Tag: δολάριο

Κομμάτια και θρύψαλα; (1)

Δευτέρα 24 Απρίλη>> To Council on Foreign Relations είναι απ’ τα πιο παλιά αμερικανικά think tanks του αμερικανικού imperium, ηλικίας ενός αιώνα. Παλιό και «επιδραστικό». Εμφανίζεται σαν «ανεξάρτητο» αλλά φυσικά χρηματοδοτείται από «φιλάνθρωπους» του είδους Rockefeller foundation, κλπ.

Η κυρία Christine Lagarde, πρόεδρος της ΕΚΤ (: «ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα») έδωσε εκεί πριν μια βδομάδα μια διάλεξη για τον επερχόμενο κατακερματισμένο κόσμο – για το «τέλος της παγκοσμιοποίησης» θα μπορούσε να πει… Κανονικά όλοι εκείνοι που διαδήλωναν (πιο σωστά: παρήλαυναν…) πριν 24, 23, 22, 21, 20 χρόνια «κατά της παγκοσμιοποίησης» θα έπρεπε να παρακολουθούν με χαρούμενο πάθος τέτοιου είδους «τοποθετήσεις» των τεχνικών της εξουσίας… Απίθανο να το κάνουν, το έχουν ξεχάσει το θέμα. Ευτυχώς που υπάρχει η περιθωριακή ασταμάτητη μηχανή για να προσφέρει την άχρηστη (;;, μάταιη;;) αντιπληροφόρηση.

«Και τι μας νοιάζει τι λένε και τι κάνουν οι αρχιτραπεζίτες;» θα πουν κάποιοι. «Έχουμε τα προβλήματα και τα βάσανα μας…» (Έχουμε και εκλογές!) Χμμμ… Κι άλλες φορές ήταν αδιάφορο το τι λένε και τι κάνουν τα αφεντικά και οι τεχνικοί τους – πράγμα που έκανε τα προβλήματα και τα βάσανα ακόμα πιο μυστηριώδη, ακόμα πιο αφόρητα… (Ας μην θυμίσουμε πόσες και ποιες ήταν αυτές οι «άλλες φορές» τα τελευταία 25 χρόνια∙ δεν θα πείσουμε: όταν η (διανοητική…) μιζέρια ποτίζει ως το μεδούλι, η έξοδος γίνεται πολύ δύσκολη.)

Η ομιλία της κυρίας ΕΚΤ, ακόμα και μέσα στην (μέτρια) αργκώ της, ήταν μια ακόμα μαρτυρία της διαρκούς όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού – του σε εξέλιξη 4ου παγκόσμιου πολέμου. Δεν ήταν μεγάλη η ομιλία. Μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να την διαβάσει (στα αγγλικά) εδώ. Για τις ανάγκες της εργατικής κριτικής (μας) θα μεταφέρουμε μεταφρασμένα μερικά αποσπάσματα:

Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε μια περίοδο μετασχηματιστικών αλλαγών. Μετά την πανδημία, τον αδικαιολόγητο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, την οπλοποίηση της ενέργειας, την ξαφνική επιτάχυνση του πληθωρισμού, καθώς και τον εντεινόμενο ανταγωνισμό ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα, οι τεκτονικές πλάκες της γεωπολιτικής μετατοπίζονται γρηγορότερα.

Είμαστε μάρτυρες ενός κατακερματισμού της παγκόσμιας οικονομίας σε ανταγωνιζόμενα μπλοκ, με το κάθε μπλοκ να προσπαθεί να τραβήξει όσο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου γίνεται κοντύτερα στα στρατηγικά του συμφέροντα και στις κοινές αξίες. Κι αυτός ο κατακερματισμός μπορεί να συσσωματωθεί γύρω από δύο μπλοκ υπό την ηγεσία των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.

Όλα αυτά μπορεί να έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις σε πολλούς τομείς της ασκούμενης πολιτικής. Και σήμερα με τις παρατηρήσεις μου θα ήθελα να εξερευνήσω τι επιπτώσεις μπορεί να υπάρχουν για τις κεντρικές τράπεζες.

Εν συντομία, μπορεί να δούμε δύο σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον της ασκούμενης πολιτικής των κεντρικών τραπεζών: πρώτον, μπορεί να δούμε μεγαλύτερη αστάθεια καθώς η ελαστικότητα της παγκόσμιας προσφοράς μειώνεται∙ και δεύτερον, μπορεί να δούμε μεγαλύτερη πολυπολικότητα καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις συνεχίζουν να οξύνονται.

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο κόσμος επωφελήθηκε από ένα αξιοσημείωτα ευνοϊκό γεωπολιτικό περιβάλλον. Κάτω απ’ την ηγεμονική ηγεσία των ΗΠΑ, οι βασισμένοι σε κανόνες διεθνείς οργανισμοί άνθησαν και το παγκόσμιο εμπόριο επεκτάθηκε. Αυτό οδήγησε σε ένα βάθεμα των παγκόσμιων αλυσίδων [παραγωγής] αξίας και, καθώς η Κίνα εντάχθηκε στην παγκόσμια οικονομία, σε μια μαζική αύξηση της παγκόσμιας προσφοράς εργασίας.

Σαν αποτέλεσμα, η παγκόσμια προσφορά έγινε πιο ελαστική στις αλλαγές της εγχώριας ζήτησης, οδηγώντας σε μια μακρά περίοδο σχετικά χαμηλού και σταθερού πληθωρισμού. Αυτό, με τη σειρά του, στήριξε ένα πλαίσιο πολιτικής στο οποίο οι ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν να επικεντρωθούν στη σταθεροποίηση του πληθωρισμού κατευθύνοντας την ζήτηση χωρίς να χρειάζεται να δίνουν μεγάλη προσοχή σε διαταραχές της προσφοράς.

Αλλά αυτή η περίοδος σχετικής σταθερότητας μπορεί τώρα να δίνει τη θέση της σε μια διαρκή αστάθεια, με αποτέλεσμα χαμηλότερη ανάπτυξη, υψηλότερο κόστος και πιο αβέβαιες εμπορικές εταιρικές σχέσεις. Αντί για την πιο ελαστική παγκόσμια προσφορά, μπορεί να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους επαναλαμβανόμενων σοκ στην προσφορά…

Αυτό έχει γίνει περισσότερο ορατό στην Ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση, αλλά εκτείνεται επίσης σε άλλες κρίσιμες προμήθειες. Σήμερα οι ΗΠΑ εξαρτώνται απόλυτα από εισαγωγές τουλάχιστον 14 κρίσιμων ορυκτών. Και η Ευρώπη εξαρτάται από την Κίνα για το 98% των αναγκών της σε σπάνιες γαίες. Οι διακοπές εφοδιασμού σ’ αυτά τα μέτωπα θα μπορούσαν να επηρεάσουν κρίσιμους τομείς της οικονομίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η μετάβασή της στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων.

Σαν αντίδραση, οι κυβερνήσεις νομοθετούν για να αυξήσουν την ασφάλεια των προμηθειών, ειδικά με τον Inflation Reduction Act στις ΗΠΑ, και την ατζέντα στρατηγικής αυτονομίας στην Ευρώπη. Όμως αυτά μπορεί, με τη σειρά τους, να επιταχύνουν τον κατακερματισμό, καθώς οι εταιρείες προσαρμόζονται περιμένοντας. Πράγματι, μετά την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το ποσοστό των παγκόσμιων εταιρειών που σχεδιάζουν να περιφερειοποιήσουν τις προμηθευτικές τους αλυσίδες διπλασιάστηκε – περίπου στο 45% – σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν.

… Μια πρόσφατη μελέτη βασισμένη σε στοιχεία απ’ το 1900 διαπίστωσε ότι οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι έχουν οδηγήσει σε υψηλό πληθωρισμό, χαμηλότερες οικονομικές δραστηριότητες και πτώση του παγκόσμιου εμπορίου. Και η ανάλυση της ΕΚΤ εκτιμάει παρόμοια αποτελέσματα μπορεί να αναμένονται για το μέλλον. Αν οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες κομματιαστούν κατά μήκος γεωπολιτικών γραμμών, η παγκόσμια αύξηση των τιμών καταναλωτή μπορεί να κινείται μεταξύ του 5% βραχυπρόθεσμα και σχεδόν 1% μακροπρόθεσμα. Αυτές οι αλλαγές δείχνουν ότι μια δεύτερη αλλαγή βρίσκεται σε εξέλιξη στο περιβάλλον των κεντρικών τραπεζών: μπορεί να δούμε τον κόσμο να γίνεται περισσότερο πολυπολικός.

Κατά την διάρκεια της Pax Americana μετά το 1945, το αμερικανικό δολάριο ενισχύθηκε σταθερά ως το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και μέσο συναλλαγών, και πιο πρόσφατα το ευρώ ανέβηκε στη δεύτερη θέση. Αυτό είχε μια σειρά από – κυρίως ευεργετικές – επιπτώσεις για τις κεντρικές τράπεζες. Για παράδειγμα η ικανότητα των κεντρικών τραπεζών να δρουν ως «ο μαέστρος της διεθνούς ορχήστρας» όπως σημειώνει ο Keynes, ή το να μπορούν οι εταιρείες να τιμολογούν στα εγχώρια νομίσματά τους, έκανε τις τιμές των εισαγωγών πιο σταθερές.

Παράλληλα, οι δυτικές δομές πληρωμών απέκτησαν έναν αυξανόμενο παγκόσμιο ρόλο. Για παράδειγμα, την δεκαετία μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ο αριθμός των κρατών που χρησιμοποιούσαν το δίκτυο εκκαθάρισης πληρωμών SWIFT υπερδιπλασιάστηκε. Και το 2020 πάνω απ’ το 90% των διασυνοριακών συναλλαγών γινόταν μέσω του SWIFT. Αλλά τώρα τα καινούργια εμπορικά πρότυπα μπορεί να έχουν συνέπειες στις πληρωμές και στα διεθνή συναλλαγματικά αποθέματα.

Τις τελευταίες δεκαετίες η Κίνα έχει αυξήσει πάνω από 130 φορές το διμερές εμπόριο αγαθών με τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμες οικονομίες, και η χώρα αυτή έχει γίνει επίσης ο κορυφαίος εξαγωγέας στον κόσμο. Μια πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι υπάρχει σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στο εμπόριο μιας χώρας με την Κίνα και στα αποθέματα που διατηρεί σε γουάν. Τα νέα εμπορικά πρότυπα μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε νέες συμμαχίες. Μια μελέτη διαπιστώνει ότι οι συμμαχίες μπορεί να αυξήσουν το μερίδιο ενός νομίσματος στα αποθεματικά κάθε εταίρου του κατά περίπου 30%.

Όλα αυτά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια ευκαιρία για ορισμένες χώρες που επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτησή τους απ’ τα δυτικά συστήματα πληρωμών και τα νομισματικά πλαίσια, είτε για λόγους πολιτικής προτίμησης, οικονομικών εξαρτήσεων, είτε λόγω της χρήσης των οικονομικών κυρώσεων την τελευταία δεκαετία.

Μη δημοσιευμένα στοιχεία και επίσημες δηλώσεις δείχνουν ότι ορισμένες χώρες σκοπεύουν να αυξήσουν τη χρήση εναλλακτικών λύσεων για την τιμολόγηση του διεθνούς εμπορίου σε μεγάλα παραδοσιακά νομίσματα, όπως το κινεζικό γουάν ή η ινδική ρουπία. Βλέπουμε επίσης αυξημένη συσσώρευση χρυσού ως εναλλακτικού αποθεματικού ενεργητικού, που πιθανά καθοδηγείται από χώρες με στενούς γεωπολιτικούς δεσμούς με την Κίνα και την Ρωσία. Υπάρχουν επίσης προσπάθειες να δημιουργηθούν εναλλακτικές λύσεις στο SWIFT. Από το 2014 η Ρωσία έχει αναπτύξει ένα τέτοιο σύστημα για εσωτερική και διασυνοριακή χρήση, με περισσότερες από 50 τράπεζες σε 12 χώρες να το χρησιμοποιούν το 2022. Και από το 2015 η Κίνα έχει δημιουργήσει το δικό της σύστημα εκκαθάρισης πληρωμών σε γουάν.

Αυτές οι εξελίξεις δεν υποδηλώνουν επικείμενη απώλεια κυριαρχίας του δολαρίου των ΗΠΑ ή του ευρώ. Μέχρι στιγμής τα στοιχεία δεν δείχνουν ουσιαστικές αλλαγές στη χρήση των διεθνών νομισμάτων. Ωστόσο υποδεικνύουν ότι το καθεστώς νομίσματος διεθνούς χρήσης δεν μπορεί πια να θεωρείται δεδομένο.

…

Κομμάτια και θρύψαλα; (2)

Δευτέρα 24 Απρίλη>> Η τελευταία (πιο πάνω) παράγραφος δείχνει την συγκρατημένη απελπισία της κυρίας Lagarde! Κι όχι μόνο την δική της! Αυτό εφόσον τα στοιχεία δείχνουν το ακριβώς αντίθετο. Αντιγράφουμε απ’ την καθεστωτική «καθημερινή» στις 19 Απρίλη 2023 (η πηγή είναι το moneyreview.gr). Ο τονισμός δικός μας:

… Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurizon SLJ Asset Management, το δολάριο αντιπροσώπευε περίπου τα δύο τρίτα των συνολικών διεθνών αποθεματικών το 2003, όμως το ποσοστό του έπεσε στο 55% το 2021 και στο 47% πέρυσι. «Αυτή η περιστολή της τάξεως του 8% μέσα σε διάστημα ενός έτους είναι πραγματικά αξιοσημείωτη», όπως υπογραμμίζουν αναλυτές της επενδυτικής εταιρείας που επεξεργάστηκαν τα σχετικά στοιχεία. Παράλληλα επεξηγούν ότι πρόκειται για δεκαπλασιασμό σε σχέση με τον μέσο ρυθμό μείωσης, που σημειωνόταν τα προηγούμενα χρόνια. Εν τω μεταξύ, αυτή η εξέλιξη κατέστη ραγδαία, ήτοι η πτώση του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος, από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και μετά. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ και τις συμμαχικές χώρες κατά της Μόσχας έκαναν πολλά κράτη λιγότερο πρόθυμα να διατηρήσουν τις μεγάλες θέσεις τους στο δολάριο, αναφέρει η έκθεση…

Άλλες παρόμοιες μελέτες που έχει υπόψη της η ασταμάτητη μηχανή αναφέρουν κάπως διαφορετικά νούμερα «μεγαλείου» και πτώσης ως σήμερα: 75% τις παλιές-καλές-εποχές, 55% στο τέλος του 2022. Η πτώση στο ρόλο του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος είναι και στις δύο περιπτώσεις 20%, με ιδιαίτερη επιτάχυνση το 2022. To ευρώ απ’ την μεριά του (δηλαδή η ΕΚΤ) δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα επωφεληθεί στα σοβαρά: η ζώνη του ευρώ κανιβαλίζεται ήδη συστηματικά απ’ την Ουάσιγκτον, και κάτι τύποι σαν τον Μικρό Δούκα του Λίγηρα δεν μπορούν να δέσουν ούτε τα κορδόνια τους∙ πολύ λιγότερο να διαμορφώσουν την θρυλική «στρατηγική αυτονομία» της ευρώπης. (Για τον «άσσο-στο-ημίχρονο-δύο-τελικό» του Βερολίνου δεν λέμε τίποτα. Κινδυνεύει δικαστικά ο άνθρωπος…)

Αν θυμάστε (;) σχετικά πρόσφατα χρησιμοποιήσαμε έναν τυπικά αδόκιμο όρο: ιδιοσυχνότητα. Ο παγκόσμιος κύκλος κυκλοφορίας του δολαρίου (είτε σαν αποθεματικό μέσο είτε σαν κυρίαρχο νόμισμα των διεθνών διασυνοριακών συναλλαγών) είναι η «ιδιοσυχνότητα» όχι μόνο του δυτικού χρηματοπιστωτισμού αλλά και της δυτικής ηγεμονίας στον πλανήτη συνολικά. Στα κτίρια ή στις κατασκευές γενικά η «ιδιοσυχνότητα» είναι ένα μέγεθος ιδιαίτερο για κάθε ένα χωριστά: το γνωστό παράδειγμα με τις γέφυρες. Αν με κάποιο τρόπο ασκηθεί πάνω σε μια γέφυρα κάποια δύναμη με συχνότητα ίδια με την «ιδιοσυχνότητά» της, τότε ξεκινάει μια ταλάντωση που στην αρχή είναι μικρή αλλά πολύ γρήγορα, σχεδόν ακαριαία, αποκτά πλάτος ίσο με το άπειρο – και η γέφυρα καταρρέει διαλυμένη. Το ίδιο ισχύει με τα κτίρια και τις σεισμικές δονήσεις: αν η ταλάντωση του εδάφους συμπέσει με την «ιδιοσυχνότητα» του Χ ή του Ψ κτιρίου, τότε συμβαίνει ό,τι και με τις γέφυρες: κατάρρευση.

Σαν «ιδιοσυχνότητα» του δυτικού χρηματοπιστωτισμού εννοούμε εκείνον τον σμικρυμένο , minimum κύκλο διεθνούς κυκλοφορίας του δολαρίου (τάδε επί τοις εκατό των διεθνών συναλλαγματικών αποθεμάτων) που όταν «αγγιχτεί» θα εξελιχθούν χαοτικά φαινόμενα «συντονισμού», δηλαδή γρήγορης και εκτός ελέγχου υποτίμησής του. (Θα συμβεί αυτό, άραγε, όταν διάφορα κράτη αρχίσουν να αρνούνται την αποπληρωμή των δολαριακών χρεών τους στο ΔΝΤ; Ή μήπως όταν το αμερικανικό χρέος θεωρηθεί τελεσίδικα μη εξυπηρετήσιμο;)

Στην αργκώ του χρηματοπιστωτισμού (και του σχετικού τζόγου) υπάρχει ένας όρος που λέγεται «ψυχολογικό όριο» (!!!!). Δεν ξέρουμε αν τα καλοπληρωμένα παράσιτα των ειδικών διαθέτουν ένα «ψυχολογικό όριο» για το μέγεθος της διεθνούς κυκλοφορίας του δολαρίου, κάτω απ’ το οποίο οι νομισματο/οικονομικές εξελίξεις θα γίνουν ανεξέλεγκτες. Ξέρουμε όμως τι συμβαίνει ήδη:

Πρόσβαση μόνο για τα μέλη του δικτύου υποστήριξης…

Αν είστε μέλος κάντε login εδώ.
Αν θέλετε να γίνετε μέλος, στείλτε email (sarajevomail@gmail.com) για την απαραίτητη συνεννόηση.

Πόλεμος; Ποιος πόλεμος; (1)

Δευτέρα 11 Απρίλη>> Εν τω μεταξύ, καθώς ο καιρός περνάει ξεκαθαρίζει όλο και περισσότερο (σ’ όποιον, φυσικά, θέλει να καταλάβει) ότι το ουκρανικό πεδίο μάχης είναι μόνο ένα μέρος του ευρύτερου 4ου παγκόσμιου πολέμου που έχει επιταχυνθεί.

Θεωρούμε εργατικό καθήκον μας να παρακολουθούμε και να αναλύουμε κριτικά και ανταγωνιστικά την εξέλιξη αυτού του πολέμου σ’ όλο το εύρος του, παρότι (το ξέρουμε καλά πια) ελάχιστοι είναι που έχουν λόγους εργατικού ανταγωνισμού για να ασχολούνται. Δεν πρόκειται για ζήτημα λίγων σύντομων αναφορών, πολύ λιγότερο που αυτός ο ευρύτερος, ο γενικός πόλεμος είναι σε εξέλιξη και «παράγει» διαρκώς  λιγότερο ή περισσότερο σημαντικά γεγονότα.

Εκείνο που μπορεί να κάνει (και θα κάνει) η ασταμάτητη μηχανή στο επόμενο διάστημα είναι μέσα από συνεχόμενες αναφορές, με γενικό τίτλο «πόλεμος; ποιος πόλεμος;» και συνεχή αρίθμηση (1,2,3…), απ’ την μια να κατεβαίνει σε κάποιο βάθος, κάτω απ’ την επιφάνεια των καταστάσεων, και απ’ την άλλη να φωτίζει γεγονότα, σχεδιασμούς, στόχους κρατικούς / καπιταλιστικούς, «λογικές» (αλλά και συγκρούσεις μεταξύ) των αφεντικών, εξελίξεις και γεγονότα που είτε φαίνονται ασύνδετα μεταξύ τους είτε περνάνε απαρατήρητα. Αυτά έχοντας επίγνωση ότι η εργατική κριτική αντιπληροφόρηση είναι αναγκαία αλλά όχι και ικανή συνθήκη για τα όσα πρέπει (και θα έπρεπε προ πολλού…) να κάνουμε. (Συμβάλουμε σε μια ανύπαρκτη συζήτηση μέσα στο (ανύπακρτο…) κίνημα… το ξέρουμε…)

Για αρχή, σαν εισαγωγή, λίγα μεταφρασμένα αποσπάσματα από άρθρο της 9 Απρίλη 2022 (χωρίς αναφορά στην πηγή επειδή, εκτιμάμε, η μανία να κρίνεται κάτι με βάση την υπογραφή του είναι επιεικώς βλακώδης!) τα οποία ίσως σας φανούν κάπως οικεία θεματολογικά εφόσον έχουμε κάνει ήδη κάποιες νύξεις πρόσφατα περί ηγεμονίας του δολαρίου και υπονόμευσής της. Ας πούμε μόνο ότι ο συγγραφέας δεν είναι ούτε ρώσος ούτε «πουτινόφιλος»! Επιπλέον η αναδημοσίευση δεν έχει καθόλου το νόημα «ιδού η φοβερή άποψη»! Καθόλου!!! Μπορεί να αποδειχθεί μια λάθος άποψη. Έχει το νόημα: δείτε, η αναδιάρθρωση, με την επιτάχυνση του ρωσο-ουκρανικού πολέμου μετά (ή παράλληλα με) την επιτάχυνση της υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας, προκαλεί σοβαρές, δομικές αναταράξεις παγκόσμια, οι οποίες με καθόλου μαγικό ή μυστηριώδη τρόπο πέφτουν πάνω στα κεφάλια μας!….

Οι τονισμοί είναι στο πρωτότυπο:

Κοιτάμε τα πρόσφατα γεγονότα και συνειδητοποιούμε ότι σημαδεύουν την αλλαγή απ’ την βασισμένη στο δολάριο παγκόσμια οικονομία, με εγγύηση χρηματοπιστωτικά περιουσιακά στοιχεία, στα νομίσματα που στηρίζονται σε εμπορεύματα. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια αλλαγή απ’ τα ενέχυρα (collateral) που είναι εντελώς και μόνο χρηματοπιστωτικά στην φύση τους προς ενέχυρα που βασίζονται στα εμπορεύματα….

Το τέλος του συστήματος που βασιζόταν στον χρηματοπιστωτισμό επιταχύνεται από γεωπολιτικές εξελίξεις. Η Δύση προσπαθεί απεγνωσμένα να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία για να την γονατίσει οικονομικά, αλλά το μόνο που πετυχαίνει είναι να ανέβουν εναντίον της οι τιμές της ενέργειας, των εμπορευμάτων και των τροφίμων. Οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν άλλη επιλογή απ’ το να πληθωρίσουν τα νομίσματά τους για να μπορούν να πληρώνονται όλα αυτά. Η Ρωσία αντίθετα συνδέει το ρούβλι με τιμές εμπορευμάτων μέσω μιας μεταβλητής άρθρωσης του νομίσματος με τον χρυσό, ενώ η Κίνα έχει ήδη δείξει ότι καταλαβαίνει το πληθωριστικό παιχνίδι της Δύσης έχοντας στοκάρει εμπορεύματα και βασικούς σπόρους εδώ και δύο χρόνια, αφήνοντας επιπλέον το νόμισμά της να ανέβει σε σύγκριση με το δολάριο.

Η Κίνα και η Ρωσία δεν ακολουθούν τον δρόμο της Δύσης με τον νομισματικό πληθωρισμό. Αντίθετα κινούνται προς μια πιο σταθεροποιητική στρατηγική σε σχέση με το χρήμα, με την προοπτική να σταθεροποιήσουν επιτόκια και τιμές ενόσω η Δύση επιταχύνει προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Ο Zoltan Pozcar, αναλυτής της Credit Suisse, ονομάζει αυτήν την εξέλιξη Bretton Woods 3…

Πρόσβαση μόνο για τα μέλη του δικτύου υποστήριξης…

Αν είστε μέλος κάντε login εδώ.
Αν θέλετε να γίνετε μέλος, στείλτε email (sarajevomail@gmail.com) για την απαραίτητη συνεννόηση.

Ο πόλεμος αλλιώς

Κυριακή 17 Νοέμβρη. Για πολλά μπορεί να κατηγορηθεί η ανεγκέφαλη αλεπού (aka Putin), όχι όμως για το ότι δεν μετράει τις κουβέντες της. Πριν 1,5 μήνα, έδωσε αυτήν την διάσταση του 4ου παγκόσμιου πολέμου:

…Το δολάριο απολάμβανε μεγάλη εμπιστοσύνη σ’ όλο τον κόσμο. Αλλά για κάποιους λόγους χρησιμοποιείται σαν πολιτικό όπλο, επιβάλλοντας απαγορεύσεις. Πολλές χώρες φεύγουν τώρα απ’ το δολάριο σαν αποθεματικό νόμισμα. Το αμερικανικό δολάριο θα καταρρεύσει σύντομα…

Δεν είπε «φροντίζουμε εμείς γι’ αυτό» – είναι αυτονόητο. Ωστόσο το «σύντομα» έχει άλλη διάσταση για την ζωή των θνητών και άλλη για την Ιστορία. Ο Putin (και όχι μόνο) θα ήθελε να δει την κατάρρευση με τα ματάκια του. Σαν γεννημένος το 1952 μπορεί να περιμένει άνετα μια 20ετία ζωής ακόμα.

Ωστόσο τέτοιου είδους καταρρεύσεις σπάνια (if ever) είναι συμβάντα αμιγώς «οικονομικά», του είδους «ακρίβυνε η βενζίνη». Επειδή συνδέονται άμεσα και οργανικά με το τέλος μιας «μεγάλης ηγεμονίας» που υπερασπίστηκε εαυτόν με κάθε διαθέσιμο τρόπο (ανάλογα με την εποχή και τους συσχετισμούς) απέναντι σε ανταγωνιστές.

Από κάποιες απόψεις ο Putin δεν είπε κάτι καινούργιο. «Επιφανείς» οικονομολόγοι με γερά πόστα, όπως πρόσφατα ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της αγγλίας Mark Carney (μόλις τον περασμένο Αύγουστο) κουβεντιάζουν ανοικτά για τον καπιταλιστικό κόσμο “μετά το δολάριο” όπως άλλοι συζητούν τα κληρονομικά τους πάνω απ’ την ετοιμοθάνατη γιαγιά.

Παρότι οι διαχωρισμένες πλευρές της καπιταλιστικής εξουσίας που ονομάζονται “οικονομία”, “πολιτική”, “στρατός” είναι άμεσα συνδεδεμένες, η ασταμάτητη μηχανή δεν είναι σε θέση να κάνει αναλυτική πρόβλεψη για το πότε ακριβώς πρόκειται να έρθει το «σύντομα» που προφητεύει η ανεγκέφαλη αλεπού. (Καλού κακού κάντε πάντως τις όποιες οικονομίες σας αυτό το γνωστό κίτρινο μέταλλο…).

Μπορεί όμως να εξομολογηθεί το πως θα ήθελε να καταλάβει ότι η στιγμή ήρθε: «συνοριακές» (ανά τον πλανήτη) αποικιακές αμερικανικές φρουρές εξεγείρονται μετά από καθυστέρηση στην πληρωμή των μισθών τους· ή την πληρωμή με χαρτιά (: χαρτονομίσματα) μειωμένης ανταλλακτικής αξίας…

Ίσως δεν είναι τόσο μακρινή αυτή η στιγμή. Όταν το ψοφιοκουναβιστάν ζητάει απ’ τους νοτιοκορεάτες να πληρώνουν αυτοί τους αμερικάνους πεζοναύτες της συνοριακής φρουράς στα μέρη τους, τότε…

(Η αλήθεια είναι ότι το έργο της καπιταλιστικής εξέλιξης εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια σας. Απλά ίσως έχετε ξεμάθει το αργό τέμπο της Ιστορίας, οπότε σας φαίνεται βαρετό…)

(φωτογραφία: Πίνακας της ανόδου και της πτώσης των νομισμάτων παγκόσμιας χρήσης. Από κάτω προς τα πάνω τα κράτη «τραπεζίτες»: πορτογαλία, ισπανία, ολλανδία, γαλλία, αγγλία, ηπα. Το πάνω πάνω («global» νόμισμα) είναι απλά μια ανιστόρητη ιδέα…)

Ο κανόνας του χρυσού ανανεώνεται;

Δευτέρα 9 Οκτώβρη. Οι ειδικοί επί των οικονομικών (ή κάποιοι ανάμεσά τους) το σχολιάζουν. Πέρα απ’ αυτούς κανείς άλλος. Κι όμως. Μπορεί να αποδειχθεί όχι το «πέταγμα της πεταλούδας» αλλά το πέταγμα ενός σμήνους πεταλούδων – στην ίδια όμως «τάξη μέσα στο χάος» (ή στο ίδιο «χάος μέσα στην καπιταλιστική τάξη»…): όλο και περισσότερα κράτη, απ’ αυτά που ευχαρίστως ένα ψόφιο κουνάβι είτε θα ισοπέδωνε είτε θα αγόραζε (αλλά προς το παρόν δεν μπορεί να κάνει τίποτα απ’ τα δύο) αντικαθιστούν στο μεταξύ τους εμπόριο το δολάριο (σα νόμισμα) με τα δικά τους νομίσματα.

Αυτή η εξέλιξη θα μνημονεύεται απ’ τους ιστορικούς του μέλλοντος σαν η αυθεντική (και όχι inside job) αλλά και παρατεταμένη «11η Σεπτέμβρη». Το ότι το δολάριο ήταν μέχρι πρόσφατα το απόλυτα διεθνές νόμισμα των εμπορικών συναλλαγών ήταν κάτι που κτίστηκε για πολύ καιρό, πάνω στα ερείπια της διεθνούς ισχύος της στερλίνας, με βάση την συμφωνία στα ‘70s της Ουάσιγκτον με το Ριάντ ότι η σαουδική αραβία (και μαζί της τα υπόλοιπα πετρο-σεϊχάτα) θα πουλάει το πετρέλαιό της αποκλειστικά και μόνο με δολάρια. Αυτό ανάγκασε όλα τα κράτη του (τότε) δυτικού κόσμου αλλά και κάμποσα του «ανατολικού μπλοκ» που αγόραζαν πετρέλαιο απ’ τα μαγαζιά της αραβικής χερσονήσου, να κυνηγάνε τα δολάρια, σαν αποθεματικό νόμισμα. Ενόσω η κεντρική αμερικανική τράπεζα τύπωνε δολάρια κατά βούληση, πολύ περισσότερες κεντρικές κρατικές τράπεζες του πλανήτη τα αγόραζαν αναγκαστικά. Τα «πετροδόλαρα» ήταν ένας οικονομικός, γεωπολιτικός και στρατιωτικός δεσμός που επέτρεπε στο εθνικό αμερικανικό νόμισμα (χωρίς κανένα back up «αξίας» όπως ήταν μέχρι το 1973 η σταθερή πρόσδεσή του στον χρυσό) να διατρέχει τον πλανήτη έχοντας καβαλήσει τον ενεργειακό καπιταλιστικό πυρήνα: το πετρέλαιο.

Η φάση της ενεργειακής αλλαγής παραδείγματος και του σταδιακού ξεπεράσματος των υδρογονανθράκων (οπωσδήποτε του πετρελαίου) αποδεικνύεται επίσης η φάση που το δολάριο χάνει την global καπιταλιστική αναγκαιότητά του. Η πιο πρόσφατη «πέτρα του σκανδάλου» της αμφισβήτησης αυτής είναι το Πεκίνο. Αλλά η πραγματική αιτία του σκανδάλου είναι το γεγονός ότι το πετρέλαιο / εμπόρευμα που πάνω του είχε στηρίξει την ανταλλακτική αξία του το δολάριο υποτιμάται. Λειτουργικά – αυτό είναι το βασικό.

Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι η Άγκυρα και η Τεχεράνη αποφάσισαν να αντικαταστήσουν το δολάριο με τα εθνικά τους νομίσματα στο μεταξύ τους εμπόριο δεν είναι κάτι που θα «κάνει ντόρο» στη διεθνή δημαγωγία. Κι όμως είναι μόνο δύο ανάμεσα σε διαρκώς περισσότερα κράτη που αποφασίζουν να στήσουν σταθερές «περιφερειακές (δηλαδή εκτός δολαρίου) ισοτιμίες», στηρίζοντας τα νομίσματά τους – σε τι άλλο; – στον χρυσό. Για περίπτωση ανάγκης…

Το να περιοριστεί η παγκόσμια κυκλοφορία του δολαρίου σημαίνει ότι οι τεράστιες ποσότητες του νομίσματος που έχει τυπώσει (ειδικά τα τελευταία χρόνια) η fed θα έχουν μικρότερο πεδίο κυκλοφορίας. Αυτό με την σειρά του σημαίνει διεθνή υποτίμηση. Αυτό μπορεί να βοηθάει (μικραίνοντάς το) το δολαριακό χρέος των ηπα· απ’ την άλλη μεριά όμως σημαίνει επίσης περιορισμό των δυνατοτήτων της Ουάσιγκτον να ελέγχει άλλους καπιταλισμούς μέσω του νομίσματός της. Επιπλέον κάνει τα assets που τιμολογούνται σε δολάρια (τόσο εκτός όσο και εντός ηπα) φτηνότερα – για όποιον θα ήθελε να αγοράσει κατέχοντας άλλο νόμισμα, που έχει ανατιμηθεί απέναντι στο δολάριο. Τελευταίο αλλά όχι ασήμαντο: η συντήρηση της post αποικιακής στρατιωτικής μηχανής των ηπα ανά τον κόσμο γίνεται ακριβότερη.

Μοιάζει τώρα πως η νομισματική πανοπλία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού ραγίζει και «ανοίγει». Κι αυτό «χωρίς να πέσει ούτε μισή σφαίρα» – ενόσω οι σφαίρες πέφτουν εδώ κι εκεί· με την δυσοίωνη προοπτική να πολλαπλασιαστούν…

A fistful of dollars

15/2/2017. Το ότι κάποιοι έλληνες καθεστωτικοί (“πατριώτες” προφανώς!) την ψάχνουν για το πως θα μπορούσαν να δέσουν σταθερά το όποτε και αν “εθνικό νόμισμά” τους με το δολάριο είναι κάτι που θα μπορούσαμε να το πάρουμε στα σοβαρά… αν το έλεγε οποιοσδήποτε άλλος. Εκτός απ’ τον Ted Malloch. Που προορίζεται για «πρέσβης της Ουάσιγκτον στην ε.ε.» – με δηλωμένο στόχο να την διαλύσει…
Γιατί πρόκειται για επαγγελματία σπεκουλαδόρο· πράγμα που (περίεργο;) ξεχνιέται από διάφορους που ζητάνε τις απόψεις του (ή κρέμονται απ’ την γλώσσα του). Έχει πολύχρονη καριέρα σε πόστα χρηματοπιστωτικού συμβούλου· άρα ξέρει να τζογάρει.
Το έχει δηλώσει άλλωστε: στοιχηματίζει υπέρ της διάλυσης του ευρώ τους επόμενους 18 μήνες. Και θεωρεί ότι σπεκουλάρωντας στα αυτιά ευήκοων ελλήνων θα κερδίσει το στοίχημα… (Αλλά μπορεί να έχει ποντάρει και σε κάτι άλλο, που δεν το λέει…)