Σε περίπτωση που σας χρειαστεί

Παρασκευή 19 Απρίλη. Κολλήσατε στη λάσπη, στο χιόνι, στην άμμο και χρειαζόσαστε τράβηγμα; Χρειαζόσαστε κουβάλημα ή άλλες βαριές δουλειές; Το ρομποτικό τετράποδο (άλλοι λένε ότι είναι σκύλος, άλλοι ότι είναι μουλάρι…) της Boston Dynamics, με όνομα SpotMini, βγαίνει πλέον απ’ τις γραμμές παραγωγής και δέχεται παραγγελίες. Ζυγίζει 30 κιλά, έχει ύψος 80 πόντους, μπορεί να σηκώσει γύρω στα 15 κιλά (για κουβάλημα απ’ το σούπερ μάρκετ μια χαρά είναι!), μπορεί να πιάσει ή/και να σηκώσει πράγματα χάρη στους βραχίονές του με 5 βαθμούς ελευθερίας, έχει κάμερες stereo και βάθους πεδίου, αισθητήρες θέσης / δύναμης στα πόδια του, δεν τρώει, δεν χέζει, έχει όλες τις χάρες της ρομποτικής – και κάτι ακόμα, εφιαλτικό: σοβαρές πιθανότητες να «πιάσει» στην αγορά… Είτε σ’ αυτή τη μορφή του, είτε σε κάποια διάδοχη.

Το τρέχον μοντέλο δεν δαγκώνει, αλλά μην αποκλείσετε στο κοντινό μέλλον να δείτε ταμπέλες σε πλούσιες αυλόπορτες του είδους «Caution! Spot inside!». Κι άμα σε φερμάρει το SpotMini…

Εν τω μεταξύ, προς το παρόν, η εταιρεία το διαφημίζει σαν χρήσιμο στο κτίσιμο πυραμίδων: στη δεκάδα (με τιμή χοντρικής) τα SpotMini μπορούν να σέρνουν ογκώδεις πέτρες πάνω σε καρούλια (με μια ελάχιστη ανηφόρα μιας μοίρας…) χωρίς μαστίγια και παρόμοια βία – και με στρατιωτικό βηματισμό, που πείθει για την αξία του πράγματος…

Δεν σας θυμίζουν τεράστιες ακρίδες;

Κοινωνικές μηχανές…

Τρίτη 19 Μάρτη. Τα video games θα μπορούσαν να βοηθήσουν ηλικιωμένους με άνοια. Όμως πως θα συγκεντρωθεί κάποιος / κάποια με άνοια σ’ ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι;

Μια ερευνητική ομάδα του αμερικανικού πανεπιστημίου Vanderbilt, στο Nashville του Tennessee, έφτιαξε ένα ρομπότ που βοηθάει τέτοιους παίκτες να επαναφέρουν την προσοχή τους στο παιχνίδι…

Θα πρέπει να ρωτήσετε: Και γιατί χρειαζόταν τόση δουλειά για τον σχεδιασμό και την κατασκευή ενός τέτοιου ρομπότ; Δεν θα μπορούσε να κάνει την ίδια δουλειά κάποιος άνθρωπος; Ασφαλώς ναι! Η ομάδα που σχεδίασε το συγκεκριμένο ρομπότ σχολίασε ωστόσο ότι «δεν υπάρχουν αρκετοί νέοι για να φροντίζουν τις μεγαλύτερες σε ηλικία γενιές, οπότε σχεδιάσαμε ένα έξυπνο, κοινωνικό ρομπότ που μπορεί να μιλάει μαζί τους, και να τους βοηθάει σε θέματα σχετικά με την μνήμη και την συνείδησή τους».

Μην βάλετε στοίχημα ότι τα ρομπότ θα αντικαταστήσουν τις «αποκλειστικές»! Ειδικά αν είναι μετανάστριες / μετανάστες που κάνουν αυτή την δουλειά, θα είναι πάντα φτηνότερες / φτηνότεροι από μηχανές τέτοιας συνθετότητας! Ωστόσο, ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η διαφήμιση «κοινωνικών μηχανών» απευθύνεται σε ένα πολύ ευρύτερο «αγοραστικό κοινό». Που έχει (ή θα έχει) αρκετά φράγκα και τις κατάλληλες ιδέες (: ρατσιστές…) ώστε να προτιμούν μια «κοινωνική» μηχανή να φροντίζει τα παιδιά, τα σκυλιά ή τον κήπο, παρά έναν ζωντανό άνθρωπο εργάτη / εργάτρια. Ή που απλά θα υιοθετήσουν την βεβαιότητα ότι οι μηχανές εκτός από “έξυπνες” είναι και “κοινωνικές”…

Η αλλαγή των κοινωνικών εννοήσεων και σχέσεων με το μηχανικό καπιταλιστικό “οικοσύστημα” έχει αρχίσει εδώ και σχεδόν μια 20ετία. Και προχωράει ομαλά έως θριαμβευτικά. Αυτή η αλλαγή είναι πολύ πιο σημαντική απ’ την φροντίδα της γεροντικής άνοιας: παράγει μαζικά την “νεανική” τεχνητή άνοια…

Παραπάνω “τεχνητή νοημοσύνη”;

Τετάρτη 13 Μάρτη. Το ψόφιο κουνάβι μπορεί να πρόλαβε να δηλώσει την προτίμησή του για λιγότερο “έξυπνα” αεροπλάνα (αν και όχι για τα αερόστατα!) αλλά, παραδόξως, μπορεί να ξεκινάει από έγκυρη ενημέρωση. (Δεν είμαστε ειδικοί, παρακολουθούμε όμως με προσοχή αυτά που γράφονται από γνώστες της αεροπορικής τεχνολογίας).

Το μοντέλο 737 max 8 της boeing (που έχει πέσει δυο φορές, μία στην ινδονησία τον περασμένο Οκτώβρη και άλλη μία της προάλλες στην αιθιοπία) είναι αναβάθμιση του 737 (σκέτο), που ήταν αρκετά διαδεδομένο· και, συνεπώς, εκατοντάδες πιλότοι είχαν μεγάλη εμπειρία στο πιλοτάρισμά του. Μεγάλη εμπειρία σημαίνει μεταξύ άλλων δοκιμασμένα ανακλαστικά στην καμπίνα. Σημαίνει ρουτίνες στους χειρισμούς επιβεβαιωμένες εκατοντάδες φορές. Σημαίνει «καμμία έκπληξη» στο χειριστήριο…

Μια απ’ τις προσθήκες του “max” στο 737 (συνεπώς μια διαφορά του που αποδεικνύεται βασική) είναι η προσθήκη μιας “δόσης έξυπνου λογισμικού” που αντιλαμβάνεται διαρκώς τις συνθήκες στήριξης του αεροπλάνου και διορθώνει αυτόματα την ισορροπία του, στη διάρκεια της πτήσης. Η προσθήκη έγινε για να βελτιωθούν τα συστήματα ασφαλείας…

Αλλά: κανονικά οι πιλότοι των 737 max, αν και έμπειροι πιλότοι του 737 σκέτου, θα έπρεπε να έχουν εκπαιδευτεί στις συμπεριφορές αυτού του “έξυπνου λογισμικού” καθώς και στην γρήγορη δυνατότητά τους να το “κλείνουν” αν τους εμπόδιζε στο πιλοτάρισμα.. Πράγμα που δεν έγινε, προφανώς με ευθύνη της boeing. Μετά την πτώση του 737 max της ινδονησιακής Lion Air 1 πιθανόν υπήρξε κάποια διεθνής ενημέρωση για αυτόν τον αυτοματισμό· ωστόσο οι πιλότοι διεθνώς δεν εκπαιδεύτηκαν για να μάθουν τα σύνθετα χαρακτηριστικά του και πως μπορούν να τον ελέγξουν. Η αμερικανική κατασκευάστρια, περήφανη ίσως για το «ευφυές» της εφεύρεσής της, την θεώρησε απλά ένα ακόμα σύστημα ασφαλείας με το οποία οι πιλότοι δεν χρειαζόταν να ασχοληθούν…

Είναι όμως πια πιθανό ότι η αντανακλαστική αντίδραση του ζωντανού πιλότου στην ξαφνική και απροειδοποίητη «διόρθωση» της κλήσης του αεροπλάνου απ’ την «έξυπνη» μηχανή προκαλεί ένα σπιράλ αναδράσεων, που έβγαλε, για δεύτερη φορά, ένα 737 max εντελώς έξω απ’ την ισορροπία του. Αν έχει συμβεί έτσι, όπως το έθεσε ένας πεπειραμένος αμερικάνος πιλότος, θα είναι τρομακτικό αν μια μικρή αναβάθμιση των αυτόματων συστημάτων ασφαλείας που σχεδιάστηκε για να βελτιώσει την σταθερότητα στην πτήση καταλήγει να δημιουργεί ένα ανεξέλεγκτο αεροπλάνο.

Τρομακτικό ή όχι, η τάση (που μπορεί να έχει και κάποια μικρά πισωγυρίσματα, ωστόσο είναι οριστική) είναι ότι για κάθε δυσλειτουργία της διεπαφής ανθρώπινου – μηχανής η απάντηση είναι ακόμα περισσότερη μηχανική «ευφυία» – και ακόμα καθολικότερο engineering of humans…

(Η boeing, πριν το ατύχημα στην αιθιοπία, είχε ανακοινώσει ότι θα αναβαθμίσει το λογισμικό ελέγχου της στήριξης στα 737 max: θα το κάνει «εξυπνότερο». Τώρα στηρίζεται στα δεδομένα ενός μόνο αισθητήρα. Το εξελιγμένο λογισμικό θα χρησιμοποιεί δεδομένα από περισσότερες πηγές…)

Τι δουλειά κι αυτή, ε;

Τρίτη 12 Μάρτη. Ο Richard Grenell είναι ο αμερικάνος πρεσβευτής στο Βερολίνο. Απ’ την Ουάσιγκτον πληρώνεται, ό,τι του παραγγείλει το υπουργείο εξωτερικών κάνει. Τι δουλειά όμως; Να απειλεί!

Ενόσω εκκρεμεί η τιμωρία (οι κυρώσεις) για το θράσος διάφορων ευρωπαϊκών εταιρειών να συνεργάζονται με την gazprom στην κατασκευή του nord stream 2 (όπου νάναι θα ακουστεί η ετυμηγορία), ο Grenell έστειλε την περασμένη Παρασκευή καινούργιο απειλητικό γράμμα, αυτή τη φορά στο γερμανικό υπουργείο εξωτερικών: «Δεν θα συνεχίσουμε να μοιραζόμαστε πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών στο τωρινό επίπεδο αν η γερμανία επιτρέψει στην Huawei ή σε οποιονδήποτε άλλο κινέζο κατασκευαστή να πάρει μέρος στη δημιουργία των δικτύων 5G στη χώρα» – έγραφε το ραβασάκι. Χωρίς καρδούλες.

Το Βερολίνο όπως και το Λονδίνο έχουν δηλώσει ήδη ότι «δεν φοβούνται» τις υποτιθέμενες (και αναπόδεικτες…) κατασκοπευτικές δυνατότητες της Huawei, και ότι δεν βρίσκουν λόγους να την αποκλείσουν απ’ την συμμετοχή στα 5G δίκτυά τους. Αλλά ο εκβιασμός για «εμπάργκο» στη συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών είναι σοβαρός (για τις υπηρεσίες φυσικά…). Το Βερολίνο τ’ ακούει πρώτο, για να τ’ ακούσει από σπόντα και το Λονδίνο. Σύμφωνα με την κακόπιστη ασταμάτητη μηχανή αυτό το «εμπάργκο» θα μπορούσε να έχει σαν υπονοούμενο ακόμα και το να αρχίσουν εδώ κι εκεί «τρομοκρατικές ενέργειες» – συνεννοούμαστε υποθέτουμε…

Θεωρητικά το Βερολίνο έχει μια δυνατότητα: να αρχίσουν οι υπηρεσίες του να συνεργάζονται με εκείνες της Μόσχας· κανένας δεν υποτιμάει τις δυνατότητες αυτών των τελευταίων! Αλλά θα πρόκειται για άλμα επί κοντώ – και δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένει κανείς κάτι τέτοιο… (Όχι ακόμα…)

Συνεπώς ο «σύμμαχος» (Ουάσιγκτον) δηλώνει ανοικτά ότι σκοπεύει να κρατήσει όμηρους τους «συμμάχους» του (το Βερολίνο σίγουρα!) Αυτό δεν «λύνεται» με το να «κάνει πίσω» το Βερολίνο στο θέμα της Huawei. Πρώτον, επειδή δεν είναι η μοναδική ξεκάθαρα επιθετική κίνηση της Ουάσιγκτον. Δεύτερον επειδή δεν θα είναι η τελευταία. Τρίτον, επειδή η γρήγορη δημιουργία 5G δικτύων είναι κρίσιμος παράγοντας για την εξέλιξη της 4ης βιομηχανικής επανάστασης κάθε επιμέρους καπιταλισμού. Τελευταίο, σαν σύνοψη των πάντων: επειδή το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο δεν πρόκειται να παραδοθεί στο αμερικανικό. Δεν έχει ηττηθεί σε κάποιον «κανονικό» πόλεμο, έτσι δεν είναι;

Επιβάλλεται να πούμε ότι αυτό που κάποτε εμφανιζόταν σαν «συμμαχία» (έως και νατο) έχει τελειώσει οριστικά· και έχει αντικατασταθεί από ένα πλέγμα απειλών απ’ την μια μεριά και «μεταβατικών» (υποχρεωτικών) ελιγμών απ’ την άλλη. Όμως καθώς η Ουάσιγκτον δείχνει να «ξεφεύγει», και καθώς δηλώνει διατεθειμένη ακόμα και να πνίξει τους πρώην συμμάχους της προκειμένου να μείνει (όπως νομίζει) στον αφρό του 21ου αιώνα, τα περιθώρια συμβιβασμών και εκτονώσεων απ’ την μεριά όσων μπαίνουν στο στόχαστρό της (που γίνονται όλο και περισσότεροι) στενεύουν διαρκώς.

Τι θα κάνει τώρα το Βερολίνο εκτός απ’ το να βγάζει αφρούς;

5G

Πέμπτη 7 Μάρτη. Αν οι ηπα θέλουν να σταματήσουν την κίνα, πρέπει να γίνουν … κίνα! Σημειώστε, παρακαλούμε, αυτή τη φράση – προέρχεται από ψοφιοκουναβικούς «κύκλους». Οι ηπα, βέβαια, δεν μπορούν να «γίνουν κίνα» ούτε σε έκταση ούτε σε πληθυσμό. Που μπορούν; Σαν μοντέλο «κρατικοποίησης».

Πιθανότατα θα ανατριχιάσετε: «κρατικοποιήσεις» στην κοιτίδα του νεοφιλελευθερισμού; (Έχουμε πει από εδώ ορισμένα πράγματα επ’ αυτού, θα συνεχίσουμε εν μέρει εδώ και εν μέρει στο Sarajevo.pdf). Το επιτελείο του ψόφιου κουναβιού σκέφτεται, ωστόσο, ακριβώς αυτό, εν όψει της προεκλογικής του εκστρατείας για τις εκλογές του 2020: την κρατικοποίηση της ανάπτυξης των δικτύων 5G στις ηπα!

Στρατηγικός τομέας για την εξέλιξη της 4ης βιομηχανικής επανάστασης οι 5G τεχνολογίες, στον οποίο οι αμερικανικές εταιρείες, παρά τις «υποσχέσεις» τους, βρίσκονται πίσω – σίγουρα απ’ την κινεζική Huawei, που έχει γίνει εφιάλτης (για το αμερικανικό καθεστώς). Η κρατικοποίηση της ανάπτυξης των σχετικών τεχνολογιών και της εγκατάστασης των δικτύων, σύμφωνα με την ρητορική του ψοφιοκουναβικού επιτελείου, θα επιτάχυνε την διαδικασία… Όχι μόνο για να μην μείνει για καιρό πίσω η αμερικανική ενδοχώρα, αλλά και για μπορέσουν οι αμερικανικές εταιρείες να πάρουν καλά κομμάτια της παγκόσμιας αγοράς· κάτι που τώρα (και στο κοντινό μέλλον) δεν μπορούν.

Και οι εταιρείες; Σύμφωνα με την ιδέα, το κράτος θα τους παραχωρεί «δικαίωματα χρήσης» του κρατικού δικτύου· και, προφανώς, θα πουλάνε και τις εφαρμογές τους, στην αγορά του internet of things, (στο πόπολο). Σ’ αυτή τη φάση αντιδρούν στην κρατικοποίηση· όμως συμβαίνει έτσι σχεδόν πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, και οι αντιδράσεις δεν προδικάζουν την εξέλιξη των πραγμάτων.

Η «τρύπα» σ’ αυτόν τον σχεδιασμό είναι ο χρόνος. Αν οι αμερικανικές εταιρείες δεν καταφέρουν να γίνουν ανταγωνιστικές στις 5G τεχνολογίες άμεσα, το 2021 (το νωρίτερο που μπορεί να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο, αν φυσικά συγκινήσει τους ψηφόφορους) μπορεί να είναι αργά. Ειδικά για τους συσχετισμούς στην παγκόσμια αγορά. Εκτός αν το ψόφιο κουνάβι σκοπεύει να ασκήσει κάποια ιδιαίτερη “προεδρική εξουσία” άμεσα.

Είτε άμεσα είτε σε δυο χρόνια, για τον εσωτερικό έλεγχο (όχι απλά τον «τεχνολογικό» αλλά τον έλεγχο επί της κοινωνίας…) μια χαρά θα δούλευε η συγκεκριμένη κρατικοποίηση…

Κάτι σημαίνει αυτό, ε;

Διαστημικές φιλοδοξίες 1

Δευτέρα 4 Μάρτη. Θα μπορούσε να θεωρηθεί γελοίο ή απλά «επιστημονική φαντασία». Αλλά όχι… Εκτός απ’ τους βυθούς των θαλασσών (που έχουν εποικιστεί μέσω της διεθνούς νομοθεσίας περί «ζωνών αποκλειστικής εκμετάλλευσης» / αοζ, αλλά έχουν πολύ περισσότερα να δώσουν, στο βαθμό που δημιουργηθούν οι κατάλληλες τεχνικές)· πέρα απ’ την αρκτική και την ανταρκτική που έχουν μπει ήδη (ειδικά η αρκτική) στο ρεπερτόριο της «μοιρασιάς» και των συγκρούσεων γι’ αυτήν, τι άλλο θα μπορούσε να είναι «νέες ήπειροι» με την υλική έννοια του όρου, για καπιταλιστική αξιοποίηση; Ποιες «νέες ήπειροι» εκεί ψηλά περιμένουν τους κατακτητές τους και, κατά συνέπεια, θα γίνουν αιτίες αναμετρήσεων;

Το διάστημα – φυσικά! Ωστόσο η λέξη «διάστημα» είναι ασαφής, χωρίς συγκεκριμένη μορφή, γεμάτη πολύ μακρινούς ήλιους. Όχι! Για την καπιταλιστική αξιοποίηση υπάρχουν πάντα συγκεκριμένη στόχοι μέσα σ’ αυτό το αχανές κενό. Και πρώτη πρώτη αυτή η κοντινή πέτρα: η σελήνη. Δεν είναι βέβαια κάτι για αύριο. Αλλά τα «αύριο» στις καπιταλιστικές διαδικασίες δεν είναι τόσο μακρινής διάρκειας όσο νομίζουμε συνήθως. Να πως έχουν τα πράγματα.

Νωρίς νωρίς, μόλις το 1966 (πριν μισό αιώνα και κάτι) η συνέλευση του οηε εξέδωσε ένα ψήφισμα / απόφαση, που απαγορεύει την ιδιοκτησία ουράνιων σωμάτων από οποιονδήποτε… Κράτος, εταιρεία, ιδιώτη… Πρόωρο (θα λέγατε) – και παρήγορο… αν προσφέρουν παρηγοριά αποφάσεις κρατών που μπορεί εύκολα να αλλάξουν…

Το 2015 (μόλις πριν 3 – 4 χρόνια) ο τότε αμερικάνος πρόεδρος Obama υπέγραψε νόμο (που είχε ψηφιστεί πριν από γερουσία και βουλή στις ηπα) που αναγνωρίζει την ιδιωτική κυριότητα σε πρώτες ύλες που έχουν εξαχθεί από ουράνια σώματα. Θεωρήθηκε «επαναστατικός νόμος» (κι αν χάνετε την μία καπιταλιστική επανάσταση μετά την άλλη εδώ είμαστε για να σας παρηγορήσουμε!)· και, σαν νόμος, «η μεγαλύτερη αναγνώριση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στην ιστορία». (Δεν νοιώσατε μια μικρή ανατριχίλα τώρα;)

Μέχρι την επόμενη: γιατί ο νόμος αυτός σέβεται ακόμα την οηέδικη απόφαση του ’66, και ΔΕΝ αναγνωρίζει (αμερικανική) κυριότητα ή αποκλειστικότητα ή ιδιοκτησία επί οποιουδήποτε ουράνιου σώματος. Αναγνωρίζει όμως αυτό: αν καταφέρετε ω yankies και πάτε «ως εκεί» (όπου το «εκεί» είναι το φεγγάρι ή κομήτες ή αστεροειδείς ή οτιδήποτε άλλο) το οποίο «εκεί» παραμένει εκτός ιδιοκτησίας (σας)· κι αν καταφέρετε να σκάψετε και να φορτώσετε τα υλικά για να μεταφερθούν πίσω (στην γήινη επιχειρήσή σας), τότε είστε ιδιοκτήτες των υλικών. Σε απλά εληνικά: δεν σας ανήκει το έδαφος· σαν ανήκουν όμως όσα πάρετε από «εκεί».

Συνεπώς, για τους αμερικάνους υπηκόους, δύο ζητήματα απομένουν: πρώτον να «πάνε εκεί» (π.χ. στη σελήνη), να σκάψουν, και να φέρουν πίσω το «πράμα»· ή, πιο σωστά, να στείλουν στη σελήνη ρομποτικά οχήματα / εκσκαφείς και διαστημικά (ρομποτικά ή μη) φορτηγά, που να κάνουν τις μεταφορές· και, δεύτερον, στο «εκεί» που θα διαλέξουν να μην υπάρχουν άλλοι, οπότε θα αρχίσουν τα κλωτσομπουνίδια· ρομποτικά ή μη… Διότι τότε, αφού πέσουν αρκετά και δυνατά τέτοια (όχι μόνο «εκεί» αλλά και «εδώ»…) κάποια στιγμή εκείνη η ωραία οηέδικη απόφαση του ’66 θα τελειώσει: θα «συμφωνηθούν» σύνορα – και «εκεί».

(Φυσικά στο Πεκίνο χαμογελούν ειρωνικά με τις αμερικανικές φιλοδοξίες για εξορύξεις στη σελήνη: “εδώ δεν καταφέρανε να φτιάξουν ένα αξιοπρεπές δίκτυο γρήγορων τραίνων· τα ορυχεία στον ουρανό τους έλειπαν”… θα λένε στο πολιτμπιρό…)

Διαστημικές φιλοδοξίες 2

Δευτέρα 4 Μάρτη. Πιθανότατα να συνεχίζετε να τα θεωρείτε όλα αυτά fiction. Έστω. Μπορείτε όμως, σαν «άσκηση σκέψης» έστω, να βάλετε στο ίδιο περίγραμμα τα εξής:

Α) Την σαφώς δύσκολη τεχνικά προσεδάφιση κινεζικού ρομποτικού διαστημικού οχήματος plus στη «σκοτεινή» πλευρά του φεγγαριού (για να το πούμε διαφορετικά: στο μισό φεγγάρι το Πεκίνο έχει ήδη ένα τεχνικό προβάδισμα, είτε πρόκειται για εξορύξεις είτε πρόκειται για σχολικές εκδρομές…)

Β) Την «εμμονή» του γνωστού κυρίου Elon Musk στο ιδιωτικά χρηματοδοτούμενο «διαστημικό πρόγραμμα» Space X. Κάποιοι μπίζνεμεν δεν ξεπλένουν απλά χρήμα. Κινούνται στρατηγικά. Βάζουν τον «ιδιωτικό τομέα» μπροστά απ’ τα κρατικά προγράμματα της αμερικανικής nasa – επειδή «εκεί» «από εκεί») έχει εξασφαλιστεί η ιδιωτική ιδιοκτησία…

Γ) Ο ευρωπαϊκός οργανισμός διαστήματος (esa) ανακοίνωσε πριν ένα μήνα «επιστημονικό πρόγραμμα» ερευνών και εφαρμογών ώστε να αρχίσουν εξορύξεις στη σελήνη το 2025 (μια χρονιά που, το ευχόμαστε, είναι μέσα στο προσδόκιμο της ζωής σας). Το ευρωπαϊκό, διαστημικό, σεληνιακό 2025 (που σαν χρονολογία έχει γίνει διάσημο απ’ το «made in china 2025»…) μπορεί να μην ευδοκιμήσει με την ακρίβεια που υπονοεί. Η πρόθεση, πάντως, δείχνει την τάση.

Το «πολύτιμο» πέτρωμα προς μεταφορά και αξιοποίηση λέγεται γερόλιθος – (και τα αστειάκια περισσεύουν, ε;…). Ο γερόλιθος είναι ένα στρώμα χώματος, σκόνης, βότσαλων και μικρών πετρών που σκεπάζει την επιφάνεια της σελήνης, σε πάχος έως και 4 μέτρα. Στο οποίο (οι γήινοι) έχουν εντοπίσει όχι χρυσάφι ή διαμάντια (όπως τότε, στις «μεγάλες κατακτήσεις»…) αλλά μεγάλες συγκεντρώσεις του ισότοπου ήλιον-3. Το ήλιον-3 παρουσιάζεται σαν το άγιο δισκοπότηρο της μελλοντικής παραγωγής ενέργειας: το απόλυτο (καθαρό) υλικό για πυρηνικές σχάσεις.

Να σας προσγειώσουμε; Με ήλιον-3 ή χωρίς το φεγγάρι μια χαρά δείχνει για εγκαταστάσεις ρομποτικών βάσεων πυραύλων. Μην βάλετε, λοιπόν, το χέρι σας στη φωτιά ότι θα πεθάνετε σε βαθιά γεράματα και το φεγγάρι θα είναι ακόμα αυτό που ξέρετε…

Απλά, όπως μερικά απολιθώματα προσπαθούν να κουκουλώσουν τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς τους πίσω από «κοινά καλά» (όπως το φυσικό αέριο…) έτσι και οι προπορευόμενοι «οραματιστές» κουκουλώνουν ανάλογους μεγασχεδιασμούς με εξωτικά «κοινά καλά»: με σκόνη από γερόλιθο.

Απομένει (για όχι απεριόριστο χρόνο!) να φανεί ποιοι γήινοι παραμυθιάζονται με τι – με ότι σημαίνει αυτό.

(φωτογραφία: Αυτή θρυλική πρώτη πατημασιά ανθρώπου στην επιφάνεια της σελήνης έγινε πάνω στον γερόλιθο. Θα μπορούσε να είναι και οικοδομικό υλικό εκεί· εδώ, όμως, δεν λείπουν τέτοια…)

5G

Σάββατο 2 Μάρτη. Τέλειωσε χτες στη Βαρκελώνη το 4ημέρο «παγκόσμιο συνέδριο κινητής τηλεφωνίας» (MWC 2019). Ήταν μια ακόμα εκδήλωση εκείνου που ο Κοριά είχε χαρακτηρίσει ένοπλη παρέλαση (του κεφάλαιου) σχολιάζοντας τις μεγάλες βιομηχανικές εκθέσεις που έγιναν στο Crystal Palace του Λονδίνου (αλλά και σε αρκετές ακόμα ευρωπαϊκές πρωτεύουσες) το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

Ένα απ’ τα ενδιαφέροντα: οι τρεις μεγαλύτερες εταιρείες 5G δικτύων παγκόσμια, αυτή τη στιγμή, είναι η κινεζική Huawei (μακράν πρώτη), η σουηδική Ericsson και η φινλανδική Nokia – ακολουθεί η νοτιοκορεατική Samsung. Η αμερικανική Qualcomm βρίσκεται (ομολογημένα) κάπου πίσω, στο βάθος…

Οι ταχύτητες και η “χωρητικότητα” που υπόσχονται οι κατασκευαστές των δικτύων 5G είναι εντυπωσιακές. Και είναι χάρη σ’ αυτές τις ταχύτητες και αυτήν την “χωριτικότητα” που έχει γίνει εφικτό το χρυσό καπιταλιστικό κόλπο της αρχής της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, το internet of things.

Δύο στιγμιότυπα απ’ την MWC 2019. Πάνω, το εντελώς αυτόματο (drone) αεροταξί που πρόκειται να μπει σε χρήση απ’ το κατάρ (ενδεχομένως και άλλες πετροχούντες της αραβικής χερσονήσου) μέσα στο 2019. Η κινεζική Ehang με το μοντέλο της 184 φαίνεται να βρίσκεται πολύ μακριά μπροστά απ’ τους ανταγωνιστές της. Τα δίκτυα 5G είναι αναγκαία και ικανά για την δημιουργία των urban «πύργων ελέγχου» που χρειάζονται τόσο για την κατ’ αρχήν περιορισμένη χρήση των drone αεροταξί, όσο και για την πολύ συντομότερη απ’ όσο πολλοί πιστεύουν γενίκευση των ι.χ. ιπτάμεων drones.

Κάτω, ένα στέλεχος της ιαπωνικής nec παρουσιάζει τους προσανατολισμούς της εταιρείας (που είναι, έτσι κι αλλιώς, γενικότεροι) στην εποχή των 5G δικτύων. Η οθόνη πίσω της πάνω αριστέρα γράφει με καθαρά, μεγάλα γράμματα, data monetization.

Που σημαίνει «η χρηματοποίηση των data»…

Μικρή παράλειψη…

Παρασκευή 22 Φλεβάρη. Το nest guard είναι προϊόν της google. Μια συσκευή σαν κούπα του καφέ, που συντονίζει κάμερες ασφαλείας (για σπίτια ή γραφεία), και αισθητήρες κίνησης (της ίδιας εταιρείας, στο πακέτο «nest secure» – ασφαλής φωλιά…). Ας πούμε: ένας απ’ τους must εξοπλισμούς, που εισάγουν στην εποχή του internet of things. Βγήκε στην αγορά το 2017.

Στις αρχές του μήνα η εταιρεία (η google, το ξαναλέμε…) όλο χαρά ανακοίνωσε ότι έκανε την συσκευή voice-controlled. Ελεγχόμενη φωνητικά. Όχι μόνο τα νέα μοντέλα – αλλά κι εκείνα που είχαν ήδη εγκατασταθεί. Πράγμα που σήμαινε: είχαν ενσωματωμένο μικρόφωνο· αλλά η εταιρεία (η google, τρίτη και τελευταία φορά) δεν το είχε αναφέρει.

Οι ήδη χρήστες του nest guard άκουσαν τη λέξη «μικρόφωνο» για τον ηλεκτρονικό φύλακά τους πρώτη φορά μόλις στις αρχές του μήνα, απ’ την ανακοίνωση της εταιρείας. Που καμάρωνε ότι τώρα το nest guard είναι συμβατό με την άλλη μηχανή / συσκευή «οικιακής βοήθειας», την google assistant. «Μικρόφωνο»; «Μικρόφωνο είπατε»; Γιατί η εταιρεία δεν το ανέφερε τόσο καιρό στις διαφημίσεις και στα προσπέκτους, έστω σαν «μη ενεργό»;

Η εταιρεία πιάστηκε με την γίδα στην πλάτη: είχε ενσωματωμένο μικρόφωνο στην «κούπα ασφαλείας», αλλά κράτησε κρυφή την ύπαρξή του. «Α, συγγνώμη που το ξεχάσαμε» απάντησε η εταιρεία μετά την κατακραυγή που ακολούθησε την αποκάλυψη. «Δεν ήταν ενεργό… Άλλωστε… (είπε η εταιρεία) … τέτοιοι φύλακες πρέπει οπωσδήποτε να έχουν ένα μικρόφωνο, για να συλλαμβάνουν ύποπτους ήχους, όπως για παράδειγμα το σπάσιμο ενός τζαμιού».

Μπααα!… Η google απλά εξαπάτησε τους πελάτες της. Κράτησε κρυφή την ύπαρξη του μικροφώνου, το οποίο ήταν ενεργότατο (χωρίς, όμως, να ανταποκρίνεται σε φωνητικές εντολές) για να κάνει ένα πλούσιο αρχείο φωνών. Το χρειαζόταν για να βελτιώσει το λογισμικό της για την προφορική επικοινωνία της μηχανής με τους χρήστες; Αυτό είναι η πιο αθώα εξήγηση – η μεθόδευση, όμως, παραμένει βρώμικη. Όπως σχολίασε κάποιος:

Αν είχα τέτοιο πράγμα στο σπίτι μου και ανακάλυπτα ότι η μεγαλύτερη διαφημιστική εταιρεία του κόσμου έχει κρύψει ένα μικρόφωνο στο σπίτι μου επί ένα χρόνο, θα γινόμουν έξαλλος!

Δεν είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται ότι το ψηφιακό μηχανικό «οικοσύστημα» δεν ελέγχεται απ’ τους χρήστες του, αλλά μόνο απ’ τους κατασκευαστές του – με ότι αυτό σημαίνει. Δεν είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται πως κάθε βήμα (ηλεκτρονικής) μηχανοποίησης της καθημερινής ζωής είναι καλά σχεδιασμένο απ’ τους κατασκευαστές του· και οι πελάτες είναι, απλά, οι χρήσιμοι ηλίθιοι, αφού υποκύπτουν στα «μάγια» της ευκολίας και της ταχύτητας, χωρίς να αναρωτιούνται ποιο είναι το τίμημα γι’ αυτούς τους δούρειους ίππους.

Δεν φαίνεται, όμως, να θυμώνουν πολλοί· ή ο θυμός τους εξατμίζεται γρήγορα. Είναι κοινότοπο ότι όλοι πια (εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις…) κρατάνε τον ψηφιακό ρουφιάνο που λέγεται «έξυπνο τηλέφωνο» πιο σφικτά από οτιδήποτε άλλο, άψυχο ή έμψυχο – και δεν δείχνουν διατεθειμένοι να τον αφήσουν κι ας μάθουν χίλιες φορές ότι τους κατασκοπεύει.

Ένα μικρόφωνο παραπάνω που η άλλη άκρη του βρίσκεται σε κάποια εταιρικά clusters; Never mind. Ο καπιταλισμός ομορφαίνει την ζωή…

Το προχωρημένο τέλος της τωρινής

Τρίτη 19 Φλεβάρη. Με τον τρόπο του δεν θα μπορούσε να το πει καλύτερα. Είναι ο Ren Zhengfei, ιδιοκτήτης και πρόεδρος της Huawei, που απ’ την μια εμφανίζεται σαν η ναυαρχίδα της κινεζικής υπεροχής στην τωρινή φάση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, και απ’ την άλλη το φόβητρο για τον αμερικανικό καπιταλισμό:

… Δεν υπάρχει τρόπος να μας σταματήσουν οι ηπα. Ο κόσμος δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς εμάς, αφού είμαστε οι πιο αναπτυγμένοι. Ακόμα κι αν οι ηπα πείσουν περισσότερα κράτη να μην χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία μας για κάποιο διάστημα, μπορούμε να μικρύνουμε το επιχειρηματικό μέγεθός μας όσο χρειάζεται.

Όμως αν τα φώτα σβήσουν στη Δύση, η Ανατολή θα συνεχίσει να λάμπει. Κι αν ο Βορράς σκοτεινιάσει, θα υπάρχει πάντα ο Νότος. Η Αμερική δεν αντιπροσωπεύει τον κόσμο. Η Αμερική αντιπροσωπεύει μόνο ένα μέρος του κόσμου…

Αν ο καπιταλισμός, σα σύστημα παγκόσμιας εκμετάλλευσης και κυριαρχίας, είχε στόμα και φωνή, αυτή σήμερα θα ήταν του κυρ Ren Zhengfei. Μέσα σε 8 χρόνια η εταιρεία του υπερδεκαπλασίασε τα έσοδά της: από 6,3 δις δολάρια το 2009, σε 69,4 δισ το 2017. Σχεδόν τετραπλασίασε τα 5G δίκτυά της: από 9,4 δις το 2009 σε 34,3 δις το 2017· και αύξησε 13 φορές τον τζίρο της σε φορητές συσκευές, από 2,3 δις το 2009 σε 27,3 δις το 2017. Κι αυτά πριν 2 χρόνια σ’ έναν στρατηγικό κλάδο αιχμής. Από τότε ως σήμερα το «τραίνο» έχει αυξήσει εντυπωσιακά την ταχύτητά του. Κι αν η Ουάσιγκτον θέλει να το εκτροχιάσει, πρέπει να βρει αν υπάρχει κάποιος «κενός χώρος» στον πλανήτη για κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει.

Στην καπιταλιστική χωροταξία των αρχών του 20ου αιώνα (δηλαδή στο που και πως βρίσκονταν οι ζώνες καπιταλιστικής κυριαρχίας) μπορούσε κανείς να ελπίζει ότι, ακόμα και στο ευρωπαϊκό έδαφος, θα μπορούσε να αποφύγει τις άμεσες πολεμικές συνέπειες της (τότε) όξυνσης των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων. Και έτσι έγινε χοντρικά: ο πόλεμος ήταν μάχες χαρακωμάτων, «κάπου μακριά» απ’ τις πόλεις· και το βίωμά του στα μετόπισθεν ήταν η έλλειψη των αντρών στρατεύσιμης ηλικίας απ’ την καθημερινότητα· και η επιστροφή όσων επιζούσαν συχνά σακατεμένων…

Έχει πάψει να είναι έτσι – προ πολλού…