Και άλλες λεπτομέρειες…

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Δεν είναι, σίγουρα, γεγονός απ’ αυτά που θα μνημονεύει η Ιστορία με έντονο τρόπο. Είναι, πάντως, ενδιαφέρον: ένας αμερικάνος και ένας σαουδάραβας πήγαν χτες στην «έδρα» του «συμβουλίου της Raqqa», που βρίσκεται έξω απ’ την πόλη, πριν αυτή ακόμα «ελευθερωθεί»…

Ο αμερικάνος ήταν ο Brett H. McGurk, ο «πολιτικός υπεύθυνος» της Ουάσιγκτον για το ιρακινό και συριακό πεδίο μάχης. Ο σαουδάραβας ήταν ο Thamer al Sabhan, υπουργός του παλατιού για τα ζητήματα της περιοχής.

Γιατί τραβάει το ενδιαφέρον μας το ζήτημα; Η Raqqa ΔΕΝ είναι κουρδική πόλη. Ο πληθυσμός της ΔΕΝ είναι κούρδοι. Είναι άραβες. «Ελευθερώνεται» όμως (δηλαδή θα κατακτηθεί) απ’ τις ypg, με την βοήθεια και την καθοδήγηση του αμερικανικού στρατού.

Μοιάζει, λοιπόν, με το Kirkuk (έχει και πετρελαιοπηγές). Οπότε δεν αντέχουμε τον πειρασμό της σκέψης ότι η επίσκεψη στο κουρδοκρατούμενο «αρχηγείο», είχε να κάνει με το «μέλλον» της Raqqa· ειδικά αν την διεκδικήσει (όπως θα έπρεπε) η Δαμασκός. Η παρουσία ενός σαουδάραβα υπουργού (δηλαδή: φράγκων) βρίσκει έτσι μια κάποια εξήγηση… (Για διάφορους καραβανάδες και αμερικάνους πράκτορες, που ήταν επίσης παρόντες, δεν υπάρχει θέμα…)

Όταν ανακοινωθεί η οριστική ήττα του isis στην Raqqa δεν θα υπάρχει σοβαρή δικαιολογία για την συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας (σε υλικά, όπλα, πυρομαχικά, κλπ) προς τις ypg. Επιπλέον η διάσπαση της εδαφικής συνέχειας με το ιρακινό κουρδιστάν απ’ τον στρατό της Βαγδάτης – και τους άραβες σιίτες pmu – ίσως αναγκάσει την Ουάσιγκτον να γίνει πιο προσεκτική στο τι κάνει μεταξύ συρίας και ιράκ.

Να τα σοβαρά θέματα που μπορεί να κουβέντιασαν οι «σύμμαχοι» έξω απ’ την Raqqa… Σοβαρά και ζόρικα.

(φωτογραφία: ο McGurk είναι στη μέση, με το καλωσυνάτο ύφος – ο al Sabhan δεξιά…)

Ουάσιγκτον – Αθήνα, ένας ψόφιος κοριός απόσταση

Τρίτη 17 Οκτώβρη. … Η εντεινόμενη δυναμική της στρατηγικής μας σχέσης με τις ηπα, ειδικά στην οικονομία, την ενέργεια και την άμυνα / ασφάλεια είναι κρίσιμη. Με τον πρόεδρο Τραμπ θα έχω την ευκαιρία να κουβεντιάσω όλα αυτά τα θέματα…

… Είναι καθαρό ότι με δεδομένο το ενδιαφέρον τους για την σταθερότητα στην περιοχή, καθώς και την εξαιρετικά σημαντική [: extremely important] αμυντική συνεργασία μας με τις ηπα – συμπεριλαμβανόμενου του κόλπου της Σούδας – οι ηπα έχουν ειδικό ενδιαφέρον να δουλέψουν προς αυτήν κατεύθυνση. Βρισκόμαστε σε μια φάση όπου οι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής της ελλάδας έχουν κοινά σημεία με την στρατηγική των ηπα στην περιοχή…

Τάδε έφη Alex – ο – ηγέτης – ο ψόφιος – κοριός, μεταξύ άλλων, πριν 3 ημέρες σε συνέντευξή του στην ελληνοαμερικανική εφημερίδα του Σικάγο “greek news”. Δεν εκφράζει απλά τον εαυτό του και τις ονειρώξεις του. Εκφράζει τους προσανατολισμούς και τους καϋμούς όλου του ελληνικού βαθέος κράτους, με όποια εκδοχή πολιτικής βιτρίνας κι αν εκφράζεται αυτό.

Ευτυχώς το ελλαδιστάν δεν είναι το μόνο κράτος που βροντοφωνάζει ότι «οι στόχοι του στην εξωτερική πολιτική» ταιριάζουν με την στρατηγική των ηπα στην περιοχή· οπωσδήποτε στη «νέα στρατηγική» που σημαδεύει το ιράν, την συρία, το ιράκ, τον λίβανο, σε κάποιο βαθμό την τουρκία, αλλά όχι μόνον αυτά. Εκτός απ’ το Τελ Αβίβ, ο άλλος φανατικός οπαδός αυτής της αμερικανικής στρατηγικής είναι το χουντοσεϊχάτο του Ριάντ (ο αδελφός Σίσι δεν έχει εκδηλωθεί ακόμα, καθότι στραβώνει όταν πριμοδοτείται η σαουδική αραβία).

Πριν σφίξουν χέρια και αγκαλιαστούν στο άσπρο σπίτι στην Ουάσιγκτον το ψόφιο κουνάβι και ο ψόφιος κοριός, σήμερα, με κάθε τιμή, ο «βασιλιάς Salman», με το ένα πόδι στον τάφο και τα δύο στη σύνταξη, πρόλαβε να συγχαρεί το περασμένο Σάββατο τον Τραμπ για την ανανέωση της επιθετικότητας κατά της Τεχεράνης, και όχι μόνο. Το ψόφιο κουνάβι ανταπόδωσε με θέρμη και αναγνώρισε την υποστήριξη του Salman στις κοινές προπάθειες για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια. Για την σταθερότητα δηλαδή.

Συνεπώς σήμερα ο Alex – ο – ηγέτης και το συνεργείο του θα είναι οι τρίτοι στη σειρά που θα αναγνωρίσουν τις άοκνες αμερικανικές προσπάθειες για το καλό του πλανήτη και, ειδικά, της περιοχής. Με χρονική σειρά, έχουμε και λέμε: ισραήλ, σαουδική αραβία (plus εμιράτα), ελλαδιστάν. Το χάλκινο … αλλά, επιτέλους, μια θέση στο βάθρο! (Μπορεί να είναι κάπως τελειωμένοι όλοι τους, άλλος περισσότερο άλλος λιγότερο, αλλά το βά(ρα)θρο έχει άλλη χάρη.)

Δεν φαίνεται να υπάρχουν άλλοι στον πλανήτη που να συμμερίζονται αυτήν την αμερικανική «σταθεροποιητική στρατηγική» στη μέση Ανατολή περιμένοντας ότι θα φάνε κάτι απ’ τα πτώματα που σπέρνει και θα σπείρει. Δεν φαίνεται, επιπλέον, να υπάρχουν κάποιοι απ’ τους «μεγάλους» της ε.ε. και της ευρωζώνης, που να βλέπουν με συμπάθεια την λιγούρα της ελληνικής ύαινας. Δεν πειράζει. Ας εγκατασταθεί εδώ μόνιμα ο 6ος στόλος, ας γεμίσει η Σούδα με αμερικανικά uav, ας φάμε δολάρια με χρυσά κουτάλια – κι ας πάνε να πηδηχτούν όσοι διαφωνούν…

Θα «πιάσει» αυτός ο εκδηλωμένος πια postmodern έρωτας της Αθήνας προς την Ουάσιγκτον; Επιτρέψτε μας: όσοι σκέφτονται με δεδομένα 20ου αιώνα είναι ήδη «στο χρονοντούλαπο της ιστορίας» – για να θυμηθούμε και κάποιον που θα ήθελε να αντιγράφει ο εξοχότατος Alex.

(φωτογραφία: την επόμενη φορά κρατήστε μια θέση και για τον έλληνα…)

Ένας μελλοθάνατος στο Κρεμλίνο

Τρίτη 10 Οκτώβρη. Η επίσκεψη του «βασιλιά Salman», της σαουδικής αραβίας, στη Μόσχα την περασμένη Πέμπτη σχολιάζεται διεθνώς σαν «σημαντική στροφή του Ριάντ». Ακόμα και ο ρώσος υπ.εξ. Sergei Lavrov την χαρακτήρισε «real turning point». Έγινε το Ριάντ, παλιός και βετεράνος σύμμαχος της Ουάσιγκτον, «φίλος της Μόσχας» και το ανάποδο; Όχι δα!!!

Ο νυν βασιλιάς του οίκου των Σαούντ βρίσκεται με το ενάμισυ πόδι κάτω απ’ τον θρόνο του: έχει κάνει τον γυιό του υπ.εξ. και σχεδόν βασιλιά. Η επίσημη στέψη θα γίνει πολύ σύντομα. Όμως άλλα βλαστάρια της ίδιας μεγάλης οικογένειας πριονίζουν την καρέκλα του «πρίγκηπα Mohammad bin Salman», με έντονη διάθεση να του πριονίσουν και τα πόδια. Η επίθεση εναντίον της Ντάκα (και εμμέσως εναντίον της Τεχεράνης) απέτυχε, όπως έχει αποτύχει και ο πόλεμος κατά της υεμένης. Το χειρότερο: η cia είχε άλλους ευνοούμενους στη σαουδική αραβία, και όχι τον «πρίγκηπα».

Συνεπώς ο μπαμπάς έτρεξε στη Μόσχα για να αγοράσει μια κάποια υποστήριξη στο βλαστάρι του. Ενδεχομένως με την μορφή πληφοροριών απ’ τις υπηρεσίες του ρωσικού βαθέος κράτους. Αυτό μεταφράζεται σε αγορές όπλων: όταν η έρημος θα είναι άχρηστη για τα πετρελαϊκά της κοιτάσματα θα γίνει ένα ωραιότατο ντεκόρ για τα όπλα κάθε είδους που αγοράζουν τόσα χρόνια οι πετροφασίστες. Η Μόσχα πάντως, όπως κάθε έμπορος όπλων, ενδιαφέρεται για το cush των σαουδαράβων, κι όχι για το αν θα καταφέρουν ποτέ να χρησιμοποιήσουν το οπλοστάσιό τους.

Αλλά για να πουλήσει μαζί με τα όπλα της (και μέσω αυτών) μια κάποια υποστήριξη στον νεαρό πρίγκηπα με τα σκονάκια θέλει και κάποια ανταλλάγματα. Κατ’ αρχήν να φροντίσουν οι διαβόητες μυστικές υπηρεσίες του Ριάντ να απολυμάνουν απ’ τον «ιό του ουαχαβιτισμού» που οι ίδιες έφτιαξαν την επικράτεια της ρωσικής ομοσπονδίας. Και, επιπλέον, να μαζέψουν τα χέρια τους απ’ την συριακή επικράτεια, δηλαδή να σταματήσουν να ζορίζουν τον ρωσικό σχεδιασμό εκεί.

Γίνονται όλα αυτά μαζί; Δεν γίνονται. Είναι σα να ζητάς από κάποιον να κόψει το λαιμό του προκειμένου να σώσει το κεφάλι του…

Παιχνίδια για να περνάει η ώρα

Τρίτη 10 Οκτώβρη. Προφανώς το ρωσικό καθεστώς δεν αγνοεί καθόλου τι είναι το σαουδαραβικό, και τα συμφέροντά του. Ισχύει και το ανάποδο. Πως, για παράδειγμα, μπορεί να συμβιβαστεί μια «φιλία» του Ριάντ με την Μόσχα στηριγμένη στο συμμάζεμα των ουαχαβιτών, όταν η «φιλία» του Ριάντ με το Τελ Αβίβ στηρίζεται στο ακριβώς αντίθετο; Πως μπορεί είτε ο μελλοθάνατος είτε το βλαστάρι του να εγγυηθούν στη Μόσχα ότι «θα κάτσουν φρόνιμα» είτε στη μέση Ανατολή είτε στη νοτιοανατολική ασία όταν η αποσταθεροποίηση αυτών των περιοχών και το εμπόριο χάους είναι ο μόνος λόγος ύπαρξης που έχει απομείνει στο καθεστώς τους;

Υπάρχει, όμως, κάτι ακόμα χειρότερο. Στην καπιταλιστική φάση όπου το πετρέλαιο (θα) χάνει όλο και περισσότερο την στρατηγική του σημασία ποιος είναι ο λόγος που η πετρελαιοπαραγωγός ρωσία θα έπρεπε να νοιάζεται για την μακροημέρευση της πετρελαιοπαραγωγού σαουδικής αραβίας και των δορυφόρων της στη χερσόνησο; Είναι ανταγωνιστές σε μια αγορά που (θα) μικραίνει· κατά συνέπεια σε μια αγορά όπου το «ο θάνατός σου η ζωή μου» έχει αρχίσει ήδη να γίνεται ο κανόνας.

Μπορούμε λοιπόν να υποστηρίξουμε βάσιμα ότι ο απελπισμένος πατέρας, που κουβαλήθηκε στη Μόσχα με το αεροπλάνο του με τις χρυσές σκάλες και μια κουστωδία εκατοντάδων ακολούθων που έβαλε σε μπελάδες το ρωσικό σύμπλεγμα της ασφάλειας, με την ελπίδα να σώσει το τομάρι και τον θρόνο του γιού του, παρά τις «θερμές κουβέντες και προσφωνήσεις» που άκουσε και παρά τα λεφτά και τα deal του, ήταν ο ίδιος dead man walking στην επιστροφή όπως όταν πήγαινε.

Απλά είναι έτσι το γεωπολιτικό και ιμπεριαλιστικό ταμπλώ της εποχής: όλοι παίζουν με όλους… μέχρι να σταματήσουν να παίζουν.

Και κάποιοι πετροδικτάτορες δεν νοιώθουν καλά

Κυριακή 8 Οκτώβρη. Οπωσδήποτε αυτός ο γιάπης – με – τα – σκονάκια του, του Ριάντ. Γλύτωσε από δολοφονικών προθέσεων επίθεση εναντίον του τον περασμένο Αύγουστο, αλλά οι εχθροί του μέσα στο σόι των Σαούντ δεν σταματούν. Μόλις χτες έγινε κι άλλη επίθεση (δεν πέτυχε) σ’ ένα απ’ τα παλάτια, στην Τζέντα.

Κάθε φορά που την γλυτώνει γίνεται και πιο μανιακός στο να κυνηγάει εχθρούς και φαντάσματα. Φαίνεται όμως ότι όσο πιο μανιακός γίνεται τόσο περισσότερο τον σημαδεύουν. Λέγεται πως ούτε η cia τον γουστάρει: τον βρίσκει απρόβλεπτο και ασταθή. “Ψυχάκια” δηλαδή, αλλά δεν το λέει έτσι.

Μήπως ακόμα κι αυτή η θρυλική cia έχει αρχίσει να ρετάρει; Μπροστά στο ψόφιο κουνάβι ο πρίγκηπας Mohammad bin Salman είναι παιδαρέλι…

Μέση ανατολή 1

Παρασκευή 6 Οκτώβρη. Η τριχοτόμηση της συριακής και της ιρακινής επικράτειας σε ένα «σιιστάν», ένα «σουνιστάν» και ένα «κουρδιστάν» ήταν, υποτίθεται, ο σχεδιασμός της Ουάσιγκτον και όχι μόνο εδώ και χρόνια. (Το «υποτίθεται» το εξηγούμε παραπάτω). Σύμφωνα με την σχετική ρητορική ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός είχε αναθέσει στον εαυτό του να διορθώσει «τα λάθη στη χάραξη των συνόρων» των σχετικών κρατών, μετά το τέλος της γαλλικής και της αγγλικής αποικιοκρατίας, ύστερα απ’ τον β παγκόσμιο.

Ο isis εμφανίστηκε στη σκηνή σαν βασικό εργαλείο υλοποίησης αυτού του σχεδιασμού. Σε αντίθεση με εκείνο που στη δύση ονομάστηκε «αλ Κάιντα» (μια ισλαμική διεθνής αντάρτικου πόλης, με στόχο την αποσταθεροποίηση φιλοαμερικανικών αραβικών καθεστώτων, με πρώτο εκείνο του ριάντ) ο isis επεδίωξε και κατάφερε να κατακτήσει εδάφη. Και να δημιουργήσει κράτος, με την έννοια βασικών θεσμών: αστυνόμευσης, δικαστηρίων, εκπαιδευτικού συστήματος, τακτικού στρατού, υπ. οικονομικών, ακόμα και ερευνητικού / τεχνολογικού τομέα d.i.y. Αφετηρία της δημιουργίας του ήταν οι σουνιτικοί πληθυσμοί του ιράκ και, κυρίως, οι άνεργοι σουνίτες καραβανάδες του άλλοτε στρατού του Σαντάμ Χουσεΐν, που είχε διαλύσει οι αμερικάνοι απ’ το 2003. Αλλά πολύ γρήγορα τα χαρακτηριστικά του διαμορφώθηκαν απ’ το Ριάντ που τον χρηματοδοτούσε, την σκληροπυρηνικά συντηρητική ιδεολογία του ουαχαβιτισμού, αλλά και την συρροή μη ιρακινών (και αργότερα μη σύριων) ενόπλων. Απ’ την κεντρική και ανατολική ασία, την βόρεια αφρική αλλά και την ευρώπη. Αυτό ήταν “μοντέλο αφγανών μουτζαχεντίν”: μπορεί για τους ιρακινούς σουνίτες οι “απ’ έξω αδελφοί” να ήταν βοήθεια, αλλά για την Ουάσιγκτον ήταν σχέδιο μελλοντικής διάχυσης. Το έχουμε ονομάσει: stay in front…

Η ραγδαία προέλαση του isis τα προηγούμενα χρόνια (μέχρι το 2015) και η προοπτική δημιουργίας ενός κάποιου “σουνιστάν” που θα εμφανιζόταν σαν «αναπόφευκτη» εξέλιξη, κατέλαβε την πολιτική, στρατιωτική αλλά και δημαγωγική σκηνή της περιοχής και του πλανήτη… Επιτρέποντας στους κουρδικούς πληθυσμούς και, ειδικά, στα αφεντικά τους, είτε στο ιράκ είτε στη συρία, να μείνουν στο βάθος της σκηνής (του πεδίου μάχης), διακριτικά στη σκιά, απλά περιμένοντας τις εξελίξεις. Το «κουρδιστάν» θα δημιουργούνταν αναπόφευκτα αν οι υπόλοιπες ιρακινές και συριακές εκτάσεις διαλύονταν σε ένα «σιιστάν» και ένα «σουνιστάν»…

Η Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ και οι σύμμαχοί τους έτριβαν τα χέρια τους ενισχύοντας (όχι και τόσο) υπόγεια τους σουνίτες αντι-Άσαντ ενόπλους. Το σχέδιο φαινόταν να πηγαίνει κατ’ ευχήν…

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο

Κυριακή 20 Αυγούστου. Το ότι το Ριάντ είναι ο βασικός παραγωγός (από ιδεολογική άποψη) και χρηματοδότης του ουαχαβιτισμού, αυτής της ακροδεξιάς πολιτικής που είναι μασκαρεμένη με θρησκευτικά στολίδια, είναι γνωστό. Όταν, λοιπόν, ένα πρωτοκοσμικό κράτος αποφασίζει να κάνει μια έρευνα «για τον ρόλο της σαουδικής αραβίας στην υποστηρίξη του ισλαμικού εξτρεμισμού» στην επικράτειά του, υποθέτει κανείς ότι θέλει να ξεσκεπάσει τον διεθνή ρόλο της σαουδαραβικής χούντας.

Αμ δε!!! Η κυρία May, πρωθ. της αγγλίας, της σκωτίας, της ουαλίας και της βόρειας ιρλανδίας, ανακοίνωσε προχτές ότι η σχετική έρευνα (για τον ρόλο του σαουδαραβικού σπόνσορινγκ «τρομοκρατών» εντός της επικράτειάς της), που ολοκληρώθηκε πριν 6 μήνες, θα παραμείνει κρυφή κι απόρρητη. Γιατί; Επειδή (λέει) αυτό επιβάλλουν «λόγοι εθνικής ασφάλειας» αλλά και επειδή (λέει) «πρέπει να προστατευτούν τα προσωπικά δεδομένα». Συμπεραίνει κανείς ότι η έρευνα έγινε μόνο και μόνο για να προστεθούν «διαπραγματευτικά χαρτιά» στο επόμενο εμπορικό deal μεταξύ Λονδίνου και Ριάντ. Όσο για τα εξαίσια θύματα; Έτσι κι αλλιώς είναι όλοι νεκροί – λέει η κυρία May.

Δεκαπέντε άτομα, αγγλικής υπηκοότητας, που ήταν στους δίδυμους πύργους στη Ν. Υόρκη στις 11 Σεπτέμβρη του 2001 και επέζησαν, είναι έξαλλα με την κυρία May. Έχουν δίκιο, αλλά πρέπει να ξεκουνήσουν πολύ περισσότερους. Αφού το ξέρουν: η πολεμική βιομηχανία της αγγλίας ζει απ’ τις αγορές του Ριάντ…

Εφόσον, λοιπόν, η σαουδαραβική και οι λοιπές πετρελαιοπαραγωγές χούντες της αραβικής χερσονήσου κάνουν δύο πράγματα ταυτόχρονα, χρηματοδοτούν τους ουαχαβίτες και χρηματοδοτούν και τις πρωτοκοσμικές πολεμικές βιομηχανίες (και πολλές μπίζνες ακόμα…), θα πρέπει να αναγνωριστεί δημόσια, ανοικτά και σε ικανή κοινωνική κλίμακα η σχέση της «ισλαμικής τρομοκρατίας» με τα πρωτοκοσμικά καπιταλιστικά συμφέροντα! Μην το βασανίζουμε άλλο!

Εκεί είναι το αδύνατο σημείο δεκαετιών σφαγών…

Συρία

Παρασκευή 18 Αυγούστου. Στο συριακό πεδίο μάχης ο isis χάνει ραγδαία εδάφη στην αραιοκατοικημένη κεντρική συρία, στα ανατολικά της Χομς. Αλλά η περιοχή της οποίας ο έλεγχος τείνει να αποκτήσει μεγάλη σημασία είναι η Idlib και τα περίξ της. Εκεί που το καθεστώς Άσαντ «αποθήκευε» τους αντικαθεστωτικούς που ηττημένοι συμφωνούσαν να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, ελπίζοντας ότι θα φαγωθούν μεταξύ τους.

Ε, απ’ αυτόν τον «εσωτερικό πόλεμο» που πράγματι ξέσπασε πριν μήνες κερδισμένοι βγήκαν οι proxies του Ριάντ (και του Τελ Αβίβ). Ηττήθηκαν, αντίθετα, οι proxies της Άγκυρας, που από καιρό έχουν πάψει (με διακριτικό τρόπο) να είναι αντι-Άσαντ.

Αυτό ενοχλεί ιδιαίτερα την Άγκυρα, αλλά και την Τεχεράνη και την Δαμασκό. Θεωρητικά θα μπορούσε ο τουρκικός στρατός να εισβάλει σ’ αυτή τη ζώνη, καταλαμβάνοντας πριν και μια ζώνη απ’ τον κουρδικό θύλακα της Afrin. Αλλά (υποθέτουμε) δεν είναι αυτό που θα ήθελε να κάνει η Άγκυρα: θα έχει πολλές απώλειες σ’ αυτόν τον έμμεσο αλλά κρίσιμο πόλεμο με τους αντιπροσώπους της σαουδικής αραβίας και του ισραήλ.

Είναι απίθανο ο συριακός στρατός και οι σύμμαχοί του να ασχοληθούν με το Idlib τους επόμενους μήνες – έχουν μπροστά τους πολύ σημαντικότερο έργο: την απελευθέρωση της Deir ez-Zor. Είναι πιθανό λοιπόν (αν και όχι εύκολο ή/και γρήγορο) ότι η τετραπλή συμμαχία (Μόσχα – Άγκυρα – Τεχεράνη – Δαμασκός) θα δοκιμάσει να ξαναφτιάξει αξιόμαχους proxies μέσα σ’ αυτή τη ζώνη.

Αν τέτοια είναι η επιλογή (και οι διαρκείς στρατιωτικές συζητήσεις μεταξύ Άγκυρας, Τεχεράνης, Μόσχας θα το δείξουν) θα χρειαστούν σίγουρα κάποιοι μήνες…

Ιράν

Δευτέρα 7 Αυγούστου. Δεκαεννιά πρόεδροι, αντιπρόεδροι και πρωθυπουργοί, καθώς και δεκαοκτώ πρόεδροι κοινοβουλίων. Ανάμεσά τους η υπ.εξ. της ε.ε. Federica Mogherni, o Dmitry Rogozin (απ’ τον στενό κύκλο του Putin), και ο κινέζος υπουργός υποδομών He Lifeng – αλλά και μια υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία απ’ την παλαιστινιακή Hamas, καθώς και ένας υπουργός απ’ το κατάρ. (Για την παρουσία της Χεζμπ’ αλλάχ δεν χρειάζεται ιδιαίτερη μνεία…).

Μπορεί αυτό το συμμάζεμα να ήταν συμβολικό, αλλά ακόμα κι έτσι δεν αντιστοιχεί σε εκείνο που η Ουάσιγκτον και οι πολύ στενοί της σύμμαχοι (Τελ Αβίβ, Ριάντ) χαρακτηρίζουν «μήτρα της παγκόσμιας τρομοκρατίας» – έτσι δεν είναι; Ο λόγος για την ορκωμοσία του προέδρου του ιράν Rouhani. Είναι προφανές ότι το ιρανικό καθεστώς διεθνοποίησε μια εσωτερική πολιτική του διαδικασία για να κάνει άσεμνη χειρονομία προς εκείνους που έχουν ανανεώσει τις προσπάθειές τους να το αποκλείσουν απ’ την διεθνή σκηνή, παρουσιάζοντάς το σαν “κράτος – τρομοκράτη”. Είναι εξίσου προφανές ότι όλοι όσοι αποδέχτηκαν τις προσκλήσεις έκαναν την ίδια χειρονομία προς την ίδια μεριά.

Ο παγκόσμιος ηγεμονικός ρόλος των ηπα έχει στραπατσαριστεί, αυτό είναι βέβαιο. Το ίδιο βέβαιο είναι ότι το αμερικανικό καθεστώς, άσχετα με το ποιος παριστάνει τον πρόεδρο στην Ουάσιγκτον, βρίσκεται μπροστά σε μια εξέλιξη που δεν έχει ξαναζήσει στην ιστορία του: το να αμφισβητείται πρακτικά η ηγεμονία του όχι από ένα “αντίπαλο μπλοκ”. Χωρίς, δηλαδή, να υπάρχει κι ένα “φιλικό μπλοκ” (έστω: “υποτελές”).

Ο πολυπαραγοντικός χαρακτήρας αυτής της αμφισβήτησης και η ρευστότητα που χαρακτηρίζει αυτήν την περίοδο του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού δεν είναι φιλολογικά γεγονότα! Και μας φαίνεται λογικό πως μεγαλύτερες υποκειμενικές δυσκολίες απ’ όλους τους σοβαρούς “παίκτες” (άσχετα από μέγεθος) αντιμετωπίζουν εκείνοι οι καθεστωτικοί που δεν έχουν (ιστορικό) παρελθόν σοβαρής ήττας, απωλειών, καθίζησης στον διεθνή καταμερισμό. Όχι “προσωπικό” παρελθόν· “εθνικό”.

Αυτές οι υποκειμενικές δυσκολίες έως αδυναμίες εκδηλώνονται, φυσικά, (και) “πολιτικά” – με την έννοια της έκφρασης των κεντρικών εξουσιών. Να ένα μέρος της εξήγησης για την αλλοπρόσαλλη επιφάνεια της τωρινής αμερικανικής “εξωτερικής πολιτικής”, που δεν κρύβει μεν την επιθυμία και την πρόθεση να αναστηλωθεί το “αμερικανικό μεγαλείο” (στο ύψος που βρισκόταν πριν 20 μόνο χρόνια!) αλλά δεν βρίσκει (τουλάχιστον ακόμα) και τον βολικότερο τρόπο για να επιχειρήσει αυτήν την αναστήλωση· με προοπτική αιώνα!

America first? Εύκολο να το λες… Αλλά ύστερα έρχονται χαμπέρια ακόμα και απ’ την Τεχεράνη…

Near east

Τετάρτη 2 Αυγούστου. Τηρουμένων των ιστορικών και γεωπολιτικών αναλογιών, η επίσκεψη του Muqtada al-Sadr στην Jeddah, την περασμένη Κυριακή, και η συνάντησή του με τον «θα σας γ…σω όλους» αντιβασιλιά του Ριάντ Mohammed bin Salman (αυτόν με το πρόβλημα στη μύτη…) θα μπορούσε να θεωρηθεί κάτι ανάλογο με επίσκεψη κάποιου πολωνού στρατηγού στο Λονδίνο, και την συνάντησή του με την βασίλισσα της αγγλίας, το 1985!

Το πιθανότερο είναι να μην ξέρετε ποιος είναι ο Muqtada al-Sadr. Πρόκειται ίσως για τον ισχυρότερο σιίτη ηγέτη στο ιράκ, πρώην επικεφαλής του «στρατού του Μαχντί», που για χρόνια, στην αρχή της αμερικανικής κατοχής, προκάλεσε πολλά και σοβαρά προβλήματα στους κατοχικούς και στους συνεργάτες τους. Στην Βαγδάτη υπάρχει μια μεγάλη περιοχή (φτωχογειτονιές) που λέγεται (στα αγγλικά) Sadr City, προς τιμήν του πατέρα του, που ήταν ιμάμης ευρύτατης αποδοχής. Ο ίδιος ο Muqtada, αφού πρώτα, επί κάποια χρόνια μετά το 2003, αρίστευσε σαν πολέμαρχος κατά των συνεργατών των αμερικάνων, μετακόμισε στο ιράν, στην Κόμ, όπου σπούδασε, και έγινε ιμάμης. Από τότε, επιστρέφοντας στη Βαγδάτη, άφησε στην άκρη τα πολιτικά (: στρατιωτικά) καθήκοντά του, και ανέλαβε αποκλειστικά την ιδεολογική καθοδήγηση των οπαδών του. Ή έτσι φαίνεται…

Τι ήθελε, λοιπόν, ο Muqtada al-Sadr, που είναι εγγυημένα “φίλος της Τεχεράνης”, στη λυκοφωλιά του Salman; Μήπως μετέφερε κάποιο συμβιβαστικό μήνυμα απ’ το ιράν; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι υπάρχει εσωτερική φαγούρα στους ιρακινούς σιΐτες, και πως ο al-Sadr ψάχνει στηρίγματα στους (ακροδεξιούς και πορωμένους) ουαχαβίτες του Ριάντ. Αν και είναι αλήθεια ότι ο al-Sadr δεν είναι θρησκευτικά σεχταριστής (και ποτέ δεν ήταν, το αντίθετο) το να τον θεωρεί κανείς τόσο χαζό ώστε να περιμένει την “φιλία” των κοκάκηδων του σαουδαραβικού παλατιού (και των πολεμόκαβλων του Τελ Αβίβ…) θα ήταν σα να λέει ότι έχει αποβλακωθεί εντελώς.

Η δική μας εκτίμηση είναι ότι όχι, δεν πρόκειται περί αυτού. Ο φραξιονισμός στους σιΐτες του ιράκ είναι πιθανός – πολιτικός προσοδισμός (εντονότερος μετά την “απελευθέρωση” της Μοσούλης) λέγεται. Αλλά κανείς δεν έχει χάσει το μυαλό του. Η επίσκεψη του al-Sadr στην φωλιά των εχθρών του μοιάζει μάλλον με την σκηνή απ’ τον Νονο 1, όπου ένας απ’ τους ανθρώπους του Κορλεόνε εμφανίζεται στην αντίπαλη μαφία σα “δυσαρεστημένος”. Στην ταινία δεν το τρώνε. Στην μεσανατολική πραγματικότητα, και με στριμωγμένους στα σκοινιά τους σαουδάραβες και τους λίγους υποτακτικούς τους, δεν αποκλείεται να το φάνε. Ή να το μισο-φάνε.

Ο al-Sadr θα μπορούσε να τους «πείσει για την δυσαρέσκειά του» απέναντι στην Τεχεράνη, αφού αυτοί οι πρίγκηπες και λοιποί υπό ξεπεσμό είναι μόνιμα σε «κατάσταση» να πιαστούν από οτιδήποτε. Οι ιρανοί φρουροί της επανάστασης έχουν εκπαιδεύσει στο ιράκ μια πολιτοφυλακή ονόματι Al-Hashd Al-Shaabi, κάποιων χιλιάδων μελών (οι εκτιμήσεις είναι τόσο ασαφείς που δεν έχει νόημα να αναφέρουμε αριθμούς), αρκετοί απ’ τους οποίους ήταν βασικοί στην πολιορκία και την κατάληψη της Μοσούλης, στις μάχες τετράγωνο – τετράγωνο. Είναι, δηλαδή, μπαρουτοκαπνισμένοι. Κάποιοι λένε ότι είναι μια νέα Χεζμπ’ αλλάχ, στο ιράκ αυτή τη φορά. Δεν αποκλείεται.

Κατά την άποψη μας τέτοιος αριθμός πειθαρχημένων και ιδεολογικά σταθερών πεζικάριων δεν θα μπορούσε να βρεθεί στο ιράκ έξω απ’ τον (παλιό;) “στρατό του Μαχντί”. Αλλά ο al-Sadr μπορεί, ίσως, να το παίξει ότι η Al-Hashd Al-Shaabi τον “ξεπερνάει” και τον “περιθωριοποιεί”. Με τέτοια παραμυθάκια μπορεί να πεισθούν οι Salman: η διορατικότητά τους είναι «υψηλού επιπέδου», και αποδεικνύεται απ’ τον καυγά που έχουν ξεκινήσει με την Ντόχα.

(Η Τεχεράνη κυκλοφοράει μια διαφορετική εκδοχή, την οποία μπορούμε μεν να παρουσιάσουμε αλλά δεν έχουμε διασταυρώσει. Ότι ο al-Sadr πήγε στην Jeddah καλεσμένος του Salman που προσπαθεί, με ιρακινή μεσολάβηση προς τους Houthis, να σταματήσει τον πόλεμο που χάνει, στην υεμένη. Χμμμ… Παραείναι βολική εκδοχή – βολική για το ιρανικό καθεστώς… Θα δείξει.)

Αν αναρωτηθείτε «και τι μας νοιάζουν εμάς αυτά;» δεν θα κάνουμε τον κόπο να σας πείσουμε. Απλά ο al-Sadr και ο «στρατός του Μαχντί», πριν καμιά δεκαετία, απείλησαν να τινάξουν στον αέρα τον αμερικανικό σχεδιασμό στο ιράκ (με τις εξαιρετικά διακριτικές πλάτες της Τεχεράνης και την βοήθεια, τότε, των ιρανών φρουρών της επανάστασης) – περισσότερα δεν μπορούμε να πούμε εδώ. Το εξώφυλλο του αμερικανικού καθεστωτικού newsweek στις 4 Δεκέμβρη του 2006 (φωτογραφία επάνω) δεν ήταν τυχαίο.

(δεύτερη φωτο: μια επίσης αναγνώριση του ρόλου του al-Sadr «τότε», από αντικαθεστωτική μεριά αυτή τη φορά…

τρίτη φωτό: απ’ την προχτεσινή επίσκεψη. Εκατό χρονών η αλεπού, εκατοένα τα αλεπόπουλα…)