Power in the darkness

Δευτέρα 24 Σεπτέμβρη. Στις αρχές του 1978 ο Tom Robinson και η μπάντα του κυκλοφορούν στην Αγγλία το άλμπουμ “power in the darkness”. Πολιτική μπάντα οι TRB περιλαμβάνουν στο lp τους και ένα ομώνυμο τραγούδι, που είναι κατά κάποιον τρόπο ένας ύμνος στην αντι-αυταρχική απελευθέρωση μιας σειράς ήδη (τότε) διακριτών κοινωνικών υποκειμένων.

Ο όρος «πολιτικές της ταυτότητας» θα δημιουργηθεί αργότερα γι’ αυτά τα κοινωνικά υποκείμενα, στα ‘80s, από ακαδημαϊκούς. Παρότι οι «πολιτικές της ταυτότητας» θα χαιρετιστούν σαν ένα post modern ανταγωνιστικό project, σε μικρότερο ή σε μεγαλύτερο βαθμό θα απαλλοτριωθούν τα επόμενα χρόνια απ’ τον ακαδημαϊσμό και τον νεοφιλελευθερισμό. Και, στις μέρες μας, όχι μόνο απ’ αυτούς…

Η Ιστορία συχνά λοξοδρομεί…

 

Μέση Ανατολή

Δευτέρα 24 Σεπτέμβρη. Συνδέεται η (προχθεσινή) πολύνεκρη ένοπλη επίθεση σε παρέλαση των “φρουρών της επανάστασης” στην ιρανική Ahvaz με την ισραηλινή εμπλοκή στην κατάρριψη του ρωσικού Il-20· και, κατά συνέπεια, με το γεγονός ότι η διαχείριση του μπλοκ της Αστάνα στο πρόβλημα του Idlib δεν επιτρέπει (τουλάχιστον προς το παρόν) δράση του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ;

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν αυτή τη σύνδεση, εκτός απ’ την χρονική σύμπτωση. Ωστόσο το ιρανικό καθεστώς ξέρει – εδώ και πολύ καιρό – ότι οι επιτυχίες του τόσο στο ιράκ όσο και στη συρία θα αντιμετωπιστούν με έναν «πόλεμο τριβής» που θα προέρχεται απ’ τα δυτικά του σύνορα. Το ρήμα «αντιμετωπιστούν» παραπέμπει σε κάποιο «αντίπαλο υποκείμενο»· και δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ποιο είναι αυτό. Στο κάτω κάτω όταν στην Ουάσιγκτον μιλάμε κάθε τρεις και λίγο για «ανατροπή του ιρανικού καθεστώτος» και στο Τελ Αβίβ για «εξαφάνισή του με πυρηνικά όπλα» είναι παιδαριώδες το να απορεί κανείς για το αν αυτά τα κράτη (συν εκείνο του σαουδάραβα τοξικού) χρησιμοποιούν «πιο ήπιες» τακτικές. Του είδους αντάρτικες οργανώσεις ενόπλων είτε κουρδικής είτε αραβικής προέλευσης.

Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός, μετά το «τραγικό ατύχημα» με τους 15 νεκρούς του Il-20, είναι υποχρεωμένος να κοιτάξει αρκετά αυστηρά προς την μεριά του ισραηλινού, ακόμα κι αν αυτό δεν είναι (γενικά μιλώντας) πρώτη προτεραιότητά του. Το ρωσικό υπ.αμ. ξανακατηγόρησε χτες το Τελ Αβίβ πως όχι μόνο σκόπιμα καθυστέρησε να ενημερώσει για την επίθεση που είχε ξεκινήσει, αλλά πως επίσης σκόπιμα είπε ψέμματα για το που θα γινόταν. Συγκεκριμένα ο εκπρόσωπος τύπου στρατηγός Igor Konashenkov υποστήριξε σε συνέντευξη τύπου πως η (μόλις ένα λεπτό πριν) ισραηλινή «ενημέρωση» ήταν για επίθεση στα βόρεια της συρίας· και όχι στα δυτικά, όπου και έγινε.

Είναι βάσιμοι οι ρωσικοί ισχυρισμοί; Ναι. Για ένα λόγο: είναι γνωστή η τακτική του ισραηλινού μιλιταρισμού να οδηγεί τα πράγματα στα άκρα, ελπίζοντας ότι θα «καθαρίσει» (με τις αμερικανικές πλάτες). Το πιθανότερο είναι ότι η Μόσχα δεν θα αρχίσει να καταρρίπτει τα ισραηλινά πολεμικά. (Θα μπορούσαν να το κάνουν όμως δικοί της τεχνικοί της αντιπυραυλικής άμυνας, κάτω από την συριακή σημαία).

Αρκεί να εγκατασταθούν S-300 στη συρία.

Κρίση / αναδιάρθρωση

Δευτέρα 24 Σεπτέμβρη. Όταν αναγγέλεται το επόμενο ξέσπασμα της κρίσης / αναδιάρθρωσης είναι, άραγε, πιθανό να μην συμβεί; Δεν ισχύει πως οι ειδικοί του καπιταλισμού γενικά δεν προβλέπουν τα “μοιραία γεγονότα”;

Οι δυσοίωνες προγνώσεις μαγαζιών σαν την Morgan Stanley ή την Goldman Sachs θα μπορούσαν, ωστόσο, να αποδειχθούν αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Πάντως είναι πλήρως εναρμονισμένες με τις καπιταλιστικές διαδικασίες, κι έτσι θα άξιζε να τις έχει κανείς υπόψη του.

Τι προβλέπουν λοιπόν; Ότι έρχεται η ώρα της κατάρρευσης όχι των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης και άρα της αγοράς ακινήτων (η εκκίνηση του ξεσπάσματος του 2007 / 2008) αλλά των επιχειρηματικών δανείων. Και, κατά συνέπεια, των ίδιων των εταιρειών μαζί με τα χρέη τους. Γιατί κάνουν τέτοιες ανησυχητικές προβλέψεις οι αμερικάνοι αρχιτραπεζίτες; Επειδή στη διάρκεια της 8χρονης «ποσοτικής χαλάρωσης», (2009 – 2017) με τα μεθοδικά συγκρατημένα χαμηλά επιτόκια, χιλιάδες επιχειρήσεις (αμερικανικές και μη) πήραν φτηνά δάνεια, διπλασιάζοντας τον (συνολικό) επιχειρηματικό δανεισμό – σε σχέση με το 2007. Και τώρα, εκτός απ’ τα υπόλοιπα, ξεδιπλώνεται και “εμπορικός πόλεμος”…

Ταυτόχρονα οι κεντρικές τράπεζες (ξεκινώντας απ’ την fed) προσπαθούν να «επαναπατρίσουν» τον ωκεανό «φτηνού χρήματος» ανεβάζοντας τα επιτόκια. Αυτό σημαίνει πως οι λιγότερο αποδοτικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να «γυρίσουν» τα δάνειά τους: θα δανείζονται ακριβότερα για να καλύψουν παλιότερα φτηνά δάνεια. Είναι αυτό που συμβαίνει ήδη σε διάφορους «περιφερειακούς» καπιταλισμούς, μαζί με την υποτίμηση των εθνικών νομισμάτων τους. Ένα ποσό επιχειρηματικών δανείων πάνω από 1,3 τρισεκατομύρια δολάρια (το 20% του συνόλου) λήγει ως το 2020· και θα «γυρίσει» πιο ακριβά. Πόσα μαγαζιά θα το αντέξουν;

Ένας γνήσιος νεοφιλελεύθερος θα χαιρόταν: επιτέλους να καθαρίσει η «αγορά» απ’ τα όχι αποδοτικά κεφάλαια (: επιχειρήσεις). Και ένας πυρομανής θα χαιρόταν, επίσης, με μια φωτιά στο δάσος: επιτέλους να καθαρίσει το βουνό απ’ τα ξερόκλαδα… Το πρόβλημα είναι, όμως, ευρύτερο: η πιθανή κατάρρευση / χρεωκοπία επιχειρήσεων να συμπαρασύρει και ασφαλιστικές επιχειρήσεις· κι αυτές, με τη σειρά τους, τράπεζες (που έτσι κι αλλιώς είναι εκτεθειμένες σε επιχειρηματικά δάνεια).

Πέρα απ’ τα υπόλοιπα είναι εύλογο ότι οι δανειστές που θα χάνουν απ’ τις επιχειρηματικές χρεωκοπίες θα στραφούν αλλού για να ρεφάρουν. Και ένα βασικό απ’ τα «αλλού» είναι οι κρατικοί δανεισμοί. Οι φλύαροι τενεκεδένιοι και λοιποί ντόπιοι διαχειριστές ας ετοιμάζονται γι’ αυτό που δεν μπορούν να εμποδίσουν: το κακόφημο ελληνικό μαγαζί δεν θα βρει «απάνεμο λιμάνι» στην επερχόμενη χρηματοπιστωτική τρικυμία.

Κι ο θρυλικός κουμπαράς (το λεγόμενο «μαξιλάρι» – για τους υπνοβάτες· «σωσίβιο» λειτουργικά) έχει προβλεφτεί μόνο για διετή διάρκεια…

Μπλοκ του Βλαδιβοστόκ

Δευτέρα 24 Σεπτέμβρη. Από σήμερα ο νοτιοκορεάτης Moon, και για τις 3 ημέρες που θα βρίσκεται στη Ν. Υόρκη για την συνέλευση του οηε, θα προσπαθήσει να ξαναρυμουλκήσει το ψοφιοκουναβιστάν στα νερά της κορεατικής γοητείας. Σήμερα θα τα πει στο ψόφιο κουνάβι αυτοπροσώπως – και θα τα πει ωραία, αυτό είναι το μόνο σίγουρο…

Το “τυράκι” είναι το κλείσιμο των εγκαταστάσεων παραγωγής εμπλουτισμένου ουρανίου στο Yongbyon, που ανακοινώθηκε με την «διακήρυξη της Pyongyang». Κλείσιμο που όμως θα γίνει αν και εφόσον η Ουάσιγκτον δείξει έμπρακτα την καλή της θέληση…

Το αμερικανικό βαθύ κράτος επιμένει ωστόσο: «πρώτα η αποπυρηνικοποίηση και μετά τα υπόλοιπα» ξαναδήλωσε το υπ.εξ. του μέσω του εκπροσώπου του Heather Nauert πριν 4 μέρες. Που σημαίνει: πρώτα ξεβρακωθείτε ω βορειοκορεάτες, και μετά θα το σκεφτούμε αν θα σας βομβαρδίσουμε… Το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή, απ’ αυτό που μεθοδεύει το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ.

Στην ατζέντα του Moon βρίσκονται δύο θέματα: να πείσει το ψόφιο κουνάβι να υπογράψει το (τυπικό) τέλος του πολέμου στην κορεατική χερσόνησο ως το τέλος της χρονιάς· και να το πείσει να άρει μερικές τουλάχιστον απ’ τις κυρώσεις κατά της Πγιονγκγιάνγκ (ώστε να προχωρήσουν οι «δουλειές» που έχει στα σκαριά το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ).

Στην πραγματικότητα, και με δεδομένη την αμερικανική «αγωνία» για το τι θα συμβεί στο κυρίως μέτωπο του 4ου παγκόσμιου πολέμου, στον Ειρηνικό, αυτό που πρέπει να καταφέρει ο Moon είναι να πυροβολήσει το ψόφιο κουνάβι τα πόδια του! Έστω «κατά λάθος»… Το ότι η Ουάσιγκτον θέλει να βρίσκεται (ακόμα και τυπικά) σε εμπόλεμη κατάσταση απ’ την Πγιονγκγιάνγκ δεν οφείλεται σε αμέλεια των διαδοχικών αμερικάνων υπ.εξ. εδώ και δεκαετίες…. Είναι βασικό, δομικό στοιχείο της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας (των βάσεων) τόσο στη νότια κορέα όσο και στην ιαπωνία. Αν δεν υπάρχει πόλεμος τότε προς τι οι στόλοι, τα βομβαρδιστικά και οι πεζοναύτες;

Ωστόσο, επειδή το τελευταίο που θα έλειπε απ’ το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ σα σύνολο και σε κάθε κράτος χωριστά είναι ο ρεαλισμός, καθώς περνούν οι μήνες και η Ουάσιγκτον κάνει αυτό που είναι αναγκασμένη να κάνει (δηλαδή: τίποτα ουσιαστικό) υποθέτουμε πως αν δεν πεισθεί το ψόφιο κουνάβι (ή αν πει «ναι» και μετά «όχι») θα πρέπει να υπάρχει και κάποιο «σχέδιο Β». Εφαρμοστέο όχι σε δέκα τέρμινα, αλλά σύντομα… Γιατί από κάποιο σημείο και μετά, το ροκάνισμα του χρόνου που τόσο καλά έχει δουλέψει ως τώρα υπέρ του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ, μπορεί να γυρίσει εναντίον του. Οι προβοκάτσιες είναι αστάθμητος παράγοντας· και, δυστυχώς, είναι εύκολο να επιστρατευτούν…

Κανένας δεν είναι στραβός για να μην βλέπει σε ποια φάση επιθετικότητας βρίσκεται το αμερικανικό καθεστώς: βάζει «τιμωρία» στο Πεκίνο επειδή ψωνίζει ρωσικά όπλα… και θα κάνει ειρήνη στην κορεατική χερσόνησο; Για ποιον λόγο; Για να μπορεί ο Kim να αγοράζει κινέζικα ή και ρωσικά, απ’ τα «απαγορευμένα»; Ή για να εκτοξευτούν παγκόσμια οι νοτιοκορεάτικες επιχειρήσεις (ανταγωνιστικές των αμερικανικών) τύπου samsung και hyundai αξιοποιώντας μαζικά την σαφώς φτηνή δουλειά των βορειοκορεατών εργατών και εργατριών;

Πολύ χλωμό…

“Παλαιστίνιοι; Σιγά!! Θα τους σκοτώσουν όλους! Οι ισραηλινοί δεν αστειεύονται!…”

Κυριακή 23 Σεπτέμβρη. (Η έγκυρη γνώμη έλληνα μπάτσου στη διάρκεια μπλόκου σε αφισοκόλληση υπέρ της παλαιστινιακής αντίστασης).

Ναι, κάνουν ό,τι μπορούν – σκοτώνοντας. Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας μέσα σ’ ένα 24ωρο, σκότωσαν έξι – τους πέντε με σφαίρες, τον έκτο με ξύλο… Τι σημασία έχει;

Είναι σύμμαχοι του ελληνικού κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου, που τους στηρίζει όσο μπορεί, με όποιον τρόπο μπορεί… Τι σημασία έχει;

Το ελλαδιστάν (σαν κοινωνία) θα πρέπει να είναι γεωγραφικά το κοντυνότερο σημείο ανελέητης αναισθησίας απέναντι στη συνεχιζόμενη σφαγή των παλαιστινίων, στον εξανδραποδισμό τους· στην αυτοανακήρυξη του εθνικού τους σύμμαχου, επίσημα, συνταγματικά κατοχυρωμένου, σαν κράτους απαρτχάιντ. Βάζει το ελλαδιστάν (σαν καθεστώς) τα χέρια του όλο και περισσότερο στο αίμα, και το “φλέγον ζήτημα” (εκτός απ’ την μπάλα) είναι ποιο κάθαρμα θα νικήσει στις επόμενες εκλογές…

Μένουμε εδώ; Κι αφού μένουμε, χαζεύουμε;

Ο μπάτσος δίπλα σου…

Κυριακή 23 Σεπτέμβρη. Η αποκάλυψη της αληθινής ταυτότητας του αρκετά γνωστού άγγλου “οικολόγου ακτιβιστή” Mark Stone το 2010 έγινε μάλλον τυχαία. Μια φίλη του έτυχε να ανοίξει μια τσάντα του, όπου βρήκε διάφορες αστυνομικές ταυτότητες, μεταξύ των οποίων και την αληθινή. Ο “Mark Stone” ήταν ο ασφαλίτης Mark Kennedy – για χρόνια «φυτευμένος» μέσα στο αγγλικό οικολογικό κίνημα.

Επρόκειτο για σοκ. Ο “Stone” / Kennedy ήταν γνωστός σε διάφορες ομάδες στην ευρώπη, αφού στην αγγλία ήταν απ’ τους πρωταγωνιστές του κινήματος. Δεν ήταν ένας «πληροφοριοδότης», ένας «κατάσκοπος»… Ήταν agent provocateur. (Δεν ήταν / είναι ο μοναδικός, και φυσικά αυτά συμβαίνουν παντού. Και στα μέρη μας…)

Μία απ’ τις γυναίκες με την οποία είχε ερωτική σχέση, για δύο χρόνια, στη διάρκεια της πολύχρονης καριέρας του σαν “οικο-ακτιβιστής” ο “Stone” / Kennedy, η Kate Wilson, προσπαθεί εδώ και χρόνια να βρει το δίκιο της (ή να πάρει εκδίκηση) κάνοντας μήνυση στην «υπηρεσία» του. Στηρίζεται σε μια (υπηρεσιακή) νομοθεσία που απαγορεύει στους πράκτορες να συνάπτουν ερωτικές σχέσεις με τα υποκείμενα που παρακολουθούν (ή «χειρίζονται»).

Η Wilson είναι μία απ’ τις τουλάχιστον 12 γυναίκες ακτιβίστριες που έκαναν μήνυση (που έγινε δεκτή) στα αγγλικά δικαστήρια για κατάχρηση εξουσίας εκ μέρους των αγγλικών μυστικών υπηρεσιών. Αλλά η ίδια θέλει να πάει το θέμα ακόμα πιο «ψηλά» στο αγγλικό νομικό σύστημα, στο Investigatory Powers Tribunal. Το συγκεκριμένο δικαστήριο ασχολείται αποκλειστικά με περιπτώσεις κατάχρησης εξουσίας και παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων εκ μέρους του αγγλικού κράτους.

Απ’ τις δίκες που έχασαν οι αγγλικές υπηρεσίες αναγκάστηκαν να πληρώσουν αποζημιώσεις· κατάφεραν, όμως, να κρατήσουν κλειστούς τους φακέλους των αναφορών του “Stone” / Kennedy. Η Wilson ελπίζει ότι μια απόφαση υπέρ της απ’ το IPT θα αναγκάσει την αγγλική ασφάλεια να της δώσει (τουλάχιστον) τον δικό της.

Είναι ζόρικο να ανακαλύπτεις εκ των υστέρων ότι κοιμόσουν αγκαλιά με τον εχθρό. Αν μπορούμε να ευχηθούμε κάτι στην Wilson είναι να καταφέρει να ξεμπερδέψει με την διάβρωση της ζωής της στο παρελθόν.

Αλλά το δηλητήριο της καχυποψίας δεν καθαρίζει. Αυτό είναι το έσχατο αλλά καθόλου ασήμαντο όφελος των κρατικών υπηρεσιών όταν φυτεύουν «πράκτορες προβοκάτορες»…

(Περισσότερα στο Sarajevo 48, Φλεβάρης 2011, agents provocateurs – πράκτορες προβοκάτορες)

Η αλυσίδα συναρμολόγησης

Κυριακή 23 Σεπτέμβρη. Μπορεί το ψοφιοκουναβιστάν να προσπαθεί να φρενάρει την κινεζική καπιταλιστική επέκταση υψώνοντας δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές· πόσο, όμως, «made in china» είναι τα εμπορεύματα που στα αμερικανικά τελεωνεία γράφουν made in china;

Το χαρακτηριστικό παράδειγμα λέγεται iPhone. Τα iPhone ξεφορτώνονται στα λιμάνια ή στα αεροδρόμια των ηπα σαν εισαγωγή απ’ την κίνα, με εργοστασιακή τιμή (το 7 και το 7plus) 240 δολάρια. Πάνω σ’ αυτό το νούμερο είναι που κανονικά πρέπει να μπουν οι αντικινεζικοί δασμοί.

Ωστόσο το iPhone δεν κατασκευάζεται στην κίνα. Εκεί μόνο συναρμολογείται. Όλα τα βασικά (και ακριβά) συστατικά του, όπως η οθόνη αφής, τα chips μνήμης, οι μικροεπεξεργαστές και τα υπόλοιπα παράγονται από αμερικανικές, ιαπωνικές, νοτιοκορεατικές και ταϊβανέζικες εταιρείες, με ονόματα όπως Intel, Sony, Samsung και Foxconn. Τα εργοστάσια που τα φτιάχνουν βρίσκονται κυρίως στην ταϊβάν. Τα εξαρτήματα εισάγονται στην κίνα, συναρμολογούνται, και εξάγονται σαν “made in china” iPhones.

Κάποιοι έκατσαν να βρουν πόσα απ’ τα 240 δολάρια εργοστασιακή τιμή στα αμερικανικά σύνορα (τέλη του 2016) πηγαίνουν που, με βάση την γεωγραφική διασπορά της κατασκευής ενός iPhone. Και διαπίστωσαν ότι στις ηπα και στην ιαπωνία μένουν, βαριά βαριά, 68 δολάρια στην κάθε μία· στην ταϊβάν περίπου 48· κάτι λιγότερο από 17 δολάρια πάνε στη νότια κορέα· και στην κίνα μόνο 8,46 δολάρια, ή το 3,6% της τελικής εργοστασιακής τιμής. Αυτό το ποσό αντιστοιχεί στην μπαταρία που κατασκευάζεται στην κίνα και την εργασία συναρμολόγησης. (283 δολάρια ανά κομμάτι, για ένα μοντέλο των 32 gb που στα τέλη του 2016 είχε τιμή λιανικής 649 δολάρια, πάει κατευθείαν στους λογαριασμούς της apple. Τα υπόλοιπα μοιράζονται στη γραμμή εμπορικής διάθεσης εντός ηπα: κέρδος χοντρικής, λιανικής, έξοδα μεταφοράς, αποθήκευσης, κλπ).

Αν και όχι υποχρεωτικά με τις ίδιες αναλογίες, παρόμοια ισχύουν για αρκετά απ’ τα κάμποσες χιλιάδες “made in china” εμπορεύματα που έχουν μπει στο στόχαστρο του αμερικανικού εμπορικού πολέμου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του κινεζικού υπουργείου εμπορίου απ’ τον δεύτερο γύρο των πάνω από 6.000 ειδών, για περισσότερα απ’ τα μισά, θα επηρεαστούν λιγότερο ή περισσότερο μη κινεζικές επιχειρήσεις.

Το αμερικανικό καθεστώς θα ήθελε να πιστεύει πως όλοι αυτοί θα βολευτούν νοιώθοντας “παράπλευρες απώλειες”. Ή, ακόμα καλύτερα, θα πάρουν απ’ τον κινεζικό καπιταλισμό τους “κρίκους” που έχει (τελικούς προφανώς) και θα τους μεταφέρουν αλλού.

Ωστόσο το Πεκίνο τους προσφέρει την ανάποδη δυνατότητα: όχι να φύγουν, αλλά να μπουν ακόμα περισσότερο στην κινεζική αγορά, κρατώντας για το κινεζικό κεφάλαιο (και τους κινέζους εργάτες) τα τελικά στάδια κατασκευής. (Τα γράφαμε χτες).

Το ηθικό δίδαγμα; Είναι αδύνατο – σε γενικές γραμμές – να αποδοθεί πλήρης “εθνικότητα” στα πιο σύγχρονα απ’ τα εμπορεύματα. Άσχετα και πέρα απ’ τις ενδοκαπιταλιστικές και διακρατικές αντιθέσεις, ο πραγματικός καπιταλισμός οργώνει τον πλανήτη από άκρου σε άκρο, συχνά σαν διαδοχικοί κρίκοι των ίδιων αλυσίδων συναρμολόγησης ή διακίνησης…

(φωτογραφία: Εργοστάσιο της Foxconn).

Μεσοπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί

Σάββατο 22 Σεπτέμβρη. Δεν έχουν περάσει περισσότερα από 10 ή 15 απ’ την εποχή που οι συνταξιούχοι (και οι συντάξεις) θεωρούνταν ένας δυναμικός παράγοντας για τις «αγορές» και την κατανάλωση του πρώτου κόσμου. Οι συνταξιούχοι (έλεγαν οι ύμνοι σ’ αυτούς) έχουν άφθονο χρόνο, και μπορούν να κάνουν τουρισμό, διακοπές, ταξίδια για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Μπορούν να ασχοληθούν με διάφορα (ακριβά) χόμπυ. Ή (άλλο σημαντικό) οι συνταξιούχοι του βορρά θα κατηφορήσουν για μόνιμη κατοίκηση στο νότο, επειδή το κλίμα είναι πιο ευχάριστο και υγιεινό. Αυτό, με τη σειρά του, θα τονώσει σημαντικά διάφορες «αγορές υπηρεσιών προς την τρίτη ηλικία», από ιατρικές μέχρι βοήθεια στα οικιακά, κλπ κλπ.

Άλλαξαν οι καιροί. Η επιμονή των φαιορόζ να εισάγουν τον θάνατο σαν «δημοσιο-οικονομικό παράγοντα», σαν επιχείρημα ή σαν απόδειξη λογιστηρίου, φαίνεται (τουλάχιστον) «άκομψη». Αλλά είναι συνεπής σε μια «οικονομική λογική» που διατρέχει και άλλα ζητήματα. Απ’ τον υπολογισμό ότι τα τροχαία ατυχήματα (συμπεριλαμβανομένων των θανατηφόρων) αυξάνουν το αεπ (αφού πλήθος επαγγελματικοί κλάδοι «ζουν» απ’ αυτά) ως την δόλια σύνδεση του χρόνου συνταξιοδότησης όχι με τα έτη εργασίας αλλά με το «προσδόκιμο ζωής». Πράγμα που σημαίνει ότι – ενάντια τους «μέσους όρους» – όσο αυτά τα όρια συνταξιοδότησης «τείνουν» προς διψήφια νούμερα με το 7 μπροστά, τόσο πιο πιθανό είναι ότι αρκετοί θα πεθαίνουν πριν προλάβουν να βγουν στη σύνταξη· ξαλαφρώνοντας τα ταμεία.

Γενικά μιλώντας ο θάνατος μπορεί κάλλιστα να βρίσκεται ψηλά σε διάφορους οικονομικούς υπολογισμούς. (Δεν ισχύει αυτό με τις κληρονομιές;;). Ο πόλεμος τι είναι; “Αντιπαραγωγικός” καπιταλιστικά; Κάθε άλλο!!! Ο θάνατος είναι της μόδας και συμφέρει, από διάφορες απόψεις. Προσοχή όμως: πάντα ο θάνατος των Άλλων – ποτέ ο δικός μας, ειδικά αν πρόκειται να είναι αργός και βασανιστικός.

Είναι, λοιπόν, κυνικοί ο τενεκεδένιος εξοχότατος πρωθυπουργός ή ο κυρ Ευκλείδης; Δεν έχουν συγγενείς σε ηλικία “συμφέρει να μας αδειάσεις την γωνιά”; Είναι κάτι πιο απλό: πιστοί υπηρέτες του κράτους και του κεφάλαιου. Όπως, εννοείται, και οι υπόλοιποι δεξιοί, οι «αντιπολιτευόμενοι», που κάτι έπαθαν με την προσβολή σε βάρος των «περήφανων γηρατειών» – καθότι εκλογές στον ορίζοντα…

Αν, όμως, σαν πιστοί υπηρέτες κράτους και κεφάλαιου, περιμένουν να πεθάνουν κι αυτοί οι αφέντες για να τους αφήσουν κάτι τις, μάταια ελπίζουν. (Ίσως γι’ αυτό προτιμούν να πληρώνονται καλά τοις μετρητοίς…)

(φωτογραφία: Περιμένοντας το αναπόφευκτο: μια κυβέρνηση ντυμένη “μαύρος άρχοντας”…)

Μονοπώλιο;

Σάββατο 22 Σεπτέμβρη. Όπως ήταν αναμενόμενο το Πεκίνο θύμωσε ιδιαίτερα μετά τις «τιμωρίες» που επέβαλε η Ουάσιγκτον στη «διεύθυνση εξοπλισμών» και τον επικεφαλής της Li Shangfu: απαγόρευση συμμετοχής στο δολαριακό χρηματοπιστωτικό σύστημα, απαγόρευση εξαγωγών στις ηπα, απαγόρευση οποιασδήποτε επιχειρηματικής σχέσης με αμερικανικές εταιρείες.

Είναι ενδιαφέρον πως αυτές καθαυτές οι υλικές συνέπειες αυτών των “τιμωριών” πάνω στον κινεζικό στρατιωτικό εξοπλισμό θα είναι ασήμαντες. Το ξέρουν το ίδιο καλά τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στο Πεκίνο. Υπάρχει, όμως, ένας ισχυρός συμβολισμός εδώ· και υπάρχει και η συνέχεια, που θα αφορά άλλα κράτη, μικρότερης ισχύος απ’ το κινεζικό.

Η Ουάσιγκτον, μάλλον απεγνωσμένα (αν μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει την λέξη “απόγνωση” για κρατικές και καπιταλιστικές ενέργειες… ωστόσο πάντα κάποιοι απ’ το ανθρώπινο είδος αποφασίζουν) προσπαθεί να δείξει ότι είναι το “αφεντικό” του πλανήτη. Αλλά αυτού του είδους ο πόλεμος αποτυγχάνει – το λέει όχι η ασταμάτητη μηχανή, αυτή το έχει πει από καιρό – αλλά διάφοροι “ειδικοί” μάλλον φιλοαμερικάνοι. Έχει (αυτός ο πόλεμος των “τιμωριών”) μια διπολική παραδοχή στην αφετηρία του, σε μια ιστορική φάση που στον παγκόσμιο καπιταλισμό δεν έχουν οριστικοποιηθεί δύο αντίπαλα “μπλοκ”. Είναι συνέχεια του δόγματος “ή μαζί μας ή εναντίον μας” που πρακτικά απέτυχε ακόμα κι όταν το πρωτοδιακήρυξε ο Μπους τον Β, το 2003… Παραμονές της εισβολής στο ιράκ.

Συνεπώς, η προσπάθεια να “φοβηθούν” όχι το Πεκίνο αλλά μικρότερα κράτη (πιθανοί σύμμαχοι του ευρασιατικού project) δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα πετύχει. Κι αυτό επειδή είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πως όταν ένα κράτος που θέλει να παραστήσει την «μόνη υπερδύναμη» καταφεύγει σε τέτοιους ψευτοπαιδαγωγικούς εκβιασμούς, μία – δύο – τρεις, μάλλον έχει πάψει να είναι «μόνη», ίσως και «υπερδύναμη».

Το κωμικο-γελοίο της ιστορίας είναι το τι είπε ένας «ανώνυμος αμερικάνος αξιωματούχος» στο Reuters, απαντώντας στη θυμωμένη προειδοποίηση του κινεζικού υπ.εξ., ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να διορθώσει αμέσως τα λάθη της, πριν να είναι αργά – και υποστεί τις συνέπειές τους.

Όχι – είπε ο αμερικάνος – οι κυρώσεις στρέφονται κατά της Μόσχας και όχι του Πεκίνου και του στρατού του. Οι κυρώσεις δεν έχουν σκοπό να υπονομεύσουν τις αμυντικές δυνατότητες οποιασδήποτε χώρας. Αντίθετα σκοπεύουν να προκαλέσουν κόστος στη ρωσία, σαν απάντηση στις μοχθηρές ενεργειές της.

Το «μάζεψε»! Το Πεκίνο υφίσταται, απλά, τις συνέπειες του να είναι μια «παράπλευρη απώλεια»…

Ασύμμετρη ανταπόδοση

Σάββατο 22 Σεπτέμβρη. Εν τω μεταξύ, το Πεκίνο δείχνει διατεθειμένο να απαντήσει έξυπνα στον τελευταίο γύρο αμερικανικών εμπορικών κυρώσεων. Ανεπίσημα διαρρέει η πρόθεση να μην επιβάλλει έξτρα δασμούς στις εισαγωγές των αμερικάνικων στην κίνα· αλλά να μειώσει αισθητά τους δασμούς στις εισαγωγές από άλλα κράτη, συμπεριλαμβανόμενων και ανταγωνιστών των ηπα!!! Μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια: και τα αμερικανικά θα είναι (σχετικά) ακριβότερα στην κινεζική αγορά, και το Πεκίνο «κάνει την καλή» σε άλλους, δείχνοντας την σταθερότητά του στο «ελεύθερο εμπόριο»…

Υπάρχουν, όμως και άλλα οφέλη. Ακριβαίνοντας τις εισαγωγές απ’ την κίνα, και στο βαθμό που οι αυξημένες λόγω δασμών τιμές περιορίσουν όντως την ζήτηση / κατανάλωση, η Ουάσιγκτον δημιουργεί πρόβλημα όχι μόνο στις homeland εμπορικές αλυσίδες αλλά και στους ίδιους τους αμερικάνους καταναλωτές. Στο αντίστροφο ακριβώς σκοπεύει το Πεκίνο: κάνοντας φτηνότερα τα όποια εισαγόμενα (πλην των αμερικανικών) θέλει να τονώσει την εσωτερική κατανάλωση (που παίζει ρόλο στους «δείκτες ανάπτυξης») κρατώντας ταυτόχρονα χαμηλά τον πληθωρισμό.

Η (τυπική) εθνικότητα των εισαγωγών στην κινεζική επικράτεια είναι η εξής (στοιχεία του 2017): νότια κορέα (180 δις δολάρια), ιαπωνία (170 δις δολάρια), ηπα (155 δις), γερμανία (95 δις), αυστραλία (90 δις), βραζιλία (65 δις), μαλαισία (55 δις), βιετνάμ (50 δις), ταϋλάνδη (45 δις), ρωσία (40 δις). Συνολικά οι κινεζικές εισαγωγές το 2017 ήταν 1,84 τρισεκατομμύρια δολάρια – η κίνα είναι εδώ και χρόνια ο μεγαλύτερος εισαγωγέας του πλανήτη. (Μιλάμε για «τυπική» εθνικότητα επειδή οι γραμμές συναρμολόγησης μπορεί να είναι πολυεθνικές – περισσότερα αύριο).

Υπάρχει και μεσοπρόθεσμη συνέχεια. Το Πεκίνο θέλει να κάνει το γουάν βασικό νόμισμα των διεθνών συναλλαγών (εκτοπίζοντας το δολάριο). Έχει κάνει ήδη την αρχή, εγκαινιάζοντας «αγορά συμβολαίων πετρελαίου σε γουάν» στο χρηματιστήριο της Σαγκάης, πριν λίγους μήνες· ήδη το 15% της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου τιμολογείται σε γουάν.

Ενισχύοντας τις εισαγωγές θα είναι σε καλύτερη θέση να διαπραγματευτεί πληρωμές σε γουάν· ενισχύοντας τον διεθνή κύκλο κυκλοφορίας του, κατ’ αρχήν σε ασιατικά κράτη…