Tag: κίνα

Αφγανιστάν 2

Κυριακή 19 Νοέμβρη. Αντέχει η Ουάσιγκτον να χάσει το αφγανιστάν· ή, έστω, ύστερα από 16 χρόνια κατοχής, να αρχίσει να διαμορφώνεται μια “συνεννόηση” που θα την αφήνει στην άκρη; Όχι, δεν το αντέχει.

Αλλά μια τέτοια προοπτική έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στον ορίζοντα. Το Πεκίνο ήδη δουλεύει σαν “μεσολαβητής” ανάμεσα στη Καμπούλ και στην Ισλαμαμπάντ. Το είδος και το περιεχόμενο της μεσολάβησης είναι άγνωστο. Εκείνο που είναι καθαρό όμως είναι ότι το Πεκίνο, παλιός και σταθερός σύμμαχος του πακιστανικού καθεστώτος, έχει κάνει “πολιτική απόβαση” στο αφγανιστάν· κάτι που δεν μπορεί να υποτιμάει κανείς, δεδομένων των καπιταλιστικών “αναπτυξιακών” προτάσεων που κουβαλάει για την συγκεκριμένη περιοχή μέσα στους “δρόμους του μεταξιού”.

Αν αυτό συνδυαστεί με κάποιου είδους “πατρονεία” της Μόσχας επί των Ταλιμπάν (που δεν αφορά μόνο τον εξοπλισμό τους αλλά οπωσδήποτε και την πολιτική αναγνώρισή τους), και την στρατηγική συμμαχία Μόσχας – Πεκίνου, τότε ο κύκλος ολοκληρώνεται: οι ταλιμπάν θα πιέζουν σταθερά και εντατικά με τα όπλα τους, μέχρις ότου εμφανιστεί δημόσια ένας “διάλογος” στον οποίο η Ουάσιγκτον θα είναι λίγο πολύ παρατηρητής. Όπως στην Astana.

Αξίζει να θυμίσουμε ότι πριν λίγους μόνο μήνες, το περασμένο καλοκαίρι, όταν το ψόφιο κουνάβι έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει με την κατοχή του αφγανιστάν και την εντεινόμενη αντίσταση των ταλιμπάν, ο πρώην ceo της εταιρείας μισθοφόρων blackwater Eri Prince του πρότεινε να αναλάβει την κατοχή ιδιωτικός στρατός που θα πληρώνεται απ’ τα έσοδα της (αμερικανικής) εκμετάλλευσης των αφγανικών κοιτασμάτων. Ήταν η πιο καθαρή ως τώρα παραδοχή του ενός απ’ τους δύο στόχους της κατοχής του αφγανιστάν: μισθοφόροι μπάτσοι που φυλάνε ορυχεία αμερικανικής ιδιοκτησίας… (Ο άλλος είναι να εμποδιστεί η κινεζική οικονομική απόβαση).

Το σχέδιο του Prince δεν έχει γίνει επίσημα δεκτό ακόμα, παρότι αυτή τη στιγμή οι μισθοφόροι καραβανάδες στο αφγανιστάν είναι σχεδόν διπλάσιοι απ’ τον «κανονικό» νατοϊκό στρατό: υπολογίζονται στις 25.000. Καταλαβαίνει όμως κανείς το γιατί οι κινέζικες προτάσεις είναι ισχυρά πιο πειστικές: πρώτον δεν έχουν στρατό, και δεύτερον η εκμετάλλευση των πρώτων υλών θα είναι «μικτή», άρα θα μένουν πολλοί παράδες μέσα στο αφγανιστάν. Γιατί να μην τις καλοβλέπουν τόσο οι αντάρτες φύλαρχοι των ταλιμπάν όσο και οι κυβερνητικοί της Καμπούλ;

Άντε, και καλή σταδιοδρομία

Σάββατο 18 Νοέμβρη. Τα κατάφερε! Υποθέτουμε ότι οι “γονείς” του θα είναι ενθουσιασμένοι: πήρε το πτυχίο του στην ιατρική, και μάλιστα με πολύ καλό βαθμό.

Η αλήθεια είναι ότι είχε “καταπιεί γνώσεις” που οι συμφοιτητές του θα δυσκολεύονταν. Πάνω από ένα εκατομμύριο φωτογραφίες ιατρικού περιεχομένου· 53 βιβλία ιατρικής· δύο εκατομμύρια ιατρικές διαγνώσεις· και 400.000 άρθρα ιατρικού περιεχομένου σε διάφορους τομείς.

Μετά απ’ αυτό το ότι το “Xiaoyi” πήρε 456 μονάδες στο διαγώνισμα που έδωσε (με άριστα; το 460; δεν ξέρουμε) δείχνει ότι η σκληρή προσπάθεια αμοίβεται.

Πειράζει που είναι ρομπότ (κινέζικης κατασκευής); Πειράζει που είναι το πρώτο τέτοιο που δίνει εξετάσεις για πτυχίο ιατρικής και το παίρνει; Πειράζει που θα κάνει και «μεταπτυχιακά»; Πειράζει που θα πιάσει δουλειά τον επόμενο Μάρτη (όχι ένα κομμάτι… εκατοντάδες παρόμοια) σε όλες τις ιατρικές σχολές της κίνας βοηθώντας φοιτητές αλλά και καθηγητές σε ζητήματα διάγνωσης;

Ζηλεύετε; Σκεφτείτε τουλάχιστον αυτό: αν έπιανε δουλειά στην ελλάδα δεν θα έπαιρνε «φακελλάκι»… Όσο για δουλειά στις ελληνικές ιατρικές σχολές; Αποκλείεται! Όλοι θα το ρωτούσαν “εσύ τίνος είσαι;” – εννοώντας συγγενής, εξάρτημα, λακές… κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Και δεν θα είχε τι να απαντήσει…

“Ινδο-ειρηνικός”;

Τρίτη 14 Νοέμβρη. Το ψόφιο κουνάβι τέλειωσε την τουρνέ του στην ανατολική ασία χωρίς παρατράγουδα – ευτυχώς. Οπωσδήποτε δεν είχε τη λάμψη του προκατόχου του. Λιγότερο ή περισσότερο ακόμα και οι σύμμαχοι των ηπα (ή οι θεωρούμενοι τέτοιοι) κοιτάνε με μισό μάτι τον “τρελό της Ουάσιγκτον”, προσπαθώντας να σιγουρευτούν αν η διοίκηση των συντηρητικών έχει σχέδιο, ποιο είναι, και ποιος θα το εφαρμόσει.

Για παράδειγμα: το ψόφιο κουνάβι έχει υιοθετήσει έναν καινούργιο όρο (προφανώς όχι δικής του έμπνευσης): ινδο-ειρηνικός. Το ότι τα αμερικανικά συμφέροντα “αγκαλιάζουν” και τους δύο ωκεανούς, τον ειρηνικό και τον ινδικό, είναι γνωστό. Φαίνεται όμως ότι με τον όρο “ινδο-ειρηνικός” η Ουάσιγκτον εννοεί μια τετραπλή συμμαχία ανάμεσα στις ηπα, την ιαπωνία, την αυστραλία και την ινδία. Εναντίον, εννοείται, όχι μόνο του Πεκίνου αλλά και του επεκτεινόμενου “συμφώνου της Σαγκάης”. Αλλά και του πακιστάν· και ποιος ξέρει τίνος άλλου.

Την ίδια στιγμή, όμως, που η τακτική που εκφράζει το ψόφιο κουνάβι επιδιώκει μια στρατιωτική πολυμέρεια απ’ τον ινδικό ως τον ειρηνικό και αντίστροφα, η ηγεμονική φράξια του αμερικανικού κεφάλαιου έχει επιλέξει τα διμερή οικονομικά deal, έχοντας θάψει οριστικά την συμφωνία TPP. Επειδή αυστραλία, ιαπωνία και ινδία έχουν τα δικά τους καπιταλιστικά συμφέροντα δεν είναι και τόσο απλό από μεν στρατιωτική άποψη να θεωρούν ότι έχουν κοινούς εχθρούς που θα τους αντιμετωπίσουν με ενιαίο τρόπο (υπό την ηγεσία της Ουάσιγκτον προφανώς), όταν όμως πρόκειται για οικονομικά deal να διαπραγματεύονται χωριστά με τις ηπα ακόμα κι αν έτσι ο ένας (απ’ τα μέλη της «τετραπλής» συμφωνίας) ρίχνει τον άλλον. Το παράδειγμα της αυστραλίας είναι χαρακτηριστικό: έχει κρίσιμες εμπορικές συμφωνίες με το Πεκίνο και μια μάλλον «ψυχρή» διάθεση στο να το ανακηρύξει σαν «εμπορικό αντίπαλό» του, όπως κάνει για τον εαυτό της η Ουάσιγκτον.

Τέτοιες καπιταλιστικές αντινομίες δεν είναι άλυτες «απ’ την φύση τους». Ωστόσο δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα λυθούν με τον τρόπο που βολεύει την Ουάσιγκτον. Σίγουρα δεν είναι αυτονόητο. Για περισσότερα: απευθυνθείτε στο Τόκιο…

(φωτογραφία: σε μια σπάνια επίδειξη δύναμης τρία αμερικανικά αεροπλανοφόρα και τα πλοία της συνοδείας τους έκαναν ασκήσεις – λήγουν σήμερα – στον Ειρηνικό, στα ανοικτά της ανατολικής ασίας. Αν και το είδος «αεροπλανοφόρο», μαζί με την συνοδεία του, θεωρείται ο πιο εύκολος και εντυπωσιακός στόχος σε περίπτωση σοβαρής κλιμάκωσης του 4ου παγκόσμιου, η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να το επιδεικνύει. ‘Οχι τόσο έναντι των εχθρών της όσο απέναντι στους συμμάχους της…)

XL

Τρίτη 14 Νοέμβρη. Θα μπορούσε, άραγε, να πάρει κανείς σοβαρά έναν αμερικάνο πρόεδρο (και ό,τι αυτός αντιπροσωπεύει) όταν στο τέλος της ασιατικής τουρνέ του τιτιβίζει Πώς είναι δυνατόν ο Kim Jong-un να με προσβάλει αποκαλώντας με «γέρο» όταν εγώ ΠΟΤΕ δεν τον είπα «κοντό και χοντρό» – ε;

Γελοίο ή όχι το ψοφιοκουναβικό τιτίβισμα, ένα ακόμα στη συλλογή του, το γεγονός είναι αυτό: η ανατολική ασία / ειρηνικός δεν είναι παιδική χαρά…

(φωτογραφία: Yeah!!!! Alexis: wish you were here!!! )

Ο πλασιέ απ’ το αμέρικα

Παρασκευή 10 Νοέμβρη. Φαίνεται ότι το Πεκίνο διαθέτει κάτι που μπορεί να τυφλώσει έναν μπίζνεσμαν του είδους του ψόφιου κουναβιού, που είναι ανίδεος σχεδόν για τα πάντα, και επιπλέον δεν είχε ποτέ δοσοληψίες με τον κινεζικό καπιταλισμό: μεγαλείο. Με την ιδέα που έχει το ψόφιο κουνάβι για τον εαυτό του, το Πεκίνο, μ’ όλο το ιστορικό φόντο της κινεζικής αυτοκρατορίας, είναι ίσως απ’ τα ελάχιστα μέρη του κόσμου που μπορεί να νοιώσει τουρίστας χωρίς να (θεωρήσει ότι) προδίδει τον αμερικανισμό του. Κι όταν αναφέρει τον Xi Jinping για «φίλο» του, φαίνεται ότι το ψόφιο κουνάβι κάπως κορδώνεται. Μέχρι και την εγγονή του Arabella έβαλε («πίσω, στο σπίτι») να τραγουδήσει στα κινέζικα, την βιντεοσκόπισε, και έπαιξε το βίντεο καμαρώνοντας πριν το επίσημο δείπνο με τον Xi Jinping!… Σκεφτείτε το: ένας αμερικάνος πρόεδρος βάζει το προσωπικό του να βγάλει την ψυχή στην 6χρονη εγγονή του, για να μάθει να τραγουδάει στα κινέζικα, στη γλώσσα της αυτοκρατορικής γραφειοκρατίας μάλιστα, ώστε να εντυπωσιάσει την κινεζική “κομμουνιστική” ηγεσία! Σε στυλ: να, είδατε τι μπορούμε να κάνουμε κι εμείς; (Θα πρέπει να έφυγαν όλα τα κεραμίδια απ’ την Αιώνια Πόλη απ’ τα κρυφά χάχανα…)

Ωστόσο αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τα αμερικανικά ή τα κινεζικά καπιταλιστικά συμφέροντα. Το ξέρουν καλά οι «τρεις σωματοφύλακες» του ψόφιου κουναβιού, το ξέρει καλά και το κινεζικό καθεστώς. Μόλις το ψόφιο κουνάβι απομακρυνθεί, τα αφεντικά του θα του θυμίσουν σε τι πόστο βρίσκεται· όσο βρίσκεται ακόμα…

Ιστορία (;) 2…

Σάββατο 4 Νοέμβρη. Το αφγανιστάν παρέμενε εκεί, στη θέση του, στην κεντρική ασία, χωρίς να απασχολεί πια ούτε την cia ούτε το αμερικανικό καθεστώς. Μέχρις ότου ο σκληρός «ιστορικός» πυρήνας των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών ανακατέλαβε την εξουσία στη Μόσχα (: Πούτιν), εκπαραθυρώνοντας τον Γιέλτσιν και τους εκλεκτούς του – στα τέλη των ‘90s. Αυτό οι ειδικοί του αμερικανικού ιμπεριαλισμού το εξέλαβαν (μάλλον σωστά) σαν την αφετηρία μιας πιθανής ανασυγκρότησης της ρωσίας. Και άρα σαν επερχόμενη απειλή.

Ο «αμερικανικός 21ος αιώνας» ξεκίνησε απ’ το γεωγραφικό σημείο που είχε τελειώσει ο «αμερικανικός 20ος» έχοντας πυροδοτήσει την διάλυση της ε.σ.σ.δ.: το αφγανιστάν. Η 11η Σεπτέμβρη «χρεώθηκε» στην «αλ Κάιντα» και στον μπιν Λάντεν, αυτός ήταν στο αφγανιστάν, άρα… Ο έλεγχος της κεντρικής ασίας είχε χαθεί το ’89 για την Μόσχα· όμως το 2001 έπρεπε να κερδηθεί «αυτοπροσώπως» απ’ την Ουάσιγκτον. Καλού κακού… Προληπτικά…

Κι έτσι έγινε. Εύκολα. Ύστερα έπρεπε να κατακτηθεί «αυτοπροσώπως» και η μέση Ανατολή. Όχι μόνο το ιράκ αλλά και η συρία με το ιράν. Το σχέδιο κόλλησε έως βραχυκύλωσε στο ιράκ· η Τεχεράνη έβαλε το χέρι της στο βραχυκύκλωμα, ίσως και η Μόσχα. Αλλά σιγά σιγά «ξανάπιασαν δουλειά» οι ειδικοί, για ένα καινούργιο σχέδιο: αυτό που δεν μπορούσε πια να κάνει ο αμερικανικός στρατός «αυτοπροσώπως» θα το επιχειρούσε μια καινούργια, αναβαθμισμένη «τρομοκρατική» επιχείρηση, ο isis. Ο οποίος, σε αντίθεση με την «αλ Κάιντα», θα καταλάμβανε εδάφη και θα δημιουργούσε κράτος – στη συρία και στο ιράκ κατ’ αρχήν.

Αυτό το σχέδιο θα πετύχαινε (χάρη και στην δήθεν «αντιτρομοκρατική εκστρατεία» εναντίον του απ’ τις ηπα και τους συμμάχους τους!…)· ως τα μέσα του 2015 τα πράγματα πήγαιναν καλά… Το χάλασε ένας απ’ τους ανταγωνιστές: η «ανεβασμένη» Μόσχα. Και στην αρχή κρυφά κι ύστερα φανερά ένας «παρίας» που ήταν στο στόχαστρο: η απελευθερωμένη απ’ την διεθνή δυτική απομόνωση (χάρη στην 5+1 συμφωνία για το πυρηνικό της πρόγραμμα) Τεχεράνη.

Ακόμα κι αν κρατήσει βάσεις στην περιοχή η Ουάσιγκτον έχει ηττηθεί σε σχέση μ’ αυτό που σκόπευε. Ακολουθώντας την ανάποδη τροχιά από γεωγραφική άποψη, οι αντίπαλοί της έχουν προετοιμάσει υπέρ τους το έδαφος και στα υψίπεδα του ινδοκούς: σε μια «θεαματική» στροφή οι ταλιμπάν τώρα εξοπλίζονται απ’ την Μόσχα· στηρίζονται διακριτικά και απ’ το Πεκίνο.

Βάσεις στο αφγανιστάν διαθέτει ακόμα ο αμερικανικός στρατός. Αλλά την κεντρική ασία δεν την κατέχει πια… Και οι πραγματικοί συσχετισμοί είναι πολύ χειρότεροι, σε βάρος της Ουάσιγκτον, από ότι πριν 16 χρόνια, όταν ξεκινούσε τον «μακρύ και προληπτικό» 4ο παγκόσμιο πόλεμο…

Σοφία…

Σάββατο 4 Νοέμβρη. Οι «δυτικοί», με το κόμπλεξ ανωτερότητας που τους εξασφαλίζει η ιστορία τους (πρώτα αποικιοκρατία και δουλεία και μετά 2 + 1 παγκόσμιοι πόλεμοι) τείνουν να σνομπάρουν την ανατολή· εκτός απ’ την ιαπωνία, που θεωρείται ένα «δυτικό καθεστώς» στον ειρηνικό. Συνεπώς η επανεκλογή του Xi Jinping στην ηγεσία του κινεζικού “κομμουνιστικού” κόμματος (και κατά συνέπεια στην ηγεσία του κράτους) και, ειδικά, η τρισίμισυ ωρών ομιλία του, πέρασαν, γενικά, σαν τρίτης σημασίας ζήτημα (ενώ, κάθε τιτίβισμα του ψόφιου κουναβιού, γίνεται θέμα… ).

Λάθος από κάθε άποψη. Αν προσέξει κανείς, για παράδειγμα, τα τεχνολογικά άλματα που κάνει ο κινεζικός καπιταλισμός, σε συνδυασμό μάλιστα με την τεράστια οικονομική και πληθυσμιακή βάση του, καταλαβαίνει ότι έρχεται με μεγάλη ταχύτητα να “σπρώξει” όλους τους άλλους, τους “παλιούς”, απ’ τα βάθρα τους. Πράγμα που σημαίνει ότι στον οξυνόμενο παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό το Πεκίνο είναι παράγοντας πρώτης γραμμής. Το να έχει λοιπόν κανείς ανοικτά τ’ αυτιά του όχι στο τι λένε οι αντίπαλοι του Πεκίνου γι’ αυτό αλλά στο τι λέει το ίδιο το καθεστώς για τον εαυτό του, έχει την σημασία του.

Ο Xi Jinping, που θα έχει θητεία άλλων 5 χρόνων, δεν έκρυψε την προοπτική της παγκόσμιας «επιρροής» του Πεκίνου για τις επόμενες δεκαετίες. Φυσικά την παρουσίασε σαν «αγαθή», υπέρ της win – win συνεργασίας των κρατών, της ευημερίας των πολιτών, της ελευθερίας του εμπορίου, της δημοκρατίας, κι άλλα τέτοια ωραία. Δεν έχει σημασία. Από συμβολική άποψη, η διαφορά του «οράματός» του σε σχέση με το αγχωμένο «america first» του ψόφιου κουναβιού, είναι η αναμενόμενη διαφορά ανάμεσα σε μια υπερδύναμη σε παρακμή και υποχώρηση και σε μια καινούργια, σε άνοδο, με αυξημένη αυτοπεποίθηση. Φυσικά ο κινεζικός ιμπεριαλισμός, κατά τον Xi Jinping, δεν είναι ιμπεριαλισμός. Είναι μεταστάλαξη του “κινέζικου παραδείγματος” (και του “σοσιαλισμού” φυσικά!) σε όλο τον κόσμο, αν ο κόσμος θελήσει…

Ο Xi Jinping προσδιόρισε στις βασικές τους γραμμές δύο δεκαπενταετή (!!!) πλάνα. Το ένα απ’ το 2020 ως το 2035, το δεύτερο απ’ το 2035 ως το 2050. Είναι πολύ πιθανό ότι ο 64χρονος σήμερα Xi Jinping δεν θα ζήσει να δει το τέλος του δεύτερου· φαίνεται όμως ότι οι διάδοχοί του θα ακολουθήσουν την γραμμή, που δεν είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη στη σύλληψή της: “καταπολέμηση των ανισοτήτων” στο εσωτερικό του κινέζικου καπιταλισμού, πρώτη θέση σ’ όλες τις τεχνολογίες αιχμής, και ακόμα πιο συστηματική οικονομική / εμπορική επέκταση. Οι “δρόμοι του μεταξιού” είναι ένα βασικό εργαλείο κινεζικών επενδύσεων, δηλαδή ενός νέου κύματος καπιταλιστικής αξιοποίησης, για επιλεγμένες ζώνες του συνόλου της ασίας· σίγουρα και της κεντρικής… Και ο “δρόμος των big data” είναι το βασικό εργαλείο για τον ασφυκτικό έλεγχο του πληθυσμού.

Ο Xi Jinping κάλεσε τον πλανήτη να υιοθετήσει την “σοφία” του κινεζικού καπιταλιστικού μοντέλου. Ξέρει πάντως κι αυτός, όπως ξέρουν και οι ανταγωνιστές του, πως η “σοφία βρίσκεται στην κάννη του όπλου”…

Όπλα…

Σάββατο 4 Νοέμβρη. Τα «στρατηγικά βομβαρδιστικά» είναι πολεμικά μεγάλης εμβέλειας και ύψους πτήσης, σχεδιασμένα ειδικά για μαζικούς βομβαρδισμούς – «στόχων στρατηγικής σημασίας». Με ατομικές ή συμβατικές βόμβες, ή με πυραύλους. Τρία καπιταλιστικά κράτη διαθέτουν «καθαρόαιμα» στρατηγικά βομβαρδιστικά: οι ηπα, η ρωσία και η κίνα.

Δύο τέτοια έστειλε το αμερικανικό πεντάγωνο χτες στον εναέριο χώρο της βόρειας κορέας. Συνοδευόμενα από γιαπωνέζικα και νοτιοκορεατικά «μαχητικά». Ήταν άσκηση είπαν οι αμερικάνοι καραβανάδες.

Το καταλάβαμε… «Άσκηση» ήταν και η επιθέωρηση που έκανε την ίδια ημέρα ο υπ.αμ. Jim Mattis «τρελός σκύλος» στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ανάμεσα στη βόρεια και τη νότια κορέα…

Ασκήσεις… Για ξεμούδιασμα. Και για το καλό της ειρήνης…

Ανατολική ασία

Τρίτη 31 Οκτώβρη. Στο τέλος της εβδομάδας το ψόφιο κουνάβι ξεκινάει μια τουρνέ στην ανατολική ασία. Θα περάσει απ’ το Τόκιο, την Σεούλ, για να καταλήξει στο Πεκίνο. Οι αλιείς μαργαριταριών ας ετοιμάζονται.

Εν τω μεταξύ έχουν αρχίσει να μαζεύονται αμερικανικά όπλα στην περιοχή. Δύο αεροπλανοφόρα ακόμα (πέρα απ’ το ένα που είναι σε βάρδια), «στρατηγικά βομβαρδιστικά», κλπ. Ορισμένοι εκτιμάνε ότι η αμερικανική διοίκηση συγκεντρώνει στρατό στην περιοχή επειδή το ψόφιο κουνάβι θέλει να δείξει στο Τόκιο και στη Σεούλ, ειδικά στο πρώτο, ότι δεν χρειάζεται να χολοσκάει για την «ασφάλειά» του· η Ουάσιγκτον προσφέρει αρκετή από δαύτη – και θα ήθελε να πληρώνεται.

Στο Πεκίνο τι θέλει να δείξει το ψόφιο κουνάβι; Ότι έχει την δύναμη να αμφισβητήσει την κινεζική επέκταση στον Ειρηνικό; Την προηγούμενη φορά που συναντήθηκαν, στην Ουάσιγκτον, οι δύο πρόεδροι (κίνας και ηπα), το ψόφιο κουνάβι είχε την καλωσύνη να ανακοινώσει στον φιλοξενούμενό του ότι «μόλις τιμώρησε» αυτούς τους παλιοχαρακτήρες της Δαμασκού, «που σκοτώνουν παιδιά», εκτοξεύοντας μερικές δεκάδες κρουζ εναντίον τους.

Προφανώς δεν είναι αυτός που αποφασίζει· αυτός είναι μόνο μια μόστρα. Ας ευχηθούμε ότι δεν τον έχουν βάλει τα αφεντικά του του να δείξει στον κινέζο αυτοκράτορα πως τιμωρεί την Πγιονγκγιάνγκ.

Ένας κανονικός καπιταλισμός

Πέμπτη 26 Οκτώβρη. Η φωτογραφία είναι πολύ πρόσφατη… Δείχνει, μήπως, κάποια επετειακή γιορτή για τα 100 χρόνια απ’ την ρωσική επανάσταση; Όχι. Δείχνει ένα τμήμα της αίθουσας όπου έγινε το 19ο συνέδριο ενός επιχειρηματικού διοικητικού συμβουλίου: του δ.σ. του κινεζικού κράτους / κεφάλαιου. Το γεγονός ότι αυτό το δ.σ. λέγεται «κομμουνιστικό κόμμα» θα μπορούσε να είναι ειρωνεία της ιστορίας· δεν παύει, πάντως, να είναι γεγονός.

Όπως είχε συμβεί για αρκετό διάστημα με την ανάπτυξη του σοβιετικού καπιταλισμού μετά την σταλινική εδραίωση, έτσι και η καταπληκτική ανάπτυξη του κινεζικού τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, δείχνουν ένα βασικό λάθος στη σκέψη και στην ανάλυση του Μαρξ. Για την σχέση «εποικοδομήματος» (δηλαδή: θεσμών) και «βάσης» (δηλαδή: οργάνωσης της εργασίας / παραγωγής). Σύμφωνα με την αυστηρή γραμμική, ντετερμινιστική προσέγγιση του Μαρξ, τα βασικά χαρακτηριστικά της «βάσης» ορίζουν τα χαρακτηριστικά του «εποικοδομήματος». Συνεπώς, ένας καπιταλισμός και μάλιστα ιδιαίτερα αναπτυγμένος (όπως ο κινεζικός) θα έπρεπε να έχει δημιουργήσει κάποιου είδους «αστική δημοκρατία».

Δεν συμβαίνει έτσι. Ο κινεζικός καπιταλισμός διευθύνεται από ένα μονοκομματικό κράτος· το κόμμα, μάλιστα, αυτοχαρακτηρίζεται σαν «κομμουνιστικό». Δεν πρόκειται, ωστόσο, για το μοντέλο του κρατικού, γραφειοκρατικού καπιταλισμού της πρώην ε.σ.σ.δ.: στην τωρινή κίνα υπάρχουν και ιδιώτες καπιταλιστές… Μερικοί, μάλιστα, απ’ τους πλέον διάσημους παγκόσμια. Πρέπει, όμως, υποχρεωτικά, να είναι «μέλη του κόμματος»· και, υποθέτουμε, όχι απλά μέλη.

Αυτός ο συνδυασμός κρατικού και ιδιωτικού καπιταλισμού α λα Πεκίνο έχει γίνει σπαζοκεφαλιά για τα αφεντικά της δύσης, καθώς ψάχνουν τρόπους για να ανακόψουν την πολύ γρήγορη καπιταλιστική προέλαση της κίνας μέσω εξαγορών δυτικών επιχειρήσεων. Ως τώρα προσπαθούν να στήσουν ανάχωμα προστατευτισμού απαγορεύοντας τις (κινεζικές) εξαγορές «στρατηγικών» δυτικών μαγαζιών. Αυτό το κόλπο θα μπορούσε να έχει κάποια περιορισμένη επιτυχία. Όχι, όμως, καθοριστική, αφού το post ’80s δικτυακό μοντέλο εργολαβιών και υπ-εργολαβιών δεν επιτρέπει να χαρακτηριστεί ολόκληρο το δίκτυο προμηθευτών και υπο-κατασκευαστών (π.χ. μιας δυτικής πολεμικής βιομηχανίας) σαν «στρατηγικό».

Ο άλλος τρόπος που προσπαθούν να δουλέψουν είναι η «ανακάλυψη» του κατά πόσο συμμετέχει το κινεζικό κράτος, σαν φανερός ή κρυφός μέτοχος, στις τυπικά ιδιωτικές κινέζικες επιχειρήσεις που κάνουν τις εξαγορές. Αν μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν τέτοιες κρατικές συμμετοχές, τότε θα κατηγορούσαν αυτές τις ιδιωτικές (εντός ή εκτός εισαγωγικών) επιχειρήσεις ότι λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις· κάτι που θεωρείται ανάθεμα στη δύση. Κι έτσι θα τις απέκλειαν συνολικά και όχι α λα καρτ.

Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι συμβαίνει κι τι θα ανακαλύψουν οι δυτικοί «ντετέκτιβ». Ξέρουμε όμως (είναι ολοφάνερο!) ότι το κινεζικό «κομμουνιστικό κόμμα» είναι πολύ καλός γνώστης των καπιταλιστικών μεθοδολογιών (των off shore, του λαθρεμπορίου, κλπ) και τις έχει υιοθετήσει τόσο αποτελεσματικά ώστε να «βάζει τα γυαλιά» τους πρώτους διδάξαντες.

Μετά απ’ αυτό παραμονεύει το ερώτημα: μήπως η καπιταλιστική ανάπτυξη ΓΕΝΙΚΑ δεν χρειάζεται εκείνο που θεωρήθηκε ιστορικά σαν οργανικό συστατικό της επονομαζόμενο «δημοκρατία»;