Σάββατο 9 Νοέμβρη. …Την ίδια μούρη έχουν. Όπως λέει μια ψυχή: απ’ τον βαθύ αμερικάνικο νότο στο βαθύ ελλαδιστάν: ένας φλεγόμενος σταυρός δρόμος!
(Στο κάτω κάτω, με τόση εθνική συμμαχία, γιατί το ντόπιο φασισταριό να μην αντιγράφει το αμερικάνικο, έστω και στις εκδοχές των ‘50s;)
Παρασκευή 8 Νοέμβρη. Η Αλίκη, που βρίσκεται ήδη στη χώρα των θαυμάτων, βρίσκεται ξαφνικά σ’ ένα δωμάτιο με μια πόρτα τόσο μικρή ώστε δεν μπορεί να την περάσει για να διαφύγει. Σ’ ένα μικρό τραπέζι ανακαλύπτει ξαφνικά ένα μικροσκοπικό μπουκάλι, που σίγουρα δεν ήταν εκεί πριν. Γύρω απ’ το λαιμό του μπουκαλιού υπάρχει μια χάρτινη ετικέτα με τις λέξεις «ΠΙΕΣ ΜΕ» με ωραία μεγάλα γράμματα.
Η Αλίκη εξετάζει προσεκτικά το μπουκάλι. Δεν γράφει πουθενά δηλητήριο. Η Αλίκη αδειάζει το υγρό στο στόμα της – έχει μια παράξενη γεύση. Αλλά μόλις το πιεί η Αλίκη αρχίζει να μικραίνει, να μικραίνει, να μικραίνει, και γίνεται μόλις δεκαεπέντε πόντους ύψος. Όσο χρειαζόταν για να βγει απ’ την πόρτα…
Το παραμύθι του Lewis Carroll (ψευδώνυμο του Charles Lutwidge Dodgson), γραμμένο το 1865, δύσκολα θα θεωρούνταν αλληγορία της συμβιβασμένης ζωής στον 21ο αιώνα· ακόμα κι αν τα παραισθησιαγόνα είναι πολύ αποτελεσματικότερα απ’ ότι 150 χρόνια πριν. Και πολύ πιο δημοφιλή.
Είναι αλήθεια όμως ότι για διάφορους λόγους (και μ’ όχι πολλούς τρόπους) είναι πανεύκολο να μικραίνει σήμερα ο καθένας. Όχι επειδή πρέπει να περάσει μια πόρτα μικρή. Αλλά επειδή θέλει να κρυφτεί, να περάσει απαρατήρητος – την ώρα που, ταυτόχρονα, νοιώθει πολύ σπουδαίος και σημαντικός. Είμαι μικρός για να τα βάλω με τη σαπίλα του κόσμου· αλλά είμαι ένα υπετροφικό Εγώ στον μικρότερο ή μεγαλύτερο κοινωνικό κύκλο μου. Που αποτελείται από επίσης υπερτροφικά Εγώ.
Τι προκαλεί αυτή η ταυτόχρονη, διαρκής και εντατική συστολή / διαστολή; Ανισορροπία, έως παράνοια, σαν κοινωνική συνθήκη. Αλλά όταν μια κατάσταση ανισορροπίας γίνεται κοινωνική συνθήκη, τότε όποιος κρατάει ισορροπία γίνεται ο «ξένος», ο «τρελός»· ακόμα και ο εχθρός.
Στην εποχή του «βασιλιά socializing» όποιος φωνάξει «ο βασιλιάς είναι γυμνός» κινδυνεύει να γίνει απόβλητος…
Ένας λόγος παραπάνω για όσους και όσες το αντέχουν να μένουν στην άκρη του κόσμου βλέποντάς τον ολόκληρο, σ’ όλο το μέγεθος της αθλιότητάς του – κι ας τους πουν περιθωριακούς.
Τετάρτη 6 Νοέμβρη. Στα τέλη των ‘80s και στις αρχές των ‘90s, όταν έγιναν οι ιδιωτικοποιήσεις των ως τότε κρατικών τραπεζών, η οτοε (το συνδικάτο των τραπεζοϋπαλλήλων που τότε δεν ήταν εργοδοτικό) έδωσε μάχες αξιοσημείωτες. Όμως κάθε φορά που μια απεργία των τραπεζοϋπαλλήλων ξεπερνούσε τις 3 ή 4 μέρες (πράγμα που συνέβαινε συχνά…) άρχιζαν οι οιμωγές: ο κόσμος (δηλαδή οι διαφόρων μεγεθών επιχειρηματίες) αναγκάζεται να καταφεύγει στους τοκογλύφους!… Για να παίρνει τα απαραίτητα δάνεια για «κεφάλαια κίνησης» – για παράδειγμα.
Αυτές τις δουλειές των «τοκογλυφικών» δανείων τις κάνουν συστηματικά όσοι έχουν ρευστό σε μεγάλες ποσότητες· και μερικούς πιστολάδες για να είναι βέβαιοι ότι ο δανειστής δεν θα κηρύξει «στάση πληρωμών»… Το ποιοί είχαν αυτά τα δύο προσόντα στις αρχές της δεκαετίας του ’90 δεν έγινε γνωστό. Κρίμα. Μάθαμε όμως αυτό το χρήσιμο: εκτός απ’ το «επίσημο» υπάρχει και «ανεπίσημο» τραπεζικό σύστημα… (Που μπορεί και να επικοινωνούν…)
Τα χρόνια πέρασαν, τα παιδιά μεγάλωσαν, τα παντελονάκια κόντυναν, και ήρθαν οι μαύρες εποχές της κατάρρευσης των ελληνικών τραπεζών. Σταμάτησαν να δανείζουν ή δάνειζαν με τέτοιο σταγονόμετρο ώστε το «επίσημο» χρηματοπιστωτικό σύστημα βγήκε ουσιαστικά εκτός λειτουργίας για χρόνια…
Το πάρτυ της «τοκογλυφίας»! Ακούσατε τίποτα γι’ αυτήν; Ακούσατε τίποτα για μεγάλης έκτασης εκκαθαρίσεις τέτοιων κυκλωμάτων; Όχι!!! Είναι το πολύ δύο (2) οι τέτοιου είδους περιπτώσεις τα τελευταία 10 χρόνια που έτυχαν αστυνομικής διαχείρισης. Έτσι ώστε να μπορεί να τις αποδώσει κάποιος σε κόντρες μεταξύ διαφορετικών «ανεπίσημων τραπεζών» παρά σε κάποια έκλαμψη «αρετής» του ελληνικού κράτους.
Με δυο λόγια: οι «διακριτές ισορροπίες» κρατήθηκαν, σε μια μεγάλη, άγνωστο πόσο μεγάλη, έκταση (και ένταση) διαχείρισης της εντόπιας κρίσης α λα ελληνικά. Θα πρέπει να είναι αρκετοί οι στυλοβάτες αυτών των «διακριτών ισορροπιών», διάσπαρτοι στην επικράτεια. (Με το αζημίωτο και το συμπάθειο).
Ένα μόνο απέμεινε εκκρεμές: πόσες, άραγε, απ’ τις αυτοκτονίες λόγω οικονομικής απόγνωσης όλα αυτά τα χρόνια οφείλονται στις αδιάλλακτες υπηρεσίες αυτού του «ανεπίσημου» τραπεζικού συστήματος, το οποίο, ας το επαναλάβουμε, πέρα απ’ το άφθονο ρευστό διαθέτει και τους απαραίτητους πιστολάδες για τις εισπράξεις… ε;;
Πόσοι άραγε αυτοκτόνησαν για να γλυτώσουν την τιμωρία για το «ανεπίσημο κόκκινο δάνειο» τους;
(φωτογραφία: Όχι τα τέλη αλλά οι αρχές της δεκαετίας του ’80… Τότε οι τράπεζες δεν είχαν καθόλου τον κεντρικό ρόλο στην καθημερινή ζωή των «απλών ανθρώπων» που απέκτησαν πολύ αργότερα…)
Παρασκευή 1 Νοέμβρη. Εντάξει λοιπόν. Το ψόφιο κουνάβι δεν το εννοούσε σοβαρά ότι ένας σκύλος είναι «american hero» και ότι θα μπορούσε να τον παρασημοφορήσει… Έκανε πλάκα – απλά. (Με τι ακριβώς αστειευόταν το ψόφιο κουνάβι;). Αν, τέλος πάντων, το αστείο είναι το άλλοθι του γελοίου, ας κάνουμε ότι δεν καταλαβαίνουμε κι ας πάμε παρακάτω.
Ενώ ιστορικές αναλύσεις για άλλες εποχές υπάρχουν πολλές, με το πλεονέκτημα του «εκ των υστέρων», ειδικά για την παρακμή των «μεγάλων δυνάμεων» αυτών των άλλων εποχών, η κριτική – και μάλιστα η εργατική – ανάλυση σε «πραγματικό χρόνο» είναι, πράγματι, δύσκολο έργο. Τι νόημα έχει όμως οποιαδήποτε αναλυτική εργατική εργαλειοθήκη αν δεν λειτουργεί συγχρονικά; Η κριτική απ’ τις θέσεις της τάξης δεν προορίζεται για απομνημονεύματα και μαυσωλεία!
Η παρακμή της «μόνης (μόλις απ’ το ’90 και μετά) υπερδύναμης» δεν είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται μόνο σε πεδία διπλωματικών ελιγμών, κελαηδισμάτων και δευτερεουσών μαχών. Είναι, επίσης (και από μερικές απόψεις κυρίως) μια διαδικασία που εξελίσσεται στην πολιτική καρδιά της υπερδύναμης· στο κέντρο του συστήματος εξουσίας στις ηπα. (Να θυμίσουμε ότι τέλος της σοβιετικής ένωσης δεν ήταν η πτώση του τείχους στη γερμανία, αλλά το αποτυχημένο μεν πραξικόπημα δε στις 21 Αυγούστου του 1991 – στην καρδιά της Μόσχας: τα τανκς που κύκλωσαν το Κρεμλίνο…)
Στη διάρκεια της «χρυσής εποχής» του αμερικανικού ιμπεριαλισμού (και της αμερικανικής ευδαιμονίας), ας πούμε στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα, ο πυρήνας των κανόνων πολιτικής διεύθυνσης στο εσωτερικό διαμορφώθηκε άμεσα ή έμμεσα με βάση τις επιτυχίες (ή τις αποτυχίες) εκτός συνόρων. Ο πόλεμος και η ήττα στο βιετνάμ είναι η επιτομή του πως το «έξω απ’ τα σύνορα» και το «μέσα στα σύνορα» έχουν διαλλεκτική σχέση για κάθε ιμπεριαλιστικό καπιταλιστικό σχηματισμό. Ωστόσο ακόμα και τότε, η αμφισβήτηση των κανόνων πολιτικής διεύθυνσης απ’ τα κάτω, έφτασε (όσο έφτασε) έμμεσα στην κορυφή της πολιτικής εξουσίας. To «σκάνδαλο Watergate», απ’ το 1972 ως το 1974, που οδήγησε στην παραίτηση του τότε προέδρου Nixon (προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα) τον Αύγουστο του 1974, ήταν η κορυφαία εκδήλωση αυτής της έμμεσης κορύφωσης της μαζικής, κινηματικής αμφισβήτησης του πολιτικού συστήματος στις ηπα απ’ τα κάτω. Γιατί δεν επρόκειτο για την αντιπαράθεση μεταξύ «συντηρητικών» και «δημοκρατικών», παρότι αυτή ήταν η φανερή ύλη του «σκανδάλου». Ήταν η σύγκρουση ανάμεσα στο σύστημα διεύθυνσης και σε μια δημοσιογραφία που, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, θεωρούσε ακόμα ότι πρέπει να υπηρετεί το κοινό συμφέρον και όχι τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των πολιτικών βιτρινών.
Ωστόσο, ακόμα κι έτσι, δεν θα έπρεπε να διαφύγει απ’ τον ιστορικό υλιστή η καθόλου σύμπτωση: την ημέρα του ο πρόεδρος των ηπα αναγκαζόταν να γονατίσει μπροστά στην κοινωνική δύναμη της δημοσιότητας, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός στην ανατολική ασία είχε ήδη γονατίσει, αφενός εξαιτίας της πετυχημένης αντίστασης των βορειοβιετναμέζων βιετκόνγκ και αφετέρου εξαιτίας της κοινωνικής δύναμης της δημοσιότητας που είχε εκτοξεύσει το αντιπολεμικό / αντιιμπεριαλιστικό κίνημα στην καρδιά του κτήνους.
(φωτογραφία: Αυτή η φωτογραφία, με το γυμνό κοριτσάκι καμμένο απ’ τις αμερικανικές ναπάλμ να τρέχει κλαίγοντας ανάμεσα σε αμερικάνους πεζοναύτες, δημοσιεύτηκε στις ηπα στις 12 Ιούνη του 1972. Προκάλεσε σοκ σε μια κοινωνία που δεν είχε μπει ακόμα στην ωριμότητα του θεάματος του θανάτου των Άλλων. Ο Nixon αμφισβήτησε την αυθεντικότητα της φωτογραφίας, αλλά είναι αμφίβολο αν υπήρχε έστω και ένας μη φασίστας αμερικάνος που να μην ανατρίχιασε.
Οκτώ μήνες μετά την παραίτηση του Nixon ο αμερικανικός στρατός αποχωρούσε ηττημένος έως ταπεινωμένος απ’ το βιετνάμ…)
Δευτέρα 28 Οκτώβρη. Για να εξηγήσουμε την εθνική λάμψη της βρασνιώτικης έκρηξης πολιτισμού, αντιγράφουμε στοιχεία απ’ την μακριά (και κρυμμένη) ιστορία του ντόπιου φασισμού, ιστορικά τεκμηριωμένη:
… Από τις αρχές του 1922 είχε αρχίσει να συζητιέται σε υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια η εκκένωση της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό. Παρ’ όλα αυτά, όμως, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να απαγορεύσει στον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Η απόφαση αυτή πήρε τη μορφή του νόμου 2870/1922, ο οποίος προέβλεπε αυστηρές πειθαρχικές και χρηματικές ποινές στην περίπτωση σύλληψης πλοίων που θα μετέφεραν πληθυσμό…
… Το πρώτο άρθρο του νόμου ανέφερε: «Απαγορεύεται η εν Ελλάδι αποβίβασις προσώπων ομαδόν αφικνούμενων εξ αλλοδαπής, εφ’ όσον ούτοι δεν είναιεφωδιασμένοι δια τακτικών διαβατηρίων νομίμως θεωρημένων…» Τα υπόλοιπα άρθρα περιγράφουν τις τιμωρίες που θα υφίσταντο οι παραβάτες…
Αν οι πρόσφυγες απ’ την Μικρά Ασία έρχονταν με λαστιχένιες βάρκες είναι σίγουρο ότι οι αρχαιολόγοι θα τις έβρισκαν στον πάτο του Αιγαίου λίγο έξω απ’ την Σάμο, την Χίο, την Μυτιλήνη – κάτω απ’ τις βάρκες των σύγχρονων φυγάδων. Ευτυχώς γι’ αυτούς επρόκειτο να ταξιδέψουν με σιδερένια πλοία – οι τορπίλες δεν είχαν εφευρεθεί ακόμα. Όμως η πατρίδα είχε αναθέσει στον εαυτό της το καθήκον να κάνει ό,τι μπορεί για να τους εμποδίσει:
… Μετά την κατάρρευση του μετώπου, και πέντε ημέρες πριν ο κεμαλικός στρατός μπει στη Σμύρνη, στις 22 Αυγούστου με το παλιό ημερολόγιο, ο Αρμοστής της ελλάδας στην Ιωνία Αριστείδης Στεργιάδης στέλνει στην ελληνική κυβέρνηση τηλεγράφημα με το οποίο ζητά εντολές, αφού πρώτα παραθέτει κάποιες προτάσεις. Μια απ’ αυτές είναι: «Εγκρίνεται εμποδισθώσει αναχωρίσωσι Έλληνες Μικρασιάται δι’ Ελλάδα, ακόμα και όταν είναι εύποροι δυνάμενοι αναχωρήσωσι με συνήθη ταχυδρομικά ατμόπλοια;».
Αυθημερόν η ελληνική κύβέρνηση απάντησε: «Εις απάντησιν της υπ’ αριθμό 2873 συμφωνούμε μεθ’ υμών…»
Μπορεί η πατρίς να ήθελε αλλά να μην είχε τρόπο να εμποδίσει τους πρόσφυγες απ’ την Μικρά Ασία να φτάσουν στα τιμημένα εδάφη της· και να γίνουν, ακόμα και μετά από 100 σχεδόν χρόνια, επιχείρημα. Ήξερε, πάντως, τι ήθελε να τους συμβεί:
… Όλα αυτά υπήρξαν αποτέλεσμα της ειλημμένης πολιτικής εγκατάλειψης των ελλήνων της Μικράς Ασίας στο έλεος των νικητών του Μουσταφά Κεμάλ. Μόνο σ’ αυτό το πλαίσιο μπορεί να γίνει κατανοητός ο διάλογος Παπανδρέου – Στεργιάδη, που παραθέτει ο ιστορικός του μεσοπολέμου Γρηγόρης Δαφνής στο δίτομο έργο του «η ελλάς μεταξύ δύο πολέμων».
Όταν ο Στεργιάδης ανακοίνωσε στο νεαρό τότε πολιτικό Γιώργο Παπανδρέου την επερχόμενη καταστροφή, δέχτηκε την ερώτηση: «Γιατί δεν ειδοποιείτε τον κόσμο να φύγει;». Η απάντηση του έλληνα αρμοστή Σμύρνης ήταν η εξής: «Καλύτερα να μείνουν εδώ να τους σφάξει ο Κεμάλ, γιατί αν πάνε στην Αθήνα θα ανατρέψουν τα πάντα!»
Όχι, δεν ήταν ο Κεμάλ που ήθελε να τους σφάξει. Ήταν το ελληνικό κράτος που το ευχόταν… Οι ιστορικοί αποδίδουν αυτήν την ευχή στο γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση ήταν βασιλική, ενώ οι πρόσφυγες σε μεγάλο βαθμό βενιζελικοί. Ακόμα κι αν αυτό ισχύει, δεν παύει ισχύει και το άλλο: οι υπήκοοι του βασιλείου ένοιωθαν γηγενείς και «όχι πρόσφυγες απ’ την Μικρά Ασία».
Απέμεινε το ηρωϊκό φασισταριό των Βρασνών να υπερασπίζεται αυτά τα «πατροπαράδοτα»…
(φωτογραφία: Δυο τρία ταχύπλοα να είχε το τότε λιμενικό, έναν φασιστοΜουζάλα για υπουργό ανθρωπισμού και έναν ψεκασμένο για υπ.αμ. και θα βλέπατε τι θα γινόταν…)
Δευτέρα 28 Οκτώβρη. Αν νομίζετε ότι πήρατε μια γεύση για το τι σημαίνει «γηγενής έλληνας» σαν ιστορική συνέχεια ανάμεσα στους αιώνες (εν προκειμένω απ’ τον 20ο αιώνα στον 21ο) έχετε πολύ περισσότερα να μάθετε.
Στη Σμύρνη υπήρχε ορφανοτροφείο, με 500 παιδιά, αγόρια και κορίτσια. Με δεδομένο ότι είχε δημιουργηθεί ήδη (απ’ το τέλος του Α παγκόσμιου πολέμου) η Κοινωνία των Εθνών με φιλειρηνικούς και ανθρωπιστικούς σκοπούς, το ελληνικό κράτος θα έπρεπε, τουλάχιστον, να δείξει στην τότε «διεθνή κοινότητα» ότι κάνει κάτι γι’ αυτά τα 500 παιδιά (κάθε ομοιότητα με την πραγματική μεταχείριση των ανήλικων προσφύγων και των δύο φύλων, σήμερα υπόκειται, απλά, στα «πατροπαράδοτα»…)
Αλλά το ελληνικό κράτος δεν ήθελε να κάνει τίποτα. Ούτε γι’ αυτά τα 500 «ασυνόδευτα» παιδιά ούτε για κανέναν άλλον:
… Η ερευνήτρια Διονυσία Νέδα υποστηρίζει ότι αυτά που μεταφέρθηκαν με ασφάλεια στην ελλάδα είναι αυτά που κατέληξαν στα ορφανοτροφεία της ελλάδας. Τα υπόλοιπα βρέθηκαν μετέωρα… Κάποια απ’ αυτά με την άφιξή τους στον Πειραιά τα διοχέτευσαν στο κρατικό πορνείο των Βούρλων της Δραπετσώνας.
Το ακίνητο των Βούρλων ανήκε στην οικογένεια Πιπινέλη, η οποία το είχε νοικιάσει στο κράτος και εισέπραττε το ενοίκιο. Το κρατικό πορνείο δημιουργήθηκε το 1875 και ο εργολάβος που ανέλαβε να κατασκευάσει το συγκρότητα κτιρίων λεγόταν Νικόλαος Μπόμπολας. Είναι γνωστό ότι ιδιοκτήτρια του ακινήτου κατά τη δεκαετία του ’30 ήταν η μητέρα του πολιτικού Παναγιώτη Πιπινέλη.
Η εκτίμηση των ερευνητών είναι ότι υπήρχε δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατικών υπαλλήλων, αστυνομικών και προαγωγών. Το γεγονός της προώθησης μικρών κοριτσιών από το ορφανοτροφείο Σμύρνης στο πορνείο των Βούρλων φαίνεται ότι υπήρξε ανεξάρτητο από το εμπόριο λευκής σαρκός που άνθισε με την άφιξη των μικρασιατών προσφύγων…
Το ότι μπορεί να χρειαστεί ακόμα κι ένας αιώνας για να καταγραφεί (διακριτικά και, προφανώς, έξω και μακριά απ’ τα σχολικά «βιβλία εθνικής ιστορίας») τι ακριβώς ήταν η «ελληνική φιλοξενία» στους «τουρκόσπορους», επιβεβαιώνει το γιατί τόσοι πολλοί σημερινοί «φιλάνθρωποι» και «φιλομετανάστες» το έχουν εύκολο να κάνουν το κορόιδο για το τι συμβαίνει σε βάρος των προσφύγων / μεταναστών τα τελευταία χρόνια. Με «εθνική ενότητα».
Νομίζετε ότι τα «δίκτυα συνεργασίας» του ’22 χάθηκαν μέσα στο χρόνο; Ότι ξεπεράστηκαν;
(φωτογραφία: Προσφυγικά παραπήγματα στο λιμάνι της Σαλονίκης το 1922. Οι βρασνιώτες γιόρταζαν τα 1903α γενέθλιά τους και δεν πήραν χαμπάρι…)
Δευτέρα 28 Οκτώβρη. Στη νότια τουρκία, αν δεν το ξέρετε, υπάρχουν μεγάλοι προσφυγικοί καταυλισμοί. Με όλες τις διεθνείς προδιαγραφές συνθηκών ζωής. Δεν υπάρχουν «Μόριες» στη νότια τουρκία. (Ο πρόσφατος τουρκικός ρατσισμός εναντίον των προσφύγων είναι κρατικά καθοδηγούμενος: για να πιεστούν να αρχίσουν την επιτροφή τους στα συριακά εδάφη, στις «νέες πόλεις» κλπ κλπ…)
Αν οι πρόσφυγες απ’ την συρία στην τουρκία είναι το 5% των «γηγενών τούρκων», το αντίστοιχο ποσοστό για το ελλαδιστάν θα σήμαινε 500.000 ψυχές. Που να ζουν αξιοπρεπώς με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές. Ένα κράτος, ένας καπιταλισμός, που έχει υποδομές για συνολικά 30 μύρια τουρίστες μέσα σε έξι μήνες (και θα ήθελε διπλάσιους…) αναμφίβολα έχει υποδομές και για 500.000 πρόσφυγες / μετανάστες – κάθε έξι μήνες….
Υπάρχει, όμως, μια ουσιαστική διαφορά για το τι «έχει» και τι «δεν έχει» ένα καπιταλιστικό κράτος· για το τι «μπορεί» και τι «δεν μπορεί». Ουσιαστικά για το τι θέλει.
Όταν κάποιοι ντόπιοι «γηγενείς τούρκοι» σε κάποιο σημείο του τουρκικού νότου πήγαν να «ξεσηκωθούν» επειδή δεν ήθελαν να φτιαχτεί κοντά τους καταυλισμός προσφύγων, ο τύραννος «σουλτάνος» δεν τους έστειλε δημοσιογράφους για να τους κολακέψουν για τον πατριωτισμό τους. Ούτε λεφτά για να τους εξαγοράσει. Έστειλε την στρατοαστυνομία του. Που μετέφερε ωμά το μήνυμα ότι θα σας ανοίξουμε τα κεφάλια αν δεν γυρίσετε στα σπίτια σας· η πολιτική για τους πρόσφυγες είναι κρατική και όχι «τοπική». Οπότε αυτοί οι «γηγενείς τούρκοι» το σκέφτηκαν πιο ώριμα.
Στα μέρη μας, με διακομματική ενότητα, συνέπεια και συνέχεια, όταν κάθε «τοπική κοινωνία» εξεγείρεται επειδή δεν θέλει αυτούς τους αλλόθρησκους δίπλα της (ακόμα κι αν πρόκειται για περαστικούς), η «άμεση δημοκρατία» θριαμβεύει. «Δημοκρατία» τύπου άγιος παντελεήμονας βέβαια. Μπορεί να μην έχουν εντελώς δίκιο αυτή της «τοπικής κοινωνίας», αλλά έχουν εντελώς ψήφους. Και κανείς δεν θέλει να χάσει αυτά τα κουκιά για χάρη των αλλόθρησκων που δεν ψηφίζουν.
Εδώ ο ρατσισμός επιβάλλεται να εκδηλώνεται σαν “τοπικό φαινόμενο” (πολλά τοπικά φαινόμενα τέτοιου είδους φτιάχνουν το “εθνικό όλον”, αλλά μην το πείτε σε κανέναν: αυτά τα “τοπικά φαινόμενα” ξορκίζονται…) επειδή αυτό επιτρέπει στην κεντρική πολιτική διαχείριση να κρύβει τον δικό της καλά σχεδιασμένο κεντρικό ρατσισμό: κοτζάμ κόμμα της Κουμουνδούρου για παράδειγμα και καταφέρνει να πουλάει ακόμα “αριστεροσύνη” με το κιλό, για κάθε χρήση…
Κάπως έτσι οι 150 όλοι κι όλοι βρασνιώτες, συνεπικουρούμενοι αναμφίβολα από επαγγελματίες του είδους, πρόταξαν τα στήθη και τις πέτρες τους και έσωσαν το χωριό τους απ’ τους 200 πρόσφυγες που θα έμεναν σε 2 ξενοδοχεία.
Δεν έσωσαν μόνο το χωριό τους. Έσωσαν την ελληνική εθνική ιστορία! Είναι κρίμα που δεν θα πάρουν κάποιον μεγαλόσταυρο για το κατόρθωμά τους…
(Απ’ την άλλη μεριά, μόνο σαν υπισθοχώρηση και ήττα μπορεί να θεωρηθεί το ότι δεν έγινε, όχι επειδή θα είχε άμεσο αποτέλεσμα αλλά επειδή θα έδειχνε μια πόλωση που, δυστυχώς – για να είμαστε ειλικρινείς – έχει χαθεί εδώ και χρόνια, αυτό που έκαναν πριν κάμποσα χρόνια οι γερμανοί αυτόνομοι σε μια ανάλογη περίπτωση: γερή διαδήλωση «πλήρους ετοιμότητας για σύγκρουση» με το ένα και μοναδικό πανώ να γράφει θα σας κάψουμε ζωντανούς κουφάλες φασίστες…
Κάτι τέτοια τα καταλαβαίνουν, θέλουν δεν θέλουν, οι μικροαστοί… Γιατί είναι εύκολο να το παίζεις «γενναίος» και να σηκώνεις πέτρες για να τις ρίξεις σε ανυπεράσπιστους· όταν όμως πέσουν πάνω στα πόδια σου αρχίζεις τα κάι-κάι, τα κλαψουρίσματα, και τα υπόλοιπα ωραία και αυθεντικά…)
(φωτογραφία: Οι παππούδες ή προπαππούδες μας – σαν ανθρώπινος σωρός που τον αντιμετώπισαν με κλωτσιές κάθε είδους… oι «έλληνες»….)
Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Γιατί, λοιπόν, η Μόσχα «αυτοπεριορίστηκε» μόνο στην κατάληψη της αμπχαζίας και της νότιας οσετίας το καλοκαίρι του 2008 όταν ήταν ορθάνοικτος ο δρόμος για την κατάληψη του Tbilizi και όλης της γεωργίας, και δεν υπήρχε κανένας για να σταματήσει τα ρωσικά τανκς; Γιατί, again, η Μόσχα «αυτοπεριορίστηκε» το 2014 μόνο στην Κριμαία, όταν είχε τον ουκρανό πρόεδρο Yanukovych κυνηγημένο φυγά στο έδαφός της, που θα μπορούσε να κάνει έκκληση στο ρωσικό αδελφικό ενδιαφέρον για την «σωτηρία της δημοκρατίας στην ουκρανία» νομιμοποιώντας έτσι την στρατιωτική κατάληψη ακόμα και όλης της ουκρανίας (και μάλιστα σε συνεργασία με τον ίδιο τον ουκρανικό στρατό), ε; Αν η απάντηση είναι «αναγκάστηκε απ’ το ενδεχόμενο διεθνούς κατακραυγής» είναι λάθος: το φασιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ ονομάζει «εθνικό έδαφός» του τα συριακά υψώματα του Golan, όση και όποια κι αν είναι η «διεθνής κατακραυγή». Θα μπορούσε να το κάνει ο οποιοσδήποτε αν ήταν ένα παρηκασμένο, μοντέρνο, απαρτχάιντ κράτος σαν το ισραηλινό. Αλλά δεν είναι τέτοια η καπιταλιστική τάση.
Μπορεί να βρει (ή να φτιάξει) ο καθένας μια «μεσανατολική εξήγηση για ένα μεσανατολικό πρόβλημα»· μια «ουκρανική εξήγηση για ένα ουκρανικό πρόβλημα», μια «καυκάσια εξήγηση για ένα καυκάσιο πρόβλημα», και ούτω καθεξής… Πηγαίνοντας από γεωπολιτική ιδιαιτερότητα σε γεωπολιτική ιδιαιτερότητα θα έχει “ερμηνεύσει” στο τέλος, έτσι, έναν κόσμο αίματος και εκμετάλλευσης χωρίς καμμία συνοχή – και χωρίς Ιστορία… Θα έχει φτιάξει έναν κόσμο ηγεμονικών «ιδιοτροπιών» – χωρίς καπιταλισμό, χωρίς 4η βιομηχανική επανάσταση, χωρίς αρχή και τέλος…
Η ασταμάτητη μηχανή έχει υποστηρίξει πως όχι ο Erdogan σαν «δαίμονας» (έχει ικανότητες, αυτό είναι αναμφίβολο…) αλλά οι ισλαμοδημοκράτες της τουρκίας σαν μοντέλο διακυβέρνησης / εξουσίας υπήρξαν παράδειγμα, έμπνευση για εκατοντάδες χιλιάδες παρόμοια ιδεολογικά, πολιτικά και κοινωνικά υποκείμενα απ’ το μαρόκο ως το ιράκ. Το παράδειγμα του akp δεν αφορούσε το πρόγραμμα της «οικονομικής» ή της «κοινωνικής» πολιτικής του στενά εννοημένα. Αφορούσε κάτι πολύ σημαντικότερο: την δυνατότητα να ασκήσουν εξουσία (ή να συμμετάσχουν στην άσκησή της) και μάλιστα μέσα από δυτικού τύπου «δημοκρατικές διαδικασίες» (: κανονικές εκλογές, ανεμπόδιστη ύπαρξη κομμάτων, κλπ) μαζικά κοινωνικά υποκείμενα καταπιεσμένα, περιθωριοποιημένα, αποκλεισμένα επί δεκαετίες από διάφορες καθαρές ή κουκουλωμένες δικτατορίες, που λίγο πολύ όλες είχαν ξεκινήσει σαν «σοσιαλιστικές επαναστάσεις» για να καταλήξουν πολιτικά προσοδικές φεουδαρχίες.
Το 2011 και το 2012 το «τουρκικό παράδειγμα», το «παράδειγμα των τούρκων ισλαμοδημοκρατών» είχε πολύ μεγάλη ακτινοβολία στην βόρεια αφρική και στη μέση Ανατολή· ήταν ηγεμονικό… Κι ωστόσο, για χάρη αυτής της ακτινοβολίας, η Άγκυρα δεν είχε μετακινήσει ούτε έναν στρατιώτη έξω απ’ τα σύνορά της· δεν είχε κατακτήσει ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο εδάφους… Δεν είχε προκαλέσει σπαζοκεφαλίες σε κάνενα ανήσυχο πνεύμα της δύσης…
Ας το τονίσουμε κι αυτό: υιοθετώντας το «παράδειγμα των τούρκων ισλαμοδημοκρατών» όλες αυτές οι κοινωνίες της αραβικής άνοιξης δεν σκόπευαν να γυρίσουν σε κάποια μυθική (θρησκευτική) αυθεντικότητα. Σε μυθικούς «dark ages»! Η θεωρούμενη σαν αναχρονιστική μουσουλμανική αδελφότητα μπορεί μεν να ηγεμονεύει μέσα από τον θρησκευτικό συντηρητισμό, αλλά δεν στελεχώνεται από ηλίθιους που επιδιώκουν την ummah του 622! Ήλπιζαν, σκόπευαν, επιθυμούσαν, να ανέβουν σαφώς ψηλότερα στις καπιταλιστικές ιεραρχίες του πλανήτη απ’ ότι ήταν πριν, με ευρύτερο κοινωνικό όφελος! Ήλπιζαν, σκόπευαν, επιθυμούσαν τα δικά τους οικονομικά και κοινωνικά «θαύματα» για τον 21ο αιώνα… Γι’ αυτό και παντού, τις βαθιά μεταρρυθμιστικές ατζέντες των αραβικών εξεγέρσεων, στήριζαν δια-ταξικές και δια-ηλικιακές συμμαχίες…
Το ντόπιο φασισταριό και οι τσατσορούφιανοι δημαγωγοί των διεθνών συμμάχων του δεν πρόκειται ποτέ να καταλάβουν τι πέτυχαν (πάντα από καπιταλιστική άποψη) οι ισλαμοδημοκράτες στην τουρκία απ’ το 2001 και μετά. Το πολύ πολύ να πετάξουν φευγαλέα κάποια νούμερα «ρυθμών ανάπτυξης». Το ποια ήταν η κοινωνική και ιδεολογική γεωγραφία αυτών των «ρυθμών ανάπτυξης» και το πως η τουρκική επικράτεια, από «συνοριακή ζώνη» της δύσης στη διάρκεια του 3ου παγκόσμιου (ψυχρού) πολέμου βρέθηκε ακριβώς μέσα στο διευρυμένο κέντρο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης / ανάπτυξης της κεντρικής ασίας αξιοποιώντας τη νέα θέση της, δεν πρόκειται ποτέ να το καταλάβουν. Είναι τόσο ρατσιστές ώστε…
Δεν τρέχει τίποτα: τους ηλίθιους, αργά ή γρήγορα, τους ξερνάει η Ιστορία (μέχρι να σκάσουν οι επόμενοι…)
Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Παρά αυτήν την ακτινοβολία των ισλαμοδημοκρατών της τουρκίας, ή ίσως εξαιτίας της (σε τελευταία ανάλυση, ακόμα και χωρίς στρατιωτικές δράσεις, για ιμπεριαλισμό πρόκειται) το 2011 το τουρκικό καθεστώς βρέθηκε μπροστά σ’ αυτές τις δύο εξελίξεις: πρώτον, στην «τροπή» που πήρε η εξέγερση στη λιβύη (μετατροπή σε εμφύλιο χάρη στην κρυφή και φανερή επέμβαση του Παρισιού, του Λονδίνου και, τελικά, της Ουάσιγκτον)· και στο ότι η εξέγερση στη συρία έμοιαζε να παίρνει τον ίδιο δρόμο, τον δρόμο του εμφυλίου, πάλι με τους ίδιους κρυφούς παράγοντες, plus το Ριάντ και την Ντόχα – κι αυτό παρότι η Άγκυρα (μαζί με την Τεχεράνη και την Μόσχα, το τωρινό μπλοκ της Αστάνα – σημειώστε το…) συμβούλευε μέχρι τέλους τον Άσαντ να κάνει αξιόλογες μεταρρυθμίσεις στο καθεστώς του· και να τις κάνει έγκαιρα και πειστικά… Η προοπτική της ειρηνικής μετάβασης από αυταρχικά καθεστώτα σε δημοκρατίες στον αραβικό / μουσουλμανικό κόσμο τσακιζόταν κάτω απ’ την αντεπίθεση των πρωτοκοσμικών αλλά και, βασικό, των ντόπιων αφεντικών· το τουρκικό παράδειγμα έπρεπε να μείνει εξαίρεση· συνεπώς η σχετικά φρέσκια τουρκική soft power έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει με τον εαυτό της.
Κανείς δεν μνημονεύει εκείνο το ταξίδι του Erdogan στις ηπα τον Σεπτέμβρη του 2011, όπου η διοίκηση Obama του παρουσίασε τα αναθεωρημένα σχέδια για τη «νέα μέση Ανατολή», που υπόσχονταν σημαντική θέση για το τουρκικό καθεστώς αν υποστηρίζε την διάλυση της συριακής επικράτειας. Κάποια στιγμή (μπορεί στο μακρινό μέλλον) οι ιστορικοί θα το θυμηθούν και να το ψάξουν. Η ασταμάτητη μηχανή ωστόσο δεν ξεχνάει. Αν η πρόταση ήταν η συγ-χρηματοδότηση και η συν-εκπαίδευση των ενόπλων υπέρ της κατασκευής τριών κρατών στη θέση του ενός στη συρία, δίπλα και μαζί με την ουαχαβίτικη σαουδική αραβία (και το κατάρ – τότε...), το γεγονός είναι ότι ο Erdogan την αποδέχτηκε. Την θέωρησε ελκυστική και συμφέρουσα; Δεν μπορούσε να κάνει κάτι αλλο; Αυτοί οι σκαφτιάδες ιστορικοί του μέλλοντος ας μας απαντήσουν.
Κάποιοι πονηροί είπαν, τότε, πως αυτό το επέλεξε ο Erdogan για να στηρίξει την συριακή μουσουλμανική αδελφότητα. Βλακώδες, και πάντως άσχετο με την καπιταλιστική πραγματικότητα. Μουσουλμανική αδελφότητα υπήρχε στη συρία και πριν το 2011! Υπήρχε και το 2002, και το 2005, και το 2007, και το 2010. Όση ιδεολογική συμπάθεια κι αν είχε το akp προς αυτούς, σαν κυβέρνηση, με τον Άσαντ τα είχε καλά· κι ακόμα καλύτερα… Το τουρκικό καθεστώς έκανε το 2011 αυτήν την επιλογή (αλλάζοντας ουσιαστικά την εξωτερική του πολιτική) για να «μείνει μέσα στο παιχνίδι», ιμπεριαλιστικό και καθόλου παιχνίδι, στη μέση Ανατολή – στο βαθμό που έμοιαζε πως αυτό το κινούσαν η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ – όχι αμελητέοι παράγοντες δηλαδή. Να μείνει στην ιστορική εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής με ιμπεριαλιστικούς στόχους αλλά με όρους εντελώς διαφορετικούς από εκείνους της ιδεολογικής, πολιτισμικής, κοινωνικής ακτινοβολίας ενός δημοκρατικού παραδείγματος. Να μείνει όχι σαν soft power αλλά δια της βίας.
Όταν οι ισλαμοδημοκράτες αποφάσισαν να παίξουν το αμερικανικής και ισραηλινής έμπνευσης «παιχνίδι των proxies» στη συρία, ήξεραν, καταλάβαιναν, ότι γίνονταν «μέρος του προβλήματος». Ήλπιζαν γρήγορα να γίνουν και «μέρος της λύσης» – δηλαδή να κρατήσουν τις επιρροές τους στους αραβικούς (σουνιτικούς) πληθυσμούς της μέσης Ανατολής και της βόρειας αφρικής. Όταν όμως άρχισαν οι πρακτόρικες «βόμβες στο ψαχνό» στην τουρκία, με κορυφαία εκείνη στο Diyarbakir στις 5 Ιούνη του 2015 σε προεκλογική συγκέντρωση του HDP, και, στη συνέχεια, το pkk άρχισε να εφαρμόζει «τακτικές isis» σε τουρκικό έδαφος, οι τούρκοι ισλαμοδημοκράτες το κατάλαβαν: η επικράτειά τους προοριζόταν για το επόμενο «πρόβλημα»!.. Απλά, πολύ απλά και ωμά, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ είχαν τους δικούς τους σχεδιασμούς για την «νέα μέση Ανατολή». Και σ’ αυτούς η τουρκική επικράτεια προοριζόταν για την «τύχη» της ιρακινής και της συριακής: να διαλυθεί. Παλιό, γνωστό σχέδιο των ‘90s, με καινούργια (isis) αλλά και παλιά μέσα…
Το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιούλη του 2016, αποτυχημένο μεν πραξικόπημα δε, ήταν το «καπάκι»… Σου περνάει ξώφαλτσα, και δεν έχεις πια αμφιβολίες…
Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Αυτή η αναγκαστικά περιληπτική εξιστόρηση πολύ πρόσφατων γεγονότων και εξελίξεων είναι απαραίτητη (λέμε) για να υποστηρίξουμε την θέση ότι οι ισλαμοδημοκρατικές πολιτικές βιτρίνες της τουρκίας, εκπροσωπώντας ένα πολύ σύγχρονο και δυναμικό κράτος / κεφάλαιο (το έχουμε ξαναγράψει: την θέση στους G20 δεν την πήρε με μέσο η Άγκυρα!) επιχειρούν ως τώρα να ρεφάρουν απ’ την λάθος επιλογή τους το 2011· και τις συνέπειές της. Εξακολουθούν να θέλουν (λέμε…), κι αυτό είναι συνεπές με την εποχή, όχι έδαφος – αλλά επιρροή. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους στον πυρήνα της στρατηγικής της Άγκυρας όταν υποστηρίζει την παλαιστινιακή αντίσταση. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους που εμπνέει την διαχείριση της δολοφονίας του Khashoggi – ενάντια στην ουαχαβίτικη μαφία του Ριάντ. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους που στηρίζει την στρατηγική συμφωνία «μοιρασιάς» με την σιιτική Τεχεράνη της ιδεολογικής / πολιτικής διαχείρισης των μουσουλμάνων απ’ το ιράκ ως το μαρόκο κι απ’ το σουδάν ως το… · την υποστηρίξη στην ανατροπή τους αιγυπτιακής χούντας· την υποστηρίξη της «διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης» στη λιβύη, ακόμα κι αν πρόκειται για σχεδόν «νομαρχία Τρίπολης»· και την κατά κύματα εισβολή στη βόρεια συρία με την σιωπηλή συγκατάθεση του καθεστώτος Άσαντ, άσχετα απ’ τους ρητορικούς βρυχηθμούς του τελευταίου.
Όλα αυτά έχουν μόνο γενεαλογική σχέση με την ιστορία του 20ου αιώνα στη μέση Ανατολή· με τα σύνορα στις ερήμους· με τις διεθνείς συνθήκες· με αυτά που θα χωρούσαν σε «μια μεσανατολική εξήγηση για ένα μεσανατολικό πρόβλημα». Ο 20ος αιώνας δεν είχε (ή δεν είχε φανερές) συγκρούσεις περιφερειακών αντιπάλων μεταξύ μουσουλμανικών κρατών στη μέση Ανατολή· ο πόλεμος ιράκ – ιράν ήταν στη πραγματικότητα ο πόλεμος της δύσης ενάντια στην χαμένη πετρο-αποικία του.
Στο κάτω κάτω, αν επρόκειτο γι’ αυτό, αν δηλαδή το συριακό πεδίο μάχης ήταν απλά και μόνο αυτό, η Μόσχα θα είχε ίσως και πάλι ένα ρόλο – αλλά το Πεκίνο; Γιατί το Πεκίνο στηρίζει διακριτικά αλλά μάλλον αποτελεσματικά, με επενδύσεις, το τουρκικό κράτος / κεφάλαιο τώρα; Γιατί έστειλε «ειδικούς» να εκπαιδευτούν στο συριακό πεδίο μάχης; Μήπως επειδή η μέση Ανατολή δεν είναι καθόλου ένα «τοπικό πρόβλημα»; Και μήπως επειδή η επιρροή ξεπερνάει σ’ αυτήν τη συγκεκριμμένη ιστορική περίοδο της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικου ανταγωνισμού, και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνάει κατά πολύ όταν πρόκειται για στρατηγικές των αρχών του 21ου αιώνα, την κατάκτηση εδάφους;
Και μόνη της η μάσκα που φόρεσαν οι ypg/pkk στην αμερικανική κατοχή επί του 1/3 της συριακής επικράτειας θα ήταν αρκετή για να αποδείξει ότι εδώ συγκρούονται global (και περιφερειακοί) ιμπεριαλισμοί – η «τοπική» ιστορία απλά είναι μέρος του ιδεολογικού υλικού της σύγκρουσης. Όχι, όμως, η αιτία της, ούτε η πηγή των βασικών (συχνά δυσδιάκριτων απ’ τους αφελείς και τους καλοπροαίρετους) βασικών χαρακτηριστικών της.
Απο εκεί και πέρα αρχίζουν τα (χειραγωγικά…) «γούστα»: αυτός ο ιμπεριαλισμός μου αρέσει, αυτός δεν μου αρέσει… Λάθος προσέγγιση, μοιραία προσέγγιση σε βάθος χρόνου, τραγική προσέγγιση από εργατική άποψη, το λέμε και το ξαναλέμε – αλλά συμβαίνει.
Έχει τις ευκολίες του…