Μπλοκ του Καράκας

Παρασκευή 8 Φλεβάρη. Κατά την ταπεινή άποψη της ασταμάτητης μηχανής είναι λάθος να αποδίδονται τα όσα τραβάει εδώ και 3 ή 4 χρόνια ο πληβειακός πληθυσμός της βενεζουέλα στις αμερικανικές «κυρώσεις» κυρίως. Όχι επειδή αυτές είναι ασήμαντες. Αλλά επειδή ανάλογες έχουν επιβληθεί (και αποτύχει) επί δεκαετίες στη γειτονική Αβάνα· στην πιο μακρινή Τεχεράνη· στην ακόμα πιο μακρινή Πγιονγκγιάνγκ. Δεν αγνοούμε (αλλά επίσης δεν θεωρούμε σαν απάντηση στα πάντα) την κριτική στον αυταρχισμό κάποιων καθεστώτων των οποίων ο καπιταλισμός βρέθηκε κυκλωμένος από τον αμερικανικό εμπορικό και νομισματικό πόλεμο. Τονίζουμε μόνο ότι αυτός ο «οικονομικός» πόλεμος είναι τόσο γνωστός ώστε η αποτυχία του να αντιμετωπιστεί βαραίνει κυρίως τα καθεστώτα που τον υφίστανται. Και το καθεστώς Μαδούρο είναι, απλά, ασυγχώρητο που άφησε τα πράγματα να φτάσουν στη σημερινή κατάσταση. Ήξερε τι αντιμετωπίζει…

Να προσθέσουμε κι αυτό, χωρίς περισσότερα προς το παρόν: οι «κύκλοι Μπολιβάρ» και τα «κοινοτικά συμβούλια» στη βενεζουέλα θα έπρεπε να έχουν αναγκάσει το καθεστώς Μαδούρο να κάνει περισσότερα και, κυρίως, διαφορετικά απ’ αυτά που εμπνέονται απ’ το νεποτισμό και τον φτηνό πατερναλισμό μιας κλίκας που έχει εδραιωθεί στο γκουβέρνο. Το οργανωμένο προλεταριάτο της βενεζουέλα θα μπορούσε να έχει περιορίσει δραστικά την δεξιά “αντιπολίτευση της μιζέριας” – όχι με ένοπλες συμπλοκές στους δρόμους αλλά με κινηματική “πίεση” στο καθεστώς. Εν τέλει, ο ιμπεριαλισμός των ηπα και των συμμάχων της προσπαθεί να θερίσει, ουσιαστικά, αυτά που σπάρθηκαν απ’ τον πολιτικό προσοδισμό και τις πυραμίδες του μέσα στην κοινωνία της βενεζουέλα. Το αν θα τα καταφέρουν ή όχι είναι συνάρτηση διάφορων παραγόντων. Το ότι, όμως, η Ουάσιγκτον βρίσκεται «σε θέση να…» πρέπει να χρεωθεί κυρίως στο ίδιο το καθεστώς του Καράκας. Γιατί τα υπόλοιπα, και κυρίως το τι είναι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός το ξέρουν και οι πέτρες.

Αυτών δοθέντων η ασταμάτητη μηχανή δεν μπορεί να αποφύγει τον πειρασμό της σκέψης ότι ίσως η «επίσκεψη» των 2 ρωσικών στρατηγικών βομβαρδιστικών Tu-160 στο Καράκας τον περασμένο Δεκέμβρη ήταν προμελετημένη. Για να επιταχύνει την αμερικανική αντίδραση, πριν αυτή «ωριμάσει» στο εσωτερικό της βενεζουέλα. Η ρωσική rosneft έχει απ’ το 2016 καλό ποσοστό στην κρατική πετρελαϊκή· ρωσικές εταιρείες χρυσοθηρίας έχουν μπει επίσης στα κοιτάσματα της βενεζουέλα. Το Πεκίνο έχει δώσει μεγάλα δάνεια στο καθεστώς Μαδούρο με αντάλλαγμα πετρέλαιο. Θα ήταν απίθανο αυτά να γίνονται με «άγνοια κινδύνου» απ’ την μεριά του ρωσικού και του κινεζικού καπιταλισμού / ιμπεριαλισμού. Θα ήταν αφέλεια να θεωρήσει κανείς πως Μόσχα και Πεκίνο αγνοούσαν ότι «μπαίνουν στη μύτη» του θείου Σάμ….

Όσο κι αν το βασανίσουμε δεν μπορούμε να βρούμε ένα λόγο για τον οποίο μια συμμαχία σαν την ρωσο-σινική, που ενδιαφέρεται και «επενδύει» στη βενεζουέλα εν γνώσει του ότι η Ουάσιγκτον θα βγάλει αφρούς, θα καθόταν να περιμένει το πότε το αμέρικα θα είναι έτοιμο να αντεπιτεθεί με full power. Από την άλλη μεριά, με «μακιαβελικούς» όρους (καθόλου ξένους με τις ενδοκαπιταλιστικές αναμετρήσεις…), γιατί θα ήταν παράξενη μια επιλογή «πίεσης διαρκείας» στο «αμερικανικό υπογάστριο» ώστε να βελτιωθούν οι επιδόσεις ανάσχεσης / επέκτασης (Μόσχας και Πεκίνου) στην ευρασία – που είναι το κυρίως μέτωπο του 4ου παγκόσμιου;

Αν η υπόθεσή μας είναι σωστή, αν δηλαδή Μόσχα και Πεκίνο (με συμφωνία των συμμάχων τους στην Άγκυρα και στην Τεχεράνη) επέλεξαν να εκβιάσουν τα αμερικανικά σχέδια σε ότι αφορά τη λατινική αμερική γενικά και την βενεζουέλα ειδικά (τα οποία ήταν δημόσια γνωστά, σε γενικές γραμμές, αρκετά νωρίτερα…) ώστε να εκδηλωθούν πριν – την – ώρα – τους, βιαστικά και κακομεθοδευμένα, τότε μπορεί να εξηγηθεί η ως τώρα πορεία αυτού του «πραξικοπήματος Guaido». Κυρίως το γεγονός ότι είναι γεμάτο τρύπες, έτσι ώστε να μοιάζει καθημερινά με έναν μεθυσμένο παλιάτσο που προσπαθεί να μαζέψει ό,τι μπορεί και να σταθεί όρθιος και απειλητικός, στηριζόμενος σ’ έναν αμερικανικό u.s. army εξωσκελετό…

Σε κάθε περίπτωση, συμπληρώστε στα όσα γράφαμε πριν 6 ημέρες (Σάββατο 2 Φλεβάρη: χρυσάφι…) κι αυτό: το να κυκλοφορούν τα πετρέλαια της βενεζουέλα τιμολογημένα σε άλλο νόμισμα εκτός του δολαρίου (σαν απάντηση στις αμερικανικές «κυρώσεις»), είναι ένας ακόμα κρίκος στη θηλειά γύρω απ’ το λαιμό της Ουάσιγκτον.

Πράγμα που σημαίνει: η όξυνση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού μπορεί να πλησιάζει ή και να βρίσκεται ήδη σ’ εκείνο το σημείο όπου δεν υπάρχει μια πλευρά επιτιθέμενη και μια αμυνόμενη, αλλά δυο (ή και περισσότερες) πλευρές επιτιθέμενες η μία στην άλλη. Η καθεμία με τα μέσα της.

(Καταλαβαίνουμε ότι με τέτοιες γνώμες χαλάμε την μανιχαϊστική ευκολία «καλό / κακό»… Αλλά δεν θέλουμε να δούμε κανέναν σύγχρονο προλετάριο να γίνεται ουρά, ούτε και για μια μέρα, του Χ ιμπεριαλισμού εναντίον του Ψ βαφτίζοντάς τον «απελευθερωτικό» ή «αντιστασιακό». Enough!

To πλήρωσαν πολύ ακριβά αυτό το παραμύθι οι παπούδες μας το ’44 στην Αθήνα· και μετά ακόμα χειρότερα… Ακόμα το πληρώνουμε… )

Προστασία

Πέμπτη 7 Φλεβάρη. Διάφορα δυτικά καθεστωτικά μήντια (τύπου reuters, guardian, κλπ) έχουν ανακαλύψει τους μισθοφόρους της ρωσικής wagner στο Καράκας – εικάζουν ότι βρίσκονται εκεί σαν security του Μαδούρο. Δεν έχουν αποδείξεις της προκοπής· αλλά η ασταμάτητη μηχανή θα το θεωρούσε αρκετά πιθανό να συμβαίνει έτσι.

Το wagner group είναι το ανάλογο της αμερικανικής (πρώην) blackwater και νυν academi: εταιρεία μισθοφόρων για κάθε χρήση – ανάλογα με το budget. Σε αντίθεση ωστόσο με την blackwater και τις μετέπειτα εταιρικές μεταμορφώσεις της, που μέσω του αφεντικού της Erik Prince κάνει πολλές δημόσιες σχέσεις, η ρωσική μισθοφορική εταιρεία προτιμάει να περνάει όσο το δυνατόν πιο απαρατήρητη. Αν και τυπικά ιδιωτική (ώστε να μην χρεώνεται η Μόσχα τυχόν «στραβές») υπάγεται στον ουσιαστικό έλεγχο του ρωσικού κράτους. Είναι βέβαιο ότι έδρασε (και δρα) στο συριακό πεδίο μάχης, με αρκετές εκατοντάδες μισθοφόρους – κυρίως ρώσους, τσετσένους, κοζάκους και άλλους καυκάσιους. (Η αμερικανική αεροπορία «καθάρισε» κάποιους, βομβαρδίζοντάς τους στην Deir ez-Zor, όταν μαζί με τον συριακό στρατό επιχείρησαν να ανακαταλάβουν πετρελαιοπήγαδα που είχαν στον έλεγχό τους οι ypg). Τελευταία, τα ίδια δυτικά καθεστωτικά μήντια, έχουν ανακαλύψει το wagner group και στο τσαντ, στην υποσαχάρια αφρική. Λογικό και αναμενόμενο…

Είναι γνωστό (;) ότι κάμποσες εκατοντάδες μισθοφόροι της academi προστατεύουν τον τοξικό στο Ριάντ… Αν κάποιες άλλες εκατοντάδες ρώσοι μισθοφόροι προστατεύουν τον Μαδούρο στο Καράκας, δεν θα έπρεπε να παραξενεύεται κανείς. Αν, όμως, αυτό προβάλλεται σαν απόδειξη της γενικότερης «ρωσικής εμπλοκής» στην υπόθεση «βενεζουέλα» (όχι αυθαίρετη η θέση!) τότε γίνεται ακόμα δυσκολότερη η δουλειά της ανατροπής του Μαδούρο! Είναι ένα πράγμα ένα αφεντικό ετοιμόρροπο, και είναι εντελώς διαφορετικό ένα αφεντικό που έχει, με απτό, πρακτικό, ακόμα και στρατιωτικό τρόπο, τις πλάτες της Μόσχας (και τα «επενδυτικά σχέδια» του Πεκίνου).

Αν η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί τους θέλουν «να κάνουν παιχνίδι» πάνω σε μια υβριδική παραλλαγή του σχεδιασμού τους για την συρία, όπου στη θέση των «τρομοκρατών του isis» είναι οι «δημοκράτες του Guaido», έχουν να αναμετρηθούν και μ’ αυτό, που ίσως είναι ανίκητο: το φάντασμα της ήττας τους στη συρία! Κάνει, για παράδειγμα, ταξίματα και κολακείες το ψοφιοκουναβιστάν στους αξιωματικούς της βενεζουέλα, να προσκυνήσουν τον Guaido. Μα στη συρία είχε λιποτακτήσει δικαιολογημένα το μεγαλύτερο μέρος του στρατού· και ύστερα ένα μέρος του έγινε «τζιχαντιστές» μισθοφόροι του Ριάντ, του Ντουμπάι (και της Ντόχα ως ένα σημείο). Και;

Παρότι η λατινική αμερική είναι, πράγματι, «πίσω αυλή» της Ουάσιγκτον, και παρότι η Μόσχα δεν θα μπορούσε να κάνει κινήσεις στρατιωτικού τύπου ανάλογες μ’ αυτές στο συριακό πεδίο μάχης, μόνο οι ηλίθιοι δεν έχουν προσέξει ότι οι νίκες του μπλοκ της Αστάνα στη συρία δεν ήταν αμιγώς στρατιωτικές· ειδικά από ένα χρονικό σημείο και μετά. Ακόμα, όμως, και από στενά μιλιταριστική άποψη: «κάποιοι» ανέστησαν τον ετοιμοθάνατο και χωρίς ηθικό στρατό του Άσαντ, και τον έκαναν αξιόμαχο. Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο… Δεν ήταν «θέλημα θεού»…

Πριν ένα χρόνο και μετά…

Τετάρτη 6 Φλεβάρη. Τέτοιες μέρες πέρυσι δεν ήταν η λατινική αμερική στην ημερήσια διάταξη του 4ου παγκόσμιου πολέμου. Ήταν η ανατολική ασία. Όχι η βενεζουέλα του «δικτάτορα Μαδούρο». Αλλά η βόρεια κορέα του «δικτάτορα Kim Jong Un» (τα εισαγωγικά για διάφορους λόγους).

Και φυσικά δεν ήταν μια μαριονέτα τύπου Guaido (που την αγνοούν ακόμα και οι υποτιθέμενοι οπαδοί του) το «πρόσωπο / σύμβολο». Αλλά, σαν “αντι-σύμβολο”, μια ντίβα της Πγιονγκγιάνγκ, η Kim Yo Jong, που (είτε λόγω ιδιοσυγκρασίας και χαρακτήρα είτε λόγω διδακτορικών στις τεχνικές του θεάματος) εμφανίστηκε σαν μυστήριο στην παγκόσμια σκηνή (στην πολιτική της κορεατικής ενοποίησης αλλά και στις κερκίδες των γηπέδων) – και σαν μυστήριο έμεινε: ενδιάμεσα πρόλαβε να εξοντώσει (σίγουρα απ’ την άποψη των εντυπώσεων) τον αμερικάνο αντιπρόεδρο Pence…

Ήταν η σημαιοφόρος μιας καταιγιστικής «επίθεσης ειρήνης» οργανωμένης ως τις λεπτομέρειες απ’ το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ για να βραχυκυκλώσει τις αμερικανικές κινήσεις στην ευρύτερη περιοχή. Ένας χρόνος μετά, κι ενώ η μυρωδιά του θανάτου πλανάται (και) στην άλλη άκρη του κόσμου, είναι αρκετός για να απαντήσουμε (βιαστικά) στην ερώτηση: τι πέτυχε το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ από τότε ως τώρα; Τι πέτυχε το ψοφιοκουναβιστάν;

Το ένα σίγουρο είναι ότι ο τρόπος που κινήθηκαν Moon και Kim, Σεούλ και Πγιονγκγιάνγκ (με την υποστηρίξη Μόσχας και Πεκίνου) από τον Γενάρη του 2018 και τους επόμενους μήνες, πράγματι βραχυκύκλωσε τους σχεδιασμούς της Ουάσιγκτον (αλλά και του Τόκιο). Αν δεν κάνουμε λάθος ο αιφνιδιασμός και η αδυναμία άμεσων αμερικανικών αντι-μέτρων εκδηλώθηκαν για πρώτη φορά ως τότε με την μορφή ενός «σχίσματος»: το μεν κολακευμένο ψόφιο κουνάβι να συμφωνεί σε συνάντηση κορυφής με τον Kim «little rocket man», σχεδόν χωρίς ατζέντα· και οι σωματοφύλακες πίσω του να προσπαθούν να χαλιναγωγήσουν ακόμα και τους συμβολισμούς της «ειρηνευτικής προσπάθειας» – που ήταν εναντίον τους.

Αν στην κατηγορία «συμβολισμοί» η ήττα της Ουάσιγκτον αποδείχθηκε γρήγορα ταπεινωτική, στην πραγματικότητα του ιμπεριαλιστικού μιλιταρισμού τα αποτελέσματα ήταν λιγότερο δραματικά· αν και όχι ασήμαντα. Οι ηπα αναγκάστηκαν (εξαιτίας, κυρίως, του νοτιοκορεάτη Moon) άλλα στρατιωτικά γυμνάσια στην κορεατική χερσόνησο να τα ακυρώσουν και άλλα να τα περιορίσουν. Αναγκάστηκαν, ουσιαστικά, να προσαρμόσουν τις κινήσεις των στρατιωτικών βραχιόνων τους στη συρρίκνωση των «δικαιολογιών» τους. Όμως απ’ την άλλη μεριά το σωστό θα ήταν να μιλάει κανείς για «τακτική αναδίπλωση» παρά για «στρατηγική υποχώρηση»: οι αμερικανικές βάσεις στη νότια κορέα παραμένουν στη θέση τους…

Οι ενδοκορεατικές σχέσεις προχώρησαν μεν, αλλά αρκετά πιο αργά απ’ τις διακηρύξεις των Moon και Kim. Εκεί βρίσκεται, ίσως, η αμερικανική επιτυχία: αν και η νομιμοποίηση των μονομερών κυρώσεων της Ουάσιγκτον κατά της Πγιονγκγιάνγκ στριμώχτηκε έντονα και παρατεταμένα, το ψοφιοκουναβιστάν κατάφερε, ένα χρόνο μετά, να μην έχει αποσύρει επίσημα καμμία· και ανεπίσημα λίγες. Το έδαφος που κινδύνευε να χάσει τις πιο ζόρικες στιγμές το ρέφαρε κερδίζοντας χρόνο.

Υπολογίζοντας ότι η ανατολική ασία παραμένει το νούμερο 1 μέτωπο του οξυνόμενου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, μπορούμε να πούμε ότι το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ «κέρδισε τον γύρο του 2018» – αλλά στα σημεία. Δεν υπήρξε «διπλωματικό νοκ άουτ» – προφανώς επειδή κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ δύσκολο.

Το γεγονός ότι ο ιμπεριαλισμός των ηπα και των στενών συμμάχων τους πιέζεται φανερά πια σ’ όλη την γραμμή αντιπαράθεσης Μεσόγειος / μέση Ανατολή / κεντρική ασία / ανατολική ασία είναι ένα δεδομένο· αλλά όχι ένα οριστικό δεδομένο. Προσπαθεί να αντεπιτεθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο – και η λατινική αμερική είναι ένα μέρος αυτής της αντεπίθεσης (άσχετα με τις ευθύνες του καθεστώτος Μαδούρο, και όχι μόνο).

Ο 4ος παγκόσμιος πόλεμος γίνεται πιο σύνθετος. Αυτό είναι βέβαιο – και καθόλου αισιόδοξο…

(φωτογραφία: Η ντίβα Kim Jong Un στις κερκίδες του γηπέδου για το ματς χόκευ επί πάγου, μεταξύ ελβετίας και νότιας κορέας – πέρυσι…)

Κανάς άλλος για την Καραϊβική;

Τρίτη 5 Φλεβάρη. Θεωρητικά, τα ευρωπαϊκά καθεστώτα είχαν μια εναλλακτική στους σχεδιασμούς του ψοφιοκουναβιστάν: να προωθήσουν (βάζοντας στο κόλπο και τον ερειπωμένο οηε) μια «μεσολαβητική διαδικασία» μεταξύ καθεστώτος Μαδούρο και αντιπολίτευσης. Δεν έχει τόση σημασία πότε και αν θα οδηγούσε κάπου μια τέτοια «πολιτική». Σημασία έχει ότι θα στερούσε τους Bolton, Abrams και σία απ’ τα περιθώριά τους.

Αντί γι’ αυτό προτίμησαν να συνταχτούν πίσω απ’ την Ουάσιγκτον. Γιατί; Έχουν πληροφορίες ή εκτιμήσεις ότι ο αμερικανικός σχεδιασμός είναι προχωρημένος και θα αποδειχθεί νικηφόρος, οπότε δεν θέλουν να χάσουν την ευκαιρία στο πλιάτσικο; Ή, απλά, φοβούνται την δυναμική της οικονομικής επιρροής του κινεζικού καπιταλισμού στη λατινική αμερική (με την φανερή ή λιγότερο φανερή υποστήριξη των ρωσικών όπλων) και προσπαθούν να την ανασχέσουν μέσω united states;

Είναι γεγονός ότι η λατινική αμερική (και όχι μόνο η βενεζουέλα) έχει διάφορες πρώτες ύλες, που ενδιαφέρουν τα μέγιστα τους διάφορους ευρωπαϊκούς καπιταλισμούς που ζορίζονται. Είναι επίσης γεγονός ότι μετά την εκλογή του φασίστα Bolsonaro στη βραζιλία και τα πρώτα «σκάνδαλα» που δημοσιοποιούνται σε βάρος του, ο πειρασμός για «δημιουργικές καταστροφές» εδώ ή εκεί είναι μεγάλος – ειδικά όταν το ευρωπαϊκό φρούριο «δεν κινδυνεύει» από βάρκες με λατινοαμερικάνους μετανάστες.

Η ασταμάτητη μηχανή έχει όμως την εντύπωση ότι αυτές οι ευρωπαϊκές βιαστικές και κατ’ αρχήν εικονικές αναγνωρίσεις της μαριονέτας Guaido πάσχουν κι απ’ αυτό: δέος απ’ την μια και υποτίμηση απ’ την άλλη της κινεζικής και ρωσικής ιμπεριαλιστικής τακτικής και σ’ αυτό το μέρος του κόσμου. Πιθανολογούμε μια ανανεωμένη εκδοχή του «σεναρίου λιβύη», όταν ήταν το Λονδίνο και το Παρίσι που, για τα δικά τους άμεσα συμφέροντα, «έπεισαν» την Ουάσιγκτον (διοίκηση Obama) να βάλει άμεσα το στρατιωτικο της know how στην ανατροπή του Καντάφι – την Ουάσιγκτον που δεν έβλεπε άμεσο όφελος απ’ την υπόθεση.

Είναι ένας κυνικός υπολογισμός, αλλά είναι υπολογισμός κρατικο/καπιταλιστικός: η ψοφιοκουναβική Ουάσιγκτον να πετάξει το Πεκίνο και την Μόσχα απ’ τη λατινική αμερική, έτσι ώστε οι υπόλοιποι να μαζέψουν ότι δεν θέλει ή δεν προλάβει «ο στρατηγός των gringos».

Αν είναι έτσι (κι αυτό μένει να φανεί) οι ευρωπαϊκοί ιμπεριαλισμοί πάσχουν ήδη απ’το σύνδρομο η δυναστεία των Μινγκ προ των πυλών – και ταυτόχρονα το απωθούν…

(φωτογραφία: Στις αρχές του 15ου αιώνα, πολύ πριν τα ευρωπαϊκά παλάτια αρχίσουν να χρηματοδοτούν τυχοδιώκτες για να εξερευνήσουν τις θάλασσες και τις στεριές του πλανήτη, η δυναστεία των Μινγκ είχε φτάσει με τον στόλο της παντού. Όχι μόνο στην κοντινή ανατολική ασία, αλλά στην αφρική και στην αμερική, νότια και βόρεια. Το ναυτικό των Μινγκ είχε έως και εννιακάταρτα (!) πλοία, πολλαπλάσιου μεγέθους απ’ τα ευρωπαϊκά έναν αιώνα μετά, στελεχωμένα (πέρα από έμπειρους αξιωματικούς και πληρώματα) με κάθε είδους επιστήμονες της κινεζικής αυτοκρατορίας.

Το γιατί η δυναστεία των Μινγκ δεν κατέκτησε τον κόσμο τότε έχει ενδιαφέρουσα εξήγηση, που δεν είναι του παρόντος. Το ότι ο κινεζικός καπιταλισμός το επιχειρεί τώρα δεν μπορεί παρά να τρομάζει, ομολογημένα ή ανομολόγητα, πολλούς).

Χρυσάφι 2

Σάββατο 2 Φλεβάρη. Την ίδια περίοδο που το καθεστώς Μαδούρο (με μεγάλα κοιτάσματα χρυσού μεν αλλά με οικοκαταστροφική την μεγάλης κλίμακας γενική βιομηχανική εκμετάλλευσή του) προσπαθεί να εξάγει χρυσάφι, το συγκεκριμένο πολύτιμο μέταλλο βρίσκεται μισο-ορατά μισο-αόρατα στο κέντρο ενός παγκόσμιου κύκλου αναδιάρθρωσης: στο κέντρο της διαδικασίας «αποδολλαριοποίησης» του παγκόσμιου εμπορίου.

Μετά την μονομερή (απ’ την Ουάσιγκτον) ακύρωση της σταθερής ιστοτιμίας δολαρίου / χρυσού στις αρχές της δεκαετίας του ’70 (μια παραλλαγή του άλλοτε γενικής εφαρμογής «κανόνα του χρυσού») το δολάριο συνέχισε μεν να είναι το βασικό νόμισμα διεθνούς χρήσης, τόσο στην τιμολόγηση των εμπορευμάτων (κατ’ αρχήν του πετρελαίου…) όσο και σαν αποθεματικό νόμισμα για τις κεντρικές τράπεζες· διευθυνόμενο όμως αποκλειστικά απ’ την αμερικανική κεντρική τράπεζα. Ήταν ένα είδος παγκόσμιας νομισματικής κυριαρχίας, που απέφερε τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά οφέλη στον αμερικανικό καπιταλισμό, αλλά γινόταν γενικά αποδεκτό επειδή ήταν βολικό στις διεθνείς συναλλαγές.

«Αποδεκτή» η δολαριακή ηγεμονία, αλλά πάντα υπό όρους… Η κατασκευή του ευρώ και η ανάδυση του (κινεζικου) γουάν σα νομισμάτων διεθνούς χρήσης (δίπλα στο ιαπωνικό γιέν και στο ελβετικό φράγκο) άρχισε να σχετικοποιεί το εύρος αυτής της ηγεμονίας· χωρίς να φτάνει μέχρι πριν λίγα χρόνια στο σημείο της «μετωπικής» νομισματικής αντιπαράθεσης.

Αυτή η δυναμική ισορροπία άρχισε να αλλάζει γρήγορα τα δύο τελευταία χρόνια, όταν το ψοφιοκουναβιστάν αποφάσισε να χρησιμοποιεί το δολάριο (και το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα στο βαθμό που στηρίζεται στο δολάριο) σαν το προτελευταίο όπλο για την διατήρηση της επιρροής του – πριν τα κανόνια: κυρώσεις, κυρώσεις, κυρώσεις. Κυρώσεις στη Μόσχα, κυρώσεις στην Πγιονγκγιάνγκ· κυρώσεις στο Πεκίνο· στην Τεχεράνη· στην Άγκυρα· απειλές κυρώσεων στην ε.ε. γενικά (ή στη γερμανία ειδικά)…

Το δολάριο (όπως και κάθε άλλο νόμισμα διεθνούς χρήσης) ήταν έτσι κι αλλιώς μηχανισμός ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης μέσα απ’ τους μηχανισμούς των τιμών και των ισοτιμιών. Αλλά ήταν ένας (αν μπορεί να ειπωθεί έτσι) «ειρηνικός» ιμπεριαλισμός. Οι κυρώσεις, που στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή τους έχουν στόχο να γονατίσουν τα καθεστώτα που η Ουάσιγκτον θεωρεί εχθρικά, ήταν μια κλιμάκωση: ο δολαριακός ιμπεριαλισμός άρχισε να βγάζει τα γάντια του…

Πως αντιμετωπίζεται αυτή η (νομισματική) όξυνση του 4ου παγκόσμιου; Τυπικά η απάντηση είναι εύκολη: με τον περιορισμό ή και την εγκατάλειψη του δολαρίου σαν “διεθνούς μέσου συναλλαγών” και σαν “διεθνούς μέτρου της τιμής” βασικών εμπορευμάτων. Το σχήμα αυτό ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι εύκολο. Ειδικά στα πρώτα του στάδια…

Χρυσάφι 3

Σάββατο 2 Φλεβάρη. Για να αντικατασταθεί ένα νόμισμα τόσο κεντρικό στις διεθνείς συναλλαγές όσο το δολάριο από άλλα, θα πρέπει αυτά τα «άλλα» να είναι «πειστικά». Να κρίνονται δηλαδή (ειδικά απ’ τους εμπόρους μεγάλης κλίμακας) σαν αξίοπιστα: όχι μεγάλες διακυμάνσεις (στις ισοτιμίες τους με άλλα νομίσματα), με «γερές» κεντρικές τράπεζες (δηλαδή καπιταλισμούς) στην πλάτη τους.

Ειδικά σε ότι αφορά το πρώτο έρχεται το χρυσάφι να ξαναπαίξει τον ρόλο του «back up» που είχε γενικά ως την «μεγάλη κρίση» της δεκαετίας του 1930· και ειδικά, ως τις αρχές των ‘70s, σε σχέση με την «διεθνή αξία» του δολαρίου. Αν και δεν μπορούμε να μιλάμε ακόμα για επαναφορά του «κανόνα του χρυσού» (: η αξία / τιμή του χ ή του ψ νομίσματος προσδιορίζεται απ’ τα αποθέματα σε χρυσάφι που έχει η κεντρική τράπεζα που το εκδίδει) είναι ορατές όλες οι προετοιμασίες, ακόμα και για μια τέτοια «επιστροφή». Μια σειρά κράτη (απ’ αυτά που είναι στόχος του «νομισματικού πολέμου» της Ουάσιγκτον) αλλάζουν την σύνθεση των τραπεζικών αποθεμάτων τους, άλλα δυναμικά και γρήγορα (: ρωσία) και άλλα με πιο αργό τέμπο (: κίνα). «Πουλάνε» αμερικανικά ομόλογα (το back up τους σε δολάριο) και αυξάνουν αντίστοιχα τις ποσότητες χρυσού. Είτε αγοράζοντάς τον (οπότε οι ποσότητες καταγράφονται) είτε από δικά τους εθνικά ορυχεία (οπότε οι ποσότητες αγνοούνται / εικάζονται).

Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούν ένα εναλλακτικό back up για την «διεθνή αξία / τιμή» των δικών τους (εθνικών) νομισμάτων, in case of emergency. Για την περίπτωση, δηλαδή, που το δολάριο θα υποτιμηθεί έντονα. Και υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να συμβεί κάτι τέτοιο μεσοπρόθεσμα. Για να το πούμε πιο σωστά: αυτός είναι ο μεσοπρόθεσμος στόχος των «ανταρτών του δολαρίου»! Περιορίζοντας («ροκανίζοντας») σταθερά τον διεθνή κύκλο κυκλοφορίας του αμερικανικού νομίσματος, αφενός να περιορίσουν τα μέσω-νομισματικής-κυκλοφορίας κέρδη του αμερικανικού καπιταλισμού· αφετέρου να απαξιώσουν (πάντα σχετικά) την «αξία» του, που οφείλεται κυρίως στη διεθνή κυκλοφορία του. Αν αυτή η «αξία» αρχίσει να μειώνεται, τότε το αμερικανικό δημόσιο χρέος θα «εκραγεί» – κτυπώντας κατάκαρδα όλο το σύστημα της (παρακμάζουσας) αμερικανικής ισχύος.

Αυτή η «ξανα-στροφή» στο χρυσάφι σαν εναλλακτική «άγκυρα αξίας» για νομίσματα που αμφισβητούν την δολαριακή ηγεμονία είναι μια συστηματική και καθόλου θεαματική διαδικασία. Δεν κάνει θόρυβο, δεν λερώνει, δεν γίνεται viral… Είναι όμως σταθερή. Και σ’ αυτήν συμμετέχουν «διακριτικά» εδώ και κάποια χρόνια κι άλλα κράτη: το γερμανικό και το ιαπωνικό…

Moderate rebels reloaded

Παρασκευή 1 Φλεβάρη.  Αυτά δεν είναι απλά σοβαρά. Είναι τραγικά σοβαρά, μιας και αυτοί κι αυτές που θα τα πληρώσουν δεν θα είναι οι χρυσοκάνθαροι των 12 και των 15 χιλιάδων ευρώ μισθό το μήνα (οι ευρωβουλευτές) αλλά οι φτωχοδιάβολοι στο όνομα των οποίων κλάνουν τα «χρυσά κολλάρα».

Η μεθόδευση για την «αλλαγή καθεστώτος» στη βενεζουέλα βρωμάει όλο και περισσότερο τις αμερικανικές εμπειρίες (ή, πιο σωστά, τις ψοφιοκουναβικά ερμηνευμένες εμπειρίες) απ’ το σχέδιο για τη «νέα μέση Ανατολή» – και την αποτυχία του. Αυτό το σχέδιο που προσπάθησε να αξιοποιήσει τον κανιβαλισμό του καθεστώτος Άσαντ στη συρία· και τα πήγαινε πολύ καλά μέχρι να σκάσει ο ρωσικός στρατός.

Υπάρχουν κάποιες διαφορές, μάλλον μικρές αλλά ενδιαφέρουσες. Στη μέση Ανατολή το κόλπο (του επιθυμητού μετασχηματισμού με όρους εξουσίας) ξεκίνησε απ’ την «βάση», απ’ τους ένοπλους ουαχαβίτες. Εδώ ξεκινάει απ’ το «κεφάλι», με την ανακήρυξη ενός καραγκιόζη σαν προέδρου. Εκεί ο isis άρχισε να αναγνωρίζεται (αλλά δεν πρόλαβε..) αφού πρώτα είχε εγκαθιδρύσει πραγματική εξουσία στο έδαφος. Εδώ ο Guaido δεν έχει καμία εδαφική έδραση, και προσπαθεί – με τα λεφτά και τις εγγυήσεις της Ουάσιγκτον, των συμμάχων και των ομοϊδεατών της – να εξαγοράσει τμήματα του στρατού (ενδεχομένως και των δικαστικών). Δηλαδή ψωνίζει απ’ την υπάρχουσα εξουσία. Εκεί ο άξονας μπορούσε να παριστάνει ότι παρακολουθεί από μακριά, ενισχύοντας με κάθε μέσο υπόγεια. Εδώ το ψοφιοκουναβιστάν έχει βγει στη σέντρα με το καλημέρα: έχει φτιάξει, μάλιστα, και πρόπλασμα της «μελλοντικής κυβέρνησης» στο Καράκας, από αμερικάνους βουλευτές και γερουσιαστές! Εκεί η Ουάσιγκτον παρίστανε ότι «πολεμάει την τρομοκρατία» όσο λιγότερο γινόταν. Εδώ προβάλλει ότι είναι έτοιμη να στείλει 5.000 πεζοναύτες, σαν πρώτη δόση, μπορεί και μεθαύριο (που λέει ο λόγος…)

Μερικοί, ειρωνικά ή όχι, μιλούν για τους «moderate rebels» που στα χαρτιά έχει σχεδιάσει η Ουάσιγκτον, αλλά ψάχνει τώρα να τους φτιάξει και με υλικό τρόπο στο Καράκας. Οι πρώτες μονάδες του free syrian army ήταν αληθινοί λιποτάκτες του συριακού στρατού, που είχαν όλους τους λόγους του κόσμου να πάρουν τα τουφέκια τους και να στραφούν εναντίον ενός καθεστώτος που βομβάρδιζε τις πόλεις τους. (Στη συνέχεια τους «σκούπισαν» διάφορες υπηρεσίες…) Εδώ οι τσατσορούφιανοι της Ουάσιγκτον μοιράζουν σαν τέτοιοι προκηρύξεις γεμάτες υποσχέσεις στους στρατώνες, μπας και λιποτακτήσουν κάποιοι φαντάροι και λοχίες, ώστε να δημιουργηθεί ο «free venezouela army». Και το κάνουν τόσο φόρα μόστρα ώστε δύο υποθέσεις μπορεί να κάνει κάποιος. Είτε ότι βρίσκονται σε απελπισία, είτε ότι είναι τόσο σίγουροι για την επιτυχία τους ώστε αδιαφορούν αν τους βλέπει το σύμπαν.

Για τους πληβείους της βενεζουέλα ισχύει εκείνο που έλεγαν επί δεκαετίες οι πληβείοι του μεξικό: τόσο κοντά στην αμερική, τόσο μακρυά απ’ τον θεό. Απ’ την στιγμή που αυτή η γωνιά του πλανήτη μπήκε επίσημα στον 4ο παγκόσμιο πόλεμο (κι αυτό ήταν, το ξαναλέμε, επιλογή και του καθεστώτος Μαδούρο..) η μόνη ελπίδα σε ένα αναίμακτο Χ είναι οι ελιγμοί που θα κάνει το «μπλοκ του Καράκας». Στο οποίο περιλαμβάνονται οι γνωστοί «ύποπτοι» απ’ το μπλοκ της Αστάνα, φανεροί και κρυφοί (τι σύμπτωση!) αλλά και κάποια λατινοαμερικανικά κράτη.

Όμως, σε αντίθεση με το συριακό δευτερεύον πεδίο μάχης, αυτό εδώ είναι πολύ κοντά στην αμερική – και δεν υπάρχει θεόςΑν το ψοφιοκουναβιστάν κερδίσει τελικά, θα έχει κρατήσει την «πίσω αυλή» του. Αν, όμως, χάσει, θα έχει χάσει σχεδόν τα πάντα…

(φωτογραφία: Υπάρχει και μια κωμική διάσταση σ’ όλα αυτά. Το αγγλικό καθεστωτικό περιοδικό economist μπήκε κι αυτό στη «διεθνή λεγεώνα» του Guaido… Στα social media κάποιοι ήταν υπέρ, και κάποιοι κατά. Ένας απ’ τους κατά, ονόματι «Jay Gannon», έγραψε:

Βρισκόμαστε αμυνόμενοι απέναντι σ’ ένα παράνομο πραξικόπημα. Αναλαμβάνοντας τις ευθύνες μου δηλώνω εκδότης του Economist. Ποιοί είναι μαζί μου;

Όταν κάποιος του απάντησε ότι «ο Guaido αναγνωρίστηκε από δημοκρατίες», απάντησε: Ή θα δείξετε σεβασμό στο νέο εκδότη του Economist, ή θα εξαφανιστείτε χάρη στη βοήθεια των φίλων μας στη cia! Και κάποιος άλλος πρόσθεσε: οι ηπα θα πρέπει να επιβάλλουν κυρώσεις στον τωρινό εκδότη του Economist μέχρις ότου ο Jay Gannon αναγνωριστεί σαν ο μόνος εκδότης.

Σ’ αυτό το αστείο εκφράζεται διαγώνια ένα ιστορικό τέλος. Που, όπως έχει συμβεί κι άλλες φορές, συνειδητοποιείται ευρύτερα όταν είναι αργά πια…)

Είναι εύκολος ο δρόμος ως το Καράκας;

Τρίτη 29 Γενάρη. Στους όχι και τόσο παλιούς (μοντέρνους) καιρούς του πρωτοκοσμικού ιμπεριαλισμού, αν μια “μεγάλη δύναμη” δούλευε για την κατάρρευση κάποιου ενοχλητικού καθεστώτος, θα φώναζε (μέσω των δημαγωγών της) ξανά και ξανά “δημοκρατία”, “ελευθερία”, “δημοκρατία”, “ελευθερία”…

Οι μεταμοντέρνοι καιροί, δηλαδή η ωρίμανση του θεάματος (ειδικά στον πυρήνα του κυνισμού του) έχει απαλλάξει τα αφεντικά απ’ το να μονολογούν “ιδεώδη” ευρύτερης αξίας. Το ψοφιοκουναβιστάν όχι μόνο δεν κρύβει αλλά μάλλον επιδεικνύει ότι την καθεστωτική αλλαγή στη βενεζουέλα την θέλει για να βάλει χέρι στα πετρέλαια. Το είχε πει το ψόφιο κουνάβι αυτοπροσώπως στην προεκλογική εκστρατεία του. Και για να μην σκεπάσει τους πραγματικούς στόχους η αμνησία, το επαναλαμβάνουν χτες και προχτές οι σωματοφύλακες και οι παρατρεχάμενοι. Διότι (λένε) αυτός ο παλιο Μαδούρο (εντάξει, δεν λένε “παλιο”) υπογράψει συμβόλαια πώλησης πετρελαίου με εχθρούς μας. Με το Πεκίνο δηλαδή. Ή, με τα χθεσινά λόγια του σύμβουλου εθνικής ασφάλειας Bolton:

…Θα κάνει μεγάλη διαφορά για τις ηπα από οικονομική άποψη αν μπορούσαμε να πετύχουμε οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες να επενδύσουν και να ελέγξουν τις πετρελαϊκές δυνατότητες της βενεζουέλα… Ο Μαδούρο φέρνει στη βενεζουέλα κράτη με αντίθετα συμφέροντα απ’ τα δικά μας…

Η ωμότητα μπορεί να απαλλάξει τους ιστορικούς του μέλλοντος απ’ τον κόπο να σκάβουν για να βρουν τις αληθινές αιτίες των αποφάσεων και των επιλογών. Απ’ την άλλη μεριά, αν ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός μοιάζει τόσο “διαφανής” ως προς μερικές απ’ τις αιτίες του, γίνεται πιο “σκοτεινός” σε ότι αφορά τις τακτικές του. Αν η Ουάσιγκτον λέει “θέλω τα πετρέλαια της βενεζουέλας και θα κάνω ότι μπορώ για να τα πάρω”, οι αντίπαλοι της Ουάσιγκτον πως θα μεθοδεύσουν το “σιγά μην…”;

Η ωμότητα στη διακήρυξη κάποιων στόχων θα μπορούσε να συμπαρασύρει την σκέψη στην ιδέα ότι, τελικά, ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός είναι “απλός” στην εξέλιξή του. Αλλά όχι, δεν είναι…

Όχι. Μια παρακμή δρόμος είναι

Τρίτη 29 Γενάρη. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η ενιαία γραμμή αντιπαράθεσης (του 4ου παγκόσμιου) Μεσόγειος – Ειρηνικός μάκρυνε τόσο ώστε να περάσει τον Ατλαντικό και να φτάσει στην Καραϊβική… Το γεγονός ότι όχι μόνο η Μόσχα ή το Πεκίνο αλλά η Άγκυρα και η Τεχεράνη (του μπλοκ της Αστάνα…) έχουν λόγο για το τι συμβαίνει στο Καράκας κάνει, πράγματι, τον καπιταλιστικό πλανήτη να δείχνει όλο και μικρότερος.

Σε μια διαφορετική ανάγνωση, το γεγονός ότι ο εθνικός σύμβουλος αμερικανικής ασφάλειας εμφανίζεται επιδεικτικά να κάνει τράμπα το αφγανιστάν με τη βενεζουέλα, θα μεταφραζόταν σε ραγδαία υποχώρηση: αν η Ουάσιγκτον “ανταλλάσσει” την “άμυνά” της στα υψίπεδα του ινδοκούς με την “άμυνά” της μερικές εκατοντάδες μίλια νότια της Φλόριντα, αυτό σημαίνει ότι αναδιπλώνεται.

Ισχύει; Κατά την (περιθωριακή) άποψη μας όχι ακριβώς. Εκείνο που ισχύει είναι ότι στην όξυνση του 4ου παγκόσμιου πολέμου ανοίγουν διαρκώς νέα “επιμέρους” μέτωπα. Η γραμμή Μεσόγειος – Ειρηνικός είναι ένα μακρύ μέτωπο, όπου αθροίζονται τουλάχιστον τρία επιμέρους (η μέση Ανατολή plus ιράν, η κεντρική Ασία, η κορεατική χερσόνησος plus νότια θάλασσα της κίνας). Η υποσαχάρια Αφρική είναι μια ακόμα αλυσίδα επιμέρους μετώπων. Η Αρκτική είναι οπωσδήποτε ένα σύνθετο πεδίο μάχης. Και, πια, προστίθεται και το βόρειο μέρος της λατινικής αμερικής.

Παράδοξο ή όχι η μπολτόνια συσχέτιση του αφγανιστάν με την βενεζουέλα δεν πρέπει να διαβαστεί κυριολεκτικά. Είναι, μάλλον, η αντεστραμμένη προβολή της (αμερικανικής) αναγνώρισης του πολλαπλασιασμού των μετώπων· σε συνδυασμό με την ψοφιοκουναβική (ψευτό)υπόσχεση της μείωσης της εξαγωγής στρατιωτικής δράσης στον πλανήτη. Ένα είδος δήλωσης «μην ανησυχείτε, δεν θα αυξήσουμε κι άλλο τα έξοδα του υπ.αμ. – απλά θα φέρουμε κοντύτερα στον στρατό μας»…. (Καλά…)

Θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν γκάφα, αφού κάτι που αφορά το εσωτερικό (εκλογικό) κοινό των ηπα προβάλλεται επί τούτου σαν διεθνούς ενδιαφέροντος. Γιατί θα ήταν εύκολο να ρωτήσει κανείς, μετά, τον ψυχοπαθή σύμβουλο: καλά, όταν φύγετε απ’ το αφγανιστάν, τι περιμένετε ότι θα κάνουν οι «αναθεωρητές» Μόσχα και Πεκίνο; Τι περιμένετε ότι θα κάνει η Ισλαμαμπάντ, η Τεχεράνη, η Άγκυρα;

Τι θα απαντούσε; Δεν ξέρουμε. Δεν τον έχει ρωτήσει ακόμα κάποιος…

Το μπλοκ του Καράκας;

Κυριακή 27 Γενάρη. Με τόσα εγκλήματα (για να το πούμε όσο πιο κομψά γίνεται) του καθεστώτος Μαδούρο όταν τα προβλήματα που έπρεπε να λύσει ήταν εσωτερικά (τα εξηγήσαμε πρόσφατα), θεωρούμε ότι αυτό το προσωπικό εξουσίας είναι αδύνατο να αντιμετωπίσει τον πολύ πιο ζόρικο αντίπαλο που λέγεται αμερικανικός ιμπεριαλισμός. Ο οποίος, χωρίς να έχει ιδιαίτερη ευφυία, διαθέτει ενσωματωμένη διεθνή εμπειρία, πόρους (χρήμα) και όπλα. Συνεπώς ο Μαδούρο είναι υποχρεωμένος (και σίγουρα δεν έχει αντιρρήσεις!) να καταφύγει στις συμβουλές εξίσου έμπειρων με τον εχθρό του “μεγάλων δυνάμεων”. Στις συμβουλές, δηλαδή, κυρίως της Μόσχας και του Πεκίνου. Το συριακό παράδειγμα, άλλωστε, δεν το μελέτησαν μόνο τα επιτελεία του Pompeo και του Bolton! Και υπάρχει επείγων λόγος τέτοιων συμβουλών: αν ακόμα και ένα μικρό τμήμα των καραβανάδων, έστω χαμηλόβαθμων, περάσει με την μεριά του Guaido (πράγμα που δεν αποκλείεται να έχει ήδη ξεκινήσει) η συνέχεια είναι γνωστός μονόδρομος.

Όμως η βενεζουέλα έχει φάτσα την Καραϊβική – όχι τη Μεσόγειο. Και η Αβάνα δεν είναι, ούτε μπορεί να γίνει «η Άγκυρα της Καραϊβικής». Προφανώς μια συμμαχία («μπλοκ του Καράκας» θα την λέμε από εδώ και στο εξής) υπάρχει ήδη· άλλο, όμως, τα χαρτιά και άλλο το έδαφος. Αν, για παράδειγμα, η γεωγραφία και η ιστορία / πολιτική δίνει credit στο μπλοκ του Βλαδιβοστόκ σ’ ότι αφορά την κορεατική χερσόνησο, ή στο μπλοκ του Ινδοκούς σε ότι αφορά το αφγανιστάν, η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν τα ανάλογα (γεωγραφικά και ιστορικά / πολιτικά) δικά τους πλεονεκτήματα σε ότι αφορά τη λατινική αμερική.

Ο κόσμος εκεί (όπως παντού) δεν χρωστάει τίποτα. Αλλά είναι η διαρκής επέκταση των πεδίων μάχης του 4ου παγκόσμιου πολέμου που αλέθει τα πάντα!

Και δεν έχουμε anti-imp εργατικά συμβούλια παντού όπου πρέπει – κι ακόμα πιο πέρα…