Κυρώσεις 1

Σάββατο 29 Ιούλη. Τα «οικονομικά μέτρα» (ποινές, πρόστιμα, απαγορεύσεις, απειλές κλπ) είναι μια μορφή πολέμου. Δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι υπήρξαν ποτέ, απ’ το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και μετά, αποτελεσματικά σε σχέση με τους στόχους που έμπαιναν επίσημα. Πότε πότε οι εμπνευστές τους υποστηρίζουν ότι τέτοιου είδους «κυρώσεις» δεν είναι το κυρίως όπλο αλλά ο πυροκροτητής: θα δημιουργήσουν (έτσι πάει η λογική) με τον καιρό σοβαρά εσωτερικά οικονομικά / κοινωνικά προβλήματα, προκαλώντας μια εξέγερση εναντίον της εξουσίας που οι «κυρώσεις» έχουν στόχο· αντικαθιστώντας την, τελικά, με μια πιο «φιλική», «δεκτική», «υπάκουη», κλπ. Αυτό ήταν υποτίθεται το μοντέλο των κυρώσεων κατά του ιρανικού καθεστώτος. Δεν έπιασαν, αυτό είναι απόλυτα βέβαιο. Κι αφού δεν έπιασαν όταν το ιρανικό καθεστώς ήταν στριμωγμένο (το 2003, το 2004 ή το 2005) θα πιάσουν ακόμα λιγότερο τώρα πια. Το ίδιο ισχύει και με τις «κυρώσεις» κατά της ρωσίας. Δεν πέτυχαν κάτι, ούτε πρόκειται να πετύχουν. Γιατί, τότε, το αμερικανικό καθεστώς συνεχίζει να χρησιμοποιεί αυτό το «μέσο»;

Έχει γίνει μια ουσιαστική μετατόπιση των πραγματικών στόχων των αμερικανικών κυρώσεων, ενόσω οι φαινομενικά εμφανίζονται κατατονικά, παρανοϊκά, οι ίδιοι. Αυτό φάνηκε καθαρά απ’ την διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του ιράν, τον Ιούλη του 2015, και ύστερα. Εφόσον τα 5 + 1 πρωτοκοσμικά κράτη αναγνώρισαν ότι η Τεχεράνη έχει θέσει το πυρηνικό της πρόγραμμα σε πλήρη διεθνή έλεγχο, το παραμύθι με τις κυρώσεις έπρεπε να τελειώσει. Αυτό ήλπιζαν, τουλάχιστον, τα ευρωπαϊκά κράτη. Αμ δε!!! Βρίσκοντας άλλες δικαιολογίες και προφάσεις η Ουάσιγκτον συνέχισε και εμπλούτισε τις κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, απειλώντας αυτήν την φορά με βαριές «ποινές» και τα ευρωπαϊκά καπιταλιστικά μαγαζιά που θα τολμούσαν να αποκαταστήσουν τις οικονομικές σχέσεις τους με το ιρανικό καθεστώς. Απειλώντας κυρίως τις ευρωπαϊκές τράπεζες: δεν μπορούν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με τις ιρανικές (π.χ. στην μεταφορά χρημάτων) γιατί αν το κάνουν το αμερικανικό κράτος θα τις «κάψει» με πρόστιμα. Με βάση το γεγονός ότι δουλεύουν και στις ηπα, οπότε το αμερικανικό καθεστώς θεωρεί ότι πρέπει να υπακοούν την αμερικανική νομοθεσία. Δηλαδή τις κυρώσεις… Πιο συγκεκριμένα:

…όποια ευρωπαϊκή τράπεζα ή επιχείρηση αγνοήσει τις αμερικανικές απαγορεύσεις κατά του ιράν, ειδικά στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, κινδυνεύει να φάει πρόστιμα δισεκατομυρίων δολαρίων, να μπει στα μικροσκόπια «πλήθους υπηρεσιών», τα στελέχη της θα γίνουν στόχοι απαγορεύσεων εισόδου στις ηπα, να υποστούν ηλεκτρονικές επιθέσεις, να χάσουν άλλες δουλειές στις ηπα ή αλλού, να χάσουν την φήμη τους, να δουν τις μετοχές τους να καταβαρθρώνονται…

Μπορεί να σας φαίνεται ασύλληπτο, ειδικά εφόσον δεν φαίνεται να υπάρχει δημόσια κατακραυγή στην ευρώπη· αλλά αυτό ακριβώς συμβαίνει. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που τις «προειδοποιήσεις προς συνετισμό» εναντίον ευρωπαϊκών επιχειρήσεων τις μεταφέρουν όχι κάποιοι αμερικάνοι υπουργοί αλλά μεγαλοστελέχη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών…
Για να μην υπάρχει αμφιβολία περί τίνος πρόκειται..

Αυτά γίνονταν πριν τις τελευταίες αναβαθμισμένες κυρώσεις. Που τραβάνε την πραγματική στόχευση (και την πραγματική ανάγκη) του αμερικανικού καπιταλισμού / ιμπεριαλισμού στον «λογικό δρόμο» τους: ακόμα εντονότερος οικονομικός / εμπορικός πόλεμος…

Κυρώσεις 2

Σάββατο 29 Ιούλη. Το 2014 μια απ’ τις μεγάλες γαλλικές τράπεζες, η BNP-Paribas, αναγκάστηκε να κάνει μια εξωδικαστική συμφωνία με το αμερικανικό κράτος, και να δεχτεί να πληρώσει ένα πρόστιμο σχεδόν 9 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η κυριότερη αιτία ήταν ότι είχε μεσολαβήσει στην μεταφορά ποσών σε δολάρια σε χώρες απέναντι στις οποίες οι ηπα έχουν επιβάλλει κυρώσεις. Σύμφωνα με τη γαλλική νομοθεσία αυτές οι τραπεζικές πράξεις ήταν νόμιμες. Αφού, όμως, επρόκειτο για δολάρια, η Ουάσιγκτον «είχε λόγο»…

Την ίδια χρονιά η Alstrom, η γνωστή γαλλική κατασκευάστρια τραίνων υψηλής τεχνολογίας, βρέθηκε υπό μεγάλη απειλή απ’ τις ηπα, με την κατηγορία της δωροδοκίας κρατικών υπαλλήλων σε διάφορα κράτη / πελάτες της – όχι στις ηπα. Η μετοχή της Alstrom είναι υπό διαπραγμάτευση και στο χρηματιστήριο της Ν. Υόρκης. Μπροστά στον κίνδυνο μιας ανοικτής και πολύχρονης καταστροφικής δημοσιότητας αν η υπόθεση πήγαινε στα αμερικανικά δικαστήρια, η Alstrom δέχτηκε να πουλήσει ένα τμήμα της στην αμερικανική general electric. Προφανώς ο αμερικανικός καπιταλισμός δεν είναι ο φύλακας της ηθικής· και τα αμερικανικά αφεντικά με μίζες δουλεύουν. Έχει όμως ο αμερικανικός καπιταλισμός ακόμα την (θεσμική) ισχύ να μπορεί να καταστρέψει αντίπαλες επιχειρήσεις· να εκβιάζει… Και οι “κυρώσεις” είναι ένα βασικό όπλο.

Ποια είναι η ως τώρα αντίδραση των θεσμών του εξίσου καπιταλιστικού και ανερχόμενου project europe; Κυρώσεις αντίστοιχου είδους δεν μπορεί να επιβάλει. Βάζει όμως πρόστιμα (επίσης τεράστια ποσά) σε αμερικανικές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστάσεις και στην ευρώπη· για φοροδιαφυγή. Αυτά ως τώρα.

Τα προβλήματα του αμερικανικού καπιταλισμού σα σύνολο (και όχι 5 εταιρειών παγκόσμιας εμβέλειας) είναι τόσο μεγάλα ώστε δεν έχει καταφέρει να ρεφάρει με τον ως τώρα οικονομικό / εμπορικό πόλεμο. Γι’ αυτό οι πολιτικές βιτρίνες της Ουάσιγκτον, διακομματικά, τον κλιμακώνουν. Ελπίζοντας ότι ακόμα κι αν υπάρξουν αντίμετρα, θα έχουν μικρότερες συνέπειες απ’ τις δικές τους κυρώσεις…

Ας μην υπάρχουν αυταπάτες. Όπως και στον κανονικό, στρατιωτικό πόλεμο, έτσι και στις «οικονομικές» εκδοχές της ενδοκαπιταλιστικής αναμέτρησης, τίποτα δεν τελειώνει αν δεν γονατίσει κάποια απ’ τις αντιμαχόμενες πλευρές.

Η «ειρήνη» απαιτεί καθαρά ηττημένους και καθαρά νικητές. Τίποτα λιγότερο.

Πόλεμος (χαμηλής έντασης, ακόμα) 1

Σάββατο 29 Ιούλη. Το καλοκαίρι του 2015, επί προεδρίας Ομπάμα, καταθέτοντας ενώπιον των σχετικών κοινοβουλευτικών επιτροπών, δύο πρώτης γραμμής μιλιταριστικά στελέχη των ηπα, ο επικεφαλής της αεροπορίας σμήναρχος Paul Selva και ο επικεφαλής του ναυτικού ναύαρχος Joseph Dunford είχαν κάνει αυτήν την λίστα “απειλών στο έθνος”: ρωσία, κίνα, ιράν, βόρεια κορέα, και οι οργανώσεις που εμπνέονται απ’ την ιδεολογία της αλ Κάιντα. Μ’ αυτήν ακριβώς την σειρά. Η εποχή που η τρομοκρατία ήταν ο νο 1 εχθρός των ηπα και του κόσμου, είχε περάσει ανεπιστρεπτί… Και εκείνη την ιστορική στιγμή η Μόσχα δεν είχε αποβιβαστεί ακόμα στη συρία και στη μέση Ανατολή…

Η Ουάσιγκτον το αναγνωρίζει υποχρεωτικά (δεν χρειάζεται και να το φωνάζει) ότι εκείνοι που αμφισβητούν την ηγεμονία της είναι αρκετοί, και γίνονται διαρκώς δυνατότεροι. Υποθέτουμε ότι καταλαβαίνει, επίσης, ότι ο χρόνος δεν είναι με την μεριά της. Ωστόσο η ευρώπη δεν περιλαμβάνεται στη λίστα των “υπαρξιακών κινδύνων” για τις ηπα. Τότε γιατί είναι στόχος της οικονομικής εκδοχής του πολέμου;

Οι υπολογισμοί των αμερικανικών αφεντικών έχουν μια στέρεη βάση: το project europe είναι από πολιτική άποψη λειψό και από στρατιωτική ανύπαρκτο, αν συγκριθεί με τα οπλοστάσια των ηπα, της ρωσίας ή της κίνας. Η ευρώπη δεν αποτελεί στρατιωτική απειλή για τις ηπα. Η οικονομική της ευεξία όμως, καθώς και το γεγονός ότι έχει επεκτατική ανεξαρτησία στις οικονομικές σχέσεις της παγκόσμια συμβάλει στην οικονομική υπονόμευση των ηπα· κι αυτό αργά ή γρήγορα θα καταλήξει και σε αμερικανική στρατιωτική μιζέρια, απέναντι στο Πεκίνο, την Μόσχα ή και την συμμαχία τους. Συνεπώς, από άποψη αντιπαλότητας, το project europe είναι, ειδωμένο απ’ την άλλη μεριά του Ατλαντικού, μια «ενδιάμεση κατάσταση».

Έχοντας δεδομένη την στρατιωτική υποτέλειά του η Ουάσιγκτον θέλει να είναι και οικονομικά υποτελές· πράγμα που, εξάλλου, δεν έκρυψε ποτέ. Κάτι που έβρισκε σύμφωνο και το Λονδίνο: τι είναι η ε.ε.; μια αγορά και τίποτα περισσότερο…

Απ’ την άλλη μεριά, τόσο η στρατιωτική αδυναμία όσο, επιπλέον, και η μισοτελειωμένη δουλειά της πολιτικής ενοποίησης / ομοσπονδιοποίησης βάζουν τα όρια των όποιων ευρωπαϊκών αντιδράσεων στον αμερικανικό οικονομικό πόλεμο. Μπορούν να πάρουν κάποια αντίμετρα· αλλά δεν μπορούν να τραβήξουν μακρυά: οι «δορυφόροι» των ηπα στο ευρωπαϊκό έδαφος είναι υπαρκτοί και μπορούν να προκαλούν «φθορές»…

(φωτογραφία: πρόσφατη έρευνα / έκθεση του αμερικανικού στρατού για την «εποχή της μετα-πρωτοκαθεδρίας». Καλό το «america first» αλλά έχουν και το νου τους…

Δώστε βάση και στην εικόνα του εξωφύλλου: τα πιόνια / στρατιώτες έχουν πέσει και ο λευκός βασιλιάς είναι εκτεθειμένος… )

Πόλεμος (χαμηλής έντασης, ακόμα) 2

Σάββατο 29 Ιούλη. Ενώ αυτά συμβαίνουν προς Ατλαντικό μεριά, στον Ειρηνικό, το κύριο μέτωπο του 4ου παγκόσμιου, οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της βόρειας κορέας ανήκουν στη σφαίρα της αμήχανης εμμονής. Η Πγιονγκγιάνγκ είναι το «σαμάρι» – το «γαϊδούρι» είναι το Πεκίνο. Αλλά κανείς απ’ τους δύο δεν συγκινείται.

Μπορεί να έχει ξεχαστεί. Όταν, όμως, ο κινέζικος καπιταλισμός έγινε δεκτός στον π.ο.ε., στις αρχές του 21ου αιώνα, ο προορισμός του ήταν (σύμφωνα με τα συμφέροντα της δύσης) να είναι παραγωγός φτηνών ειδών που είναι βασικά για την κοινωνική αναπαραγωγή της (σε μεγάλο βαθμό) υποτιμημένης πρωτοκοσμικής εργατικής τάξης, έτσι ώστε να παραμείνει το εργατικό κόστος στη δύση σχετικά χαμηλό (και η εργατική αυτοπεποίθηση το ίδιο!)· ενόσω η ανερχόμενη κινεζική μεσαία τάξη θα γινόταν καταναλωτής των πρωτοκοσμικών ακριβών εμπορευμάτων – διέξοδος στην πρωτοκοσμική υπερπαραγωγή. Επιπλέον θα ήταν χρήσιμο η κινεζική επικράτεια να διαλυθεί, και να υπάρχει μια μόνιμη εσωτερική ένταση και μια σχετικά αδύναμη κεντρική εξουσία.

Το πρώτο έγινε, το δεύτερο όχι. Αλλά το πράγμα δεν σταμάτησε εκεί. Ο κινέζικος καπιταλισμός δεν αυτοπεριορίστηκε στον δυτικό καταμερισμό. Είναι πλέον σε θέση να κατασκευάζει τα πάντα, ειδικά τα «πρώτης γραμμής» εμπορεύματα, και το made in PRC δεν σημαίνει πια, καθόλου, δευτεράτζα. Μπορεί να σημαίνει high tech και «πρωτοποριακό».

Αυτό είναι μεγάλος πονοκέφαλος, και όχι μόνο για τον αμερικανικό καπιταλισμό. Είμαστε σίγουροι ότι και στην ευρώπη αρκετοί θα έβλεπαν ταιριαστή με τα συμφέροντά τους την επιστροφή, δια της βίας, του κινεζικού καπιταλισμού στον περιορισμένο ρόλο που είχε προβλεφτεί γι’ αυτόν πριν 20 χρόνια. Όμως να: πέρα απ’ τα διαστημικά προγράμματα, τα οπλικά συστήματα, τους υπερυπολογιστές, τα ηλεκτρικά ι.χ.· πέρα απ’ τους κινέζους μεγιστάνες που αγοράζουν ότι κουνιέται στη δύση (ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το αναποδο)· πέρα απ’ τις κινεζικές επιχειρήσεις παγκόσμιου βεληνεκούς και τα εμπορικά deal του Πεκίνου παντού στον πλανήτη, έχει αρχίσει να φτιάχνει και στρατιωτικές βάσεις. Όχι «κάτω» αλλά «μέσα» στη μύτη των δυτικών: αυτή στο Djibouti είναι η πρώτη τέτοιου είδους, αλλά δεν θα είναι και η τελευταία. Δίπλα στη μεγαλύτερη αμερικανική βάση στην αφρική, το camp Lemonnier. Κάτι λέει το Πεκίνο, έτσι δεν είναι;

Μ’ αυτά και με τ’ άλλα με κυρώσεις κατά της Πγιονγκγιάνγκ θα την βγάλει η Ουάσιγκτον; Δε νομίζουμε.

Ο εχθρός

Πέμπτη 27 Ιούλη. … Είναι δύσκολο να διαλέξω ανάμεσα στην Κίνα, Ρωσία και το Ιράν [σ.σ.: για το ποιος είναι ο κυριότερος εχθρός των ηπα] για να είμαι ειλικρινής. Υποθέτω ότι αν είχα να υποδείξω κάποιον που είναι λίγο πιο πάνω απ’ τους άλλους, πιθανότατα θα διάλεγα την Κίνα… Αυτό είπε ο διευθυντής της cia Mike Pompeo συνεντευξιαζόμενος. Και συνέχισε:

…Έχουν φτιάξει μια πραγματική οικονομία, σε αντίθετη με την Ρωσία που ζει και πεθαίνει ανάλογα με το πόσα βαρέλια πετρελαίου μπορεί να εξορύξει. Το Ιράν απ’την άλλη έχει περιορισμένη παραγωγή και σίγουρα δεν έχει τον πληθυσμό της κλίμακας της Κίνας…

Είναι πιθανά μέσα στα καθήκοντα ενός επικεφαλής μυστικής υπηρεσίας το να μην εκφράζεται με διπλωματική κομψότητα. Συνεπώς αυτό που λέει ο Pompeo είναι επιβεβαίωση μιας ενδοκαπιταλιστικής αντιπαλότητας που είναι ήδη γνωστή και δηλωμένη, ακόμα και με μέτριο (διπλωματικό) τακτ. Το ψόφιο κουνάβι, που δεν είχε μέχρι να γίνει πρόεδρος δουλειές στην κίνα ήταν ιδιαίτερα εκδηλωτικό για τις απειλές της.

Εκείνο ωστόσο που δεν λέει ο αρχιπράκτορας είναι πως δεν έχει να διαλέξει ανάμεσα στη Μόσχα, στο Πεκίνο ή στην Τεχεράνη: πρόκειται για συμμαχικά κράτη που πριονίζουν την (όλο και πιο φθίνουσα) αμερικανική υπεροχή / κυριαρχία από κοινού. Ο καθένας με τον τρόπο του και σε συνεργασία.

Στον σκόπιμα διαχωρισμένο τρόπο με τον οποίο μιλάει για αυτούς τους τρεις «μεσο-μακροπρόθεσμους» εχθρούς των ηπα, δεν παρέλειψε πάντως να πει μια «καλή κουβέντα» για εκείνον που κοιμάται και ξυπνάει πάνω σε βαρέλια πετρελαίου:

… Όταν ασκείς την δύναμή σου, την βελτιώνεις. Συνεπώς τώρα αυτοί [σ.σ.: οι ρώσοι] είχαν την ευκαιρία να κάνουν πραγματικές ασκήσεις με το ναυτικό τους. Είχαν την ευκαιρία να κάνουν πραγματικές ασκήσεις με τον στρατό τους. Είχαν την ευκαιρία να κάνουν συνδυασμένες επιχειρήσεις. Να χρησιμοποιήσουν πυραύλους κρουζ. Να κάνουν συνδυασμένες επιχειρήσεις με χρήση αεροπορίας… Κι έτσι θα είναι καλύτερα προετοιμασμένοι στην περίπτωση ενός ενδεχομένου όπου η αποτροπή μας θα έχει αποτύχει, είτε στην Ανατολική Ευρώπη είτε κάπου αλλού…

Αναφέρεται στην ρωσική στρατιωτική δράση στο συριακό πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου. Και πάλι παραλείπει να σημειώσει ότι αυτές οι ρωσικές «ασκήσεις» έγιναν με πολυεθνικό πεζικό: όχι μόνο ρώσους, αλλά και ιρανούς, ιρακινούς, σύριους και λιβανέζους… Κάτι που είναι μια κάποια αναβάθμιση αν μιλάει κανείς για «ασκήσεις». Στην διοίκηση, στον συντονισμό, στην επιμελητεία…

Σύμφωνοι. Όσο ο αμερικανικός στρατός δεν έχει στραπατσαριστεί με αδιαμφισβήτο τρόπο δικαιούται να θεωρεί εαυτόν τον καλύτερο του κόσμου. Το βιετνάμ έχει ξεχαστεί· το τωρινό αφγανιστάν προσπαθεί να το αποφύγει… Απ’ την άλλη μεριά, όταν και αν του συμβεί αυτό, ένα αδιαμφισβήτητο στραπάτσο, δεν θα έχει «επόμενη μέρα»…

Κι αυτό το ξέρουν τα επιτελεία. Γι’ αυτό και μπαλατζάρουν…

Κι ο άλλος εχθρός

Πέμπτη 27 Ιούλη. … Ο νόμος σφίγει την τανάλια στους πιο επικίνδυνους αντιπάλους μας με σκοπό να κρατήσει την Αμερική ασφαλή… Αυτό δήλωσε ο εκπρόσωπος της αμερικανικής βουλής των αντιπροσώπων Paul Ryan (συντηρητικός) μετά την ουσιαστικά ομόφωνη και διακομματική (419 – 3) υπερψήφιση (χτες) ενός νόμου που απ’ την μια βάζει περιορισμούς στο ενδεχόμενο να αλαφρύνει το ψόφιο κουνάβι τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Μόσχας (ε;), αφετέρου επιβάλει και καινούργιες τέτοιες, σε βάρος της Μόσχας, της Τεχεράνης και την Πγιονγκγιάνγκ….

Απ’ την τριάδα του επικεφαλής της cia για τους μεσο-μακροπρόθεσμους εχθρούς των ηπα η «τανάλια» των κυρώσεων πιάνει τους δύο. Κανένας λόγος ανησυχίας: για τον τρίτο (και χειρότερο), την κίνα δηλαδή, θα υπάρξει χωριστό κεφάλαιο. Είναι, άλλωστε, δύσκολος (εμπορικά / οικονομικά) αντίπαλος.

Όμως η τανάλια πιάνει έναν άλλον εχθρό που ούτε η cia ούτε το αμερικανικό κράτος ονομάζει ανοικτά στον συγκεκριμένο νόμο: την ευρώπη, την ε.ε. Αυτός ο καινούργιος γύρος κυρώσεων κατά της Μόσχας απλώνει τα δίκτυα του και σε όσους συνεργάζονται με ρωσικές ενεργειακές εταιρείες. Προβλέπει πρόστιμα (όχι μικρά) και απαγορεύσεις της πρόσβασης τέτοιων «συνοδοιπόρων» στις αμερικανικές τράπεζες. Υπάρχει κάποιος τέτοιος στην ευρώπη;

Υπάρχει και παρα-υπάρχει! Με πλήρη συνείδηση οι 419 της αμερικανικής βουλής των αντιπροσώπων (και περιμένουμε τα αντίστοιχα νούμερα της γερουσίας) έχουν βάλει στο μάτι τον εφοδιασμό της ευρώπης με φυσικό αέριο. Είναι χοντροκομένο (κι αυτός ο μπρουταλισμός δείχνει την σοβαρότητα των προβλημάτων του αμερικανικού κεφάλαιου…) αλλά είναι αληθινό. Με το αμερικανικό μυαλό τους οι πολιτικές βιτρίνες στην Ουάσιγκτον ελπίζουν ότι η ε.ε. (και οπωσδήποτε η γερμανία, η αυστρία, κι όλη η κεντρική ευρώπη) θα παραιτηθεί απ’ τον αγωγό nord stream 2 (ρωσικό φυσικό αέριο κατευθείαν στην καρδιά της ευρώπης) και θα αγοράζει αμερικανικό υγροποιημένο αέριο· και μάλιστα σε πολλαπλάσια τιμή… Ή, ίσως, ελπίζουν ότι η πολωνία και η ουγγαρία θα προτιμήσουν το αμερικανικό φυσικό αέριο, απ’ την άλλη άκρη του κόσμου, απ’ το ρωσικό που είναι δίπλα τους. (Ποιος είπε ότι η ιδεολογία δεν κρατάει ψηλά τις τιμές;)

Εύλογο ότι έχει ξεσπάσει μεγάλος χαλασμός στην ευρώπη. Με όσο διπλωματικό τακτ μπορεί να απομένει όταν ο πόλεμος κλιμακώνεται, οι του project europe ετοιμάζονται, ίσως για πρώτη φορά στην καπιταλιστική ιστορία απ’ το τέλος του β παγκόσμιου και μετά, να ανταποδώσουν με κυρώσεις κατά των ηπα! Ή με προσφυγή στον ποε (;). Ή με κάτι που, τέλος πάντων, να δίνει πρακτική μορφή στη δήλωση του Γιούνκερ: το η Αμερική πρώτη δεν μπορεί να σημαίνει η Ευρώπη τελευταία! Αν δεν αλλάξει η απόφαση θα απαντήσουμε μέσα σε λίγες ημέρες… (Εντάξει κυρ Ζαν Κλωντ… Ίσως και λίγο αργότερα…)

Θα κάνουν πίσω οι αμερικάνοι; Αυτοί η εθνικιστική ομοφωνία στη βουλή των αντιπροσώπων, οι 419 ψήφοι έναντι μόνο 3, δεν προϊδεάζει για υποχωρήσεις. Αν και θεωρητικά τίποτα δεν αποκλείεται αυτή την χρονική στιγμή, εκείνο που πράγματι αποκλείεται είναι να αφήσει η Ουάσιγκτον το project europe να εξελιχθεί σε μια πιο συνεκτική ολοκλήρωση. Και να συναρτηθεί με την ρωσία (και την κίνα, και το ιράν, και τον διάολο τον ίδιο).

Ίσως σε λίγα χρόνια, ο επόμενος διευθυντής της cia, να δηλώσει κάτι του στυλ … έχουν μια πραγματική οικονομία τεχνολογικά αναβαθμισμένη… Ή, ίσως, … απ’ αυτούς τους τέσσερεις είναι δύσκολο να διαλέξω…

(Περιμένουμε την σκληρή καταγγελία, κατά των ηπα, του εθνοπατριώτη υπ.εξ. Nick the greek· και της φαιορόζ κυβέρνησης συνολικά!… Στο κάτω κάτω αύριο μεθαύριο θα πουλάνε αυτοί γκάζι με την σέσουλα στας ευρώπας· ή όχι; Τι θα γίνει; Θα τους βάλουν χέρι οι αμερικάνοι εξαγωγείς του liquid;

Ώσπου να γίνει η σκληρή καταγγελία, όσοι / όσες είστε κοντά σε θάλασσα συνεχίστε τα μπάνια σας με την ησυχία σας. Οι υπόλοιποι θα συνεχίσουμε να μαυρίζουμε στη στεριά. Απ’ το κακό μας.

Επίσης η βάση στη Σούδα θα συνεχίσει να “ανεβαίνει”, ε;)

Ο ειρηνοποιός (;)

Τετάρτη 26 Ιούλη. Ο Macron θα πουλήσει το αυξημένο βάρος του γαλλικού ιμπεριαλισμού, στην «ειρηνική» εκδοχή του· αλλά δεν είναι βέβαιο το πόσο θα κρατήσει το deal. Το γεγονός είναι ότι ο αναγνωρισμένος απ’ τον οηε (και σχεδόν μόνο απ’ αυτόν) και υποστηριζόμενος απ’ την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο πρωθυπουργός της λιβύης Fayez Serraj και ο εχθρός του, υποστηριζόμενος απ’ την χούντα του Sisi, την Μόσχα, το Παρίσι και την Ντόχα στρατηγός Khalifa Hifter (του οποίου ο στρατός ελέγχει πλέον το μεγαλύτερο μέρος της λιβυκής επικράτειας) συναντήθηκαν χτες στο Παρίσι. Υπέγραψαν ανακωχή μεταξύ τους· και κάποια στιγμή (υποσχέθηκαν ο ένας στον άλλον) εκλογές. Του χρόνου – και βλέπουμε…

Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για μια ακόμα ήττα της Ουάσιγκτον. Το γεγονός είναι πάντως ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δεν είχε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στη λιβύη· έδρασε, όσο έδρασε, σαν στήριγμα στο Λονδίνο. Το είχε δηλώσει θυμωμένος και ο Ομπάμα. Ο Khalifa Hifter πάντως, καλού κακού, πριν πάει στο Παρίσι πέρασε απ’ τα ενωμένα αραβικά εμιράτα, όπου είχε κουβεντούλα με τον αμερικάνο πρέσβη στη λιβύη (που για σιγουριά μένει στην αραβική χερσόνησο…) και με τον επικεφαλής της africom· της αμερικανικής στρατιωτικής διοίκησης της αφρικής…

Θα μπορούσε να πρόκειται για μια σιωπηλή μοιρασιά και της λιβυκής επικράτειας. Έτσι κι αλλιώς τα περισσότερα πετρελαιοπήγαδα τα ελέγχει ο Khalifa· η ρωσική rosneft κάνει ήδη άντληση και εξαγωγή απ’ την περιοχή του. Ίσως το Λονδίνο, στην κατάσταση που βρίσκεται, βολεύεται και με τα λίγα…

Porka mizeria!

(φωτογραφία πάνω: H ροζ περιοχή είναι του Khalifa… Η μπλε είναι του Serraj… Η μωβ νομαδικών φυλών…

κάτω: στο κεφάλι του τραπεζιού αριστέρα, με τα σταυρωμένα χέρια ο Serraj, δεξιά ο Khalifa… Δείχνουν σοβαροι κύριοι…

Κάτι ακόμα. Για δείτε που είναι η κύπρος με τις αγγλικές βάσεις… Πιστεύει κανείς σοβαρά ότι το Λονδίνο θα αφήσει το κυπριακό οικόπεδό του όταν χάνει και παντού αλλού; Και πιστεύει κανείς στα σοβαρά ότι οι έλληνες φασιστοπατριώτες, όπως κι αν το παίζουν τώρα, “αριστεροί” ή “δεξιοί”, δύσκολο δεν είναι τίποτα, ότι αυτοί λοιπόν δεν είναι πάντα έτοιμοι να κουνήσουν την ουρά τους σ’ αυτό το παλιό αφεντικό; Όποιος πιστεύει στα “αγνά” κίνητρά τους, πιστεύει και στον batman…)

Μέση ανατολή

Τετάρτη 26 Ιούλη. Αν είναι σωστό ότι οι μόνοι αξιόπιστοι σύμμαχοι / proxies που απέμειναν στην Ουάσιγκτον στο συριακό πεδίο μάχης είναι οι ypg, τότε είναι εύλογα κι αυτά τα δύο συμπεράσματα (και μια μελλοντική παραίτηση: του τωρινού αμερικάνου υπ.εξ.). Πρώτον, κανείς δεν θα αμφισβητήσει στο κοντινό μέλλον την κουρδική κατοχή της ζώνης της Rojana, στα βόρεια σύνορα της συρίας, εφόσον σ’ αυτήν η Ουάσιγκτον έχει διασπείρει τον στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες και τους μισθοφόρους της. Αλλά, δεύτερον, κανείς δεν θα αναγνωρίσει (με την διεθνή έννοια της λέξης) αυτήν την κουρδική ζώνη με τρόπο που να υπονοεί μελλοντική αναγνώριση χωριστού κράτους. Με δυο κουβέντες: το pkk και οι παραλλαγές του έχουν νοικιάσει φτηνά το τομάρι τους στη βόρεια συρία, με τη μορφή μιας ορισμένης «ανεξαρτησίας» υπό την αιγίδα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Αλλά δεν είναι ο 19ος αιώνας, όπου ακόμα και τότε οι “μεγάλες δυνάμεις” έπρεπε να συμφωνήσουν για φτιαχτούν καινούργια κράτη. Τώρα έχουν χάσει οποιαδήποτε διεθνή προοπτική επισημοποίησης αυτής της «ανεξαρτησίας». Κι ενώ μπορεί κανείς να ζήσει για καιρό στα limbo του παγκόσμιου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, δεν μπορεί να ελπίζει ότι τέτοια «κενά» θα κρατήσουν για πάντα…

Εκείνοι που είναι αντίθετοι σ’ αυτό το deal δεν είναι αμελητέοι. Σημειώστε: Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα, Δαμασκός (ναι μεν δεν μετράει στρατιωτικά, μετράει όμως σαν επίσημο διεθνές υποκείμενο κρατικής εξουσίας) and, last but not least, Πεκίνο. Έχουν ισχυρότατα συμφέροντα στο να μην επισημοποιηθεί ξανά τέτοια περίπτωση «διαμελισμού» αναγνωρισμένης επικράτειας. Κι έχουν, επίσης, ισχυρότατα συμφέροντα να μην θέλουν αμερικανικές βάσεις κοντά στους δρόμους του μεταξιού – και στις μπίζνες τους, γενικά.

Μια πρώτη έκφραση των πραγματικών τωρινών συσχετισμών παίζεται ήδη δίπλα. Στο ιράκ. Μετά την απελευθέρωση / ισοπέδωση της Μοσούλης, το ιρακινό καθεστώς εμφανίζεται, τουλάχιστον στα λόγια, σκληρό απέναντι στην Ουάσιγκτον: να μην διανοηθεί ότι θα ξαναστήσει βάσεις στο ιράκ – δεν έχει, άραγε, καμία άλλη εκτός απ’ την πρεσβεία στη Βαγδάτη; Δεν ξέρουμε. Ωστόσο στη Βαγδάτη πνέει ένας άνεμος αυτοπεποίθησης στη συμμαχία όχι μόνο με την Τεχεράνη (υπογράφτηκε προχτές συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα) αλλά και την Μόσχα (θα γίνει μια καλή αγορά καινούργιων ρωσικών τανκς Τ-90). Είναι τα απόνερα της πετυχημένης ρωσικής εμπλοκής στη συρία.

Φυσικά τίποτα δεν είναι και δεν θα είναι εύκολο σ’ αυτή τη ζώνη της μέσης Ανατολής. Οι σουνιτικοί πληθυσμοί που είχαν πάρει το μέρος του isis αναζητούν επειγόντως αξιόπιστους «προστάτες». Και φαίνεται ότι η Άγκυρα και η Ντόχα έχουν αναλάβει αυτήν την «προστασία», σε συνεννόηση αυτή τη φορά με την Τεχεράνη και τους σιίτες του ιράκ. Αν αυτή η συνεννόηση συνεχίσει να είναι σταθερή, τότε το «διαίρει και βασίλευε» της Ουάσιγκτον, του Τελ Αβίβ και του Ριάντ θα έχει υποστεί την οριστική, στρατηγική ήττα του. Τότε αυτή η περιοχή της μέσης Ανατολής θα έχει σοβαρές ελπίδες να ξαναανασάνει.

Συρία

Τρίτη 25 Ιούλη. Στο συριακό πεδίο μάχης οι εξελίξεις είναι σε σημαντικό βαθμό (αν και όχι καθολικά) υπέρ του Άσαντ και των συμμάχων του.

Στο νότο, στα σύνορα με την ιορδανία, εκεί που η Ουάσιγκτον εκπαίδευε τους proxies της μέχρι που κυκλώθηκε και το σχέδιο για τον έλεγχο των συνόρων απέτυχε, ο φιλικός προς τον Άσαντ στρατός (ιρανοί φρουροί της επανάστασης, Χεζμπ’ αλλάχ, ιρακινοί πολιτοφύλακες) καταλαμβάνει τα εδάφη που κατείχε ο φιλικός προς τις ηπα f.s.a. ενώ ανατολικότερα προχωράει σταθερά προς την στρατηγικής σημασίας Abu Kamal, δίπλα στα σύνορα με το ιράκ και πάνω στον Ευφράτη. Η κατάσταση μεταξύ των proxies που οι ηπα εγκατέλειψαν πρέπει να είναι άσχημη, αν κρίνουμε απ’ το γεγονός ότι ανακοίνωσαν την διακοπή των σχέσεών τους με τους αμερικάνους (!).

Στα βόρεια, και πάλι ο φιλικός προς τον Άσαντ στρατός, με την υποστήριξη της ρωσικής αεροπορίας, υπερφαλάγγισε τις θέσεις που ελέγχουν οι φιλοαμερικανικές ypg στα νότια της Raqqa, λίγο έξω απ’ την πόλη, και έφτασε στον Ευφράτη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο (και εφόσον αυτές οι θέσεις κρατηθούν) κόβεται οποιαδήποτε δυνατότητα του isis να υποχωρήσει απ’ την Raqqa προς την Deir ez-Zor. Αλλά, παρεπιπτόντως, φαίνεται ότι ο isis κρατάει σταθερά τις θέσεις του στην παλιά πόλη της Raqqa, προκαλώντας πονοκέφαλο στις ypg και στους αμερικάνους. (Είχαμε κάνει μια γενική πρόβλεψη για ένα τέτοιο ενδεδόμενο όπου ο isis θα καθυστερούσε σημαντικά τα αμερικανικά σχέδια…)

Εκεί που το πράγμα θα ζορίσει είναι στον θύλακα του Idlib. Ο Άσαντ φόρτωνε την περιοχή με κάθε ένοπλη ομάδα που δεχόταν να παραδώσει τις θέσεις της οπουδήποτε αλλού στη δυτική συρία· και ήταν πολλοί που υποστηρίζαν ότι μετά το Aleppo θα στραφεί σ’ αυτήν την συγκέντρωση αντικαθεστωτικών, στο Idlib, για να την “ισοπεδώσει”. Δεν το έκανε. Τους άφησε να αλληλοσκοτωθούν μετά την μεταστροφή των proxies του κατάρ.

Όμως σ’ αυτόν τον «εμφύλιο» μεταξύ αντικαθεστωτικών στη ζώνη του Idlib νικητές προς το παρόν (;) είναι οι υποστηριζόμενοι απ’ το Ριάντ – παρότι η Άγκυρα μετέφερε στην περιοχή ενισχύσεις προς τους αντιπάλους τους (και διακριτικά / ανομολόγητα συνέταιρους της «συμφωνίας της Αστάνα»). Έτσι, αυτή τη στιγμή, παρότι προχωράει προς τα ανατολικά, ο Άσαντ έχει αυτό το θέμα στα δυτικά: το Idlib. Απ’ όπου μπορεί να υποστεί επιθέσεις αντιπερισπασμού στα, ας πούμε, “μετόπισθεν”. Στην Hama κατά κύριο λόγο, και στην Homs.

Δεν ξέρουμε τι περιθώρια υπάρχουν να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο πιθανό πρόβλημα απ’ τον στρατό του Άσαντ και των συμμάχων του, που έχει επικεντρωθεί αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα ανατολικότερα. Εκτός αν πάρουν την εργολαβία οι ρώσοι μόνοι τους – μισθοφόροι και μη – με διακριτικές τουρκικές βοήθειες…

(φωτογραφία: για να μην υπάρχει κάποια αμφιβολία για το ποιος είναι ο «αρχιστράτηγος» στο συριακό πεδίο μάχης, στη μεριά του Άσαντ, το ρωσικό ανώτατο επιτελείο δίνει περιοδικά συνεντεύξεις τύπου για την κατάσταση επί του εδάφους, μαζί με χάρτες. Αυτός πιο πάνω είναι χθεσινός.

Αν τα ρωσικά σας δεν σας βοηθούν, με ροζ χρώμα είναι οι περιοχές που ελέγχει ο Άσαντ και οι σύμμαχοί του, με ανοικτό icy white στα βόρεια οι δύο περιοχές των ypg, με αποχρώσεις του γαλάζιου (και του μωβ στο νότο) οι περιοχές που ελέγχουν ακόμα οι αντικαθεστωτικοί – το Idlib είναι η πιο σκούρα ζώνη στα βορειοδυτικά – ενώ το σκούρο μωβ/μπλε βόρεια είναι η περιοχή που ελέγχει η Άγκυρα με τους δικούς της proxies.)

Βερολίνο – Άγκυρα ένα μπουνίδι δρόμος;

Σάββατο 22 Ιούλη. Φαινομενικά τα δύο κράτη είναι τσακωμένα μεταξύ τους. Διαδοχικά περιστατικά και δηλώσεις τροφοδοτούν μια θεαματική έριδα. Είναι όμως και αληθινή;

Θα πρέπει να θυμήσουμε μια όχι μακρινή περίοδο όπου «πολύ τσακωμένες» ήταν η Άγκυρα και η Μόσχα. Ο «καυγάς» κορυφώθηκε με την κατάρριψη ενός ρωσικού πολεμικού στα τουρκοσυριακά σύνορα, και συνεχίστηκε για κάποιους μήνες με «μέτρα» και «αντίμετρα», και βιτριολικές δηλώσεις εκατέρωθεν. Τότε, απ’ τις σελίδες του Sarajevo, υποστηρίζαμε ότι ο «καυγάς» εκείνος ήταν σικέ. Και ότι τα συμφέροντα τα δύο κρατών συμπίπτουν και στο συριακό πεδίο μάχης. Μας θεώρησαν «τρελούς», αλλά αποδείχθηκε ότι είχαμε δίκιο…

Υπάρχει κάποια ουσιαστική (οικονομική ή γεωπολιτική) αντίθεση συμφερόντων μεταξύ Άγκυρας και Βερολίνου; Δεν βλέπουμε κάποια, και απ’ όσο ξέρουμε κανένας δεν υποδεικνύει στα σοβαρά κάτι τέτοιο. Το αντίθετο συμβαίνει: τα επιμέρους περιστατικά του «καυγά» καταναλώνονται και σερβίρονται, ζεστά ή κρύα, σα να αυτο-επιβεβαιώνουν μια κόντρα – χωρίς – αιτία.

Η αλήθεια (κατά τη γνώμη μας) είναι ότι Άγκυρα και Βερολίνο έχουν να σοβαρό λόγο να παριστάνουν τους «τσακωμένους». Κι αυτός λέγεται ηπα. Για την Άγκυρα, που έχει κάνει ήδη μια τολμηρή κίνηση συστράτευσης με την Μόσχα, την Τεχεράνη (και λίγο πιο αόρατα με το Πεκίνο), κόντρα στα αμερικανικά συμφέροντα, μια «καλή σχέση» με το project europe και ειδικά με το Βερολίνο θα ήταν η τελευταία κλωτσιά στο (αμερικανικό) μελίσσι. Θα ανάγκαζε δηλαδή το αμερικανικό βαθύ κράτος (το οποίο είναι σχεδόν βέβαιο ότι το καθεστώς Ερντογάν έχει χρεωμένο για το περσινό πραξικόπημα) να ξανακινηθεί εναντίον του, με κάθε μέσο που διαθέτει. Το τουρκικό καθεστώς δεν έχει κανένα λόγο να φτάσουν εκεί οι σχέσεις τους με τις ηπα.

Απ’ την μεριά του Βερολίνου, που ξέρει ότι βρίσκεται στο αμερικανικό στόχαστρο εδώ και χρόνια, μια «καλή σχέση» με τον «αντάρτη του νατο» θα όξυνε επίσης τις γερμανο-αμερικανικές σχέσεις. Ιστορικά, σε βάθος δεκαετιών, η γερμανία και η τουρκία έχουν σταθερά «φιλικές» σχέσεις· και οι τούρκοι μετανάστες στο γερμανικό οικονομικό θαύμα είναι μια μόνο διάσταση αυτών των σχέσεων. Από γεωπολιτική άποψη δεν φαίνεται να έχουν να χωρίσουν κάτι. Αντίθετα υπάρχουν ζητήματα στα οποία συμφωνούν, ακόμα κι αν δεν το φωνάζουν. Όπως, για παράδειγμα, η «γνώμη» τους για το καθεστώς Σίσι.

Αν είναι αλήθεια ότι στις διακρατικές σχέσεις δεν υπάρχουν «φίλοι» και «εχθροί» αλλά συμφέροντα, τότε το θεάμα της «φιλίας» ή της «εχθρότητας» είναι απλά η εύκολη συσκότιση των κοινών ή αντιτιθέμενων συμφερόντων. Άγκυρα και Βερολίνο έχουν πολύ περισσότερα κοινά τέτοια· και κανείς δεν δείχνει κάτι που να πρέπει να το χωρίσουν.

Συνεπώς; Θέαμα…

(Προτείνουμε την γνώμη ότι η αποχώρηση της γερμανικής αεροπορίας απ’ το Ινσιρλίκ, που προβλήθηκε σαν μια απόδειξη των «σοβαρών προβλημάτων» στις σχέσεις Άγκυρας – Βερολίνου βόλευε και βολεύει ιδιαίτερα τον γερμανικό στρατό. Το Ινσιρλίκ είναι νατοϊκή βάση και άρα υπό τον έλεγχο της Ουάσιγκτον. Αντίθετα η καινούργια βάση που έφτιαξε το Βερολίνο στην ιορδανία, για να μετακομίσει τα πολεμικά του, είναι γερμανική… Υπ’ αυτό το πρίσμα θεωρείτε ότι η Άγκυρα τσακώθηκε με το Βερολίνο ή ότι το διευκόλυνε;)