Είκοσι χρόνια μετά…

Παρασκευή 22 Νοέμβρη. Ήταν ο τέλειος αποπροσανατολισμός! Τόσο τέλειος που κανένας δεν πρόκειται να αναλάβει ποτέ την ευθύνη γι’ αυτόν! Τόσο τέλειος που κανείς δεν θα ζητήσει ποτέ την ευθύνη από κανέναν! (Και τι περίμενες ρε μαλάκα; – θα έλεγε μια φωνή… Post modern και σαπίλα!)

Αντί να είναι στο στόχαστρο οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής (και κλοπής…) του πλούτου (δηλαδή αυτό που λέγεται «σχέσεις εργασίας» και όλα τα σχετικά που δεν είναι λίγα…) σημαδεύτηκαν οι σχέσεις διανομής (των εμπορευμάτων). Και μάλιστα στην πιο «κορυφαία» (δηλαδή: διακρατική…) θέσμισή τους: ο παγκόσμιος οργανισμός εμπορίου (world trade organization – wto)… Το διεθνές εμπόριο μπήκε στο στόχαστρο…

Η μάχη του Seattle (κυρίως: η καταστολή της), στις 30 Νοέμβρη του 1999, είχε στόχο μια σύνοδο του wto. Εγκαινιάζοντας το «φαινόμενο της αντιπαγκοσμιοποίησης» (αρνηθήκαμε τότε τον χαρακτηρισμό «κίνημα», και τον αρνούμαστε πάντα! – είχαμε δίκιο, αλλά μάταια…) ο wto δεν έλειψε σαν βασικός στόχος σε καμμία απ’ τις διαδηλώσεις των επόμενων χρόνων (με αφορμή συνόδους ή παρόμοιες συναντήσεις πολιτικών βιτρινών) σε κανένα μέρος του κόσμου…

Ποιός θα το περίμενε, λοιπόν, ότι τα «καλύτερα» όνειρα όλων αυτών των εκατομυρίων διαδηλωτών γίνονται πραγματικότητα!!! Ποιός θα το περίμενε ότι αυτήν την τεράστια επιτυχία του τέλους του wto δεν θα την πανηγυρίσει κανένας απ’ αυτά τα εκατομύρια! Κι όμως, είναι αλήθεια: ο wto μετράει όχι μήνες αλλά εβδομάδες….

Σε λιγότερο από 3 βδομάδες, στις 10 Δεκέμβρη, ένα απ’ τα βασικότερα όργανα του wto θα πάψει να λειτουργεί. Στα αγγλικά λέγεται «appellate body» – στα ελληνικά, με κάπως ελεύθερη μετάφραση, θα το πούμε συμβούλιο προσφυγών. Το συμβούλιο προσφυγών είναι ένα επταμελές σώμα δικαστών εμπορικού δικαίου, που διορίζονται συναινετικά για 4ετή θητεία απ’ το σύνολο των μελών του wto (164 κράτη). Αυτό το επταμελές συμβούλιο προσφυγών είναι που εξετάζει τις υποθέσεις των κρατών που έχουν εμπορικές κόντρες και προσφεύγουν για μια «λύση» στον wto. Οι αποφάσεις του είναι εφαρμόσιμες μόνο αν τις δεχτούν όλοι οι αντίδικοι. Αν όχι, γίνεται επαναξέταση της υπόθεσης από τρεις εκ των εφτά μελών.

Από τον Σεπτέμβρη του 2017 δεν έχει γίνει καμμία αντικατάσταση μέλους απ’ τα εφτά του συμβουλίου προσφυγών, παρότι έληξε η θητεία τριών και ένας τέταρτος παραιτήθηκε. Η αδυναμία οφείλεται στην έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των κρατών μελών του wto… Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, το συμβoύλιο προσφυγών έχει μόνο 3 μέλη, ο ελάχιστος αριθμός για να θεωρείται αξιόπιστη η λειτουργία του. Όμως στις 10 Δεκέμβρη λήγει η θητεία άλλων δύο, που επίσης δεν προβλέπεται να αντικατασταθούν. Έτσι, «αθόρυβα» τελειώνει το συμβούλιο προσφυγών, και μαζί του η διαδικασία επίλυσης εμπορικών διαφορών του wto. Δεν μένει και τίποτα σπουδαίο απ’ αυτόν τον οργανισμό που μισήθηκε τόσο πολύ…

Τώρα…

Παρασκευή 22 Νοέμβρη. Ένας βασικός λόγος για την διάλυση του συμβουλίου προσφυγών και, κατά συνέπεια, του μηχανισμού επίλυσης εμπορικών διαφορών του wto, και (πάλι κατά συνέπεια) του wto συνολικά, είναι η απόφαση του ψοφιοκουναβιστάν να τελειώνει με τους πολυμερείς οργανισμούς. Το ψόφιο κουνάβι (και κάποιοι συμμαχοί του στον wto) βάζει απ’ το ’17 βέτο στη στελέχωση του συμβουλίου προσφυγών, απαιτώντας «μεταρρυθμίσεις» στον οργανισμό. Τον οποίο κατηγορεί ότι δεν προστατεύει σωστά τα αμερικανικά συμφέροντα. Η ε.ε., η κίνα και η ρωσία διαφωνούν φυσικά (ο καθένας απ’ την δική του αφετηρία), οπότε οι καρέκλες μένουν άδειες. Και τα λοιπά και τα λοιπά.

Ωστόσο το ζήτημα δεν είναι οι «μεταρρυθμίσεις». Η Ουάσιγκτον έχει αποφασίσει – και το έδειξε ήδη απ’ το 2003 όταν ήθελε να εισβάλει στο ιράκ – ότι οι «πολυμερείς οργανισμοί», κάτι οηε, κάτι ποε, κάτι συμφωνία για το κλίμα, κάτι πολυμερείς περιφερειακές συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, δεν βολεύουν τον αμερικανικό καπιταλισμό. Το πολύ πολύ αυτό που επιδιώκει η Ουάσιγκτον είναι «συμμαχίες προθύμων», ανά περίπτωση. Η θρυλική «παγκοσμιοποίηση» που είχε τόσους εχθρούς (ανάθεμα κι αν κατάλαβαν ποτέ ότι ήταν απλά ένα στάδιο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης…) βόλευε την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο για όσο είχαν το πάνω χέρι , στις τεχνολογικές εφαρμογές, στον χρηματοπιστωτισμό και στο εμπόριο. Απ’ την στιγμή που τα έχασαν (κυρίως λόγω της κίνας, της ε.ε., και της εξελισσόμενης αποδολαριοποίησης) «παγκοσμιοποίηση γιοκ!»

Οι κυρώσεις κατά του Πεκίνου (και της ε.ε.) και ο «εμπορικός πόλεμος» που έχει κηρύξει το ψοφιοκουναβιστάν εξελίσσονται εκτός wto – δεν το έχετε καταλάβει; Η γραμμή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού είναι «πυροβολάμε πρώτοι (όσο έχουμε ακόμα σφαίρες) – και δεν μπορεί, κάποιους θα τους φάμε…» Αυτά τα δικαστικά και δήθεν αμερόληπτα συμβούλια προσφυγών είναι περιττό βάρος· όσο περιττοί θα ήταν οι δικαστές στην μονομαχία στο Ελ Πάσο ή στον καλό, τον κακό και τον άσχημο.

Ο wto (έχει το ενδιαφέρον του, οι ιστορικοί του μέλλοντος ασφαλώς θα ασχοληθούν) δεν είναι τέκτο του «ψυχρού πολέμου». Δεν έχει την γενεαλογία του οηε. Ο wto διαδέχτηκε την gatt, ιδρύθηκε το 1995, και είναι καθαρόαιμο τέκνο της αμερικανο-αγγλικής βεβαιότητας ότι «τώρα, σαν νικητές, ελέγχουμε τον κόσμο». Οπότε δεν χρειάζονται εξάσφαιρα· απ’ τα 10 που θα αποφασίζουν οι δικαστές και οι τεχνοκράτες τα 7 θα είναι «αντικειμενικά» υπέρ μας.

Δεν βγήκε… Δεν θα έβγαινε – το λέγαμε από τότε (μάταια…). Το πολυμερές «να το κουβεντιάσουμε ρε παιδί μου» ήταν εκ των πραγμάτων παραμύθι – ο καπιταλισμός ζει, αναπνέει και εξελίσσεται μέσα απ’ τον ανταγωνισμό, τον σκληρό ανταγωνισμό, τον θανατηφόρο ανταγωνισμό. Ή, από ιστορική άποψη, η «παγκοσμιοποίηση» (θα) ήταν ένα σύντομο μεταβατικό στάδιο.

Τώρα που έχει τελειώσει κανείς δεν πανηγυρίζει. Μήπως διατίθεται κανείς για αυτοκριτική;

Φόλες

Παρασκευή 22 Νοέμβρη. Η βασική φόλα, απ’ την αρχήν, ήταν η ηλίθια ιδέα ότι αν το κράτος του κονγκό (π.χ.) ή το αμερικανικό κράτος δεν συμμετέχει σε «πολυμερείς οργανισμούς και συμφωνίες», τότε οι αγρότες (του κονγκό) ή οι βιομηχανικοί εργάτες (των ηπα) θα περνάνε καλύτερα. Η ιδέα του «φαινομένου της αντιπαγκοσμιοποίησης» ήταν τόσο άσχετη με την πραγματικότητα ώστε ήταν εξ’ αρχής αντιδραστική: αν, αντί για διεθνείς συμφωνίες και δεσμεύσεις κάνουν κουμάντο τα εθνικά κράτη στο διεθνές εμπόριο (φενάκη!!!), με δασμούς και υποτιμήσεις των εθνικών νομισμάτων τους, τότε οι εργατικές τάξεις και οι πληβείοι θα έχουν όφελος (φενάκη υψωμένη εις την Ν!!!). Μα τα περιβόητα «εθνικά κράτη» ήταν τα κύτταρα της «παγκοσμιοποίησης», και ιστορικά προηγήθηκαν… Λοιπόν; Οι αγρότες του κονγκό και οι αμερικάνοι εργάτες πως όριζαν την «τύχη» τους (την τιμή της εργατικής τους δύναμης) πριν;
Πέρασε ο καιρός και η φόλα άνθισε και έκανε σπόρους: ψόφιο κουνάβι, Trump. Η φάτσα του είναι συμβολική – όχι όμως το «πρόγραμμα» με τα ρεβόλβερ. Όπως συμβολική ήταν η συμμετοχή του ακροδεξιού («παλαιοσυντηρητικού») Patrick Buchanan (σύμβουλος του Nixon και του Reagan…) και των όχι αμελητέων κοκκινόσβερκων οπαδών του στη «μάχη του Seattle», το 1999 – όχι όμως και η εθνικιστική προοπτική των αντιδράσεων στη σφαίρα της διανομής / κυκλοφορίας των εμπορευμάτων.

Οι ηλίθιοι θα πουν ότι η κριτική μας είναι «εργατίστικη». Λάθος! Είναι, απλά, ρεαλιστική. Αν οι υποτελείς γκρινιάζουν ότι «νοιώθουν φτωχοί» από εμπορεύματα μπορείς σαν συλλογικό αφεντικό να κάνεις τρία πράγματα: πρώτον «εκπτώσεις» στην κατανάλωση (πάρτε «μαύρες Παρασκευές μαλάκες!»…)· δεύτερον κατανάλωση με δανεικά· τρίτον δωρεάν κατανάλωση συμβόλων… Αν, όμως, θεωρούν ότι τους κλέβεις όταν δουλεύουν; Χμμμμ… Εκεί τα πράγματα ζορίζουν.

Το «φαινόμενο της αντιπαγκοσμιοποίησης» καθοδηγήθηκε έτσι ώστε να προετοιμάζει τις εθνικιστικές κρατικές πολιτικές όταν – θέμα χρόνου… – οι πολυμέρειες θα τέλειωναν. Οι πολύχρωμοι διαδηλωτές ήταν (και συγγνώμη…) οι χρήσιμοι ηλίθιοι που τράβηξαν το κάρο της καπιταλιστικής εξέλιξης. Απ’ την αρχή ξέραμε ότι το γαλλικό κράτος χρηματοδοτούσε το «φαινόμενο της αντιπαγκοσμιοποίησης». Και δεν ήταν καθόλου δύσκολο να σκεφτούμε ότι το ίδιο έκαναν διάφορα αφεντικά στις ηπα και όχι μόνο – τί στο διάβολο;

Κάπως έτσι τελειώνει ο wto…. Αλλά η κηδεία του θα γίνει «σε κλειστό κύκλο»… Οι «εξτρεμιστές της αντιπαγκοσμιοποίησης», αν το πάρουν χαμπάρι, ας στείλουν κανά στεφάνι…

(φωτογραφίες: Με το μεταφυσικό σύνθημα «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» – χωρίς αίμα, χωρίς πόνο, χωρίς δάκρυα, κυριλέ, «φασούλα» ρε παιδί μου! – πολλοί μικρο- και μεσο-αστοί παραμυθιάστηκαν. Και κάποιοι έβγαλαν το κάτι τις τους· όχι το ψωμί αλλά το παντεσπάνι τους.

Αλλά έτσι είναι, και έτσι ήταν πάντα το παπαδαριό, άσχετα από μορφή και συνθήματα. Έτσι θα συνεχίσει να είναι. Πάντα υπάρχει ένας «άλλος κόσμος» – στον άλλο κόσμο…

Όσοι λιγουρεύονται παραμύθια, παραμύθια θα φάνε. Κι όσοι φοβούνται να ματώσουν και να ξαναματώσουν κυριολεκτικά, με φόλες θα χορταίνουν.

Στον αιώνα των αιώνων αμίν…)

Τα κουνάβια, ψόφια ή όχι

Πέμπτη 2 Μάρτη. Έχει γίνει ντεμοντέ να συσχετίζονται αυτό που λέγεται “εξωτερική πολιτική” και η οικονομική κατάσταση των κρατών / αφεντικών. Κι όμως έτσι ακριβώς συμβαίνει πάντα. Η αναμφισβήτητη “πυρηνική υπεροχή” που προωθεί η Ουάσιγκτον είναι αξεδιάλυτα δεμένη με την “οικονομική πολιτική” που σχεδιάζουν οι συντηρητικοί. Πρόκειται για τις δύο όψεις του νόμισματος “η αμερική πρώτη και πάνω απ’ όλους”.

Οι καθεστωτικοί financial times έγραψαν χτες ότι η κυβέρνηση του ψόφιου κουναβιού προετοιμάζει γραπτά το πλαίσιο της «εμπορικής πολιτικής» της, το οποίο θα καταθέσει για έγκριση στο Κογκρέσσο την Παρασκευή. Βάση αυτής της πολιτικής είναι η ουσιαστική αποχώρηση των ηπα απ’ τον π.ο.ε.! Για την ακρίβεια εκείνο που σκοπεύει να κάνει η Ουάσιγκτον είναι να ΜΗΝ εφαρμόζει οποιεσδήποτε αποφάσεις του «παγκόσμιου οργανισμού εμπορίου» δεν την συμφέρουν. Αυτό σερβιρισμένο σαν πράξη «εθνικής ανεξαρτησίας»… Όμως κάτι τέτοιο, φυσικά, σημαίνει bye bye WTO…

Οι antiglobal θα πανηγυρίσουν… Μόνο που σε έναν καπιταλιστικό κόσμο που δεν θα ισχύουν καν και καν τα προσχήματα των διεθνών συμφωνιών και όπου, άρα, οι ανταγωνισμοί θα μπορούν να εκφράζονται «ελεύθερα», τα πυρηνικά και λοιπά οπλοστάσια θα πάρουν τον πρώτο λόγο…