Μέση Ανατολή

Τετάρτη 22 Νοέμβρη. Υπάρχουν πολλά ανοικτά μέτωπα στα οποία ο σαουδαραβικός πανικός / ιμπεριαλισμός μπορεί να ανάψει φωτιές ή να εντείνει τις ήδη αναμένες. Τα ονομάζουμε γρήγορα: λίβανος, παλαιστίνη, κατάρ, υεμένη, σιιτική μειονότητα μέσα στη σαουδαραβική επικράτεια.

Προκειμένου να εξακολουθήσει να είναι γεωπολιτικά χρήσιμη η σαουδαραβική χούντα “πουλάει λίβανο” στο Τελ Αβίβ και, επίσης, “πουλάει Παλαιστίνη” στο Τελ Αβίβ και στην Ουάσιγκτον. Το τελευταίο νταραβέρι βρίσκεται σε υπόγεια εξέλιξη με “συντονιστή” τον γαμπρό του ψόφιου κουναβιού.

Αλλά η Χαμάς “φίλησε χεράκι” ήδη στην Τεχεράνη. Και το να υιοθετήσει το ιρανικό καθεστώς το “παλαιστινιακό ζήτημα” ενόσω διάφορες χούντες της αραβικής χερσονήσου το “πουλάνε” στο Τελ ΑΒίβ, θα του δώσει πολλά credit στις αραβικές κοινωνίες. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την Άγκυρα.

Επιπλέον η Τεχεράνη δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την Χεζμπ’ αλλάχ (στο βαθμό που αυτή θα χρειάζεται βοήθεια)· ούτε τους Huthis στην υεμένη· ούτε την Βαγδατη· ούτε, επίσης την Ντόχα (το ίδιο ισχύει, σ’ αυτήν την τελευταία περίπτωση, και για την Άγκυρα).

Συνεπώς οι 2 απ’ τις 3 εγγυήτριες δυνάμεις στη συρία βρίσκονται μπροστά σε καινούργιες έντονες αντιθέσεις· που είναι κατευθείαν συνέπεια της νίκης τους στη συρία (και στο ιράκ). Την νίκη την εξασφάλισε σε μεγάλο βαθμό η Μόσχα· την αφορούν όμως οι παράγωγες καινούργιες πολώσεις;

Όχι με γραμμικό τρόπο. Ναι μεν ο ρωσικός ιμπεριαλισμός ενδιαφέρεται για την ευρύτερη μέση Ανατολή· όχι, όμως, για να κάνει εκστρατείες αν δεν κινδυνεύει άμεσα. Συνεπώς εκτιμάμε ότι η Μόσχα θα προτιμήσει να κρατήσει μια θέση «στο πίσω κάθισμα» σε σχέση με την αναμέτρηση με την καινούργια «γραμμή άμυνας» (δηλαδή επίθεσης) του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ ΑΒίβ – Ριάντ. Αυτό θα της επιτρέπει να μεσολαβεί διπλωματικά, για την «αποκλιμάκωση της έντασης». Όμως δεν μπορούμε να προβλέψουμε αυτή τη στιγμή τον βαθμό, την διάρκεια και την γεωγραφία αυτής της έντασης· άρα και την υπομονή της «πίσω θέσης». Ας μην το ξεχνάμε: η Μόσχα αναγκάστηκε να συνδράμει τον Άσαντ μόλις τον Σεπτέμβρη του ’15, μετά από χρόνια πολέμου, όταν τον είδε να βουλιάζει εντελώς βάζοντας σε κίνδυνο την μικρή σχετικά ναυτική βάση της στην Tartus. Τι θα κάνει αν θεωρήσει ότι απειλούνται η μεγαλωμένη πια ναυτική βάση και η αεροπορική που εν τω μεταξύ απέκτησε απ’ τον Άσαντ;

Σ’ αυτό το ρευστό περιβάλλον (επιμένουμε: ενός δευτερεύοντος πεδίου του 4ου παγκόσμιου πολέμου) θα κριθεί και το μέλλον της χούντας του Σίσι· κανένας Τσίπρας, κανένας Κοτζιάς, κανένας Καμμένος και καμία ελληνοκυπριακή κυβέρνηση / πλυντήριο δεν πρόκειται να τον σώσουν. Η χούντα συσσωρεύει ήδη εκρηκτικό υλικό στο εσωτερικό της· έχει όμως και ερωτήματα «εξωτερικής πολιτικής».

Αν με επιλογή ή από ανάγκη γείρει προς την μεριά του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ απλά θα επιταχύνει το τέλος της: παρά την ανελέητη καταστολή η μουσουλμανική αδελφότητα παραμένει ισχυρή μεταξύ των πληβείων, θα έχει την υποστήριξη τόσο της Άγκυρας όσο και της Ντόχα, και επιπλέον δεν είναι η μόνη αντι-χουντική αντιπολίτευση στην αίγυπτο. Αν, πάλι, επιδιώξει να πάρει «κομμάτια επιρροής» απ’ το Ριάντ τότε θα βρεθεί σε σύγκρουση με κρίκους του άξονα, χωρίς να έχει πραγματικούς συμμάχους στην «3πλή συνεννόηση» της Αστάνα.

Υπάρχει και ο «τρίτος δρόμος»: διακριτική αποστασιοποίηση. Όμως ούτε αυτός είναι εύκολος: η χούντα του Sisi ήδη στηρίζει τον πόλεμο εναντίον των Houthis στην υεμένη.

(φωτογραφία: οι τρεις αρχικαραβανάδες στο Sochi…)

Παλαιστίνη

Πέμπτη 16 Νοέμβρη. Ήταν ένα εξοργιστικό μούτρο· και έχει καταντήσει αξιοθρήνητο. Ο «πρόεδρος της παλαιστινιακής αρχής» Mahmoud Abbas, de facto συνεργάτης του Τελ Αβίβ τόσο στην κατοχή της δυτικής όχθης όσο και στον αποκλεισμό της λωρίδας της Γάζας, τραβήχτηκε στο Ριάντ πριν 10 ημέρες, στις 6 Νοέμβρη, για να ακούσει τις «συμβουλές» του τοξικού πρίγηπα.

Χτες το ισραηλινό κανάλι Channel 10 τον έβγαλε στη σέντρα. Ο τοξικός του κοινοποίησε ένα τελεσίγραφο, που βολεύει βέβαια και τον ίδιο, αλλά είναι δουλειά του επιτελείου του ψόφιου κουναβιού, με ταχυδρόμο τον γαμπρό του (περισσότερο φιλοϊσραηλινός πεθαίνεις!) Jared Kushner: πρώτον, τέλος σε οποιαδήποτε συμφωνία με την Χαμάς· δεύτερον, ή δέχεσαι τα ισραηλινά σχέδια για την «ειρήνη» ή παραιτείσαι. Σαν τον Hariri ένα πράμα…

Ο Abbas και το κόμμα του (η άλλοτε ένδοξη αλλά εδώ και δεκαετίες θλιβερή fatah) αρνούνται ότι έγινε εκβιασμός. Λογικό: οι αποκαλύψεις στενεύουν ακόμα περισσότερο τα περιθώρια των ελιγμών του στην Παλαιστίνη.

Τους ακριβείς συσχετισμούς εκεί δεν τους ξέρουμε, οπότε διστάζουμε ακόμα να προβλέψουμε τις εξελίξεις. Αλλά έχει γίνει ηλίου φανερότερο ότι ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ προσπαθεί να σπείρει ένταση, μεγάλη ένταση, οπουδήποτε (νομίζει ότι) μπορεί. Στο κατάρ; Στο κατάρ. Στο λίβανο; Στο λίβανο. Στην Παλαιστίνη; Στην Παλαιστίνη.

Είναι ένα σχέδιο ωμό, αλλά και απλό. Έτσι ώστε αν όχι ο ατζέντης Abbas σίγουρα άλλοι μέσα στην Παλαιστίνη είναι εύκολο να καταλάβουν. Αν θέλουν.

Συρία, ιράκ 3

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Στις αρχές Νοέμβρη, σε στρατιωτικό αεροδρόμιο κοντά στη Δαμασκό που είναι ήδη (και) ρωσική αεροπορική βάση, πρόκειται να γίνει μια μεγάλη συνάντηση: η Μόσχα έχει καλέσει όλους τους εμπλεκόμενους στο συριακό πεδίο μάχης, συμπεριλαμβανόμενων των ένοπλων αντι-Άσαντ οργανώσεων (πλην των αμερικάνων και των isis / al nusra…) – εννοείται ότι θα είναι εκεί και το υπόλοιπο μπλοκ της Αστάνα. Το θέμα της συνάντησης / διαπραγμάτευσης είναι το post-war μέλλον της συρίας. Που σημαίνει ότι εκεί θα επισφραγιστούν συμφωνίες που ήδη έχουν δουλευτεί, και θα επισημοποιηθούν πολιτικά οι συσχετισμοί δύναμης ενόψει των εκκρεμοτήτων που πιθανά απομείνουν. Έχει συμβολική και όχι μόνο σημασία ότι αυτό το ραντεβού γίνεται έξω απ’ τις όποιες «πρωτοβουλίες του οηε»: είναι μια καθαρή δήλωση για το ποιοι είναι που κάνουν κουμάντο τώρα στην ευρύτερη περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση η post-isis περίοδος στην εδαφική ζώνη απ’ την ανατολική Μεσόγειο ως το μπαλουχιστάν έχει πολύ περισσότερη Μόσχα ever απ’ την δεκαετία του ’90 και μετά· και έναν άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ που έχει χάσει και δείχνει να ψάχνεται. Το ενδεχόμενο μιας επίθεσης του ισραήλ στο λίβανο (στη Χεζμπ’ αλλάχ) ή μιας ακόμα πιο τυχοδιωκτικής (με την τεχνική υποστηρίξη της Ουάσιγκτον) εναντίον του ιράν δεν μπορεί να αποκλειστεί: οι συσχετισμοί, στρατιωτικοί και (γεω)πολιτικοί που έχουν διαμορφωθεί απ’ τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» στη μέση Ανατολή δεν είναι καθόλου εκείνοι που είχαν φανταστεί και επεδίωκαν οι εφευρέτες του. Κι αν για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό αυτό ήταν ένα δευτερεύον μέτωπο του 4ου παγκόσμιου (το βασικό βρίσκεται στην ανατολική ασία και στον Ειρηνικό) για το Τελ Αβίβ ήταν και παραμένει το κύριο.

Δεν θα πρέπει να θεωρηθεί συμπτωματικό ότι, μετά από χρόνια «πάγου», η παλαιστινιακή Χαμάς «φίλησε χεράκι» στην Τεχεράνη, μέσω μιας πολυμελούς αντιπροσωπείας της που πήγε στο ιράν, και έκανε πολλές επαφές στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας και στις αρχές της τωρινής. Άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις είχαν στείλει ένοπλους στο πλευρό του Άσαντ και των συμμάχων του, όχι η Χαμάς (όχι, σίγουρα, με τρόπο που να καταγράφτηκε). Η προσέγγιση της Χαμάς με την Τεχεράνη (προφανώς και για λόγους χρηματοδότησης), την ώρα που υποτίθεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια (ακόμα) προσπάθεια «συμφιλίωσης» με την καθεστωτική έως βρώμικη Φατάχ, ενισχύει τους πονοκέφαλους και τον θυμό του Τελ Αβίβ· και των δικτατοριών της αραβικής χερσονήσου που, περίπου, έχουν επικηρύξει το ιράν και όποιον σχετίζεται μαζί του (όπως το Κατάρ).

Παρά τα οικονομικά αδιέξοδα που αντιμετωπίζει η (σουνιτική…) Χαμάς λόγω του αποκλεισμού της λωρίδας της Γάζας και παρά τα ζόρια που θα αντιμετωπίσει εξαιτίας αυτής της φιλοϊρανικής στροφής της, πράττει σωστά με βάση τους συσχετισμούς στην ευρύτερη περιοχή όπως έχουν διαμορφωθεί.

Αν χρειαζόταν μια ακόμα επιβεβαίωση, έρχεται απ’ το πιο αδύνατο σημείο της ανατολικής Μεσογείου: την Γάζα…

Η διαρκής κατοχή

Παρασκευή 23 Ιούνη. Πριν ακριβώς 50 χρόνια, ανάμεσα στις 5 και στις 11 Ιούνη του 1967, το Τελ Αβίβ εξαπέλυσε και κέρδισε έναν «πόλεμο αστραπή» εναντίον της αιγύπτου, της ιορδανίας και της συρίας. Ο «πόλεμος των 6 ημερών» (έτσι έμεινε στην ιστορία) κερδήθηκε απ’ τον ισραηλινό στρατό χάρη στην καλύτερη ποιότητα των όπλων του και, κυρίως, τον σχεδιασμό και την προετοιμασία του. Η νίκη του απέφερε την κατάληψη της χερσονήσου του Σινά και της λωρίδας της Γάζας (σε βάρος του Καΐρου), της ανατολικής Ιερουσαλήμ και της δυτικής Όχθης (σε βάρος του Αμμάν) και των υψωμάτων του Γκολάν (σε βάρος της Δαμασκού).

Στα 50 χρόνια που μεσολάβησαν, κι αφού έγινε άλλος ένας αραβο-ισραηλινός πόλεμος τον Οκτώβρη του 1973 (αυτή τη φορά τον ξεκίνησαν οι άραβες), το Τελ Αβίβ επέστρεψε την χερσόνησο του Σινά στο Κάιρο, και συνέχισε την κατοχή των υπόλοιπων αραβικών (παλαιστινιακών) εδαφών. Απ’ την λωρίδα της Γάζας ο ισραηλινός στρατός αποχώρησε μεν επίσημα το 2005 (για «λόγους ασφαλείας») αλλά η κατοχή της συνεχίζεται «έμμεσα», με την μόνιμη περικύκλωσή της, τον συχνά ασφυκτικό αποκλεισμό της και την καταπάτηση των θαλάσσιων εκτάσεων που της αναλογούν.

Υψώματα του Γκολάν: απο εκεί το Τελ Αβίβ προσφέρει επιμελητειακή υποστήριξη στους αντι-Άσαντ ένοπλους, ακόμα κι αν πρόκειται για πυρήνες του isis…

Δυτική Όχθη και ανατολική Ιερουσαλήμ: έχοντας τον στρατιωτικό έλεγχο των περιοχών το Τελ Αβίβ έχει βάλει μπροστά εδώ και δεκαετίες ένα πρόγραμμα εποικισμού των παλαιστινιακών εδαφών, κτίζοντας δεκάδες χιλιάδες σπίτια (σε φυλασσόμενους απ’ τον στρατό οικισμούς) για ακροδεξιούς ισραηλινούς.

Λωρίδα της Γάζας: όποτε το Τελ Αβίβ θεωρεί ότι οι δεκάδες χιλιάδες αιχμάλωτοι εκεί είναι ανυπάκοοι περισσότερο απ’ όσο μπορεί να ανεχτεί, σηκώνει τα βομβαρδιστικά του και τους ισοπεδώνει. Το έκανε στα τέλη του 2008 – αρχές του 2009, και ξανά το καλοκαίρι του 2014. Συχνά ο αποκλεισμός ολοκληρώνεται και απ’ την μεριά του αιγυπτιακού καθεστώτος (όπως η τωρινή χούντα του Σίσι) αν και, απ’ αυτήν την μεριά, πάντα υπάρχουν τρόποι να γίνεται λαθρεμπόριο των βασικών ειδών για τις ζωές των παλαιστινίων.

Πάρα πολύ περιληπτικά (υπάρχουν κάμποσες εκτενείς αναφορές σε τεύχη του χάρτινου Sarajevo…) αυτός είναι ο πολύ καλός φίλος, σύμμαχος και «εταίρος» του ελληνικού κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου.

Και φαίνεται πως είναι η καταλληλότερη εποχή για τέτοιες «φιλίες»…

Η μικρή νταβατζής

Παρασκευή 16 Ιούνη. Η όποια «επιτυχία» στο eurogroup είναι ανθυπολεπτομέρεια μπροστά στο φέγγος της σταθερά αναβαθμιζόμενης σχέσης της Αθήνας με το Τελ Αβίβ!

Στην επινίκεια συνέντευξή του χτες, απ’ τη Σαλονίκη, ο εξοχότατος μίλησε (αααα…) για όλα όσα (αααα…) κουβεντιάστηκαν με τον (αααα…) ακροδεξιό Νετανιάχου… Για ένα μόνο (αααα…) δεν μίλησε, επειδή προφανώς (αααα…) είναι οικογενειακή (ή επαγγελματική) υπόθεση: τα 8.345 καινούργια σπίτια που (επίσημα) αποφάσισε πριν δύο μέρες να κτίσει το ισραηλινό καθεστώς στην δυτική Όχθη, σε παλαιστινιακή / αραβική γη. Τονίζουμε το «επίσημα» επειδή ανεπίσημα γίνεται το ίδιο, απλά σε μικρότερη κλίμακα.

Σαν πολιτικός μηχανικός ο εξοχότατος δεν βρίσκει καθόλου ενδιαφέρουσα αυτήν την τακτική των φίλων ισραηλινών; Δεν φχαριστιέται με την «ισραηλινή ανάπτυξη»; Ούτε ο παλιός του συνεταίρος και τωρινός «σύμβουλός» του φχαριστιέται; (Μωρέ φχαριστιούνται, αλλά είναι σεμνοί και ταπεινοί συνεταίροι χασάπηδων. Δεν το φωνάζουν. Μουλωχτοί.)

Εν πάρει περιπτώσει: δεν θα είναι πάντα πρωθυπουργός. Άμα χρειαστεί δεν θα μπορούσε να δουλέψει σ’ αυτή τη μπίζνα του φίλου του;

(Αααααα…)

Παλαιστίνη

Σάββατο 13 Μάη. Καθώς έχουν κλείσει 4 βδομάδες, η απεργία πείνας παλαιστινίων πολιτικών κρατουμένων στις ισραηλινές φυλακές επεκτείνεται. Κατ’ αρχήν μέσα στις φυλακές, καθώς εκατοντάδες επιπλέον κρατούμενοι μπαίνουν στον συγκεκριμένο αγώνα. Ύστερα εκτός φυλακών, στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, με διαδηλώσεις και οδομαχίες. Τέλος εκτός μέσης Ανατολής: στη νότια αφρική, για παράδειγμα, βουλευτές και ακτιβιστές θα κάνουν μια 24ωρη απεργία πείνας, σαν συμβολική συμπαράσταση στους παλαιστίνιους απεργούς. Το ίδιο θα κάνουν (ή έχουν κάνει ήδη) συμπαραστάτες απ’ τις ηπα, την γαλλία και το βέλγιο.

Τα αιτήματα της απεργίας πείνας είναι στοιχειώδη: αφορούν τις συνθήκες στις φυλακές, τις απομονώσεις, καθώς και τις φυλακίσεις χωρίς κατηγορίες… Ο φίλος της Αθήνας και του ελληνικού βαθέος κράτους είναι, όλα κι όλα, ένα “δημοκρατικό” καθεστώς…

(φωτογραφία: διαδηλώτρια, κτυπημένη στο πρόσωπο από πλαστική σφαίρα, στη διάρκεια οδομαχιών με την ισραηλινή στρατοαστυνομία στη Ramallah, προχτές).

Αυτό κι αν είναι “δημοκρατία”!

Τετάρτη 26 Απρίλη. Δυναμωμένο απ’ την ανανεωμένη (πιο σωστά: ενισχυμένη) συμμαχία του με την Ουάσιγκτον και τα ψόφια κουνάβια, το Τελ Αβίβ τρίζει τα δόντια του προς ευρώπη μεριά, όπως και όποτε γουστάρει. Τελευταίο γρίλισμα η ακύρωση της συνάντησης του ισραηλινού πρωθ. Netanyahu με τον ευρισκόμενο στο ισραήλ γερμανό υπ.εξ. Sigmar Gabriel, επειδή αυτός ο τελευταίος συναντήθηκε με δύο ισραηλινές μ.κ.ο. ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η “breaking the silence” ασχολείται με την συγκέντρωση μαρτυριών από πρώην ισραηλινούς στρατιώτες για το τι κάνει το Τελ Αβίβ σε βάρος των παλαιστινίων. Η B’Tselem καταγράφει τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων των παλαιστινίων. Και οι δύο έχουν κηρυχτεί απ’ το ολοκληρωτικό ισραηλινό καθεστώς «αντι-ισραηλινές» (σκέψου και να μην ήταν ισραηλινότατες!…) Και ο Netanyahu είχε το θράσος να απαγορεύσει ουσιαστικά στον Gabriel να συναντηθεί μαζί τους…

Ευτυχώς που οι έλληνες καθεστωτικοί δεν έχουν ούτε σκέψεις ούτε ανησυχίες τέτοιου είδους, όταν κάνουν τις επισκέψεις τους στο ισραήλ. Φανταστείτε να θύμωνε το συμμαχικό τους καθεστώς; Θα χαλούσε η ωραία συνεργασία…

(Η γεωπολιτική υποτίμηση του ελληνικού οικοπέδου εκφράζεται, μεταξύ άλλων, και με το κυνήγι «αγωγών», που θα περνάνε από δαύτο. Μπας και γίνει “hub”. Έχουν γραφτεί τα τελευταία 15 χρόνια λαμπροί ύμνοι σε σωλήνες που … δεν φτιάχτηκαν ποτέ. Ο έρμος ο κυρ Παναγιώτης το 2015 ήταν, απλά, ένα κρίκος στην ιστορία αυτή.

Τα ανάλογα ισχύουν με τον αγωγό αερίου που ονειρεύονται οι φαιορόζ απ’ το ισραήλ προς ευρώπη μεριά. Απ’ τα σχέδια και τις φωτογραφίες ως την κατασκευή και την λειτουργία τέτοιων project περνάνε τόσα χρόνια και τόσα κύματα ώστε το ευκολότερο είναι να απομείνουν οι αναμνηστικές φωτογραφίες…)

Ζήτημα συνείδησης

Κυριακή 23 Απρίλη. Υπάρχει κάποιος λόγος σ’ αυτόν τον άθλιο κόσμο για να μην είναι κανείς αδιαπραγμάτευτα με την μεριά των πάνω, εναντίον των κάτω;

Σωστά το καταλάβατε: παλαιστίνιοι εναντίον της ισραηλινής στρατοαστυνομίας· ή το ανάποδο. Τώρα. Χτες. Προχτές…

Αν οι αισθήσεις εύρισκαν το δίκιο τους…

Κατευθείαν απ’ τους «άγιους τόπους»

Δευτέρα 10 – Δευτέρα 17 Απρίλη. Το «άγιο φως»; Όχι δα! Αυτό είναι για κρατικούς λακέδες και μόνιμα “αθώους” πιστούς… Απ’ τους «άγιους τόπους» μια φευγαλέα ματιά μέσα απ’ το βλέμμα ενός άραβα ράπερ. Ο Tamer Nafar δεν είναι, ίσως, ριζοσπαστικά πολιτικοποιημένος (θα ήταν σε κάποια ένοπλη οργάνωση σε τέτοια περίπτωση). Είναι ένας απ’ τους ελεύθερους πολιορκούμενους της Παλαιστίνης.

Η μουσική είναι λιγότερη απ’ τα λόγια… Δεν υπάρχουν ελληνικοί υπότιτλοι, άρα θα χρειαστούν τα αγγλικά σας. Το επίπεδο lower φτάνει. Κι αυτό το άρωμα μιας άνοιξης, της αραβικής, που μένει συνέχεια, εδώ και 60 χρόνια, κάτω από στρατιωτικά άρβυλα· κι ωστόσο δεν λέει να συνθηκολογήσει…