Μετανάστευση

Δευτέρα 25 Ιούνη. Τα πιο πάνω («λόγια του εχθρού», το επαναλαμβάνουμε) έχουν μια ιδιαίτερη χρησιμότητα στο όλο και πιο φασιστικό καθεστώς που προωθούν τα πρωτοκοσμικά αφεντικά (και οι κοινωνικοί λακέδες τους), σε ότι αφορά τους μετανάστες / μετανάστριες· και όχι μόνο.

Η ασταμάτητη μηχανή έχει τη γνώμη ότι η απαίτηση του ανοίγματος των συνόρων, χωρίς όρους, προϋποθέσεις και αστερίσκους, για το παγκόσμιο προλεταριάτο, μια απαίτηση απόλυτα σωστή και δίκαιη, βραχυκυκλώθηκε απ’ την ρητορική των αφεντικών ότι «έτσι θα πλημμυρίσει ο πρώτος κόσμος απ’ τον τρίτο». Πάντα οι φασίστες φούσκωναν και φουσκώνουν τον αριθμό των (χωρίς χαρτιά) μεταναστών (και ποτέ, για κακό, των τουριστών…) για να σκηνοθετήσουν το θέαμα της «εισβολής των βαρβάρων». Το θέαμα αυτής της «εισβολής» εκατομυρίων πάνω σε εκατομμύρια είναι βασικό στοιχείο της ρατσιστικής ρητορικής και εκστρατείας – που έχει στόχο είτε το να μετατρέπονται νομικά σε «υπανθρώπους» οι «παράνομοι» μετανάστες εντός του κάστρου, είτε να γίνονται «υπάνθρωποι» στα ίδια τους τα σπίτια, για χάρη της πρωτοκοσμικής καπιταλιστικής κερδοφορίας.

Όμως η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική, και τα «λόγια του εχθρού» (του economist) απλά το υπενθυμίζουν, δείχνοντας πόσο λάθος η σιωπηλή έστω αποδοχή του θεάματος της “μαζικής μετακόμισης / εισβολής”. Όχι, το «φρούριο ευρώπη ούτε κινδύνεψε ούτε κινδυνεύει ούτε θα κινδύνευε» ποτέ απ’ την μαζική άφιξη εργατών και εργατριών απ’ την αφρική (για παράδειγμα) εάν η μετανάστευση ήταν τόσο απλή όσο ένα αεροπορικό ταξίδι… Αν υπάρχουν οικονομικοί, υλικοί λόγοι για να μεταναστεύσει κάποιος (και υπάρχουν) είναι άλλοι τόσοι οι συναισθηματικοί και όχι μόνο λόγοι για να μην το κάνει. Όπως στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν η μετανάστευση προς τις ηπα ήταν εντελώς free (αρκεί να πλήρωνε ο καθένας το εισιτήριο του πλοίου), δεν άδειασε ούτε η ευρώπη ούτε επιμέρους περιοχές της από πληθυσμούς, έτσι δεν θα άδειαζε ούτε η Αφρική ούτε η μέση Ανατολή αν η διαδρομή προς την Ευρώπη ήταν ελεύθερη, χωρίς στρατούς, σκυλιά και κυκλώματα.

Μάλλον θα συνέβαινε κάτι αντίθετο: πολλοί μετανάστες, που τώρα είναι παγιδευμένοι στο ευρωπαϊκό κάστρο (επειδή, σαν παράνομοι, δεν μπορούν να βγουν και να ξαναμπούν) θα έφευγαν πολύ ευκολότερα για να επαναπατριστούν, αν ήξεραν ότι σε περίπτωση ανάγκης μπορούν να γυρίσουν πάλι στα «ιερά» του ευρωπαϊκού καπιταλισμού.

Τα ανοικτά σύνορα είναι, λοιπόν, όχι μόνο ένα ηθικά δίκαιο αλλά και ένα απόλυτα λογικό αίτημα, και μάλιστα σε συνθήκες καπιταλισμού· κι όχι σε κάποια ουτοπική, μελλοντική, αταξική κοινωνία. Αν είναι η ανάγκη που καθοδηγεί τις επιλογές των ανθρώπων, τότε εκείνοι / εκείνες που είναι αποφασισμένοι (ή απλά αναγκασμένοι) να ακολουθήσουν τις παράνομες, γεμάτες κινδύνους και ταπεινώσεις διαδρομές προς τον ευρωπαϊκό παράδεισο, δεν είναι πολύ λιγότεροι απ’ αυτούς κι αυτές που θα έκαναν το ίδιο σε συνθήκες ανοικτών συνόρων. Για να το θέσουμε διαφορετικά: εκείνοι και εκείνες που είναι αναγκαίο να βάλουν στην άκρη τους συναισθηματικούς δεσμούς τους και της καθημερινότητα με τους οικείους τους για να μεταναστεύσουν, δεν είναι πολύ περισσότεροι απ’ αυτούς κι αυτές που ήδη το κάνουν! Την απόδειξη την ζούμε: οι μισθοί όχι μόνο στη γερμανία αλλά σ’ όλη την κεντρική και βόρεια ευρώπη είναι πολύ υψηλότεροι απ’ ότι στα μέρη μας· αλλά δεν άδειασε το ελλαδιστάν από ντόπιους μισθωτούς!!! Ακόμα και η χωρίς εμπόδια μετανάστευση φοβίζει…

Καθώς τα αφεντικά κλιμακώνουν την «στρατιωτικοποίηση της διαχείρισης» της μετανάστευσης της εργασίας (θα επανέλθουμε) η «βαρεμάρα» και η «κούραση» της «ενασχόλησης με τους μετανάστες» είναι ολέθριες καταστάσεις· συμπτώματα αποστράγγισης του ρηχού «ανθρωπισμού» που ηγεμόνευε τα προηγούμενα χρόνια.

Δεν ξέρουμε αν είναι ήδη αργά, αλλά τα ανοικτά σύνορα είναι η μόνη συνεπής και λογική εργατική στάση.

«Εμπορικοί» πόλεμοι…

Κυριακή 24 Ιούνη. Απομένει κάτι περισσότερο από ένα μήνα. Απ’ τις αρχές Αυγούστου η Ουάσιγκτον θα αρχίσει να επιβάλλει τοις μετρητοίς «τιμωρίες» σε όσους ευρωπαίους κάνουν δουλειές με την Τεχεράνη. Τι κάνουν επ’ αυτού τα ευρωπαϊκά κράτη και αφεντικά;

Κάποιες εταιρείες έχουν ανακοινώσει ότι θα αποχωρήσουν απ’ τις «επενδύσεις» τους στον ιρανικό καπιταλισμό. Άλλες το αντίθετο. Το Βερολίνο έφτιαξε ειδική υπηρεσία χρηματοπιστωτικών συμβουλών ώστε οι γερμανικές εταιρείες να αποφύγουν τις «κυρώσεις» ή να μετριάσουν τις συνέπειές τους.

Ωστόσο όπως εξελίσσεται ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός, το «οικονομικές κυρώσεις για δουλειές με το ιράν» είναι πια ένα μόνο κεφάλαιο των εκατέρωθεν ριπών. Μετά τους αμερικανικούς δασμούς στις εισαγωγές ατσαλιού και σιδήρου, όλοι τα υπόλοιπα κράτη των οποίων τα αφεντικά θίγονται, προχωρούν σε αντίποινα: καναδάς, ε.ε., ρωσία, κίνα, ινδία, ιαπωνία, αυστραλία, μεξικό… Η ψοφιοκουναβική διοίκηση έχει ακόμα μισο-απασφαλισμένες δύο βόμβες: μία για δασμούς 20% στις εισαγωγές ευρωπαϊκών αυτοκινήτων, κι άλλη μία για την καταστροφή της κινεζικής ZTE. Και, βέβαια, απειλεί όποιον ανακατευτεί στην κατασκευή του nord stream 2…

Οι «αισιόδοξοι» (;;) υποστηρίζουν ότι «κάπου / κάπως» θα γίνουν συμβιβασμοί, μέσω διαπραγματεύσεων και αμοιβαίων υποχωρήσεων. Δεν φαίνεται τέτοιο πράγμα στον ορίζοντα. Αλλά ακόμα κι αν βρισκόταν, θα ήταν εξαιρετικά προσωρινό.

Η τάση απο-παγκοσμιοποίησης δεν είναι θέμα τακτικής· ειδικά για όσους έχουν ηττηθεί στην προηγούμενη φάση.

Ασυνόδευτα; (1)

Παρασκευή 22 Ιούνη. Μπορεί το νεοφασιστικό αμερικανικό καθεστώς να έκανε πίσω στο ζήτημα της απαγωγής των παιδιών των μεταναστών όταν αυτοί δένονται στα μεξικανο-αμερικανικά σύνορα, αλλά δεν πρόκειται για μοναδικό φαινόμενο στον πόλεμο κατά της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Η ευρώπη, επιφανειακά πιο «ανθρωπιστική» ως τώρα, έχει τον δικό της κατάλογο τέτοιου είδους εγκλημάτων.

Στο ελλαδιστάν (που πληρώνεται και γουστάρει για να παίζει τον ρόλο συνοριακού φυλάκιου / κάτεργου) πολλοί ανήλικοι / ες χωρίζονται από συγγενείς ή οικείους που τους συνοδεύουν, και απομονώνονται σε εγκαταστάσεις «ασυνόδευτων ανηλίκων». Τι συμβαίνει;

Πολλές οικογένειες προσφύγων πολέμου (τέτοιες είναι, κυρίως, που προσπαθούν να διαφύγουν οικογενειακά), που έχουν μείνει για καιρό στην τουρκική επικράτεια, προσπαθούν να περάσουν στο ελλαδιστάν και από εκεί προς την κεντρική ευρώπη σε «δόσεις». Γνωρίζοντας τους κινδύνους, την αβεβαιότητα (και τα κόστη) ενός τέτοιου περάσματος, ακολουθούν μια διαφορική τακτική. Στο πρώτο κύμα είναι είτε ο πατέρας με ένα ή δύο παιδιά, είτε πατέρας και μάνα μαζί, με τα πιο μικρά παιδιά (συχνά, ανάμεσά τους, και μωρά). Αν υπάρχουν λίγο μεγαλύτερα παιδιά τα αφήνουν πίσω, στην φροντίδα συγγενών, οικείων, γειτόνων, στους οποίους έχουν εμπιστοσύνη (αφού στο δρόμο της εξορίας έχουν πορευτεί μαζί για χρόνια). Αυτοί θα είναι το δεύτερο κύμα, που θα προχωρήσει όταν το πρώτο έχει φτάσει σε στέρεο προορισμό, και θα αξιοποιήσουν τη νομοθεσία της «οικογενειακής επανένωσης».

Η ευρωπαϊκή ηθική, προκειμένου (όπως υποστηρίζει) να εμποδίσει το «εμπόριο παιδιών», αν οι ανήλικοι του δεύτερου κύματος δεν συνοδεύονται από συγγενείς πρώτου βαθμού εξ αίματος, τους «χωρίζει». Υποτίθεται για να τους προστατέψει. Παρότι από πρώτη ματιά ο σκοπός μοιάζει αγαθός (να εμποδιστεί η σωματεμπορία ανηλίκων προσφύγων / μεταναστών), το όλο σχέδιο αγνοεί βασικά στοιχεία της κοινωνικότητας των μη πρωτοκοσμικών, όχι ιδιωτικοποιημένων κοινωνιών. Όπου οι σχέσεις οικειότητας και εμπιστοσύνης δεν περιορίζονται στο πρωτοκοσμικό ευρωπαϊκό νομικό σύστημα της στενής οικογένειας «μπαμπάς / μαμά / παιδιά» αλλά επεκτείνεται είτε στους γείτονες είτε στο ευρύτερο κλαν. Αγνοεί, άρα, ότι όταν οι γονείς φεύγουν με το πρώτο κύμα, δεν παρατάνε τα παιδιά τους στον πρώτο σωματέμπορα που θα συναντήσουν.

Νομίζοντας η στενή, πυρηνική οικογενειακή ευρωπαϊκή νομοθεσία ότι προστατεύει τους ανήλικους απ’ την εκμετάλλευσή τους, (ή παριστάνοντας ότι αυτό κάνει) τους βαφτίζει «ασυνόδευτους», τους διαχωρίζει, τους απομονώνει απ’ τα οικεία τους πρόσωπα και απ’ το πραγματικό πλέγμα των κοινωνικών τους σχέσεων· μ’ άλλα λόγια τους φυλακίζει. Υποτίθεται για το «καλό» τους. Πρόκειται για απαγωγές λίγο πιο light απ’ τις αμερικανικές. Αλλά δεν παύουν να είναι βασανιστικές για παιδιά που έχουν περάσει πολλά, έχουν σχέσεις εμπιστοσύνης και συναισθηματικής εξισορρόπησης με τους οικείους τους, και ξαφνικά βρίσκονται σε «πολιτισμένη απομόνωση», μαζί με άλλα παιδιά, άγνωστα, διάφορων ηλικιών· και σαν «μεγάλους» έχουν μόνο τους κακοπληρωμένους (και συχνά άσχετους, ανεκπαίδευτους και ασυνείδητους) υπαλλήλους κάποιας υπηρεσίας, κρατικής ή μκο, που δεν ξέρουν καν την γλώσσα τους (των ανηλίκων). Ούτε και τίποτα άλλο…

Ασυνόδευτα; (2)

Παρασκευή 22 Ιούνη. Αφού ο πρωτοκοσμικός ανθρωπισμός ισχυρίζεται ότι «αυτά γίνονται για το καλό τους», υπάρχει τουλάχιστον αποτέλεσμα με βάση αυτόν τον ισχυρισμό; Κάθε άλλο. Αν οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες ισχυρίζονται ότι «έχουν χάσει 10.000 παιδιά» τα τελευταία χρόνια, αυτό σημαίνει ότι οι «αγαθές» μεν αλλά και πολιτισμικά ιμπεριαλιστικές προθέσεις τους δεν δουλεύουν. Ή, μάλλον, δουλεύουν για το αντίθετο απ’ ότι ισχυρίζονται.

Προφανώς δεν έχουν καταλήξει και τα 10.000 παιδιά στα νύχια κυκλωμάτων παράνομων υιοθεσιών ή σωματεμπορίας. Ίσως τα περισσότερα να δραπέτευσαν απ’ τα ελληνικά ή τα ιταλικά «κρατηρήρια ανηλίκων» και να συνέχισαν την εκτός νόμου διαδρομή τους με παλιούς ή καινούργιους γνωστούς ενήλικες, μέχρι να φτάσουν στις οικογένειές τους. Όμως άγνωστος αριθμός άλλων μπορεί, δυστυχώς, να πέφτουν στα νύχια τέτοιων κυκλωμάτων. Πράγμα που σημαίνει: εκείνο που υποτίθεται ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία και οι αντίστοιχοι θεσμοί ήθελαν να εμποδίσουν απάγοντας τους ανηλίκους / τις ανήλικες απ’ τους φυσικούς / κοινωνικούς συνοδούς τους, το πετυχαίνουν! Μπορεί και με το παραπάνω…

Είναι κάτι σαν αστοχία; Δυστυχώς όχι! Η δυτική, πρωτοκοσμική ανθρωπολογία έχει πλούσιο υλικό «ερευνών» και «συμπερασμάτων», εδώ και αιώνες, απ’ την εποχή της αποικιοκρατίας, της δουλείας, για τις κοινωνίες των Άλλων… Στα επιτελεία των ειδικών ξέρουν ότι αν αποκόψεις ένα άτομο (όχι ανήλικο αλλά ακόμα και ενήλικο) απ’ την κοινότητά του, στο βαθμό που ανήκει σε τέτοια, απ’ την βιωμένη κοινωνικότητά του δηλαδή, το κάνεις πολύ ευάλωτο· δεν το προστατεύεις!!! Συνεπώς, αν το ενδιαφέρον ήταν να μην πέσουν οι ανήλικοι (χωρίς συνοδούς γονείς) πρόσφυγες / μετανάστες θύματα εκμετάλλευσης, υπάρχει άφθονη βιβλιογραφία που υποδεικνύει ότι το μόνο που ΔΕΝ πρέπει να γίνει είναι να αποκοπούν απ’ το κοινωνικό τους περιβάλλον!!! Κι αν υπάρχουν αμφιβολίες γι’ αυτό το κοινωνικό περιβάλλον, τότε απλά αυτό πρέπει να ενισχυθεί, με την σταθερή παρουσία μέσα στην κοινότητα κάποιου «πρωτοκοσμικού ευαίσθητου» (ή, πιο σωστά, κατάλληλα εκπαιδευμένου) που θα έχει το νου του – χωρίς να προσβάλλει την κοινότητα, θεωρώντας την δεδομένα εγκληματική…

Μπορείτε να φανταστείτε ότι η φροντίδα των παιδιών σε διάφορες ζώνες πολέμου ή λιμών ανά τον κόσμο θα γινόταν μέσω της απαγωγής τους από πρωτοκοσμικούς σωτήρες, και την μεταφορά τους σε «ειδικά κέντρα περιποίησης»; Όχι δα!!! Η όποια φροντίδα και μέριμνα (απ’ την σίτιση και το νερό μέχρι τα εμβόλια και την εκπαίδευση) γίνονται μέσα στην κοινότητα… Στοιχειώδες: όταν κόβεις κάποιον απ’ το περιβάλλον του, ανήλικο ή ενήλικο, παρά τη θέλησή του, τον απαγάγεις. Τον κλέβεις. Κι αυτό θεωρείται έγκλημα. (Εκτός αν γίνεται απ’ τα κράτη…)

Γιατί, λοιπόν οι πρωτοκοσμικοί εφαρμόζουν αυτήν την βίαιη τακτική απέναντι στους ανήλικους / ανήλικες πρόσφυγες / μετανάστες; Η απάντηση είναι απλή: επειδή θέλουν να ενισχύσουν τα κυκλώματα διαφόρων ειδών σωματεμπορίας· όχι επειδή θέλουν να τα εμποδίσουν! Όπως η γενική απαγόρευση απέναντι στους «ξένους» λειτουργεί υπέρ της βίαιης υποτίμησής τους, έτσι και η ειδική μεταχείριση είτε των ανηλίκων είτε των γυναικών, αποτελούν κεφάλαια της βίαιης, πρωτοκοσμικής, ιμπεριαλιστικής «βιοπολιτικής» – σε βάρος τους. Φυσικά η ρητορική είναι πάντα η ίδια, απ’ την εποχή της πρώτης αποικιοκρατίας: «για το καλό τους το κάνουμε»…

Θα τα ξαναπούμε για όλα αυτά· αν και το να λέει αυτό ή εκείνο η ασταμάτητη μηχανή, είναι το λιγότερο…

Είναι το αφεντικό;

Παρασκευή 22 Ιούνη. Ως τώρα ο ρόλος αποδιδόταν στον Putin: ότι το καθεστώς του συνεργάζεται με το ευρωφασισταριό, για να υπονομεύσει την ε.ε. (Πράγματι, σχεδόν όλοι οι ευρωπαίοι φασίστες είναι θαυμαστές του Putin… Γουστάρουν “ηγέτη”, και οπωσδήποτε γουστάρουν μυστικές υπηρεσίες, βαθύ κράτος, κλπ). Φαίνεται όμως ότι υπάρχει κι άλλος ενδιαφερόμενος για την ηγεσία του ευρωφασισταριού, που δεν κρύβεται: η Ουάσιγκτον και το ψόφιο κουνάβι της.

Όντως το αμερικανικό φασισταριό θέλει να κάνει εξαγωγή όχι την ιδεολογία του (δεν χρειάζεται) αλλά την πολιτική του ηγεμονία στους ομοϊδεάτες του στην ευρώπη. Αυτό έχει αποδειχθεί ρητά (και «περήφανα») στην υπόθεση brexit. Αλλά δεν είναι αρκετό.

Με κάθε ευκαιρία το ψόφιο κουνάβι τιτιβίζει και προβοκάρει πότε τον έναν και πότε τον άλλο απ’ τις ευρωπαϊκές πολιτικές βιτρίνες: όταν δεν είναι για το εμπορικό πλεόνασμα ή τα γερμανικά αυτοκίνητα, είναι για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Ιδιαίτερη προτίμηση έχει στο να στοχοποιεί το Βερολίνο· κλείνοντας το μάτι, εννοείται, στους φασίστες, τόσο στη γερμανία όσο και στην υπόλοιπη κεντρική και βόρεια ευρώπη.

Εκτιμάμε ότι δεν πρόκειται για ατομικό ψοφιοκουναβικό βίτσιο· είναι απίθανο να έχει ασχοληθεί από μόνος του με το γεγονός ότι τις τελευταίες ημέρες η ε.ε. ξαναοργανώνει το κάστρο της απέναντι στους μετανάστες… Αυτά είναι δουλειές των συμβούλων του: να του τραβήξουν την προσοχή στο Α ή στο Β.

Το ηλεκτρονικό χέσιμο, μέσω τιτιβισμάτων, αυτό ναι: μπορεί να το κάνει και μόνος του.

Και το Βερολίνο;

Κυριακή 10 Ιούνη. Υποψιαζόμαστε (μια υποψία είναι, όχι αβάσιμη πάντως) πως εκείνος που έχει το σοβαρότερο πολιτικό πρόβλημα πλέον είναι το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο. Όπως είναι γνωστό, επι δεκαετίες, οι πολιτικές βιτρίνες του Βερολίνου (άσχετα από κόμμα, σ’ αυτά τα ζητήματα η γραμμή είναι ενιαία) ήταν οι πιο φανατικοί υποστηρικτές μιας ενιαίας ομοσπονδιακής ευρώπης. Μόνο για να σπάνε τα μούτρα τους πάνω στα γαλλικά «εθνικά συμφέροντα».

Το ότι ο μικροΝαπολέων Macron εμφανίζεται τώρα «πολύ ευρωπαϊστής» δεν πρέπει να ξεγελάει κανέναν! Το γαλλικό κράτος / κεφάλαιο περνάει την δική του (σχετική) παρακμή στον παγκόσμιο καταμερισμό κεφαλαίου· και προσπαθεί να αντιδράσει εξισορροπιστικά όχι με «ευρωπαϊκό» αλλά με «αμερικάνικο» τρόπο: μέσω στρατιωτικών εκστρατειών. Ο Macron λέει παχιά λόγια, και είναι εύλογο ότι στο Βερολίνο το ξέρουν: δεν μπορούν πια να στηριχτούν στο Παρίσι… Ο καιρός που υπήρχαν κάποιες τέτοιες ελπίδες έχει εξανεμιστεί. Κι αυτό που αποδίδεται προσωποποιούμενο στην Μέρκελ θα ήταν σωστό να αναγνωριστεί απρόσωπα στο γερμανικό κεφάλαιο: το “μπούκωμα” ενός ευρωπαϊσμού που δεν κατάφερε να επιβληθεί έγκαιρα σε διάφορες παρακμιακές εθνικές ατζέντες.

Με τα διάφορα φασισταριά γύρω γύρω (αλλά και μέσα στη γερμανία) το Βερολίνο δείχνει να προσπαθεί, απλά, να συγκρατήσει τις εθνικιστικές φυγόκεντρες δυνάμεις: ενώ κανείς δεν μπορεί στ’ αλήθεια να διαλύσει χωρίς μεγάλο δικό του κόστος είτε την ε.ε. είτε την ευρωζώνη, συμβαίνει κάτι που έχει μόνο αποτέλεσμα μια δυσκινησία γεμάτη γκρίνιες και πόζες: ελάχιστοι δείχνουν να θέλουν πλέον να προχωρήσει ουσιαστικά και σοβαρά το project europe προς την πολιτική ομοσπονδιοποίηση, χωρίς «αστερίσκους» και φτηνούς υπολογισμούς…

Τι θα κάνει, λοιπόν, το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο; Δεν ξέρουμε. Πάντως όχι την χάρη στην Ουάσιγκτον…

(Μπορεί να περιμένει; Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ίσως…)

Διατλαντικές φιλίες

Παρασκευή 1 Ιούνη. Δεν είναι η εποχή όπου μια υπερδύναμη (;) όπως οι ηπα, υπερασπιζόμενη τα συμφέροντά της, θα κάνει φίλους ή, έστω, πειθαρχημένους υποτακτικούς – έτσι δεν είναι;

Η αποχώρηση της Ουάσιγκτον απ’ την συμφωνία για τα πυρηνικά του ιράν και οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Τεχεράνη αλλά ετοιμάζονται και για όσες ευρωπαϊκές εταιρείες κάνουν δουλειές εκεί… Οι κυρώσεις (και οι απειλές) σε όσες εταιρείες σχετίζονται με την κατασκευή του αγωγού nord stream 2… Και, πλέον, οι δασμοί στις εισαγωγές χάλυβα (25%) και αλουμινίου (10%) απ’ την ευρωπαϊκή παραγωγή (αλλά και το μεξικό, τον καναδά και την ιαπωνία): είναι πολλά για να αποτελούν ιδιοτροπίες ενός ψόφιου κουναβιού!

Άνοιξη του 2018, λοιπόν, και η «οικονομική» επιθετικότητα του σε παρακμή ευρισκόμενου αμερικανικού καπιταλισμού αναγκάζει την ε.ε. (και την ευρωζώνη) να προσπαθήσουν να αποκτήσουν ενιαία εξωτερική πολιτική! Μοιάζει να αφορά επιμέρους ζητήματα, αλλά αφορά έναν μέχρι σχετικά πρόσφατα «σύμμαχο». Αφορά, δηλαδή, μια σχέση που είχε ήδη αρχίσει να πολώνεται, πριν την προεδροποίηση του ψόφιου κουναβιού· όμως τώρα πια η πόλωση δεν μπορεί να κρυφτεί.

Οι εξελίξεις επηρεάζουν πολλά ζητήματα· επηρεάζουν, όμως, κι αυτό: το «ιταλικό δράμα» (και όποιο μελλοντικό παρόμοιο). Παρ’ όλα που ο εσωτερικός καταμερισμός οικονομικής ισχύος και εξουσίας στην ε.ε. (και στην ευρωζώνη) δεν είναι αυτός που θα ήθελαν διάφορα αφεντικά, έχουν (αυτά τα αφεντικά) περιθώρια να γίνουν «φίλοι» της Ουάσιγκτον αποχωρώντας απ’ την ευρωπαϊκή ένωση (ή/και την ευρωζώνη);

Εδώ κοτζάμ βασίλειο της αυτού εξοχότητας και βλέπει την σκιά του brexit του να μεγαλώνει διαρκώς σε βάρος του…

(Τα παραπάνω δεν αφορούν το δεσποτάτο του ελλαδιστάν. Εδώ τα «μεγάλα αφεντικά», οι εφοπλιστές, είναι φίλοι και σύμμαχοι της Ουάσιγκτον – αυτό δεν παίζεται…)

Φιλίες και στον Ειρηνικό

Παρασκευή 1 Ιούνη. Οι (αναμενόμενοι πάντως…) δασμοί στο ατσάλι και στο αλουμίνιο ανακοινώθηκαν δυο μέρες μετά την ανακοίνωση επιβολής δασμών 25% σε τεχνολογικές εισαγωγές απ’ την κίνα, μέχρι ύψους 50 δις. Αυτή η δεύτερη ανακοίνωση έγινε ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνο, κι ενώ (υποτίθεται) αυτές οι διαπραγματεύσεις συνοδεύονταν από ντε φάκτο «εκεχειρία» – σύμφωνα με δήλωση στις 20 Μάη του αμερικάνου υπ. εμπορίου Steven Mnuchin.

Οι σφαίρες του ενός απαντιούνται από σφαίρες του άλλου· αυτό είναι λογικό και αναμενόμενο. Δεν (μας) είναι σαφές πως σκοπεύει να αναρρώσει ο αμερικανικός καπιταλισμός (που έχει πάψει εδώ και σχεδόν έναν αιώνα να είναι καπιταλισμός «εσωτερικής κατανάλωσης») αν τον «πυροβολούν» ταυτόχρονα οι μεγαλύτερες αγορές εμπορευμάτων του πλανήτη. Μπορεί οι σεΐχηδες να αγοράζουν αμερικανικά όπλα, αλλά δεν φτάνει.

Παρότι ο «προστατευτισμός» αναφέρεται στα εγχειρίδια πολιτικής οικονομίας, έχει σαν προϋπόθεση η όποια «εσωτερική αγορά» να είναι επαρκής τόσο ως προς τις πρώτες ύλες και την εργασία όσο και ως προς την κατανάλωση των τελικών εμπορευμάτων, για την καπιταλιστική ανάπτυξη / ανασύνταξη. Έτσι ώστε, στη συνέχεια, μετά από μια γερή στρατιωτική νίκη, να αρχίσει η επέκταση. Όμως βρίσκεται ο αμερικανικός καπιταλισμός σ’ εκείνο το σημείο που η οχύρωσή του σε μια αγορά 300 εκατομυρίων (και οι πολύ μεγαλύτερες απώλειές του διεθνώς εξαιτίας των εμπορικών αντιποίνων) θα τον αναστήσουν;

Η τωρινή αμερικανική τακτική μοιάζει περισσότερο σαν κινήσεις πανικού παρά σαν ορθολογικός σχεδιασμός. Συμπίπτει (ίσως όχι τυχαία, όμως για να κάνει τα δεδομένα για τον αμερικανικό καπιταλισμό ακόμα πιο μίζερα) αφενός με την προσπάθεια να επιβληθεί δια της βίας η αγορά αμερικανικής προέλευσης υδρογονανθράκων, αφετέρου με το αντίμετρο (απ’ τους ανταγωνιστές) του περιορισμού της διεθνούς χρήσης / κυκλοφορίας του δολαρίου.

Ποια είναι η συνεισφορά, για παράδειγμα (υπέρ των στόχων του αμερικανικού προστατευτισμού) η εκ νέου επικήρυξη της Τεχεράνης, που έχει μετατραπεί σ’ ένα απ’ τα σημεία σύγκλισης όλων των υπόλοιπων «μεγάλων δυνάμεων» (εκτός ηπα); Γίνεται για χάρη και μόνο 2 περιφερειακών συμμάχων (του τελ Αβίβ και του Ριάντ με τα εμιράτα) που είναι ήδη σε παρακμή, και είναι αμφίβολο το πως και αν θα διασωθούν μέσα από την όξυνση των ήδη οξυμένων διεθνών σχέσεών τους, σε μια εποχή που χάνουν την άλλοτε γεωπολιτική τους συμμαχία.

Αυτά (και άλλα) στον συνδυασμό τους δείχνουν ότι υπάρχει κάτι σαν ανομολόγητος πανικός στις γραμμές των εκπροσώπων του αμερικανικού κεφαλαίου (και σε πολλά αφεντικά του). Εν τέλει, το “america first” του ψόφιου κουναβιού έχει σοβαρές πιθανότητες να αποδειχθεί επιμνημόσυνη δέηση, μετά την πραγματική προσπάθεια εφαρμογής του, απ’ το 2001 και μετά…

Και την αποτυχία της.

(φωτογραφία: Ήταν όταν το ψόφιο κουνάβι εντυπωσίασε τον καλεσμένο του στην Ουάσιγκτον ανακοινώνοντάς του ότι μόλις τιμώρησε τον Άσαντ που “σκοτώνει όμορφα μωρά”, ρίχνοντάς του κατακέφαλα πυραύλους. Είναι το πιο όμορφο κομμάτι κέικ σοκολάτας που έχεις φάει ποτέ… του είπε.

Ήταν 12 Απρίλη του ’17, και ο Xi Jinping κατάλαβε με τι έχει να κάνει…)

Εμπορική δεοντολογία

Παρασκευή 1 Ιούνη. Υπάρχει η άποψη πως όλα αυτά μπορεί να είναι, τελικά, μια διαπραγματευτική τακτική της Ουάσιγκτον απέναντι στους ανταγωνιστές της. Το ενδιαφέρον (άλλο ένα δείγμα της διανοητικής παρακμής) είναι ότι οι, ας πούμε, «εμπορικές διαπραγματεύσεις» παρουσιάζονται σαν κάτι ουδέτερο. Κι όχι σαν συγκρούσεις δύναμης, όπως είναι.

Οι τακτικές είναι τακτικές, και πάντως ποτέ και πουθενά δεν εξαφάνισαν απ’ τον λογαριασμό τους πραγματικούς συσχετισμούς δύναμης. Μπορεί κάποιος να κάνει πίσω (εν όψει μιας επερχόμενης επίθεσής του) και μπορεί ο απέναντι να θεωρήσει ότι κάτι κέρδισε… Ωστόσο τόσο στις επιχειρηματικές όσο και στις διακρατικές σχέσεις η οποιαδήποτε «διαπραγμάτευση» όχι μόνο δεν είναι άμοιρη των πραγματικών συσχετισμών, αλλά μόνο στην δική τους βάση μπορεί να έχει νόημα.

Συνεπώς, ακόμα κι αν η Ουάσιγκτον γαυγίζει για να μαλακώσει αν «πάρει κάτι», τίποτα δεν αλλάζει το γεγονός ότι είναι αναγκασμένη να γαυγίζει. Διακινδυνεύοντας να δαγκώσει την ουρά της – αν «δεν πάρει κάτι» ή αν «πάρει κάτι λιγότερο απ’ αυτό που θα ήθελε».

Μπίζνες και συμμαχίες

Τρίτη 29 Μάη. Η ε.ε. (δια της σκιώδους υπ.εξ. της Mogherini) ορκίζεται πως όχι μόνο θα συνεχίσει να τηρεί την συμφωνία για τα ιρανικά πυρηνικά, αλλά και ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να προστατέψει τις μπίζνες των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στο ιράν.

Ίσως δεν καταφέρει πολλά, στο βαθμό που οι θιγόμενες εταιρείες έχουν μεγάλες δουλειές και στις ηπα. Όμως φαίνεται ότι η ε.ε. ή έστω αρκετά κράτη μέλη της, ειδικά της ευρωζώνης, είναι αναγκασμένα να βρουν εναλλακτικές χρηματοπιστωτικές διαδικασίες για να παρακάμπτουν αυτό που είναι ξεκαθάρα και οριστικά το τελευταίο αμερικανικό όπλο πριν τις βόμβες: τις «οικονομικές κυρώσεις».

Η γαλλική total δείχνει ότι θα δυσκολευτεί να κρατήσει την μεγάλη μπίζνα εκμετάλλευσης του ιρανικού κοιτάσματος φυσικού αερίου στο νότιο Pars – μια κινεζική εταιρεία είναι έτοιμη να την αντικαταστήσει. Απ’ την άλλη αύξησε το ποσοστό της στην εκμετάλλευση σε ρωσικό κοίτασμα στην Αρκτική, όπου θα συνεργαστεί με την ρωσική Novatek και κινέζικες αντίστοιχες. Κάτι είναι κι αυτό…

Τέτοιου είδους οικονομικοί συνεταιρισμοί δεν διαμορφώνουν υποχρεωτικά «πολιτική κρατικών μπλοκ» – αν και είναι αναμενόμενο ότι Βερολίνο, Παρίσι και Ρώμη θα ήθελαν να αυτο-προσδιοριστούν περισσότερο στις σχέσεις τους με την Μόσχα. Θα πρέπει να εννοούνται (αυτοί οι συνεταιρισμοί) περισσότερο σαν τακτικές κινήσεις, εδώ ή εκεί, παρά σαν έκφραση κάποιας στρατηγικής επιλογής (αναφερόμαστε πάντα στα ευρωπαϊκά κράτη). Κάνουν, όμως, τις αμερικανικές κινήσεις διατήρησης του παγκόσμιου ελέγχου και της ηγεμονίας όλο και πιο αναποτελεσματικές, όλο και πιο «απελπισμένες»…