Ιράκ

Τρίτη 31 Δεκέμβρη. Μπορεί οι διαδηλωτές στο ιράκ να μην έχουν στοχοποιήσει την αμερικανική «ημικατοχή» του. Το κάνουν όμως διάφορες ένοπλες οργανώσεις, που συναπαρτίζουν τις «λαϊκές δυνάμεις κινητοποίησης» (popular mobilization forces) που, με την σειρά τους συνυπολογίζονται επίσημα στον ιρακινό στρατό – αν και έχουν χωριστή διοίκηση. Τους δύο τελευταίους μήνες έχουν κάνει έντεκα επιθέσεις με ρουκέτες σε αμερικανικές βάσεις ή σημεία που υπάρχουν αμερικάνοι πεζοναύτες. Η τελευταία, την περασμένη Παρασκευή, σε βάση στο Kirkuk, ήταν η πιο πετυχημένη: σκοτώθηκε ένας αμερικάνος «εργολαβικός» μισθοφόρος και αρκετοί πεζοναύτες τραυματίστηκαν.

Ήταν επόμενο ότι το ψοφιοκουναβιστάν θα αντιδρούσε: βομβάρδισε 5 θέσεις των pmu την περασμένη Κυριακή σκοτώνοντας 19 (κατ’ άλλους 25) μέλη τους. Τυπικά αυτές οι εξελίξεις λέγονται «πόλεμος μεταξύ Βαγδάτης και Ουάσιγκτον» – τονίζουμε, ωστόσο, προς το παρόν, την λέξη «τυπικά». Επειδή, κατά το ψοφιοκουναβιστάν, ο ουσιαστικός πόλεμος είναι με την Τεχεράνη…

Πράγματι, οι pmu είναι το αξιοσημείωτο (ως προς την μαχητική αποτελεσματικότητά του, άρα την οργάνωσή του) αποτέλεσμα της δουλειάς του ιρανού επικεφαλής των επίλεκτων Quds των ιρανών “φρουρών της επανάστασης” Qasem Soleimani, δουλειάς που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2014. Με τον επίσημο ιρακινό στρατό διαλυμένο και αποδεκατισμένο (αρκετοί απ’ τους αξιωματικούς του πέρασαν και ουσιαστικά έστησαν το στρατιωτικό σκέλος του isis) και αυτό το σαουδαραβικο-αμερικανο-ισραηλινό project (τον isis) να απλώνεται μέχρι λίγα χιλιόμετρα απ’ τα σύνορα του ιράν, ο Soleimani έφτιαξε από «σκράπ» έναν καινούργιο αντι-ουαχαβίτικο στρατό πολιτοφυλάκων με κυρίως (αν και όχι αποκλειστικά) ιρακινούς σιίτες.

Οι pum πολέμησαν αξιόπιστα σε όλες τις μάχες κατά του isis επί χρόνια (κάποιες φορές με την αεροπορική υποστηρίξη των αμερικάνων…) και έχουν μεγάλη εμπειρία στο είδος του πολέμου που γίνεται στη μέση Ανατολή. Δεν έχουν αεροπορία ή ναυτικό, έχουν όμως ρουκέτες, πυραύλους, drones, τανκς και πυροβόλα. Από πολιτικο-στρατιωτική άποψη τοποθετούνται στο ίδιο επίπεδο (και στο ίδιο μπλοκ) με την λιβανέζικη Hezb’ Allah και τους υεμενίτες Huthis, αν και δεν είναι (και) κόμμα. Ωστόσο, λόγω εμβλημάτων, διάφοροι υποστηρίζουν οτι οι pmu είναι το πρόπλασμα της ιρακινής Hezb’ Allah.

Συνεπώς το ότι η Ουάσιγκτον «κτυπάει» στο ιράκ και στα σύνορα με την συρία, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που κάνει τον ίδιο ακριβώς πόλεμο το Τελ Αβίβ, λέγοντας δηλαδή (ο άξονας) ότι πρόκειται για «proxies της Τεχεράνης», δεν είναι εντελώς αβάσιμος ισχυρισμός. Όμως δεν πρόκειται για «proxies»: ο αμερικανικός και ο ισραηλινός ιμπεριαλισμός παρερμηνεύουν σκόπιμα την πραγματικότητα, πιστεύοντας πως αν την φέρουν στα μέτρα τους μπορούν να την ελέγξουν νικώντας. (Το ότι ηττώνται σταθερά το απωθούν…)

Κάποιοι προβλέπουν (δυσοίωνα) ότι αν συνεχιστούν οι επιθέσεις κατά αμερικανικών στόχων στο ιράκ (ή και αλλού) από τους «proxies του ιράν» τότε το ψοφιοκουναβιστάν θα επιτεθεί στην «καρδιά του προβλήματος»… Και πως αν συμβεί κάτι τέτοιο θα αρχίσει «επίσημα» ο 4ος (τον λένε 3ο…) παγκόσμιος πόλεμος.

Εκεί βρισκόμαστε;

(φωτογραφία: Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι η Ουάσιγκτον «καίγεται» και κτυπάει για τα ίδια γεωγραφικά σημεία που «καίγεται» και κτυπάει το Τελ Αβίβ: τα σύνορα και τα περάσματα μεταξύ ιράκ και συρίας, δίπλα στον Ευφράτη…)

Ιράν

Τρίτη 31 Δεκέμβρη. Η διάσημη φράση των σκληροπυρηνικών ακροδεξιών (πολιτικών και στρατιωτικών) της κυβέρνησης Μπους του Β ήδη πριν την εισβολή στο ιράκ, ότι «οποιοσδήποτε πάει στη Βαγδάτη αλλά οι αληθινοί άντρες πηγαίνουν στην Τεχεράνη», που εννοούσε πως ένας νικηφόρος αμερικανικός «αληθινός πόλεμος» (για «αληθινούς άντρες»…) θα ήταν αυτός εναντίον του ιράν και όχι του ιράκ (που θεωρούνταν … «για οποιονδήποτε»…), αυτό το κλισέ ιμπεριαλιστικής υπεροχής του 2003, βρυκολακιάζει ακόμα στην Ουάσιγκτον. Αλλά όχι στην Τεχεράνη.

Αν το 2003 οι θιασώτες του «21ου αμερικανικού αιώνα» αντί για την Βαγδάτη κατηγορούσαν την Τεχεράνη για κατοχή «χημικών και βιολογικών όπλων» και «συνεργασία με τους τρομοκράτες της αλ Κάιντα», μια εισβολή στο ιράν θα ήταν πράγματι εξαιρετικά δύσκολη· αλλά ίσως θα μπορούσε να σχεδιαστεί και να ξεκινήσει – με άγνωστη συνέχεια….

Φυσικά, στην πράξη, αποδείχθηκε πως ούτε η εισβολή στο ιράκ ήταν «παιδικό πάρτυ» – το αντίθετο… Το βέβαιο είναι ότι εκείνο που μπορούσε να φαντασιώσει ο αμερικανικός μιλιταρισμός / ιμπεριαλισμός το 2003 ή το 2004, τώρα πια, το 2020, μόνο σαν εφιάλτη το βλέπει. Εκείνο που απομένει «για τους άντρες» είναι αεροπορικοί και πυραυλικοί βομβαρδισμοί από απόσταση· κανείς από δαύτους δεν θα πατήσει ποτέ το πόδι του (δηλαδή: δεν θα αφήσει τα κόκκαλά του…) στην πλατεία της επανάστασης στην Τεχεράνη.

Είναι ωστόσο αλήθεια πως ούτε ένα carpet bombing είναι εύκολη υπόθεση για την Ουάσιγκτον. Με τόσες βάσεις στην γύρα, τόσο απ’ τα δυτικά όσο και απ’ τα ανατολικά της ιρανικής επικράτειας (στο αφγανιστάν), κάποιοι πρέπει να ζυγίσουν διπλά και τριπλά τα φέρετρα που θα άντεχαν τα μετόπισθεν σαν τίμημα για την «τιμωρία» της «μήτρας του κακού».

Είναι αλήθεια ότι η γραμμή του ψόφιου κουναβιού, αυτή του «οικονομικού στραγγαλισμού», προσπάθησε να χρυσώσει το χάπι και να αποφύγει την εκδοχή με τα φέρετρα. Είναι επίσης αλήθεια ότι αυτή η τακτική απέτυχε, και ότι στην Ουάσιγκτον οι πιο βαρβάτοι πολεμοκάπηλοι (συνήθως άνω των 60 χρονών…) βαυκαλίζονται με την ιδέα ότι, έστω, οι «πραγματικοί άντρες βομβαρδίζουν την Τεχεράνη». Απ’ αυτήν την άποψη, ενισχυμένη απ’ τον ισραηλινό ιμπεριαλισμό, δεν πρέπει να αποκλειστεί ότι κάποιοι βλέπουν στον ύπνο τους ότι εξαφανίζουν το ιράν απ’ τον χάρτη, με ελάχιστες απώλειες…

Πρέπει, ωστόσο, να βγάλουμε απ’ τα κρανία τους τις κουκούλες. Όσο βρίσκεται ακόμα σε ημερήσια διάταξη η αποτυχημένη τακτική των οικονομικών τιμωριών (δηλαδή το ψόφιο κουνάβι), που σημαίνει πως όσο η άποψη «πάμε να τους ισοπεδώσουμε» είναι αντιπολίτευση στο “θα τους στραγγαλίσουμε”, είναι εύκολα όλα τα όνειρα και τα σχέδια. Αν, όταν, και εφόσον πάρουν οι real men τιμωροί το τιμόνι του αμερικανικού ιμπεριαλισμού θα φανεί πόσο «σκληροί» είναι.

(φωτογραφία: Ο τότε αμερικάνος υπ.αμ. Colin Powel επιδεικνύει στον οηε στις 5 Φλεβάρη του 2003 τα «πειστήρια» των «βιολογικών όπλων» του ιράκ – συγγνώμη, του ιράν ήθελε να πει, αλλα ντράπηκε…

Όταν λέγαμε χτες πως χρειάζεται στ’ αφεντικά ένα ισχυρό και αδιαπραγμάτευτο κρατικό / επιχειρηματικό μονοπώλιο ως προς το ποιος ξεστομίσει τα «έγκυρα ψέμματα» είναι, μεταξύ άλλων, επειδή θυμόμαστε μερικές πρόσφατες αφετηρίες του εγχειρήματος… Το 2003 ήταν νωρίς για να διαδίδει ο καθένας το παραμύθι του ιντερνετικά· τώρα το πράγμα πρέπει να μαζευτεί, αν είναι «να κάνουμε δουλειά»… )

Υδρογονάνθρακες

Τετάρτη 4 Δεκέμβρη. Ενόσω ο αμερικανικός στρατός φυλάει τα πετρελαιοπήγαδα στη συριακή ανατολική πλευρά του Ευφράτη, έτσι ώστε να μπορούν οι «σύμμαχοί» του ypg να κάνουν το λαθρεμπόριό τους (αντί να πληρώνονται απ’ την Ουάσιγκτον…) το Πεκίνο κλείνει συμφωνίες για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου ακριβώς δίπλα: αυτή τη φορά στο ιράκ.

Η τελευταία ανακοίνωση αφορά ένα deal για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων άντλησης αερίου απ’ το πετρελαϊκό κοίτασμα της δυτικής Qurna-1, 50 χιλιόμετρα βορειοδυτικά απ’ τις κύριες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Βασόρα. Προς το παρόν το φυσικό αέριο εκεί είναι «παράπλευρη απώλεια» της άντλησης του πετρελαίου· η κινεζική CPECC θα το διορθώσει αυτό. Και, επιπλέον, θα αναλάβει την επιπλέον εκμετάλλευση του κοιτάσματος.

Πριν λίγους μήνες μια άλλη κινεζική πετρελαϊκή έκλεισε συμβόλαιο με την Βαγδάτη για την εκμετάλλευση ενός πετρελαϊκού κοιτάσματος στο Majnoon, ενός απ’ τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Και στα δύο συμβόλαια υπάρχει όρος για έκπτωση 30% αν ο κινεζικός καπιταλισμός αγοράσει μέρος της παραγωγής· όπως ισχύει και για το τεράστιο ιρανικό κοίτασμα φυσικού αερίου South Pars…

Δεν τελειώνει η εποχή του πετρελαίου; Ναι – τελειώνει σε διάφορες χρήσεις του. Ακριβώς γι’ αυτό τόσο η Ουάσιγκτον, όσο και η Μόσχα με το Πεκίνο απ’ την δική τους μεριά, προσπαθούν να ελέγξουν άμεσα ή έμμεσα όσα περισσότερα κοιτάσματα (πετρελαίου και φυσικού αερίου) μπορούν. Όχι μόνο για τις ανάγκες των δικών τους βιομηχανιών και στρατών, που θα αργήσουν να εγκαταλείψουν τους υδρογονάνθρακες. Αλλά και για τις ανάγκες των συμμάχων τους. Και για τον έλεγχο της τιμής…

Εκείνο που δεν ανακοινώθηκε, λοιπόν, σε σχέση με τα δύο συμβόλαια του Πεκίνου στο ιράκ, είναι αν τις εγκαταστάσεις θα τις φυλάει κινέζικος στρατός· όπως στο ιρανικό South Pars. Όμως γιατί όχι;

Δεν θα έχει την πλάκα του να φυλάει ο αμερικανικός στρατός τα συριακά κοιτάσματα στην Deir ez Zor και να βρεθεί στην πλάτη του ο κινεζικός που φυλάει κάποια άλλα εκεί κοντά, στο ιράκ; Εκτός των άλλων, αφού οι πιο σκληροί πυρήνες των διαδηλωτών εκεί την πέφτουν σε προξενεία της Τεχεράνης, πολύ θέλουν να αρχίσουν να την πέφτουν και σε επιχειρήσεις του Πεκίνου; Σ’ αυτή τη φάση προσπαθούν να εμποδίσουν την εξόρυξη και τις εξαγωγές πετρελαίου απ’ την Βασόρα – όχι για οικολογικούς λόγους… Πουθενά, πουθενά, πουθενά, δεν στοχοποιείται η αμερικανική ημικατοχή… Μήπως είναι αόρατη;

(Οι δολοφονημένοι διαδηλωτές στο ιράκ έχουν φτάσει τους 400, και πολλές χιλιάδες είναι οι τραυματισμένοι απ’ τις 25 Οκτώβρη και μετά. Αυτό είναι εισαγωγή σ’ έναν καινούργιο – και χαοτικό – εμφύλιο…)

Ιράκ

Παρασκευή 29 Νοέμβρη. Θα μπορούσαν οι διαδηλωτές στο ιράκ να έχουν όλα τα δίκια του κόσμου ενάντια στο πολιτικό καθεστώς. Πώς όμως τους έχει διαφύγει ότι το ιράκ είναι σε «ημικατοχή» απ’ τον αμερικανικό στρατό; Πώς τους έχει διαφύγει ότι υπάρχει πολύς και μεγάλος εχθρός τους στην «πράσινη ζώνη» και στην αμερικανική πρεσβεία / βάση, πολύς περισσότερος απ’ το ιρανικό προξενείο στη Najaf; Πώς τους έχει διαφύγει ότι ήταν ο αμερικανικός στρατός που έκανε εισβολή το 2003, και ότι σκότωνε και σακάτευε για χρόνια – κι όχι ο ιρανικός; Πώς τους έχει διαφύγει ότι ο «εμφύλιος» μεταξύ ιρακινών σιιτών και ιρακινών σουνιτών (που υποδαύλισε η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της, στο πλευρό πληρωμένων σουνιτών οπλαρχηγών) είχε χιλιάδες δολοφονημένους αμάχους;

Αποκλείεται να υπάρχει μαζική αμνησία στην ιρακινή κοινωνία, σε οποιοδήποτε τμήμα της. Η Τεχεράνη έχει, πράγματι, σημαντική επιρροή στο ιράκ· αλλά δεν ήταν αυτή που το κατέστρεψε. Αν αναγορεύεται σαν ο κύριος, ο βασικός εχθρός, κι αν απ’ την άλλη μεριά η αμερικανική ημικατοχή μένει στο απυρόβλητο, κάτι βρωμάει. Αν δεν είναι απ’ τα βασικά αιτήματα των διαδηλωτών η άμεση αποχώρηση των αμερικάνων πεζοναυτών, κι αν δεν επιτίθενται εναντίον των αμερικανικών βάσεων, όπου κι αν βρίσκονται αυτές, κάτι πολύ βρώμικο συμβαίνει.

Πολύ βρώμικο αλλά καθόλου πρωτότυπο…

«Ταραχές»

Τρίτη 5 Νοέμβρη. Μπορεί να το έχετε προσέξει, μπορεί όχι, αλλά η τελευταία μόδα στη διεθνή δημαγωγία είναι ότι ζούμε «την εποχή των εξεγέρσεων». Για να πάρει μορφή αυτό το θεώρημα, μπαίνουν στο τσουβάλι οι διαδηλώσεις (συνήθως βίαιες) στην χιλή, στην καταλωνία, στον λίβανο, στο ιράκ, στο Χονγκ Κόνγκ… Αν και το μόνο κοινό σ’ αυτές τις εξεγέρσεις είναι η χρονική τους σύμπτωση, κάποιοι – όχι και τόσο άδολα – προσπαθούν να εκμαιεύσουν ενιαία, παγκόσμια συμπεράσματα.

Κανείς δεν λέει ότι ζούμε μια επανάληψη του «παγκόσμιου ‘68»!!! Αν, μάλιστα, υπήρχε πράγματι μια πολιτική ή ιδεοπολιτική συσχέτιση ανάμεσα σ’ αυτές τις εξεγέρσεις, οι πρώτοι που θα φρόντιζαν να πείσουν για το αντίθετο θα ήταν εκείνοι που τώρα τις τσουβαλιάζουν!

Το να υποδείξει κανείς ότι υπάρχει μια σχετικά πιο έντονη αίσθηση της αδικίας, της ατομικότητας και του μαζικού «έχουμε δίκιο» εξαιτίας της σε επιτάχυνση κυκλοφορίας των εικόνων των εξεγέρσεων παγκόσμια (λόγω διαδικτύου) θα ήταν μεν «κοινωνιολογικά» ασφαλές, αλλά πολιτικά κοινότοπο. Στα 2011 μας ζάλισαν τα genitals με το θέωρημα ότι τις εξεγέρσεις στις αραβικές κοινωνίες τις προκάλεσαν τα … social media, και όχι η καταπίεση και η φτώχια που είχαν επιβάλει οι φιλικές προς την δύση δικτατορίες… Τώρα, παραδόξως, δεν είναι τα social media που «πρωταγωνιστούν» στην «εποχή των εξεγέρσεων»… Ίσως επειδή δεν χρειάζονται διαφήμιση πια…

Ο μόνος κοινός τόπος που αξίζει να τονιστεί, κι όχι μόνο για φέτος αλλά με ένα χρονικό εύρος τόσο προς τα πίσω, προς το παρελθόν όσο και προς τα μπροστά, προς το μέλλον, είναι ότι η καπιταλιστική κρίση / αναδιάρθρωση και η Αλλαγή Παραδείγματος είναι, πράγματι, παγκόσμια! Ωστόσο διαφορετικοί καπιταλισμοί σχηματισμοί / κράτη / παρακράτη κτυπιούνται διαφορετικά απ’ αυτές. Ανάλογα με τις δυνατότητες (ή μη) αναδιάρθρωσης, ανάλογα με την θέση που είχαν στον καπιταλισμό του 20ου αιώνα και την θέση που μπορούν (ή δεν μπορούν) να έχουν στον παγκόσμιο καταμερισμό στη διάρκεια της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, ανάλογα με την ιστορία, την γεωγραφία, τους ιδεολογικούς συσχετισμούς στο εσωτερικό τους· ακόμα και την «ποιότητα των στελεχών» του κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου.

Κατά τα υπόλοιπα δεν μπορεί να έχει, και δεν έχει, καμμία σχέση η υποκειμενική σύνθεση και η πολιτική διάταξη των εξεγερμένων (και, απ’ την άλλη μεριά, της εξουσίας) στη χιλή με εκείνες του λιβάνου. Ή του ιράκ με εκείνες του Χονγκ Κονγκ (!!!!) Ποιό, μα τις χίλιες καλοκαβουρντισμένες τράπεζες, θα μπορούσε να είναι το κοινό ανάμεσα σε μια υλικά τσακισμένη κοινωνία που ζει και υποφέρει από πόλεμο εδώ και 28 χρόνια (ιράκ), με την καλοθρεμμένη κοινωνία ενός παγκόσμιας εμβέλειας χρηματοπιστωτικού κέντρου (χονγκ κονγκ) που δεν έχει ιδέα τι γίνεται πέρα απ’ την μύτη της, ε; Και γιατί το επί χρόνια ανταγωνιστικό πληβειακό χιλιανό κίνημα (συχνά με κέντρο τα ζητήματα της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης) πρέπει να έχει σχέση με την λιβανέζικη εξέγερση, δίπλα ακριβώς στο πάντα ετοιμοπόλεμο πάνω και κάτω απ’ το τραπέζι απαρτχάιντ ισραηλινό καθεστώς;

Κάθε μία εξέγερση (χθεσινή, σημερινή, αυριανή) έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και τις δικές της αιτίες. Κι όταν δεν υπάρχουν αυθεντικές εκδηλώσεις αλληλοαναγνώρισης των μεν εξεγερμένων απέναντι στους δε, το τσουβάλιασμα είναι μια ακόμα εκδήλωση της σύγχισης για την οποία πληρώνονται οι «λειτουργοί του Θεάματος».

Μια αναπαράσταση «κρίσης κυβερνησιμότητας» στην περίμετρο, που έχει σκοπό να επιταχύνει τους μετασχηματισμούς κυβερνησιμότητας στο «κέντρο»…

Μπλοκ της Αστάνα 3

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Οι ντόπιοι δημαγωγοί, «ειδικοί» και ανειδίκευτοι, θα θυμώνουν μιας και κανένα απ’ τα παραμύθια τους δεν βρήκε αληθινό. Κάποιοι, για παράδειγμα, θα συνεχίσουν να τραυλίζουν ότι «ο Erdogan ηττήθηκε» … επειδή δεν κατέλαβε όλη την βόρεια συρία. Λες και θα ήταν ποτέ δυνατόν κάτι τέτοιο: να καταλάβει μια ζώνη μήκους σχεδόν 1.000 χιλιομέτρων. Λες και άμα λέγεσαι Erdogan απαγορεύεται να μαξιμάρεις προπαγανδιστικά…

Δεν «τσακίστηκε» λοιπόν ο Erdogan, δεν «κατέρρευσε» το τουρκικό καθεστώς, δεν έγινε «σφαγή» αμάχων κούρδων· κανένα αντιτουρκικό όνειρο δεν ευωδόθηκε… Ξεσπιτώθηκαν, πράγματι, περίπου 180.000 κούρδων αμάχων στις περιοχές που έχει καταλάβει το συριακό πεζικό του τουρκικού στρατού. Αλλά στο βαθμό που θα σταματήσουν οι όποιες μάχες (μισο-μάχες και σε ελάχιστα σημεία έγιναν πραγματικά) θα γυρίσουν στα σπίτια τους· με εγγυήσεις είτε απ’ την Μόσχα, είτε απ’ την Δαμασκό, είτε κι απ’ τους δύο – και χωρίς τουρκικές αντιρρήσεις. Θα επιστρέψουν χωρίς όπλα – καμμιά απ’ τις «εγγυήτριες δυνάμεις» δεν θα το διαπραγματευόταν αυτό.

Πέρα απ’ το τι πρόκειται να γίνει με τον θύλακα του Idlib, μ’ ένα μεγάλο κομμάτι της ακόμα ypg/αμερικανοκρατούμενης ανατολικής συρίας και με έναν σχετικά μεγάλο θύλακα στα νότια στα σύνορα συρίας ιορδανίας (καθόλου δευτερεύον κανένα απ’ αυτά τα θέματα)· πέρα απ’ το πως θα ξεκινήσουν και θα προχωρήσουν οι διαδικασίες για το καινούργιο σύνταγμα, συμπεριλαμβανόμενης της ένταξης σ’ αυτές τις διαδικασίες και εκπροσώπων των σύριων κούρδων (μια ιστορία που προβλέπεται να είναι πιο χρονοβόρα απ’ το brexit…), το μπλοκ της Αστάνα έδειξε εδώ και πάνω από 4 χρόνια το πόσο αποτελεσματικά μπορεί να ελιχθεί σε εχθρικό τερραίν και με όχι ευνοϊκούς συσχετισμούς κατ’ αρχήν, και να αξιοποιήσει οτιδήποτε είναι στη διάθεσή του, προκειμένου να πετύχει τους στόχους του στο συριακό πεδίο μάχης (και όχι μόνο).

Προφανώς το μπλοκ της Αστάνα δεν έχει μια έτοιμη λύση για κάθε πρόβλημα στη μέση Ανατολή. Οι διαδηλώσεις, για παράδειγμα, στον λίβανο και στο ιράκ, με αιτίες καθ’ όλα δικαιολογημένες, ζορίζουν πράγματι τα εκεί καθεστώτα. Αυτό επιτρέπει σε διάφορους να τις θεωρούν υποκινούμενες απ’ τον άξονα. Όμως ακόμα κι αν υποθέσει κανείς ότι διάφορες υπηρεσίες βάζουν το χεράκι τους (παλιά τους τέχνη!), τα περιθώρια που βρίσκουν να το κάνουν οφείλονται, κυρίως, στα χαρακτηριστικά αυτών των καθεστώτων. Γιατί, για παράδειγμα, και στο Χονγκ Κονγκ είναι σαφές ότι η Ουάσιγκτον έχει βάλει όχι μόνο το χέρι της αλλά και τα πόδια της· τι έχει πετύχει όμως; Τίποτα.

Εννοούμενα σαν καπιταλιστικά κράτη τόσο ο λίβανος όσο και το ιράκ χρειάζονται οπωσδήποτε μια στέρεη «θεσμική ολοκλήρωση», το καθένα με βάση την κοινωνική σύνθεση και την ταξική διαστρωμάτωση στο εσωτερικό του. Οι απειλές και οι σχεδιασμοί του άξονα λειτουργούν, πράγματι, σαν σοβαρά εμπόδια· τραβώντας πόρους και προσανατολισμούς σε πολεμικά ενδεχόμενα αντί για κοινωνικά χρήσιμα project· στην “άμυνα” αντί για την “υγεία”. Ωστόσο ο κόσμος, και ειδικά οι πληβείοι, ακόμα κι αν καταλαβαίνουν τον ρόλο του άξονα, δεν μπορούν να περιμένουν επ’ αόριστο μέχρι να φύγει και ο τελευταίος αμερικάνος στρατιώτης απ’ την μέση Ανατολή, και μέχρι το ισραηλινό απαρτχάιντ καθεστώς να καταρρεύσει σαν τέτοιο. Η σίγουρη ειρήνη θα αργήσει· αλλά η ζωή υπό καθεστώτα προσοδικά είναι ένας καθημερινός εσωτερικός πόλεμος διαρκείας…

Μια στέρεη «θεσμική ολοκλήρωση» είναι που θα μπορέσει να αξιοποιήσει, εν τέλει, και την κινεζική επέκταση… Μπορεί ο κινέζικος καπιταλισμός να αδιαφορεί για τα διαπιστευτήρια της “δημοκρατίας”, αλλά δεν πετάει τα λεφτά και τα σχέδιά του σε πηγάδια χωρίς πάτο.

(φωτογραφία: Και μια ο λόγος για το Πεκίνο, να: ο Zhan Jun, ειδικός απεσταλμένος του κινεζικού κράτους για τις υποθέσεις της μέσης Ανατολής, πέρασε χτες απ’ την Τεχεράνη. Ταξίδι για δουλειές: πως θα προχωρήσει, για παράδειγμα, η συμφωνία των 400 δις δολαρίων…)

Θυματοποίηση;

Δευτέρα 14 Οκτώβρη. Το να αυτο-προβάλλεται κάποιος ατομικά – κι ακόμα χειρότερα συλλογικά – σαν «θύμα» συνωμοσιών, προδοσιών, κλπ είναι εύκολο. Και βαθιά δεξιό, συντηρητικό, για να μην πούμε τίποτα χειρότερο.

Στην ιστορία τους οι κούρδοι έχουν πολύ αιματηρές εμπειρίες του πως οι «πολιτικές ηγεσίες» τους έδειξαν έπαρση και αλλοφροσύνη – και ύστερα επικαλέστηκαν σαν δικαιολογία την «προδοσία». Συγκεκριμένα των αμερικάνων.

Όταν το αμερικανικό ιμπέριουμ αποφάσισε πως, αξιοποιώντας το τέλος του 3ου («ψυχρού») πολέμου και την εξαφάνιση της εσσδ, μπορεί και πρέπει να εγκατασταθεί στρατιωτικά αυτοπροσώπως στην πετρελαϊκή μέση Ανατολή, οργάνωσε την επιχείρηση «καταιγίδα της ερήμου» τον Γενάρη του 1991. Ήταν η πρώτη επίθεση κατά του ιράκ, του ως τότε συμμάχου των ηπα Saddam Hussein. Για να διευκολύνει την αποδιάρθρωση του ιρακινού καθεστώτος η Ουάσιγκτον υποδαύλισε μια εξέγερση των κούρδων του βόρειου ιράκ. Όσο κι αν βολεύει η λήθη ήταν ο ίδιος ο τότε αμερικάνος πρόεδρος Bush ο Α που μέσω δημόσιων ομιλιών του την 15η Φλεβάρη και την 1η Μάρτη του 1991 κάλεσε σε εξέγερση κατά του Hussein στο ιράκ. Όταν κοτζάμ αμερικάνος πρόεδρος, αφεντικό της μόνης υπερδύναμης του πλανήτη, σου λέει να εξεγερθείς … κάνεις τι;

Στοιχειώδης λογική και, ας μας επιτραπεί, στοιχειώδης αξιοπρέπεια απ’ την μεριά των «ηγετών» (φεουδαρχών…) των κούρδων του ιράκ (δεν ήταν το pkk) θα επέβαλε μια σειρά απλών συλλογισμών. Ο Hussein είχε υπάρξει για χρόνια στρατηγικός σύμμαχος των ηπα, ειδικά στη διάρκεια του πολέμου κατά του ιράν. Όταν αποφάσισε να εισβάλει στο κουβέιτ ζήτησε πριν την αμερικανική συγκατάθεση – και την πήρε. Μόνο που αμέσως μετά η Ουάσιγκτον τον κήρυξε εχθρό· και του επιτέθηκε…

Όταν βλέπεις την «μόνη υπερδύναμη» να μετατρέπει τους συμμάχους της σε «χαλάκι για να σκουπίσει τα πόδια της», οφείλεις να σκεφτείς (και το οφείλεις πρώτα και κύρια σ’ αυτούς που «καθοδηγείς») ότι είναι ένα κράτος που κάνει τις δουλειές του με όποιον τρόπο το βολεύει, και όχι ο «πρωτοπόρος της ελευθερίας» σου. Η ηγεσία των κούρδων του ιράκ το είδε αλλιώς όμως: ο Μπους της έταζε κράτος. Και εξεγέρθηκε τον Μάρτη του 1991… Ο Houssein έπνιξε την εξέγερση στο αίμα, με χιλιάδες νεκρούς… Χρησιμοποίησε τα χημικά αέρια που του είχαν πουλήσει οι αμερικάνοι και οι ευρωπαίοι για χρήση κατά του ιράν· του είχαν περισσέψει ποσότητες… Κανένας αμερικανικός στρατός δεν έτρεξε να βοηθήσει εκείνους που ο Bush ο A είχε αυτοπροσώπως καλέσει να εξεγερθούν.

Ήταν «προδοσία» εκ μέρους των αμερικάνων; Όχι. Ήταν υποδειγματικός τρόπος για το πως τα ιμπεριαλιστικά κράτη, και σίγουρα άλλοτε το Λονδίνο και σαν διάδοχός του η Ουάσιγκτον, κάνουν τις δουλειές τους. Η ηγεσία των ιρακινών κούρδων δεν έπαθε τίποτα· αυτοί που σφάχτηκαν ήταν οι πληβείοι… Θα ήταν ωστόσο αρκετή η αιώνια μνήμη της άνοιξης του 1991 για να «απαγορεύεται» οποιαδήποτε καινούργια συμμαχία κούρδων (και οποιουδήποτε άλλου) με την Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ – για να μην πούμε τίποτα για την πετροχούντα του Ριάντ…

Όχι όμως: ο καιροσκοπισμός είναι πάντα γλυκός… Και αποδοτικός…

(φωτογραφία: Ιρακινές πετρελαιοπηγές που καίγονται και σε πρώτο πλάνο ένα κατεστραμμένο ιρακινό τανκ, απ’ την «καταιγίδα της ερήμου» το 1991. Ένας παγκόσμιος πόλεμος που ξεκίνησε τότε, αμέσως με την λήξη του 3ου, και συνεχίζεται κλιμακούμενος…

Τότε, το 1991, στα μέρη μας γίνονταν διαδηλώσεις κατά της αμερικανικής επίθεσης στο ιράκ. Τώρα γίνονται σχεδόν υπέρ μιας αμερικανικής επίθεσης στην τουρκία· απλά δεν τολμάει κανείς να το πει καθαρά…

Πέρασε καιρός, ε; Άλλαξαν τα “κόλπα”…)

Μέση Ανατολή

Τρίτη 1 Οκτώβρη. Οι ιρακινές πολιτοφυλακές είναι βέβαιες ότι οι επιθέσεις που γίνονται με drones εναντίον τους απ’ τα μέσα Αυγούστου και μετά, είναι ισραηλινή υπόθεση· με την χρήση (και την υποστηρίξη) μιας συγκεκριμένης αμερικανικής βάσης στην ypgκρατούμενη συρία. Κατά συνέπεια χαίρονται ιδιαίτερα για την επιτυχία της επίθεσης των Houthis στις εγκαταστάσεις της aramco: ήταν ένα είδος διαφήμισης των ικανοτήτων των drones, τα οποία (θεωρούν ότι) θα τους χρειαστούν εναντίον των αμερικανικών βάσεων. Τόσο στο ιράκ όσο και στη συρία. Αν και εφόσον το πράγμα χοντρύνει: ο αμερικανικός στρατός δεν έχει (έχει όμως ο ισραηλινός) τρόπο αντιμετώπισης των drones.

To «αν και το εφόσον» θα μπορούσε να είναι παρηγοριά: δεν επίκειται κάτι για αύριο. Ωστόσο ο τρόπος που ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ (με το τελευταίο να είναι στη κατάσταση που καταλαβαίνετε…) αρθρώνει τον ιμπεριαλισμό και τον μιλιταρισμό του στη μέση Ανατολή, πρώτα μέσω proxies και ύστερα «αυτοπροσώπως» αλλά χωρίς ανάληψη καμμία ευθύνης, αυτή η «ανεπισημότητα» για να το πούμε έτσι του πολέμου που συνεχίζουν να κάνουν, είναι εν τέλει στα μέτρα τέτοιων πολιτοφυλακών. Όσο εύκολα τα ρομποτικά ιπτάμενα κτυπάνε στη μία μεριά άλλο τόσο κτυπάνε και στην άλλη – κι αφήνουν πίσω τους το «μυστήριο» για τους δράστες…

Πρακτικά τίποτα δεν κρύβεται. Κυρίως δεν κρύβονται οι προθέσεις. Ενόσω το ρατσιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ συνεχίζει να σκοτώνει και να σακατεύει παλαιστίνιους διαδηλωτές (αυτά δεν σταματούν ούτε όταν υπάρχει «κενό» πολιτικής διεύθυνσης…) έχει επιλέξει να εμπλακεί σ’ έναν πόλεμο εκτός συνόρων, που αρχίζει απ’ το λίβανο και φτάνει προς το παρόν ως το ιράκ. Έναν πόλεμο που είναι αόρατος στην επικράτειά του…

Ως τώρα δεν δέχεται επιθέσεις / αντίποινα ούτε απ’ το συριακό έδαφος, ούτε απ’ το ιρακινό, ούτε από πουθενά αλλού. Πιθανότατα ο συνδυασμός μιλιταρισμού και ακροδεξιάς παράνοιας που επικρατεί πλέον στο Τελ Αβίβ να οδηγεί τους εκεί καθεστωτικούς στο συμπέρασμα ότι μπορούν να δρουν ανενόχλητοι, ατιμώρητοι, κατά βούληση.

Είναι έτσι; Θα μπορούσε να είναι έτσι; Η σιγουριά της ατιμωρησίας στηρίζεται σε μια βαθιά υποτίμηση των αράβων και των μουσουλμάνων, ταιριαστή με τον ρατσισμό (και) του ισραηλινού κράτους. Αλλά οι κατασκευές του ιμπεριαλιστικού οριενταλισμού έχουν αρχίσει να ραγίζουν – δεν είναι φανερό;

Κινήσεις επί του εδάφους 1

Σάββατο 28 Σεπτέμβρη. Άσχετα με το τι πιστεύουν ποιοί (για την επίθεση στις σαουδαραβικές πετροεγκαταστάσεις πριν 2 βδομάδες), τόσο οι καθαροί εχθροί του μπλοκ της Αστάνα όσο και οι “αμφίθυμοι παρατηρητές” (εδώ βάζουμε οπωσδήποτε το Βερολίνο) βρέθηκαν σε μια θέση δύσκολη, τόσο από “πολιτική” όσο και από “στρατιωτική” άποψη. Δεν είναι καθόλου εύκολο στον καπιταλιστικό κόσμο να κατηγορείται ένα κράτος (το ιρανικό) γι’ αυτήν την επίθεση που διαταράσσει υποτίθεται την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου, αλλά κανείς να μην τολμάει να το “τιμωρήσει”. Η ασταμάτητη μηχανή το είχε γράψει έγκαιρα: το να αποδοθεί ολόκληρη η ευθύνη της επίθεσης στους Houthis είχε μεν ζόρικες συνέπειες αλλά τουλάχιστον θα είχε απαλλάξει τις δυτικές πρωτεύουσες, και οπωσδήποτε την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της (Τελ Αβίβ και Ριάντ) απ’ την επίδειξη μεγαλοστομίας και αδυναμίας ταυτόχρονα. Σε τελευταία ανάλυση, έτσι όπως έχει εξελιχθεί αυτή η υπόθεση, θα είχε δίκιο όποιος θα υποστήριζε ότι το πετρέλαιο δεν είναι πλέον στρατηγικής σημασίας εμπόρευμα για τον δυτικό καπιταλισμό…

Απ’ την μεριά της η Τεχεράνη (διακριτικά και οι υπόλοιποι του μπλοκ της Αστάνα) δεν έμεινε να απολαμβάνει την επιτυχία αυτή. Δυο μέρες μετά την επίθεση, στις 16 Σεπτέμβρη ο επικεφαλής των επίλεκτων (Quds force) των «φρουρών της επανάστασης» στρατηγός Qassem Soleimani (μακράν ο πιο ικανός, χωρίς δεύτερον, αρχικαραβανάς στον πλανήτη σήμερα…) φέρεται να πήγε στη Βαγδάτη για να συντονίσει τις κινήσεις της σιιτικής φιλοϊρανικής πολιτοφυλακής Hashd Al-Shaabi. (Η συγκεκριμένη οργάνωση είναι περίπου το ανάλογο της Χεζμπ’ αλλάχ στο ιράκ – και φτιάχτηκε στη διάρκεια της αμερικανικής κατοχής, κάτω απ’ την μύτη των κατοχικών…).

Στις 18 Σεπτέμβρη ξεκίνησε (και τέλειωσε εντυπωσιακά γρήγορα, μέσα σε 3 ημέρες) η επιχείρηση Θέληση για Νίκη της Hashd Al-Shaabi, υπό την διεύθυνση αξιωματικών της Quds force. Η επιχείρηση είχε στόχο τον έλεγχο όλων των συνόρων του ιράκ προς την σαουδική αραβία και την ιορδανία. Τυπικά αμυντική αυτή η επιχείρηση, δεν θα μπορούσε όμως να αφορά το ενδεχόμενο χερσαίας εισβολής οποιουδήποτε στο ιράκ. Κανείς δεν θα έκανε κάτι τέτοιο. Το νόημα της διάταξης (που ας το τονίσουμε: είναι εντός των συνόρων του ιράκ) φαίνεται απ’ τον επιπλέον εξοπλισμό της Hashd Al-Shaabi: δεκάδες βαλιστικοί πύραυλοι (ιρανικής κατασκευής) και άλλα όπλα (πιθανότατα και drones) μεταφέρθηκαν απ’ το ιράν στην οργάνωση και, μέσω αυτής, στην περίμετρο της ιρακινής επικράτειας.

Μένοντας σε αμυντικό σχηματισμό, η Τεχεράνη και οι ιρακινοί σύμμαχοί της έφτασαν καλά εξοπλισμένοι όχι μόνο πιο κοντά στο Ριάντ απ’ τα βόρεια και στις αμερικανικές βάσεις κοντά στα σύνορα ιορδανίας / συρίας, αλλά και πιο κοντά στο Τελ Αβίβ απ’ τα ανατολικά: το απαρτχάιντ ισραηλινό καθεστώς «προκάλεσε την τύχη του», αφού πριν λίγες εβδομάδες είχε «κτυπήσει» δυο φορές θέσεις της Hashd Al-Shaabi στο ιράκ…

Κινήσεις επί του εδάφους 2

Σάββατο 28 Σεπτέμβρη. Στην αραβική χερσόνησο η Τεχεράνη έχει ενάμισυ σύμμαχο (κατάρ, Houthis / προσεχώς «βόρεια υεμένη»), δύο σχετικά ουδέτερα κράτη (κουβέιτ και ομάν) και τρεις δηλωμένους εχθρούς: σαουδική αραβία, εμιράτα, μπαχρέιν. Παρότι ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ προσπαθεί να αμφισβητήσει την πραγματική ιρανική υπεροχή στον περσικό κόλπο, η Τεχεράνη δεν κάνει ό,τι κάνει για να κρατήσει αυτήν την υπεροχή. Την θεωρεί δεδομένη, και έχει δίκιο (εκτός, ίσως, από έναν γενικευμένο πόλεμο με πλήρη αμερικανική συμμετοχή). Ακόμα και χωρίς αεροπορία ο ιρανικός στρατός δεν έχει υπολογίσιμο τοπικό αντίπαλο γύρω απ’ αυτήν την θαλάσσια ζώνη.

Το forward, εκείνο που ενδιαφέρει το ιρανικό ιμπεριαλισμό και στο οποίο στερεώνεται η συμμαχία του με την Άγκυρα, την Μόσχα και το Πεκίνο, είναι η “ασφαλής έξοδος” στην ανατολική Μεσόγειο. Είναι ακριβώς το αντίθετο «βέλος» σε σχέση με εκείνο του ισραηλινού ιμπεριαλισμού, που επιδιώκει να κατοχυρώσει σαν «συνοριακή» ζώνη του την γραμμή απ’ την κασπία ως τον περσικό.

Η αμερικανική εισβολή στο ιράκ το 2003 και η από τότε στρατοπέδευση του αμερικανικού στρατού εκεί· και η δημιουργία αμερικανικών βάσεων στη συρία υπό την ζεστή φιλοξενία των ypg, έχει πολύ μικρότερη σχέση με τον περσικό και πολύ μεγαλύτερη μ’ αυτήν την χερσαία ζώνη, απ’ το ιράν μέχρι απέναντι απ’ την κύπρο. (Το ίδιο ισχύει για τις αμερικανικές βάσεις στο ελλαδιστάν, παλιές και καινούργιες… Αλλά γι’ αυτά άλλη φορά…)

Ακριβώς αυτός ο αμερικανο-αγγλο-ισραηλινός-σαουδαραβικός σχεδιασμός είναι που υπέστη στρατηγική ήττα στις 14 Σεπτέμβρη. Γιατί; Επειδή το εμπόδιο για να «τιμωρήσει» η Ουάσιγκτον την Τεχεράνη είναι, ακριβώς, αυτές οι βάσεις και το πόσο εκτεθειμένες είναι στους ιρανικούς πυραύλους! Αν η Ουάσιγκτον απέσυρε όλο της τον στρατό απ’ το ιράκ, την συρία, τη σαουδική αραβία, το κατάρ και το αφγανιστάν, «θα λύνονταν τα χέρια της» για να ισοπεδώσει το ιράν· αλλά θα έχανε τον έλεγχο όσο και όπως τον κρατάει ακόμα σ’ αυτές τις περιοχές. Αν, απ’ την άλλη μεριά, κρατήσει αυτές τις βάσεις, δεν μπορεί να ισοπεδώσει την ιρανική επικράτεια: αποτελούν, κόντρα στον αμερικανικό σχεδιασμό, την εγγύηση ασφάλειας του ιράν!

Ταυτόχρονα ο ιρανικός και ο ρωσικός στρατός, οι τοπικοί σύμμαχοι και οι μισθοφόροι τους, μπορούν να κινούνται αν όχι εντελώς ελεύθερα σίγουρα με σχετική άνεση σ’ όλη αυτήν την περιοχή.

Προσεχώς και ο κινεζικός…