Παρακμή α λα αμερικέν (2)

Πέμπτη 1 Οκτώβρη. Ποιό είναι, λοιπόν, το κρίσιμο πεδίο αυτής της σύγκρουσης; Κατά την ταπεινή μας άποψη είναι η διαχείριση αυτής καθ’ αυτής της παρακμής της αμερικανικής ηγεμονίας στον πλανήτη – παρότι αυτό δεν λέγεται με το όνομά του. Το ψόφιο κουνάβι φαίνεται πως ανάμεσα στα υπόλοιπα αντιπροσωπεύει εκείνα τα κοινωνικά υποκείμενα (και εκείνα τα τμήματα του αμερικανικού κεφάλαιου, ας πούμε τους επιχειρηματίες του σχιστολιθικού πετρελαίου ή της αγροτικής βιομηχανίας) που ζορίζονται άμεσα (και θα κτυπηθούν περισσότερο) απ’ την παγκόσμια καπιταλιστική αναδιάρθρωση. Είναι αυτοί που υποστηρίζουν τον μερκαντιλισμό του ψόφιου κουναβιού, παρότι επί της ουσίας αυτός τους δίνει εικονικές προοπτικές επιβίωσης, αφού είναι συνώνυμος της σοβαρής συρρίκνωσης της αμερικανικής επιρροής. Είναι η ίδια φαντασίωση (και πάνω κάτω τα ίδια κοινωνικά υποκείμενα) του brexit: μένουμε μόνοι μας και μεγαλουργούμε – όπως παλιά! Μαζί με τον μερκαντιλισμό και σαν μέρος του έχουν την φαντασίωση της “σωτήριας αναδίπλωσης” της αμερικανικής στρατιωτικής ηγεμονίας.

Αξίζει να θυμηθούμε επ’ αυτού το γιατί (ίσως…) η ρητορική του ψόφιου κουναβιού “θα φέρω τον στρατό μας πίσω από διάφορα μέτωπα” (την οποία δεν μπορεί ωστόσο να πραγματοποιήσει…) θα μπορούσε να έχει πρακτικό νόημα για ένα τμήμα του αμερικανικού πληθυσμού – και σίγουρα όχι εξαιτίας πολιτικού, ανταγωνιστικού αντιμιλιταρισμού! Είναι γνωστό ότι πολλές χιλιάδες κατατάσσονται (εθελοντικά) στον αμερικανικό στρατό επειδή διαφορετικά δεν μπορούν να πληρώσουν για τις σπουδές τους. Σκεφτείτε τώρα: πώς μπορεί να λειτουργεί στη σκέψη ενός τέτοιου εθελοντή (και, ενδεχομένως, της οικογένειάς του) το γεγονός ότι απ’ την μια μεριά διακινδυνεύει να γυρίσει σε φέρετρο (ή να αυτοκτονήσει από ψυχολογικά προβλήματα μετά την αποστράτευση) για να πάρει αργότερα ένα ή και περισσότερα “χαρτιά”, και απ’ την άλλη αυτά τα “χαρτιά” γίνονται όλο και πιο άχρηστα στην αναδιαρθρούμενη αγορά της διανοητικής εργασίας; Γιατί η ιδέα “ο στρατός μας πίσω” να μην θεωρείται, με διάφορους τρόπους, σαν απαλλαγή έστω απ’ τον κίνδυνο του θανάτου;

Απ’ την άλλη μεριά ο νυσταλέος Jo φαίνεται να αντιπροσωπεύει τα πιο επιθετικά τμήματα του αμερικανικού κεφάλαιου, εκείνα με το πιο «κοσμοπολίτικο» παρελθόν, παρότι αυτά είναι που νοιώθουν με τον τρόπο τους όχι την απειλή της αναδιάρθρωσης (την προώθησαν…) αλλά την καυτή ανάσα του κινεζικού καπιταλισμού καθώς η αναδιάρθρωση προχωράει. Μια σειρά αμερικανικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, που έχουν ήδη «παγκόσμια αγορά», έχουν λόγους να πιστεύουν (ή να ελπίζουν) ότι θα την κρατήσουν – αρκεί να μην πέσουν θύματα του «εμπορικού πολέμου». Η εστίαση του ψόφιου κουναβιού στις 5G τεχνολογίες και στην πρωτοπορεία της Huawei απ’ τις αγωνίες αυτών των τμημάτων του αμερικανικού κεφάλαιου προήλθε, αν και δεν είναι βέβαιο ότι η τακτική του θα τις εξυπηρετήσει μέχρι τέλους. Απ’ την άλλη μεριά καταλαβαίνουν πως ίσως στο κοντινό μέλλον να δυσκολευτούν να ανταγωνιστούν τις ασιατικές όμοιές τους με όρους καινοτομίας. Το ότι καλοβλέπουν απ’ την μια μεριά την ακόμα μεγαλύτερη «ανάπτυξη» του αμερικανικού στρατοβιομηχανικού συμπλέγματος (που έχει γίνει και επί ψόφιου κουναβιού) και απ’ την άλλη την χρήση του κατά της κίνας (που δύσκολα θα ενέπνεε έναν real estater) δεν θα πρέπει να θεωρείται παράξενο…

Κανένα απ’ αυτά τα δύο αυτά υποσύνολα στην σχηματική αυτή διάταξη δεν έχει απάντηση και σχέδιο για το πως θα διασωθεί η αμερικανική ηγεμονία στον πλανήτη, όπως για παράδειγμα ο διεθνής κύκλος κυκλοφορίας του δολαρίου ή η τεχνολογική υπεροχή της άλλοτε θρυλικής silicon valley (που τείνει να ξεχαστεί σαν το κάστρο των τεχνολογικών καινοτομιών!). Όμως η μετακόμιση ικανού μέρους των πολεμοκάπηλων «νεοσυντηρητικών» στη μεριά του νυσταλέου Jo υποδεικνύει ότι εκείνο το μέρος του αμερικανικού κεφάλαιου που εκπροσωπεί είναι ίσως περισσότερο αποφασισμένο “να τραβήξει την σκανδάλη” διεθνώς· σε σχέση με τους κοκκινόσβερκους οπαδούς του ψόφιου κουναβιού που θα προτιμούσαν να την τραβήξουν στο εσωτερικό, εναντίον του antifa ή του black life matters.

Θα πρέπει να προσθέσουμε πάντως ότι η δομή του αμερικανικού συστήματος εξουσίας είναι τόσο μεγάλο βαθμό «λομπίστικη» και «κυκλωματική» (μέσα και έξω απ’ το νόμο), ώστε το σχήμα των δυο υποσυνόλων που παρουσιάζουμε θα πρέπει να θεωρηθεί κατ’ αρχήν αφαιρετικό – «σχήμα εργασίας».

Σε κάθε περίπτωση διατυπώνουμε (όχι αυθαίρετες) υποθέσεις για κάτι που επιφανειακά μεν φαίνεται μακρινό, ουσιαστικά όμως είναι πολύ κοντινό. Ο Πομπηίας έκανε την θριαμβευτική του περατζάδα απ’ τα μέρη μας, και η Ουάσιγκτον δείχνει να είναι η τελευταία ελπίδα του ελληνικού ιμπεριαλισμού στις τρέχουσες συνθήκες…

Παρακμή α λα αμερικέν (3)

Πέμπτη 1 Οκτώβρη. Για την περιβόητη “υγιεινομική κρίση” υπήρξε έγκαιρα, πριν συμβεί, θεωρητική ανάλυση έως πρόβλεψη – αλλοίμονο στα αδαή Εγώ που ξύπνησαν μέσα στον εφιάλτη και τον αγάπησαν! Αλλά δεν υπάρχει κάποιο manual της «αυτοκρατορικής παρακμής» για τις καπιταλιστικές συνθήκες του 21ου αιώνα, το οποίο να μπορεί να συμβουλευτεί όποιος θέλει να την μετριάσει… Κατά καιρούς διάφοροι, φιλότιμα αλλά ανιστόρητα, προσπάθησαν να παραλληλίσουν την παρακμή της αμερικανικής «μόνης υπερδύναμης» με την παρακμή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (;;;!!!) – ή να την συγκρίνουν με την παρακμή της αγγλικής αυτοκρατορίας, ένα αιώνα πριν.

Ατυχείς απόπειρες, για πάμπολλους λόγους, αλλά και – επιμένουμε – για έναν ακόμα, ασυνήθιστο στην καπιταλιστική εποχή. Το αμερικανικό κράτος / κεφάλαιο «αναπτύχθηκε» γραμμικά / ανοδικά τον τελευταίο 1,5 αιώνα (απ’ το τέλος του εμφυλίου και μετά) με συγκεκριμένες «σταθερές» που έγιναν αναπόσπαστο τμήμα της ιδεολογίας των λευκών προτεσταντών υπηκόων του. Πρώτον, η «ανάπτυξη» γινόταν πάντα μ’ ένα όπλο στο χέρι: είναι η αμερικανική μυθολογία των συνόρων και των ορίων που διαρκώς μετακινούνται καθώς οι ένοπλοι (έποικοι ή στρατός) προχωρούν, η μυθολογία του “let’s go west”. Δεύτερον, η βεβαιότητα ότι η αμερικανική επικράτεια είναι ένα ασφαλές «νησί» το οποίο δεν μπορούν να φτάσουν οι όποιοι εχθροί. Σ’ όλες τις επεκτάσεις με το όπλο στο χέρι αφενός ο αμερικανικός στρατός εξαπλωνόταν όλο και περισσότερο στον πλανήτη, διαμορφώνοντας πραγματικά ή εικονικά σύνορα του imperium «κάπου μακριά», αφετέρου παρότι η τεχνολογία των διηπειρωτικών πυραύλων κατέστρεψε ουσιαστικά την ασφάλεια του «νησιού» που προστατεύεται από δύο ωκεανούς, έμεινε πάντα ένα απευκταίο, ένα μακρινό ενδεχόμενο.

Παρότι ο αμερικανικός στρατός έχασε νωρίς τον θρύλο του «αήττητου» (αρχίζοντας απ’ το βιετνάμ…) ποτέ το αμερικανικό κράτος και η κοινωνία του δεν βίωσε και δεν αναμετρήθηκε με την πραγματικότητα μιας ήττας τέτοιας που να συνεπάγεται σοβαρή, ζόρικη και μεγάλης διάρκειας συρρίκνωση της ηγεμονίας τους και των πλεονεκτημάτων της. Όλοι οι ευρωπαϊκοί ιμπεριαλισμοί (και στην ασία ο ιαπωνικός) έχουν ζήσει τέτοιες μεγάλες περιόδους, και έμαθαν να δρουν σαν ηττημένα κράτη / κεφάλαια στη σκιά των παλιών μεγαλείων. Ο αμερικανικός προτεσταντισμός δεν το έμαθε ποτέ· δεν ξέρει καν πως είναι κάτι τέτοιο, τι συμβιβασμούς και παραδοχές πρέπει να γίνουν και πως… Δεν έχει από πουθενά, από κανένα πανεπιστήμιο και κανένα think tank κάποιο κρατικό στελεχικό προσωπικό που να έχει θεσμική μνήμη τέτοιας κατάστασης. Απλά τέτοια μνήμη δεν υπάρχει. Όλοι τώρα νοιώθουν νευρικά και άβολα – αλλά όχι όλοι με τον ίδιο τρόπο, όχι όλοι κατασκευάζοντας τους ίδιους «αποδιοπομπαίους τράγους»…

Κι αυτό είναι ένα απ’ τα χαρακτηριστικά της τρέχουσας παρακμής: οι επίσημοι διαχειριστές της αδυνατούν να αναπτύξουν οποιοδήποτε εναλλακτικό σχέδιο συντεταγμένης αναδίπλωσης. Μιλούν πάντα για την αμερικανική υπεροχή. Το ψόφιο κουνάβι με το «make america great again» (που φτάνει στην παράνοια ότι αυτή η μεγαλοσύνη επιτεύχθηκε κιόλας!) και η συμμαχία νεοσυντηρητικών – δεξιών δημοκρατικών με το υπονοούμενο ότι ο στρατός «μπορεί ακόμα».

«Κανονικά» ένα συλλογικό σώμα που βρίσκεται μπροστά σε κάτι πρωτοφανές με βάση τις (ιστορικές) εμπειρίες του είναι αναμενόμενο ότι θα αντιδράσει ανορθολογικά. Αλλά στον καπιταλισμό «ορθολογισμός» και «παράνοια» της εξουσίας είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος! Κατά συνέπεια η αμερικανική παρακμή κινείται σ’ εκείνη την ομιχλώδη περιοχή του «διάφορα είναι πιθανά».

Τίποτα δεν θα είναι «ειρηνικό»…

Κάποτε στο αμέρικα

Δευτέρα 24 Αυγούστου. Η παλαιστίνια Linda Sarsour είναι ακτιβίστρια υπέρ του αγώνα των παλαιστινίων και φεμινίστρια στο αμέρικα, αρκετά γνωστή. Οι απόψεις και η δράση της την τοποθετούν στην ριζοσπαστική πτέρυγα των δημοκρατικών – πρόκειται για το κόμμα που διεκδικεί την προεδρία στις ηπα μέσω του νυσταλέου Jo. Μιας και υποστηρίζει το κίνημα BDS είναι στόχος επιθέσεων απ’ όλο το φασισταριό του ψοφιοκουναβιστάν, υποστηρικτές και ψηφοφόρους του ψόφιου κουναβιού οπωσδήποτε.

Την περασμένη Τρίτη μίλησε για λίγο στο συνέδριο των δημοκρατικών. Βρήκε την ευκαιρία το φασισταριό του ψόφιου κουναβιού για να κατηγορήσει τον νυσταλέο Jo ότι «θρέφει στους κόλπους του κόμματος τον αντισημιτισμό». Η απάντηση του νυσταλέου, μέσω των εκπροσώπων του, ήταν άμεση και αποφασιστική:

…Ο Joe Biden είναι ισχυρός υποστηρικτής του Ισραήλ και αποφασισμένος αντίπαλος του αντισημιτισμού σ’ όλη του ζωή, και προφανώς καταδικάζει τις απόψεις της και είναι αντίθετος με το BDS, όπως είναι αντίθετη και η πλατφόρμα των δημοκρατικών… Η Sarsour δεν έχει καμμία σχέση με την καμπάνια του Biden

Να πούμε ότι την περασμένη Τρίτη ο Biden έχασε τις εκλογές του ερχόμενου Νοέμβρη; Είναι νωρίς μεν – αλλά η ριζοσπαστική πτέρυγα των δημοκρατικών, που υποστήριξε τον (πολύ ήπιο σοσιαλδημοκράτη) Sanders δεν είναι τόσο ηλίθια. Τα στελέχη της καμπάνιας του νυσταλέου ζήτησαν κατ’ ιδίαν συγγνώμη για την δήλωση, προσπαθώντας (πάντα κατ’ ιδίαν) να μαλαγανέψουν διάφορες οργανώσεις ριζοσπαστών αράβων και μουσουλμάνων που θεωρητικά θα μπορούσαν να ψηφίσουν τον νυσταλέο.

Αλλά αυτό γίνεται όλο και πιο χλωμό. Όπως και για το μεγάλο μέρος των αφροαμερικάνων και των λατίνων ψηφοφόρων που δυο φορές έκαναν πρόεδρο τον Obama. Η προτροπή της «αρνητικής ψήφου» (ψηφίστε Biden για να μην ξαναβγεί ο Trump) έχει επιστρατευτεί, αλλά με τέτοιες δηλώσεις θερμής υποστηρίξης στο φασιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ απ’ την μεριά του νυσταλέου καλύτερα να ψάχνει για άλλων τις ψήφους…

(φωτογραφία: Η Sarsour συλλαμβάνεται για παρακώλυση συγκοινωνιών στις 8 Μάρτη του 2017 στο κέντρο της Ν. Υόρκης, στη διάρκεια διαδήλωσης για τη διεθνή ημέρα των γυναικών. Εκείνη την εποχή στη Ν. Υόρκη είχε ακόμα κίνηση…).

Το αληθινό white house!

Τρίτη 7 Ιούλη. Σκάρτους 5 μήνες πριν τις αμερικανικές εκλογές του ερχόμενου Νοέμβρη το ψόφιο κουνάβι βρίσκεται πάντα στη θέση του υποψηφίου των ρεπουμπλικάνων… Είναι, όμως, στέρεη;

Υπάρχουν κανά δυο ζητήματα που είναι λιγότερο προσωποποιημένα και περισσότερο ουσιαστικά για το κοντινό μέλλον της διοίκησης του ψοφιοκουναβιστάν. Το πρώτο αφορά την ριζοσπαστικοποίηση α λα αμερικέν (ριζοσπαστικοποίηση πάντως) ένα καλού τμήματος της βάσης των ψηφοφόρων των δημοκρατικών, κυρίως των σχετικά νεότερων. Τα «προμηνύματα» εκδηλώθηκαν ξεκάθαρα στις ενδιάμεσες εκλογές για την βουλή των αντιπροσώπων, το 2018, όταν εκλέχτηκαν θριαμβευτικά 4 γυναίκες που ανήκουν στην αριστερή πτέρυγα των δημοκρατικών. Η λατινικής καταγωγής Alexandria Ocasio-Cortez στη Ν. Υόρκη, η σομαλή Ilhan Omar στη μιννεσότα, η έγχρωμη Ayanna Pressley στη μασαχουσέτη και η παλαιστινιακής / αραβικής καταγωγής Rashida Tlaib στο μίτσιγκαν, μπορεί να μην άλλαξαν τους ιδεολογικούς και πολιτικούς συσχετισμούς μέσα στο βαθύ κόμμα των δημοκρατικών… Έγιναν όμως ένα μόνιμο καρφί στα πλευρά του, με τις απόψεις και τις πρωτοβουλίες τους, είτε υπέρ των παλαιστινίων, είτε κατά του αμερικανικού ιμπεριαλισμού γενικά, είτε κατά του ρατσισμού. (Στα αμερικανικά πολιτικά ήθη δεν ισχύει αυτό που ξέρουμε απ’ τα ευρωπαϊκά, δηλαδή η «κομματική πειθαρχία», μιας και όσοι εκλέγονται είτε στη βουλή είτε στη γερουσία, δίνουν λόγο στους ψηφοφόρους τους και όχι σε κάποιον «αρχηγό» του κόμματος).

Οι 4 συγκεκριμένες γυναίκες, που τους έχει αποδοθεί ανεπίσημα το αργκώ hip hop όνομα “the Squad”, είναι ήδη ένα πρόβλημα για το βαθυκρατικό δημοκρατικό κόμμα. Μικρό αλλά υπαρκτό. Στις ερχόμενες εκλογές που θα γίνει ξανά μερική ανανέωση (των μισών θέσεων αν δεν κάνουμε λάθος) και στα δύο νομοθετικά σώματα, η «Squad» έχει όλα τα δεδομένα υπέρ της, για να αυξήσει την δύναμή της (αν και ποτέ δεν πρόκειται να γίνει πλειοψηφική ούτε καν μέσα στους «δημοκρατικούς»!). Αν οι οπαδοί του Sanders πάνε τελικά να ψηφίσουν, θα το κάνουν υπέρ τέτοιων υποψηφίων, που σε κάποιες περιπτώσεις θα εκλεγούν. Κι αυτό δεν θα ενισχύσει την «αφομοίωση» όπως θα περίμενε κανείς, αλλά μάλλον την πόλωση μέσα στην αμερικανική κοινωνία… Συμπέρασμα: ενώ ο «νυσταλέος Jo» είναι ιδανικός για τις ανάγκες του αμερικανικού παρακμιακού ιμπεριαλισμού, το τι θα συμβεί μειοψηφικά μεν αλλά δυναμικά με την βάση των «δημοκρατικών» (αν εκλεγεί πρόεδρος, και μάλιστα με την πλειοψηφία που του δίνουν οι τωρινές δειγματοληψίες) είναι εντελώς διαφορετικό ζήτημα.

Ανάλογα αλλά απ’ την ανάποδη μεριά είναι τα φλέγοντα ζητήματα απ’ την μεριά των ρεπουμπλικάνων. Αν το ψόφιο κουνάβι δεν ορθοποδήσει σύντομα, δεν είναι μόνο αυτός που θα χάσει την καρέκλα. Είναι και διάφοροι που προορίζονται για τα νομοθετικά σώματα. Σε κρίσιμες πολιτείες (κολοράντο, μέιν, βόρεια καρολίνα, αιόβα, μοντάνα) είναι ήδη στριμωγμένοι ενώ σε άλλες (μίτσιγκαν, νεβάδα, νέο χαμσάιρ, πενσυλβάνια) με τα τωρινά δεδομένα έχουν χάσει.

Αυτά έχουν εντείνει τις «γκρίνιες» στις τάξεις των συντηρητικών, και τις (προς το παρόν στις περισσότερες περιπτώσεις υπόγειες…) πιέσεις προς το ψόφιο κουνάβι να παραιτηθεί, ώστε το συνέδριο του κόμματος να αποφασίσει να βάλει κάποιον καλύτερο στην αρένα σαν υποψήφιο για τις εκλογές (μαντέψτε ποιόν!!!). Φυσικά το να παραιτηθεί ένας εν ενεργεία αμερικάνος πρόεδρος εν όψει εκλογών είναι ζόρικο ζήτημα· και το ψόφιο κουνάβι είναι ακόμα πιο ζόρικο. Όμως έχει αρχίσει ήδη μια αρθρογραφία στις ηπα όχι για το «αν» αλλά για το «πως» το ψόφιο κουνάβι θα δεχτεί (θα αναγκαστεί δηλαδή) να παραιτηθεί. Οι «ιδέες» μπορεί να είναι προπέτασμα καπνού· το ζήτημα όμως υπάρχει, και είναι «ζωής και θανάτου».

Ας το επαναλάβουμε, όπως το αντιλαμβάνεται η ασταμάτητη μηχανή: η (ιμπεριαλιστική) «γραμμή» που θα φρενάρει, (ίσως) ανακόψει, (ή και) αντιστρέψει την παρακμιακή κατηφόρα που έχει πάρει η αμερικανική ηγεμονία στον πλανήτη. Με αντιπάλους σαν το ευρασιατικό μπλοκ, και διάφορα «ιστορικά» ιμπεριαλιστικά ευρωπαϊκά κράτη (γαλλία, ιταλία – ακόμα και το ελλαδιστάν!) να ψάχνουν τα δικά τους κέρδη απ’ την ολοφάνερη αλλαγή των παγκόσμιων συσχετισμών δύναμης, η «γραμμή» των οικονομικών τιμωριών την οποία μια χαρά εξέφραζε το ψόφιο κουνάβι έχει αποτύχει… Δεύτερη τετραετία με έναν πρόεδρο που είναι και συμπεριφέρεται σαν real estater δεν βγαίνει. Μια παταγώδης εκλογική αποτυχία απ’ την άλλη θα ήταν πρακτικά εξαιρετικά δυσάρεστη σ’ αυτήν την ιστορική συγκυρία· σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας των “εσωτερικών προβημάτων”…

Αυτά τα “εσωτερικά” επικοινωνούν διαγώνια με τα “εξωτερικά”: η παρακμή και η πόλωση ανάμεσα σε ένα ποσοστό του πληθυσμού που είναι λευκοί προτεστάντες και ένα άλλο που έχουν μεταναστευτική καταγωγή. Παρότι αυτή η πόλωση έχει και ταξικές παραμέτρους δεν είναι καθαρόαιμα ταξική, όπως ίσως δεν είναι και απόλυτα φυλετική. Ωστόσο οι ψηφοφόροι του ψόφιου κουναβιού έχουν λυσσάξει ήδη απ’ την οκταετία του Obama· και κάποιοι από δαύτους ίσως γίνουν ανεξέλεγκτοι αν χάσουν την «κεντρική» εξουσία τον ερχόμενο Νοέμβρη λόγω ήττας των συντηρητικών… Όλα αυτά ενόσω η εξελιξη της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης στις ηπα θα έχει μεν φυλετική και ταξική ένταση, αλλά δεν θα «σεβαστεί» τους λευκούς κοκκινόσβερκους επειδή είναι τέτοιοι!…

Όπως καταγράφονται ως τώρα τα δεδομένα στις ηπα: η υποψηφιότητα του «σκληροπυρηνικού πατριώτη» Pence θα μπορούσε να ανασυντάξει τους συντηρητικούς, τραβώντας ψηφοφόρους και απ’ την δεξιά των δημοκρατικών· η υποψηφιότητα του «νυσταλέου Jo» επίσης μπορεί να τραβήξει ψήφους απογοητευμένων συντηρητικών, αλλά δεν εμπνέει καθόλου την αριστερή βάση των δημοκρατικών που, όπου μπορεί, θα προσπαθήσει να επωφεληθεί γινόμενη κανονική και υπολογίσιμη «φράξια»…

…και καπιταλιστική αναδιάρθρωση

Κυριακή 22 Δεκέμβρη. Ήταν δειγματοληπτική μεν, αλλά αρκετά μεγάλη. Με συνεντεύξεις σε σχεδόν 42.000 ενήλικους υπηκόους της αυτού μεγαλειότητας που ψήφισαν στις πρόσφατες εκλογές, μια μετεκλογική έρευνα του YouGov (μιας αγγλικής εταιρείας στατιστικών ερευνών) έδειξε ένα «χάσμα γενεών» που μπορεί να έχει διάφορες προεκτάσεις σε συνθήκες καπιταλιστικής Αλλαγής Παραδείγματος όπως αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη (φωτογραφία επάνω).

Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς το γνωστό: όσο μεγαλώνουν οι υπήκοοι των σύγχρονων καπιταλιστικών δημοκρατιών τόσο πιο συντηρητικοί γίνονται. Αν όμως συνδυάσει το «χάσμα γενεών» με ένα ακόμα «χάσμα», αυτό των τυπικών εκπαιδευτικών προσόντων (φωτογραφία κάτω), μπορεί να ρισκάρει ένα συμπέρασμα σχετικό όχι με την ηλικία αυτή καθαυτή, αλλά με τις «κοινωνικές προοπτικές», στις τυπικές τους εκφάνσεις.

Προκύπτει λοιπόν ότι τα πιο «αισιόδοξα» (νέοι / νέες) ή/και τα πιο καλά «εξοπλισμένα» Ατομικά Κεφάλαια (υπάρχουν αμφιβολίες ότι η βρετανική κοινωνία είναι σε γενικές γραμμές νεοφιλελεύθερη;) απέρριψαν την σκληροπυρηνική εθνικιστική επιλογή του brexiter Borduk· επειδή, ενδεχομένως, έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στην αρχή της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Την απέρρριψαν υποστηρίζοντας την “αναβίωση” της σοσιαλδημοκρατίας των ‘70s, που πρότειναν οι εργατικοί: έμφαση στην (κοινωνική) αλληλεγγύη – μέσα σ’ ένα ασαφές καθεστώς σχέσεων με την ε.ε. (το πρόγραμμα των εργατικών ήταν τέτοιο…)

Θα μπορούσε να είναι τέτοιες «τάσεις» ένας λόγος για πιο «στιβαρό κράτος / κρίση»; Θα ήταν επιπόλαιο να μιλήσει κανείς για ταξική πόλωση με βάση τις επιλογές μπροστά στις κάλπες, ειδικά εφόσον η ανάλυση της YouGov έδειξε ότι με κριτήριο την ταξική διαστρωμάτωση οι συντηρητικοί «κέρδισαν» την πλειοψηφία τόσο στον «πάτο» όσο και στο «καπάκι» του βαρελιού.

Απ’ την άλλη μεριά οι δύο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα δείχνουν ότι τα αφεντικά δεν περιμένουν πρώτα να εμφανιστεί μια σοβαρή ταξική πόλωση και μετά την αντιμετωπίσουν. Δρουν προληπτικά.

Απ’ αυτή την άποψη μια «αναθεώρηση του συντάγματος προς τα δεξιά» δεν είναι άσκοπη…

Εκλογικά επιτεύγματα

Παρασκευή 13 Δεκέμβρη. Αν οι exit pollers στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας κάνουν λάθος (την ώρα που «κλείνει ύλη» η ασταμάτητη μηχανή μόνο αυτές οι στατιστικές είναι διαθέσιμες…) υπάρχει αρκετό νερό γύρω απ’ το νησί για να πνιγούν τελετουργικά και με την ησυχία τους. Αν, όμως, έχουν δίκιο (ή σχεδόν), λυπούμαστε αλλά το νερό μπορεί να μην είναι αρκετό για τον Corbyn….

Όλα είναι καλά με τον Corbyn: είναι ένας τίμιος, αυθεντικός αριστεριστής. Το μόνο (ή για τις περιστάσεις: το κυριότερο) πρόβλημά του είναι ότι δεν κάνει για την συγκεκριμένη δουλειά: υποψήφιος πρωθυπουργός της αυτού μεγαλειότητας. Δυστυχώς αυτό είναι το μελανό σημείο του αριστερισμού του: ενώ το μείζον θέμα που απασχολούσε το πόπολο της αυτού μεγαλειότητας ήταν το brexit or not, αυτός (αυτός ο «αριστερός brexiter» που συνέβαινε όμως να είναι επικεφαλής ενός κόμματος κατά μεγάλη πλειοψηφία remainer…) κατάφερε να μπλέξει τόσο πολύ τα κάτω άκρα του ώστε να πείσει όσους είχαν αμφιβολία για την πολιτική του επάρκεια πως έχουν δίκιο. Κι αυτό το πέτυχε ενώ ήξερε πολύ καλά το πόσο άοκνες ήταν οι προσπάθειες της «δεξιάς» των εργατικών» (των «μπλερικών»…), σε συνεργασία με το Τελ Αβίβ, να τον υπονομεύσουν – για να τον ξεφορτωθούν.

Οι «εργατικοί» κατέβηκαν στις εκλογές με ένα βαρύ πρόγραμμα παλαιού σοσιαλδημοκρατικού (early ‘70s) τύπου. Ήταν τόσο πλουσιοπάροχο αυτό το πρόγραμμα από κοινωνική / οικονομική άποψη για τους άγγλους πληβείους, ώστε ο Corbyn θα έπρεπε να κάνει περίπατο. Φαίνεται όμως πως είτε η πλειοψηφία των πληβείων στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας έχει βαρέσει μπιέλα (πολύ πιθανό…) είτε θεώρησε την κοινωνικότητα του προγράμματος των εργατικών σαν ζήτημα δεύτερου χρόνου: να αποκτήσουμε πρώτα την «εθνική ανεξαρτησία μας» (υπό τον Borduk) και μετά …βλέπουμε. (Η αλήθεια είναι ότι ο καιροσκοπισμός είναι δομικό στοιχείο του εμπειρισμού, και ο εμπειρισμός είναι ο βασιλιάς των μεταμοντέρνων κοινωνιών…). Κι ίσως να μην είχαν άδικο: τέτοιο πρόγραμμα σαν των εργατικών (θα μπορούσε να σκεφτεί ο μέσος άγγλος) μόνο εκτός ε.ε. μπορεί να γίνει πραγματικότητα… Ας βγούμε λοιπόν πρώτα (viva Boris!) και μετά … βλέπουμε…

Οι συντηρητικοί ήθελαν 326 καρέκλες για να έχουν κυβερνητική πλειοψηφία στο house of commons. Τα exit polls τους δίνουν 368. Ακόμα και με 350, ακόμα και με 340, είναι θρίαμβος του θεωρούμενου looser Borduk!

Είναι, επίσης, θρίαμβος της μαζικής αυτοχειρίας. Όμως, σαν αυτόνομη εργάτρια η ασταμάτητη μηχανή έχει απελευθερωθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια απ’ την ανιστόρητη βεβαιότητα ότι «ο λαός έχει πάντα δίκιο». Όχι! Το σωστό είναι ότι αυτό το άμορφο διαταξικό σώμα που ονομάζεται «λαός» έχει παντού και πάντα την «τύχη» που αξίζει στα μυαλά του…

Πράγμα που αποδεικνύεται ξανά και ξανά τέτοιες εποχές (με «έξοδα», κατ’ αρχήν, άλλων…)

Του αγίου brexit ανήμερα…

Πέμπτη 12 Δεκέμβρη. Μεγάλη μέρα η σημερινή στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας! Ο BorDuk, ακολουθώντας μια ανορθόδοξη πολιτική τακτική, μετά από πάμπολλες «ήττες» (οι κριτικοί του πολιτικού θεάματος δεν έχασαν καμμία ευκαιρία να τον χαρακτηρίζουν looser…) θα απολαύσει την στρατηγική του νίκη: έσωσε το κόμμα των συντηρητικών, κι όχι απλά το έσωσε… Θα είναι και πρώτο. Μπορεί ο ίδιος να ξαναστεφτεί πρωθυπουργός. Το βασικό πάντως είναι το πρώτο: διασώζοντας τους tories δίνει παράταση ζωής στο αγγλικό πολιτικό σύστημα. (Για πόσο; Θα φανεί.)

Ο «αλλοπρόσαλλος», «ψεύτης», «καραγκιόζης» (όλα αυτά και πολλά άλλα ισχύουν!) απόφοιτος του Eton έπαιξε τον ρόλο του σωστά. Κάθε επιμέρους αποτυχία του την πούλαγε σαν θυματοποίηση. Έπιασε έτσι τον ψυχοσυναισθηματικό σφιγμό όλων εκείνων στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας που νοιώθουν «θύματα» – και τους μάζεψε γινόμενος ο πιο γνήσιος εκπρόσωπός τους. Το ότι η σημαία του γράφει “brexit” είναι βασικό· αλλά τα «θύματα» που βρήκαν το φως τους στο ακατάστατο μαλλί του Borduk δεν ξέρουν τι τους περιμένει.

Τι τους περιμένει αλήθεια; Η απαλλαγή του καπιταλισμού της αυτού μεγαλειότητας απ’ τις δεσμεύσεις της νομοθεσίας της ε.ε. σημαίνει «απελευθέρωσή» του σε δύο κυρίως πεδία. Εκείνο της εργατικής νομοθεσίας, και εκείνο της περιβαλλοντικής προστασίας και της προστασίας της υγείας των υπηκόων. Ο «απελευθερωμένος» απ’ αυτά τα δεσμά αγγλικός καπιταλισμός θα επιδιώξει να γίνει αφεντικό μιας «εθνικής» offshore, με ελάχιστα εμπόδια για το επιχειρείν παντού όπου τα αφεντικά νοιώθουν ότι εμποδίζονται. Χρήση χημικών στα τρόφιμα, μεταλλαγμένα, καλλυντικά, φάρμακα, προστασία προσωπικών δεδομένων: να ένα μέρος του «ζουρλομανδύα» της ε.ε. απ’ τον οποίο δραπετεύει πλέον ο βρετανικός λέων. Όσο για μισθούς, μεροκάματα, κλπ; Το ντάμπινγκ είναι πάντα παράδεισος (για τους σφετεριστές της παραγωγής του πλούτου…).

Θα κάνει «αυτοδύναμη κυβέρνηση» ο Borduk; Η ασταμάτητη μηχανή δεν διακινδυνεύει τέτοια πρόβλεψη – δεν «πιάνει» αυτά τα εκλογικά συστήματα με τις πολλές μονοεδρικές περιφέρειες…

Είναι και κάτι προβληματάκια με την βόρεια ιρλανδία ή την σκωτία. Υποθέτουμε ότι επ’ αυτών η κυβερνοτακτική του BorDuk, αν γίνει ξανά πρωθυπουργός, θα είναι «βλέποντας και κάνοντας»…

Η καινούργια Δουκέρνη

Τετάρτη 30 Οκτώβρη. Ο Bor-Duk πέτυχε λοιπόν – και όσες / όσοι ασχολούνται με την ασταμάτητη μηχανή δεν θα πρέπει να εκπλήσσονται. Από «ήττα» σε «ήττα» πέτυχε το βασικό: οδεύει σε εκλογές σε 1,5 μήνα έχοντας καταφέρει να «επαναπατρίσει» (ίσως και να αυξήσει) τους ψηφοφόρους των tories. Που δεν θα ασχοληθούν καν με το πρόγραμμα του Bor-Duk, καθόλου μυστικό πάντως, που προβλέπει για την μετα-brexit επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας την «τύχη» του offshore καπιταλισμού… Δεν θα το προσέξουν, παρότι οι εργατικοί του δόλιου Corbyn θα κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να τους κτυπήσουν την καμπάνα του κινδύνου.

O Bor-Duk θα πουλήσει τις κοινοβουλευτικές «ήττες» σαν απόδειξη της ακέραιας «αντισυστημικότητάς» του! Μελόδραμα, που θα το περίμενε κανείς να πιάνει στον ευρωπαϊκό νότο – αλλά όχι. Πιάνει παντού όπου υπάρχει μια μάζα losers. Η οποία, κι αυτό είναι το αξιοσημείωτο, δεν χρειάζεται οπωσδήποτε τον «ακαταμάχητο ηγέτη» αλλά είναι ο.κ. και με κάποιον που να υποκρίνεται κι αυτός με επιτυχία (και με την βοήθεια των αντιπάλων του!) ότι είναι loser· για τον ανακηρύξει αυτή, η μάζα με την ψήφο της, εντελώς δημοκρατικά, εντελώς αγοραία, «νικητή»! Σα να μπαίνει η κερκίδα στο γήπεδο και να σκοράρει ασύστολα υπέρ της ομάδας της: μια ισχυρή φαντασίωση που μπορεί να παράξει γεγονότα ευκολότερα στην “πολιτική” (σαν τεχνική εξουσίας) παρά στο ποδόσφαιρο.

Τι είναι αυτοί οι losers το έχουμε περιγράψει: είναι εκείνο το τμήμα των κοινωνιών που μην μπορώντας (υποκειμενικά αλλά και αντικειμενικά) να παρακολουθήσει τις καπιταλιστικές Αλλαγές Παραδείγματος, μένει πίσω, υπερασπιζόμενο νοσταλγικά κάποιο προηγούμενο Παράδειγμα, ξεπερασμένο από πολλές απόψεις. Σε άλλες εποχές, όταν υπήρχαν ριζοσπαστικές εργατικές τάξεις, που καταλάβαιναν (ή μάθαιναν να καταλαβαίνουν) τα χαρακτηριστικά αυτών των μεταβατικών περιόδων, η απάντηση στην καπιταλιστική μετάβαση δεν ήταν μόνο pro (δηλαδή συντηρητική) αλλά και post (δηλαδή επαναστατική). Αυτές οι δύο «απαντήσεις» συγκρούστηκαν στο παρελθόν. Τώρα, όμως, λείπει εμφατικά η post (αντι-καπιταλιστική) απάντηση στην 3η και στην 4η τεχνική / πολιτική / κοινωνική επανάσταση του κεφάλαιου. Και ο συντηρητισμός αλωνίζει μόνος του το γήπεδο.

Συνεπώς η επιτυχία του απόφοιτου του Eton και εξ ορισμού ελίτ Bor-Duk δεν οφείλεται στην ευφυία του· αν και, πρέπει να του αναγνωριστεί, δεν είναι ο ηλίθιος που δείχνει. Η επιτυχία του οφείλεται στο ότι αντιπροσωπεύει («ψωνίζει» είναι ίσως το πιο κατάλληλο ρήμα) εύκολα τα πιο καθυστερημένα τμήματα της αγγλικής καπιταλιστικής κοινωνίας· εκείνα που ελλείψει κριτικής αντίληψης της πραγματικότητας κινούνται με βάση τις συγκινήσεις. Τους προσέφερε πολλές τέτοιες, ενόσω οι αντίπαλοί του – και κυρίως οι εργατικοί – έβαζαν αυτογκόλ: προχτές, για παράδειγμα, δεν ήθελαν εκλογές στις 12 Δεκέμβρη, αλλά χτες ήθελαν: αν αυτό λέγεται καθεστωτική πολιτική, τότε μωραίνει ο κύριος…

Δεν είναι δουλειά της ασταμάτητης μηχανής να κάνει πρόβλεψη για το αν ο Bor-Duk καταφέρει να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός ή όχι. Έχει, πάντως, μπροστά του μια εκλογική εκστρατεία στην οποία δεν θα είναι αναγκασμένος να λέει τα ψέμματα και τα παραμύθια που διέδιδε πριν το δημοψήφισμα του ’16. Θα είναι αρκετό να επιδεικνύει ότι είναι καλύτερος απ’ τους αντιπάλους του – και για το εκλογικό σώμα που τον ενδιαφέρει, αυτό θα είναι παιχνιδάκι.

Όσο για τον βρετανικό λέοντα; Αυτός ξεσφήνωσε – παλιά νέα… Αλλά το τι θα ακολουθήσει θα το καταλάβει πρώτα η εργατική τάξη στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας· κι ύστερα θα το μάθουμε και οι υπόλοιποι, ίσως μέσα από κάποιους άγγλους κινηματογραφιστές…

Η γιορτή της δημοκρατίας…

Δευτέρα 8 Ιούλη. Είναι δημιουργικό να παρακολουθεί κανείς εκλογές όντας μακρυά. Απροειδοποίητα εκείνο που (μας) είναι εχθρικό αποδεικνύεται επιπλέον γελοίο, ένα χοντροκομμένο και κακόγουστο αστείο, καθώς (για παράδειγμα…) οι ρητορικές του ελληνικού “εθνικού μεγαλείου” (υπάρχει άλλη διακύβευση μέσα στις κάλπες; όλοι οι σωτήρες και όλοι οι ανατροπείς επ’ αυτού φιλολόγησαν προεκλογικά) στριμώχνονται σε μια ασήμαντη κουκίδα στο χάρτη.

Ωστόσο ο ελληνικός λαός έκανε το καθήκον του: προσέλαβε άλλη μια φορά 300 άτομα με ελάχιστο μισθό 6.000, απ’ τους οποίους οι περισσότεροι δεν θα χρειάζεται να πατάνε καν στη δουλειά, όπως συνήθως· ενώ όσοι / όσες πατάνε θα πληρώνονται από 8 χιλιάρικα και πάνω.

Εννοείται πως όλοι νίκησαν· στις γιορτές της δημοκρατίας δεν υπάρχουν ηττημένοι!!! Σίγουρα όχι ανάμεσα σε εκείνους / εκείνες που προσλαμβάνονται. Όσο για όσους έμειναν απ’ έξω; Έγλυψαν, μαλαγάνεψαν τον λαό, αλλά αυτός την είδε αλλιώς. Τι να γίνει όμως; Άμα έχεις κολακέψει το “υποκείμενο” (τους μικροαστούς) δεν μπορείς μετά να το βρίζεις, έτσι δεν είναι;

Κουλοδεξιά από σήμερα λοιπόν, και τα σκυλιά δεμένα – ο λαός αποφάσισε! (Υπάρχουν και συνέπειες, αλλά έχουμε χρόνο γι’ αυτές. ‘Εχουμε και τσιγάρα…)

Το μη χείρον ως βέλτιστον

Τρίτη 28 Μάη. Μεσημέρι Δευτέρας 27 Μάη 2019. Φανάρι κόκκινο στην Κηφισίας, απέναντι απ’ το “Υγεία”. Τσάντα στην ποδιά του παπιού, εμφανώς «της δουλειάς».

Δίπλα φρενάρει άλλο πάπι. Τσάντα στην ποδιά, εμφανώς «της δουλειάς». Ο οδηγός σηκώνει το τζάμι του κράνους και μου απευθύνεται: Δουλεύεις 8 ώρες; Τώρα θα δουλεύεις 12…

Ύφος έκπληκτο (δικό μου). Είναι, μήπως, δήμαρχος της κουλοδεξιάς; Μπα! Άγνωστος… Συνεχίζει: Τώρα που θα έρθει ο Κούλης θα δουλεύεις 12ωρα! Το είπε: εφτά μέρες την βδομάδα!… Ο συριζα; Σκατά τα έκανε ο συριζα. Αλλά τουλάχιστον… Υποσχέθηκε 10 και έκανε μόνο το 1… Αλλά έστω κι αυτό… Καλύτερα 1 παρά…

Πράσινο φανάρι… «Πράσινο»; Πάει κανείς μακριά αν η ζωή του ισορροπεί στο «υποσχέθηκε 10, έκανε 1, αλλά έστω κάτι είναι κι αυτό»; Πάει μακριά η ζωή που ζητιανεύει και παζαρεύει;

Ναι. Πάει μακριά. Μπορεί να πάει πολύ μακριά. Ο δρόμος λέγεται μοιραλατρεία – αλλά δεν έχει σημασία. Κανένας δεν θα κόλωνε αν μάθαινε το όνομά του. Κι αυτό είναι το θέμα. Ακρωτηριασμένος, παράλυτος (μεταφορικά) καταλήγεις να ζυγίσεις τα genital της κάθε εξουσίας (της κάθε πολιτικής βιτρίνας) για να χαρείς μ’ εκείνη που θα σε σκοτώσει λιγότερο. Ή πιο φτηνά. Hey man, I kill for money – but you are a friend. So I’ll kill you for nothing…

Αυτή είναι η υποτίμηση, η ριζική υποτίμηση, για την οποία σαν αυτόνομοι εργάτες φωνάζαμε δημόσια το 2009! Αυτή ακριβώς. Δεν πετύχαμε τίποτα. Αλλά τον καυγά δεν πρόκειται να τον σταματήσουμε.

Γιατί όταν κάνεις καυγά με το αφεντικό (είτε το ατομικό είτε το γενικό και απρόσωπο) αυτόν δίπλα σου που μουρμουράει στ’ αυτί σου «μην το χοντραίνεις – καλούτσικα είμαστε εδώ – αλλού είναι χειρότερα», τον παίρνεις για ρουφιάνο. Μπορεί να μην είναι, μπορεί να είναι απλά γονατισμένος. Αλλά και πάλι;

Η έριδα συνεχίζεται επ’ αόριστον. Απ’ την μεριά μας οπωσδήποτε.