Tag: ηπα

Οι αήττητοι (και ο φόβος του στρατηγού) 2

Πέμπτη 19 Σεπτέμβρη. Στην άσκηση millennium challlenge 2002 έτσι όπως παραμορφώθηκε, ο αμερικανικός στρατός νίκησε· όμως ούτε λόγος ότι θα πετύχαινε το ίδιο σε πραγματικές συνθήκες. (Θυμίζουμε ότι η άσκηση έγινε το καλοκαίρι του 2002, με τα όπλα που διέθετε τότε η Ουάσιγκτον και τα όπλα που δεν διέθετε η Τεχεράνη…). Κάποιοι θυμήθηκαν ότι παρόμοιου είδους “νικηφόρες ασκήσεις” γίνονται και στη διάρκεια του πολέμου στο βιετνάμ – το τι έκαναν όμως στην πράξη οι βιετκόνγκ ήταν διαφορετική ιστορία. (Σίγουρα δεν πολέμησαν υπό αμερικανικές διαταγές και οδηγίες!)

Για να το πούμε απλά: στρατός που “στήνει” τους αντιπάλους του ακόμα και τις ασκήσεις που κάνει, είναι καταδικασμένος να διασυρθεί “χωρίς στήσιμο”! Βέβαια στη διεθνή “λαϊκή φαντασία” των δυτικών (και στην οργανωμένη δημαγωγία) έχει μείνει η ιδέα ότι ο αμερικανικός στρατός είναι ανίκητος· επειδή έχει, λένε, τρομερή τεχνολογική υπεροπλία… Πράγματι όλα τα πολεμόκαβλα μέσα επαινούν και ξαναεπαινούν τις φονικές τεχνολογικές δυνατότητες των ηπα (και όχι μόνο αυτών)· ως εάν οι μηχανές κάνουν ήδη μόνες τους πολέμους, και μάλιστα μόνο με ισάξιές τους…

Κανείς, ωστόσο, δεν “προσέχει” ότι στον μεν β παγκόσμιο η Ουάσιγκτον ανήκε στους νικητές χάρη στον σοβιετικό στρατό· ενώ από κει και μετά ΔΕΝ έχει κερδίσει κανέναν πόλεμο απ’ αυτούς που έκανε (και ήταν στοιχειωδώς πόλεμοι· εξαιρούνται, δηλαδή, η εισβολή στον παναμά και στη γρενάδα…). Αυτό σημαίνει ότι εδώ και 65 χρόνια (σχεδόν 3 γενιές) το αήττητο του αμερικανικού στρατού είναι σκέτος μύθος· ενώ η τεχνολογική του αιχμή έχει σχετική αξία. Το μόνο που μπορεί βεβαιωμένα να κάνει είναι να βομβαρδίζει· υπό την προϋπόθεση ότι ο αντίπαλος δεν διαθέτει αξιόμαχη (ή δεν διαθέτει καν) αεροπορία ή/και αντιαεροπορική άμυνα. Όμως αυτό δεν είναι καθόλου αρκετό για να στεφτεί κανείς νικητής. Το αφγανιστάν και το ιράκ είναι οι πιο πρόσφατες και αδιαμφισβήτητες αποδείξεις.

Όλα αυτά έχουν σχέση με το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει το ψοφιοκουναβιστάν εναντίον του ιράν, με αφορμή τις επιθέσεις των Houthis στις πετροεγκαταστάσεις του τοξικού. Το βέβαιο είναι ότι ΔΕΝ μπορεί να νικήσει με καμμία έννοια. Θα μπορούσε, ίσως, να δοκιμάσει να βομβαρδίσει· αλλά η ιρανική αεράμυνα δεν είναι για αστεία· είναι άγνωστων αλλά υψηλών δυνατοτήτων· και σε καμμία περίπτωση εδώ και δεκαετίες δεν έχει βρεθεί η αμερικανική αεροπορία αντιμέτωπη με πραγματικό και ικανό αντίπαλο για να δει πόσα απίδια βάζει ο σάκος…

Ακόμα χειρότερο: όσο περισσότερο επιμένει το ψοφιοκουναβιστάν ότι η επίθεση ήταν δουλειά της Τεχεράνης τόσο περισσότερο ενισχύει διεθνώς την πεποίθηση ότι πράγματι οι «φρουροί της επανάστασης» ή/και οι σύμμαχοί τους (οι Houthis είναι τέτοιοι αν και όχι οι μόνοι) είναι ικανοί να δράσουν κατά βούληση «κάτω απ’ την μύτη» του ψοφιοκουναβιστάν, χωρίς να συναντήσουν εμπόδιο. Αν αυτό ήταν που έγινε το περασμένο Σάββατο προς Κυριακή, τι θα μπορούσε να συμβεί σ’ έναν πιο «κανονικό» πόλεμο;

Όλοι καταλαβαίνουν ότι το βαρύ χαρτί μιας πλήρως εμπόλεμης Ουάσιγκτον είναι τα πυρηνικά της. (Εκεί τίποτα δεν είναι σίγουρο ως προς την έκβαση). Κατά τα υπόλοιπα δεν μπορεί να εισβάλει στο ιράν (ούτε το σκέφτεται)… Η ιδέα της «τιμωρίας» από αέρα γαργαλάει φυσικά. Όμως θα έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσει ότι τα στρατόπεδα και οι βάσεις που έχει γύρω γύρω θα την γλυτώσουν· όχι για μια μέρα ή για μια βδομάδα, αλλά για πάντα. Όμως αυτό το τελευταίο δεν δείχνει εφικτό: η «υπερεπέκταση» του αμερικανικού στρατού έχει γίνει στρατηγικό μειονέκτημα για έναν «περιορισμένο» πόλεμο εκ μέρους του…

Συνεπώς; Mπορεί να δοκιμάσει μερικές (οικονομικές) κυρώσεις ακόμα… Kαι να ψάχνει, παρέα με τις υπηρεσίες του Τελ Αβίβ και του Ριάντ, ακόμα πιο λυσσασμένα, τρόπο για να σκοτώσει τον Soleimani…

(φωτογραφία: Κέφια! Παλιά η φωτογραφία, απ’ τον Μάρτη του 2018 – αλλά επίκαιρη…)

Η υποτίμηση του αντιπάλου

Τετάρτη 18 Σεπτέμβρη. Ένας απ’ τους βασικότερους λόγους (αν όχι ο βασικότερος) που ο αμερικανικός τεχνομιλιταρισμός είναι υποχρεωμένος να δείχνει προς την μεριά της Τεχεράνης για την πρόσφατη επίθεση στις πετροεγκαταστάσεις του Ριάντ είναι η “αξία του στόχου”, σε συνδυασμό με την τεχνοφετιχιστική υποτίμηση του “τι μπορούν να κάνουν” ένοπλοι σαν τους Houthis. Οι οποίοι παρουσιάζονται, περίπου, σαν τσούρμα γενιοφόρων ατάκτων· ενώ η αλήθεια είναι ότι μαζί τους πολεμάει, με τους ίδιους στόχους, κι όλος ο τακτικός στρατός της υεμένης… Το σκεπτικό πάει ως εξής: έναν τέτοιας “αξίας” στόχο “τόσο μακρυά” απ’ τα εδάφη τους, αποκλείεται να μπορούσαν να το κτυπήσουν με τέτοια ακρίβεια αυτοί οι μισο-άγριοι, όση βοήθεια κι αν είχαν…

Αν όμως ρίξει κάποιος μια ματιά στις επιθέσεις των Houthis σε σαουδαραβικό έδαφος το 2019 θα διαπιστώσει τα μικρά ίσως αλλά σταθερά “βήματα προόδου” που έχουν κάνει. Ήδη στα μέσα του περασμένου Μάη είχαν τινάξει με drones έναν αγωγό της aramco στη μέση της απόστασης μεταξύ ανατολικής και δυτικής σαουδαραβικής ακτής, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά απ’ τις θέσεις τους στην υεμένη. Το να πετύχεις με drones έναν σωλήνα μέσα στην έρημο 600 χιλιόμετρα μακριά απαιτεί, υποθέτουμε, τεχνολογία υψηλής ακρίβειας… Τρεις μήνες μετά και πάλι με drones κτύπησαν πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στα ανατολικά παράλια της σαουδικής αραβίας· αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά.

Και στις δύο αυτές περιπτώσεις δεν αμφισβήτησε κανείς την προέλευση των επιθέσεων. Ούτε κάποιος λογικός, απ’ την άλλη μεριά, θα αμφισβητούσε ότι οι τεχνικοί των Houthis και του υεμενίτικου στρατού έχουν βοήθεια από ιρανούς τεχνικούς. (Ωστόσο το «δίκαιο του πολέμου» δεν το απαγορεύει αυτό, ε;).

Παρότι οι δυτικοί «θεωρητικοί» μιλούν εδώ και πολλά χρόνια για ασύμμετρους πολέμους, για πολέμους δηλαδή στους οποίους η πλευρά των «αδυνάτων» αξιοποιεί την εφευρετικότητά της για να κτυπάει την πλευρά των «δυνατών» αιφνιδιαστικά και αποτελεσματικά, με τρόπους απρόβλεπτους και με μέσα όχι υψηλής οργανικής σύνθεσης κεφαλαίου αλλά μάλλον υψηλής συν-εργασίας, όταν φτάνει η στιγμή των πραγματικών περιστατικών είναι αρκετά δύσκολο να καταπιούν οι πρωτοκοσμικοί αυτήν την πραγματικότητα. Ότι, δηλαδή, ένας μαζικός ένοπλος σχηματισμός που και είναι τεχνικά υποδεέστερος και αναμετριέται με τεχνικά σαφώς ανώτερο αντίπαλο, μπορεί να κάνει καινοτομίες, «πατέντες», που πολλαπλασιάζουν αξιόπιστα και εκτός προβλέψεων τις δυνατότητές του. Κι ωστόσο τέτοια είναι η «τεχνική» ιστορία πετυχημένων ένοπλων επαναστάσεων του 20ου αιώνα ή και κανονικών πολέμων (π.χ. στο βιετνάμ): οι πληβείοι μπορεί να μην είχαν τα όπλα των αφεντικών / εχθρών τους, είχαν όμως πολύ πιο γόνιμη συλλογική διάνοια, έτσι ώστε να υπερκαλύπτουν τις όποιες ελλείψεις τους.

Αν υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος που, κατά την γνώμη της ασταμάτητης μηχανής, συνηγορεί στο ότι οι επιθέσεις έγιναν από υεμενίτες και όχι απ’ το έδαφος του ιράν, είναι ακριβώς αυτός: για όποιον κάνει (ή μπορεί να χρειαστεί να κάνει) ασύμμετρο πόλεμο από θέση αδυναμίας σημασία δεν έχει μόνο ο «στόχος» αλλά και το know how να τον «πετύχεις» ενόσω οι αντίπαλοί σου σε θεωρούν ανίκανο για κάτι τέτοιο.

Μια επίθεση απ’ το ιρανικό έδαφος θα ήταν, απ’ αυτή την άποψη, πολύ απλή και εύκολη, και γι’ αυτό αδιάφορη. Δεν θα προσέθετε χρήσιμη γνώση ευρύτερης χρήσης. Αντίθετα, μια επίθεση απ’ την μεριά της υεμένης, «τόσο μακριά» και με «τέτοια ακρίβεια» ήταν (τεχνική) πρόκληση. Που σημαίνει ότι θα ήταν σημαντική σα know how ακόμα κι αν αποτύγχανε· ακόμα περισότερο αν πετύχαινε.

Το κίνητρο «να καταστρέψουμε τον στόχο» σαν μοναδικό είναι υπερβολικά «αμερικάνικο»: στηρίζεται στη βεβαιότητα ότι «έτσι κι αλλιώς έχουμε τα μέσα για κάθε περίπτωση». Οι μισθοφόροι του Ριάντ και του Αμπού Ντάμπι έτσι δρουν έχοντας εισβάλει στην υεμένη: έχουν άφθονα μέσα κάθε είδους· και καταστρέφουν – σκοτώνουν – καταστρέφουν – σκοτώνουν. Ωστόσο ηττώνται, σε κάτι που αρχικά θεωρούνταν μια εύκολη «ένοπλη παρέλαση» λίγων ημερών.

Ηττώνται… Γιατί; Επειδή η υεμενίτικη αντίσταση είναι υποχρεωμένη να βελτιώνει διαρκώς τα όποια μέσα της, να «ξεπερνάει τα όρια» που οι εισβολείς θεωρούν πως έχει, να τους εκπλήσσει και να τους τρομάζει όχι με την φονικότητα αλλά με την εξέλιξή της. Πρέπει να βελτιώνει την ακρίβεια και την ακτίνα δράσης των πυραύλων και των drones της – για παράδειγμα – αφού δεν έχει αεροπορία (αντίθετα απ’ τους εισβολείς).

Τόσο οι «φρουροί της επανάστασης» όσο και οι της Χεζμπ’ αλλάχ (που είναι βάσιμο ότι βοηθούν τους Houthis) είναι ζυμωμένοι μ’ αυτήν την αντίληψη. Γιατί ξέρουν ότι όποτε χρειάστηκε και όποτε ξαναχρειαστεί στο μέλλον, θα έχουν να αντιμετωπίσουν αντιπάλους (το ισραήλ ή/και τις ηπα) με ολοφάνερη τεχνική στρατιωτική υπεροπλία. Γι’ αυτούς η “ανάπτυξη των μέσων” είναι το ίδιο σημαντική με την “επίτευξη των στόχων”· σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα σημαντικότερη.

Το υεμενίτικο πεδίο μάχης για την μία πλευρά (τους επιτιθέμενους) είναι απλά ένα χασάπικο· για την άλλη όμως (τους αμυνόμενους) είναι ένα εργαστήριο αποτελεσματικότητας στα περιορισμένα μέσα και στις μεθόδους τους· σαν όρος πρώτα επιβίωσης και μετά νίκης. Είναι γι’ αυτό τον πολύ σοβαρό λόγο που η ασταμάτητη μηχανή θεωρεί πως η Τεχεράνη δεν θα «χάριζε ένα καλάθι ψάρια» (ένα καμμένο διυλιστήριο…) στους υεμενίτες· αλλά θα «τους μάθαινε να ψαρεύουν» οι ίδιοι…

Άλλωστε έτσι, σαν αποτελεσματικά εξελισσόμενους, θα τους χρειαστεί στο μέλλον…

Μπορεί πάντως να είναι ένα τέλος

Τρίτη 17 Σεπτέμβρη. Υποτίθεται ότι το παλάτι της πετροχούντας του Ριάντ είχε ξεκινήσει να σκέφτεται κάποιου είδους “συμφωνία” με τους Houthis… Ένα απ’ τα βασιλικά παράσιτα, ο πρίγκηπας Khalid, συναντήθηκε με τον plus one Pompeo στα τέλη του περασμένου Αυγούστου, για να συμφωνήσουν σ’ ένα πλάνο σχετικών διαπραγματεύσεων με αμερικανική μεσολάβηση. Όμως ακόμα κι αν αυτό ξεκινούσε (κι ακόμα περισσότερο τώρα) ο τοξικός θα βρισκόταν στη θέση του ηττημένου. Που, το λιγότερο, θα πρέπει να πληρώσει για τις καταστροφές που προκάλεσε.

Υπάρχουν, ωστόσο, χειρότερα στον πάγκο. Εσωτερικά και εξωτερικά. Ένας απόλυτα ηττημένος τοξικός θα κινδυνεύει να ανατραπεί αργά ή γρήγορα απ’ τους αντιπάλους του ακόμα και μέσα στο παλάτι. Ακόμα και το «ειρηνικό» σχέδιό του για ιδωτικοποίηση ενός ποσοστού της aramco είναι αδύνατο θα δουλέψει στο ορατό μέλλον, και σίγουρα για όσο θα διαρκούν οι όποιες «διαπραγματεύσεις ειρήνης» – τις οποίες οι Houthis θα μπορούσαν να τραβήξουν όσο χρειάζεται. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνει ακόμα πιο δικτατορικός, ακόμα πιο μανιακός…

Ακόμα χειρότερα, ο τοξικός είναι βασικό στοιχείο του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ· αυτό τον έχει προστατέψει ως τώρα, μετά την δολοφονία του Khashoggi. Η Ουάσιγκτον μπορεί να είχε μικρότερο πρόβλημα, αλλά το απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ θα είχε πολύ μεγάλο αν ο τοξικός είτε ανατραπεί είτε, απλά, αναγκαστεί να «κάτσει στ’ αυγά του».

Για το Τελ Αβίβ ο τοξικός ήταν στρατηγικά αναγκαίος για να εμφανίζεται μια «σοβαρή» αραβική υποστήριξη στα σχέδιά του σε βάρος των παλαιστινίων και όχι μόνο. Η στρατηγική αναγκαιότητα δεν αφορούσε μόνο τα λεφτά του, αλλά και ένα «ρωμαλέο» καθεστώς που μπορεί να επιδεικνύει πυγμή· και να εκβιάζει την όποια «παλαιστινιακή αρχή». Ένας κλαμμένος και δαρμένος τοξικός, ή ένας αντίπαλος της «γραμμής» του που τον διαδέχεται, είναι από άχρηστες έως επικίνδυνες εκδοχές – για τον ισραηλινό ιμπεριαλισμό. Κυρίως επειδή το «ξύλο» στον τοξικό πέφτει από μια συγκεκριμμένη μεριά: από μια συμμαχία μεσανατολικών κρατών (ιράν, ιράκ, συρία, κατάρ, τουρκία) που, για τους δικούς τους λόγους (και πάντως όχι επειδή θέλουν να σώσουν τους παλαιστίνιους…) είναι ανταγωνιστικά στα αμερικανο-ισραηλινά σχέδια για την ευρύτερη περιοχή. Κι έχουν ήδη καλούς συμμάχους σ’ αυτήν την αντίθεση: ρωσία και κίνα.

Η γεωπολιτική υποτίμηση του σαουδαραβικού καθεστώτος είναι δεδομένη, και είναι άμεση συνέπεια των ηττών του παντού. Είναι, όμως, «κολλητική»: αποτελεί έναν ακόμα δείκτη της γεωπολιτικής υποτίμησης του ισραηλινού καθεστώτος.

(φωτογραφία κάτω: Το ψόφιο κουνάβι δηλώνει «δεν χρειαζόμαστε το μεσανατολικό πετρέλαιο και αέριο…». Μια τέτοια κουβέντα, αυτήν την στιγμή, ακούγεται σαν επικήδειος «για το μεσανατολικό πετρέλαιο και αέριο».

Θυμηθείτε όμως την χθεσινή αναφορά: το δυσάρεστο ερώτημα που απομένει να απαντηθεί είναι το ποιος θα κλάψει πρώτος ποιον…)

Πόλεμοι νομισμάτων (και όχι μόνο)

Δευτέρα 16 Σεπτέμβρη. Παρότι ο διεθνής κύκλος κυκλοφορίας του δολάριου μικραίνει σταθερά, το αμερικανικό νόμισμα διατηρεί ακόμα, προς το παρόν, την πρωτιά. Περίπου το 40% (σε αξία) των διεθνών συναλλαγών γίνονται σε δολάρια· το 36% όμως γίνονται σε ευρώ. Η “ευρωζώνη” (και η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα) έχει μεγάλα περιθώρια να αυξήσει αισθητά την διεθνή κυκλοφορία του ευρώ. Για παράδειγμα, ενώ η ε.ε. εισάγει μόνο το 2% των ενεργειακών πρώτων υλών που χρειάζεται απ’ τις ηπα, πληρώνει το 80% του συνόλου των τέτοιων εισαγωγών της σε δολάρια. Αν αντικαθιστούσε το δολάριο με το ευρώ…

Πόσο εύκολο είναι όμως αυτό; Από που εισάγει η ε.ε. πετρέλαιο, φυσικό αέριο και κάρβουνο (ναι, κάρβουνο!); Τα στοιχεία του 2017 δείχνουν τα εξής:

Εισαγωγές πετρελαίου: 30,3% απ’ την ρωσία· 11,4% απ’ τη νορβηγία· 8,2% απ’ το ιράκ· 7,4% απ’ το καζακστάν· 6,6% απ’ την σαουδική αραβία· 6,4% απ’ τη νιγηρία – και μετά ακολουθούν μικρότεροι προμηθευτές.

Εισαγωγές φυσικού αερίου: 39,8% από την ρωσία· 26,2% απ’ τη νορβηγία· 10,7% απ’ την αλγερία· 5,2% απ’ το κατάρ – 18,1% από μικρότερους προμηθευτές.

Εισαγωγές άνθρακα: 38,8% από την ρωσία· 16,7% από την κολομβία· 16,5% απ’ τις ηπα· 11,6% από την αυστραλία· το 4,8% απ’ τη νότια αφρική – 11,6% από μικρότερους προμηθευτές.

Είναι σαφές (ακόμα και μια γρήγορη ματιά) ότι τα κράτη της ε.ε. πληρώνουν ακόμα μεγάλο μέρος των ρωσικών καυσίμων σε δολάρια. Είναι ακόμα σαφές ότι η ε.ε. έχει μικρή μόνο «εξάρτηση» απ’ το πετρέλαιο της σαουδικής αραβίας· το οποίο είναι, απ’ το 1979, το θεμέλιο των πετροδόλαρων, δηλαδή των πληρωμών για πετρέλαιο σε δολάρια.

Είναι επίσης λογικό, με λίγο περισσότερη σκέψη, ότι η ευρωζώνη σαν καταναλωτής ενεργειακών πρώτων υλών και εξαγωγέας βιομηχανικών εμπορευμάτων (με το ευρώ σαν ισχυρό και αναγνωρισμένο διεθνώς νόμισμα)· η ρωσία σαν μεγάλης κλίμακας πωλητής ενεργειακών πρώτων υλών· και η κίνα, σαν καταναλωτής ενεργειακών πρώτων υλών, εξαγωγέας εμπορευμάτων (και το γουάν σαν «ανερχόμενο» νόμισμα διεθνώς συναλλαγών) έχουν τον «όγκο» να προσελκύσουν έναν αριθμό κρατών ακόμα (την τουρκία, το ιράν, το πακιστάν, κάποια ακόμα απ’ τη λατινική αμερική και την αφρική – η βενεζουέλα ήδη τιμολογεί της πετροεξαγωγές της σε ευρώ και γουάν..) να εγκαταλείψουν ή να περιορίσουν σημαντικά την χρήση του δολαρίου στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές τους.

Αυτό σημαίνει πως άπαξ και ξεκίνησε η «πτώση» του δολαρίου (σαν το κυριότερο μέσο διεθνώς συναλλαγών) θα συνεχιστεί· και θα συνεχιστεί γρήγορα. Είναι, για να το πούμε έτσι, μια κοσμοϊστορική περίοδος, αφού τέτοιες ανακατατάξεις συμβαίνουν «μια φορά στα εκατό χρόνια». Και δεν συμβαίνουν συναινετικά…

Δεν είναι σίγουρο ότι αυτήν την «πτώση» του δολαρίου θα την διαδεχθεί αμέσως η υιοθέτηση κάποιου άλλου νομίσματος σαν ηγεμονικού στο διεθνές εμπόριο και στα αποθέματα των κεντρικών τραπεζών. Το «κλείδωμα» της ηγεμονίας ενός και μόνο νομίσματος, του δολαρίου, αν τοποθετηθεί στο περιβάλλον της καπιταλιστικής συνθετότητας του 20ου αιώνα, οφείλεται σε δύο γεγονότα που δεν μπορούν να θεωρηθούν νόμος της ιστορίας. Πρώτον, στο γεγονός ότι στη διάρκεια του β παγκόσμιου πολέμου η αμερικανική fed βρέθηκε να είναι ο φύλακας σχεδόν του συνόλου του χρυσού των ευρωπαϊκών κρατών που ήταν αντίπαλοι του χίτλερ· και πάνω σ’ αυτήν την κατοχή στήριξε, με τις συμφωνίες του Bretton Woods, την αποκλειστική ισοτιμία χρυσού – δολαρίου, επιβάλλοντας σ’ όλα τα υπόλοιπα νομίσματα (οπωσδήποτε των ανταγωνιστών της) να μην έχουν back up «αξίας» σε χρυσό αλλά σε δολάρια. Και δεύτερον, όταν την προηγούμενη συνθήκη σύνδεσης δολαρίου – χρυσού την βούλιαξε η ίδια η Ουάσιγκτον, κατάφερε ύστερα να «συμφωνήσει» με τις πετροπαραγωγικές χούντες της αραβικής χερσονήσου (βασικά με το Ριάντ) να πουλάνε πετρέλαιο μόνο σε δολάρια. Αποδεσμεύτηκε απ’ τον χρυσό αλλά δέθηκε με το πετρέλαιο (το δολάριο) και, έτσι, με την βοήθεια του Ριάντ έγινε υποχρεωτικά το κύριο νόμισμα των διεθνών συναλλαγών συνολικά.

Ωστόσο δεν είναι απαραίτητο να ξανασυμβούν παρόμοια πράγματα για να υπάρξει διάδοχη κατάσταση· όχι άμεσα τουλάχιστον, και οπωσδήποτε όχι γι’ αυτό το λόγο. Αν ο βασιλιάς δολάριο πέσει απ’ τον θρόνο του, τότε οι ανταγωνιστές του μπορούν να βρουν, έστω για ένα άγνωστης διάρκειας διάστημα, μια συναλλαγματική ισορροπία μεταξύ τους. Άλλοι με back up αποθέματα χρυσού (όπως κάνει η Μόσχα για το ρούβλι) και άλλοι με back up τον καπιταλιστικό δυναμισμό τους (όπως το Πεκίνο ή η ευρωζώνη).

Ας συνοψίσουμε: Α) Είναι αρκετοί εκείνοι που θέλουν να ξεφορτωθούν την ηγεμονία του δολαρίου στις διεθνείς συναλλαγές. Και το μεθοδεύουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

Β) Η δολαριακή ηγεμονία θεμελιώθηκε και στηρίζεται στο διεθνές εμπόριο του πετρελαίου.

Γ) Αυτό το εμπόριο θα περιοριστεί εκ των πραγμάτων (αλλαγή ενεργειακού μοντέλου)· πράγμα που σημαίνει ότι κάποιες «παραγωγές» πρέπει να σταματήσουν, για να μείνουν σχετικά καλές οι διεθνείς τιμές για τις υπόλοιπες, σε συνθήκες περιορισμένης ζήτησης.

Δ) Το ποιες θα είναι αυτές δεν αποφασίζεται κοινή συναινέσει. Για τους μεν θα πρέπει να συνεχίσουν να τιμολογούν σε δολάρια, για τους δε όχι. Συνεπώς είναι στον πάγκο οι «ζώνες επιρροής» του πλανήτη, νομισματικές και όχι μόνο.

Πόλεμοι πετροχαρακωμάτων 1

Δευτέρα 16 Σεπτέμβρη. Πρέπει να έχει κανείς υπ’όψη του, σαν “φόντο”, αυτή τη διπλή διαδικασία “απο-δολαριοποίησης” και “απο-υδρογονανθρακοποίησης” (ακόμα κι αν δεν υπάρχει ταύτιση σημείο προς σημείο μεταξύ τους) αν θέλει να καταλάβει την σημασία γεγονότων όπως ο προχτεσινός βομβαρδισμός κεντρικών εγκαταστάσεων του Ριάντ. Δεν υπάρχει γραμμική σχέση της επίθεσης με αυτή την διπλή διαδικασία· όμως η ταυτοχρονία τους δεν είναι συμπτωματική.

Είναι γνωστό ότι η πετροχούντα του Ριάντ, αντιλαμβανόμενη ότι η εποχή του πετρελαίου θα τελειώσει (όχι επειδή θα τελειώσει το πετρέλαιο), έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια μια προσπάθεια “εμπλουτισμού” των εξαγωγών της, ώστε να κρατήσει την γεωπολιτική σημασία που απολάμβανε στη διάρκεια του 3ου παγκόσμιου (“ψυχρού”) πολέμου. Το βασικό μη πετρελαϊκό είδος που εξήγαγε διεθνώς το Ριάντ ήταν η αποσταθεροποίηση (μέσω ιδεολογικών / θρησκευτικών ταυτοτήτων) υπέρ εκείνων που ήθελαν να αγοράσουν αυτό το “είδος”. Οι βασικοί αγοραστές “ισλαμικής τρομοκρατίας” ήταν η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ (το Παρίσι έχει την δική του παραγωγή).

Επιπλέον, υπό τον τοξικό, το Ριάντ επιχείρησε να αναδυθεί σαν “τοπική ιμπεριαλιστική δύναμη” στη μέση Ανατολή, μέσω των ένοπλων ουαχαβιτών (στη συρία και στο ιράκ οπωσδήποτε), και πάλι συνεισφέροντας σε σχεδιασμούς αμερικανο-αγγλο-ισραηλινούς. Το τελευταίο βήμα της εναλλακτικής ως προς την πετρελαϊκή “μονοκαλλιέργεια” για την χούντα του Ριάντ ήταν η εισβολή στην υεμένη, μαζί με τον άλλο τοξικό, των εμιράτων. Με σκοπό τον έλεγχο του στρατηγικής σημασίας λιμανιού του Aden και των στενών του Bab al Mandab. Μ’ αυτόν τον τρόπο τα δύο καθεστώτα θα ανέβαζαν την “γεωπολιτική αξία” τους, όχι με πετρελαϊκούς όρους…

Η εισβολή στην υεμένη δεν ήταν “όλη η ιστορία”. Ήταν αυτό που μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν άμεσα και φανερά οι δύο τοξικοί εναντίον του ιράν (εναντίον, δηλαδή, ενός καπιταλισμού με όμοια υδρογονανθρακική “μονοκαλλιέργεια” ως προς τις εξαγωγές του, αν και με πολύ περισσότερες δυνατότητες) νοούμενου πως άλλες πλευρές του στριμώγματος και εν τέλει του γονατίσματος του ιράν θα τις αναλάμβαναν οι σύμμαχοι. Οι ηπα και το ισραήλ. Με δυο λόγια η σαουδική αραβία (και τα εμιράτα) εισέβαλαν το 2015 στην υεμένη πολεμώντας εναντίον του ιράν· μαζί με το ψοφιοκουναβιστάν και το ισραηλινό απαρτχάιντ.

Θυμηθείτε: το 2015, πριν την ρωσική απόβαση στη συρία, ο isis ήταν έτοιμος να στριμώξει τον Άσαντ σε μια στενή λωρίδα γης στα παράλια της Μεσογείου… Ήταν έτοιμος να διαπραγματευτεί την «αναγνώριση του κράτους του» – στις ηπα είχαν αρχίσει οι σχετικοί προπαρασκευαστικοί προβληματισμοί… Όλα έμοιαζαν να πηγαίνουν κατ’ ευχήν για τον άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ. Πόσο παλιά φαίνεται πια εκείνη η εποχή!!!

Η ρωσική απόβαση και η αλλαγή γραμμής απ’ την Άγκυρα και την Ντόχα έφεραν τα πάνω κάτω… Μετά από 4 χρόνια το Ριάντ εξακολουθεί μεν να πολεμάει την Τεχεράνη στην υεμένη· αλλά οι συσχετισμοί δύναμης έχουν αντιστραφεί. Τώρα οι Houthis μεταφέρουν εύκολα τον πόλεμο όχι απλά στο εσωτερικό της σαουδικής αραβίας αλλά σε βάρος εκείνων των (πετρελαϊκών) περιουσιακών στοιχείων της που παραμένουν ακόμα με κάποια αξία· αφού, εν τω μεταξύ, η εξαγωγή αποσταθεροποίησης αγοράστηκε μεν αλλά δεν φτούρισε!

Με έναν συμβολικό αλλά και ουσιαστικό τρόπο, η εισβολή στην υεμένη, που ήταν τμήμα ενός ευρύτερου σχεδιασμού για την απαξίωση του ιρανικού πετρελαίου (και τον έλεγχο όλων των υπόλοιπων, αρχίζοντας απ’ το ιράκ και φτάνοντας ως το φυσικό αέριο του κατάρ…), αρχίζει να μετατρέπεται στο αντίθετο: σε απαξίωση του σαουδαραβικού πετρελαίου! Απ’ την άποψη του απρόσωπου καπιταλισμού δεν υπάρχει θέμα… Απ’ την άποψη, όμως, του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού υπάρχει και παραυπάρχει! Το είπαμε νωρίτερα: ποιός και πως βγαίνει στην άκρη του παιχνιδιού ή εντελώς έξω; Ποιός κερδίζει απ’ αυτό;

Εκείνος που θα είχε σοβαρό πρόβλημα με μια τέτοια απαξίωση σήμερα, αύριο, μεθαύριο, θα ήταν ο κινέζικος καπιταλισμός. Όχι μόνο εξαιτίας της μεγάλης ανόδου της τιμής (που αναμένεται από σήμερα…) αλλά και λόγω της έλλειψης. Με πρώτη την ρωσία (16% των εισαγωγών το 2018) το Ριάντ είναι ο δεύτερος προμηθευτής αργού στο Πεκίνο (13%). Τι σημαίνει όμως η συμφωνία μεταξύ Πεκίνου και Τεχεράνης για να αγοράζει με έκπτωση (το συντομότερο δυνατόν) το πρώτο ακόμα και όλη την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου της δεύτερης· και επιπλέον να αναλάβει την «ανάπτυξη» των σχετικών εγκαταστάσεων εξόρυξης; Το Πεκίνο, που απέχει ακόμα από μια εκτεταμένη «απο-υδρογοναθρακοποίηση» δείχνει ότι, τελικά, για παραπάνω από έναν λόγους, έχει αποφασίσει ότι ανάμεσα στους δύο ανταγωνιστές «μονοκαλλιεργητές» υδρογονανθράκων θα στηρίξει το ιράν, ακόμα και με στρατό. Αν, έτσι, το Πεκίνο «ξεγράφει» προοπτικά το συμμαχικό στην Ουάσιγκτον Ριάντ είναι βέβαια επειδή βλέπει μπροστά. Μια τέτοια εξέλιξη είναι για το Ριάντ ένα διαφορετικό αλλά ακόμα πιο οδυνηρό κτύπημα σε σχέση με την προχθεσινή επίθεση των Houthis. Και η σύμπτωση αυτών των κτυπημάτων είναι ιστορική.

Αυτό μπορεί να φανεί αμέσως. Αν το Ριάντ αναγκαστεί να ρίξει στο μισό την πετρελαϊκή παραγωγή του λόγω της επίθεσης τις επόμενες ημέρες / εβδομάδες, δύο μόνο κράτη στον κόσμο (εκτός απ’ τις ηπα) έχουν περισσευάμενη παραγωγική δυνατότητα που μπορεί να καλύψει την έλλειψη. Μαντέψτε ποια… Η βενεζουέλα και το ιράν… Που είναι υπό τις αμερικανικές “τιμωρίες”… Αλλά πουλάνε “παράνομα”…

(φωτογραφία: Στην υεμένη κανείς δεν πεθαίνει μόνος του εδώ και χρόνια…)

Πόλεμοι πετροχαρακωμάτων 2

Δευτέρα 16 Σεπτέμβρη. Οι σκληροπυρηνικοί του αμερικανικού ιμπεριαλισμού πιθανότατα να λυσσάξουν· και μάλιστα έχουν μεγαλύτερο περιθώριο να το δείξουν σε σχέση με την πετροχούντα του Ριάντ, που την έχουν ζώσει τα φίδια… Δεν τους νοιάζει η «τύχη» του συμμάχου τους· εξάλλου κάμποσοι από δαύτους προσπαθούν να εμποδίσουν την πώληση αμερικανικών όπλων στο Ριάντ εξαιτίας της δολοφονίας του Khashoggi. Τους νοιάζει όμως η ανατροπή των πετρελαϊκών δεδομένων στην περιοχή, σε βάρος των σχεδιασμών τους (και σε βάρος των σχεδιασμών του Τελ Αβίβ).

Θα πρέπει, μήπως, να δοκιμάσουν να «απαντήσουν», proxy εσείς proxy κι εμείς, κτυπώντας πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του ιράν; Εξαιρετικά επικίνδυνο. Πρώτον επειδή η τιμή του πετρελαίου θα εκτοξευτεί διεθνώς ίσως και σε τριψήφιο νούμερο, πράγμα που έχει συνέπειες και για τις αμερικανικές βιομηχανίες· θα προκαλέσει όμως και γενικότερη αναταραχή στον παγκόσμιο καπιταλισμό. Και δεύτερο επειδή η Τεχεράνη θα αντεπιτεθεί, με τον έναν τρόπο ή τον άλλον.

Αργά προχτές ο plus one Pompeo ανακοίνωσε ότι «δεν έκαναν οι Houthis την επίθεση». Όχι επειδή τους συμπαθεί, αλλά επειδή θα ήταν απόλυτα δικαιολογημένοι· ενώ αυτός θέλει να κατηγορήσει κάποιους (του ιράν) για «τρομοκρατία». Χτες (Κυριακή) διάφοροι «ενημερωμένοι» άρχισαν να διαδίδουν ότι η επίθεση έγινε απ’ το ιρακινό έδαφος, από κάποια φιλο-ιρανική οργάνωση· με την τεχνική υποστηρίξη των «φρουρών της επανάστασης» φυσικά. Η επίθεση έγινε (λένε) σαν απάντηση στην πρόσφατη ισραηλινή επίθεση με drones στα σύνορα συρίας / ιράκ, που υποστηρίχτηκε απ’ το Ριάντ. Όλα αυτά χωρίς στοιχεία· όμως ποιος αμερικάνος τα χρειάζεται πια; Κι ύστερα τι σημασία έχουν οι «φυσικοί αυτουργοί» όταν είναι εύκολο να κατηγορηθούν οι «ηθικοί αυτουργοί»;

O βετεράνος ακροδεξιός βουλευτής Lindsey Olin Graham ζήτησε αμέσως προχτές «να μπει στο τραπέζι» μια επίθεση στα ιρανικά διυλιστήρια· όχι αμέσως όμως… Αν οι ιρανοί συνεχίσουν έτσι· αν «το ξανακάνουν» δηλαδή… Το ψόφιο κουνάβι δεν θα ήθελε να μπλέξει σε κάτι που δεν μπορεί να πουλήσει στους κοκκινόσβερκους οπαδούς και ψηφοφόρους του και θα είχε αβέβαιη εξέλιξη· και, παραδόξως, ούτε ο τοξικός φαίνεται να θέλει εδώ και τώρα αντίποινα στο ιράν. Και οι δυο φοβούνται για το τι θα ακολουθήσει.

Θεωρητικά απομένει ένας υποψήφιος για να «καθαρίσει». Το ισραήλ. Το έχει να κτυπάει χωρίς να αναλαμβάνει την ευθύνη… Τι θα γίνει όμως αν έστω και έμμεσα αποκαλυφθεί; Τι θα γίνει αν απλά χρεωθεί; Είναι και η Μόσχα στη μέση, είναι και το Πεκίνο…
Δεν θα κάνουμε αυστηρή πρόβλεψη αυτή τη στιγμή· δεν έχουμε τα απαραίτητα στοιχεία. Κάποιοι στην Ουάσιγκτον θα έχουν σίγουρα την διάθεση να φωνάξουν ας τους ξεφορτωθούμε επιτέλους αυτούς τους σαουδάραβες, σκέτος μπελάς έχουν γίνει!

Λογικό θα ήταν – αλλά τι θα έκανε μετά το ψοφιοκουναβιστάν στη μέση Ανατολή; Εμπόριο παστουρμά;

Κύριε… μ’ αφήνετε να σκοτώσω λίγο;

Κυριακή 15 Σεπτέμβρη. Φασίστας είναι. Μήπως είναι και βλάκας; Ο φίλος της Αθήνας και της Λευκωσίας Netanyahu «πετάχτηκε μία» στο ρωσικό Sochi την περασμένη Πέμπτη, σε μια κίνηση που τα φιλικά του μήντια (και στα μέρη μας) παρουσίασαν σαν PR: να δείξει (είπαν…) ενόψει εκλογών ότι έχει παντού μόνο φίλους… Ως εάν ένας κοτζάμ Βλαδίμηρος (Putin) θα καταδεχόταν να γίνει γλάστρα στην προεκλογική εκστρατεία οποιουδήποτε…

Όχι. Ο Netanyahu πήγε να βρει τον Putin χεσμένος. Τόσο χεσμένος ώστε αναγκάστηκε να φάει την προσβολή (για το διπλωματικό savoir vivre μάλλον χοντρή) να περιμένει για το ραντεβού κάτι ώρες· ο οικοδεσπότης είχε δουλειά αλλού.

Η αιτία; Ο ρωσικός στρατός στη συρία απαγόρευσε αυτόν τον μήνα στο Τελ Αβίβ να κάνει τρεις τουλάχιστον επιθέσεις σε στόχους μέσα στη συριακή επικράτεια, στα δυτικά, απειλώντας ότι θα ρίξει τα ισραηλινά αεροπλάνα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο… Το ίδιο (μαθαίνεται τώρα) είχε γίνει άλλες δυο φορές τον Αύγουστο. (Το πως γίνονται αυτές οι «απαγορεύσεις» δεν το ξέρουμε. Υπάρχουν πληροφορίες σχετικά, αλλά ξεφεύγουν απ’ τις δυνατότητές μας να τις ελέγξουμε…)

Ως γνωστόν ο ισραηλινός ιμπεριαλισμός έχει κτυπήσει πρόσφατα στη συρία, αλλά στην εντελώς αντίθετη μεριά: νοτιοανατολικά, στα σύνορα με το ιράκ, δίπλα στο ποτάμι. Για να αποφύγει τα ραντάρ των S-300, και τα λοιπά ρωσικά συστήματα εντοπισμού που υπάρχουν σ’ όλη την δυτική συρία…

Η προσπάθεια του Netanyahu να πείσει τον Putin να κάνει «τα στραβά μάτια» χαρακτηρίστηκε (στο ισραήλ) «αποτυχία». Τι άλλο θα μπορούσε να είναι όμως; Για ποιον λόγο θα έπρεπε ο ρωσικός ιμπεριαλισμός να εμφανίζεται αδύναμος μπροστά στον ισραηλινό στο συριακό πεδίο μάχης;

Το «καπάκι» στην αποτυχία του φασιστοπρωθυπουργού, ήταν ότι τάκουσε (απ’ τον Putin) και για την επίθεση στο λίβανο, σε γραφεία της Χεζμπ’ αλλάχ. Κι αυτό ήταν καινούργιο…

Σα να μην έφταναν αυτοί οι μπελάδες (κατευθείαν συνέπειες της παρακμής του ισραηλινού καθεστώτος, την οποία προσπαθεί να φρενάρει με νύχια και δόντια), ο γνωστός αμερικανικός δημοσιογραφικός οργανισμός politico βρήκε την ώρα να αποκαλύψει ότι η mossad τηλε-παρακολουθούσε τα δύο τελευταία χρόνια (μέχρι να αποκαλυφθεί) το άσπρο σπίτι και άλλες θέσεις όπου μαζεύονταν αμερικανοί καθεστωτικοί αξιωματούχοι: το έκανε υποκλέπτοντας τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις των πάντων. Οι ισραηλινοί, φυσικά, το αρνήθηκαν· κάποιος από δαύτους έφτασε μάλιστα στο σημείο να χαρακτηρίσει την αποκάλυψη … «αντι-σημιτισμό».

Αν όχι για το ψόφιο κουνάβι αυτοπροσώπως, για το establisment στην Ουάσιγκτον το να σε κατασκοπεύει ο πιο στενός σου σύμμαχος είναι, επιεικώς, προσβλητικό. «Αναγνωρίζεις την Ιερουσαλήμ σαν πρωτεύουσά τους· τους δίνεις τα κατεχόμενα υψώματα του Golan· τους ετοιμάζεις ένα deal του αιώνα που θα νομιμοποιεί (;;;) το απαρτχάιντ τους – και σε κατασκοπεύουν;» Εύλογη η απορία, αν και όχι αρκετή για να «διαταράξει τις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών». Άλλωστε, αν δεν κατασκοπεύει κανείς τους συμμάχους του, που είναι σχετικά εύκολο, πού θα εκπαιδεύεται και πως θα κρατάει την φόρμα του;

Αρκετή η αφορμή της αποκάλυψης, όμως, για να ειρωνεύονται διάφοροι. Όπως, για παράδειγμα, ο ιρανός υπ.εξ. Zarif. Άμα έχεις τέτοιους φίλους τι τους θέλεις τους εχθρούς; τιτίβισε – σαν εχθρός που είναι…

No libra

Σάββατο 14 Σεπτέμβρη. O Zuckerberg ετοιμάζει ένα «κρυπτονόμισμα». Για την ακρίβεια ο κύριος facebook είναι ένα είδος « τεχνολογικού μπροστινού» για την δημιουργία ενός ψηφιακού νομίσματος από έναν αριθμό ιδιωτικών εταιρειών. Σε αντίθεση με το bitcoin (κι όλα τα παρόμοια κρυπτονομίσματα) που δεν έχουν κάποιο σταθερό μέτρο / αντίκρυσμα, και συνεπώς εκτός από παράνομες συναλλαγές προσφέρεται για τζόγο, το libra έχει σχεδιαστεί για να έχει το κύρος, την αξιοπιστία κανονικού νομίσματος. Θα έχει σταθερή ισοτιμία σχετιζόμενο μ’ ένα «καλάθι νομισμάτων» (ευρώ, δολάριο, γιέν, στερλίνα, δολάριο σιγκαπούρης – αλλά όχι το κινέζικο γουάν) και σαν «assets» κρατικά ομόλογα αξίας, κατ’ αρχήν, γύρω στα 200 δισεκατομύρια δολάρια. Στους συνεταίρους του libra (28 προς το παρόν) περιλαμβάνονται αμερικανικές εταιρείες «πλαστικού χρήματος» (visa, mastercard), η uber και άλλα μεγάλα μαγαζιά που δουλεύουν με ηλεκτρονικές πληρωμές.

Παρά τις εξασφαλίσεις που προσφέρει η τεχνολογία blockchain το ηλεκτρικό, ψηφιακό χρήμα δεν είναι αθώο. Αν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι γεμάτες data, το ψηφιακά νομίσματα είναι μόνο data. H διασπορά των υπολογιστών που μεσολαβούν και ελέγχουν την κυκλοφορία ενός κρυπτονομίσματος είναι μόνο μια φάρσα «δημοκρατικότητας»: είναι τέτοια η υπολογιστική ισχύς που απαιτείται για τις διαστραυρώσεις των συναλλαγών, ώστε τα σχετικά data centers και οι επεξεργαστές θα είναι ιδιοκτησία των μετόχων της libra.

Είναι προφανώς και γι’ αυτόν τον λόγο που χτες οι Bruno le Maire και Olaf Scholz (υπ.οικ. του Παρισιού και του Βερολίνου) ανήγγειλαν σχεδόν την απαγόρευση της κυκλοφορίας του libra στην ε.ε. όταν θα είναι έτοιμο (σε περίπου ένα χρόνο). Δεν είπαν καθαρά ότι το θεωρούν αμερικάνικη απόβαση στην ευρώπη. Είπαν, γενικά κι αόριστα, ότι «θα δημιουργήσει προβλήματα στους καταναλωτές και θα υπονομεύσει την χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ευρώπη». Πρόσθεσαν ότι θα φτιαχτεί ευρωπαϊκό ψηφιακό νόμισμα (κρυπτονόμισμα) με την εγγύηση και την ευθύνη της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας. Έχουν αργήσει. Τα τζογαδόρικα κρυπτονομίσματα τύπου bitcoin χρησιμοποιούνται και στην ευρώπη εδώ και χρόνια. Είναι δε πιθανό ότι το libra θα «χωθεί» και στις ευρωπαϊκές συναλλαγές· πιο εύκολα στα ηλεκτρονικά ψώνια απ’ τις ηπα.

Παρότι τα ψηφιακά νομίσματα εμφανίζονται σαν η ικανή και αναγκαία μορφή γενικού ισοδύναμου της αξίας σε μια εποχή γενίκευσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, έχει τουλάχιστον ένα σοβαρό πρόβλημα, πέρα απ’ το ότι μ’ αυτά αφήνει ο καθένας τα ίχνη του παντού. Το πρόβλημα το έχουν και οι συναλλαγές οι ίδιες· ωστόσο στην εκδοχή «μέσο συναλλαγών» το πρόβλημα μπορεί να γίνει τερατώδες: δεν υπάρχει ψηφιακό «νομισματικό μέσο» χωρίς ηλεκτρισμό…

Έχει παραμυθιαστεί κανένας ότι ο οξυνόμενος ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός θα σεβαστεί τις ηλεκτρικές υποδομές οπουδήποτε; Ρωτάμε έτσι, για να θυμίσουμε ότι ο πιο διάχυτος πλούτος της εποχής είναι η βλακεία.

Ινδοκούς

Σάββατο 14 Σεπτέμβρη. Το δηλώνουν καθαρά: θέλουν μια συμφωνία με την Ουάσιγκτον, για να εξασφαλίσουν ασφαλή διάδρομο ώστε να πάρει τον στρατό της και να πάει στο καλό… Θα έλεγε κανείς ότι πιο ειρηνοποιά στοιχεία απ’ τους ταλιμπάν δεν υπάρχουν… Απ’ την άλλη, αφού το ψόφιο κουνάβι ακύρωσε τις διαπραγματεύσεις, δεν χάνουν ευκαιρία να κτυπούν και αμερικανικές βάσεις. Για να δείξουν ότι πράγματι χρειάζεται ένας “ασφαλής διάδρομος” ξεκουμπίσματος.

Αμ το άλλο; Αντιπροσωπεία τους πετάχτηκε χτες στη Μόσχα, και είχε κουβέντα face to face με τον Zamir Kabulov, τον ειδικό εκπρόσωπο του Putin για το αφγανιστάν. Αυτό, εν πάσει περιπτώσει, ανακοινώθηκε απ’ τους ίδιους. Μπορεί να τα είπαν και με κανάν άλλον…

Δεύτεροι στη σειρά, πίσω απ’ τους ταλιμπάν, στο βάθρο της ειρηνοποιίας στο Ινδοκούς, είναι βέβαια η Μόσχα, το Πεκίνο, η Ισλαμαμπάντ και η Τεχεράνη. Υπό μια προϋπόθεση: yankees go home! Αν όχι, τότε…

Το αξιοσημείωτο (για την ασταμάτητη μηχανή) δεν είναι ωστόσο τίποτα απ’ αυτά. Είναι το ότι οι ταλιμπάν έχουν αποκτήσει know how «διπλωματικών ελιγμών» υψηλού επιπέδου. Πως έβγαλαν στη σέντρα το ψόφιο κουνάβι και χρεώθηκε την ακύρωση των διαπραγματεύσεων; Με την εξής τακτική: εμείς θέλουμε συμφωνία, αλλά μέχρι και ένα λεπτό πριν συνεχίζουμε τον πόλεμο… Το αντέχεις; Αποδεικνύεται έτσι ότι δεν είναι καθόλου «πρωτόγονοι», όπως διέδιδε ο πρωτοκοσμικός ρατσισμός…

(φωτογραφία: Τα οροπέδια του αφγανιστάν έχουν ελάχιστους δρόμους. Στον χάρτη σημειώνονται αυτοί που ελέγχουν οι ταλιμπάν: με κόκκινο ο έλεγχος είναι απόλυτος και διαρκής, με πορτοκαλί είναι τακτικός μεν αλλά κατά περίσταση.

Το πού πας ρε Καραμήτρο; πώς λέγεται στα αμερικάνικα;)

Ζεστές παρατηρήσεις

Παρασκευή 13 Σεπτέμβρη. Αφήσαμε αυτήν καθαυτήν την 11η Σεπτέμβρη, εννοούμενη σαν “επέτειο”, να περάσει ασχολίαστη από δω. Κάτι σαν (ασήμαντη) συμβολική τρύπα προς τιμήν όλων όσων πλησιάζουν, αργά αργά, στην αλήθεια «το Ράιχστανγκ στις φλόγες» του 4ου παγκόσμιου πολέμου και της διαμόρφωσης των προϋποθέσεών του.

Να τώρα κάτι νόστιμο. Είναι μια τηλεφωνική συνέντευξη που πήρε το απόγευμα εκείνης της ημέρας, της 11ης 9ου 2001, το channel 9 της Ν. Υόρκης, από κάποιον σχετικό με ακίνητα και πύργους…

Ερώτηση: Υπάρχουν πολλές ερωτήσεις για το κατά πόσον η ζημιά και η πλήρης κατάρρευση των κτιρίων προκλήθηκε από αεροπλάνα, από αρχιτεκτονική αστοχία ή πιθανόν από βόμβες. Τι σκέφτεσθε επ’ αυτού;

Απάντηση: Δεν ήταν αρχιτεκτονική αστοχία. Το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου ήταν γνωστό σαν πολύ, πολύ ισχυρά κτίρια. Μην ξεχνάτε ότι μπήκε μια μεγάλη βόμβα στη βάση του ενός [το 1993]. Η βάση είναι το πιο κρίσιμο σημείο, επειδή εκεί βρίσκονται τα θεμέλια· και το άντεξε. Πήγα εκεί περίπου 3 με 4 ώρες μετά την έκρηξη της βόμβας, γιατί ένας απ’ τους πολιτικούς μηχανικούς μου με πήρε για να δούμε, επειδή έκανε την κατασκευή. Και είπα «Δεν μπορώ να το πιστέψω». Το κτίριο στεκόταν όρθιο ενώ οι μισές απ’ τις κολώνες του είχαν τιναχτεί!! Ήταν απίστευτα στέρεα κτίρια, για όποιον ξέρει οτιδήποτε από δόμηση. Ήταν τα πρώτα κτίρια που κτίστηκαν απ’ έξω προς τα μέσα. Το ατσάλι… ο λόγος που οι πύργοι του κέντρου είχαν τέτοια στενά παράθυρα ήταν επειδή ανάμεσα σ’ όλα τα παράθυρα υπήρχε σκελετός από ατσάλι, στην περίμετρο του κτιρίου. Βαριά δοκάρια διπλοτάφ…

Και είπα: πώς μπόρεσε ένα αεροπλάνο, ακόμα κι ένα 767 ή 747 ή οτιδήποτε ήταν, πώς κατάφερε να κόψει αυτό το ατσάλι; Και σκέφτηκα ότι δεν ήταν μόνο ένα αεροπλάνο, αλλά υπήρχαν βόμβες που έσκασαν ταυτόχρονα. Επειδή δεν μπορώ να φανταστώ οτιδήποτε που θα μπορούσε να περάσει μέσα απ’ αυτόν τον τοίχο ατσαλιού. Τα περισσότερα κτίρια κατασκευάζονται με ατσάλινες κολώνες γύρω απ’ τα φρεάτια των ασανσέρ. Αυτά φτιάχτηκαν απ’ έξω προς τα μέσα, που είναι η πιο συμπαγής κατασκευή που μπορεί να υπάρξει. Κι όμως τσαλακώθηκαν σαν τσίγκινα τενεκεδάκια.

Ερώτηση: Ξέρετε… κοιτάμε τις εικόνες συνέχεια απ’ το πρωί, την ώρα που πλησιάζει το αεροπλάνο στον πύργο 2. Και την ώρα που το βλέπεις να έχει φτάσει στην μία πλευρά, τότε εντελώς ξαφνικά μέσα στο επόμενο κλάσμα του δευτερολέπτου, γίνεται μια έκρηξη στην απέναντι πλευρά.

Απάντηση. Σωστά. Τώρα σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να είναι ένα αεροπλάνο φορτωμένο με κάτι περισσότερο από απλά καύσιμα.

Ποιός ήταν αυτός που έδινε τέτοιες απαντήσεις σε τέτοιες ερωτήσεις το απόγευμα της 11ης Σεπτέμβρη του 2001; Λέγεται Donald Trump, και τότε ήταν ένας μεγαλομεσίτης / μεγαλοεργολάβος του real estate… Η τωρινή διασημότητα αυτόματα μπορεί έως και να γελοιοποιεί την γνώμη που είχε τότε. Επιπλέον τότε ο κτηματομεσίτης Trump δεν ήξερε ότι όσο ατσάλι κι αν έβλεπε στην περίμετρο, πολύ περισσότερο και πιο «χοντρό» υπήρχε στον πυρήνα των πύργων, γύρω απ’ τα φρεάτια των ασανσέρ. Πράγμα που σήμαινε, απλά, πως ήταν αδύνατο να καταρρεύσουν όπως κατέρρευσαν εξαιτίας … μιας μέτριας σε ένταση φωτιάς.

Δεν έχει ωστόσο σημασία τι δεν ήξερε το ψόφιο κουνάβι τότε. Ίσως αξίζει να συγκρατήσουμε πως πρόσφατα, σαν πρόεδρος των ηπα, δήλωσε ότι ξέρει τι έγινε την 11η Σεπτέμβρη αφήνοντας υπονοούμενα· αλλά δεν το μαρτύρησε…

Εκβιάζει κάποιους μέσα στο καθεστώς; Λέει βλακείες; Ποιός ξέρει;