Tag: ιστορία

200 χρόνια (παραμυθιών) είναι αρκετά! (3)

Τρίτη 16 Μάρτη. Οι (κανονικοί) παράδες δεν αρκούσαν βέβαια. Τα δανεικά ή/και οι δωρεές δεν ήταν συνεχούς ροής! Τι μηχανεύτηκε το (νέο ελληνικό) «κράτος» πριν καν και καν υπάρξει σαν αναγνωρισμένο διεθνώς; Χαρτιά, «βεβαιώσεις» – ένα είδος «επιταγών»!!! Ο Κασομούλης τα ονομάζει «προσόδους», όπως υποθέτουμε τις αποκαλούσαν γενικά!!… Παρακαλούμε συγκρατείστε το πόσο παλιές είναι οι πολιτικές πρόσοδοι και ο προσοδισμός στα μέρη μας! Πριν καν «ελευθερωθούν»…

Μπορεί αυτά τα «πιστοποιητικά» του είδους «έχει λαμβάνειν», οι πρόσοδοι (εν όψει της άφιξης μελλοντικών δανείων ή/και δωρεών…), να έλυναν το πρόβλημα της δωροδοκίας / μισθοφορίας, δημιουργούσαν όμως άλλα. Για παράδειγμα αφού δεν ήταν γρόσια, τι θα μπορούσε να πληρώσει κάποιος μ’ ένα τέτοιο «χαρτί», που ωστόσο είχε θέση φυσικού χρήματος; Αναπτύχθηκε έτσι γρήγορα μια παράλληλη αγορά «σπασίματος» αυτών των πρωτόλειων επιταγών! Όσοι είχαν ρευστό τις αγόραζαν (όχι, βέβαια, στην αναγραφόμενη «αξία»!) δίνοντας γρόσια. Συγκέντρωναν ύστερα αυτές τις «προσόδους», και επειδή ήταν οι πλούσιοι κοτζαμπάσηδες ή έμποροι της εποχής και είχαν «άκρες» στην κυβέρνηση, τις έστελναν μαζεμένες για να πληρωθούν! Και είναι αναμενόμενο πως όσοι μεσολαβούσαν για να γίνουν αυτές οι πληρωμές (όταν γίνονταν…) κρατούσαν κι αυτοί το ποσοστό τους, για τον κόπο τους…

Θα έλεγε κάποιος ότι η τοκογλυφία έγινε βασικό συστατικό στοιχείο της επανάστασης· έστω της διατήρησης ένοπλου δυναμικού ώστε να μοιάζει πειστικό προς τα έξω ότι γίνεται κάποια επανάσταση…

Υπήρχαν, τέλος, οι «παροχές σε είδος». Σε γη. Ο Κασομούλης περιγράφει αλλού ότι οι Υδραίοι καραβοκύρηδες αρνούνταν πεισματικά να μεταφέρουν με τα πλοία τους τρόφιμα και μπαρούτι στους πολιορκούμενους απ’ την στεριά στο Μεσολόγγι, αν δεν τους δινόταν γη, εκτάσεις, απέναντι, στην χερσόνησο της Τροιζήνας! Μόνο όταν πήραν αυτά που ζητούσαν ξεκίνησαν να κάνουν τον γύρο της Πελοποννήσου για να φτάσουν ως τους πεινασμένους και εξαθλιωμένους Μεσολογγίτες…

Καθώς περνούσαν τα χρόνια του «αγώνα» και το πλιάτσικο στο ρευστό συστηματοποιήθηκε (λιγότεροι τσέπωναν περισσότερα…), οι παροχές / υποσχέσεις γης διευρύνθηκαν απ’ το «κράτος». Ήταν ο μόνος πόρος που μπορούσε να μοιράζεται στα πιο χαμηλά κοινωνικά στρώματα, στα βουνά και στα λαγκάδια της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας. Αυτό προϋπέθετε βέβαια ότι η επανάσταση θα κέρδιζε· πράγμα που έγινε μόνο χάρη στη στρατιωτική επέμβαση των «ξένων», των «μεγάλων δυνάμεων» – γιατί κατά τα υπόλοιπα η επανάσταση είχε ηττηθεί πλήρως πριν τη ναυμαχία στο Ναυαρίνο…

Μπορεί πάντως ο καθένας να φανταστεί πόσο «εθνικό ιδεώδες» υπήρχε σε έναν πληθυσμό που πολεμούσε (όπως και όταν πολεμούσε…) μόνο για τα λεφτά (ή άλλου είδους προσόδους…)… Καθώς και τι είδους σχέση, εν μέρει ιδιοτελή και εν μέρει φαντασιακή, ανέπτυξε αυτός ο πληθυσμός με τους χρηματοδότες του (και, εν τέλει, τους στρατιωτικούς σωτήρες του), τους «ξένους» (δηλαδή τις «μεγάλες δυνάμεις»). Η πεποίθηση ότι (οι ξένοι) «μας έχουν ανάγκη» δεν δημιουργήθηκε ούτε απ’ τον μύθο «του δοσίματος των φώτων του πολιτισμού» ούτε απ’ την γνώση της ευρωπαϊκής διπλωματίας· αλλά απ’ την ωμότητα του μας πληρώνουν (παρότι σε μεγάλο βαθμό επρόκειτο για δανεικά…). Σε συνδυασμό με την καθημερινή εμπειρία της φτώχιας (: «ψωροκώσταινα») διαμορφώθηκαν οι ιδεολογικοί όροι μιας εντελώς πρωτότυπης, πιθανότατα παγκόσμια, διπολικής εθνικής ιδεολογίας.

Ως γνωστόν ο «διπολισμός» στην ατομική αυτο-εννόηση θεωρείται σοβαρή ψυχολογική διαταραχή. Σκεφτείτε τι είναι όταν πρόκειται για μαζικό και διαρκώς ανατροφοδοτούμενο φαινόμενο…

Έκτακτη είδηση!

Σάββατο 6 Μάρτη. Η επιδημία [Χ] «γονατίζει» τα εθνικά συστήματα υγείας σε χώρες της Ευρώπης.

Στη Γαλλία η κατάσταση στα τμήματα επειγόντων περιστατικών έφτασε σε οριακό σημείο.

Για το λόγο αυτό αποφασίστηκαν έκτακτα μέτρα.

Μεταξύ άλλων, όπως είπε η υπουργός Υγείας, θα αναβληθούν τα μη επείγοντα χειρουργεία, ώστε να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία

«Παραμένουμε σε κινητοποίηση, απαιτείται διαρκής ενημέρωση. Τα νοσοκομεία σήμερα αντιμετωπίζουν μια τεταμένη κατάσταση. Βρίσκονται στα όριά τους και εμείς αντιμετωπίζουμε αυτήν την πίεση με την εφαρμογή των μέτρων που λάβαμε», τόνισε η Μαρισόλ Τουρέν, μετά την σύσκεψη που έγινε στο Μέγαρο των Ηλυσίων για το θέμα.

Στη Βρετανία, το Εθνικό Σύστημα Υγείας βρίσκεται το τελευταίο διάστημα υπό κατάρρευση, γεγονός που προκαλεί σφοδρή πολιτική αντιπαράθεση.

Στην Αγγλία 23 νοσοκομεία βρίσκονται σε «μαύρο συναγερμό» και ανακοίνωσαν ότι δεν μπορούν να εγγυηθούν στο εξής την ασφάλεια των ασθενών.

Μάλιστα αποφασίστηκε να αναβληθούν χειρουργεία για καρκίκους ή αποφασίστηκε να εξετάζονται ενήλικες σε παιδιατρικές κλινικές.

Μια ασθενής δηλώνει συγκλονισμένη.

«Φοβήθηκα τόσο πολύ, ήθελα μόνο να γυρίσω σπίτι μου. Δεν υπήρχε καμιά φροντίδα, τίποτε απολύτως. Ζητούσες βοήθεια αλλά δεν σου την παρείχαν. Έβλεπες ανθρώπους να προσπαθούν να σηκωθούν από το κρεββάτι, προφανώς καταβεβλημένοι, και ουδείς τους πρόσεχε», δηλώνει χαρακτηριστικά.

Για κατάρρευση των τμημάτων επειγόντων περιστατικών και στην Ισπανία μιλούν τα ΜΜΕ της χώρας, λόγω της εκρηκτικής αύξησης των κρουσμάτων [Χ]

Αυξημένα περιστατικά [Χ] καταγράφονται και στην Ελλάδα.

Πριν λίγες ημέρες έγινε γνωστό ότι στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας ο αριθμός των ασθενών που προσήλθαν, μόνο σε ένα 24ωρο, ξεπέρασε τους 400.

Καταλάβατε, έτσι δεν είναι; Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη!! Τα συστήματα υγείας καταρρέουν … εξαιτίας της επικινδυνότητας του ιού (όχι για άλλους λόγους, ε; όχι λόγω της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης του συνόλου της βιομηχανίας και της ιδεολογίας της υγείας, ε;)

Συνεπώς η απάντηση στην ερώτηση τι είναι το [Χ] είναι εύκολη: ο τσαχπίνης φυσικά!

Αμ δε! Κανένας τσαχπίνης!! Είναι η εποχική γρίπη!… Χρονολογία; 12 Γενάρη 2017…. (Ευχαριστούμε την Π. που ξετρύπωσε το ρεπορτάζ). Το θυμάστε μήπως; Μόλις πριν 4 χρόνια έγινε αυτή η καταστροφή… Όχι, δεν το θυμάστε: τότε δεν εκδόθηκαν ιατρο-πολιτικο-εισαγγελικές αποφάσεις για μαζική κατ’ οίκον φυλάκιση των υπηκόων, ούτε εντάλματα σύλληψης, εξοστρακισμού, προβοκαρίσματος, χρηματικής τιμωρίας των αντιφρονούντων….

Όποιος δεν έχει καταλάβει ακόμα τι είναι η πρόσφατη υγιεινιστική τρομοεκστρατεία, ποιά είναι η γενεαλογία, η προετοιμασία και οι σκοποί της, ποιά είναι τα αφεντικά της και τι επιδιώκουν, να σηκώσει το μανίκι απ’ το μπράτσο του!

(φωτογραφία: Ο.Κ., δεν είχε φέρετρα η εικονογράφηση της “υγιειονομικής έκτακτης ανάγκης”… Το 2017 ίσως να μην ήταν σίγουροι οι δημαγωγοί και τ’ αφεντικά τους για το πόσο carpet θα πρέπει να είναι το bombing… Το 2020 ήταν… Όπως είπε, άλλωστε, εκείνο το γνωστό κάθαρμα, ο Ferguson, αν δεν υπήρχε η Κίνα τα πράγματα θα ήταν αλλιώς…)

Mexico

Δευτέρα 15 Φλεβάρη. Λέγονται Sangre Maiz Rootsband. Δρουν στην πόλη του μεξικό. Παίζουν ρέγκε. Τίποτα άλλο δεν ξέρουμε γι’ αυτούς – εκτός απ’ το ότι παίζουν δυνατά! (Ευχαριστούμε τον Τ. για την υπόδειξη…)

Το πρώτο τραγούδι, En la Mira, συνοδεύεται με video ντοκουμέντο απ’ την σφαγή στην πλατεία των Τριών Πολιτισμών στις 2 Οκτώβρη του 1968. Δέκα μέρες πριν την έναρξη των ολυμπιακών αγώνων στην πόλη και για να εξασφαλίσει την “ομαλή διεξαγωγή” τους, το καθεστώς του Diaz Ordaz έστειλε τον στρατό να «καθαρίσει» μια μεγάλη αντικαθεστωτική συγκέντρωση φοιτητών, συνέχεια ενός καλοκαιριού μεγάλων διαδηλώσεων. Κτυπώντας στο ψαχνό με τανκς και ελικόπτερα ο στρατός έκανε την δουλειά του: δολοφόνησε εκατοντάδες (άγνωστος έμεινε ο αριθμός) διαδηλωτές.

Η σφαγή στην πλατεία των Τριών Πολιτισμών ήταν καθοριστική επί δεκαετίες για τα κινήματα τόσο στη νότια όσο και στη βόρεια αμερική. Η επιρροή της φτάνει (για όσους / όσες ξέρουν τα βασικά της ανταγωνιστικής ιστορίας στη λατινική αμερική) ως και την εξέγερση στον μεξικάνικο νότο, στην Τσιάπας.

Κάτω τα χέρια!

Τρίτη 2 Φλεβάρη. Κάποιοι δαιμόνιοι βρήκαν μια απεικόνιση της εισβολής των Βανδάλων στη Ρώμη – και την διασταύρωσαν (με αρκετό χιούμορ) με το ντου των ψοφιοκουναβικών στο Καπιτώλιο. Υποκλινόμαστε στο εύρημα, αλλά: σαν (κάποτε) Απόγονοι των Βανδάλων δηλώνουμε («προς πάσαν κατεύθυνση»): κάτω τα χέρια απ’ τους Βάνδαλους! Ήταν τίμιοι βάρβαροι αντι-ιμπεριαλιστές, που έκαναν άνω κάτω την παρακμιακή Ρώμη.

Και σε καμμία περίπτωση δεν ήταν κοκκινόσβερκοι ψηφοφόροι!

Πειρατές

Δευτέρα 1 Φλεβάρη. Τω καιρώ εκείνω (στα αγγλικά ‘60s) το rock ήταν σχεδόν παράνομο – στα ραδιόφωνα. Ήταν βέβαια και οι ρόκερς, άντρες και γυναίκες, εντελώς ρεμάλια. Αθυρόστομοι, γκομένιζαν ασύστολα (αδιαφορώντας για την ιερότητα της οικογένειας), έκαναν και τα τρίφυλλά τους… Σατανάδες! (Αργότερα οι περισσότεροι μετάνοιωσαν, σοβαρεύτηκαν – κι έγινε χειρότερο απ’ τους γέρους τους… Οι λιγότεροι είτε πέθαναν είτε εξαφανίστηκαν… )

Έτσι ώστε η μόνη περίπτωση επιβίωσης ενός rock ραδιοφωνικού σταθμού στη γηραιά αλβιώνα τότε ήταν … τα διεθνή νερά της θάλασσας. Ένα καράβι δηλαδή, πέρα απ’ την αστυνομευόμενη ζώνη, μακριά απ’ την δικαιοδοσία της κυβέρνησης της αυτού μεγαλειότητας…. (Ο πουριτανισμός εμφανιζόταν πάντα σαν υγεία. Μέχρι που η υγεία άρχισε να εκδηλώνεται σαν πουριτανισμός…)

Οι καιροί άλλαξαν, και άλλαξαν πολύ. Το rock είναι ένα εμπόρευμα ανάμεσα στα άλλα, η αθυροστομία είναι ένα (βαρετό) χοντροκομμένο στυλ, το γκομένισμα είναι γεμάτο ανασφάλειες, πόζες και antisocial media, και οι φούντες μια σύμβαση χαμηλότερης κατηγορίας απ’ τις αμφεταμίνες. Αλλά δουλειά δεν είχε διάολος: για καθαρά υγιειονομικούς λόγους οι απαγορεύσεις έχουν επιστρέψει σαν λεφούσι. Απαγορεύονται οι συναθροίσεις, το συνέρχεσθαι, και οτιδήποτε που θυμίζει ότι τα στόματα είναι για φιλιά, τα χέρια για αγκαλιές, και τα σώματα για χορό. Σα να λέμε: οι σατανάδες πέθαναν, ζήτω οι σατανάδες!

Οι πάνω έχουν τους τρόπους τους να ξεφύγουν απ’ τις λαβίδες του νόμου. Οι κάτω; Πρέπει ίσως να σκάψουν λαγούμια, κατακόμβες, για να γιορτάζουν μακριά απ’ τους ρουφιάνους και το καινούργιο Πανοπτικό.

Το «the boat that rocked» είναι μια rock κωμωδία του 2009, που ανατρέχει στην ιστορία ενός παράνομου πλωτού rock ραδιοσταθμού. Υπήρξε άραγε ποτέ κάτι τέτοιο; Πολλοί λένε «ναι». Άλλοι λένε ότι είναι θρύλος. Μπορεί να ισχύουν και τα δύο, ποιός ξέρει;

Ελλείψει τολμηρών με πλοία, μπορεί στους τωρινούς καιρούς οι γιορτές να γίνονται σε αερόστατα…

30 μοίρες βόρεια του ισημερινού…

Τετάρτη 27 Γενάρη. Ονομάστηκαν (απ’ τους δυτικούς) «αραβική άνοιξη» για να ξεδοντιαστούν απ’ το επαναστατικό του περιεχόμενο, τόσο από κοινωνική και από πολιτική άποψη, όσο και από γεωπολιτική. Τρόμαξαν τόσο πολύ τον δυτικό οριενταλισμό / ιμπεριαλισμό ώστε διαστρεβλώθηκαν όσο περισσότερο γινόταν: εξεγέρσεις / επαναστάσεις με εκατοντάδες δολοφονημένους, χιλιάδες αιχμάλωτους να βασανίζονται, διάρκεια εβδομάδων, αποδόθηκαν …. στα “social media”…. στις αμερικανικές εταιρείες “κοινωνικής δικτύωσης” δηλαδή!!… Και πάλι ο λευκός ήταν ο “κρίσιμος παράγοντας” είπαν οι δυτικοί λευκοί!!! (Αλλοίμονο, ποιός άλλος;)

Έχει περάσει μια δεκαετία απ’ τις μαζικές εξεγέρσεις / επαναστάσεις στις περισσότερες αραβικές κοινωνίες, που – φυσικά – έχουν θαφτεί. Με την εξαίρεση της πρώτης, στην τυνησία, που αιφνιδιάζοντας τόσο τους ντόπιους καθεστωτικούς όσο και τα δυτικά τους στηρίγματα κατάφερε να ολοκληρωθεί θεσμικά, οι υπόλοιπες είτε καταστάλθηκαν με πολύ αίμα άμεσα, είτε λίγο αργότερα.

Ανάμεσα σ’ αυτές τις επαναστάσεις εκείνη της 25ης Γενάρη του 2011 στην αίγυπτο είναι αυτή που καθόρισε, σημάδεψε το Sarajevomag, από πολλές πλευρές, απόψεις, προσεγγίσεις (ακόμα και συναισθηματικά). Μπορεί η πλατεία Tahrir να έγινε ένα ρηχό, πρόχειρο και στρεβλωμένο σύνθημα για διάφορους ντόπιους που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα μόνο μέσα από οθόνες, αλλά η αληθινή πλατεία Tahrir, στο κέντρο του Καΐρου, η πλατεία του αίματος και της υπερηφάνειας, υπήρξε ένα μοναδικό εγχείρημα ανταγωνιστικής πολιτικοποίησης εν θερμώ, πίσω απ’ τα οδοφράγματα, πάνω απ’ την κρατική βία. Ένα πολιτικό γεγονός / παράδειγμα που θα έπρεπε να θεωρηθεί, μαζί με όλα τα ανάλογα σε άλλες αραβικές κοινωνίες, ως προς τον πλούτο, την ένταση και τις δυνατότητες που απελευθέρωσε, ισοδύναμο του «παγκόσμιου Μάη» το ’68… Με την διαφορά ότι το 2011 ήταν καθαρά αραβικό – πράγμα ασυγχώρητο!!

Σαν ελάχιστο φόρο τιμής και μνήμης σ’ εκείνη την επανάσταση, σ’ εκείνη την έφοδο στον ουρανό 30 μοίρες βόρεια του ισημερινού, μερικές φωτογραφίες.

Διαδηλωτής επιστρέφει δακρυγόνο στη διάρκεια συγκρούσεων με την αστυνομία κοντά στο θηριώδες “υπουργείο εσωτερικών”, δυο γωνίες απ’ την πλατεία Tahrir…

Τα γραφεία του «κόμματος» του δικτάτορα Mubarak στο Κάιρο καίγονται, στις 28 Γενάρη 2011…

H θρυλική μάχη της γέφυρας Kasr πάνω απ’ το Νείλο. Αν και άοπλοι οι χιλιάδες διαδηλωτές ανάγκασαν την στρατοαστυνομία σε άτακτη υποχώρηση…

Χιλιάδες διαδηλωτές στην Αλεξάνδρεια, στις 1 Φλεβάρη…

Σκληρές μάχες, σώμα με σώμα, των εξεγερμένων με ορδές πληρωμένων οπαδών και χαφιέδων του Mubarak, που επιχείρησαν να ανακαταλάβουν την πλατεία Tahrir, στις 2 και στις 3 Φλεβάρη…

Μια απέραντη γιορτή στο Κάιρο και σ’ όλες τις πόλεις της αιγύπτου: ο για τους δυτικούς «ακλόνητος» επί δεκαετίες δικτάτορας Mubarak, έχοντας εξαντλήσει όλη την διαθέσιμη καταστολή, ανακοινώνει την παραίτησή του στις 8 Φλεβάρη στους πραγματικά ακλόνητους εξεγερμένους…

Περιπέτειες του γεωπολιτικού προσοδισμού 2

Παρασκευή 22 Γενάρη. Συνεχίζουμε με τα αποσπάσματα απ’ τα «μυστικά του βούρκου»:

… Μέχρι το 1946 ο κύριος σύμμαχος της Aθήνας ήταν η βρετανία, με τις ηπα να περιορίζονται στην παροχή οικονομικής βοήθειας και πολιτικής στήριξης στο Λονδίνο κάθε φορά που οξύνονταν οι διπλωματικές αντιπαραθέσεις με τους ρώσους. Εξάλλου, οι ηπα μέχρι τον β’ παγκόσμιο πόλεμο δεν είχαν κάποια ιδιαίτερη πολιτική που να αφορά στα βαλκάνια και την ανατολική μεσόγειο. Όμως το γεγονός ότι η λήξη του πολέμου βρήκε την βρετανία τυπικά νικήτρια, αλλά την βρετανική αυτοκρατορία διαλυμένη και την ισχύ του βρετανικού κράτους σε επικίνδυνο βαθμό καταρρακωμένη, δημιουργούσε για τις ηπα τις συνθήκες ν’ αναλάβουν αυτές την ηγεμονία στη συμμαχία του δυτικού κόσμου. Η αμερικάνικη σχέση με τις ελληνικές εξελίξεις άλλαξε κι έγινε περισσότερο δραστική και παρεμβατική μετά την κρίση των Στενών του 1946.

Τον Αύγουστο του 1946 η εσσδ επιχείρησε ν’ ανατρέψει τη συνθήκη του Μωντρέ και απαίτησε από την τουρκική κυβέρνηση, που ήταν ουδέτερη στον πόλεμο, να παραχωρήσει το δικαίωμα ελεύθερου διάπλου από τα Στενά στα σοβιετικά πολεμικά πλοία, ώστε να μπορούν να περνούν χωρίς περιορισμούς από τη Μαύρη Θάλασσα στη Μεσόγειο. Ζήτησε επιπλέον τη διεξαγωγή διεθνούς διάσκεψης με αντικείμενο τον έλεγχο των Στενών. Για να ενισχύσει την πίεση της, ο σοβιετικός στόλος άρχισε ναυτικές ασκήσεις και ενισχύθηκαν τα σοβιετικά στρατεύματα στα Βαλκάνια. Η τουρκία ζήτησε την δυτική βοήθεια και τον Οκτώβρη ο αμερικάνος πρόεδρος διέταξε την ανάπτυξη ισχυρής ναυτικής δύναμης στην περιοχή, ενώ η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο εγγυήθηκαν την υπεράσπιση της τουρκίας. Μετά από αυτό, η εσσδ υποχώρησε, αλλά η κρίση έδωσε το έναυσμα της ανοιχτής αντιπαράθεσης ανάμεσα στους δύο πρώην συμμάχους. Στον σχεδιασμό της αμερικάνικης στρατηγικής, ο ρόλος του ελληνικού και τουρκικού κράτους κρίθηκε εξαιρετικά κρίσιμος: «Έχουμε υπόψη δύο χώρες, τις οποίες είναι για εμάς θέμα υψίστης σημασίας να βοηθήσουμε: την τουρκία και την ελλάδα… Οι δύο αυτές χώρες μπορούν να αποβούν φυλάκια μεγάλης σημασίας και… πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τις βοηθήσουμε» εξηγούσε ο αμερικανός υπουργός εξωτερικών στον βρετανό υπουργό άμυνας, τον Οκτώβρη του 1946. Χωρίς να αλλάξει κατ’ αρχήν ο καταμερισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ βρετανίας και ηπα, οι αμερικάνοι αύξησαν κατά πολύ την οικονομική βοήθεια και την αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού. Αργότερα, όταν η βρετανία δεν μπορούσε πλέον να σηκώσει το οικονομικό και στρατιωτικό βάρος της συμμαχίας και της στήριξης του ελληνικού κράτους, η αντικατάσταση της από τις ηπα ήρθε εντελώς φυσιολογικά. Στις 21 Φλεβάρη 1947, η βρετανία ανακοίνωσε επίσημα ότι από 1ης Απρίλη θα διακόψει τη βοήθεια της προς την ελλάδα και την τουρκία, στις 3 Μάρτη η ελληνική κυβέρνηση υπέβαλλε επίσημη αίτηση βοήθειας προς τις ηπα και στις 12 Μάρτη 1947 με προεδρικό διάγγελμα το αμερικάνικο κράτος διακήρυξε το σχέδιο, που έμεινε γνωστό ως «δόγμα Τρούμαν», στήριξης της ελλάδας και της τουρκίας…

… Ουσιαστικά, όλο το ελληνικό κατεστημένο δέχτηκε και καλοδέχτηκε την αμερικανική παρέμβαση, όχι μόνο επειδή έφερνε μαζί της άφθονη υλική βοήθεια, που παρείχε τα απαραίτητα για τη διάλυση της αριστεράς εμπλουτίζοντας χειροπιαστά τους στόχους της νομής του κράτους, αλλά (μακροπρόθεσμα πιο σημαντικό) και επειδή ήταν συμπαγής απόδειξη ότι η ελλάδα παρέμενε σημαντικός παράγοντας για τον «δυτικό κόσμο»… Ακόμη και μετά τον εμφύλιο οι έλληνες πολιτικοί, πλην της αριστεράς, επιδίωκαν να μένει πάντα πρώτης γραμμής η συμμαχία του ελληνικού κράτους με το αμερικανικό, επειδή έφτιαχνε και συντηρούσε το υλικό πεδίο εξυπηρέτησης τόσο των φραξιονιστικών τους συμφερόντων (ως προς τη νομή του κράτους) όσο και των ιμπεριαλιστικών τους φιλοδοξιών (σε σχέση με τα βαλκανικά κράτη του «ανατολικού μπλοκ» σε περίπτωση ενός καινούργιου παγκόσμιου πολέμου)…

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, με τον 3ο παγκόσμιο πόλεμο τερματισμένο (με νίκη της «δύσης»), και το ελληνικό κράτος να οργανώνει τα δικά του αυτοτελή ιμπεριαλιστικά σχέδια επέκτασης προς βορρά (εναντίον του καινούργιου κράτους της μακεδονίας και του αλβανικού νότου) η Αθήνα διαπίστωσε, με οδυνηρή και ανομολόγητη έκπληξη, ότι ο βασικός της σύμμαχος (η Ουάσιγκτον) δεν ευνοούσε τα συγκεκριμένα σχέδιά της. Στην υπόλοιπη δεκαετία ο ελληνικός ιμπεριαλισμός στράφηκε προς τα ανατολικά, συγχρονιζόμενος με τα ευρύτερα σχέδια τόσο της Ουάσιγκτον όσο και των ευρωπαϊκών ιμπεριαλισμών αλλά και της στριμωγμένης (στα ’90s) Μόσχας (: αποσχιστικά αντάρτικα στον Καύκασο, με σημαντικότερο εκείνων των τσετσένων), για την διάλυση της τουρκικής επικράτειας. Όμως κι αυτοί οι φονικοί σχεδιασμοί άλλαξαν ραγδαία στα τέλη των ‘90s – οπότε το ελληνικό κράτος / παρακράτος, τα εσωτερικά αφεντικά τους και η εσωτερική κοινωνική συμμαχία τους, μη έχοντας πια ιδιαίτερη γεωπολιτική χρησιμότητα να πουλήσουν, αφιερώθηκαν στη νομή των ευρωπαϊκών προσόδων και στην χρηματοπιστωτική ευδαιμονία…

Ακόμα και ως την πρόσφατη διαχείριση της ελληνικής «κρίσης», τα ντόπια αφεντικά και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι παρέμειναν πιστά στην συμμαχία με την Ουάσιγκτον, ελπίζοντας ότι θα ανάγκαζε τους «ευρωπαίους εταίρους» να δανείζουν την Αθήνα χωρίς πολλές πολλές απαιτήσεις (ή, οι πιο φανατικοί, ότι η ε.ε. θα διαλυθεί…) Το αποκορύφωμα αυτής της συμμαχίας (και μαζί το αποκορύφωμα της «ελληνικής εθνικής ιμπεριαλιστικής» ανάγνωσης των παγκόσμιων συσχετισμών σε συνθήκες οξυνόμενου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού) ξεκίνησε απ’ το 2015 και μετά, την εποχή της φαιορόζ «πρώτης φοράς αριστεράς»…

(φωτογραφία: Ο έλληνας υπ.εξ. Παπούλιας και ο υπ.εξ. του μακεδονικού κράτους Crvenkovski στη Ν. Υόρκη, στις 13 Σεπτέμβρη του 1995, μετά την υπογραφή της “ενδιάμεσης συμφωνίας” που επέβαλε η διοίκηση Κλίντον. Το “πατριωτικό” πασοκ, έχοντας χρησιμοποιήσει την φονική “ελληνοσερβική φιλία” και την απειλή στρατιωτικής εισβολής στο μακεδονικό κράτος και σαν “αντιγερμανικό” όπλο, δεν μπορούσε να παρακούσει τον μεγάλο ατλαντικό σύμμαχό του…

Η εθνική βεβαιότητα ότι “οι γερμανοί και όχι οι αμερικάνοι φταίνε” θεμελιώθηκε από τότε…)

3 – Ο παλιός είναι αλλιώς!

Παρασκευή 8 Γενάρη. Ο Μαρξ δεν θα μπορούσε σε καμμία περίπτωση να φανταστεί πόσο κοινότοπο θα γινόταν το επίθετο «έξυπνος» σαν χαρακτηρισμός μηχανών: έξυπνα τηλέφωνα, έξυπνες (ψηφιακές) «οικιακές βοηθοί», έξυπνα αυτοκίνητα, ακόμα ακόμα και έξυπνα «εμβόλια» – ένας κόσμος μαγικός! Ένας κόσμος στον οποίο «επιτέλους!» (από καπιταλιστική άποψη) μεγάλα τμήματα της (ανθρώπινης) διανοητικής εργασίας μηχανοποιούνται με εντυπωσιακό τρόπο· έτσι ώστε να μπορεί να αλλάξει δυναμικά και ριζικά, για άλλη μια φορά, ο τεχνικός καταμερισμός (εκμετάλλευσης) της εργασίας… Όχι, απλά, η πόλωση / διαστρωμάτωση ανάμεσα σε «χειρωνακτική» και σε «διανοητική» εργασία, αλλά η πόλωση / διαστρωμάτωση στο εσωτερικό αυτής της τελευταίας, σε διάφορα επίπεδα «διανοητικής» μεν αλλά «ανειδίκευτης» (άρα φτηνής) εργασίας ρουτινιάρικων χειρισμών … των «έξυπνων» μηχανών….

Όχι, ο Μαρξ δεν είχε τόση φαντασία. Είχε όμως ικανοποιητική κριτική διαύγεια. Κι έτσι το 1848 έγραψε και υπέγραψε (μαζί με τον Έγκελς) κι αυτήν την φράση: … Με ποιόν τρόπο ξεπερνά η μπουρζουαζία τις κρίσεις; Απ’ τη μια μεριά καταστρέφοντας αναγκαστικά ένα σωρό παραγωγικές δυνάμεις και απ’ την άλλη με το να κατακτά νέες αγορές και να εκμεταλλεύεται πιο εντατικά, πιο πλατιά όλες τις παλιές αγορές…

Ο Κάρολος δεν είχε δει ούτε μισό αισθητήρα στη ζωή του· και αγνοούσε ότι το γενετικό υλικό των κυττάρων μπορεί να «τροποποιηθεί» κατά βούληση… Δεν προέβλεψε καν ότι η μπουρζουαζία θα εξαφανιστεί / αντικατασταθεί από ένα καινούργιο είδος αφεντικών. Εκατονεβδομήντα χρόνια μετά, εκείνοι που ζουν μέσα σε αισθητήρες (αισθητήρες παντού προσεχώς!) είδαν την σχετικά αναίμακτη (κατ’ αρχήν) καταστροφή ενός σωρού παραγωγικών δυνάμεων δίπλα τους και αναφώνησαν «αααα! το κράτος είναι αντικαπιταλιστικό!»… (πράγμα που δεν είχαν σκεφτεί όταν έπεφταν πρωτοκοσμικές βόμβες στο αφγανιστάν και στο ιράκ…). Έζησαν (και ζουν) την καταστροφή της δικής τους παραγωγικής δυνάμης αναφωνόντας «ζήτω η κατ’ οίκον φυλάκιση!»…. Ζουν την μετατροπή των κυττάρων τους σε κρίκους της high tech (φαρμακευτικής προς το παρόν…) βιομηχανίας και αναφωνούν «όλοι γερά να εμβολιαστούμε – μην λείψει κανείς – είναι επαναστατικό καθήκον»! Δεν τους περνάει ούτε σαν ελάχιστη υποψία απ’ το μυαλό πως τα κύτταρα τους είναι μια νέα αγορά που κατακτιέται…

God bless them!!!

(συνεχίζεται)

1 – Πίστευε και μη ερεύνα;

Πέμπτη 7 Γενάρη. Ήταν στη μόδα την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα· μετά όμως πέρασε σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, πίσω απ’ τις ερμηνείες (πιο σωστά: τις δημοφιλείς παρερμηνείες) της πιο πρόσφατης φάσης της κρίσης / αναδιάρθρωσης. Cognitive capitalism· «γνωσιακός καπιταλισμός». Για τους κυνηγούς του «επαναστατικού hype» (πόσοι, άραγε, αντιστάθηκαν στον πειρασμό;) αυτές οι καινούργιες λεξούλες (μαζί με άλλη μια: «πρεκαριάτο») ήταν ανακουφιστική απελευθέρωση. Νέες λέξεις άρα νέες καταστάσεις – έτσι δεν είναι; Νέες καταστάσεις άρα μπορεί ο καθένας να λέει ό,τι θέλει – το «παλιό» είναι πολύ παλιό, οπότε άχρηστο….

Μπορεί αυτές οι μικροαστικές αυταρέσκειες να κατέληξαν εκεί ήταν αναπόφευκτο να καταλήξουν, στην προσπάθεια νομής δηλαδή κάποιου μεριδίου απ’ τον «γνωσιακό καπιταλισμό» μέσω μεταπτυχιακών, διδακτορικών, σεμιναρίων κλπ (αλλά και υποτίμηση-σε-σύγκριση-με-τις-υποσχέσεις-και-τις-ελπίδες…) αλλά εν τω μεταξύ το ζήτημα συσκοτίστηκε τόσο όσο να παραπεταχτεί.

– «Γνωσιακός καπιταλισμός»; Τι είναι αυτό;

– Είναι «ο καπιταλισμός που στηρίζεται στη γνώση!»

– Αααα… Γιατί; Υπήρξε ποτέ καπιταλισμός που δεν στηριζόταν στη γνώση; Πριν ήταν «unawareness capitalism»; Καπιταλισμός της άγνοιας;

Μούγκα…

Αν ο καπιταλισμός και η οργάνωσή του στηριζόταν πάντα στη γνώση (στην υπεξαιρεσή της…) τότε το hype του cognitive capitalism θα αποδεικνυόταν απλά μια φούσκα… Και τότε το «παλιό» ίσως να μην ήταν (είναι) καθόλου παλιό και καθόλου άχρηστο· αν και όχι αξιοποιήσιμο αυτούσιο.

Θα έπρεπε, καλύτερα, η προσοχή να στραφεί κατ’ αρχήν στον τεχνικό καταμερισμό της εργασίας (άρα στον τεχνικό καταμερισμό της απόσπασης της υπεραξίας). Για να ανακαλύψει, όχι δίχως κάποια έκπληξη, ότι ήδη απ’ την 1η βιομηχανική επανάσταση, κι ακόμα πιο καθαρά και κατηγορηματικά απ’ την 2η, (στις αρχές του 20ου αιώνα…) ο καπιταλισμός ήταν ικανοποιητικά cognitive! Στο κάτω κάτω εκείνος ο Taylor έμεινε στην ιστορία δίκαια επειδή πέτυχε αυτό: την μετατόπιση του «γνωσιακού κέντρου βάρους» της δουλειάς στα μηχανουργεία απ’ τους ειδικευμένους εργάτες / τεχνίτες στους μηχανολόγους μάνατζερ. Με κρίσιμο και αποφασιστικό μέσο την καινοτόμα μηχανοποίηση των επιμέρους ειδικοτήτων, που έγιναν “tasks” χειρισμού (των νέων – τότε – μηχανών). Του καινούργιου σύνθετου τόρνου, των καινούργιων μηχανών κοπής μετάλλου…

Πιθανότατα κάπου εκεί, ανάμεσα στην 1η και στην 2η βιομηχανική επανάσταση (δηλαδή: «πολύ παλιά»!) απέκτησε λειτουργική υπόσταση για την οργάνωση της καπιταλιστικής παραγωγής η διάκριση ανάμεσα σε χειρωνακτική και διανοητική εργασία. Δεν έχει υπάρξει φυσικά κανένα είδος δουλειάς που να μπορεί να γίνει χωρίς σκέψη και γνώση· κανένα είδος δουλειάς που να μπορεί (ή να μπορούσε ποτέ) να πραγματοποιηθεί από ένα ακέφαλο σώμα! Η διάκριση όμως, και η διαστρωμάτωση (η χειρωνακτικη δουλειά είναι κατώτερη, άρα πρέπει να πληρώνεται λιγότερο· η διανοητική είναι ανώτερη, οπότε αξίζει μεγαλύτερο μισθό ή άλλης μορφής αμοιβή) ήταν χρήσιμη σα νόρμα: αν πρέπει να υποτιμηθεί ένα ή πολλά είδη εργασίας ο προτιμότερος τρόπος είναι ο υπαινιγμός ότι θα μπορούσε να την κάνει και ένα ζώο – ένα ον, εν πάσει περιπτώσει, που είναι αρκετά «χαζό» ώστε να μην μπορεί να σκεφτεί και να κάνει πιο σύνθετα πράγματα. Ή θα μπορούσε να την κάνει μια μηχανή – η οποία, ενδεχομένως, είναι ικανότερη (και γι’ αυτό πολυτιμότερη) από ένα σχεδόν ζώο, ένα ανθρωπόμορφο ζώο, ακόμα κι αν αυτό είναι ο χειριστής της…

Αν η προσοχή είχε στραφεί, λοιπόν, στον τεχνικό καταμερισμό της εργασίας, τότε θα είχε γίνει έγκαιρα κατανοητό οτι ο cognitive capitalism ήταν ταυτόχρονα «παλιός» και «καινούργιος». Ήταν παλιός ως προς την βασική ιδέα και τον πυρήνα των χειρισμών (και των υποτιμήσεων) που θα απελευθέρωνε για λογαριασμό των αφεντικών και της εκμετάλλευσης / πειθάρχησης. Ήταν ταυτόχρονα καινούργιος σε σχέση με το είδος των μηχανών που είχαν ηδη αρχίσει να παίρνουν θέση όχι μόνο στην οργάνωση της εργασίας αλλά, απρόοπτα (για τους γερασμένους διανοητικά και θεωρητικά «αντικαπιταλιστές») στο σύνολο της ζωής.

Το «παλιό» επρόκειτο να είναι «καινούργιο», διαρκώς «νέο» – και έτσι ακριβώς συνέβη και συμβαίνει: το σχίσμα, η πόλωση, ανάμεσα σε «γνώστες» (ειδικούς…) και «αγνοούντες» στην 3η δεκαετία του 21ου αιώνα έχει απόλυτη συνέχεια και συγγένεια με εκείνο στην 3η δεκαετία του 20ου αιώνα… Την ίδια συνέχεια και συγγένεια έχει η η οργάνωση της εκμετάλλευσης και της εξουσίας… Κι ωστόσο όλα μοιάζουν από πρώτη ματιά απελπιστικά καινούργια, χωρίς ιστορικό προηγούμενο! Πράγματι, υπάρχει κάτι αληθινά καινούργιο (αν και ιστορικά προσδιορισμένο): η έκταση και η ένταση αυτής της (μηχανικής) πόλωσης ανάμεσα σε «γνώστες» και «αγνοούντες» μέσα σ’ όλο το πλέγμα των κοινωνικών σχέσεων και της καθημερινής ζωής· όχι μόνο σ’ ότι λέγεται «δουλειές»….

Αναμνήσεις απ’ το μέλλον (1)

Τρίτη 5 Γενάρη. Με το σημερινό υλικό η ασταμάτητη μηχανή δεν σκοπεύει να κουνήσει το δάκτυλο σε κανέναν. Αναγνωρίζει (δεν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά!) το δικαίωμα του καθενός και της καθεμιάς να κάνει (και να αλλάζει) επιλογές, να έχει (και να αλλάζει) γνώμη, στάση, και τα λοιπά.

Αν, ωστόσο, πρόκειται για επιλογές, γνώμες, στάσεις που εγγράφονται σ’ αυτό που ονομάζεται “ανταγωνιστική πολιτική” (ή κίνημα) το ζήτημα είναι πιο σύνθετο. Παρότι κι εκεί ισχύει πως ο καθένας πράτει όπως κρίνει, εκείνο που δεν ισχύει είναι ότι ο καθένας μπορεί να παραγράψει την ιστορία-που-δεν-είναι-δική-του αλλά διαπράχτηκε μαζί με άλλους / άλλες. Όσοι/ες κι αν αλλάξουν επιλογές, γνώμες, στάσεις κλπ, η ιστορία έχει διαπραχτεί. Έτσι ώστε είναι πάντα πιθανό πως άλλοι δεν θα αλλάξουν επιλογές, γνώμες, στάσεις κλπ· και, κατά συνέπεια, θα συνεχίσουν στο τώρα και στο μέλλον πάνω στις ανταγωνιστικές κατευθύνσεις και στους προσανατολισμούς του χτες και του προχτές.

Την προσέγγιση της ασταμάτητης μηχανής (και όχι μόνον αυτής, ευτυχώς!) για την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία σαν μέθοδο επιβολής της γενετικής μηχανικής και των μεταλλάξεων ως “θεραπείας” την ξέρετε. Ξέρετε επίσης και τις αναφορές της σε κάποιο τότε (πίσω, στον ιστορικό χρόνο) όπου αυτή η προσέγγιση θα ήταν εύκολα αντιληπτή, ίσως κοινότοπη… Να τώρα μερικές υπενθυμίσεις του τότε. (Ευχαριστούμε τους συντρόφους που μάζεψαν το υλικό).

Ιούνιος 2003: Ανοικτή συνέλευση (: πολιτική εκδήλωση) από τα «μητροπολιτικά συμβούλια» με τίτλο σώματα την εποχή της βιοπληροφορικής.

Αντιγράφουμε απ’ την εισαγωγή της εισήγησης:

Η πληροφορική και οι βιοτεχνολογίες δεν έπεσαν από τον ουρανό… Αναγνωρίζουμε ότι κάθε επεισόδιο της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου δεν είναι παρά μια στιγμή σε μια πολύ πλατύτερη ιστορική διαλεκτική. Είναι μια στιγμή μέσα στον «διάλογο» θεσμών και ιδεών. Μ’ αυτήν την προσέγγιση ξεπερνούμε την ηθικολογία αναφορικά με τις επιστημονικές θεωρίες και εφαρμογές: προφανώς θα υπάρχουν «καλοί» και κακοί» μάγοι στην αυλή των επιστημών στον βαθμό (και μόνο) που οι κοινωνίες στις οποίες ζουν (ζούμε) είναι διανοητικά δομημένες πάνω σε τέτοιου είδους δίπολα. Αν κάποιος εννοεί τον κόσμο γύρω του με οδηγό το δίπολο «καλό – κακό», τότε δεν μπορεί παρά έτσι να εννοεί και την επιστήμη. Στην πραγματικότητα μάλιστα ο σκοπός τέτοιων διπόλων είναι ακριβώς να εξαφανίσουν την ιστορική διαλεκτική που κάνει εφικτό σήμερα κάτι (μια σκέψη, μια εφαρμογή) που χτες ήταν αδύνατο και προχτές αδιανόητο. Κι έτσι η μεταφυσική γίνεται καθεστώς.

Ο Ρανιέρο Παντσιέρι στα 1961 έγραψε πως: «… η συνεχής εισαγωγή καινούργιων μηχανών, η τάση για συνεχώς καινούργιες εφευρέσεις και η εφαρμογή τους, η ορμητική και αδιάκοπη τεχνολογική ανάπτυξη, είναι… η ουσία της διαδικασίας της καπιταλιστικής συσσώρευσης… Σ’ αυτή τη διαδικασία η τάση για ανανέωση είναι στενά δεμένη με την δημιουργία της υπεραξίας…»

Αυτό που επαναλάμβανε ο Παντσιέρι ήταν μια βασική εκτίμηση διατυπωμένη ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα απ’ τον Μαρξ και τον Έγκελς στο “κομμουνιστικό μανιφέστο”: το έπος των επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων δεν είναι παρά μια «αντεστραμμένη» και «αντικειμενική» μορφή του ταξικού ανταγωνισμού. Κάθε φορά που ο έλεγχος της εργασίας (και όπως θα δούμε πιο κάτω όχι μόνο της εργασίας) χάνεται για τους κυρίους του καπιταλιστικού κόσμου, η τεχνολογία και η επιστήμη επιστρατεύονται για να δώσουν καινούργιες «λύσεις».

Τελικά η πρόοδος είναι επιστημονική και τεχνολογική όχι επειδή υπάρχει κάτι εγγενώς μυστικιστικά «προοδευτικό» μέσα σε κάθε καινούργια ιδέα ή εφαρμογή τους, αλλά επειδή (και) μέσω των επιστημών ξετυλίγεται (προς το άγνωστο…) ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην εξουσία των χ κοινωνικών τάξεων ή υποκειμένων και την αντιεξουσία των ψ…