Year: 2018

Ιμπεριαλιστικές βιτρίνες σε έξαψη

Πέμπτη 20 Δεκέμβρη. Στο χάρτινο Sarajevo υποδείξαμε έγκαιρα και σαν συμπέρασμα της ανάλυσής μας τις διπλές και τριπλές ατζέντες των κρατών / αφεντικών. Ενώ οι ιμπεριαλιστικές «γραμμές» μπορούν (και πρέπει) να εντοπίζονται μέσα απ’ την αντι-καπιταλιστική, εργατική ανάλυση και όχι μόνο μέσα απ’ την ειδησειογραφία, οι τακτικές κινήσεις που τις προωθούν μπορεί, πράγματι, να προκαλούν σύγχιση. Είτε επειδή η πρόκληση σύγχισης είναι ο στόχος. Είτε επειδή σε κάθε εθνοκρατικό σχηματισμό συγκρούονται αντίπαλες τακτικές (με τον ίδιο, ωστόσο, στρατηγικό στόχο). Είτε επειδή γίνεται ήδη πληροφοριακός / αποπληροφοριακός πόλεμος. Είτε επειδή οι πρωταγωνιστές σνιφάρουν. Είτε επειδή ο καιροσκοπισμός είναι αναπόφευκτο στοιχείο της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού.

Στην μικρή, καθημερινή κλίμακα των γεγονότων δημιουργούνται και βάλτοι. Κινούμενη άμμος. Το συριακό πεδίο μάχης έχει μετασχηματιστεί οριστικά, και οι παρενέργειες αυτού του μετασχηματισμού ήταν μεν μερικές φορές απρόβλεπτες στην κάθε φορά συγκεκριμένη έκφανσή τους, όχι όμως και ανεξήγητες. Θα περίμενε κανείς, για παράδειγμα, το 2015 ή το 2016 ότι η σαουδαραβική χούντα μπορεί να περιθωριοποιηθεί;

Ενώ το μπλοκ της Αστάνα (και κάθε μέλος του χωριστά) δείχνει συμπαγές στις κινήσεις του, στην αντίπαλη μεριά, την μεριά του άξονα, είτε αφορά την Ουάσιγκτον, είτε αφορά το Τελ Αβίβ, είτε αφορά το Ριάντ, οι σπασμωδικές κινήσεις είναι αντικειμενικό γεγονός. Οι άσχετοι με την καπιταλιστική ιστορία δύο αιώνων μπορεί να εκπλήσσονται μ’ αυτό… Ώστε μπορεί να υπάρχει και τακτική ασάφεια λόγω αδυναμίας, και μάλιστα διαρκείας; Ε, ναι! Δεν το ξέρετε; Συγγνώμη: αυτό δεν είναι πρόβλημα της Ιστορίας!!!

Δεν σημαίνει μια τέτοια ιστορική φάση ότι δεν θα υπάρξει ανασύνταξη του άξονα… Δεν θα είναι εύκολη (αλλιώς θα είχε πραγματοποιηθεί!) αλλά θεωρητικά θα ήταν λάθος να αποκλειστεί. Προς το παρόν ωστόσο, και επειδή υπάρχει μια ασυμμετρία στις εξελίξεις, η ασταμάτητη μηχανή είναι υποχρεωμένη να παρακολουθεί συστηματικά και όσο πιο κριτικά γίνεται. Το κυριότερο, πάντα: χωρίς να μην υποτιμάει τη νοημοσύνη σας.

(Ακόμα κι αν αυτή η υποτίμηση φαίνεται λυτρωτική…).

Keep in touch.

Xi και παντεσπάνι

Πέμπτη 20 Δεκέμβρη. Όσοι περίμεναν ότι στην προχθεσινή του ομιλία (στο κόμμα του) ο κινέζος πρόεδρος Xi Jinping θα έκανε κάποια «ανοίγματα» προς τις ηπα (αλλά και την ε.ε.) απογοητεύτηκαν. Ο λόγος του αποδείχθηκε αφιερωμένος στην επιβεβαίωση του «σοσιαλισμού με κινεζικά χαρακτηριστικά» και του κεντρικού ρόλου του κράτους στην (καπιταλιστική, αν και δεν λέγεται έτσι!) ανάπτυξη.

Εκείνο που τρομάζει είναι ότι στο project “made in china 2025” περιλαμβάνονται γενναίες επιδοτήσεις σε κινεζικές επιχειρήσεις τεχνολογικής καινοτομίας. Ο Xi επιβεβαίωσε ότι έτσι θα γίνει… Φυσικά, για τον δυτικό καπιταλισμό, κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν είναι άγνωστο, αλλά έχει αναπτυχθεί σε «λεπτεπίλεπτες» μεθόδους κρατικής ενίσχυσης συγκεκριμένων καπιταλιστικών ή και συγκεκριμένων επιχειρήσεων («εθνικοί πρωταθλητές» ονομάζονται…) ώστε να παριστάνει (ελάχιστα πειστικά…) ότι είναι κάτι άλλο.

Το πρόβλημα είναι να συμβαίνει το ίδιο στον κινεζικό καπιταλισμό. Με τεράστιους (κρατικούς) πόρους και τεράστια διανοητική βάση. Αν μέσα σε 11 χρόνια, απ’ το 2008 ως το 2018, ο κινεζικός καπιταλισμός έφτασε στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, τότε άλλη μισή δεκαετία και…

Έχει ενδιαφέρον ότι στην επιχειρηματολογία του το κινεζικό καθεστώς χρησιμοποιεί πράγματι δόσεις απ’ την σκέψη του Μαρξ. Για παράδειγμα κατηγορεί τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις (επί Γκορμπατσόφ) στην ε.σ.σ.δ. σαν αντιμαρξιστικές και καταστροφικές, επειδή (κατά τον «σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά») πρέπει να προηγηθεί η αναδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης και οι όποιες αλλαγές στο (πολιτικό) «εποικοδόμημα» να ακολουθήσουν μετά, όταν «οι συνθήκες είναι ώριμες». Μ’ αυτήν την προσέγγιση δικαιολογεί την εφαρμογή (ελεγχόμενων) «οικονομικών μεταρρυθμίσεων» χωρίς ανάλογη «πολιτική φιλελευθεροποίηση». Το επανέλαβε ο Xi προχτές.

Ωστόσο οι αποδείξεις της επιτυχίας ή της αποτυχίας του «κινεζικού» καπιταλιστικού μοντέλου δεν βρίσκονται στην μαρξιστική φιλολογία! Βρίσκονται στην παγκόσμια αγορά / αρένα. Και όπως είναι λογικό το Πεκίνο δεν σκοπεύει να χάσει την πρώτη θέση (με ότι αυτή σημαίνει) στον παγκόσμιο καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας, εξουσίας και πλούτου επειδή η πρωτιά έχει κι άλλους διεκδικητές.

“Σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά» λοιπόν… Εν τω μεταξύ οι κινηματικοί φοιτητές ριζοσπαστικών μαρξιστικών ομάδων συλλαμβάνονται – και εξαφανίζονται…

(φωτογραφία: Δεν καταλαβαίνουμε τι γράφουν τα πανό ούτε που έχει τραβηχτεί. Συνεπώς την δημοσιεύουμε με κάποιες εύλογες επιφυλάξεις – η πλαστοποίηση έχει πολλά και μακριά ποδάρια. Πάντως το σχετικό άρθρο αναφερόταν στην καταστολή νεαρών μαρξιστών αμφισβητιών του «σοσιαλισμού με κινέζικα χαρακτηριστικά»…)

Απαισιοδοξία της σκέψης…

Τετάρτη 19 Δεκέμβρη. Κάποτε έπιασαν φωτιά τα καμαρίνια ενός θεάτρου. Ένας κλόουν βγήκε στη σκηνή για να ειδοποιήσει τον κόσμο. Ο κόσμος νόμισε ότι πρόκειται για νούμερο και τον χειροκρότησε. Ο κλόουν επανέλαβε την προειδοποίηση ακόμα πιο δραματικά, και το κοινό τον χειροκρότησε ακόμα πιο έντονα.

Γι’ αυτό νομίζω ότι ο κόσμος κάποτε θα καταστραφεί μέσα στη γενική επευφημία όλων όσων θα καταστραφούν μαζί του, επειδή θα νομίζουν ότι πρόκειται για αστείο.

Soren Kierkegaard, Either/Or, 1843

Να κατέχεις ή να φαίνεσαι;

Τετάρτη 19 Δεκέμβρη. Αγοράζεις κάτι (ρούχα, παπούτσια, κατά προτίμηση). Το πηγαίνεις σπίτι σου. Το φοράς. Αυτοφωτογραφίζεσαι μ’ αυτό. Ανεβάζεις την φωτογραφία σου στα social media. Και την άλλη μέρα το επιστρέφεις…

Μια πολύ πρόσφατη έρευνα αγοράς στην αγγλία έδειξε ότι 9% του «δείγματος» (2.002 ενήλικοι μεταξύ 35 και 44 χρονών), περισσότερο οι άντρες παρά οι γυναίκες, απολαμβάνουν την φωτογραφική, social media-tion επίδειξη ψευδο-αγορών τους. Αν η έρευνα περιλάμβανε και νεότερες ηλικίες, που «κυκλοφορούν» μαζικά στο instagram, η αναλογία θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη.

Στον ανταγωνισμό τους οι online έμποροι ρούχων έχουν καθιερώσει την τακτική «δοκίμασέ το πριν το πληρώσεις». Οι πελάτες δοκιμάζουν στο σπίτι τους αυτό που παρήγγειλαν ηλεκτρονικά, και είτε το κρατούν πληρώνοντάς το, είτε το επιστρέφουν. Ή… φωτογραφίζονται μ’ αυτό – και το επιστρέφουν.

Έχει επιτρέψει αυτή η εμπορική τακτική κάτι σαν την εκδίκηση των καταναλωτών που επιβαρύνουν με κόστη το online εμπόριο ρούχων απλά για να απολαύσουν το μοστράρισμα μπροστά στην φωτογραφική μηχανή / καθρέφτη / ψηφιακό socializing; Είναι αυτή η καταναλωτική πρακτική μια ιεροσυλία στην έννοια και στην ιστορική θέσμιση της ατομικής ιδιοκτησίας; Ή, μήπως, πρόκειται για την γυμνή και χωρίς προσχήματα ανάδειξη του σκληρού πυρήνα της (ιδέας της) ατομικής ιδιοκτησίας (ειδικά για τους μικροαστούς), που δεν είναι άλλος απ’ την επίδειξη;

Υποτίθεται ότι η έννοια της «αξίας χρήσης» (και, κατά συνέπεια, της ιδιοκτησίας πάνω σε αξίες χρήσης) ήταν στέρεη και πραγματιστική. Όταν, όμως, η μόδα είναι να φωτογραφίζει κανείς το burger που παρήγγειλε (πριν το δαγκώσει) και να κανονιοβολεί την ηλεκτρονική social media-tion του/της με την εικόνα του, ακόμα κι αυτή η σχετικά ταπεινή αξία χρήσης (το φαγητό) αποκτάει και μια διάσταση ανταλλακτικής αξίας: ανταλλαγής συμβόλων. Θυμάται τότε κανείς ότι στα τραπέζια της αριστοκρατίας (και, αργότερα, της ανώτερης αστικής τάξης) το φαγητό δεν ήταν απλά «ανάλωση τροφής με σκοπό την χόρταση». Αλλά και επίδειξη, ανταλλαγή συμβόλων, σημείων. Και ίσως καταλάβει ότι η σύγχρονη μόδα του «γκουρμέ» είναι, κυρίως, η σημειωτική αναπαράσταση κάποιας μυθικής «αριστοκρατίας της γεύσης» προσιτής πια στους μικροαστούς και στους νέους μεσοαστούς (που είναι νεόπλουτοι μικροαστοί) χάρη στην μηντιακή προβολή της, παρά η αναζήτηση της χόρτασης με καλή γεύση. Ένα είδος “κοινωνικής ανόδου” μέσα απ’ το συμβολικό στομάχι τους…

Για τους μικροαστούς ορισμένα είδη ατομικής ιδιοκτησίας (απ’ τα ρούχα τους ως τις προσόψεις των σπιτιών τους, τα έπιπλά τους, τις τουαλέτες τους, κλπ) είχαν από πάντα ισχυρή συμβολική αξία, πέρα από την (και καμμιά φορά ενάντια στην) αξία χρήσης τους. Η γενικευμένη εικονικότητα, η ψηφιακή αναπαράσταση, έχουν πλατύνει και επιταχύνει την σημειωτική ανταλλαγή, την κυριαρχία του φαίνεσθαι πάνω στο είναι / γίγνεσθαι, το συμβολικό αλισβερίσι.

Δημιουργούνται πια και online εταιρείες «ενοικίασης» ρούχων και λοιπών συμβόλων – προς selfie. Αν αυτό θέλει ο πελάτης, τότε…

Γκλίτσα και συνέπεια

Τετάρτη 19 Δεκέμβρη. Συνεπείς στην ένταξή τους στον άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ, Αθήνα και Λευκωσία είπαν «ναι» χτες, σε ψήφισμα του οηε που καταδικάζει την «στρατιωτικοποίηση της αυτόνομης δημοκρατίας της Κριμαίας και την πόλης της Σεβαστούπολης, καθώς και τμημάτων της Μαύρης Θάλασσας και της Θάλασσας της Αζοφικής».

Το ψήφισμα:

– εξακολουθεί να θεωρεί την χερσόνησο της Κριμαίας ουκρανικό έδαφος·

– κατηγορεί την Μόσχα για την μεταφορά στρατού, όπλων αλλά και ασκήσεις στη χερσόνησο·

– κατηγορεί την Μόσχα για την στρατιωτικοποίηση τμημάτων της Μαύρης Θάλασσας και της Αζοφικής και αεροναυτικές ασκήσεις και εκεί·

– καταδικάζει την Μόσχα για την κατασκευή της γέφυρας πάνω απ’ το στενό του Kerch·

– και καλεί την ρωσική ομοσπονδία να… κλπ κλπ κλπ…

Σε αντίθεση με άλλα (πολλά , εδώ και δεκαετίες) ψηφίσματα που αφορούν την κατοχή της Παλαιστίνης, που καταλήγουν σε κάποια συρτάρια (αν όχι σκουπιδοτενεκέδες) αυτό, τέτοιους καιρούς, μπορεί να αξιοποιηθεί όμορφα κι ωραία. Τεχνικά δεν είναι πιθανό να επιτεθεί οποιοσδήποτε για να “απελευθερώσει” την Κριμαία. Μπορεί, όμως, κάλλιστα, να αυξήσει τις περιπολίες του στη Μαύρη Θάλασσα· και στο Αιγαίο… – έχουμε πει γιατί.

Μια ψήφος είναι μια ψήφος. Η Αθήνα και η Λευκωσία θα μπορούσαν, φυσικά, να απέχουν, όπως έκανε η πλειοψηφία των κρατών μελών του ρημαδο-οηε. Το γεγονός ότι ψήφισαν “ναι” μπορεί να τελειώσει εκεί. Όμως δεν θα πάρει ο ελληνικός ιμπεριαλισμός τις όποιες αποφάσεις. Άλλοι θα τις πάρουν.

Πριν την «πετυχημένη (όπως διατράνωσε η εθνική δημαγωγική ενότητα) επίσκεψη Τσίπρα στη Μόσχα» το ελληνορθόδοξο αρχιτραγάτο Istanbul έκανε πάσα στους αρχιτράγους της ουκρανίας, για να αρχίσουν το σπρωξίδι με τους αρχιτράγους της Μόσχας. Μετά, το ελλαδιστάν (και η Λευκωσία) ευλόγισαν οποιοδήποτε σπρωξίδι στη γραμμή Εύξεινος Πόντος – Αιγαίο…

Ελληνικός ιμπεριαλισμός στα τέλη των ’10s: τρίβονται αυτοί στη γκλίτσα ή η γκλίτσα ψάχνει τις πλάτες τους;

Άξονας και παραλλαγή

Τετάρτη 19 Δεκέμβρη. Αφού «εγκαινίασε τον στρατηγικό διάλογο» ψοφιοκουναβιστάν-ελλαδιστάν ο «κόκκινος Κατρού» ανέλαβε και κάποια θελήματα. Σαν τέτοιο κρίνουμε την προχθεσινή «τριμερή συνάντηση» των υπ.εξ. Αθήνας, Λευκωσίας και Ραμάλα.

Αυτό που λέγεται «παλαιστινιακή αρχή» και εκπροσώπησε στο meeting ο «υπουργός εξωτερικών Ριάντ Μαλκί» είναι, ως γνωστό, ένα δοσιλογικό παλαιστινιακό φέουδο, που συνεργάζεται με το κατοχικό / απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ, με αντάλλαγμα ένα μπαντουστάν (στη Ραμάλα) και την εκ των έσω αστυνόμευση των παλαιστίνιων στη δυτική Όχθη. Τι θα μπορούσε να κουβεντιάσει αυτή η «αρχή» με το ελληνικό και νοτιοκυπριακό μέλος του άξονα;

Η σχετική ελληνική ανακοίνωση έσπασε ρεκόρ γελοιότητας: …Οι τρεις υπουργοί και οι αντιπροσωπείες τους διερεύνησαν τις δυνατότητες τριμερούς συνεργασίας σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, όπως ο τουρισμός, ο αγροτικός τομέας, η ανανεώσιμη ενέργεια, ο πολιτισμός και η εκπαίδευση…

“Τουρισμός”; ΚΑΝΕΙΣ δεν μπαίνει και δεν βγαίνει απ’ τις ανοικτές φυλακές της δυτικής Όχθης χωρίς την άδεια, την επίβλεψη (και τον ελεεινό έλεγχο…) του Τελ Αβίβ!!!… (Για την Γάζα δεν υπάρχει καν θέμα…)

“Αγροτικός τομέας”; Οι παλαιστίνιοι αγρότες της δυτικής Όχθης χάνουν διαρκώς τα χωράφια τους, είτε επειδή τα καταλαμβάνει ο στρατός για να κτιστούν γειτονιές εποίκων, είτε επειδή οι δραστήριοι έποικοι καταστρέφουν συστηματικά τις καλλιέργειες…

“Ανανεώσιμη ενέργεια”; Μπα; Θα κάνει το ελλαδιστάν εξαγωγή ανεμογεννητριών στη δυτική Όχθη;

“Πολιτισμός και εκπαίδευση”; Θα πρέπει να αφορά τις δολοφονίες πιστιρικάδων διαδηλωτών στη Γάζα αλλά και στη δυτική Όχθη. Γιατί δεν πάνε σχολείο-σπίτι και σπίτι-σχολείο τα κωλόπαιδα;

(φωτογραφίες: Αν και θολές δείχνουν ματ εν δράσει. Παλαιστινιακά ματ… Που; Στη Χεβρώνα, στη δυτική Όχθη, εναντίον μικρής αντι”κυβερνητικής” διαδήλωσης.

Όλα κι όλα: ακόμα και ο ο πιο άθλιος δοσίλογος δικαιούται (είναι υποχρεωμένος δηλαδή) να έχει την αστυνομία του…)

Paris burning!

Τρίτη 18 Δεκέμβρη. Είναι απίστευτο ότι με ένα πολύ ισχυρό δολάριο και, πρακτικά, χωρίς πληθωρισμό, με τον απ’ έξω κόσμο γύρω μας να ανατινάζεται, με το Παρίσι να καίγεται και την Κίνα να γονατίζει, η fed [η ομοσπονδιακή αμερικανική τράπεζα] συνεχίζει ακόμα να σκέφτεται μια αύξηση των επιτοκίων. Αδράξτε την νίκη!!!

Είναι το ψόφιο κουνάβι που θριαμβολογεί, τιτιβίζοντας – ως συνήθως. Ο προκάτοχός του (απ’ τους συντηρητικούς) αμερικάνος πρόεδρος Μπους ο Β είχε κάνει τον (ελάχιστο) κόπο να ανέβει στο κατάστρωμα ενός αεροπλανοφόρου, την πρωτομαγιά του 2003, για να διακηρύξει θριαμβευτικά ότι «αποστολή εξετελέσθη» αναφορικά με την εισβολή στο ιράκ. Άλλαξαν οι καιροί: ο τωρινός αμερικάνος πρόεδρος πανηγυρίζει για τη «νίκη» με τις πιτζάμες του, τιτιβίζοντας…

Νίκησαν οι united states of america στο ιράκ το 2003; Το 2018 δεν το λέει κανείς ούτε για αστείο… Νίκησαν οι united states of america το 2018; Δεν χρειάζεται να περάσουν όχι χρόνια αλλά ούτε καν ώρες: σε διάφορα σημεία του πλανήτη καγχάζουν.

Αλλάζουν οι καιροί… Ίσως ο επόμενος νικητής να αυτοανακηρυχτεί τέτοιος εκεί που ακόμα και οι αυτοκράτορες πήγαιναν μόνοι τους… Χωρίς καν να τιτιβίσει: οι αισθητήρες του «είδους υγιεινής» στο οποίο θα κάθεται θα αντιληφθούν την διάθεσή του, και θα την κοινοποιήσουν…

Ο αιώνιος «Νιαγάρας» της Ιστορίας θα φροντίσει για τα υπόλοιπα…

Τόκιο με κυνόδοντες

Τρίτη 18 Δεκέμβρη. Η πιο στρατηγική διακύδευση για τις ηπα μετά το ξέσπασμα του Β παγκόσμιου πολέμου ήταν η κυριαρχία τους στον Ειρηνικό – την οποία απειλούσε ο γιαπωνέζικος ιμπεριαλισμός / μιλιταρισμός. Τις σκληρές και κρίσιμες μάχες στον Β παγκόσμιο πόλεμο ο αμερικανικός στρατός δεν τις έδωσε ούτε σε ευρωπαϊκό ούτε σε βορειοαφρικανικό έδαφος. Τις έδωσε στον Ειρηνικό. Η μεταπολεμική μυθολογία για την ανωτερότητα του αμερικανικού στρατού (με δύο ατομικές βόμβες κατά αμάχων…) εκεί κτίστηκε. Και αργότερα εκεί κατέρρευσε: στο βιεντάμ.

Υπήρξε όμως μια πραγματική, στρατηγική με κεφαλαία γράμματα, νίκη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στον δυτικό Ειρηνικό, τότε: ο στρατός του κατέλαβε την ιαπωνία, και – μεταξύ 1945 και 1952 – υπό τον στρατηγό Douglas MacArthur, αναδιάρθρωσε το ιαπωνικό κράτος με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι για πάντα ακίνδυνο. Το 1947 επέβαλε στους ιάπωνες ένα «ειρηνιστικό σύνταγμα» στο οποίο διατυπώνεται ρητά η απαγόρευση του να έχει το Τόκιο στρατό με επιθετικές δυνατότητες και εξοπλισμό.

Εβδομήντα χρόνια μετά είναι κοινότοπη η διαπίστωση ότι κανένας ιμπεριαλισμός δεν εμποδίζεται με «νόμους» και “συμφωνίες” (ο «κρυφός» εξοπλισμός, κάτω απ’ τις απαγορεύσεις της συμφωνίας των Βερσαλιών, υπό τον Χίτλερ, θα αρκούσε σαν μια παλιά απόδειξη. Η αμερικανική απόσυρση απ’ την INF είναι μια πιο πρόσφατη). Το μόνο εμπόδιο που θα μπορούσε να υπάρξει στον (με ιμπεριαλιστικούς προσανατολισμούς) επανεξοπλισμό του ιαπωνικού κράτους είναι οι ίδιοι οι ιάπωνες. Ωστόσο η αμερικανική στρατιωτική «κατοχή» (με την μορφή βάσεων) που, υποτίθεται, εγγυάται την «ασφάλεια» του ιαπωνικού κράτους / κεφάλαιου (έτσι ώστε να μην χρειάζεται δικό του στρατό) μπορεί να γίνει βασικό επιχείρημα υπέρ του να αποκτήσει τέτοιον! Στην εποχή του ψοφιοκουναβικού Ηροστρατικού «ο κόσμος καίγεται και εμείς πανηγυρίζουμε» δεν θα ήταν παράξενο ο γιαπωνέζικος εθνικισμός / μιλιταρισμός να σκουπίσει τον ειρηνισμό, ακόμα κι αν αυτός ο τελευταίος είναι εξίσου εχθρικός απέναντι στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό όσο και στον ιαπωνικό…

Το γεγονός είναι ότι η ακροδεξιά κυβέρνηση Abe «σκέφτεται» να μετατρέψει τα πλωτά ελικοπτεροφόρα του ιαπωνικού «αμυντικού» στρατού (φωτογραφία πάνω), σε αεροπλανοφόρα. Η προφανής δικαιολόγηση είναι «η αντιμετώπιση της κινεζικής απειλής» – χωρίς, όμως, καταφυγή στην αμερικανική στρατιωτική ομπρέλλα. Ο υπολογισμός είναι πονηρός: αν η Ουάσιγκτον (που έχει τον τελευταίο λόγο) το επιτρέψει, τα αεροπλάνα της δουλειάς θα είναι 50, 60, μπορεί και 100 αμερικανικά f-35…

Πράγμα που φέρνει την Ουάσιγκτον στο εξής σταυροδρόμι: αν το ψόφιο κουνάβι σκοπεύει να διαφημίσει τις «ακόμα περισσότερες δουλειές για τους αμερικάνους εργάτες» (δηλαδή για τις πολεμικές του βιομηχανίες) τότε η μιλιταριστική αναβάθμιση του Τόκιο είναι ένα εξαιρετικά ευχάριστο νέο! Απ’ την άλλη μεριά όμως, όσο περισσότερο αναβαθμίζεται στρατιωτικά ο ιαπωνικός ιμπεριαλισμός, τόσο «σκληρότερος» σύμμαχος θα είναι· ή, μπορεί, ποιος ξέρει, να πάψει να είναι σύμμαχος καν και καν…

Παρότι η εθνικιστική ρητορική στην ιαπωνία εξακολουθεί να δείχνει σαν «απειλή» το Πεκίνο (ή/και την Πγιονγκγιάνγκ) τα ιαπωνικά αφεντικά το ξέρουν καλά: ο ιστορικός τους αντίπαλος βρίσκεται στην άλλη μεριά του Ειρηνικού. Το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ έχει προσπαθήσει ήδη να ρυμουλκήσει το Τόκιο – χωρίς ορατά αποτελέσματα ως τώρα….

Όμως, καθώς ο 4ος παγκόσμιος πόλεμος οξύνεται σταθερά, θα γίνουν παράξενα πράγματα τα επόμενα χρόνια· στον Ειρηνικό και στην ανατολική / νοτιοανατολική Ασία, όπως και αλλού. Είναι να μην ξυπνήσει το τέρας του μιλιταρισμού. Αν αυτό συμβεί οι «κανόνες» αλλάζουν.

Και στην ιαπωνία έχει ξυπνήσει για τα καλά.

Πεκίνο με τριαντάφυλλα…

Τρίτη 18 Δεκέμβρη. Σήμερα ο κινέζος πρόεδρος Xi Jinping πρόκειται να μιλήσει σε ειδική σύνοδο του «κινεζικού κομμουνιστικού κόμματος»· και όλα τα φώτα των αναλυτών και των μελετητών της οικονομικής / εμπορικής διάστασης του 4ου παγκόσμιου είναι στραμμένα πάνω του. Όχι άδικα. Άμεσα ή έμμεσα ο Xi, μιλώντας (αυτό αναμένεται) για τις άμεσες οικονομικές κινήσεις του κινεζικού καπιταλισμού (στην επέτειο των 40 χρόνων απ’ την εκκίνηση των καπιταλιστικών “μεταρρυθμίσεων” στην κίνα…) θα φρεσκάρει το έδαφος των εκτιμήσεων για το πως θα κινηθεί το Πεκίνο έναντι των ηπα. Το project “made in china 2025”, που έχει πανικοβάλλει την Ουάσιγκτον, θα μείνει ως έχει στις ράγες του, ή θα αλλάξει χαρακτηριστικά, σαν παρηγοριά στο ψόφιο κουνάβι;

Είναι ένα απ’ τα άθλια ενδιαφέροντα της εποχής: τα μεροκάματα των αναλυτών που βγαίνουν ελπίζοντας ότι ο κινεζικός καπιταλισμός “θα κάνει πίσω”… Αν μια φορά οι ενδοκαπιταλιστικές συγκρούσεις δεν καθορίζονται από “νόμους” σαν το ιαπωνικό σύνταγμα, δέκα φορές δεν εικονογραφούνται με λόγους και λογύδρια σε κομματικά συνέδρια. Εξαιρούνται, φυσικά, τα μονόπρακτα και τα τιτιβίσματα αμερικάνων που αγχώνονται να πανηγυρίσουν (ανύπαρκτες) νίκες.

Εκείνο που πολλοί περιμένουν απ’ την σημερινή ομιλία του Xi είναι ένα μεγαλύτερο «άνοιγμα» του καπιταλισμού στην κίνα στις «ξένες επενδύσεις», ώστε να καλμάρουν οι φόβοι (αμερικανικοί αλλά και ευρωπαϊκοί) απέναντι στο ενδεχόμενο ενός «made in china 2025» εντελώς made by china. Εκείνο που η καπιταλιστική ιστορία δείχνει είναι, ωστόσο, εντελώς διαφορετικό: το ερώτημα δεν είναι το «πως», αλλά μόνο το «πότε» της τελικής αναμέτρησης.

Και το Πεκίνο (απ’ όσο μπορεί να καταλάβει η ασταμάτητη μηχανή) ίσως χρειάζεται ακόμα 2 ή 3 χρόνια…

Ίσως.

… αλλά μπορεί και αγκάθια

Τρίτη 18 Δεκέμβρη. Εν τω μεταξύ η υπόθεση της Meng Wanzhou, ceo της huawei (και κόρης του ιδρυτή και προέδρου της εταιρείας) παραμένει σε limbo. Δεν είναι προφυλακισμένη μεν (στον Καναδά), αλλά της έχει απαγορευτεί η έξοδος απ’ την επικράτεια, ενώ της έχει επιβληθεί ένα μεγάλο σαν νούμερο (αλλά ασήμαντο για την περιουσία της) ποσό εγγύησης. Νομίζουμε ότι ακόμα κι αν η Wanzhou μπορούσε να δραπετεύσει απ’ τον καναδά (έχει όλα όσα χρειάζονται για κάτι τέτοιο: λεφτά) δεν θα το κάνει. Όχι πια: είναι διεθνές «σημείο συστροφής»…

Επειδή η κινεζική κοινωνία είναι καπιταλιστικότατη και αναπτυγμένη, είναι πολύ περισσότερο συγκινησιακά επιρρεπής σε προσωποποιημένες ιστορίες παρά σε πολύ σοβαρότερα μεν αλλά κάπως απρόσωπα ζητήματα. Με δυο λόγια η σύλληψη και η κράτηση της Meng Wanzhou έχει αγγίξει πολύ περισσότερες χορδές στην κίνα απ’ ότι, ας πούμε, ο «εμπορικός πόλεμος» με τις ηπα. Αυτό που εκκρεμεί να αποφασίσουν τα καναδικά δικαστήρια είναι το αν θα εκδοθεί (ή όχι) στις ηπα. Αν γίνει το πρώτο (προϊόν της συνεννόησης μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόντρεαλ…) την περιμένει πολύχρονη φυλάκιση. Κι αυτό θυμώνει τον “απλό” κινέζο που (τι παράξενο!) το έχει εύκολο να ταυτιστεί με μια ομοεθνή του δισεκατομμυριούχο. (Ή, για να το πούμε αλλιώς, το καθεστώς το έχει εύκολο να τον πείσει..)

Η υπόθεση (θυμίζουμε) αφορά, τυπικά, την παραβίαση από κάποια θυγατρική της huawei των αμερικανικών (μονομερών) κυρώσεων κατά της Τεχεράνης… Ουσιαστικά αφορά την παγκόσμια τεχνολογική πρωτοκαθεδρία της huawei στο ιερό δισκοπότηρο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης: τα επικοινωνιακά δίκτυα 5G. Ακόμα και το τυπικό της ιστορίας είναι «σκανδαλώδες» – και εμπλέκει πολλά απ’ τα επίδικα του 4ου παγκόσμιου πολέμου. Όσο για το ουσιαστικό; Καταλαβαίνετε…

Ως τώρα διασταυρώνονται διεθνώς διάφορες εκτιμήσεις, πιθανολογήσεις, προβοκατόρικες ή όχι, δημαγωγικές ή μη, για την εξέλιξη της ιστορίας. Η ασταμάτητη μηχανή είναι μικρή και «αμήχανη» για να εμπλακεί σ’ αυτές. Ωστόσο διαπιστώνει ότι το κινεζικό καθεστώς έχει πράγματι δυνατότητες ασύμμετρων απαντήσεων αν η Wanzhou εκδοθεί, τελικά, στις ηπα. Κι αυτό είναι ενδιαφέρον: αν όχι κάτι άλλο μας μαθαίνει την σύγχρονη καπιταλιστική συνθετότητα… (Προς το παρόν δεν θα πούμε περισσότερα).

Όπως συμβαίνει ήδη με την δολοφονία και το κομμάτιασμα του Khashoggi, έτσι και η (ουσιαστικά) απαγωγή της Wanzhou έχει εκείνο το χαρακτηριστικό που διαολίζει τους ιστορικά και πολιτικά άσχετους που παριστάνουν τα «βαριά πεπόνια» της ανάλυσης: είναι αφόρητα personalized κι ωστόσο (ίσως ακριβώς γι’ αυτό) είναι ζητήματα που επιτρέπουν (ή επιβάλλουν) πολλές “ουρές” στον εξελισσόμενο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Η προσωποποιημένη συμπύκνωση των αντιθέσεων μοιάζει “πρωτόγονη” για τον καπιταλισμό του 21ου αιώνα, και από αρκετές απόψεις είναι όντως τέτοια. Αυτό, ωστόσο, δεν την κάνει λιγότερο λειτουργική· ακόμα κι αν η λειτουργικότητα της περιορίζεται στην προσφορά προσχημάτων.

Άλλωστε, οι προσωποποιημένες συμπυκνώσεις τέτοιου είδους, με τον όποιον “πρωτογονισμό” τους, δεν είναι το μοναδικό απ’ τα αναγκαστικά “πίσω” στα μπρος – πίσω της σύγχρονης καπιταλιστικής ιστορίας…

Αλλά τι λέμε τώρα; Παρακολουθεί κανείς στα σοβαρά;

Εδώ έχουμε εκλογές: νεκροί εναντίον πεθαμένων, στο ντέρμπι του κάτω κόσμου…