Tag: κρίση

Peace brothers (?)

Κυριακή 1 Σεπτέμβρη. … Σ’ αυτή τη φάση η άνοδος της κίνας δεν μπορεί να εμποδιστεί. Αυτή η χώρα είναι απλά πολύ μεγάλη και πολύ δυνατή για να μποϋκοταριστεί ή να ανασχεθεί. Σε τελευταία ανάλυση η επιθυμία του κινεζικού λαού να μοιραστεί την παγκόσμια ευημερία είναι εντελώς νόμιμη. Η δύση δεν μπορεί παρά να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη νέα υπερδύναμη, υπερασπίζοντας ταυτόχρονα τις αξίες της. Η άνοδος της κίνας – και του κινεζικού συστήματος – αναπότρεπτα θα δημιουργήσει μεγαλύτερο ανταγωνισμό, κι αυτές οι νέες αντιπαλότητες θα πρέπει να λύνονται ειρηνικά με κάθε κόστος. Ένας κόσμος με 8 δισεκατομύρια ανθρώπους δεν αντέχει μια παγκόσμια σύγκρουση…

Τάδε έφη ο απ’ το 1998 ως το 2005 γερμανός υπ.εξ. (και εξτρεμιστής στα νειάτα του) «πράσινος» Joscha Fischer. Αποσυρμένος απ’ την γερμανική πολιτική σκηνή και μάλλον ξεχασμένος, πριν πάνω από 2,5 χρόνια «αποχαιρετούσε την δύση» εξαιτίας της εκλογής του ψόφιου κουναβιού (Sarajevo.pdf νο 113Α, Γενάρης 2017). Τώρα κατηγορεί τον αμερικανό πρόεδρο για «κινέζικο δούρειο ίππο», επειδή «κάνει ό,τι μπορεί για να υπονομεύσει την αξιοπιστία του δυτικού μοντέλου». Όχι, δεν τον λέει πράκτορα του Xi!

Δεν τον θεωρούμε καθόλου χαζό. Καταλαβαίνει περισσότερα απ’ όσα γράφει. Ενώ πράγματι ο κινέζικος καπιταλισμός είναι «too large too…» η ανάδειξη ακροδεξιών «ηγετών» στα δυτικά κράτη είναι ένα είδος πολιτικής έκφρασης του στριμώγματος των αντίστοιχων καπιταλισμών απ’ τις παγκόσμιες (και ραγδαίες) αλλαγές που προκαλεί όχι μόνο η μη ελέγξιμη «άνοδος» της κίνας αλλά και όλων των ασιατικών (και μη) κρατών που έχουν επιλέξει να δεθούν με την κινεζική καπιταλιστική εξέλιξη.

Σε τέτοιες συνθήκες ο καπιταλιστικός «κόσμος των 8 δισεκατομυρίων» είναι δυστυχως μικρός για να χωρέσουν όλοι. Και μικραίνει γρήγορα· κυρίως για εκείνο το κράτος που πρόλαβε για λίγο να καμαρώσει πως είναι «η μόνη υπερδύναμη του πλανήτη», απολαμβάνοντας τα οφέλη απ’ την θέση του.

Η «παγκόσμια σύγκρουση» που ο πρώην γερμανός υπ.εξ. θεωρεί πέρα απ’ την αντοχή του κόσμου έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Παράξενο ή όχι (διαλέγει ο καθένας ανάλογα με την ανάλυσή του) εκείνο που την επιταχύνει δεν είναι μόνο (ή τόσο) η γρήγορη ανάπτυξη του κινεζικού καπιταλισμού, όσο το γεγονός ότι η πρώην «υπερδύναμη» που παρακμάζει δεν έχει κανένα ιστορικό παρελθόν «πτώσης». Δεν έχει, είτε σαν κοινωνία λευκών προτεσταντών είτε σαν «αξιωματούχοι» οποιουδήποτε είδους, συλλογική μνήμη διαχείρισης της όποιας υποτίμησης του κράτους και του κεφάλαιού της στον διεθνή καταμερισμό. Το ψοφιοκουναβιστάν έχει σαν εθνική ταυτότητα το «ατσαλάκωτο» και την διαρκή επέκταση· την ιδέα ενός εξαιρετικού κράτους, εν μέρει «ιεραποστολικού», εν μέρει στρατοαστυνομικού. Δεν μπορεί να υποχωρήσει συντεταγμένα, όπως θα πρότεινε μια πραγματιστική λογική. Απ’ όπου υποχώρησε (βιετνάμ, νοτιοανατολική ασία) το έκανε αφού πριν είχε σκοτώσει, κάψει και καταστρέψει ό,τι περισσότερο μπορούσε…

Κι έτσι τώρα παραδέρνει, προσπαθώντας να φρενάρει και να περιορίσει το Πεκίνο: απ’ την μια μεριά νομίζει ότι θα πετύχει «περικυκλώνοντας» στρατιωτικά την ευρασία· απ’ την άλλη νομίζει ότι θα πετύχει «ακρωτηριάζοντας» τις ροές χρήματος και εμπορευμάτων μέσα από «κυρώσεις» και λοιπές τιμωρίες… Και τα δύο αποτυγχάνουν, το καθένα μόνο του και στον συνδυασμό τους. Το μέγιστο που θα μπορούσε να εξασφαλίσει η Ουάσιγκτον ήταν, πρακτικά, μια μικρή και ιστορικά μάλλον ασήμαντη αναβολή: αν πετύχαινε η εκστρατεία της στο ιράκ και τα σχεδιά της για τη «νέα μέση Ανατολή», στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Απέτυχε, ηττήθηκε, δοκίμασε ό,τι μπορούσε…

Αυτό που συμβαίνει πια εκεί, δηλαδή εδώ δίπλα, είναι αιματηρές μάχες οπισθοφυλακών… Που ανήκουν, όμως, σ’ εκείνο που κάθε «καλούλης» Fischer νομίζει ότι μπορεί να αποφευχθεί…

(φωτογραφίες, χάρτες: Αν το Adrian Darya 1 είναι ακόμα φορτωμένο, έχουμε την απορία: τι θα κάνει ο Pompeo αν πάει και κάτσει στ’ ανοικτά της ρωσικής ναυτικής βάσης στην συριακή Tartus; Θα πείσει τους ισραηλινούς φίλους του να το βουλιάξουν; Θα μαζέψει τα ονόματα και τις διευθύνσεις των τάνκερ που θα πάνε να πάρουν το oil για να τους κάνει μηνύσεις;

Ρωτάμε από καθαρή περιέργεια: πολύ νωρίς το πρωί σήμερα το επικηρυγμένο τάνκερ βρισκόταν απέναντι…

Είναι βαρύ κι ασήκωτο, εσύ που κάποτε ήσουνα ο φόβος και ο τρόμος του πλανήτη, να μην πείθεις και να μην φοβίζεις πια… Κι απο πάνω να σε κοροϊδεύουν ότι τα έχεις χάσει…)

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 1

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Όταν, τον Φλεβάρη του 2016, ο δεξιός πρωθ. David Cameron, επιστρέφοντας νικητής από διαπραγματεύσεις εντός ε.ε. για ευνοϊκότερες ρυθμίσεις (για το αγγλικό κράτος /κεφάλαιο) στη σχέση Λονδίνου – ε.ε., αποφάσιζε ότι μπορεί επιτέλους να κάνει από θέση ισχύος το «θρυλικό» δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι, ούτε ο ίδιος ούτε κανείς άλλος πίστευε ότι το αποτέλεσμα θα ήταν οτιδήποτε άλλο από «ναι». Κυρίως δεν είχαν τέτοια ελπίδα οι δεξιοί και αριστεροί προωθητές της «εξόδου». Η κάθε πλευρά υπέρ της «εξόδου» έκανε τους δικούς της υπολογισμούς για κέρδη απ’ το δημοψήφισμα· και πουθενά δεν υπήρχε η ανησυχία ότι η «έξοδος» θα γινόταν απ’ τις 24 Ιούνη του ’16 και μετά κάτι πολύ πιο πραγματικό και απαιτητικό απ’ αυτό που ήταν ως τις 22 Ιούνη: ένα βολικό (και πολλαπλά «ερμηνευόμενο») σύνθημα…

Ιστορικά το ζήτημα της συμμετοχής ή μη του Λονδίνου στην ε.ε. είχε περάσει από διάφορες «αναστροφές» στην αγγλική πολιτική και κυρίαρχη ιδεολογία. Στα ‘70ς και στα ‘80s “ευρωσκεπτικιστές” ήταν οι εργατικοί (η καθεστωτική “αριστέρα”) και “ευρώφιλοι” ήταν οι συντηρητικοί (η καθεστωτική “δεξιά”). Οι δεύτεροι έβλεπαν την συμμετοχή τους στην εοκ (και μετά ε.ε.) σαν ευκαιρία αξιοποίησης του βρετανικού καπιταλιστικού δυναμισμού στο χωρίς σύνορα ευρωπαϊκό εμπόριο. Οι πρώτοι έβλεπαν την ε.ε. σαν το “κέλυφος” ενίσχυσης του θατσερισμού… Και σαν εμπόδιο σε μελλοντικές επανακρατικοποιήσεις…

Στα ‘90s ωστόσο ο πολισμός αυτός άλλαξε. Οι εργατικοί , μετατοπισμένοι πιο «δεξιά» (Blair), διαπίστωσαν ότι η εργατική νομοθεσία της ε.ε. κρατούσε τα βασικά σοσιαλδημοκρατικά στάνταρ, ενώ από πολιτική άποψη η ε.ε. φαινόταν αντίβαρο στον (χωρίς σοβιετικό αντίπαλο πια) αμερικανικό ηγεμονισμό. Απ’ την μεριά τους οι συντηρητικοί άρχισαν να εξοργίζονται με τις όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αποφάσεις που έβαζαν φρένο στον «αναρχοφιλελευθερισμό» αμερικανικού τύπου που θεωρούσαν απαραίτητο για την ηγεμονία του αγγλικού κεφάλαιου. Επιπλέον θεωρούσαν ότι λόγω ε.ε. το Λονδίνο απομακρύνεται απ’ την Ουάσιγκτον και την «προνομιακή σχέση» / άξονα της παγκόσμιας «αγγλόσφαιρας»… Οι φασίστες είχαν ακόμα πιο καθαρούς λόγους κατά της ε.ε.: την ελεύθερη μετακίνηση των εργατών, ειδικά των «ανατολικών». (Για λόγους που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε εδώ, η αγγλική εθνικιστική ιδεολογία έχει τον ειδικά δικό της «κόκκινο» εχθρό, που λέγεται «πολωνία». Ο πολωνός τεχνίτης που μπορούσε να εγκατασταθεί και να δουλέψει ελεύθερα στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας έμοιαζε στον μέσο άγγλο φασίστα σαν αντιστροφή της «νίκης κατά του κομμουνισμού»…)

Σ’ αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε τις αλλαγές (καπιταλιστικών) συσχετισμών που γίνονταν σταδιακά τόσο εντός ε.ε. όσο και σε σχέση με την ευρωζώνη. Η επιτυχία στην εφαρμογή των «μεταρρυθμίσεων» της γερμανικής «agenda 2010» που η τότε συμμαχία σοσιαλδημοκρατών / πρασίνων πέρασε απ’ το γερμανικό κοινοβούλιο το 2003, έδινε σταθερά παγκόσμια εμβέλεια στο γερμανικό κεφάλαιο… Πράγμα που σήμαινε ότι ο στηριγμένος στον χρηματοπιστωτισμό αγγλικός καπιταλισμός έβλεπε ενοχλημένος την γερμανική ανάπτυξη….

(φωτογραφία: Η Thatcher το 1975 – δεν ήταν ακόνα πρωθυπουργός – στην εκστρατεία υπέρ της ένταξης στην τότε εοκ…)

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 2

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Τέτοια ήταν σε γενικές γραμμές η ιδεολογική-πολιτική διάταξη την άνοιξη του 2016: η δεξιά / ακροδεξιά στο μεγαλύτερο μέρος της υπέρ της «εξόδου», παρέα μ’ ένα μέρος της «αριστεράς» των εργατικών και τμήματα της αγγλικής άκρας αριστέρας, που ήταν επίσης υπέρ της «εξόδου» – για, στα λόγια τουλάχιστον, αντίθετους λόγους απ’ τους φασίστες. Το μεγαλύτερο μέρος των υπηκόων (κυρίως από μια ηλικία και κάτω) και, αυτό έχει σημασία, τα σημαντικότερα τμήματα του βρετανικού κεφαλαίου, υποστήριζαν την παραμονή· και πάλι για διαφορετικούς λόγους ο καθένας.

Αυτό που περίμεναν είτε οι μεν είτε οι δε του “exit” δεν ήταν βέβαια να κερδίσει το «όχι»! Οι δεξιοφασίστες επεδίωκαν την πολιτική / κομματική αναδιάταξη εντός βρετανίας, με την δημιουργία μιας υπολογίσιμης σε μέγεθος, συμπαγούς, μικροαστικής «αντι-ευρωπαϊκής» δεξιάς, του είδους Le Pen: ρατσιστικής, εθνικιστικής, κλπ… Η όποια «αριστέρα / ακροαριστέρα» απ’ την μεριά της περίμενε αυτό που φαντάζεσθε (απ’ τα ντόπια δεδομένα): να αυξήσει την επιρροή της μέσα στον γαλαξία των μικροαστών…

Είναι χαρακτηριστικά τα κείμενα και οι αναλύσεις αυτού του “αριστερού / επαναστατικού” είδους πριν το δημοψήφισμα. Αφού ξεδίπλωναν αναλύσεις (όχι, κατ’ ανάγκη λαθεμένες) κατέληγαν στο πολιτικό συμπέρασμα: «ναι» στην έξοδο (κάτι σαν «εθνική απελευθέρωση» σα να λέμε), «όχι» στον περιορισμό της μετακίνησης είτε ευρωπαίων είτε μεταναστών εργατών, «όχι» στην αντι-οικολογία του αγγλικού βιομηχανικού κεφάλαιου, κλπ. (Το πώς θα μπορούσαν να συνδυαστούν αυτά μόνο μυαλά αλεσμένα απ’ την ιδεολογία θα μπορούσαν να φανταστούν….)

Είναι χαρακτηριστικό κι αυτό: όλη η «επαναστατική σοφία» δεν είχε κουβέντα για το τι θα γίνει (μετά την «έξοδο») με την βόρεια ιρλανδία. Είναι κάτι παραπάνω από χαρακτηριστικό. Είναι εντυπωσιακό! Αν για τους φασίστες θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι προπαγανδίζοντας την «εθνική απελευθέρωση» τους σκόπιμα παρέλειψαν κάθε αναφορά στη βόρεια ιρλανδία, τι θα μπορούσε να πει για τους οπαδούς του “Lexit” (left exit); Δεν θα πούμε…

Το δημοψήφισμα τελικά έγινε στις 23 Ιούνη του 2016. Και προς έκπληξη των πάντων (συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των χιλιάδων που ψήφισαν «όχι» χωρίς να ξέρουν τι ψηφίζουν…) η «έξοδος» κέρδισε! Με 17.410.742 ψήφους (51,89%) έναντι 16.141.241 (48,11%) που τάχθηκαν υπέρ της παραμονής…

Τυπικά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν «συμβουλευτικό» και όχι «αποφασιστικό / δεσμευτικό». Ο γίγαντας Cameron όμως, σίγουρος ότι το αποτέλεσμα θα είναι «παραμονή», είχε δηλώσει προκαταβολικά ότι δεσμεύεται να εφαρμόσει την απόφαση… Μόλις την έμαθε παραιτήθηκε – έχοντας αποδειχθεί μεγαλειωδώς ηλίθιος με βάση τα κριτήρια των τεχνικών της εξουσίας…

Δεν νίκησε, φυσικά, ο «αντικαπιταλισμός» και ο «αντιρατσισμός»!.. Νίκησαν κάτι καθάρματα του είδους Nigel Farage, Boris Johnson ή Jacob Rees-Mogg, των οποίων το «σχέδιο» για την επιβίωση του αγγλικού καπιταλισμού στον 21ο αιώνα δεν είναι κρυφό. Είναι να μετατραπεί η επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας σε παγκόσμια off shore: χαμηλή φορολογία, χαμηλή «προστασία» των εργατικών δικαιωμάτων, κλπ κλπ…

Με κάμποσο πατερναλισμό για τους αναξιοπαθούντες όμως.

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 3

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Είναι ένα ζήτημα αυτή η απίστευτη μυωπία (τέτοιος είναι ο πιο επιεικής χαρακτηρισμός απ’ την μεριά μας…) των «αριστερών / ακροαριστέρων» που νομιμοποιούν πολιτικά τους φασίστες· το ζήσαμε όσο δεν πάει στα μέρη μας, με τα «αντι-Μέρκελ», «αντι-ευρώ» και «όχι»… Υπάρχει όμως ένα μεγαλύτερο ζήτημα: πως έγινε κατορθωτή αυτή η μη αναμενόμενη νίκη του υπό διαμόρφωση ακόμα τότε «λεπενικού» μπλοκ στη βρετανία το καλοκαίρι του 2016; Και γιατί αυτό το μπλοκ εξακολουθεί να είναι ισχυρό (αν και καθόλου πλειοψηφικό) μετά από 3 χρόνια;

Όλη η εκστρατεία των μούτρων του brexit ήταν αυτό το απλό και γνώριμο: μεταστροφή / διαστροφή των συνεπειών της κρίσης / αναδιάρθρωσης στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας (συνεπειών, κυρίως, σε βάρος μικροαστικών στρωμάτων και υποκειμένων σχετικά μεγάλης ηλικίας…) και απόδοση της ευθύνης …. στην ε.ε.

Γιατί το σύστημα υγείας δεν λειτουργεί ικανοποιητικά; Επειδή κάθε εβδομάδα στέλνουμε 350 εκατομμύρια λίρες στην ε.ε. έλεγε ψευδολογώντας / τερατολογώντας ο Boris Johnson στην προδημοψηφισματική περιοδεία του στην επικράτεια…

Γιατί υπάρχουν χαμηλοί μισθοί; Επειδή έρχονται οι ξένοι και δουλεύουν εδώ έλεγε ο Farage ξανά και ξανά. Γιατί περιορίζονται τα κοινωνικά επιδόματα; Επειδή παίρνουν και οι ξένοι…

Το εύκολο είναι να πει κανείς ότι «οι ψηφοφόροι ξεγελάστηκαν»… Όντως, στην ακροδεξιά εκστρατεία των brexiters χρησιμοποιήθηκαν όλα τα σύγχρονα προπαγανδιστικά / δημαγωγικά μέσα και όπλα (του είδους cambridge analytica – αν έχετε υπόψη…). Όμως κατά την ταπεινή μας άποψη η «δικαιολογία» του «αθώου» και «εύπιστου» μικροαστού βολεύει μόνο εκείνους που εξακολουθούν να ελπίζουν στην ψήφο του και τον λιβανίζουν σαν ιερή αγελάδα.

Οι αρχές του 21ου αιώνα δεν μοιάζουν καθόλου με, ας πούμε, την κατάσταση στις αρχές του 20ου ή του 19ου, απ’ την άποψη των δυνατοτήτων να ψάξει ο οποιοσδήποτε όλες τις απόψεις για ένα θέμα που τον ενδιαφέρει / αφορά· και να καταλήξει σε μια λογική και καλά θεμελιωμένη γνώμη. Και μάλιστα χωρίς καν να βγει απ’ το σπίτι του / της. Οι υποτελείς του πρώτου κόσμου κάνουν τέτοιου είδους ιντερνετικά «ψαξίματα» για θέματα που τους ενδιαφέρουν: μπορεί να είναι για το ποδόσφαιρο και το στοίχημα, μπορεί να είναι για θέματα υγείας και φάρμακα, μπορεί να είναι για θέματα «μόδας» και gossip… Ακόμα και οι (άγγλοι) συνταξιούχοι, που ενδεχομένως πολιτιστικά ανήκουν στην εποχή της μονόδρομης εκπομπής (της τηλεόρασης), έχουν σίγουρα λογαριασμούς στα social media· όπως επίσης παιδιά ή/και εγγόνια.

Αυτός ο «φουκαράς» λοιπόν, ο «απλοϊκός» ψηφόφορος, που εύκολα τον ξεγελάς, δεν υπάρχει σαν κοινωνική φιγούρα πουθενά στον πρώτο κόσμο! (Αν υπήρχε, το ερώτημα θα ήταν γιατί δεν καταφέρνουν να τον ξεγελάσουν οι ακροαριστεροί….). Οι απλοϊκές / βολικές απαντήσεις, οι ευκολοχώνευτες / συνθηματικές φόρμουλες, κι ακόμα περισσότερο εκείνες που εκδηλώνουν μνησικακία, ρατσισμό ή σεξισμό, γίνονται αποδεκτές όχι λόγω «αθωώτητας». Αλλά λόγω συμφέροντος. Οι μικροαστοί (κι εκεί έλληνες, άγγλοι, γάλλοι ή οτιδήποτε ταιριάζουν απόλυτα) καταλαβαίνουν πολύ καλά: το να «ενοχοποιείται» η ε.ε. (ή οτιδήποτε άλλο μη απτό…) για τα βάσανά τους, πραγματικά ή φανταστικά, τους απαλλάσει απ’ την ευθύνη πριν απ’ όλα να τσακωθούν στα σοβαρά με τα αφεντικά τους! Τους απαλλάσει απ’ την ευθύνη να αμφισβητήσουν τις βασικές καθημερινές παραδοχές της υποτέλειάς τους. Επιτρέπει σε μισθωτούς και εργοδότες να βρίσκονται μαζί, απ’ την ίδια μεριά, επιβεβαιώνοντας το γιατί οι πρώτοι πρέπει να θαυμάζουν και όχι να μισούν τους δεύτερους.

Καταλαβαίνουν πολύ καλά: αντί να πρέπει να πλακωθείς (ενδεχομένως κυριολεκτικά) για παράδειγμα με τους βαρώνους του χρηματοπιστωτισμού στην αγγλία και τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, είναι πολύ φτηνότερο και βολικό να σου φταίει είτε ο μετανάστης εργάτης (επειδή τον θεωρείς αδύναμο) είτε η ε.ε. (επειδή ξεμπερδεύεις με δαύτην ρίχνοντας ένα κουκί στην κάλπη…)

Παρότι οι δημαγωγοί σ’ αυτό σκοπεύουν πάντα (στην παραπλάνηση) δεν πρέπει αυτό να αναγνωρίζεται σαν «ελαφρυντικό» για κανέναν. Ειδικά όταν τα υλικά ή/και συμβολικά συμφέροντά του ευνοούνται απ’ την «παραπλάνηση». Η «θεωρία της εξαπάτησης» είναι το ακριβώς αντίθετο της ταξικής ανάλυσης χωρίς παρωπίδες: μια μεταφυσική δήθεν εξήγηση σ’ έναν κόσμο αφόρητα υλικό… Ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, δεν είναι ιδεολογίες και συμπεριφορές ατόμων που έχουν «εξαπατηθεί». Είναι εργαλεία μέσω των οποίων αυτά τα άτομα οργανώνουν την υπεράσπιση των συμφερόντων τους.

Και την εννοούν…

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 4

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Δεν είναι απόδειξη ιδιαίτερης ευφυίας η παρατήρηση ότι σε καιρούς «μετάβασης», Αλλαγής Καπιταλιστικού Παραδείγματος, όσο μακρόχρονες κι αν είναι, συμβαίνουν κοινωνικές αποδιαρθρώσεις και αναδιαρθρώσεις. Αν τέτοιες αλλαγές συμπίπτουν με κρίσεις (πράγμα σχεδόν βέβαιο και καθόλου πρωτότυπο…) τότε κάποιου είδους πόλωση είναι αναμενόμενη. Απ’ την μια μεριά στριμώχνονται τμήματα των κοινωνικών στρωμάτων (συμπεριλαμβανόμενου και τμήματος της εργατικής τάξης…) και του κεφάλαιου που «μένουν πίσω». Απ’ την άλλη μεριά βρίσκονται τμήματα των κοινωνικών στρωμάτων (συμπεριλαμβανόμενων άλλων τμημάτων της εργατικής τάξης) και του κεφάλαιου που προσαρμόζονται και συμμετέχουν στις όποιες αλλαγές, με μικρότερη ή μεγαλύτερη αισιοδοξία. (Η περιγραφή είναι σχηματική…)

Η μόνη αυθεντική πολιτική έκφραση των καθυστερημένων είναι η συντήρηση. Και πάντα περιλαμβάνει διάφορες μορφές «νοσταλγίας» για το πολιτικό και κοινωνικό παρελθόν. Η «συντήρηση» γίνεται υποχρεωτικά «αντίδραση» όσο περνάει ο καιρός. Και γίνεται όλο και πιο πορωμένη όσο νοιώθει ότι μπορεί να αποκτήσει κάποια «δύναμη» κεντρικής εξουσίας στα μέτρα της αντιδραστικότητάς της.

Δεν αλλάζει αυτή η κατάσταση γλύφωντάς την ή καλοπιάνοντάς την. Το αντίθετο συμβαίνει. Εκτραχύνεται. Η μόνη δυνατότητα να επηρεαστεί ένα τμήμα αυτών των υποκειμένων (πληβειακό) είναι αν το εργατικό τμήμα του άλλου, του αντίθετου πόλου, δείξει οργανωτικό και ανταγωνιστικό δυναμισμό και μαχητικότητα, ταιριαστά στα νέα δεδομένα. Μόνο αν τμήματα της κάθε φορά σύγχρονης εργατικής τάξης επιβάλλουν δυναμικά, αγωνιστικά, την δική τους επίκαιρη αντι-ερμηνεία για το τι είναι τι. Τότε (και μόνον τότε), στο βαθμό που υπάρχει απέναντι τους μια επίδειξη / απόδειξη εργατικής / πληβειακής δύναμης, είναι πιθανό τμήματα της μικροαστικοποιημένης εργατικής τάξης να αλλάξουν «ερμηνεία» για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους· άρα και πολιτική θέση… Πιθανό – καθόλου βέβαιο. (Στην τελική οι τσάτσοι και οι ρουφιάνοι πάντα προδότες της τάξης μας ήταν…)

Δεν θα προχωρήσουμε σε παραδείγματα, παρότι έχουμε τέτοια. Το γεγονός είναι πως εκτός απ’ τις ηπα (και το κίνημα fight for 15 ή το black life matters) πουθενά αλλού στον «πρώτο κόσμο» η σύγχρονη εργατική τάξη ή κάποια δυναμικά τμήματά της δεν έχουν επιδείξει εδώ και δεκαετίες αυτήν την ανταγωνιστική «αντι-ερμηνευτική» δυναμική και συνθετότητα που θα ήταν το πραγματικό κοινωνικό / ταξικό οδόφραγμα στις «εύκολες απαντήσεις» της νεοφασιστικής δημαγωγίας.

Κι αυτή η απουσία σε μεγάλο βαθμό (αν και όχι απόλυτα) οφείλεται στα βαθιά γεράματα των οργανώσεων της πάλαι ποτέ «αριστέρας», «νέας» ή όχι και τόσο.

Πέρα απ’ αυτά, η αγγλική κοινωνία δεν θα είχε τρομερές διαφορές από οποιαδήποτε άλλη πρωτοκοσμική στη φάση αυτής της «μετάβασης», αν δεν συνέβαινε αυτό το «ατύχημα» του Ιούνη του 2016: να βρεθούν χωρίς καν την θέλησή τους (τότε) νικητές εκείνοι που το μόνο τους σχέδιο για το μέλλον είναι η «επιστροφή στα παλιά μεγαλεία» μέσω σχεδιασμένης πτώχευσης όλων εκτός απ’ τα αφεντικά και τους συμμάχους τους, και μέσω μιλιταρισμού και ρατσισμού…

Τώρα αυτή η κοινωνία βρίσκεται στο σημείο όπου το «ατύχημα» του 2016, μετά από 3 χρόνια αδιεξόδων στη διαχείρισή του, μετατρέπεται σε πειρατεία εκ μέρους του τότε ηγετικού φασιστοσυναφιού. Πειρατεία· όχι «πραξικόπημα» με τη νομική έννοια του όρου… Είναι οι ίδιοι. Ο Johnson, πίσω του ο Farage… Μετά από 3 χρόνια εμφανίζονται σαν “η μόνη λύση” – δια της βίας….

Όμως αυτό το ρεσάλτο μόνο να οξύνει την εσωτερική πόλωση μπορεί· κι αυτό συμβαίνει ήδη από προχτες. Μπορεί ο forward «πόλος» να είναι πολιτικά (και ιδεολογικά) ετερόκλητος· αυτό (που προκαλεί μια αίσθηση αδυναμίας…) τον κάνει ασυνήθιστα αθυρόστομο, επιθετικό στα λόγια. Και, ενδεχομένως, τον οδηγεί σε σύγχυση στόχων. (Όμως, για το θυμίσουμε βιαστικά: αυτό ακριβώς δεν έγινε και στην Καταλωνία, από διαφορετική σκοπιά αλλά με ανάλογο κοινωνικό υποκείμενο, γύρω από ένα δημοψήφισμα, το 2017;)

Αυτά κάνουν την πόλωση «απλά» πιο χύμα…

Ο Μεγάλος

Πέμπτη 29 Αυγούστου. Μπορεί το ψόφιο κουνάβι να θεωρεί εαυτόν τον «Εκλεκτό» (του θεού προφανώς) και «βασιλιά του ισραήλ», αλλά δεν είναι τσιγκούνης με τους φίλους του. Ο Bor-Duk είναι λοιπόν ο «Αναμενόμενος» (στην επικράτεια της γηραιάς αυτού μεγαλειότητας Εκείνης…) και ο «Μεγάλος» – τίτιβισε το ψόφιο κουνάβι. Πάσο!

Αυτός ο «Αναμενόμενος» δεν έκανε πραξικόπημα χτες ζητώντας και επιτυγχάνοντας (προς το παρόν…) να κλείσει το κοινοβούλιο για 5 βδομάδες. Όχι, σίγουρα, με την τυπική έννοια του όρου. Κινείται μέσα στα όρια των «παραδόσεων» του Λονδίνου – αφού σύνταγμα δεν υπάρχει εκεί…

Έκανε όμως κάτι καλύτερο: πάτησε την μπανανόφλουδα της υποτιθέμενης «ευφυίας» του. Και μετέτρεψε την αντιπαράθεση «brexit – τί brexit – no brexit» (για την οποία πατούσε κορδωμένος πάνω στο δημοψήφισμα πριν 3 χρόνια και την ερμηνεία του) σε σύγκρουση «δημοκρατία ή κατάσταση έκτακτης ανάγκης», για την οποία δεν έχει να πατήσει πουθενά! Μετέφερε, σα να λέμε, την αντίθεση από ένα πεδίο που θεωρούσε προνομιακό υπέρ του σ’ ένα πεδίο που δεν έχει κανένα πλεονέκτημα…

Γιατί το έκανε αυτό ο «Αναμενόμενος» και «Μεγάλος»; Σε μια κοινωνία ήδη διχασμένη, σε μια κοινωνία ήδη με συμπτώματα σοβαρής παρακμής (τα μαχαιρώματα απο ανηλίκους έχουν γίνει ρουτίνα στους δρόμους των αγγλικών πόλεων…), το να κατασκευάζει κανείς έξτρα πολώσεις είναι βλακώδες. Εκτός αν έχει κατα νου κανονικό πραξικόπημα, με στρατό κλπ.

Υπάρχει όμως ένα δηλητηριώδες κίνητρο που σπάνια βρίσκει την θέση του στην ιστορία των «κινήτρων». Η «αυτοπεποίθηση» της πολιτικής βιτρίνας. Ο ναρκισισμός της. Η βεβαιότητά του ότι είναι ο «Αναμενόμενος» και ο «Μεγάλος»! Η «σιγουριά ότι τους έχω»!!! Πόσοι και πόσοι δεν έγιναν “έλληνες” έτσι; (Τώρα που το σκέφεται η ασταμάτητη μηχανή: ο Γιάνης έκλεισε τις τράπεζες, και ο Bor-Duk το κοινοβούλιο… Διακρίνεται ένας Ηροστρατισμός σ’ αυτές τις περιπτώσεις – δε νομίζετε;)

Προφανέστατα ο δυστυχισμένος απόφοιτος του Eton College έχει μπροστά του σα στόχο το βραχυκύκλωμα των κοινοβουλευτικών αποφάσεων που θα τον εμποδίσουν να γράψει άλλη μια λαμπρή σελίδα στην καταβύθιση της επικράτειας της αυτού μεγαλειότητας. Όμως στην υποθετική περίπτωση που θα κατάφερνε με αυτόν τον τρόπο να εμποδίσει τους αντιπάλους του να βάλουν κοινοβουλευτικό φραγμό στο «άνευ συμφωνίας» ξεσφήνωμα του βρετανικού λέοντα· και στην περίπτωση, ακόμα, που έκανε εκλογές αμέσως μετά και το τυφλό κοπάδι των παρακμιακών άγγλων κοκκινόσβερκων τον έκανε «κανονικό» πρωθυπουργό, τι νομίζει ότι θα είχε να αντιμετωπίσει; Τίποτα λιγότερο από ένα νεοpunk κίνημα – υψωμένο εις την Ν…. (Η πιο πάνω υποθετική περίπτωση είναι στ’ αλήθεια υποθετική… Κατά την άποψή μας ο Bor-Duk έχει όλα τα προσόντα για να απολυθεί άμεσα πλέον· απ’ το βρετανικό κεφάλαιο… Συν τοις άλλοις οι ευρωπαίοι “συνομιλητές” του που πριν είχαν καθόλου τώρα έχουν ακόμα λιγότερους από καθόλου λόγους να τον παίρνουν στα σοβαρά. Με άλλα λόγια είναι άχρηστος σαν διαπραγματευτής όχι των συνόρων στην ιρλανδία ή του brexit, αλλά ακόμα και για να πουλήσει χαρτομάντηλα…)

Οι αντίπαλοί του έχουν, ακόμα, τουλάχιστον θεωρητικά, λίγο χρόνο (μια βδομάδα, την επόμενη) για να τον εμποδίσουν. Όμως είτε τα καταφέρουν είτε όχι η κοινωνία της αυτού μεγαλειότητας βρίσκεται σε μια κατάσταση που είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιστραφεί σύντομα. Κάτα – καταρρέει (για να θυμηθούμε τροποποιώντας τον τον Άσιμο)· γι’ αυτό ακριβώς βρίσκεται σ’ εκείνο το σημείο που δεν δείχνει σταθερή ούτε καν εκεί που πάντα καμάρωνε: στους θεσμούς της… (Έχει, βέβαια, την αυτού μεγαλειότητά Της… Αν, όμως, δει κανείς το ζήτημα συμβολικά, κι εκεί για αρχαιολογία πρόκειται…)

Φαίνεται να ισχύει εδώ, για τον «Αναμενόμενο» και το κύκλωμά του, το γνωστό χριστιανικό: Μωραίνει Κύριος Ον Βούλεται Απωλέσαι…

(φωτογραφία: Ξεκίνησαν ήδη από χτες οι διαδηλώσεις, σε πολλές πόλεις της επικράτειας της αυτού μεγαλειότητας… Απαλλαγμένες απ’ τρίχρονη χλαπάτσα του σφηνωμένου βρετανικού λέοντα, έχουν τον ορίζοντα να συνεχιστούν αμείωτες τις επόμενες εβδομάδες· αν υπάρχουν, φυσικά, τα σχετικά κότσια…)

Επιχείρηση χρυσότσιχλα 1

Τρίτη 20 Αυγούστου. Οι υπήκοοι της αυτού μεγαλειότητας αποθηκεύουν ό,τι μπορεί να αποθηκευτεί (και όσο χωράνε τα σπίτια τους) εδώ και μήνες. Τα φάρμακα είναι μια απ’ τις μεγάλες έγνοιες τους, ιδιαίτερα κάποια εξειδικευμένα. Ζουν, σα να λέμε, κάνοντας «πολεμικές» προετοιμασίες, με την διαφορά ότι όταν και αν ξεσφηνώσει ο λέοντας απ’ την πόρτα εισόδου / εξόδου δεν κινδυνεύουν από βομβαρδισμούς. Κάτι είναι κι αυτό.

Την ίδια περίοδο απ’ την άλλη μεριά της Μάγχης (στην ήπειρο δηλαδή) κανείς δεν αποθηκεύει τίποτα. Ούτε κωλόχαρτα, ούτε ζυμαρικά, ούτε φάρμακα. Κι ωστόσο κυκλοφορούν στη διεθνή δημαγωγία διάφοροι «επώνυμοι» αναλυτές / σχολιαστές που επιμένουν ότι η ε.ε. θα πάθει μεγαλύτερη ζημιά απ’ την επικράτεια της αυτού μεγαλαιότητας στην περίπτωση ενός «σκληρού» ξεσφηνώματος… Είναι πληρωμένοι· προφανώς…

Στην πολιτική σκηνή της αυτού μεγαλειότητας υπάρχει μεγάλη ανακατωσούρα. Συντηρητικοί και μη θέλουν να σταματήσουν την συμμορία του Bor-Duk που, αν και έχει πάρει το γκουβέρνο με τυπικά νόμιμη διαδικασία, δρα πραξικοπηματικά. Η άλλοτε «μεγάλη δύναμη» που δάμαζε τα κύματα του πλανήτη δείχνει να πνίγεται σ’ ένα φλυτζάνι τσαγιού.

Την ίδια περίοδο απ’ την άλλη μεριά της Μάγχης (στην ήπειρο δηλαδή) καμιά πολιτική σκηνή δεν χωλοσκάει για το brexit. Ούτε επείγουσες εκκλήσεις για ανατροπή πρωθυπουργών (πλην, ίσως, της ανακατωσούρας στην ιταλία, όμως αυτή έχει «εσωτερική» προέλευση), ούτε υποσχέσεις για πρόωρες εκλογές, ούτε τίποτα. Κι ωστόσο κυκλοφορούν στη διεθνή δημαγωγία διάφοροι «επώνυμοι» αναλυτές / σχολιαστές που επιμένουν ότι η ε.ε. θα πάθει μεγαλύτερη ζημιά απ’ την επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας στην περίπτωση ενός «σκληρού» ξεσφηνώματος… Είναι πληρωμένοι· προφανώς…

Η πρόσφατη διαρροή στην καθεστωτική sunday times του σχεδίου yellowhammer ήταν σε αγγλική εφημερίδα και αφορούσε την αγγλική κατάσταση “έκτακτης ανάγκης” και την αντιμετώπισή της αν και εφόσον ο λέων ξεσφηνώσει με εκτόνωση αερίων προς τα πίσω· σαν πύραυλος δηλαδή (ή σαν χεσμένος…) Οπωσδήποτε κάποιες προετοιμασίες έχουν γίνει και στην ε.ε., αλλά η πιθανότητα πανικών και βίαιων διαδηλώσεων (που μνημονεύει το σχέδιο yellowhammer) είναι εκτός συζήτησης στην ήπειρο. Κι ωστόσο…

Κι ύστερα είναι η (βόρεια) ιρλανδία (για την σκωτία δεν νοιάζεται το yellowhammer;). Θα ήταν αρκετό μόνο αυτό το ζήτημα για να κρεμαστεί απ’ το Big Ben ο Bor-Duk και όλη η αγέλη του εάν στις 31 Οκτώβρη πάρει το καπελάκι του και το παίξει «ελευθερωτής». Η ήπειρος, απ’ την μεριά της, σαν ε.ε., το πρόβλημα που έχει αν ξαναστηθούν σύνορα μεταξύ ιρλανδίας και βόρειας ιρλανδίας είναι το πόσο ανοικτά θα στηρίξει τους βορειοϊρλανδούς καθολικούς…

Κι ωστόσο κυκλοφορούν στη διεθνή δημαγωγία διάφοροι…

Επιχείρηση χρυσότσιχλα 2

Τρίτη 20 Αυγούστου. Το ζήτημα του καθεστώτος της βόρειας ιρλανδίας και το σκίσιμο της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής (που θα γίνει αναπόφευκτα με το «σκληρό brexit») είναι ακόμα χειρότερο απ’ όσο περιγράφεται.

Η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής ανάμεσα στο αγγλικό κράτος και στον IRA έγινε εφικτή σε μεγάλο βαθμό χάρη στην αμερικανική μεσολάβηση – πρόεδρος, τότε, ήταν ο Clinton. Η μεσολάβηση της κυβέρνησης Clinton και τα χαρακτηριστικά που είχε αυτή, οφείλονταν με την σειρά τους στην μεγάλη πίεση του ιρλανδοαμερικανικού λόμπυ: οι ιρλανδοί είναι ίσως η μαζικότερη εθνότητα που μετανάστευσε στις ηπα. Ανάμεσα στο 1820 και το 1930 τουλάχιστον 4,5 εκατομμύρια ιρλανδοί αναζήτησαν την τύχη τους στη «χώρα της ελευθερίας»…

Τώρα, η προοπτική να πάει στα σκουπίδια η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής απ’ τον Bor-Duk και την κυβερνοσυμμορία του έχει ξεσηκώσει τους ιρλανδικής καταγωγής αμερικάνους (άσχετα από πολιτική τοποθέτηση). Έτσι ώστε η «εμπορική συμφωνία» που υπόσχεται το ψόφιο κουνάβι στον Bor-Duk σαν έπαθλο για το άγριο ξεσφήνωμα είναι όνειρο θερινής νυκτός ακόμα πιο αέρινο απ’ την αγορά της γροιλανδίας… Έχει αναγγελθεί ήδη στην Ουάσιγκτον, διακομματικά: τίποτα δεν πρόκειται να περάσει! Με απλά λόγια: το hard brexit δεν θα είναι καταστροφικό μόνο εντός συνόρων για την επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας. Θα έχει σοβαρές συνέπειες και για τις σχέσεις της με τον «μεγάλο προστάτη» της.

Κι ωστόσο κυκλοφορούν στη διεθνή δημαγωγία διάφοροι «επώνυμοι» αναλυτές / σχολιαστές που επιμένουν ότι η ε.ε. θα πάθει μεγαλύτερη ζημιά απ’ την επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας στην περίπτωση ενός «σκληρού» ξεσφηνώματος…

Γιατί, όμως, τα αναφέρουμε αυτά; Επειδή η περίπτωση του αγγλικού συνδρόμου μεγαλείου και του πόσο παρανοϊκά πολιτεύεται στις σχέσεις του με την ε.ε. (κάτω από διάφορες επευφημίες) είναι case study. Από απόσταση και με ασφάλεια μπορεί κανείς να δει τι συνέβαινε στην περίπτωση του ελληνικού συνδρόμου μεγαλείου, και της δικής του παράνοιας, και μάλιστα στην ακόμα πιο σύνθετη σχέση του ελλαδιστάν όχι μόνο με την ε.ε. αλλά και την ευρωζώνη.

Τους κανάγιες εσωτερικού, που υποστήριζαν με απύθμενο θράσος ότι «έλα μωρέ, τους έχουμε στο χέρι» (τους γερμανούς, τους γάλλους, τους ολλανδούς, τους εσθονούς… όλους μαζί!) και ότι «αυτοί θα πάθουν μεγαλύτερη ζημιά απο εμάς», άρα “μας φοβούνται”, τους ξέρουμε. Αρκετοί από δαύτους κυβέρνησαν κιόλας· αν και όχι όλοι. Θυμάστε, όμως, τι αβάντα έκαναν διάφοροι «επώνυμοι» της διεθνούς δημαγωγίας που υποστηρίζαν, με το υψηλό τους κύρος, τα ίδια; Θυμάστε όλη την αμερικανοαγγλικής προέλευσης «φιλολογία» για το όφελος του grexit;

Είτε θυμάστε είτε όχι, μπορείτε να απολαύσετε το πόσο μακρυά μπορεί να φτάσει η δημαγωγία, χωρίς να έχετε γεμάτο το καθιστικό σας με κωλόχαρτα. Όχι, τουλάχιστον, τώρα…

(Παρεπιπτόντως: η «κατά κεφαλήν» – ας το πούμε έτσι… – κατανάλωση κωλόχαρτων στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας είναι η μεγαλύτερη στην ευρώπη.

Δεν είναι προς τιμήν του βασιλείου, αλλά το θέμα είναι από καιρό ευρωπαϊκό ανέκδοτο…)

(φωτογραφία: Κι εγώ τι φταίω; αναρωτήθηκε η χρυσότσιχλα / yellowhammer…

Και έφυγε πετώντας…)

Ποιός ματώνει 2;

Πέμπτη 15 Αυγούστου. Ο αγροτοβιομηχανικός κλάδος των ηπα τραβάει ζόρια. Καταστροφικές πλημμύρες σε εκατομμύρια στρώματα εμπόδισαν φέτος τις σπορές, ενώ αλλού οι σοδειές ήταν μέτριες. Σ’ αυτές τις συνθήκες η απόφαση του Πεκίνου (εμπορικός πόλεμος γαρ) να στραφεί σε άλλες αγορές αγροτικών είναι το τελευταίο καρφί στο φέρετρο. Ας σημειωθεί πως η κίνα ήταν μέχρι πρόσφατα ο αγοραστής του 60% της αμερικανικής παραγωγής σόγιας – για να μην μιλήσουμε για άλλα είδη. Τώρα έχει δηλώσει ότι σταματάει τις εισαγωγές απ’ τις ηπα και στρέφεται σε «εναλλακτικές», όπως της βραζιλίας (πράγμα που σημαίνει επιτάχυνση της καταστροφής εκτάσεων στα δάση του Αμαζονίου).

Υπολογίζεται ότι το μέσο χρέος των αμερικάνων αγροτο-παραγωγών ανά εκμετάλλευση έχει φτάσει στα 1,3 μύρια δολάρια. Και δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα, ούτε για το 2020. Το να «ανοίγουν» κι αλλού εκτάσεις για να καλύψουν τις κινεζικές ανάγκες σημαίνει, είτε με “εμπορικό πόλεμο” είτε χωρίς, υπερπαραγωγή· μείωση των τιμών αλλά και αδυναμία διάθεσης.

Παλιοεποχή, παλιόκαιρος και παλιοκοινωνία…

Πάνω απ’ όλα η εμπιστοσύνη…

Πέμπτη 8 Αυγούστου. … Το αποτέλεσμα είναι ότι τα χρέη των αμερικάνων, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα στεγαστικά δάνεια, ανέρχονται πλέον σε 4 τρισ. δολάρια και καταγράφουν ιστορικό υψηλό…. Υπό μία έννοια η αύξηση του δανεισμού αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης στην οικονομία… Παράλληλα όμως η συσσώρευση χρεών είναι συνώνυμο του οικονομικού κινδύνου…

Είναι γνωστό ότι ο αμερικανικός καπιταλισμός είναι “οικονομία χρέους”. Και ότι αν δεν δανείζεσαι και δεν χρωστάς θεωρείσαι από ανυπόληπος μέχρι ύποπτος. Όταν, όμως, σου πετάνε στα μούτρα ότι η “ψήφος εμπιστοσύνης” είναι, ταυτόχρονα, “οικονομικός κίνδυνος” τότε θέλουν να σε κάνουν τόσο ηλίθιο όσο το να τραβάς selfie πάνω στην τροχιά ενός μαγνητικού τραίνου την ώρα που επιταχύνει.

Παίζει το ίδιο έργο εκεί, όπως εδώ και 2 ή 3 δεκαετίες: συντήρηση της κατανάλωσης (και άρα της καπιταλιστικής ιδεολογικής κυριαρχίας) μέσω της υποθήκευσης του μέλλοντος. Ξέρουν οι αμερικάνοι κάποια περίπτωση στην ιστορία που, όταν ήρθε η ώρα του ξεχρεώματος, να νίκησαν οι οφειλέτες και όχι οι δανειστές; Δεν ξέρουν – γιατί δεν υπάρχει…

Let’s go hell λοιπόν…