Tag: ιαπωνία

Σύννεφα…

Σάββατο 13 Ιούλη. Το ψόφιο κουνάβι θα πανηγυρίσει (μόλις το μάθει). Μια φιλανδο-ιαπωνική πανεπιστημιακή έρευνα για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ρόλος της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα σε σχεση με την υπερθέρμανση έχει υπερτιμηθεί ως τώρα· ενώ, αντίστροφα, έχει υποτιμηθεί σημαντικά ο ρόλος της χαμηλής νέφωσης που εξαρτιέται (σαν “όγκος”) απ’ την γαλαξιακή ακτινοβολία που πέφτει στη γη.

Σύμφωνα με την συγκεκριμένη έρευνα τα τελευταία εκατό χρόνια η αύξηση της θερμοκρασίας που μπορεί να αποδοθεί στο διοξείδιο του άνθρακα είναι το ταπεινό 0,1 βαθμός κελσίου… Και η ανθρώπινη (καπιταλιστική…) συμβολή είναι μόλις 0,01 βαθμός κελσίου. Αντίθετα (υποστηρίζουν αυτοί οι θρασύτατοι φινλανδο-ιάπωνες) πολύ μεγαλύτερος είναι ο ρόλος (στην αύξηση της θερμοκρασίας) των χαμηλών νεφώσεων: το αν τα σύννεφα θα συγκεντρώνονται κυρίως “χαμηλά” ή “ψηλότερα” (αγνοούμε τα ύψη) επηρεάζεται απ’ την κοσμική ακτινοβολία, η ποσότητα της οποίας επί της γης δεν είναι σταθερή.

Έχει ενδιαφέρον (περισσότερα σε άρθρο του cyborg 14: engineering of everything: η ατμόσφαιρα…) ότι η ενοχοποίηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα σαν του κύριου υπεύθυνου για τις αλλαγές στη θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης πάει χρονικά πολύ πιο πίσω απ’ όσο νομίζουν οι περισσότεροι, γύρω στα 1860, και σ’ έναν φυσικό (και αλπινιστή), τον John Tyndall. Στα 1860 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ήταν σωρευτικά ασήμαντες (1η βιομηχανική επανάσταση…) Ο Tyndall (και λίγο αργότερα ο φυσικο-χημικός Svante Arrhenius) καταλάβαιναν βέβαια ότι ο βασικότερος παράγοντας (κυκλικός με μια έννοια) για τις μεσομακροπρόθεσμες αλλαγές της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της γης ήταν οι υδρατμοί και τα σύννεφα… Ωστόσο άφησαν αυτήν την αιτία στην άκρη επειδή, πολύ απλά, η ποσότητα των υδρατμών στην ατμόσφαιρα αλλάζει συνέχεια· συνεπώς ένας τέτοιος αστάθμητος παράγοντας δεν μπορούσε να γίνει στόχος ακριβούς μέτρησης όπως επέβαλε η επιστημοσύνη! Αντίθετα η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα ήταν πιο σταθερή… Μ’ άλλα λόγια: το διοξείδιο του άνθρακα κέρδισε τότε το χρυσό μετάλλειο των υποψιών μόνο επειδή ήταν βολικό…

Μετά από περισσότερο από έναν αιώνα οι θρασύτατοι φινλανδο-ιάπωνες ερευνητές κατηγορούν έμμεσα αλλά καθαρά την «διακυβερνητική σύσκεψη για το κλίμα» (IPCC) ότι κάνει περίπου αυτό που έκανε ο Tyndall και ο Arrhenius: ότι αν και η σημασία της επίδρασης των νεφών στο κλίμα αναγνωρίζεται κατ’ αρχήν απ’ τους τεχνοεπιστήμονές της, δεν περιλαμβάνονται οι νεφώσεις στα μοντέλα πρόβλεψης του κλίματος επειδή δεν έχει υπάρξει σοβαρή τεχνο-επιστημονική ενασχόληση με τον ρόλο τους!

Ρομποτικές “μέλισσες”

Πέμπτη 6 Ιούνη. Για να τελειώσουμε την σαιζόν με κάπως πιο ανάλαφρο τρόπο. Μην ανησυχείτε! Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος θα έχει και “καλές” εφαρμογές!

Να, για παράδειγμα, ιάπωνες τεχνικοί έφτιαξαν ρομποτικές “μέλισσες” (εδώ και δυό χρόνια…) για να κάνουν την επικονίαση στα λουλούδια, αν ο πλανήτης ξεμείνει από τις κανονικές μέλισσες (υπάρχει μια τέτοια “τάση”…)

Σκεφτείτε το απλά: δεν φοβάστε τις μέλισσες; Ε, τα μίνι ρομπότ δεν θα τσιμπάνε! Φυσικά δεν θα φτιάχνουν μέλι, πρόπολη, κερί… αλλά “σιγά τώρα”!

Πρώτες ύλες

Πέμπτη 30 Μάη. Χτες (στη μακρινή Ανατολή) σημειώναμε αυτό που θεωρείται ένα απ’ τα «όπλα μαζικής καταστροφής» του Πεκίνου στον «εμπορικό πόλεμο» που του έχει κηρύξει η Ουάσιγκτον: το σχεδόν «φυσικό» μονοπώλιο στις σπάνιες γαίες. Περισσότερες λεπτομέρειες που δημοσιοποιούνται δείχνουν το γιατί το Πεκίνο έχει την άνεση να διασκεδάζει και μόνο με τις φήμες ότι μπορεί να κόψει τον ομφάλιο λώρο των αμερικανικών εταιρειών με την 4η βιομηχανική επανάσταση· και να αφήσει την Ουάσιγκτον πρακτικά χωρίς νέα παραγωγή όπλων.

Έχει έξοδο κινδύνου ο αμερικανικός καπιταλισμός απέναντι σε τέτοια απειλή; Άμεσα και κοντοπρόθεσμα όχι. Ορισμένοι αναφέρουν, σαν εναλλακτική, πολύ μεγάλα κοιτάσματα που έχουν ανακαλυφθεί στην ιαπωνική αοζ, κοντά στο νησί Minamitori, 1850 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Τόκιο. Οι εκτιμήσεις δίνουν στην εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων χρονική διάρκεια αιωνιότητας: με τα σημερινά επίπεδα ζήτησης, υπάρχει εκεί ύτριο που μπορεί να καλύψει τις παγκόσμιες ανάγκες για 780 χρόνια, δυσπρόσιο για 730 χρόνια, ευρώπιο για 620 χρόνια και τέρβιο για 420. (Το που χρησιμοποιούνται τα παράγωγα αυτών των υλικών μιαν άλλη φορά).

Έχει λόγους να ελπίζει η Ουάσιγκτον και να ανησυχεί το Πεκίνο γι’ αυτά τα κοιτάσματα; Όχι και στα δύο! Βρίσκονται θαμμένα σε βάθος 6.000 στον βυθό του Ειρηνικού, κι αυτή την στιγμή δεν υπάρχει εμπορικά αξιοποιήσιμη τεχνολογία εξόρυξης για τέτοια βάθη! Αν εφαρμόζονταν τεχνικές που έχουν δοκιμαστεί στα 5.000, για την εξόρυξη 1000 τόνων σπανίων γαιών θα έπρεπε να εξορυχθούν περισσότεροι από ένα εκατομύρια τόνοι βυθού. Κάπου να αποθηκευτούν για να γίνουν αντικείμενο διαλογής, και ύστερα να κουβαληθούν και να ξαναριχτούν στη θάλασσα. Ακόμα χειρότερα: από την στιγμή που θα βρεθεί ένα κοίτασμα σπανίων γαιών στη στεριά, χρειάζονται 10 χρόνια μέχρι να αναπτυχθούν οι εργοστασιακές υποδομές για να παραχθεί αξιοποιήσιμο υλικό… Αυτό στην ξηρά.

Ακόμα και στις καλύτερες των περιπτώσεων λοιπόν, θα χρειαστούν κάμποσα χρόνια για να φτάσει η ιαπωνική παραγωγή στο σημείο να σπάσει το κινεζικό μονοπώλιο. Για να επιτευχθεί τι όμως; Αντί η αμερικανική τεχνολογική βιομηχανία να εξαρτιέται απ’ το Πεκίνο να εξαρτιέται απ’ το Τόκιο. Που, μην έχετε καμμία αμφιβολία, θα εξαντλήσει τις δυνατότητες αξιοποίησης αυτής της υπεροχής· και δεν εννοούμε μόνο τις οικονομικές.

Για τις ηπα, που φρόντισαν να «απεξαρτηθούν» σχεδόν απ’ τις εισαγωγές πετρελαίου, το ότι δεν ευλογήθηκαν απ’ τον θεό να είναι ανεξάρτητες (με τα ως τώρα δεδομένα) και στις νο 1 στρατηγικές πρώτες ύλες είναι πραγματική κατάρα. Απο που ως που θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν τσαμπουκάδες στο Πεκίνο δεν το ξέρουμε.

Δεν αποκλείεται όμως να μην έχουν πάρει ως τώρα σοβαρά το ζήτημα. Συμβαίνει κι αυτό: το team των αμερικάνων πολεμοκάπηλων έφτιαξε τις ιμπεριαλιστικές του απόψεις την εποχή του πετρελαίου…

Μέση Ανατολή – μέσω μακρινής

Τετάρτη 29 Μάη. Ευρισκόμενο στο Τόκιο το ψόφιο κουνάβι έκανε κάποιες δηλώσεις σε σχέση με το ιράν. Του είδους «εμείς δεν θέλουμε πόλεμο, ούτε να αλλάξουμε το καθεστώς θέλουμε – μόνο ειρήνη και να μην υπάρχουν πυρηνικά». Για να προσθέσει «το ιράν είναι σπουδαίο έθνος, μπορεί να κάνει πολλά… Αλλά…»

Το ότι αναλώθηκε λέγοντας μερικές κουβέντες για το ιράν απ’ το Τόκιο δεν είναι ανεξήγητο για το ψόφιο κουνάβι. Το ιαπωνικό καθεστώς (που αγοράζει πετρέλαιο απ’ το ιράν αλλά τώρα πρέπει να ζητάει την αμερικανική άδεια…) εμφανίζεται διατεθειμένο να κάνει τον μεσολαβητή μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον για να «αποκλιμακωθεί η ένταση». Ο ιρανός υπ.εξ. Zarif πέρασε απ’ το Τόκιο στις 16 Μάη, στην τουρνέ που κατέληξε στο Πεκίνο και στη Μόσχα. Αυτός ο συνδυασμός γεγονότων (η μεσολαβητική διάθεση του Τόκιο και οι έπαινοι του ψόφιου κουναβιού για το οικονομικό potential της Τεχεράνης) θυμίζουν έντονα την ψοφιοκουναβική στάση απέναντι στην Πγιονγκγιάνγκ. Και θεωρείται «θετική εξέλιξη».

Το θέμα είναι ότι το ψόφιο κουνάβι είναι τόσο βιτρίνα όσο δεν γίνεται. Θεωρητικά εξακολουθεί να λέει τον Kim «φίλο» του, και εξακολουθεί να κοκορεύεται για την «σπουδαία σχέση» τους. Στο Hanoi όμως δεν έπαιξε τάβλι μαζί του. Ακολούθησε, την στιγμή που χρειάστηκε, τις οδηγίες του «πομπηία» και των υπόλοιπων: αναποδογύρισε το τραπέζι και «πάγωσε» κάθε διαπραγμάτευση. Τα «καλά λόγια» έχουν μείνει· όπως και όλες οι κυρώσεις / απαγορεύσεις, παρά τις μεσολαβητικές προσπάθειες της Σεούλ…

Αν το ψόφιο κουνάβι είχε τον έλεγχο κι αν εννοούσε τον «θαυμασμό του για το σπουδαίο ιρανικό έθνος και τις εξαιρετικές οικονομικές του δυνατότητες» δεν θα επέβαλε ποινές και τιμωρίες σε οποιονδήποτε συναλλάσσεται μαζί του· και δεν θα προκαλούσε επιπλέον τριβές με τους «ευρωπαίους συμμάχους» γι’ αυτό το θέμα.

Στον πόλεμο που έχει κηρύξει μονομερώς η Ουάσιγκτον στην Τεχεράνη η κύρια αφορμή είναι το γεγονός ότι η επιρροή της δεύτερης (μέσω και του μπλοκ της Αστάνα) έχει φτάσει ως τις όχθες της ανατολικής Μεσογείου. Εκείνοι που έχουν εξοργιστεί μ’ αυτήν την εξέλιξη (επειδή μεθόδευσαν στη συρία τα αντίθετα) είναι κυρίως το Τελ Αβίβ και το Ριάντ – γι’ αυτά τα καθεστώτα η ήττα στη συρία είναι πολλαπλάσια οδυνηρή. Και τα δύο αυτά κράτη – μέλη του άξονα έχουν οργανική συμμετοχή στην τωρινή αμερικανική επιθετικότητα· και δεν τρέφουν κανένα θαυμασμό για το «σπουδαίο ιρανικό έθνος». Το αντίθετο.

Όταν το ψόφιο κουνάβι μαζί με τους σωματοφύλακες προωθεί (χωρίς επιτυχία ως τώρα) ένα «αραβικό νατο κατά του ιράν» μπορεί να έχει κυρίως στο μυαλό του να πουλήσει ακόμα περισσότερα όπλα. Ωστόσο απευθύνεται σε συμμάχους· που για να αγοράσουν τα αμερικανικά όπλα θέλουν ανταλλάγματα και δεσμεύσεις της Ουάσιγκτον. Σ’ αυτό το νταραβέρι το ψόφιο κουνάβι δεν γίνεται ψόφιο κουνέλι.

Το μέγιστο που μπορεί να κάνει το ψόφιο κουνάβι (και αυτό είναι που κάνει) είναι να κοροϊδεύει όσους μπορεί, για όσο καιρό μπορεί. Ως εκεί φτάνουν οι «πολιτικές ικανότητες» ενός μεσίτη / πλυντηριά! Αυτό που του είπε ο Abe, ότι δηλαδή ο ιαπωνικός καπιταλισμός είναι πελάτης του ιρανικού πετρελαίου και θίγεται απ’ τις απαγορεύσεις, μπορεί να το καταλάβει. Δεν μπορεί όμως να το απαντήσει με τίποτα περισσότερο από «καλά λόγια» και υποσχέσεις ότι «δεν είμαι παλιάνθρωπος, είμαι ειρηνοποιός».

Ο Abe σχεδιάζει να πάει στην Τεχεράνη κάποια στιγμή τον ερχόμενο Ιούνιο, για μεσολαβητής. Όσες κυρώσεις κι αν επιβάλει η Ουάσιγκτον κάτι τέτοια δεν μπορεί να τα εμποδίσει. Μπορεί, μόνο, να παραστήσει “στο καλό και με τη νίκη!”

Πριν ξεσπάσει η καταιγίδα τα σύννεφα κουνιούνται· μπορεί ακόμα, εδώ ή εκεί, να τρυπώσει και λίγος ήλιος…

(φωτογραφία: Το ψόφιο κουνάβι με τον ιάπωνα ακροδεξιό πρωθυπουργό στις 26 Μάη, στο Τόκιο)

Ιστορικό προηγούμενο

Δευτέρα 25 Μάρτη. Πριν έναν αιώνα, στις 25 Γενάρη του 1919 και στις 28 Ιούνη της ίδιας χρονιάς δημιουργήθηκε η “κοινωνία των εθνών”. Σαν ένας διεθνής θεσμός μεσολαβήσεων και διαπραγματεύσεων με σκοπό το “ποτέ ξανά” μετά το σφαγείο του Α παγκόσμιου πολέμου… Για τα παγκόσμια ιστορικά δεδομένα η ελπίδα ότι δεν θα ξαναγίνει ποτέ πόλεμος όπως μορφοποιήθηκε με την δημιουργία της “κοινωνίας των εθνών” ήταν κάτι ιδιαίτερα προχωρημένο. Ήταν η πρώτη μορφή “διεθνούς νομιμότητας” στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο.

Παρότι η “κοινωνία των εθνών” είχε μερικές επιτυχίες στην αποφυγή ή στον τερματισμό κάποιων περιφερειακών συρράξεων, ήταν αδύνατο – προφανώς – να κάνει τον καπιταλιστικό ανταγωνισμό “ειρηνικό”. Το 1933 η φρεσκο-ναζιστική γερμανία και η μιλιταριστική ιαπωνία απλά αποχώρησαν απ’ την “κοινωνία” των εθνών. Το 1935 ο Μουσολίνι έστειλε 400.000 στρατιώτες να καταλάβουν την αβυσσηνία (αιθιοπία) – η “κοινωνία των εθνών” ανίκανη για οτιδήποτε άλλο επέβαλε “οικονομικές κυρώσεις” στο φασιστικό καθεστώς… Το 1937 ο Μουσολίνι απλά αποχώρησε απ’ τον διεθνή θεσμό…

Κι ωστόσο αυτές οι “αποχωρήσεις” δεν θεωρήθηκαν το τέλος της “κοινωνίας των εθνών” και της “διεθνούς νομιμότητας” που, υποτίθεται, επρόκειτο να εγγυάται. Τον Μάρτη του 1938 ο στρατός του γ ράιχ εισέβαλε στην τσεχοσλοβακία, και κατέκτησε την σουδιτία (suderenland) – ούτε κι αυτό, όμως, θεωρήθηκε το «τέλος της κοινωνίας των εθνών». Ενώ, ουσιαστικά, ο Β παγκόσμιος είχε ξεκινήσει, οι πάντες παρίσταναν πως «όχι»… «τίποτα δεν θα συμβεί»…

Τυπικά η «κοινωνία των εθνών» συνέχισε την ύπαρξή της ακόμα και σ’ όλη την διάρκεια του Β παγκόσμιου (!!!). Η έδρα της ήταν στη Γενεύη (στην ουδέτερη ελβετία…) και συνέχισε να συνεδριάζει ακόμα κι ως τις αρχές του 1946… Τότε αντικαταστάθηκε από μια καινούργια θεσμοθέτηση της «διεθνούς νομιμότητας», τον «οργανισμό ηνωμένων εθνών»… Που πήρε και τα όποια περιουσιακά στοιχεία της «κοινωνίας των εθνών»…

Η διάλυση τέτοιων θεσμών, που πάντα γίνεται παράλληλα με την εντατικοποίηση των ενδοκαπιταλιστικών συγκρούσεων, μπορεί να κρατάει αρκετό καιρό. Όποιος, όμως, δεν την βλέπει ενόσω ξετυλίγεται είναι θεόστραβος…

(φωτογραφία: Ούτε μια επέτειο δεν αξίζει…)

Ανατολική ασία 2

Τρίτη 12 Μάρτη. Τον ίδιο καιρό (τώρα δηλαδή…) μια άλλη κόντρα που υπόβοσκε βγαίνει στον αφρό: το ζήτημα της αποκατάστασης απ’ το ιαπωνικό κράτος των κορεατών σκλάβων στα ιαπωνικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στη διάρκεια της κατοχής της κορεατικής χερσονήσου.

Μια πρόσφατη απόφαση νοτιοκορεατικού δικαστηρίου επιτρέπει στους επιζώντες ή στους κληρονόμους τους να απαιτήσουν οικονομικές αποζημιώσεις από ιαπωνικές εταιρείες που έχουν εγκαταστάσεις στη νότια κορέα· αφού το επίσημο Τόκιο προσπαθεί να αποφύγει το θέμα. Αν οι αποζημειώσεις δεν δοθούν η ίδια δικαστική απόφαση επιτρέπει κατασχέσεις των περιουσιακών στοιχείων αυτών των εταιρειών.

Στις αρχές της χρονιάς δικηγόροι των “σκλάβων” απευθύνθηκαν δυο φορές στην mitsubishi, με το ερώτημα τι είναι διατεθειμένη να πληρώσει. Η εταιρεία αρνήθηκε να απαντήσει… Πριν μια βδομάδα οι δικηγόροι ανακοίνωσαν ότι θα κινήσουν τις διαδικασίες για κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της mitsubishi στη νότια κορέα, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών σημάτων και των πνευματικών δικαιωμάτων της σε ευρεσιτεχνίες. Στο Τόκιο σήμανε συναγερμός!

Με πρόσφατη ανακοίνωσή της η ακροδεξιά κυβέρνηση Abe απείλησε πως αν πειραχτούν περιουσίες ιαπωνικών εταιρειών θα προχωρήσει σε δασμούς στις εισαγωγές τουλάχιστον 100 νοτιοκορεατικών εμπορευμάτων. Δεν είναι πρωτότυπο… θα φανεί αν είναι αποτελεσματικό… Αλλά: σε αντίθεση με την προηγούμενη δεξιά κυβέρνηση στη Σεούλ ο σοσιαλδημοκράτης Moon θεωρεί ζήτημα τιμής το να αποκατασταθούν τα θύματα (όσα ζουν ακόμα) ή οι κληρονόμοι τους, για τις ιαπωνικές θηριωδίες στην κορέα.

Το Πεκίνο βλέπει με συμπάθεια αυτήν την νοτιοκορεατική στάση· η κινεζική ματζουρία (και όχι μόνο) υπέφερε πολλά απ’ την ιαπωνική κατοχή ως το 1945.

Θα χρειαστεί το Τόκιο την βοήθεια της Ουάσιγκτον;

Εδώ τα καλά νέα!

Κυριακή 10 Μάρτη. Ε, ναι λοιπόν! Το δωρεάν νταβατζιλίκι τέρμα! Έπρεπε να βρεθεί ένα ψόφιο κουνάβι για να μπουν τα πράγματα στη θέση τους!

Στην Ουάσιγκτον το γκουβέρνο κουβεντιάζει να νομοθετήσει ότι κράτη (συμμαχικά προφανώς) στα οποία υπάρχουν αμερικανικές βάσεις θα πληρώνουν όλα τα έξοδα, plus ένα 50% «καπέλο», για το προνόμιο να «φιλοξενούν» αμερικανικό στρατό!!!

Σωστά! Πολύ σωστά! Ο νταβατζής πληρώνεται! Ούτε δωρεάν είναι, ούτε πληρώνει αυτός την προστασία που παρέχει! Επειδή, όμως, στην Ουάσιγκτον το μαγαζί είναι σοβαρό, αυτή τη στιγμή ασχολούνται με δύο σημεία αυτής της εύλογης απαίτησης. Α) Πόσα λεφτά να ζητήσουν απ’ το Βερολίνο και το Τόκιο, που «τα έχουν». Β) Τι εκπτώσεις θα γίνονται σε κράτη που ακολουθούν πιστά τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Αυτό το τελευταίο δίνει κάποιες ελπίδες στην Αθήνα να την βγάλει φτηνά. Γιατί διαφορετικά…

Βρίσκουμε ότι το ψοφιοκουναβιστάν κινείται στον σωστό δρόμο. Μετά από 70 χρόνια γενναιόδωρης μιλιταριστικής εξάπλωσης, έχει έρθει η ώρα να πληρώνουν οι «επαρχίες» τα έξοδα για την u.s. φύλαξή τους. Και επειδή αυτό το βήμα θυμίζει διάφορα επεισόδια απ’ την παρακμή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, μπορούμε να εμπνευστούμε και την συνέχεια: αφού οι «επαρχίες» θα πληρώνουν, θα απαιτήσουν να αποφασίζουν αυτές τι θα κάνουν τις λεγεώνες που θα ταΐζουν.

Έτσι ώστε, μετά, να «απελευθερωθούν» απ’ τη Ρώμη…

(Για να πούμε του στραβού το δίκιο, το ψοφιοκουναβιστάν έχει γλυκαθεί απ’ την συμφωνία που υπέγραψε με την Σεούλ τον περασμένο Φλεβάρη, με βάση την οποία το νοτιοκορεατικό καθεστώς θα πληρώσει 924 μύρια δολάρια το 2019 για τα έξοδα των αμερικανικών βάσεων εκεί. Δεν είναι όλο το «κόστος», είναι όμως μεγάλο μέρος του…

Το τι αγοράζει ο Moon μ’ αυτό το ποσό για φέτος είναι σαφές. Αν έτσι θα συμβαίνει για καιρό, αυτό είναι άλλο θέμα… Πάντως το ψόφιο κουνάβι γουστάρει: έχει ένα βαρύ λογιστικό υπόβαθρο σαν χαρακτήρας…)

Τόκιο με κυνόδοντες

Τρίτη 18 Δεκέμβρη. Η πιο στρατηγική διακύδευση για τις ηπα μετά το ξέσπασμα του Β παγκόσμιου πολέμου ήταν η κυριαρχία τους στον Ειρηνικό – την οποία απειλούσε ο γιαπωνέζικος ιμπεριαλισμός / μιλιταρισμός. Τις σκληρές και κρίσιμες μάχες στον Β παγκόσμιο πόλεμο ο αμερικανικός στρατός δεν τις έδωσε ούτε σε ευρωπαϊκό ούτε σε βορειοαφρικανικό έδαφος. Τις έδωσε στον Ειρηνικό. Η μεταπολεμική μυθολογία για την ανωτερότητα του αμερικανικού στρατού (με δύο ατομικές βόμβες κατά αμάχων…) εκεί κτίστηκε. Και αργότερα εκεί κατέρρευσε: στο βιεντάμ.

Υπήρξε όμως μια πραγματική, στρατηγική με κεφαλαία γράμματα, νίκη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στον δυτικό Ειρηνικό, τότε: ο στρατός του κατέλαβε την ιαπωνία, και – μεταξύ 1945 και 1952 – υπό τον στρατηγό Douglas MacArthur, αναδιάρθρωσε το ιαπωνικό κράτος με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι για πάντα ακίνδυνο. Το 1947 επέβαλε στους ιάπωνες ένα «ειρηνιστικό σύνταγμα» στο οποίο διατυπώνεται ρητά η απαγόρευση του να έχει το Τόκιο στρατό με επιθετικές δυνατότητες και εξοπλισμό.

Εβδομήντα χρόνια μετά είναι κοινότοπη η διαπίστωση ότι κανένας ιμπεριαλισμός δεν εμποδίζεται με «νόμους» και “συμφωνίες” (ο «κρυφός» εξοπλισμός, κάτω απ’ τις απαγορεύσεις της συμφωνίας των Βερσαλιών, υπό τον Χίτλερ, θα αρκούσε σαν μια παλιά απόδειξη. Η αμερικανική απόσυρση απ’ την INF είναι μια πιο πρόσφατη). Το μόνο εμπόδιο που θα μπορούσε να υπάρξει στον (με ιμπεριαλιστικούς προσανατολισμούς) επανεξοπλισμό του ιαπωνικού κράτους είναι οι ίδιοι οι ιάπωνες. Ωστόσο η αμερικανική στρατιωτική «κατοχή» (με την μορφή βάσεων) που, υποτίθεται, εγγυάται την «ασφάλεια» του ιαπωνικού κράτους / κεφάλαιου (έτσι ώστε να μην χρειάζεται δικό του στρατό) μπορεί να γίνει βασικό επιχείρημα υπέρ του να αποκτήσει τέτοιον! Στην εποχή του ψοφιοκουναβικού Ηροστρατικού «ο κόσμος καίγεται και εμείς πανηγυρίζουμε» δεν θα ήταν παράξενο ο γιαπωνέζικος εθνικισμός / μιλιταρισμός να σκουπίσει τον ειρηνισμό, ακόμα κι αν αυτός ο τελευταίος είναι εξίσου εχθρικός απέναντι στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό όσο και στον ιαπωνικό…

Το γεγονός είναι ότι η ακροδεξιά κυβέρνηση Abe «σκέφτεται» να μετατρέψει τα πλωτά ελικοπτεροφόρα του ιαπωνικού «αμυντικού» στρατού (φωτογραφία πάνω), σε αεροπλανοφόρα. Η προφανής δικαιολόγηση είναι «η αντιμετώπιση της κινεζικής απειλής» – χωρίς, όμως, καταφυγή στην αμερικανική στρατιωτική ομπρέλλα. Ο υπολογισμός είναι πονηρός: αν η Ουάσιγκτον (που έχει τον τελευταίο λόγο) το επιτρέψει, τα αεροπλάνα της δουλειάς θα είναι 50, 60, μπορεί και 100 αμερικανικά f-35…

Πράγμα που φέρνει την Ουάσιγκτον στο εξής σταυροδρόμι: αν το ψόφιο κουνάβι σκοπεύει να διαφημίσει τις «ακόμα περισσότερες δουλειές για τους αμερικάνους εργάτες» (δηλαδή για τις πολεμικές του βιομηχανίες) τότε η μιλιταριστική αναβάθμιση του Τόκιο είναι ένα εξαιρετικά ευχάριστο νέο! Απ’ την άλλη μεριά όμως, όσο περισσότερο αναβαθμίζεται στρατιωτικά ο ιαπωνικός ιμπεριαλισμός, τόσο «σκληρότερος» σύμμαχος θα είναι· ή, μπορεί, ποιος ξέρει, να πάψει να είναι σύμμαχος καν και καν…

Παρότι η εθνικιστική ρητορική στην ιαπωνία εξακολουθεί να δείχνει σαν «απειλή» το Πεκίνο (ή/και την Πγιονγκγιάνγκ) τα ιαπωνικά αφεντικά το ξέρουν καλά: ο ιστορικός τους αντίπαλος βρίσκεται στην άλλη μεριά του Ειρηνικού. Το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ έχει προσπαθήσει ήδη να ρυμουλκήσει το Τόκιο – χωρίς ορατά αποτελέσματα ως τώρα….

Όμως, καθώς ο 4ος παγκόσμιος πόλεμος οξύνεται σταθερά, θα γίνουν παράξενα πράγματα τα επόμενα χρόνια· στον Ειρηνικό και στην ανατολική / νοτιοανατολική Ασία, όπως και αλλού. Είναι να μην ξυπνήσει το τέρας του μιλιταρισμού. Αν αυτό συμβεί οι «κανόνες» αλλάζουν.

Και στην ιαπωνία έχει ξυπνήσει για τα καλά.

All these robots…

Κυριακή 25 Νοέμβρη. Θυμάστε τα tamagotchi; Θυμάστε την second life (αλλά και όλα τα videogames «ρόλων»); Έχετε υπόψη σας την Alexa ή την Siri;

Μπορεί ναι, μπορεί όχι. Όμως το «όχι» δεν σημαίνει ότι αυτά (τα tamagotchi, τα avatars των second lifes, οι Alexa και οι Siri) δεν υπάρχουν – ήδη σε πολλά εκατομύρια (ανθρώπινες ζωές) με διαρκή αυξητική τάση… (Εκτός αν είστε οπαδοί των «εναλλακτικών πραγματικοτήτων», της ιδέας δηλαδή ότι «η πραγματικότητα είναι όπως νομίζω ότι είναι»…)

Δείτε, αν έχετε χρόνο και όρεξη, το πιο κάτω. Πρόκειται για διαφημιστικό του ρομποτικού σκύλου της ιαπωνικής sony- με το όνομα Aido.

Είναι πιθανό ότι δεν σας γεμίσει το μάτι, ειδικά αν έχετε ήδη pet. Ωστόσο ο Aido έχει μερικά ακαταμάχητα προσόντα… Δεν χρειάζεται ούτε τάισμα ούτε γιατρούς (μπορεί να χρειαστεί όμως μηχανικό επισκευής!) πράγμα που σημαίνει ότι τα σχεδόν 3000 δολάρια (τιμή usa) του κόστους αγοράς καλύπτονται πολύ γρήγορα. Ύστερα δεν απαιτεί βόλτες και, το ακόμα σημαντικότερο, δεν χρειάζεται να μαζεύετε τα σκατά του (πράγμα που κανείς δεν το κάνει με χαρά!…). Σα να λέμε είναι ιδανική «παρουσία» για διαμερίσματα (κουτά ή «έξυπνα»…) Τελευταίο; Αν τον βαρεθείτε απλά του βγάζετε τις μπαταρίες και τον αφήνετε σ’ ένα ράφι.

Κι ακόμα θα απορρίπτατε τον Aido… σαν ενήλικες… Αν, όμως, είσασταν παιδιά 4, 5 ή 8 χρονών; Δεν θα συμπαθούσατε αυτό το κατοικίδιο ρομπότ, που σε κάθε αναβαθμισμένη ετήσια έκδοσή του μπορεί να κάνει (ή να «καταλαβαίνει») περισσότερα; Δεν είναι μια καλή παρέα / παιχνίδι; Αν άρχιζε να μιλάει (εκτός απ’ το να γαυγίζει);

Υπάρχει όμως κάτι επιπλέον, που θα ανέβαζε τις μετοχές του Aido (ή οποιουδήποτε άλλου, παρόμοιου, ρομποτικού pet) μεταξύ ενηλίκων: η δυνατότητα της «διασταύρωσής» του με τις «οικιακές βοηθούς» τύπου Alexa ή Siri. Ένα κινητό κέντρο ελέγχου των οικιακών μηχανών και αισθητήρων σε συνθήκες smart home / internet of things – και, κατά συνέπεια, ένας εν δυνάμει φύλακας τόσο του σπιτιού όσο και των παιδιών σ’ αυτό…

Μήπως το ξανασκέφτεσθε; Κι αν «όχι» σαν αγοραστές / «αφεντικά» του Aido, μήπως θα έπρεπε να σκεφτούμε την περίπτωση σαν τμήμα της «4ης βιομηχανικής επανάστασης» – μιας κι έχει αρχίσει να πουλιέται και στα μέρη μας σαν hype;

All these lonely people…

Κυριακή 25 Νοέμβρη. Παρά την εντυπωσιακότητά του, αστείο θα μπορούσε να θεωρηθεί κι αυτό: τα ολογράμματα συντροφιάς:

Αν δεν το καταλάβατε: το φαινόμενο μέσα στην σαν καφετέρια μηχανή που διεκδικεί θέση πλάσματος είναι ολόγραμμα, σε συνδυασμό με «τεχνητή νοημοσύνη» (και ψηφιακές επικοινωνίες). Η κατασκευάστρια gatebox είναι μια ιαπωνική start up. Με δεδομένο ότι οι ιάπωνες (και ευρύτερα οι ασιάτες;) είναι, λόγω θρησκευτικής καταγωγής, κατά κάποιον τρόπο «ανιμιστές», είναι εύλογη η ευκολία με την οποία αναγνωρίζουν «ψυχή» σε μηχανικά φαινόμενα και λειτουργίες.

Όμως θα παραήταν απλό το να ησυχάσει κανείς λέγοντας «αυτά συμβαίνουν στην ιαπωνία». Γιατί η σύγχρονη μοναξιά ή/και η αναζήτηση «ταυτότητας» μπορεί να έχουν μεγάλη αγορά στην ιαπωνία, αλλά δεν είναι γιαπωνέζικες ιδιαιτερότητες. Παρά την προσπάθεια να παρουσιαστούν σαν «ιαπωνισμός»:

Ούτε τα tamagotchi, ούτε – πολύ περισσότερο – οι ψηφιακές περσόνες, τα avatars και το ψηφιακό gaming έμειναν περιορισμένα στην ιαπωνική ή την ασιατική αγορά. Και η αιτία δεν βρίσκεται – όπως πάντα υποστηρίζουν οι κοινωνιολόγοι των «βιομηχανικών επαναστάσεων» – στο ότι, τελικά, οι μηχανικές μεσολαβήσεις και αναπαραστάσεις «καλύπτουν ανθρώπινες ανάγκες». Αλλά στο ότι οι ειδικοί τους τις επεξεργάζονται και τις μετασχηματίζουν, διαμορφώνοντάς τες σε (συχνά ευφάνταστες…) μορφές κατάλληλες για καπιταλιστική αξιοποίηση – συμπεριλαμβανομένης, πάντα, της μέσω διαφήμισης δημιουργίας της ανάλογης επιθυμίας.

Τα ολογραμματικά φαινόμενα οικιακής, καθημερινής χρήσης (όπως και εκείνα που θα εφευρεθούν για δημόσια χρήση, κατ’ αρχήν διαφήμισης…) έχουν, πράγματι, μια εν δυνάμει μεγάλη αγορά. Και είναι σε θέση να κάνουν γρήγορα τις σημερινές, σαν βάζα «οικιακές βοηθούς» τύπου Alexa ή Siri, να μοιάζουν με αρχαιολογία· αν και στην πράξη θα σερβίρουν την “τεχνητή νοημοσύνη” τους σε μια πιο “ζεστή” μορφή.

Αυτή η εξέλιξη έχει ήδη όνομα: “επαυξημένη (ή υβριδική) πραγματικότητα”. Η πειστική (“πειστικότητα” υπό τις κατάλληλες παραδοχές φυσικά…) τρισδιάσταση ψηφιακή “φωτεινή” αναπαράσταση σε πραγματικούς, “φυσικούς” χωροχρόνους, διεκδικεί ήδη την θέση εκείνων που άλλοτε λέγονταν ζωντανά πλάσματα. Κι αυτό θα εντείνει δυναμικά εκείνο που ήδη συμβαίνει: την ριζική αναδιάρθρωση του (ανθρώπινου) συναισθηματισμού / ψυχισμού. Αλλά και της (ανθρώπινης) νόησης.

Ριζική αναδιάρθρωση; Κάποιοι θα έλεγαν αλλοτρίωση. Όμως η αλλοτρίωση δεν είναι κάτι που “θα” συμβεί. Είναι κάτι που συμβαίνει ήδη! Τα smart phones και τα social nets είναι κιόλας αναντικατάστατοι μηχανικοί «φίλοι»!! Και έγιναν τέτοιοι σε λιγότερο από μια δεκαπενταετία…

Προσέξτε, ωστόσο: βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή.