Tag: κίνα

Νοτιοανατολική ασία 1

Σάββατο 16 Φλεβάρη. Την περασμένη Τρίτη κάναμε μια σύντομη αναφορά στα λεγόμενα του Ben Rhodes, πρώην βασικού συμβούλου του Obama. Μεταξύ άλλων θρηνούσε για την αλλαγή γραμμής στην Ουάσιγκτον, και για το γεγονός ότι η ψοφιοκουναβική διοίκηση γκρεμίζει την παγκόσμια επιρροή (των ηπα) που είχε προσπαθήσει να συγκρατήσει η προηγούμενη διοίκηση των δημοκρατικών.

Μια κρίσιμη περιοχή τέτοιων «οικοδομικών εργασιών» είναι η νοτιοανατολική ασία. Η Ουάσιγκτον έχει κάνει μεγάλες «επενδύσεις» (κυρίως αν και όχι αποκλειστικά μέσω στρατιωτικών σχέσεων) με τα κράτη της περιοχής (φιλιππίνες, βιετνάμ, καμπότζη, μαλαισία, ινδονησία) και ο λόγος είναι προφανής: πρόκειται για τον βασικό «προμαχώνα» για την ανάσχεση της θαλάσσιας επέκτασης του Πεκίνου.

Όταν η Ουάσιγκτον έχασε την Μανίλα (με την εκλογή του Duterte) έχασε ένα βασικό «εργαλείο πίεσης» προς τον κινεζικό καπιταλισμό / ιμπεριαλισμό. Η κόντρα της Μανίλα με το Πεκίνο για την κυριότητα διάφορων νησίδων και ατολών στη νότια θάλασσα της κίνας ήταν που επέτρεπε στην Ουάσιγκτον να εμφανίζεται ταυτόχρονα σαν «προστάτης της ελευθερίας» στον Ειρηνικό και «προστάτης των αδυνάτων» απέναντι στον κινέζικο γίγαντα.

Εδώ και 2 περίπου χρόνια η Ουάσιγκτον χάνει και την Πχνομ Πενχ – την καμπότζη. Αντίστοιχα την κερδίζει το Πεκίνο. Το κράτος της καμπότζης (όπως και το γειτονικό του βιετνάμ) κυβερνώνται από «κομμουνιστικά κόμματα», είναι δηλαδή μονοκομματικό κράτος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται πρακτικά. Αυτή η ιδεολογική / πολιτική συγγένεια με το Πεκίνο θα ήταν αρκετή για να δικαιολογήσει την αμοιβαία έλξη (πιο έντονη στην περίπτωση της καμπότζης, ανερχόμενη στην περίπτωση του βιετνάμ).

Δεν πρόκειται, όμως, γι’ αυτό· ή, έστω, κυρίως γι’ αυτό. Τα κράτη της περιοχής, όπως και όλα όσα στον πλανήτη έχουν σοβαρά προβλήματα καπιταλιστικής ανάπτυξης, ζυγίζουν την ισχύ των όποιων πιθανών συμμάχων τους· και το είδος των ανταλλαγμάτων που μπορούν να πάρουν απ’ αυτούς. Στην περίπτωση της νοτιοανατολικής ασίας μιλάμε κυρίως για γεωπολιτικές προσόδους (το ελλαδιστάν δεν είναι το μόνο καθεστώς του πλανήτη που την βγάζει έτσι!) Αυτές ανεβαίνουν όσο οξύνεται μια αντιπαράθεση παγκόσμιας κλίμακας (όπως αυτή ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο)· αλλά μαζί μ’ αυτή την «αύξηση» γίνονται πιο έντονες οι απαιτήσεις για μια «τελική επιλογή πλευράς».

Το καμποτζιανό καθεστώς δείχνει να έχει αποφασίσει: Πεκίνο. Δεν είναι το πρώτο που παίρνει τέτοια απόφαση. Θυμηθείτε: νότια κορέα, βόρεια κορέα, φιλιππίνες, μαλαισία… Αποφασιστικοί παράγοντες είναι δύο. Απ’ την μια η «απλοχεριά» με την οποία το Πεκίνο ανταμοίβει τις επιρροές του, χωρίς όρους του είδους «δημοκρατία» κλπ. Απ’ την άλλη το τι μεθοδεύει ξανά η Ουάσιγκτον στο όνομα της «δημοκρατίας»: κι εδώ η περίπτωση βενεζουέλα γίνεται άμεσα αντιληπτή σαν «σήμα κινδύνου».

Η μόνη περίπτωση για διάφορα καθεστώτα της νοτιοανατολικής ασίας να μείνουν αυταρχικά (είτε λέγονται «κομμουνιστικά» είτε όχι) αναπτυσσόμενα ταυτόχρονα από καπιταλιστική άποψη (εντασσόμενα, αν θέλετε, σε βελτιωμένες θέσεις στον παγκόσμιο καπιταλιστικό καταμερισμό) είναι να συμμαχήσουν με το Πεκίνο. Και, στον βαθμό που μπορούν, να αντιγράψουν το δικό του μοντέλο καπιταλιστικής ανάπτυξης: υπό μονοκομματική κρατική διεύθυνση.

Όταν, απ’ την άλλη μεριά, η Ουάσιγκτον «τιμωρεί» με διάφορες οικονομικές κυρώσεις όποιον δεν είναι στα μέτρα της, φτάνοντας ξανά (όπως άλλοτε) να απειλεί στρατιωτική εισβολή εναντίον ενός καθεστώτος (Μαδούρο) που, σε τελευταία ανάλυση, έχει την τυπική νομιμοποίηση εκλογών, οι μνήμες της αιμοβόρας αμερικανικής ιμπεριαλιστικής δράσης στην ανατολική ασία στα ‘60s και στα ‘70s «ξυπνούν». Δεν είναι στενά ιδεολογικό το ζήτημα, του είδους 3ος παγκόσμιος και «δημοκρατία εναντίον κομμουνισμού». Είναι σκέτο ζήτημα γεωπολιτικών επιρροών, όπως άλλωστε ήταν και τότε, κάτω απ’ το χαλί της ιδεολογίας. Κι αφού μια τέτοια «αφύπνιση» γίνεται στη σκιά ενός ασιάτη γίγαντα που είναι διατεθειμένος να προσφέρει την προστασία του (όχι μόνο στρατιωτική αλλά και οικονομική) και δεν βαρύνεται με στρατιωτικές εκστρατείες ούτε με ιδεολογικές απαιτήσεις, είναι σαφές ότι το κλάμα του Rhodes έχει σοβαρή βάση.

Κι έρχεται η σειρά του Ανόι. Που επίσης έχει θέματα με το Πεκίνο για τη νότια θάλασσα της κίνας. Αλλά… προηγείται ο ρεαλισμός…

(φωτογραφία στη μέση: Τα αποτελέσματα αμερικανικού carpet bombing στην καμπότζη, στη διάρκεια του πολέμου στο βιετνάμ…

Κάτω: ο καμποτζιανός πρωθ. Hun Sen με τον Xi Jinping στο «παλάτι της ειρήνης» στην Phnom Penh, στις 13 Οκτώβρη του 2016. Ο ένας γυιός του είναι νο 2 στη στρατιωτική ιεραρχία ενώ ο άλλος επικεφαλής των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών).

Νοτιοανατολική ασία 2

Σάββατο 16 Φλεβάρη. Το σύντομο βίντεο που ακολουθεί (των asia times) μοιάζει να διαψεύδει την ενίσχυση της επιρροής του κινεζικού ιμπεριαλισμού στην ευρύτερη νοτιοανατολική ασία. Και ειδικά στη Μανίλα. Συμβαίνει κάτι που αξίζει την προσοχή μας;

Συμβαίνει – αλλά όχι αυτό που φαίνεται άμεσα. Το νησάκι Thitu, απ’ τα πιο βόρεια του συνόλου που ονομάζεται Spratly Islands (φωτογραφία επάνω), είναι στρατιωτική βάση της Μανίλα απ’ την δεκαετία του 1970. Το 1978 το τότε καθεστώς έφτιαξε και στρατιωτικό αεροδιάδρομο. Πέντε χρόνια μετά η μαλαισία έφτιαξε μια παρόμοια βάση στην ατόλη Swallow, ακολούθησε το βιετνάμ, η ταϊβάν – και, φυσικά, η κίνα.

Αυτές οι βάσεις είναι δεδομένες, μέσα στην περιοχή της οποίας τον αεροναυτικό έλεγχο επιδιώκει να αποκτήσει το Πεκίνο· και δεν πρόκειται να κάνει το κινεζικό κράτος εκστρατεία για να τα καταλάβει! Στρατιωτικές βάσεις σημαίνει και έργα συντήρησης και επισκευών· ούτε αυτό είναι κάτι που αλλάζει τους συσχετισμούς στην περιοχή.

Το ενδιαφέρον της υποτιθέμενης αντιπαράθεσης ανάμεσα στο Πεκίνο και τη Μανίλα είναι διπλό. Απ’ τη μια μεριά η κίνα δεν εμποδίζει τις επισκευές· απλά συγκεντρώνει (αλλά και αποσύρει) τους τελευταίους μήνες πολεμικά γύρω γύρω… Κάνει practise κυριαρχίας σα να λέμε… Και, απ’ την άλλη, αυτή η ιστορία (το γεγονός, δηλαδή, ότι το καθεστώς Duterte θέλει να επισκευάσει κάποιες υποδομές σ’ αυτή τη βάση του) κρατάει τουλάχιστον ενάμισυ χρόνο· απ’ τα μέσα του 2017… Όλο αυτό το διάστημα η Ουάσιγκτον δεν έχει κάνει τίποτα, ούτε άμεσα ούτε έμμεσα για να «προστατέψει» τη Μανίλα, με την οποία τυπικά παραμένει στρατιωτικός σύμμαχος. (Κάνει, βέβαια, στρατιωτικές ασκήσεις εκτός της διαφιλονικούμενης περιοχής…)

Συνεπώς, κατά την ταπεινή άποψη της ασταμάτητης μηχανής, αυτή η υποτιθέμενη «διένεξη» δείχνει να είναι μάλλον το αντίθετο: επίδειξη δύναμης απ’ την μεριά του κινεζικού κράτους στη νότια θάλασσα της κίνας, ένα είδος παρατεταμένης ψευτοστρατιωτικής και, κυρίως γεωπολιτικής «άσκησης», στην οποία η Μανίλα παίζει τον ρόλο της «enemy power».

Κατά τα υπόλοιπα ισχύει η σοφία Duterte όπως διατυπώθηκε ακριβώς πριν 1,5 χρόνο, όταν ξεκίνησε το σχέδιο επισκευών στο νησί Thitu:

…Μοιάζει ότι ο καθένας πάει και καταλαμβάνει νησάκια σ’ αυτήν την περιοχή· οπότε καλύτερα να ζήσουμε μ’ αυτά που είναι άδεια…

Καληνύχτα καλοριφέρ μου…

Πέμπτη 14 Φλεβάρη. Σαν επαρχιώτες είστε πίσω απ’ τις εξελίξεις… Αλλά την χρονιά που πέρασε το 46% των αμερικανικών σπιτιών, το 20% των κινεζικών και το 8% των νοτιοκορεάτικων είχαν «οικιακή βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης». Δηλαδή αυτές τις μηχανές (αδιάφορο η μορφή τους) με τις οποίες μπορείς να κουβεντιάσεις και, σίγουρα, να ρωτήσεις προφορικά οτιδήποτε και να σου απαντήσουν (επίσης προφορικά). Από google, amazon και λοιπές εταιρείες…

Το 2018 ήταν μια «εισαγωγική» χρονιά. Το 2019 αυτά τα μεγέθη θα εκτοξευτούν – και η παρέα (;) των AI household assistants θα επεκταθεί σε πολύ περισσότερες κοινωνίες. Στην ευρώπη γερμανοί και γάλλοι είναι αρκετά αρνητικοί (κατά μέσο όρο)· αλλά υπάρχουν άλλοι πληθυσμοί πιο φιλικοί στο να πιάνουν κουβέντα με το ψυγείο τους – για παράδειγμα. Ειδικά αν είναι μαύρη νύχτα, και το καλό (και «έξυπνο») ψυγείο τους θυμίζει ότι έχουν αρχίσει δίαιτα (απ’ την επόμενη Δευτέρα…)

Το συγκινητικό (μην κοροϊδευετε!) είναι ότι αυτές οι μηχανές «θα μαθαίνουν». Ή, πιο σωστά, θα προσομοιώνουν πειστικά (στην συγκεκριμένη ιστορική περίοδο που ζούμε) αυτό που λέγεται «μάθηση» (ή «εξοικείωση της μηχανής με τα ήθη του χρήστη») μέσα απ’ την διαρκή συσσώρευση νέων δεδομένων και την επεξεργασία τους από σύνθετους αλγόριθμους – κάπου, σε κάποιο μακρινό κέντρο επεξεργασίας data.

Δεν είναι μακριά η στιγμή που το ψυγείο ίσως θα αρνείται να ανοίξει μέσα στη νύχτα, υπενθυμίζοντας τους όρκους του ιδιοκτήτη / της ιδιοκτήτριας του ότι “από αύριο δεν θα ξαναφάω το βράδυ”. Αντίθετα το καλοριφέρ θα είναι πάντα φιλικό και διαθέσιμο· θα ρωτάει κιόλας “κρυώνεις; να ανεβάσω λίγο;”.

Ντροπιασμένοι απ’ τα “έξυπνα” ψυγεία τους πολλοί (υποψιαζόμαστε) θα βρίσκουν στο κοντινό μέλλον παρηγοριά στην αγκαλιά των “έξυπνων” θερμαντικών / ψυκτικών μηχανών τους.

“Καληνύχτα γλυκό μου…”

Ιμπεριαλιστικοί πονοκέφαλοι

Τρίτη 12 Φλεβάρη. Έχουμε υποστηρίξει πως το κυβερνοσκαρφάλωμα των αμερικάνων συντηρητικών υπό το ψόφιο κουνάβι ήταν υποχρεωτικό αφού η τακτική ηγεμονίας των δημοκρατικών (υπό το Obama) αποτύγχανε πια τόσο στον ειρηνικό όσο και στη μέση Ανατολή. Φυσικά οι αμερικάνοι ψηφοφόροι δεν ρίχνουν τα κουκιά με βάση την εκτίμησή τους για τις τακτικές του αμερικανικού ιμπεριαλισμού· παρότι το «θα πάψουμε να ασχολούμαστε με τον κόσμο» (του ψόφιου κουναβιού), το πίστεψαν, εννοώντας το σαν «μεγαλύτερο ενδιαφέρον» για τους ίδιους. Αν θα ήταν ποτέ δυνατόν η «ευημερία» του μέσου αμερικάνου να είναι άσχετη με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό!

Να, τώρα, πως βλέπει τα πράγματα ο Ben Rhodes, απ’ τους βασικούς συμβούλους του Obama, συνεντευξιαζόμενος χτες στο καθεστωτικό γερμανικό spiegel online:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Κ. Rhodes, θα συμφωνούσατε ότι η εξωτερική πολιτική του Donald Trump είναι πολύ καλύτερη απ’ την φήμη του;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι. Η προσέγγιση του Trump επιταχύνει γρήγορα την συρρίκνωση της επιρροής της αμερικής, την εξάπλωση των αντιδημοκρατικών αξιών και την αυξανόμενη δυσκολία στην επίλυση σύνθετων πολιτικών προβλημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αλλά δεν είναι μάλλον αποτελεσματικός σε άλλα ζητήματα; Πίεσε τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους. Είναι σκληρός με την κίνα, κάτι που θα είναι ωφέλιμο όχι μόνο για τις ηπα αλλά επίσης και για την ευρώπη. Και εμποδίζει τις στρατιωτικές φιλοδοξίες του ιράν.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν θα σας εκπλήξει το ότι διαφωνώ. Στη νοτιοδυτική Ασία και στον Ειρηνικό οι κινέζοι γίνονται κυρίαρχη δύναμη μ’ έναν τρόπο που θα γινόταν μετά από 20 με 30 χρόνια. Αντί γι’ αυτό, συμβαίνει μέσα σε 4 χρόνια, και συμβαίνει έτσι επειδή ο Trump αποσύρθηκε απ’ την περιοχή. Δεν είναι αξιόπιστος πια. Σε σχέση με το ΝΑΤΟ, μπορεί να πετύχαμε μερικά ευρωπαϊκά κράτη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, αλλά το κάνουν επειδή θέλουν να έχουν μια πιο ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας απ’ τις ηπα. Έχει βάλει ερωτηματικό σ’ αυτήν καθ’ αυτήν την βιωσιμότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Έχει κάνει πολύ περισσότερα για να διευκολύνει τους σκοπούς των ρώσων απ’ όσα έχουν κάνει οι ίδιοι οι ρώσοι.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ωστόσο ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg έχει μόνο επαίνους για τον Trump. Λέει ότι τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ θα ξοδέψουν επιπλέον 100 δις για την άμυνα ως το τέλος του 2020.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Γιατί οι ευρωπαίοι ξοδεύουν περισσότερα για την άμυνα; Εν μέρει για να έχουν μια κάλυψη απέναντι στις ηπα. Αν δείτε τη γαλλία και σε μικρότερο βαθμό στη γερμανία, κουβεντιάζουν απροκάλυπτα για χωριστές αμυντικές συμμαχίες με άλλα κράτη εκτός ΝΑΤΟ. Ο Trump αντιμετωπίζει τα πάντα σαν απόδειξη της δύναμής του, συμπεριλαμβανόμενης της εξωτερικής πολιτικής, αλλά δεν έχει στρατηγική. Ο Obama προσπαθούσε να διατηρήσει την αμερικανική επιρροή και ηγεσία, και ένα συγκεκριμένο είδος διεθνούς τάξης ρυθμίζοντας τον τρόπο με τον οποίο οι ηπα δρούσαν σ’ όλο τον κόσμο, κι αυτό αποδεικνύεται από διεθνείς συμφωνίες όπως η συμφωνία του Παρισιού, η ΤPP, η TTIP και άλλες. Ο Trump τα κατεδαφίζει όλα αυτά, και τσακώνεται με τον κόσμο…

Σύμφωνα με την δική μας ανάγνωση (του συνόλου της συνέντευξης) ενώ η ψοφιοκουναβική μέθοδος είναι «επίδειξη δύναμης» («και βλέπουμε»), η αντι-ψοφιοκουναβική μέθοδος (των αμερικάνων δημοκρατικών) είναι, στην καλύτερη περίπτωση, «βλέποντας και κάνοντας». Παρότι το δεύτερο παρουσιάζεται σαν «ρεαλισμός» (μπορεί και να είναι) σε αντίθεση με το πρώτο που παρουσιάζεται σαν μιλιταριστική ιδεολογία, η Ιστορία (καπιταλιστική είναι…) τρέχει πίσω απ’ τις πλάτες των πάντων.

Και υποδεικνύει πως όταν μια «μεγάλη δύναμη» αρχίσει να πέφτει εξαιτίας της εφόδου ικανών αντιπάλων (με όποιον τρόπο κι αν γίνεται αυτή η έφοδος) από ένα πράγμα θα προσπαθήσει να κρατηθεί, αργά ή γρήγορα: τα όπλα της.

Ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός 1

Τρίτη 12 Φλεβάρη. Η οικονομική (και φιλο-εφοπλιστική) «ναυτεμπορική» σε χθεσινό άρθρο της με τίτλο «νέα τείχη προστατευτισμού» σχολιάζει:

… Η γερμανία όπως και τα άλλα κράτη-μέλη της ευρωπαϊκής ένωσης αντιλαμβάνονται πως δεν μπορούν μόνα να σταθούν απέναντι στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη και πως οι επιχειρήσεις τους δυσκολεύονται να δώσουν μόνες τη μάχη απέναντι σε κινεζικούς και αμερικανικούς κολοσσούς. Ποια είναι η λύση; Εκεί που οι εθνικοί πρωταθλητές δεν αρκούν, θα δημιουργούνται ευρωπαϊκοί πρωταθλητές.

Αυτό ήταν το σχέδιο στη συμφωνία συγχώνευσης δραστηριοτήτων των Siemens – Alstrom. Να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός κολοσσός σιδηροδρόμων, ικανός να πρωταγωνιστήσει σε διεθνές επίπεδο. Ήταν κάτι που υποστηρίξε και ο Εμανουέλ Μακρόν – κόντρα στην κοινή γαλλική γνώμη. Δεν ήταν εύκολο για πολλούς στη γαλλία να χωνεψουν ότι οι υπερταχείες TGV, σύμβολο της γαλλικής βιομηχανίας, θα αρχίσουν να μιλούν … γερμανικά, προκειμένου να μην κινδυνεύσουν με εκτροχιασμό από τον κινεζικό γίγαντα CRRC, που επεδίωκε να κάνει αισθητή την παρουσία του και στην Ευρώπη.

Η ευρωπαϊκή επιτροπή, ωστόσο, είπε όχι στο πολύκροτο deal, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα έπληττε τον ανταγωνισμό και θα οδηγούσε σε αύξηση τιμών για τους ευρωπαίους καταναλωτές.

Βερολίνο και Παρίσι δεν πρόκειται να το αφήσουν να περάσει έτσι. Είναι αποφασισμένοι να ορθώσουν και εθνικά και υπερεθνικά, δηλαδή ευρωπαϊκά, τείχη απέναντι στον κινεζικό δράκο και οποιονδήποτε άλλο αντίπαλο θεωρούν ότι τους απειλεί. Γι’ αυτό και λίγες μόλις ώρες μετά την απόφαση της Κομισιόν έσπευσαν να επισημάνουν ότι θα καταθέσουν κοινό σχέδιο για αναθεώρηση των κοινοτικών κανόνων ανταγωνισμού. Αυτοί θα πρέπει να προσαρμοστούν στα δεδομένα της νέας εποχής, εξήγησαν…

Το πραγματικό ευρωπαϊκό (ή γαλλικό, γερμανικό, κλπ) πρόβλημα σ’ αυτή τη φάση έχει γίνει εξαιρετικά σύνθετο, απ’ την στιγμή που η κινεζικη τεχνολογική μηχανή, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα (μια δεκαετία είναι ασήμαντος ιστορικός χρόνος), έφτασε να είναι ικανή και διατεθειμένη να αλώσει τα πάντα. Απέναντι στην αμερικανική boeing το ευρωπαϊκό κεφάλαιο κατάφερε να φτιάξει την airbus… Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία έγινε καρφί στο μάτι του ψόφιου κουναβιού. Απ’ την άλλη μεριά στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες τα ευρωπαϊκά κράτη / κεφάλαια ηττήθηκαν απ’ τις google / facebook / amazon και σία… Όμως απέναντι στον κινεζικό καπιταλισμό κινδυνεύουν τα ηττηθούν παντού – την ίδια στιγμή που χρειάζονται κάποιες απ’ τις δυνατότητές του· την εσωτερική του αγορά εμπορευμάτων, και όχι μόνο.

Ωστόσο ποιο ακριβώς «τείχος» μπορεί να ανασχέσει την καπιταλιστική παραγωγική δύναμη 1,3 δισεκατομμυρίων υπηκόων; Ίσως σ’ έναν τομέα εδώ και σ’ έναν άλλο εκεί κάτι να είναι εφικτό. Όμως για το σύνολο των αγορών και των εφαρμογών της 4ης βιομηχανικής επανάστασης τα ευρωπαϊκά «οικονομικά τείχη» είναι η τελευταία πρόφαση «ειρήνης»… Ή η τελευταία ιδεατή γραμμή για ασκήσεις ισορροπίας – με ημερομηνία λήξης.

Ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός 2

Τρίτη 12 Φλεβάρη. Η Huawei, σαν αιχμή του κινεζικού τεχνολογικού δόρατος στις τεχνολογίες cloud και internet of things, δίκαια προκαλεί τρόμο στις αμερικανικές εταιρείες και στους πολιτικούς εκπροσώπους τους στο ψοφιοκουναβιστάν· και δεν θα είναι η μόνη αιχμή. Το chip της ονόματι Kirin 970, ήδη απ’ το 2017, με 5,5 δις τρανζίστορ, είχε διπλάσια ταχύτητα απ’ το ανάλογο της αμερικανικής Qualcomm, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και μικρότερη παραγωγή θερμότητας. Τα τσιπ 5G καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια απ’ τα 4G για την μεταφορά του ίδιου όγκου δεδομένων, κάνοντας την μεταφορά 10 φορές γρηγορότερα. Αλλά το Kirin 970 πήγε ακόμα μακρύτερα. Είχε μονάδα «νευρωνικής» επεξεργασίας με διπλάσια επεξεργαστική ισχύ από οτιδήποτε ανταγωνιστικό τσιπ 5G, και 50 φορές μικρότερη κατανάλωση ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι με το Kirin 970 μπορεί κάποιος να κατεβάσει 1000 φωτογραφίες στο κινητό του καταναλώνοντας λιγότερο απ’ το 20% της μπαταρίας, με δεκαπλάσια ταχύτητα απ’ τα τωρινά 4G. Και δεν είναι αυτό το τσιπ η τελευταία λέξη της Huawei…

Οι αμερικανικές Qualcomm και AT&T είναι το καλύτερο που μπορεί να προσφέρει αυτή τη στιγμή ο αμερικανικός καπιταλισμός στον «τομέα 5G»… Και είναι αισθητά πίσω απ’ την Huawei (αλλά και την γρήγορα ανερχόμενη επίσης κινεζική Xiaomi). Υπάρχουν επιπλέον ιαπωνικές και νοτιοκορεατικές εταιρείες, ακόμα πιο πίσω.

Αυτά μοιάζουν τεχνικά στοιχεία. Αλλά απ’ αυτά ξεκινάει ο πόλεμος· και η «γραφικότητα», αν μας επιτρέπεται ο χαρακτηρισμός, των «ευρωπαϊκών τειχών».

Η γερμανική deutsche telekom συνεργάζεται με την κινεζική Huawei εδώ και χρόνια, στα 4G δίκτυα της εταιρείας στη γερμανία. Η κινεζική τεχνολογία υπάρχει σε χιλιάδες «πύργους» της γερμανικής εταιρείας· είναι επίσης ο σκελετός κάποιων απ’ τα προϊόντα cloud της deutsche telekom. Το φυσιολογικό, το φτηνότερο και αυτό που θα έδινε προοπτικές όχι μόνο στη γερμανική τηλεπικοινωνιακή αλλά και στις εφαρμογές της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, θα ήταν η υιοθέτηση των 5G τεχνολογιών της Huawei, που «κτίζονται» μια χαρά πάνω στις 4G της ίδιας εταιρείας…

Αμ δε! Ο αμερικανικός πόλεμος διεξάγεται ήδη σε ευρωπαϊκό έδαφος· και διακυβεύονται πολλά εδώ. Η Ουάσιγκτον απειλεί ότι θα επιβάλλει «κυρώσεις» σε όποιους αγοράσουν τα 5G δίκτυα της Huawei… Οι «υπηρεσίες ασφαλείας» του Βερολίνου δηλώνουν ότι πρέπει να απαγορευτεί η συμμετοχή της Huawei στον διαγωνισμό για τις 5G συχνότητες, που θα γίνει στη γερμανία σ’ ένα μήνα, στα μέσα Μάρτη. Για «λόγους ασφαλείας» λένε – εμφανίζονται να υιοθετούν τα αμερικανικά επιχειρήματα… Απ’ την μεριά του ο γερμανικός σεβ προειδοποιεί πως αν απαγορευτεί η συμμετοχή της Huawei το Πεκίνο είναι πιθανό να απαντήσει με σοβαρά αντίποινα σε βάρος γερμανικών εταιρειών.

Υπάρχει, όμως, και κάτι ακόμα χειρότερο. Μια πρόσφατη εσωτερική έκθεση της deutsche telekom λέει ότι αν υπάρξει τέτοια απαγόρευση τότε η γερμανική 4η βιομηχανική επανάσταση σε όλα τα σχετικά με τις τηλεπικοινωνίες θα μείνει πίσω τουλάχιστον δύο χρόνια – σε σχέση τόσο με την κίνα όσο και με τις ηπα…

Το γερμανικό κράτος έχει “πιαστεί” στη μέση· και δεν υπάρχει “τείχος προστασίας”!! Η κυβέρνηση της κυρίας Μέρκελ έπρεπε να αποφασίσει την περασμένη Τετάρτη επί του θέματος της απαγόρευσης ή μη. Το ανέβαλε, γιατί – όπως ανακοινώθηκε – “το σκέφτεται και το ψάχνει ακόμα”…. Καταλαβαίνει προφανώς ότι η Ουάσιγκτον δεν ενδιαφέρεται για το καλό του γερμανικού καπιταλισμού, ούτε για την “ασφάλειά” του· το αντίθετο. Πρέπει να ζυγίσει ποια ζημιά θα είναι μικρότερη· όχι, μόνο, στιγμιαία, αλλά και μεσομακροπρόθεσμα. Είνα σαφές (νομίζουμε) – αλλά όποιος έχει τα γένια έχει και τα χτένια…

Εν τω μεταξύ ο αμερικανογκόλιθος Pompeo, όταν δεν ανακαλύπτει την Χεζμπ’ αλλάχ στο Καράκας κάνει δεύτερη δουλειά. Πλασιέ. Χτες, από την Βουδαπέστη, ανακοίνωσε ότι … Αν εξοπλισμός της Huawei εγκατασταθεί σε κράτη που υπάρχουν σημαντικά αμερικανικά επικοινωνιακά συστήματα, θα είναι πολύ δύσκολο να συνεχίσουμε να τα έχουμε εκεί…

Χμμμ… Οξύνεται ο 4ος παγκόσμιος… Καθόλου καλό.

Οι ωραίοι έχουν χρέη – μέχρι να πάψουν (να είναι ωραίοι)

Δευτέρα 11 Φλεβάρη. Πρόκειται για πικρή ελληνική παροιμία, που θα μπορούσε να γίνει εξαγώγιμο είδος.

Το δημόσιο χρέος των ηπα ήταν το 2008 (ας πούμε την χρονιά της επίσημης έναρξης της πιο πρόφατης όξυνσης της «κρίσης») 10,6 τρισεκατομμύρια δολάρια. Δέκα χρόνια μετά, στα τέλη του 2018, έφτασε τα 22 τρις – με αεπ στα 21. Και σύμφωνα με τις αρμόδιες αμερικανικές υπηρεσίες αναμένεται σε μια δεκαετία, το 2029, να έχει πιάσει τα χρόνια του Χριστού, σε τρις. 33 (τριάντα τρία τρισεκατομμύρια δολάρια)…

Τα χρέη των αμερικανικών επιχειρήσεων βρίσκονταν (τέλη του 2018) κοντά στα 6,5 τρις – με σαφείς ανοδικές τάσεις. Και τα καταναλωτικά χρέη (συμπεριλαμβανομένων των στεγαστικών και των φοιτητικών δανείων) λίγο πιο πάνω απ’ τα 4 τρις – επίσης με ανοδικές τάσεις.

Δεν υπάρχει αντικειμενικός τρόπος για να προσδιοριστεί ποιο ποσό χρέους είναι too much ώστε να θεωρηθεί “δύσκολα αποπληρώσιμο” (και επάρατο, και τρισκατάρατο, και επονείδιστο, και όλα τα κακά του κόσμου). Είναι πιο εύκολο να προσδιορίσει κανείς ότι η όποια ευκολία του αμερικανικού κράτους, των επιχειρήσεων (και των ιδιωτών) να δανείζονται οφείλεται σε δύο παράγοντες. Πρώτον στη (διεθνή) εκτίμηση για την “υγεία” και τον “δυναμισμό” του αμερικανικού καπιταλισμού. Και δεύτερον (που σχετίζεται με το προηγούμενο) στον διεθνή κύκλο κυκλοφορίας του δολαρίου. Ωστόσο, στο τέλος, και τα δύο αυτά συγκλίνουν σε ένα: στη στρατιωτική ισχύ.

Το βέβαιο είναι πως είναι αδύνατο το αμερικανικό κράτος / κεφάλαιο να δανείζεται επ’ αόριστο με επιτόκια αρκετά χαμηλά ώστε να υπάρχει η ελπίδα (έστω και αφηρημένη…) ότι θα μπορέσει να ξεχρεώσει. Καθώς θα προχωράει ο 21ος αιώνας, ο παγκόσμιος ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός θα γίνεται όλο και πιο “υπαρξιακό” ζήτημα για το αμέρικα. Ο πρακτικός περιορισμός της διεθνούς κυκλοφορίας του δολαρίου έχει ξεκινήσει· ενώ ο πόλεμος κατά του κινεζικού καπιταλισμού, ειδικά στα κομβικά ζητήματα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, δεν μπορεί να κρύψει την τεχνολογική υστέρηση των ηπα. Που είναι προϊόν μόλις της τελευταίας δεκαετίας. Αν αυτή η υστέρηση συνεχίσει, τότε και ο “δυναμισμός” του αμερικανικού καπιταλισμού θα αρχίσει να υποβαθμίζεται.

Αυτό που ονομάζεται “πολυπολικός κόσμος” είναι μια μεταβατική περίοδος. Αν και δεν μπορεί να προβλέψει κανείς με ακρίβεια πόσο σύντομη θα αποδειχθεί, μοιάζει πως ήδη οι παγκόσμιοι συσχετισμοί βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού.

Έχουμε την άποψη ότι αυτά που συμβαίνουν (και αυτά που δεν συμβαίνουν) στην “πίσω αυλή” των ηπα, με κέντρο το Καράκας, είναι ισχυρή ένδειξη της ύπαρξης του ξυραφιού…

Και οι κατάσκοποι έχουν ψυχή!

Κυριακή 10 Φλεβάρη. Υπάρχει κάτι σαν «υπηρεσία ασφαλείας» της ε.ε., που την μαθαίνουμε μέσα απ’ την ανακοίνωσή της ότι «υπάρχουν περίπου 250 κινέζοι και 200 ρώσοι κατάσκοποι στις Βρυξέλες». Και επειδή συχνάζουν σε συγκεκριμένα φαγάδικα και καφέ της πόλης (αλήθεια; τόσο πολύ καρφώνονται;) η υπηρεσία ασφαλείας συμβουλεύει τους ευρωδιπλωμάτες και τους νατοκαραβανάδες να μην πηγαίνουν εκεί…

Τι σόι αυτοσαρκασμός είναι αυτό το «γεμίσαμε κινέζους και ρώσους κατασκόπους· να, τους βλέπετε που τρώνε εκεί;». Οποιαδήποτε σοβαρή πρωτεύουσα σοβαρού κράτους έχει τους κατασκόπους της· ακόμα και οι πρωτεύουσες των faled states (σαν την Αθήνα) έχουν τέτοιους, ίσως μάλιστα αναλογικά περισσότερους… Κι αν είναι τόσο ορατοί (όσο υπονοεί η ευρωπαϊκή υπηρεσία ασφαλείας) μάλλον σαν ατραξιόν θα έπρεπε να προβάλλονται παρά προς αποφυγήν! Ποιος δεν θα ήθελε να κάνει παρέα με έναν κατάσκοπο, να τον ρωτήσει για την δουλειά, να φωτογραφηθεί μαζί του; Δεν είναι όλοι Τζειμς Μποντ, αλλά σίγουρα είναι μορφωμένοι και ενδιαφέροντες άνθρωποι – έτσι δεν προκύπτει απ’ την τεράστια αστυνομική φιλολογία;

Αντί να παιδιαρίζει η ευρωπαϊκή ασφάλεια, καλύτερα να προβάλει αυτήν την συγκέντρωση των κατασκόπων σαν απόδειξη της σημασίας των Βρυξελών. Γιατί κατά τα υπόλοιπα θα πρέπει να είναι μια βαρετή πόλη…

(φωτογραφία: Αν όχι όλοι / όλες σίγουρα κάποιοι ανάμεσά τους είναι κατάσκοποι – που τους ξεβράκωσαν τα ευρωλαγωνικά. Στις μαγικές Βρυξέλες φυσικά!)

Μπλοκ του Καράκας

Παρασκευή 8 Φλεβάρη. Κατά την ταπεινή άποψη της ασταμάτητης μηχανής είναι λάθος να αποδίδονται τα όσα τραβάει εδώ και 3 ή 4 χρόνια ο πληβειακός πληθυσμός της βενεζουέλα στις αμερικανικές «κυρώσεις» κυρίως. Όχι επειδή αυτές είναι ασήμαντες. Αλλά επειδή ανάλογες έχουν επιβληθεί (και αποτύχει) επί δεκαετίες στη γειτονική Αβάνα· στην πιο μακρινή Τεχεράνη· στην ακόμα πιο μακρινή Πγιονγκγιάνγκ. Δεν αγνοούμε (αλλά επίσης δεν θεωρούμε σαν απάντηση στα πάντα) την κριτική στον αυταρχισμό κάποιων καθεστώτων των οποίων ο καπιταλισμός βρέθηκε κυκλωμένος από τον αμερικανικό εμπορικό και νομισματικό πόλεμο. Τονίζουμε μόνο ότι αυτός ο «οικονομικός» πόλεμος είναι τόσο γνωστός ώστε η αποτυχία του να αντιμετωπιστεί βαραίνει κυρίως τα καθεστώτα που τον υφίστανται. Και το καθεστώς Μαδούρο είναι, απλά, ασυγχώρητο που άφησε τα πράγματα να φτάσουν στη σημερινή κατάσταση. Ήξερε τι αντιμετωπίζει…

Να προσθέσουμε κι αυτό, χωρίς περισσότερα προς το παρόν: οι «κύκλοι Μπολιβάρ» και τα «κοινοτικά συμβούλια» στη βενεζουέλα θα έπρεπε να έχουν αναγκάσει το καθεστώς Μαδούρο να κάνει περισσότερα και, κυρίως, διαφορετικά απ’ αυτά που εμπνέονται απ’ το νεποτισμό και τον φτηνό πατερναλισμό μιας κλίκας που έχει εδραιωθεί στο γκουβέρνο. Το οργανωμένο προλεταριάτο της βενεζουέλα θα μπορούσε να έχει περιορίσει δραστικά την δεξιά “αντιπολίτευση της μιζέριας” – όχι με ένοπλες συμπλοκές στους δρόμους αλλά με κινηματική “πίεση” στο καθεστώς. Εν τέλει, ο ιμπεριαλισμός των ηπα και των συμμάχων της προσπαθεί να θερίσει, ουσιαστικά, αυτά που σπάρθηκαν απ’ τον πολιτικό προσοδισμό και τις πυραμίδες του μέσα στην κοινωνία της βενεζουέλα. Το αν θα τα καταφέρουν ή όχι είναι συνάρτηση διάφορων παραγόντων. Το ότι, όμως, η Ουάσιγκτον βρίσκεται «σε θέση να…» πρέπει να χρεωθεί κυρίως στο ίδιο το καθεστώς του Καράκας. Γιατί τα υπόλοιπα, και κυρίως το τι είναι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός το ξέρουν και οι πέτρες.

Αυτών δοθέντων η ασταμάτητη μηχανή δεν μπορεί να αποφύγει τον πειρασμό της σκέψης ότι ίσως η «επίσκεψη» των 2 ρωσικών στρατηγικών βομβαρδιστικών Tu-160 στο Καράκας τον περασμένο Δεκέμβρη ήταν προμελετημένη. Για να επιταχύνει την αμερικανική αντίδραση, πριν αυτή «ωριμάσει» στο εσωτερικό της βενεζουέλα. Η ρωσική rosneft έχει απ’ το 2016 καλό ποσοστό στην κρατική πετρελαϊκή· ρωσικές εταιρείες χρυσοθηρίας έχουν μπει επίσης στα κοιτάσματα της βενεζουέλα. Το Πεκίνο έχει δώσει μεγάλα δάνεια στο καθεστώς Μαδούρο με αντάλλαγμα πετρέλαιο. Θα ήταν απίθανο αυτά να γίνονται με «άγνοια κινδύνου» απ’ την μεριά του ρωσικού και του κινεζικού καπιταλισμού / ιμπεριαλισμού. Θα ήταν αφέλεια να θεωρήσει κανείς πως Μόσχα και Πεκίνο αγνοούσαν ότι «μπαίνουν στη μύτη» του θείου Σάμ….

Όσο κι αν το βασανίσουμε δεν μπορούμε να βρούμε ένα λόγο για τον οποίο μια συμμαχία σαν την ρωσο-σινική, που ενδιαφέρεται και «επενδύει» στη βενεζουέλα εν γνώσει του ότι η Ουάσιγκτον θα βγάλει αφρούς, θα καθόταν να περιμένει το πότε το αμέρικα θα είναι έτοιμο να αντεπιτεθεί με full power. Από την άλλη μεριά, με «μακιαβελικούς» όρους (καθόλου ξένους με τις ενδοκαπιταλιστικές αναμετρήσεις…), γιατί θα ήταν παράξενη μια επιλογή «πίεσης διαρκείας» στο «αμερικανικό υπογάστριο» ώστε να βελτιωθούν οι επιδόσεις ανάσχεσης / επέκτασης (Μόσχας και Πεκίνου) στην ευρασία – που είναι το κυρίως μέτωπο του 4ου παγκόσμιου;

Αν η υπόθεσή μας είναι σωστή, αν δηλαδή Μόσχα και Πεκίνο (με συμφωνία των συμμάχων τους στην Άγκυρα και στην Τεχεράνη) επέλεξαν να εκβιάσουν τα αμερικανικά σχέδια σε ότι αφορά τη λατινική αμερική γενικά και την βενεζουέλα ειδικά (τα οποία ήταν δημόσια γνωστά, σε γενικές γραμμές, αρκετά νωρίτερα…) ώστε να εκδηλωθούν πριν – την – ώρα – τους, βιαστικά και κακομεθοδευμένα, τότε μπορεί να εξηγηθεί η ως τώρα πορεία αυτού του «πραξικοπήματος Guaido». Κυρίως το γεγονός ότι είναι γεμάτο τρύπες, έτσι ώστε να μοιάζει καθημερινά με έναν μεθυσμένο παλιάτσο που προσπαθεί να μαζέψει ό,τι μπορεί και να σταθεί όρθιος και απειλητικός, στηριζόμενος σ’ έναν αμερικανικό u.s. army εξωσκελετό…

Σε κάθε περίπτωση, συμπληρώστε στα όσα γράφαμε πριν 6 ημέρες (Σάββατο 2 Φλεβάρη: χρυσάφι…) κι αυτό: το να κυκλοφορούν τα πετρέλαια της βενεζουέλα τιμολογημένα σε άλλο νόμισμα εκτός του δολαρίου (σαν απάντηση στις αμερικανικές «κυρώσεις»), είναι ένας ακόμα κρίκος στη θηλειά γύρω απ’ το λαιμό της Ουάσιγκτον.

Πράγμα που σημαίνει: η όξυνση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού μπορεί να πλησιάζει ή και να βρίσκεται ήδη σ’ εκείνο το σημείο όπου δεν υπάρχει μια πλευρά επιτιθέμενη και μια αμυνόμενη, αλλά δυο (ή και περισσότερες) πλευρές επιτιθέμενες η μία στην άλλη. Η καθεμία με τα μέσα της.

(Καταλαβαίνουμε ότι με τέτοιες γνώμες χαλάμε την μανιχαϊστική ευκολία «καλό / κακό»… Αλλά δεν θέλουμε να δούμε κανέναν σύγχρονο προλετάριο να γίνεται ουρά, ούτε και για μια μέρα, του Χ ιμπεριαλισμού εναντίον του Ψ βαφτίζοντάς τον «απελευθερωτικό» ή «αντιστασιακό». Enough!

To πλήρωσαν πολύ ακριβά αυτό το παραμύθι οι παπούδες μας το ’44 στην Αθήνα· και μετά ακόμα χειρότερα… Ακόμα το πληρώνουμε… )

Ποια παγκοσμιοποίηση είπατε;

Παρασκευή 8 Φλεβάρη. Το γερμανικό δημόσιο είναι έτοιμο να αγοράσει μερίδιο σε βασικές βιομηχανίες της χώρας, ώστε να τις προστατέψει από ενδεχόμενη εξαγορά από ξένες εταιρείες, δήλωσε χθες ο υπουργός οικονομίας της γερμανίας Πέτερ Αλτμάιερ, παρουσιάζοντας τη νέα βιομηχανική πολιτική της χώρας.

Πρόκειται για σημαντική αλλαγή, την ώρα που ενισχύεται παγκοσμίως ο οικονομικός προστατευτισμός, ενώ η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε φάση στασιμότητας. Η νέα στρατηγική είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της ευημερίας της γερμανίας, είπε ο Αλτμάιερ και άφησε να εννοηθεί ότι θα ακολουθήσει η δημιουργία επενδυτικού ταμείου, ώστε να υποστηριχθούν σημαντικές εταιρείες, όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες, η Siemens, η Thyssen-Krupp και η Deutsche Bank…

Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων (μεταφρασμένο απ’ το reuters) ρεπορτάζ της καθεστωτικής «καθημερινής» προχτές, στις 6 Φλεβάρη. «Νέα στρατηγική»; Όχι! Η στρατηγική είναι παλιά: το κράτος (το γερμανικό εν προκειμένω) αναλαμβάνει ακόμα περισσότερα καθήκοντα προστασίας του «εθνικού κεφάλαιου», γινόμενο ανοικτά συνεταίρος του.

Πριν λίγα μόνο χρόνια η Merkel απέρριπτε απόλυτα το ενδεχόμενο να διασώσει το γερμανικό δημόσιο την ναυαρχίδα του γερμανικού χρηματοπιστωτισμού, την Deutsche Bank, που όντας στριμωγμένη χρειαζόταν επειγόντως «ανακεφαλαιοποίηση». Υπέδειξε, αντί για την κρατική βοήθεια, την χρηματοδότηση απ’ τις μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις. Όπως και έγινε: μια σειρά βαριά ονόματα της γερμανικής βιομηχανίας διέσωσαν την Deutsche Bank συμμετέχοντας σε μια γενναία (και σωτήρια) αύξηση κεφαλαίου.

Τώρα όμως, στην “εθνική βιομηχανική στρατηγική 2030” (“εθνική” – όχι “ευρωπαϊκή”…), το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο ανοίγει τον ορίζοντα εγκατάλειψης των ορντοφιλελεύθερων κανόνων, και επιστρέφει στην παλιά συνταγή της “κρατικοποίησης”. Όχι απόλυτα. Ο Αλτμάιερ περιέγραψε το πράγμα ως εξής:

… Η κρατική υποστηρίξη ενδέχεται να φτάσει μέχρι το σημείο να αναλάβει [σ.σ.: το κράτος] προσωρινά μερίδιο στις εταιρείες. Όχι για να τις εθνικοποιήσουμε και να τις διοίκησουμε μακροπρόθεσμα, αλλά για να αποτρέψουμε την πώληση βασικών τεχνολογιών και την φυγή τους από τη χώρα… “Όχι μακροπρόθεσμα” λοιπόν. Κοντοπρόθεσμα; Μεσοπρόθεσμα; Ίσως…

Υποτίθεται πως ο εχθρός είναι ο κινεζικός καπιταλισμός (κρατικός επίσης) και τα τεράστια ποσά που διαθέτει για να εξαγοράζει μερίδια εταιρειών που έχουν ανάγκη από ρευστό. Στην πραγματικότητα όμως ο υπόγειος κίνδυνος είναι να βρεθούν ακόμα και τα βαριά ονόματα του γερμανικού καπιταλισμού στη δίνη της επόμενης έξαρσης της συνεχόμενης κρίσης / αναδιάρθρωσης… Και να γίνουν “εύκολος στόχος” εξαγοράς μετοχικών μεριδίων λόγω πτώσης των τιμών των μετοχών τους.

Ο γερμανός υπ.οικ. υπέδειξε συγκεκριμένα τους τομείς όπου το γερμανικό κράτος θα αναλάβει καθήκοντα “προστασίας” έναντι οποιουδήποτε εχθρού: χάλυβα και αλουμινίου, χημικών, κατασκευής μηχανημάτων και εργοστασίων παραγωγής ενέργειας, οπτικών, αυτοκίνητων, ιατρικού εξοπλισμού, “πράσινων” τεχνολογιών, άμυνας, αεροδιαστημικής και τρισιδιάστατων εκτυπώσεων.

Μ’ αυτήν την κίνησή του (διακομματική υποθέτουμε) το Βερολίνο προχωράει αρκετά πιο μπροστά απ’ το «america first» του ψοφιοκουναβιστάν. Χωρίς φανφάρες. Αλλά στον ίδιο δρόμο…