί….). Οι απλοϊκές / βολικές απαντήσεις, οι ευκολοχώνευτες / συνθηματικές φόρμουλες, κι ακόμα περισσότερο εκείνες που εκδηλώνουν μνησικακία, ρατσισμό ή σεξισμό, γίνονται αποδεκτές όχι λόγω «αθωώτητας». Αλλά λόγω συμφέροντος. Οι μικροαστοί (κι εκεί έλληνες, άγγλοι, γάλλοι ή οτιδήποτε ταιριάζουν απόλυτα) καταλαβαίνουν πολύ καλά: το να «ενοχοποιείται» η ε.ε. (ή οτιδήποτε άλλο μη απτό…) για τα βάσανά τους, πραγματικά ή φανταστικά, τους απαλλάσει απ’ την ευθύνη πριν απ’ όλα να τσακωθούν στα σοβαρά με τα αφεντικά τους! Τους απαλλάσει απ’ την ευθύνη να αμφισβητήσουν τις βασικές καθημερινές παραδοχές της υποτέλειάς τους. Επιτρέπει σε μισθωτούς και εργοδότες να βρίσκονται μαζί, απ’ την ίδια μεριά, επιβεβαιώνοντας το γιατί οι πρώτοι πρέπει να θαυμάζουν και όχι να μισούν τους δεύτερους.

Καταλαβαίνουν πολύ καλά: αντί να πρέπει να πλακωθείς (ενδεχομένως κυριολεκτικά) για παράδειγμα με τους βαρώνους του χρηματοπιστωτισμού στην αγγλία και τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, είναι πολύ φτηνότερο και βολικό να σου φταίει είτε ο μετανάστης εργάτης (επειδή τον θεωρείς αδύναμο) είτε η ε.ε. (επειδή ξεμπερδεύεις με δαύτην ρίχνοντας ένα κουκί στην κάλπη…)

Παρότι οι δημαγωγοί σ’ αυτό σκοπεύουν πάντα (στην παραπλάνηση) δεν πρέπει αυτό να αναγνωρίζεται σαν «ελαφρυντικό» για κανέναν. Ειδικά όταν τα υλικά ή/και συμβολικά συμφέροντά του ευνοούνται απ’ την «παραπλάνηση». Η «θεωρία της εξαπάτησης» είναι το ακριβώς αντίθετο της ταξικής ανάλυσης χωρίς παρωπίδες: μια μεταφυσική δήθεν εξήγηση σ’ έναν κόσμο αφόρητα υλικό… Ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, δεν είναι ιδεολογίες και συμπεριφορές ατόμων που έχουν «εξαπατηθεί». Είναι εργαλεία μέσω των οποίων αυτά τα άτομα οργανώνουν την υπεράσπιση των συμφερόντων τους.

Και την εννοούν…