Δευτέρα 20 Σεπτέμβρη>> Το συμβόλαιο ήταν παχύ παχύ. Πενήντα δισεκατομύρια αυστραλέζικα δολάρια, για 12 υποβρύχια. Ήταν τέλος του 2015 ή αρχές του 2016, και νικητής στο διαγωνισμό ήταν η γαλλική DCNS (μετέπειτα Naval Group). Ο τότε γάλλος πρόεδρος Hollande πανηγύρισε για την «συμφωνία του αιώνα»: χιλιάδες θέσεις εργασίας για το γαλλικό στρατοβιομηχανικό σύμπλεγμα…
Υπήρχαν, βέβαια, κάποια προβληματάκια. Ο εν λόγω τύπος υποβρυχίων ήταν στα σχέδια, δεν είχε κατασκευαστεί ούτε ένα. Με δυο λόγια η Καμπέρα αγόραζε «μακέτο». Μετά προέκυψε αυτό που στα ελληνικά λέγεται «υπερκοστολόγηση εκ των υστέρων»: άλλα 50 δισεκατομυριάκια θα ήταν απαραίτητα για την συντήρηση των 12 υποβρυχίων, υπό την καθοδήγηση φυσικά της κατασκευάστριας. Εν τω μεταξύ είχαν αρχίσει οι γκρίνιες. Πόσο κομμάτι της κατασκευής θα γίνει στη γαλλία και πόσο στην αυστραλία; Η δεύτερη δεν έχει ναυπηγείο κατάλληλο για υποβρύχια, αλλά κάποιες καλές υπεργολαβίες για τα ηλεκτρονικά συστήματα θα μπορούσε (και θα έπρεπε) να τις αναλάβει…
Η παράδοση των πρώτων κομματιών είχε κανονιστεί για το 2030… Αλλά απ’ τον περασμένο Μάη το deal έδειχνε ότι πάει για ναυάγιο σε ρηχά νερά. Πολύ περισσότερο που διάφοροι ανταγωνιστές της Naval Group δεν είχαν πάψει να πηγαίνουν με ντοσιέ στο αυστραλέζικο υπ.αμ. για φτηνότερες και γρηγορότερες προσφορές…
Μπορεί ο τρόπος της αλλαγής παραγγελίας να μην ήταν και τόσο κομψός. Αλλά η Καμπέρα είχε αλλάξει ήδη σχεδιασμούς. Θα προτιμούσε να πληρώσει την ρήτρα ακύρωσής της και να ξεφορτωθεί τα έτσι κι αλλιώς ανύπαρκτα γαλλικά υποβρύχια. Όμως ο πομπώδης τρόπος που αυτό ανακοινώθηκε έσπασε τα νεύρα του βασιλιά Μακρόν: ήταν κομμένος και ραμμένος γι’ αυτό. Είχε και ο βασιλιάς τα δίκια του: τον ξεφτύλισαν…
Το τι τα θέλει τα made in usa υποβρύχια το αυστραλέζικο καθεστώς είναι προφανές: να κάνουν παρέα στα αμερικανικά στις περιπολίες τους στη νότια θάλασσα της κίνας. Συμβατά συστήματα επικοινωνιών, συμβατά όπλα… μια ωραία ατμόσφαιρα. Όμως δεν θα είναι έτοιμα ούτε αύριο ούτε σ’ ένα χρόνο, ούτε σε δύο.
Κι εκεί θα προκύψει σίγουρα ένα πρόβλημα: δεν είναι σοφό να λέγεσαι αυστραλία και να προκαλείς τόσο ανοικτά το Πεκίνο. Το κινέζικο κράτος / κεφάλαιο έχει αποδεδειγμένα την δυνατότητα να ναυπηγεί 4 υποβρύχια ταυτόχρονα, στο ίδιο διάστημα που οπουδήποτε αλλού στον καπιταλιστικό πλανήτη ναυπηγούν ένα. Πράγμα που σημαίνει ότι ο αυστραλέζικος υποβρύχιος στόλος, όταν θα είναι έτοιμος, δεν θα αλλάξει στο ελάχιστο τους συσχετισμούς όπλων (και δυνάμεων) στην ευρύτερη περιοχή υπέρ των αμερικανο-αγγλο-αυστραλών…
Αντίθετα θα σπρώξει κάποιους γείτονες προς την μεριά της κίνας. Εκτός απ’ το θυμωμένο Παρίσι με την τελευταία αμερικανική παραγγελία έχει θορυβηθεί και η ισλαμική Τζακάρτα (ινδονησία): βρίσκεται ακριβώς απέναντι.
Τι απομένει απ’ αυτήν την σύντομη οικονομική – πολιτική διαμάχη; Κάποτε το Παρίσι είχε μεγάλες αποικίες στην ινδοκίνα. Κάποτε… Τώρα δεν μπορεί να ελπίζει σε οποιαδήποτε σημαντική επιρροή χωρίς την άδεια (και τον έλεγχο) της Ουάσιγκτον. Τον περασμένο Ιούλη ο γάλλος υπ.αμ. Jean-Yves Le Drian ευρισκόμενος στην αμερικανική πρωτεύουσα, είχε την έμπνευση να δηλώσει αλαζονικά τις φιλοδοξίες του γαλλικού ιμπεριαλισμού: Η Γαλλία είπε ήταν ένα έθνος του ινδικού-ειρηνικού, κατέχοντας περιοχές που της έδιναν την δεύτερη σε μέγεθος αποκλειστική οικονομική ζώνη, και μόνιμη στρατιωτική παρουσία 8.500 ανδρών…
Η απάντηση της Ουάσιγκτον δεν άργησε: «ήταν!!» “Πάρτε τα υποβρύχιά σας και δρόμο!!”, χοντροκομμένα… Περασμένα μεγαλεία… Αλλά ο βασιλιάς Μακρόν φαίνεται πως έχει ξεχάσει την μάχη και την ήττα του γαλλικού στρατού και των συμμάχων του στο Dien Bien Phu του βιετνάμ. Είναι «παλιά» βέβαια, του 1954. Οπότε λίγος ρεαλισμός δεν θα έβλαπτε. Καλύτερα μια χαμένη παραγγελία τώρα παρά ένα, δύο, τρία πολλά Dien Bien Phu στο μέλλον…
* Είκοσι χιλιάδες λεύγες υπό την θάλασσα – Ιούλιος Βερν, 1859 (;)…
(φωτογραφία: Οι Viet Minh σηκώνουν την σημαία τους στο αρχηγείο του γαλλικού στρατού στο Dien Ben Phu. Μετά την συντριπτική ήττα του το Παρίσι αναγκάστηκε, το 1954, να αποχωρήσει απ’ όλες τις αποικίες του στην ινδοκίνα…)