Tag: covid19

“Παράπλευρες απώλειες;”

Πέμπτη 14 Μάη. Τα ιατρικά λάθη σε ποιά υποκατηγορία θανάτου απ’ τον covid-19 μπαίνουν; Στους θανάτους ΑΠΟ; Στους θανάτους ΜΕ; Στους θανάτους «έλα μωρέ»;

Υπάρχει ένα ζήτημα για το οποίο υπάρχουν διεθνώς συχνά αγωνιώδεις εκκλήσεις σποραδικά για πάνω από μήνα. Είναι το ζήτημα της xρήσης χλωροκίνης και της υδροξυχλωροκίνης (hydroxychloroquine) ως φαρμάκου εναντίον κορονοϊών· εν προκειμένω του covid-19. H ασταμάτητη μηχανή δεν έχει τις γνώσεις για να ελέγξει αυτό το “alarm!” που έχει ακουστεί εδώ και καιρό· όμως είναι εντυπωσιακή η επιμονή έμπειρων επιδημιολόγων πεδίου, που έχουν δουλέψει στην αφρική, στην αναφορά του ίδιου ακριβώς φαινομένου: την εμφάνιση θανατηφόρας αιμόλυσης σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία ως ασθενείς του covid-19. Περί τίνος πρόκειται;

Πληθυσμοί οι οποίοι έχουν ιστορικό ζωής (ακόμα και πριν δεκαετίες) σε περιοχές με ελονοσία, όπως είναι οι περιοχές γύρω απ’ την Μεσόγειο ή τροπικές ζώνες του πλανήτη, έχουν αναπτύξει μια γενετική εξέλιξη σαν άμυνα απέναντι στην ελονοσία. Πρόκειται για το ένζυμο “γλυκοζη-6-δεϋδρογενάση” που παράγεται από ένα «εξελιγμένο» γονίδιο που έχει ονομαστεί G6PD. Η ενζυμική παραγωγή του G6PD ενισχύει τα ερυθρά αιμοσφαίρια και την άμυνα των οργανισμών κατά των παρασίτων που προκαλούν την ελονοσία. Εάν όμως αυτή η παραγωγή διαταραχτεί, αυτό οδηγεί σε δυσλειτουργία της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων, και από ένα σημείο και μετά στη «διάλυσή» τους. Αυτό λέγεται αιμόλυση. Συνεχιζόμενη αιμόλυση σημαίνει «σκουπίδια» απ’ την διάλυση των ερυθροκυττάρων στο αίμα, που οδηγεί σε μικροεμβολές σε διάφορα όργανα (ακόμα και καρδιακή εμβολή), επιδεινούμενα αναπνευστικά προβλήματα· και, τελικά, θάνατο.

Τί μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα (ή να εντείνει υπάρχουσα δυσκολία) στη λειτουργία του G6PD έχοντας αυτές τις αλυσιδωτές συνέπειες; Κάποια ελάχιστα τρόφιμα (π.χ. τα μπιζέλια ή η σταφίδα), και ορισμένα χημικά συστατικά φαρμάκων. Ένα απ’ αυτά είναι η υδροξυχλωροκίνη. Κι αυτό είναι γνωστό, εφόσον παλιότερες (προ cοvid-19) έρευνες / δοκιμές της χλωροκίνης / υδροξυχλωροκίνης προέβλεπαν την εξαίρεση όσων έχουν προβληματική λειτουργία του G6PD.

Τα στοιχεία «φονικότητας» του covid-19 απ’ τη Ν. Υόρκη δείχνουν διπλάσιους θανάτους (που καταχωρούνται σαν covid-19) στον έγχρωμο πληθυσμό της πόλης σε σχέση με τους λευκούς. Οπωσδήποτε μπορεί να υπάρχουν κι άλλοι λόγοι που περιθωριοποιημένοι urban πληθυσμοί, χωρίς καν σταθερή πρόσβαση στη δημόσια υγεία, είναι πιο ευάλωτοι σε επιπλοκές από κορονοϊό. Είναι όμως εξίσου πιθανό ότι καταγόμενοι από διάφορες περιοχές της Αφρικής με ιστορικό ελονοσίας, έχουν κληρονομημένη την γενετική τροποποίηση εναντίον της – άρα το «φάρμακο» που δίνεται προσβάλει το ιδιαίτερο γονίδιο που διαθέτουν και την ενζυμική λειτουργία του, σκοτώνοντάς τους τελικά…. Το ίδιο ισχύει και για ένα μέρος των πληθυσμών γύρω απ’ την Μεσόγειο: παλιότερες μελέτες στην ιταλία έχουν δείξει μια σταδιακή «παρακμή» της λειτουργίας του G6PD εφόσον επί γενιές έχει αντιμετωπιστεί η ελονοσία, πράγμα όμως κάνει ιδιαίτερα ευαίσθητους αυτούς τους πληθυσμούς σε μια χημική «καταστολή» της όποιας λειτουργίας του. Άρα και στην χλωροκίνη.

Το επαναλαμβάνουμε: η ασταμάτητη μηχανή δεν έχει γνώσεις για να ελέγξει την ακρίβεια όλων αυτών. Τα γεγονότα είναι: οι επαναλαμβανόμενες εκκλήσεις γιατρών να μην χρησιμοποιείται η χλωροκίνη / υδροξυχλωροκίνη σαν φάρμακο· επαναλαμβανόμενες αναφορές για συμπτώματα αιμόλυσης και δύσπνοιας που δεν αντιστοιχούν στον cοvid-19, και τελικά θανάτους· και οι δοκιμές της ουσίας που έγιναν στην βραζιλία και στην κίνα, και σταμάτησαν λόγω των πολλών θανάτων…

Αν έχει νόημα αυτή η αναφορά εδώ, είναι επειδή όταν τσουβαλιάζονται οι νεκροί στην «κοινή δεξαμενή», δεν είναι καμμία «επιστήμη» που δρα· και κανένας σεβασμός δεν αξίζει σε οποιονδήποτε εμφανίζεται σαν «ειδικός», «επιστήμονας» κλπ, όταν εγκρίνει τον «άμορφο σωρό». Είναι η νεκροπολιτική του κράτους και του κεφάλαιου που διαμορφώνουν την “πραγματικότητα” – και οι “επιστήμονες” που σεγοντάρουν απλά διαπραγματεύονται την θέση τους μέσα σ’ αυτήν την νεκροπολιτική.

Τα ιατρικά λάθη, πολλές φορές μαζικά, έχουν την δική τους ιστορία· όσο για τα «λάθη» των φαρμακοβιομηχανιών, ας μην αρχίσουμε την εξιστόρηση…

Το διπλό αφεντικό 10

Πέμπτη 14 Μάη. Είναι τυπικά λογικό (αλλά όχι εργατικά συμφέρον) ότι οι μισθωτοί, τρομοκρατημένοι ήδη απ’ την (δήθεν) “μεγάλη φονικότητα του ιού” φοβήθηκαν επιπλέον, όταν άρχισαν να κατεβαίνουν τα ρολά, μην χάσουν τους όποιους μισθούς απ’ τις όποιες δουλειές δούλευαν. Τα αφεντικά φοβήθηκαν σιωπηλά κάτι ακόμα χειρότερο: το να πρέπει να κάνουν απολύσεις και να πρέπει να πληρώσουν αποζημιώσεις… (Οι “μαύροι”, ανασφάλιστοι, εξαιρούνται – αλλά είναι αμφίβολο αν μπόρεσαν να γλυτώσουν οτιδήποτε).

Η εμφάνιση της μορφής – κράτους σαν “πουγκί”, που φαίνεται να “επιδοτεί” τους καταγραμμένους ανέργους του πολέμου κατά του αόρατου εχθρού αλλά, επιπλέον, βοηθούσε τους εργοδότες για να μην κάνουν απολύσεις, ούτε όμως να πληρώνουν μισθούς (υπάρχει ήδη εμπειρία τέτοιων νόμων, απ’ την εποχή της “κρίσης χρέους”…) θεωρήθηκε σωτήρια! Πράγματι στα μέρη μας τα 533 (για ένα μήνα + 277 για άλλο μισό = 800) ευρώ ήταν κάτι του είδους “στην αναβροχιά καλό είν’ και το χαλάζι”. Παράδοξο ή όχι, σε άλλες εποχές, σχεδόν πριν έναν αιώνα, σε παρόμοια ζόρια για τα αφεντικά, οι συνθήκες (και οι αντιλήψεις) ήταν διαφορετικές – αναφερόμαστε στις ηπα και στην κρίση του 1929. Παρότι το ρουσβελτιανό κράτος έδρασε σε κάποιο βαθμό “φιλεργατικά” (και πρωτο-κεϋνσιανά) η εργατική συνείδηση είχε ακόμα στόχο και αντίπαλο τα αφεντικά. Κι έτσι μπορούσε να απαιτεί πράγματα που τώρα θα φαίνονται αδιανόητα…

Μέσα στον τωρινό ζόφο της μαζικής μικροαστικοποίησης των εργατών, πάσχοντας απ’ αυτήν την εντελώς περιθωριακή, ζόρικη, σκληρά υποτιμημένη (έως άγρια συκοφαντημένη) ιδέα ότι εργατική, ανταγωνιστική, κινηματική πράξη είναι το να ξέρεις και να δρας έγκαιρα και όχι εκ των υστέρων (και σίγουρα όχι τα “μνημόσυνα”!!…), το συμβούλιο για την εργατική αυτονομία εξέθεσε δημόσια πριν πάνω από 2 χρόνια τα βασικά χαρακτηριστικά του “βασικού εγγυημένου εισοδήματος”, τα επιχειρήματα υπέρ του, και το γιατί όλα αυτά είναι αντεργατικά. Και δεν το έκανε με άγνοια κινδύνου: υπήρχαν και υπάρχουν πολλοί που υπερασπίζονται σαν “ριζοσπαστικό / απελευθερωτικό” μέτρο την εμφάνιση του κράτους σαν δεύτερου αφεντικού· και ακόμα χειρότερα βαφτίζουν τέτοιου είδους κρατικές παροχές “κοινωνικό μισθό”. Ως εάν το ώριμο, postmodern καπιταλιστικό κράτος του 21ου αιώνα να έπαθε κάποιον «ηθικό κλονισμό», και να αποφάσισε από κόμμα των αφεντικών να γίνει υπηρέτης της σύγχρονης εργατικής τάξης, και μάλιστα χωρίς καν αυτή να ματώσει απαιτώντας το…

Οι τωρινές συνθήκες, όπου η δημιουργία μαζικής «τεχνικής» ανεργίας εξηγείται (βιαστικά έως εντελώς απρόσεκτα) σαν η παράπλευρη απώλεια των υγιεινιστικών πραξικοπημάτων ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο για την εργατική κριτική (δηλαδή η μαζική παραγωγή ανεργίας να θεωρείται έως και ικανή αιτία για τα γενικευμένα lockdown…), μερικές υπενθυμίσεις για το πως το καπιταλιστικό κράτος και οι οπαδοί του (κάποιοι από άγνοια και αφέλεια· οι υπόλοιποι από δόλο…) συνηγορούσαν υπέρ του «διπλού αφεντικού» ΠΡΙΝ τον covid-19, βοηθούν ίσως στο να ξεκαθαριστούν τα βασικά.

Πρώτα αυτό το σύντομο video:

Το διπλό αφεντικό 11

Πέμπτη 14 Μάη. Το πιο χτυπητό στοιχείο του πιο πάνω προπαγανδιστικού video είναι ότι υπονοεί ένα κράτος που όχι μόνο δεν είναι καπιταλιστικό, αλλά είναι κάτι σαν φιλανθρωπικό ίδρυμα. Όμως αν προσέξει κανείς μπορεί να εντοπίσει τους υπαινιγμούς: το να γίνει το κράτος «δεύτερο αφεντικό» (όπως το εννοούμε εμείς) θα είναι πολύ οικονομικότερο σε σχέση με τα “έξοδα” του χάους των επιδομάτων που είναι κληρονομιά του φορντικού παρελθόντος και της 2ης βιομηχανικής επανάστασης και απαιτούν μια εκτεταμένη (κρατική) γραφειοκρατία για να ελέγχει τις προϋποθέσεις και τις κατηγοριοποιήσεις επιδότησης του καθενός / της καθεμιάς χωριστά. Συνεπώς το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» είναι ο αποπληθωρισμός των παλιότερων επιδομάτων…

Είναι αυτή η «απλοποίηση» που έκανε τον σκληρά νεοφιλελεύθερο Friedman οπαδό της ιδέας:

Για την δική μας εργατική κριτική, αυτό το (δεύτερο) video ξεκαθαρίζει την βασική αιτία που κάνει αναγκαία την εμφάνιση της μορφής – κράτους σαν διαχειριστή της «αγοράς εργασίας» στο σύνολό της: η τεχνολογική ανεργία στη φάση επιτάχυνσης της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης και, ακόμα περισσότερο, οι πολιτικές συνέπειες (για την σταθερότητα του συστήματος) που (θα) έχει αυτή.

Κι όλα αυτά κουβεντιάζονταν και προωθούνταν προ covid-19… Έχει αλλάξει κάτι εξαιτίας του φονιά ιού; Ή παράγωγο της τρομοεκστρατείας είναι η επιτάχυνση της-εμφάνισης-του-προβλήματος (εργασία, αγορά εργασίας, διαχείρισή της) μαζί με την-εμφάνιση-της-λύσης του;

Η εγκαθίδρυση κάποιου είδους «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» έχει δουλευτεί τα προηγούμενα χρόνια· αλλά δεν είναι η μόνη εκδοχή νομιμοποίησης του «δεύτερου αφεντικού» στην τωρινή φάση. Υπάρχει άλλη μία, περισσότερο α λα καρτ, που στοχεύει σ’ εκείνο το μέρος της σύγχρονης εργατικής τάξης που ούτε μπορεί να δουλέψει-απ’-το-σπίτι ούτε όμως θα ξαναβρεί την δουλειά που έκανε πριν την τρομοεκστρατεία· σίγουρα όχι σύντομα. Στον πυρήνα του ζητήματος οι διαφορές ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο εκδοχές είναι συγκυριακές. Ο «φόβος της μόλυνσης» καλλιεργήθηκε για να τεθεί το κοινωνικό εργοστάσιο σε επιτήρηση σε πολλά επίπεδα· κι όχι μόνο σε ότι αφορά την οργάνωση της εργασίας / εκμετάλλευσης. Μπορεί να διατηρηθεί αυτός ο φόβος για αρκετό καιρό, ακόμα και μετά τον covid-19.

Αλλά το πιο ουσιαστικό από καπιταλιστική άποψη είναι οι ριζικοί μετασχηματισμοί – και η σταθεροποίησή τους, με ή χωρίς υγιεινιστικούς φόβους τέτοιου είδους. Κάποιοι θα γίνουν γρηγορότερα από άλλους· κάποιοι είναι προϋποθέσεις άλλων.

Υπάρχει, όμως, εργατική απάντηση στην καθιέρωση του «διπλού αφεντικού»; Και πως αντιπαρατίθεται;

(συνέχεια στα επόμενα)

Ο αμερικανικός πόλεμος…

Τετάρτη 13 Μάη. Όλοι κάνουν “πόλεμο κατά του αόρατου εχθρού”, ο αμερικανικός στρατός όμως το πήρε πολύ πάνω του! Μ’ έναν ενδιαφέροντα τρόπο όμως. Οι γραφίστες του δεν έβαλαν σύγχρονους πεζοναύτες να εξοντώνουν τον covid-19 με drones, λέιζερ και ό,τι άλλα καλούδια διαθέτει το αμερικανικό πεντάγωνο… Το γύρισαν στην «αναβίωση» και μάλιστα πήγαν πολύ πίσω: στον Α παγκόσμιο…

Γιατί έτσι; Άβυσσος το μυαλό του μιλιταρισμού. Σκέφτηκαν (εκείνοι που οργάνωσαν αυτήν την προπαγάνδα) ότι οι σούπερ μάτσο αμερικάνοι πεζοναύτες μπορεί να θυμίζουν περισσότερο κατοχή του ιράκ και του αφγανιστάν παρά «λαϊκό ηρωϊσμό»; Ήθελαν να παραπέμψουν σε μια εποχή όπου δεν υπήρχαν τόσες και τόσο έντονες εσωτερικές αντιθέσεις στις ηπα όπως σήμερα, σαν έκφραση ιστορικής, μιλιταριστικής νοσταλγίας, όταν άρχιζε ο αμερικανικός 20ος αιώνας;

Ή φοβούνται ότι τελικά οι ηπα θα γυρίσουν πίσω, στην εποχή του τηλέγραφου, λόγω παρακμής, και απλά προετοιμάζουν τον πληθυσμό;

(μεσαία φωτογραφία: Όταν βλέπει κανείς τον συνδυασμό της “ισοπέδωσης της καμπύλης” (το Let’s flatten the curve είναι η σύγχρονη εκδοχή του Let’s go west;) και μιας φάτσας με στολή Α παγκόσμιου α λα Forrest Gump, δεν μπορεί παρά να υποκληθεί στη γελοιότητα όλης αυτής της “εκστρατείας”. Δεν είναι η μόνη· αλλά δυστυχώς έχει πείσει…)

Απολύμανση Τώρα!

Τετάρτη 13 Μάη. Εν τω μεταξύ, και για το κοινό καλό, θα πρέπει να γίνονται … εεεε… γκουχ γκουχ… καταλαβαίνετε τώρα… τέλος πάντων: θα γίνονται αεροπορικοί βομβαρδισμοί. Όχι, λάθος! Αεροπορικοί ψεκασμοί… Από drones… Ντάξει;

Αυτό στη φωτογραφία απολυμαίνει ένα γήπεδο στο αμερικανικό Buffalo. Υπάρχουν όμως πολύ περισσότερα και καλύτερα μοντέλα εν δράσει. Όχι μόνο στην Ασία (κίνα, νότια κορέα) αλλά και στην ευρώπη (ιταλία, ισπανία, γερμανία).

Είναι γνωστή η προκατάληψη… Βασανίζει πολλούς συνανθρώπους μας… Αλλά (με τα ως τώρα δεδομένα) αυτά τα συγκεκριμένα αντισηπτικά ψεκαστικά (χλωρίωση;) δεν χρησιμοποιούνται κατά πλήθους (άλλα είναι που παίζουν για τέτοιες δουλειές, με δακρυγόνα, ασφυξιογόνα, κλπ – έχουν δοκιμαστεί στη Γάζα…). Προορίζονται για απολύμανση χώρων.

Κι όλα αυτά γιατί; Επειδή είστε βρωμιάρηδες και κουβαλάτε ένα κάρο ιούς και μικρόβια!!! Γι αυτό! (Πάει ο καπιταλισμός να σας αποστειρώσει, να σας κάνει ανθρώπους, και σεις τσινάτε…. Αμάν πια!!!)

Και τσιπάρισμα;

Τετάρτη 13 Μάη. Στον Netanyahu (φίλο και αδελφό του ελληνικού ιμπεριαλισμού / ρατσισμού) οφείλουμε πια ένα παρατσούκλι. Το δικαιούται: ο Ασύλληπτος! Θα έπρεπε να είναι προ πολλού βαθιά στη φυλακή, αλλά χάρη σ’ έναν συνδυασμό τέχνης της εξουσίας και ενός σώματος ψηφοφόρων που αξιοποιεί τις εκλογές σαν διαγωνισμούς για το ποιος πολιτικός είναι ο πιο φασίστας, ο Ασύλληπτος συνεχίζει να είναι πρωθυπουργός του απαρτχάιντ ισραηλινού καθεστώτος.

Συνεντευξιαζόμενος την προηγούμενη εβδομάδα ο Ασύλληπτος εκμυστηρεύτηκε μια αντι-covid-19 σύλληψή του (ευχαριστούμε την Ε.):

…Μίλησα με τους επικεφαλής της τεχνολογίας μας με σκοπό να βρούμε μέτρα στα οποία το ισραήλ είναι καλό, όπως οι αισθητήρες. Για παράδειγμα κάθε άτομο, κάθε παιδί – θέλω να γίνει πρώτα στα παιδιά – θα μπορούσε να έχει έναν αισθητήρα που να βαράει κάποιον συναγερμό όταν το πλησιάζεις, όπως αυτοί οι συναγερμοί των αυτοκινήτων….

Είχαμε πεισθεί ότι τα παιδιά και οι έφηβοι είναι «υγιεινομικές βόμβες» – τόλεγαν όλοι οι σοφοί και όλοι οι ιερείς του φόβου… Η ιδέα του Ασύλληπτου προχωράει αυτήν την πεποίθηση πιο πέρα: δεν είναι δίποδες αλλά «τετράτροχες υγιεινομικές βόμβες»· γι’ αυτό και πρέπει να βαράει συναγερμός όταν τα πλησιάζει κανείς. Είναι αυτοκίνητα βόμβες!!! Κι επειδή το ισραηλινό σύμπλεγμα της ασφάλειας κρατάει ήδη βάσεις δεδομένων με την κίνηση όλων των αυτοκινήτων μέσα στην επικράτεια, έχει ήδη ένα know how για να καταγράφονται διαρκώς και όλα αυτά τα υγιειονομικά βομβίδια που παριστάνουν τα παιδάκια…

Ξεσηκώθηκαν διάφορες διαμαρτυρίες, του είδους ότι «με τέτοιους αισθητήρες θα τα εντοπίζουν οι παιδόφιλοι» ή ότι «και να κτυπάει συναγερμός τι θα γίνει;». Φαίνεται όμως ότι ο Ασύλληπτος ή δεν είχε καταλάβει τι του είχαν προτείνει οι τεχνο-αρχιασφαλίτες του ή δεν μπορούσε να το περιγράψει. Αυτό που θέλει είναι έναν αισθητήρα (ένα τσιπ δηλαδή) distance detector, σαν αυτό που ετοιμάζεται να προταθεί / εφαρμοστεί και στα ευρώπας για τους ενήλικες μέσω εφαρμογής στα κινητά τους· αλλά αυτή τη φορά για παιδιά, χωρίς κινητά. Θα μπορούσε να είναι ένα «βραχιολάκι» (χειροπέδα…) στον καρπό… Καλύτερα φυσικά θα ήταν να μπει κάτω απ’ το δέρμα, αλλά δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία το «πάνω» και το «κάτω». Σημασία έχει το telecontrol…

Θα αναρωτηθεί κάποιος: μα τέτοια συστήματα προορίζονται για τους αιχμάλωτους παλαιστίνιους, όχι για τους καθώς πρέπει υπηκόους του καθε Ασύλληπτου… Λάθος! Για τους παλαιστίνιους (και πιο γενικά: για τους “μη αναγώγιμους”) προορίζονται οι σφαίρες. Η θανατική καταδίκη.

Η αλγοριθμική φυλακή χωράει oπωσδήποτε και τους “λευκούς”… Λέγεται “new normal”…

Το διπλό αφεντικό 8

Τετάρτη 13 Μάη. Διάλυση της έννοιας του (άμεσου) μισθού σαν της υλικής εκδήλωσης της ανταγωνιστικής σχέσης ανάμεσα στους εργάτες και τα αφεντικά… Έλεγχος του συνόλου της αγοράς εργασίας προς όφελος των αφεντικών συνολικά… Κατάργηση (ή περιορισμός) της εργατικής ανταγωνιστικής δράσης… Θόλωμα των βασικών χαρακτηριστικών της μισθωτής εργασίας… Ακόμα κι αν αυτά και μόνο αυτά ήταν τα οφέλη απ’ την εγκατάσταση και διεύρυνση της “υβριδικής” διεύθυνσης (επί) της εργασίας μέσω του μοντέλου “διπλό αφεντικό”, δεν θα ήταν καθόλου ασήμαντα! Όμως υπάρχει και κάτι ακόμα.

Το ιδιωτικό αφεντικό μιας επιχείρησης έχει έσοδο (και κέρδος) απ’ την πώληση των εμπορευμάτων που παράγονται σ’ αυτήν, είτε είναι πράγματα είτε υπηρεσίες. Μέσω της πώλησης των εμπορευμάτων είναι που πραγματοποιείται η υπεραξία, παίρνει δηλαδή την μορφή “χρήμα”. Το κράτος από που έχει έσοδο και αναλαμβάνει να πληρώνει το ένα μέρος του μισθού (κρύβοντας, όπως έχουμε πει ήδη, την ταξική πόλωση “μισθός”); Από δύο πηγές: την φορολόγηση και τα δάνεια.

Εάν η μορφή – κράτος αύξανε την φορολογία πάνω στα κέρδη των αφεντικών ώστε να πληρώνει από κει αυτό το ένα μέρος του μισθού, θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι δρα σαν “ενδιάμεσος”, που αφαιρεί απ’ τις τσέπες του συνόλου των αφεντικών κάποια ποσά, για να τα επιστρέψει στους εργάτες / μισθωτούς· άρα ότι τα λεφτά που πληρώνει είναι κάτι σαν “αόρατος μισθός”. Εάν, όμως, όχι μόνο δεν αυξάνεται η φορολογία των αφεντικών αλλά, αντίθετα, μειώνεται; Τί είδους, τί χαρακτηριστικών “λεφτά” είναι αυτά που δίνει η μορφή – κράτος σα δεύτερο αφεντικό; Και σε ποιά σχέση σέρνεται ο κάθε μισθωτός μέσω αυτών των πληρωμών;

Η τωρινή “έκτακτη ανάγκη”, κατάλληλα δημιουργημένη, όπου μεθοδεύεται η εξάπλωση του χειρισμού “διπλό αφεντικό” μέσα και πάνω στη σύγχρονη εργατική τάξη, είναι χαρακτηριστική σε σχέση με τα πιο πάνω ερωτήματα. Τα ποσά του κρατικού πατερναλισμού είναι δάνεια. Ας κάνουμε μια αντιπαραβολή του τί σημαίνει αυτό, για να βοηθήσουμε στην κατανόηση.

1) Αν ένας μισθωτός παίρνει ελάχιστα λεφτά σαν μισθό και αναγκάζεται να δανείζεται κάθε μήνα μερικές εκατοντάδες ευρώ για να τα φέρει βόλτα, σύντομα θα γονατίσει ο ίδιος απ’ το χρέος. Θα έχει υποθηκεύσει τον εαυτό του στους δανειστές του…

2) Αν ένα αφεντικό “που δεν πάει καλά” δανείζεται κάθε μήνα για να συμπληρώνει στην μισθοδοσία τα χρήματα που προέρχονται απ’ τα έσοδα πώλησης των εμπορευμάτων, θα συσσωρεύσει μεν ένα κάποιο χρέος (απέναντι π.χ. στις τράπεζες) αλλά οι εργάτες του έχουν κάθε λόγο να αδιαφορήσουν γι’ αυτό. Κανένας, ούτε το αφεντικό ούτε οι δανειστές του μπορούν να ζητήσουν πίσω τους μισθούς που έχουν καταβληθεί. Οι εργάτες δεν είναι χρεωμένοι, δεν έχουν υποθηκεύσει τους εαυτούς τους, δεν χρωστάνε…

3) Αν η μορφή – κράτος δανείζεται για να εκληρώσει την λειτουργία του σαν δεύτερο αφεντικό, τί ισχύει; Η μορφή – κράτος είναι απρόσωπη· το χρέος του δεν είναι απαιτητό από κάποιο φυσικό πρόσωπο συγκεκριμένα· δεν είναι “συγκεκριμένος” εκείνος που χρωστάει. Είναι τα “δημόσια οικονομικά” χρεωμένα, δηλαδή το σύνολο της κοινωνίας.

Η διεθνής εμπειρία της προηγούμενης δεκαετίας δείχνει γλαφυρά ότι το “δημόσιο χρέος” είναι μια πολύ καλή φόρμουλα για να λειτουργήσουν τα κράτη σαν κόμματα των αφεντικών μ’ ένα είδος “καραμπόλας”: Με άμεσους ή έμμεσους τρόπους μπορούν να “τραβήξουν λεφτά” απ’ τους μισθούς (κάνοντας την εργασία συγκυριακά ή μόνιμα φτηνότερη…) για να “ξεχρεώσουν τα δημόσια οικονομικά”… Ως εάν ο εργατικός άμεσος μισθός και ο κρατικός δανεισμός να είναι συγκοινωνούντα δοχεία με “φυσικό” τρόπο…

Τα 360 ευρώ λοιπόν (του παραδείγματος στο “το διπλό αφεντικό 7” πριν δυο μέρες) σαν μηνιαία καταβολή εκ μέρους του κράτους ΔΕΝ είναι του “τύπου 2” όπως τον δείξαμε στην πιο πάνω ταξινόμηση. Είναι μεν δανεικά, αλλά δεν αποτελούν χρέος που βαρύνει το κάθε φορά συγκεκριμένο αφεντικό (ή τους μετόχους) μιας επιχείρησης. Τείνει, μάλλον, να είναι του “τύπου 1”: εάν, για οποιονδήποτε λόγο και με οποιαδήποτε δικαιολογία, η μορφή – κράτος επιδιώξει να τα πάρει πίσω, μπορεί να το κάνει (και θα το κάνει!) με μια γκάμα μεθόδων. Αυξάνοντας την έμμεση φορολογία – για παράδειγμα… Ή χαμηλώνοντας το αφορολόγητο όριο… Ή… ή… ή…

Ο μισθωτός λοιπόν πάνω στον οποίο στρογγυλοκάθεται το μοντέλο του “διπλού αφεντικού”, ας πούμε η φιγούρα του προχθεσινού παραδείγματος, εκεί που δούλευε 40 ώρες και έπαιρνε 1200 ευρώ μπορεί τώρα να δουλεύει 20 και να παίρνει 960… Μπορεί, άρα, να νοιώθει “μια χαρά” (με δεδομένη, άλλωστε, όχι απλά την “έκτακτη ανάγκη” αλλά την ερμηνεία του καθεστώτος γι’ αυτήν…)

Όμως: ΔΕΝ είναι τα 960 ευρώ “δικά” του! Υποθηκεύεται ως ένα βαθμό, μ’ έναν τρόπο “αόρατο”! Όχι μόνο είναι υποχρεωμένος να υπακούει στον γενικό σχεδιασμό της οργάνωσης της εργασίας, που τον έχει αναλάβει το κράτος… Όχι μόνο είναι υποχρεωμένος να πειθαρχεί είτε στον κάθε φορά συγκεκριμένο ιδιώτη εργοδότη είτε στις γενικές καπιταλιστικές προσταγές (ουσιαστικά και στα δύο)… Αλλά, επιπλέον, μπορεί να κληθεί να “επιστρέψει” ένα μέρος απ’ αυτά τα 960 ευρώ κάθε μήνα, οποιαδήποτε στιγμή και με οποιονδήποτε τρόπο επιλέξει η μορφή – κράτος!

Καθόλου “μια χαρά” από εργατική άποψη!

Το διπλό αφεντικό 9

Τετάρτη 13 Μάη. Η συζήτηση (για την διευρυμένη καθιέρωση του “διπλού αφεντικού” στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας) έχει “ανάψει” – και οι δημαγωγοί φροντίζουν να κινείται στο δρόμο της (καπιταλιστικής) αρετής… Αυτή η καθιέρωση παρουσιάζεται και σαν αναπόφευκτη και σαν “φιλεργατική”… (Πώς αλλιώς πετυχαίνει η δημαγωγία αν όχι υπονομεύοντας, διαστρέφοντας και αντιστρέφοντας τα νοήματα των λέξεων;) Ο τρόπος που αναπαρίστανται οι συνέπειες των υγιεινιστικών πραξικοπημάτων και της τρομοεκστρατείας με σημαία τον covid-19 είναι κομμένος και ραμμένος στις προδιαγραφές της διαταξικής (εθνικής) ενότητας… Θεωρείται «λογικό» μετά απ’ αυτά το ότι η μορφή – κράτος νοιάζεται τόσο πολύ για την εργασία / ανεργία και είναι διατεθειμένη να «προστατέψει τους εργαζόμενους»…

Γράψαμε ήδη (το διπλό αφεντικό 7) για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE. Υπάρχει μια ακόμα παραλλαγή του ίδιου κόλπου (της καθιέρωσης του διπλού αφεντικού) που έχει την δική της ιστορία, και έχει ενισχυθεί στην τωρινή συγκυρία, παρουσιαζόμενη σαν «πολύ αριστερή»: το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα…

Ένας απ’ τους πολλούς διάσημους, δεξιούς κι αριστερούς (θα τα πούμε προσεχώς αναλυτικότερα) υποστηρικτές του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» είναι ο γνωστός Πάμπλο Ιγκλέσιας, των γνωστών ισπανών Podemos. Σαν αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης (μιας κυβέρνησης που έκανε το πιο σκληρό και σκληρά αντικοινωνικό υγιεινιστικό πραξικόπημα στην ευρώπη – το οποίο ο αρχιPodemos θα το ήθελε ακόμα πιο άγριο!) ο Ιγκλέσιας νοιώθει σαν ιεραπόστολος. Θέλει ένα πανευρωπαϊκό (και σίγουρα ένα ισπανικό…) ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, που – όπως λέει – θα προσφέρει συμπληρωματικά έσοδα στα νοικοκυριά, «διασφαλίζοντας ότι οι φτωχότεροι στην κοινωνία θα μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες τους». Καλπάζει κυριολεκτικά: προσπαθεί να συντονιστεί με την πορτογαλική και την ιταλική κυβέρνηση, και πανηγυρίζει:

… Είναι κατανοητό πια ότι θέλουνε έναν ενεργό δημόσιο τομέα. Και η οικονομία της αγοράς προστατεύεται πολύ καλύτερα και υπάρχει εγγύηση για ορισμένα ελάχιστα επίπεδα ζήτησης και ευημερίας…

Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι καταστροφές μετατρέπουν τους άθεους σε πιστούς. Στην πραγματικότητα μετατρέπουν τους νεοφιλελεύθερους σε νεο-κεϋνσιανούς. . . Οι ιδεολογίες της Θάτσερ, του πρώην Γερμανού καγκελάριου Σρέντερ και του Τόνι Μπλερ έχουν πεθάνει. Κανείς δεν μπορεί να τους υπερασπιστεί τώρα…

It sounds good… Αυτός ο συνδυασμός ψεμμάτων και επαγγελματικής, τυχοδιωκτικής μυωπίας για καθεστωτική χρήση λέγεται πρωτοκοσμική «αριστερά»… Είτε το ξέρει και το κρύβει είτε το αγνοεί ο Ιγκλέσιας (και κάθε παρόμοιος, συμπεριλαμβανόμενων των εγχώριων…), η «προστασία των φτωχών» βρισκόταν εξ αρχής στα νεοφιλελεύθερα πολεμικά manual του Φρήντμαν! Απλά ο γκουρού της «σχολής του Σικάγο» την είχε φανταστεί (αυτήν την «προστασία») με μορφές «λιγότερου κράτους»: μέσω αντεστραμμένης φορολογίας όπως έγραφε.

Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα δεν είναι βέβαια η μεταμέλεια των νεοφιλελεύθερων!!! Και δεν είναι ούτε πρόκειται να γίνει «νεο-κεϋνσιανισμός»! Είναι όμως η προσθήκη ενός ακόμα ορόφου στην ιστορική κατασκευή της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης, το ευάερο και ευήλιο ρετιρέ της σ’ αυτήν την φάση του 21ου αιώνα· ο νεο-κρατισμός της!

Σε κάθε περίπτωση, σαν ορεκτικό, δείτε κάτω το τρέιλερ μιας ταινίας …. του 2017… (Δείχτηκε δημόσια στην Αθήνα το 2018, μαζί με άλλα…) Προβλήθηκαν όταν η ρητορική του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» δεν είχε covid-19, οπότε της έλειπε η τωρινή της μάσκα… Όταν το ενδιαφέρον για τους «φτωχούς» προερχόταν κατευθείαν απ’ αυτό που έχουμε θυμίσει ήδη (το διπλό αφεντικό 5): οι μαζικές αναστατώσεις στην αγορά εργασίας λόγω καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης / 4ης βιομηχανικής επανάστασης, η λεγόμενη «τεχνολογική ανεργία» είναι ένας βασικός λόγος που είναι πια στρατηγικά απαραίτητος ο ρόλος του κράτους σαν παράγοντα αυτής της «αγοράς εργασίας»…

Αν το 2017 πουλιόταν τόσο χαρούμενα και τώρα κάπως πιο ζοφερά, είναι επειδή τώρα πάει πακέτο με τον ηλεκτρομηχανικό καθολικό έλεγχο…

(συνέχεια στα επόμενα)

Κόσμος, χάρτες, κυριαρχία 2…

Τρίτη 12 Μάη. Η πρώτη κινέζικη ιστορική – γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια είναι του 2ου π.Χ. αιώνα, με τίτλο «Βασικά για τα βουνά και τις θάλασσες». Περιγράφει ότι κόσμος είναι κάθε τι που βρίσκεται κάτω απ’ τον ήλιο (tienhia). Καθώς ο κόσμος αποτελείται από βουνά και θάλασσες, έχει μια ξηρά που απλώνεται ανάμεσα σε «τέσσερεις θάλασσες» (shihai). Κι αυτός ο στεριανός κόσμος έχει ένα κέντρο. Το όνομά του είναι «Μέσο Βασίλειο» (Zhongguo) – και είναι η κίνα.

… Πέντε αιώνες μετά η ρωμαϊκή αυτοκρατορία χαρτογραφεί τον κόσμο για λογαριασμό της. Τώρα το κέντρο είναι η ανατολική Μεσόγειος. Το 293 ο Διοκλητιανός δημιουργεί την “τετραρχία”, με δύο Αύγουστους και δύο Καίσαρες, και αντίστοιχα 4 διοικητικές ενότητες. Σ’ αυτό το σχήμα δημιουργείται μια “δύση” (Occidens) με την επαρχία της ιταλίας στο διοικητικό κέντρο της, και το Μιλάνο σαν πρωτεύουσα· και μια «ανατολή» (Oriens), με πρωτεύουσα τη Νικομήδεια. H Ρώμη έχει απομείνει σαν σύμβολο… Το κέντρο βάρους (στρατιωτικό και ισχύος) μετατοπίζεται σταδιακά ανατολικά. Η Νικομήδεια αντικαθίσταται απ’ την πόλη Βυζάντιο απ’ τον Κωνσταντίνο· κι όταν το δυτικό τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας καταρρέει το 476, η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είναι ουσιαστικά το ανατολικό της τμήμα…. Τους επόμενους αιώνες η Μεσόγειος είναι η «κεντρική θάλασσα» για το εμπόριο· και οι πόλεμοι της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, σε μεγάλο βαθμό ασιατικής με τα σημερινά γεωγραφικά ονόματα, είναι χερσαίοι.

… Ο Zheng He γεννήθηκε σαν μουσουλμάνος [Ηui: οι κινέζοι μουσουλμάνοι] με το όνομα Μa He, στην επαρχία Yunnan. Μεγάλωσε μαθαίνοντας μανδαρίνικα και αραβικά, με μεγάλο ενδιαφέρον για την γεωγραφία. Στα 13 του ο πρίγκηπας Zhu Di της δυναστείας των Ming (η δυναστεία είχε ανέλθει στην εξουσία της κινεζικής αυτοκρατορίας απ’ το 1387) τον έβαλε σ’ ένα σχολείο, σπούδασε διπλωματία και την τέχνη του πολέμου, και ασπάστηκε τον βουδισμό … Ο Zhu Di έγινε αυτοκράτορας με το όνομα Yong Le το 1402, και την επόμενη χρονιά έκανε τον Zheng He ναύαρχο, με μια ειδική αποστολή: να επιβλέψει την κατασκευή ενός μεγάλου στόλου με σκοπό την εξερεύνηση των «δυτικών θαλασσών». [Είναι ο σημερινός ινδικός ωκεανός]. Ο προηγούμενος αυτοκράτορας Hongwu είχε τον ίδιο στόχο: είχε διατάξει το φύτεμα ενός δισεκατομμυρίου δένδρων στην επαρχία Nanjing, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ξυλεία για την ναυπήγηση ενός μεγάλου στόλου…

… Από το 1405 ως το 1433, επί σχεδόν 3 δεκαετίες, ο Zheng He ήταν επικεφαλής εφτά αποστολών στις θάλασσες προς την αραβική χερσόνησο και την ανατολική αφρική. Δεν επρόκειτο για ένα ή δύο πλοία, αλλά για αρμάδες, μερικές φορές με πάνω από 200 πλοία, εκ των οποίων τουλάχιστον τα 70 ήταν τα βασικά και τα υπόλοιπα βοηθητικά, με 30.000 ναυτικούς, και μεγάλες ποσότητες πολύτιμων κινεζικών υλικών για εμπορικές ανταλλαγές και δώρα στους εντόπιους που συναντούσαν κάθε φορά. Μετάξι, πορσελάνη, ασήμι, βαμβάκι, δερμάτινα είδη, μεταλλικά μαγειρικά σκεύη: η κινεζική αντίληψη για το εμπόριο ξεκινούσε με ανταλλαγές δώρων… Η ναυαρχίδα του Zheng He ήταν ένα πλοίο μήκους 140 μέτρων, πλάτους 50, με 500 άτομα πλήρωμα…

… Καθώς αυτός ο εντυπωσιακός σε μέγεθος, ναυπηγικές δυνατότητες, πλούτο και πληρώματα κινεζικός στόλος έπλεε προς τη νότια αφρική, στην τελευταία (όπως προέκυψε) αποστολή του, το 1433, οι πορτογάλλοι μόλις είχαν ξεκινήσει σιγά σιγά τις δικές τους περιπέτειες στον Ατλαντικό. Η κατάκτηση του ακρωτηρίου Bojador (λίγο νοτιότερα απ’ τα κανάρια νησιά…) που θεωρήθηκε τότε μεγάλη επιτυχία, έγινε το 1434. Τα ευρωπαϊκά βασίλεια μόλις είχαν αρχίσει να ψάχνουν έναν θαλάσσιο δρόμο προς τις ινδίες, κατ’ αρχήν για εμπορικούς λόγους: για να αποφεύγουν τους χερσαίους δρόμους που ήλεγχε η όλο και πιο δυναμική και γρήγορα εξαπλούμενη στην ανατολική Μεσόγειο οθωμανική αυτοκρατορία…

Ο Bartolomeu Dias κατέκτησε το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη νότια αφρική το 1488· και ο Vasco da Gama έφτασε στις ακτές της ινδίας το 1498. Τί θα είχε συμβεί αν το 1445 ή το 1455 η ευρωπαϊκή εξερευνητική πειρατεία γύρω απ’ την αφρική είχε πέσει πάνω στις αρμάδες του Zheng He, τέτοιες που ευρωπαίοι δεν είχαν ξαναδεί ούτε φανταστεί;

Η ιστορία δεν γράφεται με «αν»… Οι ευρωπαίοι συνέχισαν να εξερευνούν και να κατακτούν τον κόσμο απερίσπαστοι· οι κινεζικές ναυτικές αποστολές σταμάτησαν ξαφνικά. Γιατί;

 

Κόσμος, χάρτες, κυριαρχία 3…

Τρίτη 12 Μάη. Ο αυτοκράτορας Yong Le είχε κι άλλα φιλόδοξα σχέδια. Χρηματοδότησε την κατασκευή του «μεγάλου καναλιού» γυρνώντας ένα μεγάλο μέρος του νερού του κίτρινου ποταμού προς τις πεδιάδες της Yangtze. Και έφτιαξε το ανακτορικό σύμπλεγμα που ονομάστηκε «απαγορευμένη πόλη». Έργα μεγαλεπήβολα – και πανάκριβα.

Μόλις η κατασκευή της «απαγορευμένης πόλης» τελείωσε, το 1421, έπιασε φωτιά και καταστράφηκε μεγάλο μέρος της. Για την κομφουκιανή αντίληψη του κόσμου αυτό έδειχνε δυσαρμονία ανάμεσα στον ουρανό και την κοσμική εξουσία. Οι ευνούχοι του παλατιού βρέθηκαν κατηγορούμενοι γι’ αυτήν την δυσαρμονία. Ο επόμενος αυτοκράτορας της δυναστείας Zhu Gaozhi (1424 – 1425) άρχισε να αναρωτιέται τι αξία έχουν οι πανάκριβες ναυτικές / εμπορικές αποστολές όταν η αυτοκρατορία παράγει όλα τα αγαθά που χρειάζεται. Ο Zhu Zangi που τον διαδέχτηκε (1426 – 1435) είχε να αντιμετωπίσει δυσκολίες στα αυτοκρατορικά ταμεία, εισβολές νομαδικών φυλών απ’ τον βορρά, και επιπλέον την αυξανόμενη αντιπαλότητα της αυτοκρατορικής γραφειοκρατείας προς την αναπτυσσόμενη κινεζική εμπορική ελίτ που ευνοούσε τα εξερευνητικά ταξίδια, τις διεθνείς εμπορικές αποστολές και αντιπροσωπείες σε διάφορα μέρη της νότιας ασίας και της αφρικής, και την αίγλη του Zheng He. (Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για την ανάδυση μιας κινεζικής αστικής τάξης αιώνες νωρίτερα απ’ την αντίστοιχη ευρωπαϊκή…)

Με διαδοχικές διαταγές του ο Zhu Zangi αρχικά επέβαλε περιορισμούς και στη συνέχεια απαγόρευσε εντελώς το διεθνές εμπόριο και τα μεγάλα ναυτικά ταξίδια. Ο Zheng He πέθανε (το 1433 ή το 1435), τα πλοία του στόλου καταστράφηκαν, όπως και όλα τα αρχεία και τα ντοκουμέντα σχετικά με εκείνες τις εξερευνήσεις. Η δυναστεία των Ming εγκατέλειψε οριστικά τους δρόμους της θάλασσας, επιστρέφοντας στις παραδόσεις του αγροτικού κονφουκιανισμού και στην προσπάθεια προστασίας των βόρειων χερσαίων συνόρων. (Η οχύρωση που ονομάζεται «σινικό τείχος» αν και ξεκίνησε πολύ νωρίτερα σαν επιμέρους οχυρά, ήταν έργο κυρίως της δυναστείας των Ming, για την αντιμετώπιση των μογγολικών εισβολών, ένα τείχος που έγινε επιτακτικό μετά την ήττα του αυτοκράτορα της δυναστείας των Ming Ying Zong και ενός στρατού 500.000 ατόμων απ’ τις μικρότερες δυνάμεις των Oirat τον Σεπτέμβρη του 1449…)

Οι «νότιες θάλασσες» άδειασαν απ’ το σαφέστατα υπέρτερο κινεζικό ναυτικό την «κατάλληλη στιγμή»… Ο πλανήτης άρχισε να καταλαμβάνεται από ευρωπαίους τυχοδιώκτες, για λογαριασμό ευρωπαίων βασιλιάδων και εμπόρων. Οι λεηλασίες των κατακτήσεων αποδείχθηκαν η άγρια, πρωταρχική συσσώρευση που γέννησε στη συνέχεια το πιο επιθετικό αλλά και παραγωγικό μοντέλο εκμετάλλευσης και εξουσίας που είχε εμφανιστεί ποτέ στον πλανήτη: τον καπιταλισμό. Το κινεζικό αυτοκρατορικό μοντέλο (που δεν επεδίωκε κατακτήσεις εδαφών αλλά εμπορικές συναλλαγές και φόρου υποτέλεια) παρέμεινε εσωστρεφές και συντηρητικό. Στις αρχές του 15ου αιώνα το κινεζικό καθεστώς ήταν τεχνολογικά πολύ πιο μπροστά απ’ τα ευρωπαϊκά. Τους επόμενους άρχισε να χάνει σταθερά έδαφος σ’ αυτόν τον κρίσιμο τομέα. Ώσπου απ’ το 1839 ως το 1860 ο «αφέντης του κόσμου», η αγγλική αυτοκρατορία, με δύο εκστρατείες («πόλεμοι του οπίου») απ’ την άλλη άκρη του κόσμου, επέβαλε στην κινεζική αυτοκρατορία ταπεινωτικούς, σχεδόν αποικιοκρατικούς όρους.

Τον αιώνα αυτόν, απ’ το 1840 ως το 1949, ένα διάλειμα παρακμής σε 50 αιώνες συνεχούς ύπαρξης, η επίσημη κινεζική ιστορία τον θυμάται. Τον ονομάζει αιώνα της ταπείνωσης…