Tag: διάστημα

Συμμαχία στο φεγγάρι

Τετάρτη 17 Μάρτη. Πριν μια βδομάδα και κάτι, στις 9 Μάρτη, ο Zhang Kejian εκ μέρους της «κινεζικής εθνικής υπηρεσίας διαστήματος» (CNSA) και ο Dmitry Rogozin εκ μέρους της ρωσικής Roscosmos υπέγραψαν διακρατική συμφωνία συνεργασίας για την κατασκευή και την λειτουργία ενός «διεθνούς σταθμού έρευνας στη σελήνη»: μια κοινή βάση επί του εδάφους, τεχνοεπιστημονική και όχι μόνο.

Με τόσους δορυφόρους να περιστρέφονται γύρω απ’ την γη, κι όλο και μεγαλύτερη στρατηγική σημασία τέτοιων δορυφόρων και για στρατιωτική χρήση, το διάστημα έχει γίνει de facto πεδίο αναμέτρησης στον οξυνόμενο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Και το φεγγάρι είναι η πιο κοντινή «διαστημική ήπειρος» που πρέπει να κατακτηθεί.

Το ψοφιοκουναβιστάν πρόλαβε πέρυσι να αναγγείλει το «πρόγραμμα Άρτεμις» για τον εποικισμό της σελήνης ως το 2024… «Εποικισμός» δεν σημαίνει απλά την δημιουργία κάποιας βάσης, αλλά την κατάκτηση «ζωνών ασφαλείας» στο φεγγάρι. Δηλαδή την εξασφάλιση πως από εκεί δεν θα μπορεί κάποιος να «σημαδέψει» αμερικανικούς στόχους (χερσαίους ή διαστημικούς). Αν και υπήρχε απ’ το ’90 και μετά συνεργασία μεταξύ της Nasa και της Roscosmos σε διαστημικά προγράμματα, η Ουάσιγκτον επέκλεισε την Μόσχα απ’το «πρόγραμμα Άρτεμις». Η συμφωνία με το Πεκίνο είναι η ρωσικη απάντηση.

Το Πεκίνο έχει ένα ήδη καλά εξελιγμένο διαστημικό πρόγραμμα: στις 23 Νοέμβρη του 2020 εκτόξευσε στο φεγγάρι ένα ρομποτικό όχημα (Chang’e 5) που προσεδαφίστηκε στη σκοτεινή πλευρά στις 1 Δεκέμβρη, μάζεψε σχεδόν 2 κιλά δείγματα του εδάφους και επέστρεψε στη γη στις 16 Δεκέμβρη. Αυτή ήταν η 5η κινεζική αποστολή εξερεύνησης του φεγγαριού, η πρώτη με συγκέντρωση και μεταφορά δειγμάτων του εδάφους… Και, αυτό έχει ενδιαφέρον, ήταν η πρώτη ανθρώπινη διαστημική αποστολή τέτοιου είδους απ’ το 1976, όταν παρόμοια δουλειά είχε κάνει το σοβιετικό Luna 24. Μπορεί κανείς να φανταστεί τις τεχνολογικές εξελίξεις απ’ το 1976 ως το 2020 και το γιατί η κινεζική επιχείρηση είναι (αυτή η στιγμή) η πιο άρτια τεχνολογικά, παρότι δεν έχει κάνει ακόμα ανθρώπινο πάτημα στο φεγγάρι.

Αλλά ο διαστημικός ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός που έχει ξεκινήσει ήδη δεν θα μοιάζει καθόλου με τον αμερικανο-ρωσικό των δεκαετιών του 1960 και του 1970. Τότε το φεγγάρι αυτό καθ’ αυτό ήταν αδιάφορο σαν «αξία χρήσης», είχε συμβολική σημασία, και το κύριο ζήτημα ήταν η ανάπτυξη των διηπειρωτικών πυραύλων (για πολεμική χρήση)· συνεπώς τα «διαστημικά προγράμματα» ήταν η εντυπωσιακή και για ευρεία κατανάλωση βιτρίνα τους ανταγωνισμού για την πυραυλική τεχνολογία. Τώρα όλος ο χώρος απ’ την γη ως τη σελήνη έχει αποικιοποιηθεί και αποικιοποιείται καπιταλιστικά· και κάποιου είδους «πόλεμοι στο διάστημα», ας πούμε καταστροφή δορυφόρων ή επιθέσεις έξω απ’ την ατμόσφαιρα προς την επιφάνεια της γης, δεν είναι επιστημονική φαντασία.

Μ’ αυτά τα δεδομένα το Πεκίνο έχει μεγάλες φιλοδοξίες. Όχι μόνο σχεδιάζει να δημιουργήσει μια «ειδική οικονομική ζώνη» γης-σελήνης ως το 2050 (άρα μόνιμες «μετακινήσεις» ανάμεσά τους) αλλά επίσης να προσθέσει έναν διαστημικό κλάδο στους «δρόμους του μεταξιού». Αυτό σημαίνει ότι θα προσφέρει συνεργασίες και ανταλλάγματα σε όλους τους συμμάχους της στην ασία, στην αφρική και στη λατινικη αμερική, ώστε να εγκατασταθούν εκεί διάφοροι γήινοι σταθμοί διαστημικής χρήσης.

Το βέβαιο είναι πως όταν οι δυτικοί ακούνε ότι «το Πεκίνο σχεδιάζει μέχρι τότε να…» ανατριχιάζουν. Αφενός επειδή έχουν καταλάβει ότι το κινεζικό καθεστώς έχει τους πόρους (ανθρώπους και χρήμα) για να κάνει πραγματικότητα σχέδια μαμμούθ. Αφετέρου επειδή πετυχαίνει αυτούς τους στόχους νωρίτερα απ’ τα ανακοινωμένα χρονοδιαγράμματα.

Η υπογραφή της διαστημικής συνεργασίας μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου έχει θορυβήσει την Ουάσιγκτον· αλλά κανείς εκεί δεν πρέπει να ξαφνιάστηκε. Τώρα θα μπορούν να προσθέτουν στον κατάλογο της επικινδυνότητας των rivals και το «…θα μας πέσουν στο κεφάλι!!…»

(φωτογραφία πάνω: Η υπογραφή. Κάτω: το Chang’e 5 μάλλον σε γραφιστική αναπαράσταση).

Η προσελήνωση

Παρασκευή 12 Απρίλη. Ο στρατηγικός σύμμαχος (το φασιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς…) απέτυχε χτες να προσεληνώσει το Beresheet του: πήγε και τράκαρε πάνω στο φεγγάρι… Ήταν «ματιασμένο» φαίνεται το ισραηλινό διαστημόπλοιο. Είναι φανερό γιατί: αν πετύχαινε η αποστολή θα ήταν το ισραήλ το τέταρτο κράτος που ακουμπάει το φεγγάρι. Όμως ο αντ’ αυτού (υπουργός σύμπαντος και διαστήματος – αργομισθία του κερατά δηλαδή…) το ξεκαθάρισε: η ελλάδα σύντομα θα προσεληνώσει δικό της όχημα, και θα είναι η 4η στη σειρά που θα κάνει κάτι τέτοιο. Σύμμαχοι σύμμαχοι λοιπόν, αλλά όχι να μας φάνε και τη σειρά, ε;

Η ασταμάτητη μηχανή προβληματίστηκε μ’ αυτήν την ευχάριστη είδηση. «Με δικό του όχημα» το ελλαδιστάν; «Με δικό του όχημα»;;;; Κι ύστερα άρχισαν να την ζώνουν τα φίδια για το κρυφό νόημα του «με δικό του όχημα». Είναι φράση κλισέ, βγαλμένη απ’ την εργασιακή εμπειρία χιλιάδων στα μέρη μας. Για delivery μιλούσε ο αντ’ αυτού!!! Το ελλαδιστάν θα κάνει delivery φακέλους, σουβλάκια και τσιγάρα στους 3 πρώτους (κίνα, ρωσία, ηπα) που θα φτιάξουν βάσεις στο φεγγάρι!!!

Αλί και τρισαλί brothers on wheels! «Με δικό μας όχημα» θα γίνεται το δρομολόγιο απ’ τη γη στο φεγγάρι! Turbo παπιά – να κοκορεύονται οι ντόπιοι εθνικόφρονες αφέντες με όλο τους το δίκιο…

Διαστημικές φιλοδοξίες 1

Δευτέρα 4 Μάρτη. Θα μπορούσε να θεωρηθεί γελοίο ή απλά «επιστημονική φαντασία». Αλλά όχι… Εκτός απ’ τους βυθούς των θαλασσών (που έχουν εποικιστεί μέσω της διεθνούς νομοθεσίας περί «ζωνών αποκλειστικής εκμετάλλευσης» / αοζ, αλλά έχουν πολύ περισσότερα να δώσουν, στο βαθμό που δημιουργηθούν οι κατάλληλες τεχνικές)· πέρα απ’ την αρκτική και την ανταρκτική που έχουν μπει ήδη (ειδικά η αρκτική) στο ρεπερτόριο της «μοιρασιάς» και των συγκρούσεων γι’ αυτήν, τι άλλο θα μπορούσε να είναι «νέες ήπειροι» με την υλική έννοια του όρου, για καπιταλιστική αξιοποίηση; Ποιες «νέες ήπειροι» εκεί ψηλά περιμένουν τους κατακτητές τους και, κατά συνέπεια, θα γίνουν αιτίες αναμετρήσεων;

Το διάστημα – φυσικά! Ωστόσο η λέξη «διάστημα» είναι ασαφής, χωρίς συγκεκριμένη μορφή, γεμάτη πολύ μακρινούς ήλιους. Όχι! Για την καπιταλιστική αξιοποίηση υπάρχουν πάντα συγκεκριμένη στόχοι μέσα σ’ αυτό το αχανές κενό. Και πρώτη πρώτη αυτή η κοντινή πέτρα: η σελήνη. Δεν είναι βέβαια κάτι για αύριο. Αλλά τα «αύριο» στις καπιταλιστικές διαδικασίες δεν είναι τόσο μακρινής διάρκειας όσο νομίζουμε συνήθως. Να πως έχουν τα πράγματα.

Νωρίς νωρίς, μόλις το 1966 (πριν μισό αιώνα και κάτι) η συνέλευση του οηε εξέδωσε ένα ψήφισμα / απόφαση, που απαγορεύει την ιδιοκτησία ουράνιων σωμάτων από οποιονδήποτε… Κράτος, εταιρεία, ιδιώτη… Πρόωρο (θα λέγατε) – και παρήγορο… αν προσφέρουν παρηγοριά αποφάσεις κρατών που μπορεί εύκολα να αλλάξουν…

Το 2015 (μόλις πριν 3 – 4 χρόνια) ο τότε αμερικάνος πρόεδρος Obama υπέγραψε νόμο (που είχε ψηφιστεί πριν από γερουσία και βουλή στις ηπα) που αναγνωρίζει την ιδιωτική κυριότητα σε πρώτες ύλες που έχουν εξαχθεί από ουράνια σώματα. Θεωρήθηκε «επαναστατικός νόμος» (κι αν χάνετε την μία καπιταλιστική επανάσταση μετά την άλλη εδώ είμαστε για να σας παρηγορήσουμε!)· και, σαν νόμος, «η μεγαλύτερη αναγνώριση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στην ιστορία». (Δεν νοιώσατε μια μικρή ανατριχίλα τώρα;)

Μέχρι την επόμενη: γιατί ο νόμος αυτός σέβεται ακόμα την οηέδικη απόφαση του ’66, και ΔΕΝ αναγνωρίζει (αμερικανική) κυριότητα ή αποκλειστικότητα ή ιδιοκτησία επί οποιουδήποτε ουράνιου σώματος. Αναγνωρίζει όμως αυτό: αν καταφέρετε ω yankies και πάτε «ως εκεί» (όπου το «εκεί» είναι το φεγγάρι ή κομήτες ή αστεροειδείς ή οτιδήποτε άλλο) το οποίο «εκεί» παραμένει εκτός ιδιοκτησίας (σας)· κι αν καταφέρετε να σκάψετε και να φορτώσετε τα υλικά για να μεταφερθούν πίσω (στην γήινη επιχειρήσή σας), τότε είστε ιδιοκτήτες των υλικών. Σε απλά εληνικά: δεν σας ανήκει το έδαφος· σαν ανήκουν όμως όσα πάρετε από «εκεί».

Συνεπώς, για τους αμερικάνους υπηκόους, δύο ζητήματα απομένουν: πρώτον να «πάνε εκεί» (π.χ. στη σελήνη), να σκάψουν, και να φέρουν πίσω το «πράμα»· ή, πιο σωστά, να στείλουν στη σελήνη ρομποτικά οχήματα / εκσκαφείς και διαστημικά (ρομποτικά ή μη) φορτηγά, που να κάνουν τις μεταφορές· και, δεύτερον, στο «εκεί» που θα διαλέξουν να μην υπάρχουν άλλοι, οπότε θα αρχίσουν τα κλωτσομπουνίδια· ρομποτικά ή μη… Διότι τότε, αφού πέσουν αρκετά και δυνατά τέτοια (όχι μόνο «εκεί» αλλά και «εδώ»…) κάποια στιγμή εκείνη η ωραία οηέδικη απόφαση του ’66 θα τελειώσει: θα «συμφωνηθούν» σύνορα – και «εκεί».…

(Φυσικά στο Πεκίνο χαμογελούν ειρωνικά με τις αμερικανικές φιλοδοξίες για εξορύξεις στη σελήνη: “εδώ δεν καταφέρανε να φτιάξουν ένα αξιοπρεπές δίκτυο γρήγορων τραίνων· τα ορυχεία στον ουρανό τους έλειπαν”… θα λένε στο πολιτμπιρό…)

Διαστημικές φιλοδοξίες 2

Δευτέρα 4 Μάρτη. Πιθανότατα να συνεχίζετε να τα θεωρείτε όλα αυτά fiction. Έστω. Μπορείτε όμως, σαν «άσκηση σκέψης» έστω, να βάλετε στο ίδιο περίγραμμα τα εξής:

Α) Την σαφώς δύσκολη τεχνικά προσεδάφιση κινεζικού ρομποτικού διαστημικού οχήματος plus στη «σκοτεινή» πλευρά του φεγγαριού (για να το πούμε διαφορετικά: στο μισό φεγγάρι το Πεκίνο έχει ήδη ένα τεχνικό προβάδισμα, είτε πρόκειται για εξορύξεις είτε πρόκειται για σχολικές εκδρομές…)

Β) Την «εμμονή» του γνωστού κυρίου Elon Musk στο ιδιωτικά χρηματοδοτούμενο «διαστημικό πρόγραμμα» Space X. Κάποιοι μπίζνεμεν δεν ξεπλένουν απλά χρήμα. Κινούνται στρατηγικά. Βάζουν τον «ιδιωτικό τομέα» μπροστά απ’ τα κρατικά προγράμματα της αμερικανικής nasa – επειδή «εκεί» (ή «από εκεί») έχει εξασφαλιστεί η ιδιωτική ιδιοκτησία…

Γ) Ο ευρωπαϊκός οργανισμός διαστήματος (esa) ανακοίνωσε πριν ένα μήνα «επιστημονικό πρόγραμμα» ερευνών και εφαρμογών ώστε να αρχίσουν εξορύξεις στη σελήνη το 2025 (μια χρονιά που, το ευχόμαστε, είναι μέσα στο προσδόκιμο της ζωής σας). Το ευρωπαϊκό, διαστημικό, σεληνιακό 2025 (που σαν χρονολογία έχει γίνει διάσημο απ’ το «made in china 2025»…) μπορεί να μην ευδοκιμήσει με την ακρίβεια που υπονοεί. Η πρόθεση, πάντως, δείχνει την τάση.

Το «πολύτιμο» πέτρωμα προς μεταφορά και αξιοποίηση λέγεται γερόλιθος – (και τα αστειάκια περισσεύουν, ε;…). Ο γερόλιθος είναι ένα στρώμα χώματος, σκόνης, βότσαλων και μικρών πετρών που σκεπάζει την επιφάνεια της σελήνης, σε πάχος έως και 4 μέτρα. Στο οποίο (οι γήινοι) έχουν εντοπίσει όχι χρυσάφι ή διαμάντια (όπως τότε, στις «μεγάλες κατακτήσεις»…) αλλά μεγάλες συγκεντρώσεις του ισότοπου ήλιον-3. Το ήλιον-3 παρουσιάζεται σαν το άγιο δισκοπότηρο της μελλοντικής παραγωγής ενέργειας: το απόλυτο (καθαρό) υλικό για πυρηνικές σχάσεις.

Να σας προσγειώσουμε; Με ήλιον-3 ή χωρίς το φεγγάρι μια χαρά δείχνει για εγκαταστάσεις ρομποτικών βάσεων πυραύλων. Μην βάλετε, λοιπόν, το χέρι σας στη φωτιά ότι θα πεθάνετε σε βαθιά γεράματα και το φεγγάρι θα είναι ακόμα αυτό που ξέρετε…

Απλά, όπως μερικά απολιθώματα προσπαθούν να κουκουλώσουν τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς τους πίσω από «κοινά καλά» (όπως το φυσικό αέριο…) έτσι και οι προπορευόμενοι «οραματιστές» κουκουλώνουν ανάλογους μεγασχεδιασμούς με εξωτικά «κοινά καλά»: με σκόνη από γερόλιθο.

Απομένει (για όχι απεριόριστο χρόνο!) να φανεί ποιοι γήινοι παραμυθιάζονται με τι – με ότι σημαίνει αυτό.

(φωτογραφία: Αυτή θρυλική πρώτη πατημασιά ανθρώπου στην επιφάνεια της σελήνης έγινε πάνω στον γερόλιθο. Θα μπορούσε να είναι και οικοδομικό υλικό εκεί· εδώ, όμως, δεν λείπουν τέτοια…)