Κρύο πιάτο

Τρίτη 1 Αυγούστου. Η απάντηση της Μόσχας στον καινούργιο γύρο των σε βάρος της κυρώσεων απ’ την Ουάσιγκτον (είναι ολόκληρη αυτή η απάντηση; ή έχει και επιδόρπιο;) περιέλαβε και μια εκκρεμότητα, απ’ τον Δεκέμβρη του ’16. Τότε, στις τελευταίες μέρες της, η διοίκηση Ομπάμα είχε απελάσει 35 άτομα απ’ την ρωσική διπλωματική αποστολή στις ηπα· και είχε κατασχέσει και δύο κτίριά της.

Υποτίθεται ότι η Μόσχα δεν αντέδρασε τότε, περιμένοντας να αναλάβει τα καθήκοντά του το ψόφιο κουνάβι. Μετά και την τελευταία «επίδειξη» απ’ τους αντιπροσώπους – του – αμερικανικού – έθνους, ο Πούτιν ζήτησε απ’ την αμερικανική διπλωματική αποστολή στη ρωσία να μειώσει μέχρι την 1η Σεπτέμβρη το μέγεθος της ώστε να είναι ίδιο με εκείνο της αντίστοιχης ρωσικής στις ηπα: 455 άτομα συνολικά. Αυτό σημαίνει μείον 755 άτομα. Ε;

Ορισμένοι, έχοντας άγνοια, υποστηρίζουν ότι απελαύνονται «755 αμερικάνοι διπλωμάτες». Καμμία σχέση. Τα 1210 άτομα που απασχολούν οι αμερικάνοι στην πρεσβεία στη Μόσχα και σε δύο προξενεία περιλαμβάνουν τα πάντα. Απ’ τον πρεσβευτή και τους προξένους, ως τους γραμματείς, τους σωφέρ, τους κηπουρούς, τους μαγείρους, τις καθαρίστριες και τους φύλακες. Αρκετοί απ’ το «προσωπικό» είναι ρώσοι υπήκοοι.

Το ρωσικό καθεστώς θα μπορούσε να απελάσει 35 αμερικάνους, για να είναι πάτσι με την απέλαση του Δεκέμβρη. Προτίμησε κάτι πιο σαδιστικό. Το να μειωθεί συνολικά η αμερικανική αποστολή κατά 755 άτομα σημαίνει ότι κατ’ αρχήν θα απολυθούν πολλοί απ’ το «βοηθητικό προσωπικό». Αλλά αυτό θα κάνει δύσκολη την καθημερινή «δουλειά» της αποστολής. Διάφορα απ’ αυτά που έκαναν οι «βοηθητικοί» θα πρέπει να τα κάνουν οι «κανονικοί» – ή κανένας.

Φυσικά θα πρέπει να φύγουν και «διπλωμάτες» – αυτό ήταν η αναμενόμενη ρωσική αντίδραση. Προφανώς η Ουάσιγκτον είχε κάνει ήδη μια αναδιάρθρωση καθηκόντων, ειδικά σε ότι αφορά την κατασκοπεία· είναι απ’ τις βασικές δουλειές όλων των σοβαρών πρεσβειών, οπουδήποτε. Αλλά ακόμα κι αν υπήρχε έτοιμη η λίστα 35 αμερικάνων διπλωματών προς αναχώρηση, πρέπει να αδειάσουν την γωνιά άλλα 720 άτομα. Το σύνολο των όχι καθαρά πρεσβευτικών θέσεων σ’ αυτά τα 1210 άτομα υπολογίζεται κοντά στις 900. Άρα θα μείνουν το πολύ 160 – 180 απ’ αυτούς / αυτές. Είναι σαφές ότι η αμερικανική πρεσβεία στη ρωσία θα ξεχαρβαλωθεί λειτουργικά.

Ίσως διασκεδάζει το ρωσικό καθεστώς με την ιδέα ότι οι αμερικάνοι κατάσκοποι / στελέχη της αμερικανικής πρεσβείας θα κάνουν και το σφουγγάρισμα του κτιρίου. Είναι τα απομεινάρια του «σοσιαλιστικού» παρελθόντος του καγκεμπίτη Πούτιν; Ίσως. Πως το έλεγε ο Λένιν; «Και η μαγείρισσα να κυβερνήσει»; Ε, η εφαρμογή Πούτιν είναι «και ο πρεσβευτής να μαζεύει τα σκουπίδια»…

Ψοφιοκουναβιστάν

Δευτέρα 31 Ιούλη. Για ποιον λόγο θα περίμενε κανείς από έναν νάρκισσο 70άρη (ηλικία που κανονικά έχεις βγεις στη σύνταξη, και την απολαμβάνεις παίζοντας με τα εγγόνια σου) επιχειρηματία της αρπαχτής (real estate, ξέπλυμα, τηλεοπτική εκπομπή) να είναι ένας πραγματικός «πρόεδρος των ηπα» με την έννοια της στιβαρότητας και του ελέγχου; Όχι, δεν υπάρχει κανένας σοβαρός λόγος. Αν θέλει κανείς κάτι τέτοιο αυτό είναι (φαινομενικά) ο επερχόμενος. Ο νυν αμερικάνος αντιπρόεδρος Pence. Πιστεύει τα ίδια με το ψόφιο κουνάβι και χειρότερα, αλλά είναι insider. Δεν είναι σίγουρο όμως ότι υπάρχουν περιθώρια για να είναι ο “αναγεννητής”.

Τι συμβαίνει λοιπόν στους ναούς και τους διαδρόμους της εξουσίας της άλλοτε μόνης υπερδύναμης εδώ και πάνω από 9 μήνες; Το show φαίνεται ασύνδετο, αποσπασματικό, στο γάμο του καραγκιόζη. Αρκεί να θυμηθεί κανείς ότι το ψόφιο κουνάβι, πριν το ψηφίσουν οι κοκκινόσβερμοι ψηφοφόροι για πρόεδρο, το είχαν επιλέξει σαν τον ιδανικό υποψήφιο, ανάμεσα σε πάνω από άλλους δέκα, οι ίδιοι οι αμερικάνοι συντηρητικοί· βάση και κόμμα.

Υπάρχει, λοιπόν, κάποια εσωτερική συνοχή, έστω υπόγεια, στο αμερικανικό δράμα; Κατά την γνώμη μας ναι, υπάρχει, παρότι και οι βυζαντινές ίντριγκες είναι μέρος της διαδικασίας, όπου διάφοροι στο παλάτι προσπαθούν να στήσουν πόστα σε βάρος των διπλανών τους. Το συνεκτικό στοιχείο είναι προς το παρόν αρνητικό, αλλά δεν θα μείνει τέτοιο (υποθέτουμε) για καιρό: η έλλειψη μιας «ελπιδοφόρας» στρατηγικής απέναντι στο γεγονός ότι οι ηπα χάνουν το έδαφος της πλανητικής υπεροχής τους κάτω απ’ τα πόδια τους.

Η «αποτροπή», συχνά βίαιη στην «περιφέρεια», έχει υπάρξει βασικό εργαλείο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού απ’ το τέλος του β παγκόσμιου πολέμου και μετά. Η λογική της ήταν απλή: δείχνουμε πόσο φοβεροί και τρομεροί είμαστε (από στρατιωτική και οικονομική άποψη) οπότε οι αντίπαλοι ή οι εν δυνάμει τέτοιοι κάνουν πίσω.

Το δόγμα τσαλακώθηκε στο βιετνάμ, αλλά αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί εξαίρεση. Τώρα; Όχι μόνο η Πνιονγκγιάνγκ αλλά και η Τεχεράνη δείχνουν να βγάζουν την γλώσσα τους στον «θείο Σάμ». Η Άγκυρα, άλλοτε πιστό μέλος του νατο, διαπραγματεύεται ρωσικούς S-400 (δεν τους έχει αγοράσει ακόμα, ας μην βιάζεται κανείς) και κάνει του κεφαλιού της στη συρία· και το Πεκίνο κρατάει μια μεγαλόψυχη στάση απέναντι στα αμερικανικά προβλήματα. Η πολιτική βιρτίνα των φιλιππίνων λέει «ποτέ πια αμερική», και το Παρίσι βελτιώνει όσο μπορεί τις ιμπεριαλιστικές βλέψεις του στην Αφρική, πάνω και κάτω απ’ την Σαχάρα. Εν τέλει και ο πιστός σκύλος της αυτού μεγαλειότητας της βασίλισσας της αγγλίας, της ουαλίας, κλπ, που είχε την φήμη λέοντα, έχει γεράσει, και δυσκολεύεται να πάει ακόμα και στην τουαλέτα: χέζει όπου νάναι…

Ω τι κόσμος! Κάποιοι έχουν παρατηρήσει εδώ και χρόνια ότι οι σχολές σκέψης της αμερικανικής ηγεμονίας κακόμαθαν στον 20ο αιώνα. Ότι η «υπερδύναμη» δεν έχει ιστορικό βάθος εμπειριών, ότι δεν πρόλαβε να υπάρξει σαν «κανονικό κράτος» για μεγάλο διάστημα, ότι δεν ξέρει τι πάει να πει ήττα, ότι δεν ξέρει τι πάει να πει πόλεμος στο έδαφος σου, ότι κατά συνέπεια δεν ξέρει τι είναι η διεθνής πολιτική όταν βρίσκεσαι στη γωνία του κόρνερ, και ότι αν στριμωχτεί θα βγάλει παράνοια. Ίσως η επιλογή του ψόφιου κουναβιού ως (υποψήφιου) προέδρου απ’ το κόμμα του, το ίδιο κόμμα που τώρα, μόλις μετά από λίγους μήνες, του κάνει νερά, να είναι ένδειξη αυτής της παράνοιας.

Νομίζει κανείς ότι τα πιο πάνω είναι φαεινές ιδέες της ασταμάτητης μηχανής; Όχι, δεν είναι. Μια ψυχρή ματιά στον πλανήτη επιβεβαιώνει ότι η προεδρία του ψόφιου κουναβιού μπορεί, ίσως, να είναι σύντομη· αλλά είναι επίσης σύμπτωμα μιας βαθύτερης «κρίσης» του πολιτικού και διοικητικού establishment των ηπα, που υποβόσκει πριν καν απ’ την πρώτη προεδρία του Μπους του Β.

Θα τρόμαζε, άραγε, τους έντιμους παρατηρητές η ιδέα και η πραγματικότητα της παρακμής; Η γνώση της ιστορίας υποδεικνύει ότι δεν θα έπρεπε. Το δύσκολο (αλλά και επίκαιρο) είναι να παρακολουθεί κανείς και να κατανοεί έγκαιρα παρακμιακές διαδικασίες που είναι διαφορικές. Όχι καθολικές. Μπλεγμένες με «αναπτυξιακά» βήματα…

Ω τι κόσμος! (Είναι ο «ώριμος» καπιταλισμός ηλίθιε!)

(φωτογραφία: αν βγάλετε το ψόφιο κουνάβι απ’ το κεφάλι, τακτοποιήσετε την φάτσα και αναδομήσετε την βιογραφία, ιδού: ο νυν αντιπρόεδρος των ηπα Mike Pence. Σαν σίκουελ του Μπους: 100% αμερικανικός μιλιταρισμός – σαν εικονογραφία – χωρίς γεύση ανανά και καβουρντισμένο real estate!)

Ανατολική ασία

Δευτέρα 31 Ιούλη. Άντε, ας πούμε, ότι αυτά τα πολεμικά παιχνίδια περί την κορεατική χερσόνησο, θα είχαν κάποιο ευνοϊκό αποτέλεσμα για την Ουάσιγκτον. Απίθανο, αλλά ας κάνουμε αυτή την άσκηση σκέψης.

Και μετά; Αφού ο εχθρός είναι το Πεκίνο, τι θα γινόταν μετά; Χτες το κινεζικό καθεστώς έκανε μια στρατιωτική παρέλαση / επίδειξη των όπλων του, επ’ αφορμή των 90 χρόνων απ’ την ίδρυση του «λαϊκού στρατού». Και ναι, ο κινεζικός στρατός δεν έχει πολεμικές εμπειρίες – είναι «άκαπνος» σα να λέμε. Αλλά ούτε ο στρατός του βόρειου βιετνάμ είχε κάποιου είδους «αντικειμενική» υπεροχή όταν πέταξε τον αμερικανικό στη θάλασσα. Κι ύστερα η πολεμική εμπειρία του τωρινού αμερικανικού στρατού ποια είναι; Το ότι ετοιμάζεται να χάσει το αφγανιστάν απ’ τους Ταλιμπάν; Ή ότι εκπαίδευε και εξόπλιζε στη συρία proxies που αποδείχθηκαν “λίγοι”; Μήπως η “πολεμική αρετή” του αμερικανικού στρατού είναι ένας μύθος που καλλιεργήθηκε σε αντιπαράθεση με λιανοντούφεκα;

Κι ύστερα μπορεί να είναι κανείς σίγουρος πως αυτά που έδειξε η παρέλαση είναι όλα κι όλα, και ότι η βαθιά κινεζική ψυχή δεν κρατάει κρυμμένα μυστικά, και μάλιστα μυστικά επικίνδυνα; Όχι. Στο κάτω κάτω αυτό κάνει κάθε κράτος που σέβεται τον εαυτό του.

Συνεπώς;

Βορειοδυτική συρία

Δευτέρα 31 Ιούλη. Εκτός από βολές / επιθέσεις πυροβολικού, ούτε ο τουρκικός στρατός ούτε οι σύριοι proxies τους έχουν ξεκινήσει ως τώρα χερσαία επίθεση κατά του ypgκρατούμενου θύλακα της Afrin, στη βορειοδυτική συρία. Όμως όλα είναι έτοιμα.

Τι εκκρεμούσε; Η συγκεκριμένη συμφωνία ανάμεσα στην Άγκυρα, την Μόσχα και την Τεχεράνη. Σύμφωνα με τουρκικές καθεστωτικές δημοσιεύσεις στα μέσα Ιούλη στελέχη των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, του στρατού και του υπ.εξ. συναντήθηκαν στην Τεχεράνη με αντίστοιχους απ’ την ρωσία και το ιράν. Τα αποτελέσματα ήταν ο.κ – κατά την Άγκυρα. Δεν θα επιδιώξει την κατάληψη της Afrin, και δεν θα θέσει σε άμεσο ή έμμεσο κίνδυνο τις ρωσικές εγκαταστάσεις («βάσεις») στον θύλακα. Ας πούμε: θα περιοριστεί στην ανακατάληψη της ζώνης που πήραν, ενώ δεν έπρεπε, οι ypg επωφελούμενες απ’ την τουρκική επίθεση στον isis. Εδώ κύριος στόχος είναι η Tal Rifat. Και θα δημιουργήσει ένα «τείχος» γύρω απ’ την Afrin και όχι μόνο, ώστε να μην κινδυνεύει.

Η αλήθεια είναι ότι η Άγκυρα έχει «μούτρα» να ζητάει την «κατανόηση» της Μόσχας και της Τεχεράνης. Όλοι οι αντι-Άσαντ proxies που ήλεγχε έχουν πειθαρχήσει στα διάφορα τοπικά ειρηνευτικά σύμφωνα· μερικοί, μάλιστα, έχουν περάσει (έναντι κάποιας αμοιβής φυσικά) στη μεριά του Άσαντ. Και είναι αυτή η τουρκική βοήθεια προς τον στρατό του Άσαντ και τους συμμάχους του στο να επικεντρωθούν στα αντολικά και στην απελευθέρωση της Deir ez-Zor που δεν μπορεί να θεωρηθεί ασήμαντη ή δευτερεύουσα.

Απ’ την μεριά τους οι ypg βασίζονται, που αλλού; στους αμερικάνους πατρώνες τους. «Αν η Άγκυρα επιτεθεί στην Afrin» απειλούν «εμείς θα σταματήσουμε την επίθεση στην Raqqa». Παραείναι ανατολίτικο τέτοιο παζάρι για να πιάσει. Και δείχνει τι πάει να πει “μυωπία”. Η Άγκυρα, εφόσον έχει την συγκατάθεση των συμμάχων της, δεν βιάζεται. Μπορεί να περιμένει, ακόμα και τον Σεπτέμβρη· ή, με καλές καιρικές συνθήκες, και τον Οκτώβρη. Αν, απ’ την άλλη, οι ypg ψευτοπολιορκούν μέχρι τότε ό,τι έχει μείνει απ’ την Raqqa, θα διακυνδυνεύσουν την ήττα τους· πράγμα που δεν θα τους βοηθήσει. Ούτε στην Afrin, ούτε αλλού.

Και οι αμερικάνοι, απλά, δεν θα ανακατευτούν. Όπως έχουν κάνει την “καλή” απέναντι στις ypg / pkk εξοπλίζοντάς τες στην ζώνη της Rojava (γιατί αυτό τους συνέφερε) έτσι να κάνουν τα στραβά μάτια για τον θύλακα της Afrin, που δεν τους ενδιαφέρει…

Κυρώσεις 1

Σάββατο 29 Ιούλη. Τα «οικονομικά μέτρα» (ποινές, πρόστιμα, απαγορεύσεις, απειλές κλπ) είναι μια μορφή πολέμου. Δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι υπήρξαν ποτέ, απ’ το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και μετά, αποτελεσματικά σε σχέση με τους στόχους που έμπαιναν επίσημα. Πότε πότε οι εμπνευστές τους υποστηρίζουν ότι τέτοιου είδους «κυρώσεις» δεν είναι το κυρίως όπλο αλλά ο πυροκροτητής: θα δημιουργήσουν (έτσι πάει η λογική) με τον καιρό σοβαρά εσωτερικά οικονομικά / κοινωνικά προβλήματα, προκαλώντας μια εξέγερση εναντίον της εξουσίας που οι «κυρώσεις» έχουν στόχο· αντικαθιστώντας την, τελικά, με μια πιο «φιλική», «δεκτική», «υπάκουη», κλπ. Αυτό ήταν υποτίθεται το μοντέλο των κυρώσεων κατά του ιρανικού καθεστώτος. Δεν έπιασαν, αυτό είναι απόλυτα βέβαιο. Κι αφού δεν έπιασαν όταν το ιρανικό καθεστώς ήταν στριμωγμένο (το 2003, το 2004 ή το 2005) θα πιάσουν ακόμα λιγότερο τώρα πια. Το ίδιο ισχύει και με τις «κυρώσεις» κατά της ρωσίας. Δεν πέτυχαν κάτι, ούτε πρόκειται να πετύχουν. Γιατί, τότε, το αμερικανικό καθεστώς συνεχίζει να χρησιμοποιεί αυτό το «μέσο»;

Έχει γίνει μια ουσιαστική μετατόπιση των πραγματικών στόχων των αμερικανικών κυρώσεων, ενόσω οι φαινομενικά εμφανίζονται κατατονικά, παρανοϊκά, οι ίδιοι. Αυτό φάνηκε καθαρά απ’ την διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του ιράν, τον Ιούλη του 2015, και ύστερα. Εφόσον τα 5 + 1 πρωτοκοσμικά κράτη αναγνώρισαν ότι η Τεχεράνη έχει θέσει το πυρηνικό της πρόγραμμα σε πλήρη διεθνή έλεγχο, το παραμύθι με τις κυρώσεις έπρεπε να τελειώσει. Αυτό ήλπιζαν, τουλάχιστον, τα ευρωπαϊκά κράτη. Αμ δε!!! Βρίσκοντας άλλες δικαιολογίες και προφάσεις η Ουάσιγκτον συνέχισε και εμπλούτισε τις κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, απειλώντας αυτήν την φορά με βαριές «ποινές» και τα ευρωπαϊκά καπιταλιστικά μαγαζιά που θα τολμούσαν να αποκαταστήσουν τις οικονομικές σχέσεις τους με το ιρανικό καθεστώς. Απειλώντας κυρίως τις ευρωπαϊκές τράπεζες: δεν μπορούν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με τις ιρανικές (π.χ. στην μεταφορά χρημάτων) γιατί αν το κάνουν το αμερικανικό κράτος θα τις «κάψει» με πρόστιμα. Με βάση το γεγονός ότι δουλεύουν και στις ηπα, οπότε το αμερικανικό καθεστώς θεωρεί ότι πρέπει να υπακοούν την αμερικανική νομοθεσία. Δηλαδή τις κυρώσεις… Πιο συγκεκριμένα:

…όποια ευρωπαϊκή τράπεζα ή επιχείρηση αγνοήσει τις αμερικανικές απαγορεύσεις κατά του ιράν, ειδικά στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, κινδυνεύει να φάει πρόστιμα δισεκατομυρίων δολαρίων, να μπει στα μικροσκόπια «πλήθους υπηρεσιών», τα στελέχη της θα γίνουν στόχοι απαγορεύσεων εισόδου στις ηπα, να υποστούν ηλεκτρονικές επιθέσεις, να χάσουν άλλες δουλειές στις ηπα ή αλλού, να χάσουν την φήμη τους, να δουν τις μετοχές τους να καταβαρθρώνονται…

Μπορεί να σας φαίνεται ασύλληπτο, ειδικά εφόσον δεν φαίνεται να υπάρχει δημόσια κατακραυγή στην ευρώπη· αλλά αυτό ακριβώς συμβαίνει. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που τις «προειδοποιήσεις προς συνετισμό» εναντίον ευρωπαϊκών επιχειρήσεων τις μεταφέρουν όχι κάποιοι αμερικάνοι υπουργοί αλλά μεγαλοστελέχη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών…
Για να μην υπάρχει αμφιβολία περί τίνος πρόκειται..

Αυτά γίνονταν πριν τις τελευταίες αναβαθμισμένες κυρώσεις. Που τραβάνε την πραγματική στόχευση (και την πραγματική ανάγκη) του αμερικανικού καπιταλισμού / ιμπεριαλισμού στον «λογικό δρόμο» τους: ακόμα εντονότερος οικονομικός / εμπορικός πόλεμος…

Κυρώσεις 2

Σάββατο 29 Ιούλη. Το 2014 μια απ’ τις μεγάλες γαλλικές τράπεζες, η BNP-Paribas, αναγκάστηκε να κάνει μια εξωδικαστική συμφωνία με το αμερικανικό κράτος, και να δεχτεί να πληρώσει ένα πρόστιμο σχεδόν 9 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η κυριότερη αιτία ήταν ότι είχε μεσολαβήσει στην μεταφορά ποσών σε δολάρια σε χώρες απέναντι στις οποίες οι ηπα έχουν επιβάλλει κυρώσεις. Σύμφωνα με τη γαλλική νομοθεσία αυτές οι τραπεζικές πράξεις ήταν νόμιμες. Αφού, όμως, επρόκειτο για δολάρια, η Ουάσιγκτον «είχε λόγο»…

Την ίδια χρονιά η Alstrom, η γνωστή γαλλική κατασκευάστρια τραίνων υψηλής τεχνολογίας, βρέθηκε υπό μεγάλη απειλή απ’ τις ηπα, με την κατηγορία της δωροδοκίας κρατικών υπαλλήλων σε διάφορα κράτη / πελάτες της – όχι στις ηπα. Η μετοχή της Alstrom είναι υπό διαπραγμάτευση και στο χρηματιστήριο της Ν. Υόρκης. Μπροστά στον κίνδυνο μιας ανοικτής και πολύχρονης καταστροφικής δημοσιότητας αν η υπόθεση πήγαινε στα αμερικανικά δικαστήρια, η Alstrom δέχτηκε να πουλήσει ένα τμήμα της στην αμερικανική general electric. Προφανώς ο αμερικανικός καπιταλισμός δεν είναι ο φύλακας της ηθικής· και τα αμερικανικά αφεντικά με μίζες δουλεύουν. Έχει όμως ο αμερικανικός καπιταλισμός ακόμα την (θεσμική) ισχύ να μπορεί να καταστρέψει αντίπαλες επιχειρήσεις· να εκβιάζει… Και οι “κυρώσεις” είναι ένα βασικό όπλο.

Ποια είναι η ως τώρα αντίδραση των θεσμών του εξίσου καπιταλιστικού και ανερχόμενου project europe; Κυρώσεις αντίστοιχου είδους δεν μπορεί να επιβάλει. Βάζει όμως πρόστιμα (επίσης τεράστια ποσά) σε αμερικανικές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστάσεις και στην ευρώπη· για φοροδιαφυγή. Αυτά ως τώρα.

Τα προβλήματα του αμερικανικού καπιταλισμού σα σύνολο (και όχι 5 εταιρειών παγκόσμιας εμβέλειας) είναι τόσο μεγάλα ώστε δεν έχει καταφέρει να ρεφάρει με τον ως τώρα οικονομικό / εμπορικό πόλεμο. Γι’ αυτό οι πολιτικές βιτρίνες της Ουάσιγκτον, διακομματικά, τον κλιμακώνουν. Ελπίζοντας ότι ακόμα κι αν υπάρξουν αντίμετρα, θα έχουν μικρότερες συνέπειες απ’ τις δικές τους κυρώσεις…

Ας μην υπάρχουν αυταπάτες. Όπως και στον κανονικό, στρατιωτικό πόλεμο, έτσι και στις «οικονομικές» εκδοχές της ενδοκαπιταλιστικής αναμέτρησης, τίποτα δεν τελειώνει αν δεν γονατίσει κάποια απ’ τις αντιμαχόμενες πλευρές.

Η «ειρήνη» απαιτεί καθαρά ηττημένους και καθαρά νικητές. Τίποτα λιγότερο.

Πόλεμος (χαμηλής έντασης, ακόμα) 1

Σάββατο 29 Ιούλη. Το καλοκαίρι του 2015, επί προεδρίας Ομπάμα, καταθέτοντας ενώπιον των σχετικών κοινοβουλευτικών επιτροπών, δύο πρώτης γραμμής μιλιταριστικά στελέχη των ηπα, ο επικεφαλής της αεροπορίας σμήναρχος Paul Selva και ο επικεφαλής του ναυτικού ναύαρχος Joseph Dunford είχαν κάνει αυτήν την λίστα “απειλών στο έθνος”: ρωσία, κίνα, ιράν, βόρεια κορέα, και οι οργανώσεις που εμπνέονται απ’ την ιδεολογία της αλ Κάιντα. Μ’ αυτήν ακριβώς την σειρά. Η εποχή που η τρομοκρατία ήταν ο νο 1 εχθρός των ηπα και του κόσμου, είχε περάσει ανεπιστρεπτί… Και εκείνη την ιστορική στιγμή η Μόσχα δεν είχε αποβιβαστεί ακόμα στη συρία και στη μέση Ανατολή…

Η Ουάσιγκτον το αναγνωρίζει υποχρεωτικά (δεν χρειάζεται και να το φωνάζει) ότι εκείνοι που αμφισβητούν την ηγεμονία της είναι αρκετοί, και γίνονται διαρκώς δυνατότεροι. Υποθέτουμε ότι καταλαβαίνει, επίσης, ότι ο χρόνος δεν είναι με την μεριά της. Ωστόσο η ευρώπη δεν περιλαμβάνεται στη λίστα των “υπαρξιακών κινδύνων” για τις ηπα. Τότε γιατί είναι στόχος της οικονομικής εκδοχής του πολέμου;

Οι υπολογισμοί των αμερικανικών αφεντικών έχουν μια στέρεη βάση: το project europe είναι από πολιτική άποψη λειψό και από στρατιωτική ανύπαρκτο, αν συγκριθεί με τα οπλοστάσια των ηπα, της ρωσίας ή της κίνας. Η ευρώπη δεν αποτελεί στρατιωτική απειλή για τις ηπα. Η οικονομική της ευεξία όμως, καθώς και το γεγονός ότι έχει επεκτατική ανεξαρτησία στις οικονομικές σχέσεις της παγκόσμια συμβάλει στην οικονομική υπονόμευση των ηπα· κι αυτό αργά ή γρήγορα θα καταλήξει και σε αμερικανική στρατιωτική μιζέρια, απέναντι στο Πεκίνο, την Μόσχα ή και την συμμαχία τους. Συνεπώς, από άποψη αντιπαλότητας, το project europe είναι, ειδωμένο απ’ την άλλη μεριά του Ατλαντικού, μια «ενδιάμεση κατάσταση».

Έχοντας δεδομένη την στρατιωτική υποτέλειά του η Ουάσιγκτον θέλει να είναι και οικονομικά υποτελές· πράγμα που, εξάλλου, δεν έκρυψε ποτέ. Κάτι που έβρισκε σύμφωνο και το Λονδίνο: τι είναι η ε.ε.; μια αγορά και τίποτα περισσότερο…

Απ’ την άλλη μεριά, τόσο η στρατιωτική αδυναμία όσο, επιπλέον, και η μισοτελειωμένη δουλειά της πολιτικής ενοποίησης / ομοσπονδιοποίησης βάζουν τα όρια των όποιων ευρωπαϊκών αντιδράσεων στον αμερικανικό οικονομικό πόλεμο. Μπορούν να πάρουν κάποια αντίμετρα· αλλά δεν μπορούν να τραβήξουν μακρυά: οι «δορυφόροι» των ηπα στο ευρωπαϊκό έδαφος είναι υπαρκτοί και μπορούν να προκαλούν «φθορές»…

(φωτογραφία: πρόσφατη έρευνα / έκθεση του αμερικανικού στρατού για την «εποχή της μετα-πρωτοκαθεδρίας». Καλό το «america first» αλλά έχουν και το νου τους…

Δώστε βάση και στην εικόνα του εξωφύλλου: τα πιόνια / στρατιώτες έχουν πέσει και ο λευκός βασιλιάς είναι εκτεθειμένος… )

Πόλεμος (χαμηλής έντασης, ακόμα) 2

Σάββατο 29 Ιούλη. Ενώ αυτά συμβαίνουν προς Ατλαντικό μεριά, στον Ειρηνικό, το κύριο μέτωπο του 4ου παγκόσμιου, οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της βόρειας κορέας ανήκουν στη σφαίρα της αμήχανης εμμονής. Η Πγιονγκγιάνγκ είναι το «σαμάρι» – το «γαϊδούρι» είναι το Πεκίνο. Αλλά κανείς απ’ τους δύο δεν συγκινείται.

Μπορεί να έχει ξεχαστεί. Όταν, όμως, ο κινέζικος καπιταλισμός έγινε δεκτός στον π.ο.ε., στις αρχές του 21ου αιώνα, ο προορισμός του ήταν (σύμφωνα με τα συμφέροντα της δύσης) να είναι παραγωγός φτηνών ειδών που είναι βασικά για την κοινωνική αναπαραγωγή της (σε μεγάλο βαθμό) υποτιμημένης πρωτοκοσμικής εργατικής τάξης, έτσι ώστε να παραμείνει το εργατικό κόστος στη δύση σχετικά χαμηλό (και η εργατική αυτοπεποίθηση το ίδιο!)· ενόσω η ανερχόμενη κινεζική μεσαία τάξη θα γινόταν καταναλωτής των πρωτοκοσμικών ακριβών εμπορευμάτων – διέξοδος στην πρωτοκοσμική υπερπαραγωγή. Επιπλέον θα ήταν χρήσιμο η κινεζική επικράτεια να διαλυθεί, και να υπάρχει μια μόνιμη εσωτερική ένταση και μια σχετικά αδύναμη κεντρική εξουσία.

Το πρώτο έγινε, το δεύτερο όχι. Αλλά το πράγμα δεν σταμάτησε εκεί. Ο κινέζικος καπιταλισμός δεν αυτοπεριορίστηκε στον δυτικό καταμερισμό. Είναι πλέον σε θέση να κατασκευάζει τα πάντα, ειδικά τα «πρώτης γραμμής» εμπορεύματα, και το made in PRC δεν σημαίνει πια, καθόλου, δευτεράτζα. Μπορεί να σημαίνει high tech και «πρωτοποριακό».

Αυτό είναι μεγάλος πονοκέφαλος, και όχι μόνο για τον αμερικανικό καπιταλισμό. Είμαστε σίγουροι ότι και στην ευρώπη αρκετοί θα έβλεπαν ταιριαστή με τα συμφέροντά τους την επιστροφή, δια της βίας, του κινεζικού καπιταλισμού στον περιορισμένο ρόλο που είχε προβλεφτεί γι’ αυτόν πριν 20 χρόνια. Όμως να: πέρα απ’ τα διαστημικά προγράμματα, τα οπλικά συστήματα, τους υπερυπολογιστές, τα ηλεκτρικά ι.χ.· πέρα απ’ τους κινέζους μεγιστάνες που αγοράζουν ότι κουνιέται στη δύση (ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το αναποδο)· πέρα απ’ τις κινεζικές επιχειρήσεις παγκόσμιου βεληνεκούς και τα εμπορικά deal του Πεκίνου παντού στον πλανήτη, έχει αρχίσει να φτιάχνει και στρατιωτικές βάσεις. Όχι «κάτω» αλλά «μέσα» στη μύτη των δυτικών: αυτή στο Djibouti είναι η πρώτη τέτοιου είδους, αλλά δεν θα είναι και η τελευταία. Δίπλα στη μεγαλύτερη αμερικανική βάση στην αφρική, το camp Lemonnier. Κάτι λέει το Πεκίνο, έτσι δεν είναι;

Μ’ αυτά και με τ’ άλλα με κυρώσεις κατά της Πγιονγκγιάνγκ θα την βγάλει η Ουάσιγκτον; Δε νομίζουμε.

Ο εχθρός

Πέμπτη 27 Ιούλη. … Είναι δύσκολο να διαλέξω ανάμεσα στην Κίνα, Ρωσία και το Ιράν [σ.σ.: για το ποιος είναι ο κυριότερος εχθρός των ηπα] για να είμαι ειλικρινής. Υποθέτω ότι αν είχα να υποδείξω κάποιον που είναι λίγο πιο πάνω απ’ τους άλλους, πιθανότατα θα διάλεγα την Κίνα… Αυτό είπε ο διευθυντής της cia Mike Pompeo συνεντευξιαζόμενος. Και συνέχισε:

…Έχουν φτιάξει μια πραγματική οικονομία, σε αντίθετη με την Ρωσία που ζει και πεθαίνει ανάλογα με το πόσα βαρέλια πετρελαίου μπορεί να εξορύξει. Το Ιράν απ’την άλλη έχει περιορισμένη παραγωγή και σίγουρα δεν έχει τον πληθυσμό της κλίμακας της Κίνας…

Είναι πιθανά μέσα στα καθήκοντα ενός επικεφαλής μυστικής υπηρεσίας το να μην εκφράζεται με διπλωματική κομψότητα. Συνεπώς αυτό που λέει ο Pompeo είναι επιβεβαίωση μιας ενδοκαπιταλιστικής αντιπαλότητας που είναι ήδη γνωστή και δηλωμένη, ακόμα και με μέτριο (διπλωματικό) τακτ. Το ψόφιο κουνάβι, που δεν είχε μέχρι να γίνει πρόεδρος δουλειές στην κίνα ήταν ιδιαίτερα εκδηλωτικό για τις απειλές της.

Εκείνο ωστόσο που δεν λέει ο αρχιπράκτορας είναι πως δεν έχει να διαλέξει ανάμεσα στη Μόσχα, στο Πεκίνο ή στην Τεχεράνη: πρόκειται για συμμαχικά κράτη που πριονίζουν την (όλο και πιο φθίνουσα) αμερικανική υπεροχή / κυριαρχία από κοινού. Ο καθένας με τον τρόπο του και σε συνεργασία.

Στον σκόπιμα διαχωρισμένο τρόπο με τον οποίο μιλάει για αυτούς τους τρεις «μεσο-μακροπρόθεσμους» εχθρούς των ηπα, δεν παρέλειψε πάντως να πει μια «καλή κουβέντα» για εκείνον που κοιμάται και ξυπνάει πάνω σε βαρέλια πετρελαίου:

… Όταν ασκείς την δύναμή σου, την βελτιώνεις. Συνεπώς τώρα αυτοί [σ.σ.: οι ρώσοι] είχαν την ευκαιρία να κάνουν πραγματικές ασκήσεις με το ναυτικό τους. Είχαν την ευκαιρία να κάνουν πραγματικές ασκήσεις με τον στρατό τους. Είχαν την ευκαιρία να κάνουν συνδυασμένες επιχειρήσεις. Να χρησιμοποιήσουν πυραύλους κρουζ. Να κάνουν συνδυασμένες επιχειρήσεις με χρήση αεροπορίας… Κι έτσι θα είναι καλύτερα προετοιμασμένοι στην περίπτωση ενός ενδεχομένου όπου η αποτροπή μας θα έχει αποτύχει, είτε στην Ανατολική Ευρώπη είτε κάπου αλλού…

Αναφέρεται στην ρωσική στρατιωτική δράση στο συριακό πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου. Και πάλι παραλείπει να σημειώσει ότι αυτές οι ρωσικές «ασκήσεις» έγιναν με πολυεθνικό πεζικό: όχι μόνο ρώσους, αλλά και ιρανούς, ιρακινούς, σύριους και λιβανέζους… Κάτι που είναι μια κάποια αναβάθμιση αν μιλάει κανείς για «ασκήσεις». Στην διοίκηση, στον συντονισμό, στην επιμελητεία…

Σύμφωνοι. Όσο ο αμερικανικός στρατός δεν έχει στραπατσαριστεί με αδιαμφισβήτο τρόπο δικαιούται να θεωρεί εαυτόν τον καλύτερο του κόσμου. Το βιετνάμ έχει ξεχαστεί· το τωρινό αφγανιστάν προσπαθεί να το αποφύγει… Απ’ την άλλη μεριά, όταν και αν του συμβεί αυτό, ένα αδιαμφισβήτητο στραπάτσο, δεν θα έχει «επόμενη μέρα»…

Κι αυτό το ξέρουν τα επιτελεία. Γι’ αυτό και μπαλατζάρουν…

Κι ο άλλος εχθρός

Πέμπτη 27 Ιούλη. … Ο νόμος σφίγει την τανάλια στους πιο επικίνδυνους αντιπάλους μας με σκοπό να κρατήσει την Αμερική ασφαλή… Αυτό δήλωσε ο εκπρόσωπος της αμερικανικής βουλής των αντιπροσώπων Paul Ryan (συντηρητικός) μετά την ουσιαστικά ομόφωνη και διακομματική (419 – 3) υπερψήφιση (χτες) ενός νόμου που απ’ την μια βάζει περιορισμούς στο ενδεχόμενο να αλαφρύνει το ψόφιο κουνάβι τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Μόσχας (ε;), αφετέρου επιβάλει και καινούργιες τέτοιες, σε βάρος της Μόσχας, της Τεχεράνης και την Πγιονγκγιάνγκ….

Απ’ την τριάδα του επικεφαλής της cia για τους μεσο-μακροπρόθεσμους εχθρούς των ηπα η «τανάλια» των κυρώσεων πιάνει τους δύο. Κανένας λόγος ανησυχίας: για τον τρίτο (και χειρότερο), την κίνα δηλαδή, θα υπάρξει χωριστό κεφάλαιο. Είναι, άλλωστε, δύσκολος (εμπορικά / οικονομικά) αντίπαλος.

Όμως η τανάλια πιάνει έναν άλλον εχθρό που ούτε η cia ούτε το αμερικανικό κράτος ονομάζει ανοικτά στον συγκεκριμένο νόμο: την ευρώπη, την ε.ε. Αυτός ο καινούργιος γύρος κυρώσεων κατά της Μόσχας απλώνει τα δίκτυα του και σε όσους συνεργάζονται με ρωσικές ενεργειακές εταιρείες. Προβλέπει πρόστιμα (όχι μικρά) και απαγορεύσεις της πρόσβασης τέτοιων «συνοδοιπόρων» στις αμερικανικές τράπεζες. Υπάρχει κάποιος τέτοιος στην ευρώπη;

Υπάρχει και παρα-υπάρχει! Με πλήρη συνείδηση οι 419 της αμερικανικής βουλής των αντιπροσώπων (και περιμένουμε τα αντίστοιχα νούμερα της γερουσίας) έχουν βάλει στο μάτι τον εφοδιασμό της ευρώπης με φυσικό αέριο. Είναι χοντροκομένο (κι αυτός ο μπρουταλισμός δείχνει την σοβαρότητα των προβλημάτων του αμερικανικού κεφάλαιου…) αλλά είναι αληθινό. Με το αμερικανικό μυαλό τους οι πολιτικές βιτρίνες στην Ουάσιγκτον ελπίζουν ότι η ε.ε. (και οπωσδήποτε η γερμανία, η αυστρία, κι όλη η κεντρική ευρώπη) θα παραιτηθεί απ’ τον αγωγό nord stream 2 (ρωσικό φυσικό αέριο κατευθείαν στην καρδιά της ευρώπης) και θα αγοράζει αμερικανικό υγροποιημένο αέριο· και μάλιστα σε πολλαπλάσια τιμή… Ή, ίσως, ελπίζουν ότι η πολωνία και η ουγγαρία θα προτιμήσουν το αμερικανικό φυσικό αέριο, απ’ την άλλη άκρη του κόσμου, απ’ το ρωσικό που είναι δίπλα τους. (Ποιος είπε ότι η ιδεολογία δεν κρατάει ψηλά τις τιμές;)

Εύλογο ότι έχει ξεσπάσει μεγάλος χαλασμός στην ευρώπη. Με όσο διπλωματικό τακτ μπορεί να απομένει όταν ο πόλεμος κλιμακώνεται, οι του project europe ετοιμάζονται, ίσως για πρώτη φορά στην καπιταλιστική ιστορία απ’ το τέλος του β παγκόσμιου και μετά, να ανταποδώσουν με κυρώσεις κατά των ηπα! Ή με προσφυγή στον ποε (;). Ή με κάτι που, τέλος πάντων, να δίνει πρακτική μορφή στη δήλωση του Γιούνκερ: το η Αμερική πρώτη δεν μπορεί να σημαίνει η Ευρώπη τελευταία! Αν δεν αλλάξει η απόφαση θα απαντήσουμε μέσα σε λίγες ημέρες… (Εντάξει κυρ Ζαν Κλωντ… Ίσως και λίγο αργότερα…)

Θα κάνουν πίσω οι αμερικάνοι; Αυτοί η εθνικιστική ομοφωνία στη βουλή των αντιπροσώπων, οι 419 ψήφοι έναντι μόνο 3, δεν προϊδεάζει για υποχωρήσεις. Αν και θεωρητικά τίποτα δεν αποκλείεται αυτή την χρονική στιγμή, εκείνο που πράγματι αποκλείεται είναι να αφήσει η Ουάσιγκτον το project europe να εξελιχθεί σε μια πιο συνεκτική ολοκλήρωση. Και να συναρτηθεί με την ρωσία (και την κίνα, και το ιράν, και τον διάολο τον ίδιο).

Ίσως σε λίγα χρόνια, ο επόμενος διευθυντής της cia, να δηλώσει κάτι του στυλ … έχουν μια πραγματική οικονομία τεχνολογικά αναβαθμισμένη… Ή, ίσως, … απ’ αυτούς τους τέσσερεις είναι δύσκολο να διαλέξω…

(Περιμένουμε την σκληρή καταγγελία, κατά των ηπα, του εθνοπατριώτη υπ.εξ. Nick the greek· και της φαιορόζ κυβέρνησης συνολικά!… Στο κάτω κάτω αύριο μεθαύριο θα πουλάνε αυτοί γκάζι με την σέσουλα στας ευρώπας· ή όχι; Τι θα γίνει; Θα τους βάλουν χέρι οι αμερικάνοι εξαγωγείς του liquid;

Ώσπου να γίνει η σκληρή καταγγελία, όσοι / όσες είστε κοντά σε θάλασσα συνεχίστε τα μπάνια σας με την ησυχία σας. Οι υπόλοιποι θα συνεχίσουμε να μαυρίζουμε στη στεριά. Απ’ το κακό μας.

Επίσης η βάση στη Σούδα θα συνεχίσει να “ανεβαίνει”, ε;)