Tag: πετρέλαια

Παιχνίδια με τον διάολο 2

Κυριακή 31 Μάρτη. Να τι αποδεικνύει ένα μόνο πρόσωπο (υπάρχουν, φυσικά, πολύ περισσότερα!): ο αμερικάνος υπ.εξ. Mike Pompeo. Ο καλοδιαφημισμένος στα μέρη μας plus 1 της συμμορίας των τριών (Αθήνα – Λευκωσία – Τελ Αβίβ).

Πριν γίνει υπ.εξ. ο «πομπηίας» είχε περάσει για ενάμισυ χρόνο απ’ το πόστο του διευθυντή της c.i.a. (τον προσέλαβε το ψόφιο κουνάβι τον Γενάρη του 2017 – ως τον Απρίλη του 2018). Αλλά δεν είναι αυτό το βασικό προσόν του. Η «προίκα» του είναι η επαγγελματική σταδιοδρομία του: για πολλά χρόνια υποδιευθυντής της Sentry International, μιας εταιρείας που φτιάχνει εξοπλισμό άντλησης πετρελαίου και αερίου, θυγατρικής του μεγάλου αμερικανικού ομίλου Koch – με ακροδεξιές πολιτικές προτιμήσεις (η οικογένεια Koch). Ο «πομπηίας» είναι «άνθρωπος» του Koch, πράγμα που του εξασφάλισε και την εκλογή του σαν βουλευτή. Ο «πομπηίας» ανέλαβε με την υπουργοποίησή του την διαχείριση / διεκπεραίωση εκείνου που είχε αναλάβει πριν απ’ αυτόν ο επίσης «πετρελαιάνθρωπος» Rex Tillerson σαν υπ.εξ., αλλά είτε δεν μπορούσε είτε δεν ήθελε να το κάνει.

Να πως εξέθεσε την αποστολή του μιλώντας σε αμερικανικό κοινό πριν 2 βδομάδες (στις 12 Μάρτη του 2019) στο ετήσιο ενεργειακό συνέδριο CERAweek στο Huston του Τέξας (η δική μας «αποκωδικοποίηση» στη συνέχεια):

… Βρισκόμαστε πια σε μια νέα εποχή ανακαλύψεων, που η ιστορία θα την θυμάται σαν μεγάλη κοινωνική αλλαγή, και παγκόσμια αλλαγή. Αντί να πλέουμε σε μακρινές περιοχές, κάνουμε ανακαλύψεις εδώ ακριβώς, στις ηπα, κάτω απ’ τα πόδια μας. Η «επανάσταση του σχιστολίθου» [σ.σ.: της εκμετάλλευσης του σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου] αλλάζει την ζωή των αμερικάνων και όλου του κόσμου…. Μόλις πριν μια δεκαετία ζούσαμε σ’ έναν κόσμο απ’ όπου έπρεπε να εισάγουμε το 60% των αναγκών μας σε πετρέλαιο, και τώρα έχουμε ξεπεράσει το όριο της ενεργειακής ανεξαρτησίας… και υπάρχει ένα ακόμα πιο λαμπρό μέλλον μπροστά μας.

… Κι έτσι θέλω να έρθω στο βασικό θέμα, στο τι σημαίνει η καινούργια μας ενεργειακή αφθονία για την αμερικανική εξωτερική πολιτική… Είναι πολύ απλό: η αφθονία μας σε πετρέλαιο μας επιτρέπει να βοηθήσουμε τους φίλους μας να έχουν ενεργειακή διαφοροποίηση. Δεν θέλουμε οι ευρωπαίοι σύμμαχοί μας να εξαρτώνται απ’ το ρωσικό αέριο του nord stream 2 όπως δεν θέλουμε να εξαρτιώμαστε εμείς απ’ το πετρέλαιο της βενεζουέλας…

… Η αλήθεια είναι, κι εδώ βρίσκεται το κουμπί: δεν εξάγουμε απλά αμερικανική ενέργεια, εξάγουμε το εμπορικό μας σύστημα στους φίλους και εταίρους μας… Το μοντέλο μας έχει σημασία τώρα, στ’ αλήθεια, περισσότερο από ποτέ στην ιστορία του ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων…

… Η κυβέρνηση Trump δουλεύει σκληρά, στηριγμένη στη βαθιά πεποίθηση ότι πρέπει να απλώσουμε τα αμερικανικά συμφέροντα βελτιώνοντας τα εργαλεία των διπλωματών μας, ειδικά τα εργαλεία της αμερικανικής ενεργειακής αφθονίας…

Είπε κι άλλα ο «πομπηίας» στις 12 Μάρτη. Για την κίνα, την ρωσία, το ιράν, την συρία, την βενεζουέλα: οι «κακοί προμηθευτές» (ή, στην περίπτωση του Πεκίνου, ο «κακός» που εμποδίζει τους γειτονές του να αναθέσουν σε αμερικανικές εταιρείες την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων). Τι είναι, όμως, αυτό που εννοεί; Πρόκειται, απλά, για ένα ακόμα επεισόδιο «εμπορικού πολέμου», όπως ας πούμε η αμερικανική σόγια ή τα αμάξια;

Παιχνίδια με τον διάολο 3

Κυριακή 31 Μάρτη. Όχι… Σε πρώτο χρόνο η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη «πετρελαϊκή αυτάρκεια» των ηπα – μια εκστρατεία που ξεκίνησε σταδιακά απ’ τα ‘00s – και, στη συνέχεια, η «ενεργειακή αφθονία» (που άρχισε να κορυφώνεται απ’ το 2012 και μετά, όταν ο Obama ανακήρυξε την εκμετάλλευση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων σε «εθνική προτεραιότητα») είναι, κυρίως, ζήτημα γεωπολιτικής ηγεμονίας.

Το πρώτο και πιθανότατα το σημαντικότερο που θέλει να κρατήσει η Ουάσιγκτον είναι τον διεθνή κύκλο κυκλοφορίας του δικού της «εθνικού» νομίσματος, του δολαρίου, ως πετρο-δολαρίου· με (προτιμώμενη) συμμετοχή του Ριάντ και των υπόλοιπων πετροδικτατοριών της αραβικής χερσονήσου· αλλά εν ανάγκη και χωρίς αυτές. Καθώς η «ενέργεια» είναι βασικό καπιταλιστικό εμπόρευμα, το νόμισμα με το οποίο γίνονται οι αγοραπωλησίες υδρογονανθράκων είναι de facto νόμισμα γενικών διεθνών συναλλαγών· αλλά και αποθεματικό νόμισμα.

Μεσοπρόθεσμα (αυτή είναι η διατυπωμένη από καιρό γνώμη μας) η «ενεργειακή χειραφέτηση» της Ουάσιγκτον απ’ την αραβική χερσόνησο μπορεί να εξελιχθεί και σε «γεωπολιτική χειραφέτηση» (αν συμφωνήσει και το φασιστικό καθεστώς του Τελ Αβίβ): τότε οι πετροχούντες θα ξαναγίνουν αμμόλοφοι… Εν τω μεταξύ όμως το ψοφιοκουναβιστάν ασκεί μια επιθετική έως βίαιη «εξωτερική πολιτική» εξαγωγών του πετρελαίου και του (υγροποιημένου) φυσικού αέριου του προκειμένου να κρατήσει το δολάριο σε όσο μεγαλύτερη διεθνή κυκλοφορία γίνεται. Κι αυτό, πέρα απ’ αυτές καθεαυτές τις αμερικανικές εξαγωγές, μπορεί να ενισχυθεί και από οποιαδήποτε «συμμαχική παραγωγή» υδρογονανθράκων τιμολογείται σε δολάρια… Απ’ την στιγμή, πάντως, που η Ουάσιγκτον “επαν-εθνικοποίησε” ουσιαστικά τόσο την εξόρυξη υδρογονανθράκων  όσο και την προώθηση της κυκλοφορίας των πετροδολαρίων, ένα είναι το βέβαιο σύνθημα: θάνατος στους ανταγωνιστές!

Τον Οκτώβρη 2011 η τότε διοίκηση Obama δημιούργησε το «γραφείο ενεργειακών πηγών» (bureau of energy resources, ΒΕR), με 6 υποδιευθύνσεις, εκ των οποίων η μία αφορά την ευρώπη, το “δυτικό ημισφαίριο” και την αφρική (θεωρώντας τα, προφανώς, μια ενιαία ενεργειακή ενότητα), μια ακόμα αφορά την μέση Ανατολή και την ασία, ενώ μια τρίτη την προπαγάνδα και τις προβλέψεις. Θεωρείται κάτι σαν “στρατηγείο”, κάτι σαν “ενεργειακό πεντάγωνο” των ηπα.

Ωστόσο δεν υπάρχει κανένας νόμος της φύσης ή του καπιταλισμού που να εξασφαλίζει ότι αυτή η τακτική, που συμπυκνώνεται στο «καταστρέφω ή μπλοκάρω τις ενεργειακές εξαγωγές των ανταγωνιστών μου – ενισχύω τις δικές μου και των στενών συμμάχων μου» είναι και θα παραμείνει μονοπώλιο της Ουάσιγκτον!!! Μπορούν, κάλιστα, να την εφαρμόσουν (για τα δικά τους συμφέροντα) και οι ανταγωνιστές της… Και αυτό ακριβώς κάνουν. Προς το παρόν με μισο-ήπιο τρόπο…

Ο κρυφός πόλεμος στη Σαχάρα

Επαναφέρουμε αυτό το ντοκυμαντέρ (του al Jazeera), που είχαμε αναρτήσει στο παρελθόν, αυτή τη φορά υποτιτλισμένο. (Ευχαριστούμε Ευ.!) Στην άγνωστη αλλά κοντινή αφρική γίνεται ένα μέρος του 4ου παγκόσμιου πολέμου. Και δεν θα ήταν άχρηστο να ξέρετε τουλάχιστον τα βασικά, πριν μάθετε για κάποια «ελληνική συμμετοχή» σε κάποια «ειρηνευτική αποστολή» εκεί, μιας και στους πολέμους όλοι χωράνε.

Το ντοκυμαντέρ δεν πρέπει να ειδωθεί σαν η απόλυτη αλήθεια (πως θα ήταν δυνατόν;) αλλά μάλλον σε μια πρώτη προσέγγιση σ’ αυτά που συμβαίνουν εκεί. Θυμηθείτε μόνο αυτό: «Ελέγχω πρώτες ύλες» σημαίνει (για ένα κράτος) είτε ότι τις εκμεταλλεύονται οι επιχειρήσεις μου για λογαριασμό τους· είτε ότι εμποδίζουν άλλους (τους ανταγωνιστές) να κάνουν κάτι ανάλογο…

(Απ’ την Δευτέρα το video αυτό θα υπάρχει στο vid(e)oc…)

Χρυσάφι 4

Σάββατο 2 Φλεβάρη. Τοποθετώντας το βενεζουελάνικο χρυσάφι (όχι μόνο τους λίγους τόνους που είναι η καβάτζα του καθεστώτος Μαδούρο αλλά τα μεγάλα «όχι αξιοποιημένα» κοιτάσματα) μέσα στη γενική, παγκόσμια αναδιάρθρωση των συσχετισμών νομισματικής δύναμης, μπορούμε να διατυπώσουμε μια «αιρετική» θέση. Όπως έχουν κάνει οι ηπα απ’ το 2003 (με ή χωρίς συμμάχους) σε ότι αφορά μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου (ιράκ, λιβύη) έτσι και με τα βενεζουελάνικα μεγάλα κοιτάσματα χρυσού, το αμερικανικό κράτος / κεφάλαιο επιδιώκει να τα κρατήσει έξω ή στα όρια της παγκόσμιας αγοράς. Είτε σαν μελλοντική δική του «εφεδρεία», είτε σαν «εκτός νόμου» (αλλά «εντός δύναμης») τροφοδοσία επιλεγμένων συμμάχων… Εννοείται πως το ίδιο ακριβώς ισχύει και τα «μεγαλύτερα στον κόσμο» (αν και ακριβά στην εξόρυξη) πετρελαϊκά αποθέματα του Καράκας…

Αυτή είναι μια θέση (σε ότι αφορά και αφορούσε από τότε το πετρέλαιο) που είχαμε διατυπώσει ήδη απ’ το 2003 (στο χάρτινο Sarajevo), ενάντια σ’ όλη την παγκόσμια και ντόπια αντιαμερικανική σοφία, που έλεγε μονότονα ότι οι αμερικάνοι εισβάλλουν στο ιράκ για να του πάρουν τα πετρέλαια. Είχαμε υποστηρίξει μοναχικά και σκανδαλωδώς τότε (όπως υποστηρίζουμε και τώρα) πως αν η Ουάσιγκτον ήθελε τα ιρακινά πετρέλαια τότε (ή τα βενεζουελάνικα τώρα) απλά θα τα αγόραζε. Ήθελε (γράφαμε) το ανάποδο: να κρατήσει την ιρακινή πετρελαϊκή παραγωγή έξω (ή στα όρια) της παγκόσμιας αγοράς. Όπως έκανε απ’ το 1991 ως το 2003 με τις «κυρώσεις» – αλλά δεν μπορούσε πια να συνεχίσει. Να τα κρατήσει εκτός αγοράς είτε για να μην πέσουν σημαντικά οι τιμές (κάτι που θα έκανε αδύνατη την εκμετάλλευση του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου, που είναι ακριβή), είτε σαν πολεμικά αποθέματα – για λογαριασμό της.

Αποδείχθηκε ότι είχαμε δίκιο: οι αμερικανικές πετρελαϊκές δεν πήραν τα ιρακινά πετροπήγαδα απ’ το 2004 και μετά· αντίθετα, πρώτα η κατοχή και ο αντικατοχικός αγώνας και στη συνέχεια ο μεθοδευμένος «εμφύλιος» σουνιτών – σιιτών κράτησε την ιρακινή παραγωγή χαμηλά, σε τεχνολογικά πρωτόγονες συνθήκες. Ίσια ίσια για να συμπληρώνουν ο isis και οι ypg (στη συρία) τα έσοδά τους.

Στο ίδιο στόχαστρο βρίσκεται (απ’ την αμερικανική σκοπιά) και η Τεχεράνη· για τους ίδιους λόγους… Έχει μπει και το Καράκας, plus το χρυσάφι…

Πυρετός κυρώσεων 1

Τρίτη 6 Νοέμβρη. Είναι αλήθεια ότι το ψόφιο κουνάβι είχε απειλήσει πριν λίγους μήνες ότι θα επιβάλει τόσο σκληρή τιμωρία στην Τεχεράνη (στην πραγματικότητα: στους πετροπελάτες της) ώστε να μηδενιστούν οι εξαγωγές πετρελαίου (!!) Όμως αυτή η απειλή συνδεόταν άμεσα με την δυνατότητα της πετροχούντας του Ριάντ να αυξήσει την δική της παραγωγή ώστε να υπάρξει εναλλακτική λύση (για τους πελάτες της Τεχεράνης).

Ένας τέτοιος λογαριασμός ήταν εκτός πραγματικότητας. Πρώτον επειδή το Ριάντ δεν μπορούσε να αυξήσει τόσο την παραγωγή του. Και δεύτερον επειδή για μια σειρά πελάτες της Τεχεράνης (ας πούμε την ινδία) το ιρανικό πετρέλαιο έχει μικρότερα κόστη μεταφοράς σε σχέση με το σαουδαραβικό. Επιπλέον το Πεκίνο, η Άγκυρα και η Σεούλ, εκτός απ’ το κόστος, απέρριπταν τους αμερικανικούς εκβιασμούς.

Αλλά οι “εξαιρέσεις” που παραχώρησε η Ουάσιγκτον σε 8 κράτη (μεταξύ των οποίων και το ελλαδιστάν), που τους επιτρέπουν να εισάγουν ιρανικό πετρέλαιο, είναι αφενός για μικρότερες ποσότητες (απ’ ότι ως χτες) και δεύτερον για ένα εξάμηνο. Υποθέτουμε ότι η αυστηρή υπερδύναμη θέλει να (παριστάνει ότι) ελέγχει το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου.

Αυτές οι εξαιρέσεις δίνουν το περιθώριο στο ιρανικό καθεστώς να πανηγυρίζει ότι “οι ηπα ηττήθηκαν” (επειδή δεν επέβαλαν καθολική απαγόρευση). Αλλά τέτοια κορδώματα είναι περισσότερο ενέσεις ηθικού για εσωτερική κατανάλωση παρά η ακριβής πραγματικότητα. Με δεδομένο ότι οι εξαγωγές πετρελαίου (και φυσικού αερίου) αντιστοιχούν στο 80% των εσόδων της Τεχεράνης από εξαγωγές, το να πέσουν απ’ τα 2.125.000 βαρέλια την ημέρα (ο μέσος όρος εξαγωγών το 2017) στα 1.000.000 βαρέλια απο εδώ και στο εξής, θα σημαίνει ετήσια μείωση εσόδων γύρω στα 30 δισεκατομύρια δολάρια (ανάλογα με την τιμή). Είναι ένα ποσό που θα λείψει απ’ το ιρανικό καθεστώς, χωρίς καμμία αμφιβολία.

Ωστόσο, επειδή μιλάμε για σύγκρουση μεταξύ μπλοκ κρατών, και επειδή η Τεχεράνη δεν είναι πλέον “μόνη της”, θα δοκιμαστούν (with a little help from friends…) διάφορα κόλπα – ας τα ονομάσουμε «λαθρεμπόριο», με την τυπική και όχι την ηθική έννοια της λέξης. Ένα απ’ τα κλειδιά της αμερικανικής τιμωρίας είναι το κατά πόσον μπορεί όντως να ελέγχει τις ποσότητες πετρελαίου που θα εξάγονται, όταν οι πληρωμές δεν θα γίνονται σε δολάρια ή μέσω του swift…

Κι εκεί είναι που οι εξελίξεις τρέχουν γρηγορότερα απ’ τις αμερικανικές κυρώσεις. Εφόσον Μόσχα και Πεκίνο έχουν σε λειτουργία «κλώνους» του swift που δεν ελέγχονται απ’ την Ουάσιγκτον, κι εφόσον η ε.ε. έχει αποφασίσει να κάνει κάτι αντίστοιχο, το πιθανότερο είναι ότι οι πωλήσεις του ιρανικού πετρελαίου θα πέσουν μεν, όχι όμως στο δραματικό βαθμό που θα ήθελε η Ουάσιγκτον.

Γίνεται, σ’ αυτήν την ιστορική στιγμή, ένα είδος οικονομικού ανταρτοπολέμου – απέναντι στην Ουάσιγκτον…

Θαλάσσιες ενεργειακές αγωνίες

Τρίτη 2 Οκτώβρη. … Οι ΗΠΑ έχουν την δυνατότητα, με το ναυτικό τους, να σιγουρέψουν ότι οι θαλάσσιοι δρόμοι είναι ανοικτοί και, αν χρειαστεί, να τους μπλοκάρουν… να εξασφαλίζουν ότι η δική τους ενέργεια δεν φτάνει στις αγορές…

Αυτά είπε ο αμερικάνος υπ.εσ. Ryan Zinke μιλώντας σ’ ένα ενεργειακό συνέδριο στην Πενσυλβάνια την περασμένη Παρασκευή. Και αυτοί που «η δική τους ενέργεια δεν…» είναι η Μόσχα. Με δυο λόγια: ο αμερικάνος υπ.εσ. δήλωσε ότι «αν χρειαστεί» το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό θα επιβάλει αποκλεισμό στις θαλάσσιες εξαγωγές πετρελαίου. Της Μόσχας αλλά και των συμμάχων της (πρώτη υποψηφιότητα: ιράν…) Το ότι η Μόσχα αντέδρασε ακαριαία λέγοντας ότι «κάτι τέτοιο θα θεωρηθεί πράξη πολέμου» ήταν αναμενόμενο…

Είπε κάτι ο κυρ Zinke που αξίζει προσοχής; Το θέμα θα μπορούσε να έχει λήξει αν γινόταν (έχουν περάσει κάποιες μέρες) μια επίσημη δήλωση απ’ το άσπρο σπίτι ότι «εκφράζει προσωπικές απόψεις». Δεν έγινε τέτοια δήλωση, κι αυτό είναι λογικό: δεν εξέφρασε προσωπικές απόψεις! Εξέφρασε μια (ίσως…) μεσοπρόθεσμη στόχευση – αλλά σίγουρα έναν “προβληματισμό” του αμερικανικού κράτους / κεφάλαιου.

Δηλαδή; Η Ουάσιγκτον, όπως θα έκανε και κάθε άλλη «αυτοκρατορία» στη θέση της, προσπαθεί να στηρίξει την παγκόσμια ηγεμονία της α) στον έλεγχο των θαλασσών, και β) στον έλεγχο των ενεργειακών πρώτων υλών. (Γι’ αυτό τσινάει τόσο για τον ρωσο-γερμανικό south stream 2. Γι’ αυτό και προσπαθεί να «κλείσει» χερσαία περάσματα αγωγών, άλλοτε με μικρή επιτυχία – ουκρανία – κι άλλοτε με ακόμη μικρότερη ως τώρα – ιράκ / συρία).

Ωστόσο η θαλάσσια κυριαρχία έχει ευρύτερη σημασία απ’ την έτσι κι αλλιώς μεγάλη της μεταφοράς υδρογονανθράκων. Αφορά τον έλεγχο και των αντίπαλων στόλων. Κι εκεί είναι που μπαίνει στο λογαριασμό η ανατολική Μεσόγειος – αλλά όχι μόνη της!…

Δεν θα συνεχίσουμε επ’ αυτού· δεν είναι τώρα η στιγμή. Θα παραθέσουμε τις υπόλοιπες δηλώσεις του Zinke που δείχνουν ότι ο αμερικάνικος στόχος πάει (αναμενόμενο…) πολύ μακρύτερα:

Πιστεύω ότι ο λόγος που οι ρώσοι βρίσκονται στη μέση Ανατολή είναι ότι θέλουν να ελέγξουν την ενέργεια, όπως έχουν κάνει στην ανατολική ευρώπη, στο νότιο υπογάστριο της ευρώπης… Υπάρχει μια στρατιωτική δυνατότητα, που δεν θα την προτιμούσα. Υπάρχει και μια οικονομική… Μπορούμε να το κάνουμε επειδή οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου και αερίου.

Αφού δεν είναι οι προσωπικές απόψεις ενός αμερικάνου ψεκασμένου, συγκρατείστε τες…

(φωτογραφία. Μωρέ κάποιον αληθινό έλληνα θυμίζει… Να δεις ποιον… Να δεις ποιον….)

Χρηματοπιστωτικοί ελιγμοί 2

Δευτέρα 21 Μάη. Η εδραίωση της διεθνούς «χρηματοπιστωτικής πολυμέρειας» (το «οικονομικό» ισοδύναμο της «πολυ-πολικότητας»…) δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται. Μπορεί, για παράδειγμα, σχετικά εύκολα διάφορα ευρωπαϊκά κράτη να αρχίσουν τις τιμολογήσεις (και τις πληρωμές) σε ευρώ για την αγορά ιρανικού πετρελαίου… Όμως η δημιουργία ενός «εναλλακτικού swift» είναι πιο δύσκολη υπόθεση.

Η Μόσχα έχει δημιουργήσει ένα εναλλακτικό σύστημα τέτοιου είδους (mir) στο οποίο έχουν συνδεθεί όχι μόνο μερικές εκατοντάδες ρωσικές τράπεζες, αλλά και κάμποσες ιρανικές – παράλληλα με το swift. H κίνα διαθέτει επίσης κάτι ανάλογο. Ωστόσο ως τώρα και τα δύο απέχουν απ’ το να έχουν διεθνή χρήση, στο βαθμό που δεν έχει ενταχθεί σ’ αυτά τα συστήματα ικανός αριθμός μεγάλων (πολυεθνικών) τραπεζών.

Στο επίπεδο των τιμολογήσεων και των πληρωμών, ίσως το Πεκίνο να έχει κάνει ως τώρα το «πρώτο βήμα»: απ’ τις αρχές Μάη τιμολογεί ένα ικανό μέρος των πετρελαϊκών εισαγωγών του σε yuan, ενώ έχει δημιουργήσει και τις σχετικές χρηματιστηριακές υποδομές (: συμβόλαια και αγοραπωλησία τους). Δεν είναι συμβολική κίνηση. Το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου έχει έναν ετήσιο «κύκλο» 14 τρισεκατομμυρίων δολαρίων (το πετρέλαιο είναι το πλέον «εμπορικό» είδος στον καπιταλιστικό κόσμο) και η κίνα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας του. Η νομισματική ηγεμονία της Ουάσιγκτον βασίζεται κυρίως στο ότι το πετρέλαιο τιμολογείται διεθνώς σε δολάρια. Φαίνεται ότι κινεζικό σχέδιο της αντικατάστασης του δολαρίου απ’ το yuan δουλεύει κατ’ αρχην, αν κρίνει κανείς την γρήγορη αύξηση των πετρο-συμβολαίων σε yuan απ’ το 8% στο 12% παγκόσμια μέσα σε λίγες βδομάδες.

Παρότι οι παράλληλες αυτές κινήσεις (ο περιορισμός της διεθνούς χρήσης του δολαρίου, αρχίζοντας απ’ τα στρατηγικής σημασίας ενεργειακά εμπορεύματα, και η δημιουργία παράλληλων συστημάτων τραπεζικών εκκαθαρίσεων, ακόμα και μέσω blockchain) θα χρειαστούν κάποιο χρόνο για να αποδώσουν, η τάση γίνεται όλο και πιο επίμονη, εξαιτίας αυτού που θα μπορούσε να ονομαστεί ακόμα και «χρηματοπιστωτική πειρατεία» εκ μέρους της Ουάσιγκτον.

Άξονες και διαφορικά 2

Κυριακή 13 Μάη. Θυμάται, άραγε, κανείς τον θρυλικό «αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης»; Μεσουράνησε απ’ τα μέσα των ‘90s ως και τις αρχές των ‘10s στην ντόπια δημαγωγία, σέρνοντας πίσω του τόμους αναλύσεων για την «σημασία» του: το ρωσικό πετρέλαιο (έτσι ήθελε ο θρύλος) θα έφτανε στα βουλγαρικά παράλια (με πλοία…), θα συνέχιζε ως την Αλεξανδρούπολη, όπου θα φορτωνόταν σε τάνκερ (συγκρατείστε το please!) που θα παρέκαμπταν μέσω Αιγαίου και Ιονίου την ελληνική χερσόνησο για να το μεταφέρουν / ξεφορτώσουν κάπου στην ιταλία ή στην γαλλία.

Στοιχειώδης γνώση τόσο της γεωγραφίας όσο και των ζητημάτων σχετικά με τα κόστη της μεταφοράς υδρογοναθράκων θα απορούσε (όταν ο «Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη» ήταν κοινοτοπία…) γιατί να γίνεται τόσος κόπος και έξοδα με φορτώσεις και εκφορτώσεις σε τάνκερ (είπαμε: συγκρατείστε το!) και να μην συνεχίσει ο αγωγός απ’ τα βουλγαρικά παράλια προς τα δυτικά, τουλάχιστον ως τις ακτές της Αδριατικής; Σωστά!!! «Γιατί όχι;»

Ο αγωγός δεν φτιάχτηκε ποτέ, κι ούτε υπήρχε σοβαρός λόγος να φτιαχτεί. Εξαιτίας της πιο πάνω λογικής απορίας / παρατήρησης. Ο «αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη» αποδείχθηκε ότι ήταν μόνο μια επιδίωξη των ντόπιων εφοπλιστών, που συνδύαζε «εθνικούς σκοπούς» (παράκαμψη των Δαρδανελίων και του τουρκικού εδάφους) με cash κέρδη για πάρτη τους. Απ’ το φόρτωμα και ξεφόρτωμα του πετρελαίου στα τάνκερ τους.

Ενώ, λοιπόν, ο θρυλικός σωλήνας απ’ το βουλγαρικό Μπουργκάς ως την ελληνική Αλεξανδρούπολη ήταν ένα έργο “too much” από πρακτική άποψη, από ιδεολογική την έκανε μια χαρά την δουλειά του. Συντηρούσε το θέαμα, άρα επιβεβαιώνε ότι οι έλληνες εφοπλιστές είναι το “κέντρο” της ντόπιας καπιταλιστικής ανάπτυξης (αλλά και του διακριτικού “αντιτουρκισμού”), όπως επίσης της “ελληνορωσικης φιλίας”. Τελικά αυτή ήταν η δουλειά του θρύλου του “Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη”: να επιβεβαιώνει την κεντρικότητα του εθνικού εφοπλισμού στο ελληνικό «γίγνεσθαι ενεργειακό hub» για λογαριασμό της ευρώπης… Με το συνακόλουθο: όχι απλά να μένει ο ντόπιος εφοπλισμός στην φορολογική κι όχι μόνο ασυλία του σαν εθνικό asset (αυτό είναι το υλικό συμφέρον, αλλά για σχετικά λίγους ντόπιους εφοπλιστές…), αλλά επιπλέον να τεκμαίρεται «λογικά» η εθνική αναγκαιότητα, η εθνική χρησιμότητα, της συμμαχίας με την θαλασσοκράτειρα Ουάσιγκτον… Αφού ελληνικός εφοπλισμός χωρίς «μεγάλο προστάτη» δεν νοείται, εδώ και αιώνες…

(φωτογραφία: Από εθνικά υπερήφανους χάρτες, πάντως, έλλειψη δεν υπήρχε!!! Πως στο διάολο να κτιστεί μια εθνική ιδεολογία γύρω από φανταστικούς σωλήνες χωρίς χάρτες;)

Ανατολική Μεσόγειος

Τετάρτη 21 Φλεβάρη. Είναι τα ίδια κρανία, τα ελληνικά (και τα ελληνοκυπριακά) που σκούζουν για το “οικόπεδο 3” και για το τρυπάνι που δεν έφτασε ποτέ… Τι να πουν όμως; Πρόκειται για τακτική ήττα πρώτου μεγέθους!!! Μπορεί διάφοροι να εκδήλωσαν την συμπάθειά τους στο ελληνοκυπριακό γκαζοδράμα… Αλλά κανείς δεν έκανε ως τώρα κάτι για “να βάλει το τουρκικό καθεστώς στη θέση του”!!!

Ξέρετε ποιος είναι ο λόγος; Η εποποιΐα του ογκόλιθου υπ.εξ. Nick the greek πριν κανά χρόνο στην ελβετία, όταν βούλιαξε στην πιθανότητα μιας κάποιας λύσης στο «κυπριακό» νομίζοντας, ο φουκαράς, ότι το χρεώθηκε η Άγκυρα!… Αυτός είναι ο ανομολόγητος λόγος!…

Το γράψαμε όταν έπρεπε: τα κόλπα του ελληνικού και τους ελληνοκυπριακού βαθέος κράτους δεν τα έφαγε κανείς διεθνώς. Η απόδειξη, τοις μετρητοίς, εκδόθηκε τώρα: το επιχείρημα του τουρκικού καθεστώτος, ότι απ’ τα όποια υποθαλάσσια κοιτάσματα πρέπει να ωφελείται και η βόρεια κύπρος, «πιάνει» οπουδήποτε εκτός ελλαδιστάν, και για λόγους απλούς. Πιάνει και η παράταξη πολεμικών για την περιφρούρηση του επιχειρήματος. Κυρίως: πιάνει για λόγους επιχειρηματικούς και τεχνοκρατικούς. Είναι αδύνατο τα πρακτικά καπιταλιστικά μυαλά να καταλάβουν το πως και γιατί ένα κράτος «κουραδίτσα» (με το συμπάθειο) σαν το ελληνοκυπριακό, και ένα failed state σαν το ελληνικό, επιμένουν ότι μπορούν να κάνουν κωλοδάκτυλο όχι μόνο στο τουρκικό καθεστώς αλλά και στη διεθνή νομοθεσία για τις αοζ, αντί να κάνουν κάτι πιο απλό και καπιταλιστικά ωφέλιμο: μια «αμοιβαία επωφελή συμφωνία» με την Άγκυρα. Είναι κάτι διεθνώς ασυνήθιστο έως κωμικό: ο μπατίρης και ο πλυντήριος να το παίζουν «μεγαλέξανδροι»…

Αλλά το έχουν μάθει. Δεν ήταν η Αθήνα που, χωμένη ως τις ρίζες των κρατικο/καπιταλιστικών μαλλιών της στο λάκο των χρεών της, έκανε κωλοδάκτυλο στους πολιτικούς δανειστές της; Ναι, αυτή ήταν. Και δεν ήταν ο νυν και πρώην Αναστασιάδης που, μετά το “ναυάγιο” του μον Πελεράν έψαχνε να βρει (στα μάτια των ψηφοφόρων του) σε ποιον θα χρεώσει την αποτυχία, στον οηε, στην τουρκία ή στον ογκόλιθο; Ναι, αυτός ήταν…

Έτσι, ενώ οι διαδοχικές navtex της Άγκυρας είναι πράγματι χοντροκομμένο κόλπο, κανείς δεν έχει όρεξη να της πει αυτό που θα ήθελε η Αθήνα και η Λευκωσία. Και γιατί, άλλωστε; Στο κάτω κάτω τα ισραηλινά κοιτάσματα (είναι «σύμμαχος», έτσι;) δεν χρειάζονται κυπραίους ανταγωνιστές…

Το πιάσατε;

(φωτογραφία: Ρε συ πατριώτη, έχω ένα οικόπεδο σκάρτα 4 στρέμματα. Μπορείς σαν πολιτικός μηχανικός που είσαι να μου βγάλεις μια άδεια για κυριλέ μπουρδελοξενοδοχείο με αντλιοστάσιο πετρελαίου στο υπόγειο;)

Θαλάσσια οικόπεδα χωρίς φως, νερό, τηλέφωνο…

Τρίτη 13 Φλεβάρη. Το τουρκικό καθεστώς έχει «δεσμεύσει» (όπως κάνει τακτικά) περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, για στρατιωτικές ασκήσεις. Και, στη βάση αυτής της (νόμιμης) δέσμευσης, εμποδίζει το γεωτρύπανο ιταλικής πετρελαϊκής (eni) να πάει να δέσει σε μια θέση που η Λευκωσία θεωρεί δικό της (θαλάσσιο) οικόπεδο, στη δική της αοζ. Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για το οικόπεδο νο 3.

Η Άγκυρα επιμένει στο ότι αν η κύπρος αναγνωρίζεται ακόμα διεθνώς σαν ενιαίο κράτος, το οποίο «δεν μπορεί να ασκήσει τις εξουσίες του στο βόρειο τμήμα», όπως είναι γεγονός (έτσι βρίσκεται η κύπρος στην ε.ε. και στην ευρωζώνη) τότε δεν μπορεί απ’ τη μια να μονοπωλεί τα οφέλη αυτής της ένταξης και απ’ την άλλη να μονοπωλεί αυθαίρετα και τα πιθανά υποθαλάσσια κοιτάσματα, ορίζοντας μονομερώς (σε σχέση με την βόρεια κύπρο) την αοζ της και κρατώντας τα όποια οικονομικά κέρδη για λογαριασμό του νότου. Με δυο λόγια η Άγκυρα αμφισβητεί το δικαίωμα της Λευκωσίας να ορίσει αοζ πριν «λυθεί (με τον έναν ή τον άλλο τρόπο) το κυπριακό».

Μπορεί ο ελληνικός εθνικισμός να βγάζει όσους αφρούς θέλει: η θέση της Άγκυρας δεν είναι αστήρικτη διεθνώς, ειδικά μετά τις πολλές και πετυχημένες προσπάθειες του ελληνικού και του ελληνοκυπριακού βαθέος κράτους να μείνει η βόρεια κύπρος σε limbo.

Το σημαντικότερο όμως βρίσκεται αλλού. Η Άγκυρα αντιμάχεται την ελληνική (και ισραηλινή) ιδέα για “περικύκλωση της ανατολικής Μεσογείου”, με “επιχείρημα” και τις αοζ. Ένας (δεν ξέρουμε ποιος) απόστρατος τούρκος καραβανάς, αντιναύαρχος, δήλωσε σχετικά με το πιο πρόσφατο πρέσινγκ με αφορμή τις γεωτρήσεις στο οικόπεδο 3:

… Στόχος τους είναι, φέρνοντας την Τουρκία αντιμέτωπη με άλλα κράτη της ανατολικής Μεσογείου, να την περιορίσουν στον κόλπο της Αλεξανδρέττας και στην Αντάλεια, και να αξιοποιηθεί ο φυσικός πλούτος της θάλασσας απ’ τις δικές τους χώρες. Όμως η τουρκία έχει ενισχύσει το ναυτικό της και δεν πρόκειται να υποχωρήσει σε κάτι τέτοιο….

Το οικόπεδο 3 είναι απέναντι στο λίβανο, αλλά δεν είναι το μόνο “μήλο της έριδας”. Εκείνο που έχει τεθεί επί (θαλάσσιου) τάπητος είναι αυτό που η ασταμάτητη μηχανή υποστηρίζει καθαρά εδώ και καιρό (και solo): ο έλεγχος του συνόλου της ανατολικής Μεσογείου, είτε πρόκειται για υποθαλάσσια κοιτάσματα, είτε πρόκειται για υποθαλάσσιους αγωγούς, είτε πρόκειται για θαλάσσιες μεταφορές.

Έχει το ενδιαφέρον του λοιπόν ότι το τουρκικό καθεστώς χρησιμοποιεί το ναυτικό του γι’ αυτήν την αμφισβήτηση (μέσω διάφορων «δεσμεύσεων για ασκήσεις») και δεν υπάρχει άλλο πολεμικό ναυτικό για να το εμποδίσει. Θεωρητικά αυτό θα μπορούσε να το κάνει μόνο ο αμερικανικός 6ος στόλος· αλλά εφόσον η Άγκυρα είναι νομότυπη, η Ουάσιγκτον δεν έχει δικαιολογία να ανακατευτεί στις μεθοδεύσεις της, ακόμα κι αν δεν τις αρέσουν. (Στην πραγματικότητα τόσο η Άγκυρα όσο και η Ουάσιγκτον θα ήθελαν να μην τα σπάσουν εντελώς. Όμως κάποιος απ’ τους δύο πρέπει να κάνει πίσω…)

Οπότε η Λευκωσία (και η Αθήνα) προσπαθεί να κρατήσει ανοικτό το όνειρο της «περικύκλωσης της ανατολικής Μεσογείου» καταφεύγοντας …. σε «πολιτικά μέσα». Όπως, στην προκειμένη περίπτωση, στο να «κινητοποιηθεί» η Ρώμη για να «υπερασπιστεί την eni» – συγχρονιζόμενη με τα ελληνοκυπριακά κόλπα.

Είπε κανείς στους έλληνες ότι οι ιταλοί είναι ηλίθιοι; Είπε κανείς στους έλληνες ότι οι ιταλοί δεν καταλαβαίνουν τι παίζει στην ανατολική Μεσόγειο, ή ότι τους είναι αδιάφορο, και ότι το μόνο που τους νοιάζει είναι να πάει το γεωτρύπανο στη θέση του; Ή μήπως είπε κανείς στους έλληνες ότι οι ιταλοί γουστάρουν την ιδέα που έχουν (οι έλληνες) για τις οριοθετήσεις των αοζ στην ανατολική Μεσόγειο;

Ξύνονται στη γκλίτσα του τσοπάνη;