Δευτέρα 22 Αυγούστου>> Αυτή εποχιακή ξηρασία που έχει στεγνώσει μεγάλα ευρωπαϊκά ποτάμια αποκαλύπτωντας ναυάγια του 2ου παγκόσμιου πολέμου, θα μπορούσε να είναι μια αλληγορία.
Οι πολιτικές βιτρίνες του δυτικού κόσμου είναι επιεικώς ανιστόρητες. Τι σημαίνει όμως ότι κάποιος είναι «ανιστόρητος»; Ότι δεν έχει διαβάσει τα βασικά ιστορικά βιβλία; Ότι στο σχολικό μάθημα ήταν πάντα αδιάβαστος; Όχι. Σημαίνει κάτι πολύ χειρότερο: ότι δεν έχει (μάλλον επειδή ποτέ δεν είχε) επίγνωση της ιστορικότητας των πράξεών του. Την σχέση που έχουν αυτές με το παρελθόν (όχι το προσωπικό του) και το άγνωστο μέλλον, που διαμορφώνεται από πολύ περισσότερους απ’ ότι ο καθένας χωριστά, οι σύμβουλοί του και τα σκονάκια τους.
Αν είχαν έστω μια στιγμιαία ειλικρίνεια όλες αυτές οι πολιτικές βιτρίνες θα απαντούσαν: Και γιατί να μας ενδιαφέρει η ιστορικότητά μας; Γιατί να μας ενδιαφέρει οτιδήποτε εκτός απ’ αυτούς που μας έχουν στους στάβλους τους; Σωστά. Ακόμα και μπροστά στα ναυάγια των πολεμικών στο Δούναβη μπορεί ο καθένας να σκεφτεί «κοίτα πως σκούριασαν, αλλά και «αυτά γίνονταν άλλοτε»…
Ο Θουκυδίδης έγραψε τον «πελοποννησιακό πόλεμο» σαν τρίτος (αν και Αθηναίος), εκθέτοντας σκόπιμα δισσούς λόγους. Κι ενώ λένε ότι είναι ο πρώτος αυθεντικός ιστορικός, είναι ίσως ο πρώτος και ο τελευταίος που φρόντισε να καταγράψει πολεμικά γεγονότα με τέτοια μαεστρία ώστε να μην μπορεί να πανηγυρίσει κανείς για τις νίκες «μας» και τις ήττες «τους», απ’ όποια μεριά κι αν βρισκόταν. Ήλπιζε ότι αυτή η συμμετρική εξιστόρηση του πόσο καταστροφικός είναι ένας πόλεμος για όλους όσους εμπλέκονται σ’ αυτόν, και του πόσο εώλοι είναι τελικά οι παιάνες, τα εμβατήρια και η προπαγάνδα, θα ήταν κτήμα ες αεί.
Τίμια η πρόθεσή του – αλλά αδύναμη. Τώρα τα πολιτικά κουφάρια της δύσης, ακόμα κι αν βρεθούν μπροστά στα κουφάρια των πολέμων που έκαναν οι κοντινοί τους πρόγονοι, δεν καταλαβαίνουν…