Tag: αναδιάρθρωση

Ψέμματα και κρυφτούλι

Κυριακή 5 Μάη. Με επίσημη ανεργία μόλις 4% ο αμερικανικός καπιταλισμός βρίσκεται στα καλύτερά του – έτσι δεν είναι; Πράγμα που σημαίνει ότι η ψοφιοκουναβική πολιτική αποδίδει…

Αλλά όχι. Όπως γίνεται παντού στον μεταμοντέρνο καπιταλιστικό κόσμο, έτσι και στο ψοφιοκουναβιστάν τα «νούμερα» μαγειρεύονται. Το χάσμα ανάμεσα στην καπιταλιστική πραγματικότητα και την εικονική προβολή της δεν λύνει, βέβαια, καμία απ’ τις δομικές αντινομίες του συστήματος. Εξασφαλίζει όμως αρκετή ομίχλη, κυρίως για να μην καταλαβαίνουν οι υποτελείς τι συμβαίνει.

Στην καταμέτρηση της ανεργίας γίνεται το γνωστό: οι «μακρόχρονα άνεργοι» (συμπεριλαμβανόμενων εκείνων που είτε παραιτούνται απ’ την αναζήτηση δουλειάς και την βγάζουν μόνο με τα επιδόματα και την όποια εγκληματική οικονομία, είτε περνάνε όπως όπως στην «άτυπη αγορά εργασίας») εξαιρούνται απ’ τις ανακοινώσεις περί ανεργίας. Πόσοι είναι αυτοί κι αυτές στις ηπα; Κρατηθείτε: περίπου 95 εκατομμύρια! Μαζί με τους επίσημα άνεργους (7 εκατομύρια) αυτοί που θα ορίζονταν επίσημα σαν πραγματικά άνεργοι στο ψοφιοκουναβιστάν φτάνουν τα 102 εκατομύρια. Σχεδόν το μισό των 206 εκατομυρίων ανδρών και γυναικών που είναι στις ηπα ικανοί / ικανές για εργασιακή εκμετάλλευση. Πολύ απλά: η ανεργία στο ψοφιοκουναβιστάν θα έπρεπε να λογαριάζεται σχεδόν στο 50% – αλλά η επίσημη δημαγωγία την παρουσιάζει μόλις σε 4%…

Η ανεργία, με όρους και κριτήρια καπιταλιστικά, λέγεται «υπο-αξιοποίηση ανθρώπινου κεφαλαίου». Ανεργία 50% σημαίνει (χοντρικά) πως τα αμερικανικά αφεντικά αποσπούν μόλις την μισή υπεραξία απ’ αυτήν που θα μπορούσαν σε συνθήκες πλήρους (ή σχεδόν πλήρους) «απασχόλησης». Προφανώς μεσολαβεί ένα καλό ποσοστό “μαύρης” εκμετάλλευσης, άγριας συσσώρευσης… Είναι τα κέρδη απ’ την “μαύρη” οικονομία και το οργανωμένο έγκλημα που εξισορροπούν την αναπόφευκτη μείωση των “λευκών” κερδών;

Ναι, αλλά όχι μόνον αυτό. Το κόλπο που γινόταν διεθνώς πριν το 2008 συνεχίζει και μετά: οι επιχειρήσεις λογαριάζουν στα «έσοδά» τους όχι μόνο εκείνα που προέρχονται από τις πωλήσεις τους αλλά και τα άλλα που προέρχονται απ’ τα χρηματιστήρια. Συνεπώς, ένα καλό παιχνίδι με τις μετοχές τους και τα πράγματα διορθώνονται. Ωστόσο ακόμα κι έτσι (και με τα αμερικανικά χρηματιστήρια να παριστάνουν ότι ο καπιταλισμός εκεί χαίρει άκρας υγείας…) επίσημες μειώσεις κερδών έχουν αρχίσει να ανακοινώνονται τους τελευταίους μήνες· από ονόματα σαν την exxon και την chevron – όχι τίποτα δευτερευάτζες.

Την πραγματικότητα του αμερικανικού καπιταλισμού την δείχνει, όμως, ακόμα καλύτερα, το μέγεθος των χρεών· επιχειρηματικών αλλά των απλών υπηκόων, μέσω πιστωτικών καρτών. Και τα δύο έχουν εκτοξευτεί στην προ του 2008 στρατόσφαιρα. Κι αυτά (συν μερικά άλλα, που είναι πιο εξειδικευμένα και τα παραλείπουμε) δείχνουν ότι οι ψοφιοκουναβικές μέθοδοι διάσωσης του αμερικανικού καπιταλισμού έχουν αποτύχει, και η κατάσταση από δομική άποψη βρίσκεται εκεί ακριβώς που βρισκόταν και πριν την κατάρρευση της Lehman Bros. Οι τράπεζες βρίσκονται πάντα στο κέντρο της δίνης της παρατεταμένης καπιταλιστικής κρίσης, και σ’ ότι αφορά μια επόμενη κατάρρευση εκείνο που απομένει δεν είναι το “αν” αλλά το “πότε”…

Με μία διαφορά: σε ένα πολύ περισσότερο πολεμοχαρές διεθνές περιβάλλον…

Όλοι οι δρόμοι οδηγούν… που;

Δευτέρα 11 Μάρτη. Αν μαθαίνατε ότι ένας απ’ τους πιο γνωστούς νεοφιλελεύθερους οικονομολόγους του καπιταλιστικού κόσμου, καθηγητής οικονομικών στο Berkeley, με θητεία υφυπουργού οικονομικών σε μια απ’ τις κυβερνήσεις Clinton, υποστηρίζει ότι ο νεοφιλελευθερισμός απέτυχε πολιτικά και ως ένα σημείο και οικονομικά· ας κάνουμε λοιπόν στην άκρη κι ας δώσουμε τα ηνία στην αριστέρα τι θα λέγατε;

Ο James Bradford “Brad” Delong, 59 χρονών σήμερα, δεν είναι ο νέος Keynes – δεν υπάρχει χώρος για τέτοιου είδους αναβιώσεις. Και είναι πιθανό ότι άμεσα τουλάχιστον οι απόψεις του δεν θα προκαλέσουν κάποιο σάλο. Εν μέρει επειδή υποστηρίζει κάτι που είναι προφανές (και ήταν το ίδιο προφανές στον Keynes, μετά το ξέσπασμα της Μεγάλης Κρίσης): ότι παρά τις περί του αντιθέτου δοξασίες, «οι αγορές δεν αυτορρυθμίζονται». Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: οι πιο ικανοί στην απάτη κερδίσουν σταθερά πόντους σε βάρος των λιγότερο ικανών. Όπως το θέτει ο ίδιος, αν ο αθλητισμός είναι το μοντέλο του «υγιούς ανταγωνισμού» στο οποίο ορκίζεται ο νεοφιλελευθερισμός, τότε ας αναγνωριστεί ότι νικητές βγαίνουν τα στεροειδή.

Δεν πρόκειται για κάποια «κρίση ηθικής» σ’ ότι αφορά τον καπιταλισμό! Αφορά κάτι εντελώς διαφορετικό. Την αναγνώριση (ακόμα κι αν το Delong δεν την κάνει ρητά) ότι τα ετήσια, πενταετή και δεκαετή πλάνα του κινεζικού «σοσιαλισμού» αποδεικνύονται πολύ πιο αποτελεσματικά από 40 χρόνια νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας· η οποία, πολιτικά, εκδηλωνόταν ηγεμονικά σε συμμαχία με τους συντηρητικούς.

Μήπως μια καλή δόση (κρατικού) σχεδιασμού;

Δευτέρα 11 Μάρτη. Υποθέτουμε ότι η υπόκλιση ενός έγκυρου νεοφιλελεύθερου οικονομολόγου στην αριστέρα του κράτους και του κεφάλαιου αφορά το γεγονός η “αγορά” σαν τέτοια δεν μπορεί πάντα και παντού να σέρνει το κάρο της καπιταλιστικής ανάπτυξης με τέτοιον τρόπο ώστε όπου υπάρχει η “πιο ελεύθερη αγορά” να εξασφαλίζεται η μονιμότητα της (καπιταλιστικής) ηγεμονίας. Ακόμα πιο σαφές: δεν είναι η αγορά που “αυτοκαθαρίζεται” απ’ τα γρέζια της ελεύθερης καπιταλιστικής τριβής: να μια αναγνώριση κοινότοπη ήδη απ’ το 2008, όταν ήταν ο αμερικανικός κρατικός προϋπολογισμός που ανέλαβε να “σώσει” τόσο τις συστημικές τράπεζες, όσο και τα μεγάλα ονόματα της αμερικανικής βιομηχανίας…

Αυτό που το 2008, το 2009 και το 2010 ήταν “σκάνδαλο” απ’ την καθαρή νεοφιλελεύθερη οπτική (που υποστηρίζε ως τότε ότι “δεν πειράζει αν χρεωκοπήσουν ακόμα και οι μεγάλες τράπεζες· θα είναι ένα υγιεινό ξεσκαρτάρισμα που θα ανοίξει τον δρόμο σε καινούργιες…) αλλά έγινε αποδεκτό σαν λύση ανάγκης, δέκα χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Bros μπορεί να εμφανιστεί σαν κάτι πολύ σημαντικότερο από προσωρινό σωσίβιο. Η ασταμάτητη μηχανή υποστηρίζει ότι η αιτία βρίσκεται στην ανατολή: σ’ αυτήν ακριβώς την δεκαετία ο κινεζικός καπιταλισμός έσπασε όλα τα φράγματα· έτσι ώστε τώρα το ερώτημα της αντιμετώπισής του μόνο «αγοραίες» απαντήσεις δεν σηκώνει.

Κάποιος πιο ανθρωπιστής νεοφιλελεύθερος του είδους του Delong θα έδειχνε τις κοινωνικές ανισότητες που παρήγαγε ή/και μεγένθυνε η νεοφιλελεύθερη συνταγή. Πράγματι, αυτό είναι ένα ζήτημα που φαίνεται να απασχολεί διάφορα «καλόψυχα» αφεντικά σε πρωτοκλασσάτα διεθνή φόρα τα τελευταία χρόνια. Γιατί νάχουν τέτοιες έγνοιες; Μήπως απ’ τον φόβο πληβειακών επαναστάσεων; Θα μας κολάκευε, αλλά υπάρχει κάτι πιο απτό: απ’ την στιγμή που η κατανάλωση μέσω δανεικών εξέπνευσε (κάτι που οι πάντες ήξεραν ότι θα συμβεί), οι «μεγάλες κοινωνικές ανισότητες» σημαίνουν και πτώση της «καταναλωτικής δύναμης» των πληβειακών «μαζών». Κι αυτό, με τη σειρά του, περιορίζει την καπιταλιστική αξιοποίηση.

Δεν υπάρχει, βέβαια, μια ιδανική συνταγή για ένα εγγυημένο (κρατικό) σχεδιασμό σε ότι αφορά την καπιταλιστική διαχείριση. Αυτό είναι γνωστό ήδη απ’ την κεϋνσιανική (στις ηπα) προπολεμική περίοδο του Ρούσβελτ. Υπάρχει όμως αυτό το ζητούμενο: μια ανταγωνιστικά ικανότερη δυνατότητα (μέσω σχεδιασμού) απ’ ότι χωρίς αυτόν. Η βελτίωση, δηλαδή, των δυνατοτήτων να αντιμετωπίσεις τους (καπιταλιστές) ανταγωνιστές σου…

Ο νεοκρατισμός υπό κατασκευήν

Δευτέρα 11 Μάρτη. Αντίθετα απ’ ότι θα νόμιζαν οι ηλίθιοι (υπάρχει απεριόριστη ποσότητα από τέτοιους!) ο νεοκρατισμός σαν κεντρικός σχεδιασμός της κατανομής των διαθέσιμων πόρων και των κατευθύνσεων ερευνών και εφαρμογών (επίσης: του ελέγχου επί του “κοινωνικού εργοστάσιου”…) δεν θα είναι … “δημόσιες επιχειρήσεις” κλπ· το κοσμοείδωλο του καπιταλιστικού πρώτου κόσμου μετά τον Β παγκόσμιο. Ο νεοφιλελευθερισμός είχε σπουδαίες επιτυχίες σ’ ένα φάσμα κρίσιμων ζητημάτων τις οποίες κανείς δεν θα ήθελε ούτε να υποτιμήσει ούτε να ακυρώσει. Ας πούμε στην κατασκευή του “υπερατομισμού”.

Γύρω απ’ αυτόν, μέσα απ’ την διαχείρισή του, για την καλύτερη αξιοποίησή του (με την έννοια του “ανθρώπινου κεφάλαιου”) πράγματι το κινεζικό σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου έχει αποδειχθεί πρωτοποριακό. Φυσικά η κινεζική κοινωνία (όπως το σύνολο των ασιατικών και όχι μόνο) δεν πέρασε ποτέ μέσα απ’ τις δυτικές ιδέες περί “ελευθερίας” και “ατομικότητας”.

Αλλά αυτός είναι ένας παραπάνω λόγος για να προτείνει κάποιος original νεοφιλελεύθερος ότι πρέπει η σκυτάλη (μιλώντας για τις ηπα…) να δοθεί στην «αριστερά»: είναι αρκετά φιλελεύθερη πια ώστε να μην υπάρχει κανένας κίνδυνος ενός σχεδιασμού (απ’ την μεριά της) που θα συνεπάγεται ομοιομορφίες· και αρκετά «πονόψυχη» ώστε να μετριάσει ή και εξαλείψει την παράλυση μιας κοινωνικής πόλωσης που υπονομεύει μεσοπρόθεσμα την όποια «εθνική στράτευση»…

Τα στοιχεία που θα συνθέτουν το «νεο μίγμα» κρατισμού και ιδιωτικού επιχειρείν (αυτό που ονομάζουμε νεο-κρατισμό) διαφαίνονται ήδη στον ορίζοντα· αυτή είναι η γνώμη μας.

Έχουμε όμως υπομονή για να ερευνήσουμε το πράγμα καθώς βρίσκεται σε σιωπηλή εξέλιξη…

Ο λέων έχει σφηνώσει για τα καλά

Κυριακή 10 Μάρτη. Απ’ την ερχόμενη Τρίτη θα ξεκινήσει ένα τριήμερο ψηφοφοριών στο αγγλικό κοινοβούλιο, για τις οποίες η πρόβλεψη είναι ότι θα πέφτουν η μία μετά την άλλη στο ντουβάρι που ο κυρίαρχος αγγλικός λαός έκτισε με τα χεράκια του: ένα brexit αλλά τι brexit;

Την Τρίτη (12 Μάρτη) οι εθνοπατέρες θα κληθούν να ξαναψηφίσουν για την συμφωνία της κυρά May με την ε.ε., που απέρριψαν συντριπτικά τον περασμένο Γενάρη (με 230 ψήφους διαφορά…). Τώρα προβλέπεται η διαφορά να είναι μικρότερη· αλλά η συμφωνία πάει για δεύτερη φορά στον κουβά…

Αν γίνει αυτό, τότε την Τετάρτη οι εθνοπατέρες θα κληθούν να αποφασίσουν αν δέχονται ένα brexit μαλλιοκούβαρα, χωρίς συμφωνία. Οι προβλέψεις συγκλίνουν ότι δεν το αντέχει το στομάχι τους, οπότε κι αυτό το ενδεχόμενο θα απορριφθεί….

Την Πέμπτη θα γίνει η πιο ξεκούδουνη ψηφοφορία. Αφού οι άγγλοι εθνοπατέρες θα έχουν σιγουρευτεί ότι το ένα τους ξυνίζει και τ’ άλλο τους βρωμάει, θα κληθούν να αποφασίσουν αν θα ζητήσουν (απ’ την ε.ε.) μια μικρή παράταση στις «διαπραγματεύσεις». Αντί το θέμα «η συμμετοχή του Λονδίνου στην ε.ε.» να κλείσει στις 29 Μάρτη, να πάει λίγο παρακάτω. Αρχές Ιούνη (αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, στις οποίες το Λονδίνο δεν θα συμμετάσχει…)

Η ψηφοφορία είναι ξεκούδουνη, γιατί η ε.ε. σταθερά και επίμονα έχει δηλώσει (και το τηρεί) ότι δεν πρόκειται να δεχτεί αλλαγές στην συμφωνία (που θα έχει απορριφθεί για δεύτερη φορά στις 12 Μάρτη). Τώρα, περιπαιχτικά έως σαδιστικά, διάφοροι ευρωπαίοι απαντούν στο ενδεχόμενο τους αιτήματος μιας μικρής παράτασης «ναι, γιατί όχι, για κανά δυο μήνες… αρκεί να υπάρχει σοβαρός λόγος». Σαν «σοβαρό λόγο» στην ε.ε. εννοούν είτε την προκήρυξη εκλογών, είτε την προκήρυξη νέου δημοψηφίσματος.

Κι εδώ το αγγλικό δράμα γίνεται φάρσα α λα Monty Python: στην ψηφοφορία της Πέμπτης οι άγγλοι εθνοπατέρες θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα ζητήσουν παράταση (ή όχι) χωρίς να αποφασίσουν για ποιον «σοβαρό λόγο» θα την ζητήσουν. Δεν θα αποφασίσουν, δηλαδή, ούτε για εκλογές ούτε για δημοψήφισμα…

Τι θα κάνει, λοιπόν, η δόλια κυρά May αν το κοινοβούλιο πει (α λα ελληνικά!) «να το τρενάρουμε»; Θα πάει στις Βρυξέλλες λέγοντας «θέλω ο διαιτητής να σφυρίξει την λήξη με δυο μήνες καθυστέρηση αλλά δεν ξέρω γιατί» – ε; Ή μετά τις 14 Μάρτη το αγγλικό ψυχόδραμα «Τhe Glorious Brexit» θα αλλάξει script και θα γίνει: να πάμε σε εκλογές ή να πάμε σε δημοψήφισμα, ιδού η απορία – χμμ;

Με βαθιά απόγνωση η ασταμάτητη μηχανή κλείνει τα μάτια σ’ αυτό το φρικτό θέαμα: ενώ ο κόσμος καίγεται ο αγγλικός λέων έχει σφηνώσει σε μια πόρτα και δεν μπορεί να πάει ούτε μπροστά ούτε πίσω. Δείχνει μάλιστα έντονα συμπτώματα vertigo…

Και δεν ξέρουμε πως νοιώθει η αυτού μεγαλειότης για όλα αυτά…

(φωτογραφία: Αφίσα πρόσκλησης για κατάταξη στον αγγλικό στρατό, του 1915, στη διάρκεια του Α παγκόσμιου.. Τότε που ο βρυχηθμός του λέοντος ακουγόταν overseas….)

American millennials

Πέμπτη 7 Μάρτη. Θα το περιμένατε για το ελλαδιστάν… Αλλά για το ψοφιοκουναβιστάν; Και όμως:

… Προσπαθήστε για μια στιγμή να μη σας κατακλύσει το αίσθημα της πίκρας, και σκεφτείτε πόσο ανελέητα είναι τα οικονομικά σας όταν αγωνίζεσθε να τα φέρετε βόλτα σε αυτή τη χώρα σήμερα. Οι μισθοί είναι στάσιμοι, ενώ το κόστος των ακινήτων, της περίθαλψης και της φροντίδας για τα παιδιά έχει εξακοντιστεί. Όπως αναφέρεται στα πορίσματα πρόσφατης οικονομικής ανάλυσης, “για τους Αμερικάνους που είναι κάτω των 40 ετών ο 21ος αιώνας μοιάζει με μια μακράς διαρκείας ύψεση”.

Σύμφωνα με έκθεση του 2018 … περισσότεροι απ’ τους μισούς Αμερικανούς (53%) ηλικίας 21 – 37 ετών έχουν δεχτεί κάποιο είδος οικονομικής αρωγής από γονείς, κηδεμόνες ή συγγενείς από τότε που έγιναν 21 ετών. Αυτό μπορεί να σημαίνει την πληρωμή του κινητού τηλεφώνου (41%), τα ψώνια του σούπερ μάρκετ και τους λογαριασμούς φυσικού αερίου (32%), το ενοίκιο (40%) ή την ασφάλεια ζωής (32%).

… Πέραν της οικονομικής στήριξης, πρέπει να αναφερθεί και η παροχή δωρεάν υπηρεσιών. Η κ. Πάλμερ, 39 ετών, λέει πως το ότι οι γονείς της προσέχουν τα παιδιά της 20 – 25 ώρες δωρεάν τον μήνα, συνέβαλε στο να αποφασίσουν με τον σύντροφό της να κάνουν και τρίτο παιδί. Εάν έπρεπε να πληρώνει μπέιμπι σίτερ, θα σήμαινε δαπάνες 6.000 δολαρίων τον χρόνο….

Αυτά γράφτηκαν στους καθεστωτικούς new york times πριν λίγες μέρες. Δεν αφορούν την καθαρή εργατική τάξη των ηπα, εκείνες και εκείνους που οργανώθηκαν στον «πόλεμο για 15 δολάρια ωρομίσθιο» νικώντας. Δεν αφορούν ούτε τα γκέτο, το προλεταριάτο της οικονομίας του εγκλήματος. Αφορούν τους «σπουδαγμένους», αυτούς με τουλάχιστον ένα τριτοβάθμιο δίπλωμα· ένα σοβαρό κομμάτι της «μεσαίας τάξης» (ή της I gonna be…). Είναι επιβαρυμένοι συχνά με ένα φοιτητικό δάνειο κάποιον δεκάδων χιλιάδων δολαρίων, το οποίο κανονικά ήλπιζαν ότι θα ξεχρεώσουν εύκολα χάρη στους καλούς μισθούς στελεχών που θα έπαιρναν μετά τις σπουδές… Και τώρα είναι εγκλωβισμένοι σ’ αυτήν την «παγίδα χρέους», απ’ την οποία αρκετοί (λένε οι ειδικοί των τραπεζών) μπορεί να μην βγουν ποτέ. Είναι, για να το πούμε με λίγες λέξεις, η υποθηκευμένη πρωτοκοσμική μεσαία τάξη του ψοφιοκουναβιστάν.

Η έρευνα δεν αναφέρεται στην πολιτική και ιδεολογική σύνθεση αυτού του «τρύπιου» (απ’ την άποψη των προοπτικών ανόδου) κοινωνικού στρώματος. Είναι εύλογο να μην είναι ενιαία, όπως άλλωστε συμβαίνει σ’ όλον τον κόσμο. Έχουν κοινά (π.χ. «απεχθάνονται την βία»…), όμως άλλοι μπορεί να είναι συντηρητικοί, και άλλοι liberals (με κάποια «αριστερή» απόχρωση).

Όταν, όμως (από ανάγκη; από ανάγκη…) η σωτηρία έρχεται απ’ τον οικογενειακό πατερναλισμό (χωρίς αυτό να θεωρείται τιμητικό) γιατί αυτά τα εκατομμύρια των αδικημένων, των λίγο πολύ ναυαγισμένων στην «αγορά εργασίας» την οποία οι γονείς τους (baby boomers…) στήριξαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να μην αναζητήσουν κάποιου είδους κρατικό πατερναλισμό; Με ανταλλάγματα βέβαια: κάποιες ελευθερίες προς χάρην εγγυήσεων ασφάλειας στην εργασιακή / μισθολογική διαδρομή… Γιατί όχι;

Είναι μια στρατιά πικραμένων, απογοητευμένων, εσωτερικά θυμωμένων υπετροφικών, υπερεπενδεδυμένων Εγώ… Μια εθνικά κατανεμημένη αλλά ουσιαστικά πρωτοκοσμική διεθνής των έκπτωτων αγγέλων…

Είναι «πολιτικό κεφάλαιο»…

(φωτογραφία: Η πολιτειακή κυβέρνηση της Φλόριντα, υπό την πίεση των εταιρειών δανεισμού, ακύρωσε προχτές τις άδειες άσκησης επαγγέλματος σε 1000 γιατρούς και νοσοκόμους / ες επειδή είχαν σταματήσει να πληρώνουν τις δόσεις των φοιτητικών τους δανείων…)

Καϋμένη βρετανία…

Δευτέρα 25 Φλεβάρη. Αν ένας μήνας στη λατινική αμερική μπορεί να περάσει και άπραγος (αλλά οι μέρες σου είναι μετρημένες…) ένας μήνας στην πολιτική ζωή της επικράτειας της αυτού μεγαλειότητας μπορεί να είναι το ίδιο άσφαιρος;

Το Λονδίνο βρίσκεται μόλις 4 μέρες και ένα μήνα απόσταση απ’ την ημερομηνία της εξόδου του απ’ την ε.ε.. 29 Μάρτη – αυτό ισχύει ως τώρα, και θα συνεχίσει να ισχύει εκτός αν η κυρά May ζητήσει μια παρατασούλα (έχουν γίνει όλοι έλληνες εκεί;). Αν υπάρχει κάποια τακτική απ’ την μεριά της (κι αυτό θα κριθεί απ’ το αποτέλεσμα) αυτή είναι να φέρει μια ακόμα ψηφοφορία για την αποδοχή ή την απόρριψη της συμφωνίας που έχει κάνει ήδη με την ε.ε. τόσο κοντά στο σφύριγμα της λήξης, ώστε οι αντιρρησίες και οι hardcore απ’ το κόμμα της να κάνουν πίσω.

Πετώντας χτες προς το αιγυπτιακό θέρετρο Sharm el-Sheikh (όπου θα γίνει η σύνοδος ε.ε. – αραβικής λίγκας) μετατόπισε την ημερομηνία που είχε υποσχεθεί «για να το ξαναδούμε». Απ’ τα τέλη Φλεβάρη, στις 12 Μάρτη. Η αντιπολίτευση απ’ τη μεριά της προωθεί νόμο που θα δίνει στο κοινοβούλιο το δικαίωμα να επιβάλλει στην May να ζητήσει παράταση εξόδου αν στις 13 Μάρτη δεν υπάρχει συμφωνία στην μία και μοναδική υπαρκτή συμφωνία. Αυτός ο νόμος θα ανατρέπει βέβαια προηγούμενη κοινοβουλευτική απόφαση πως «ότι και να γίνει, στις 30 Μάρτη έχουμε φύγει». Τι να κάνεις όμως; Κάπως θα πρέπει να λέγεται στα αγγλικά το «βλέποντας και κάνοντας» (αλλά μην ρωτήσετε τον π.ε.τ.!)

Το (εγγλέζικο) χιούμορ των απο κάτω συνοψίζεται σε σχόλια του είδους “συνεχίστε να κλωτσάτε το τενεκάκι, και στο τέλος θα χειροκροτήσουμε αυτό!” Πράγματι, μετά από 2,5 χρόνια διαπραγματεύσεων για την ηρωϊκή απελευθέρωση απ’ τις αλυσίδες της ε.ε., τι άλλο έχει μείνει για χειροκρότημα;

Ίσως η αγωνία των φασιστών διαφόρων ειδών και προελεύσεων μήπως στις αναπόφευκτα κοντινές επόμενες εκλογές γίνει πρωθυπουργός ο Corbyn…

Στα πρόθυρα της χρεωκοπίας

Τρίτη 19 Φλεβάρη. Στην Ουάσιγκτον, είτε το δείχνουν είτε όχι, “χαϊδεύουν” το ρεβόλβερ που έχουν στη ζώνη τους: αν και η φράση αποδίδεται στον Μάο, είναι η “ψυχή” του αμερικανικού ιμπεριαλισμού: η “γραμμή” (της επικράτησης) βρίσκεται στην άκρη της κάνης.

Πράγματι. Αλλά για πόσο καιρό η νικηφόρα κάνη θα έχει την αστερόεσσα στη λαβή; Την προηγούμενη εβδομάδα ο Beth Hammack, ένας απ’ τους βασικούς τραπεζίτες της goldman sachs, που είναι επικεφαλής μιας αμερικανικής κυβερνητικής επιτροπής γνωστής σαν «συμβουλευτική επιτροπή για τα κρατικά ομόλογα» έστειλε ένα εμπιστευτικό γράμμα στον Steven Mnuchin, υπουργό οικονομικών. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της συγκεκριμμένης επιτροπής την επόμενη δεκαετία η κυβέρνηση των ηπα θα χρειαστεί να δανειστεί 12 τρισεκατομύρια δολάρια – κι αυτά χωρίς να υπολογιστούν οι έκτακτες ανάγκες κάποιας ύφεσης. Ποιος σ’ αυτόν τον πλανήτη ή και στον γαλαξία θα δώσει αυτά τα δανεικά – όταν ήδη διάφορα κράτη ξεφορτώνονται τα αμερικανικά ομόλογα αντικαθιστώντας τα με χρυσό – για λόγους που έχουμε εξηγήσει;

Συγκρατείστε κι αυτό, που δεν προεξοφλεί μεν το «τελικό αποτέλεσμα της αναμέτρησης» του 4ου παγκόσμιου, δείχνει όμως με ωμή (και γι’ αυτό με ανομολόγητη) καθαρότητα την ιμπεριαλιστική κατάσταση και τους συσχετισμούς αυτή τη στιγμή: χαϊδεύοντας τα ρεβόλβερ στις ζώνες τους οι ύαινες του αμερικανικού ιμπεριαλισμού θα ήθελαν ένα πραξικόπημα στη βενεζουέλα…

Μέχρι που το ψόφιο κουνάβι ανακαλύπτει ένα πραξικόπημα μέσα στο ίδιο του το σπίτι…

Πως σας φαίνονται αυτά τα δύο μαζί; Απόδειξη ισχύος ή το ανάποδο;

Ποια παγκοσμιοποίηση είπατε;

Παρασκευή 8 Φλεβάρη. Το γερμανικό δημόσιο είναι έτοιμο να αγοράσει μερίδιο σε βασικές βιομηχανίες της χώρας, ώστε να τις προστατέψει από ενδεχόμενη εξαγορά από ξένες εταιρείες, δήλωσε χθες ο υπουργός οικονομίας της γερμανίας Πέτερ Αλτμάιερ, παρουσιάζοντας τη νέα βιομηχανική πολιτική της χώρας.

Πρόκειται για σημαντική αλλαγή, την ώρα που ενισχύεται παγκοσμίως ο οικονομικός προστατευτισμός, ενώ η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε φάση στασιμότητας. Η νέα στρατηγική είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της ευημερίας της γερμανίας, είπε ο Αλτμάιερ και άφησε να εννοηθεί ότι θα ακολουθήσει η δημιουργία επενδυτικού ταμείου, ώστε να υποστηριχθούν σημαντικές εταιρείες, όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες, η Siemens, η Thyssen-Krupp και η Deutsche Bank…

Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων (μεταφρασμένο απ’ το reuters) ρεπορτάζ της καθεστωτικής «καθημερινής» προχτές, στις 6 Φλεβάρη. «Νέα στρατηγική»; Όχι! Η στρατηγική είναι παλιά: το κράτος (το γερμανικό εν προκειμένω) αναλαμβάνει ακόμα περισσότερα καθήκοντα προστασίας του «εθνικού κεφάλαιου», γινόμενο ανοικτά συνεταίρος του.

Πριν λίγα μόνο χρόνια η Merkel απέρριπτε απόλυτα το ενδεχόμενο να διασώσει το γερμανικό δημόσιο την ναυαρχίδα του γερμανικού χρηματοπιστωτισμού, την Deutsche Bank, που όντας στριμωγμένη χρειαζόταν επειγόντως «ανακεφαλαιοποίηση». Υπέδειξε, αντί για την κρατική βοήθεια, την χρηματοδότηση απ’ τις μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις. Όπως και έγινε: μια σειρά βαριά ονόματα της γερμανικής βιομηχανίας διέσωσαν την Deutsche Bank συμμετέχοντας σε μια γενναία (και σωτήρια) αύξηση κεφαλαίου.

Τώρα όμως, στην “εθνική βιομηχανική στρατηγική 2030” (“εθνική” – όχι “ευρωπαϊκή”…), το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο ανοίγει τον ορίζοντα εγκατάλειψης των ορντοφιλελεύθερων κανόνων, και επιστρέφει στην παλιά συνταγή της “κρατικοποίησης”. Όχι απόλυτα. Ο Αλτμάιερ περιέγραψε το πράγμα ως εξής:

… Η κρατική υποστηρίξη ενδέχεται να φτάσει μέχρι το σημείο να αναλάβει [σ.σ.: το κράτος] προσωρινά μερίδιο στις εταιρείες. Όχι για να τις εθνικοποιήσουμε και να τις διοίκησουμε μακροπρόθεσμα, αλλά για να αποτρέψουμε την πώληση βασικών τεχνολογιών και την φυγή τους από τη χώρα… “Όχι μακροπρόθεσμα” λοιπόν. Κοντοπρόθεσμα; Μεσοπρόθεσμα; Ίσως…

Υποτίθεται πως ο εχθρός είναι ο κινεζικός καπιταλισμός (κρατικός επίσης) και τα τεράστια ποσά που διαθέτει για να εξαγοράζει μερίδια εταιρειών που έχουν ανάγκη από ρευστό. Στην πραγματικότητα όμως ο υπόγειος κίνδυνος είναι να βρεθούν ακόμα και τα βαριά ονόματα του γερμανικού καπιταλισμού στη δίνη της επόμενης έξαρσης της συνεχόμενης κρίσης / αναδιάρθρωσης… Και να γίνουν “εύκολος στόχος” εξαγοράς μετοχικών μεριδίων λόγω πτώσης των τιμών των μετοχών τους.

Ο γερμανός υπ.οικ. υπέδειξε συγκεκριμένα τους τομείς όπου το γερμανικό κράτος θα αναλάβει καθήκοντα “προστασίας” έναντι οποιουδήποτε εχθρού: χάλυβα και αλουμινίου, χημικών, κατασκευής μηχανημάτων και εργοστασίων παραγωγής ενέργειας, οπτικών, αυτοκίνητων, ιατρικού εξοπλισμού, “πράσινων” τεχνολογιών, άμυνας, αεροδιαστημικής και τρισιδιάστατων εκτυπώσεων.

Μ’ αυτήν την κίνησή του (διακομματική υποθέτουμε) το Βερολίνο προχωράει αρκετά πιο μπροστά απ’ το «america first» του ψοφιοκουναβιστάν. Χωρίς φανφάρες. Αλλά στον ίδιο δρόμο…

Πως είναι η παρακμή;

Τετάρτη 30 Γενάρη. Μια αρχική παρατήρηση, γενικής σημασίας, στην οποία θα πρέπει να επανερχόμαστε. Όσοι / όσες έχουν γεννηθεί μετά το 1920 – 1930 (!!!) δεν έχουν ζήσει, ούτε άμεσα ούτε έμμεσα (με συνειδητό τρόπο) καπιταλιστική παρακμή της μίας ή της άλλης “μεγάλης δύναμης”. Στην πράξη, βέβαια, τέτοια παρακμή υπήρξε. Αλλά ενσωματώθηκε στον Β παγκόσμιο πόλεμο και, έτσι, “εξηγήθηκε” με όρους νίκης ή ήττας σ’ αυτόν· σαν αποτέλεσμα, δηλαδή, του πολέμου. Δηλαδή: λαθεμένα.

Οι μετασχηματισμοί των τελευταίων 3 δεκαετιών δεν έχουν γίνει κατανοητοί με κριτικό τρόπο. Οι ιδέες και οι εκτιμήσεις (σε ότι αφορά την ζωτικότητα, την ηγεμονία, τις προοπτικές) “μεγάλων” ή “μεσαίων” δυνάμεων του καπιταλιστικού πλανήτη είναι καθηλωμένες σε παραστάσεις του παρελθόντος (κάποιες απ’ αυτές σωστές, και άλλες λανθασμένες) – ξεπερασμένες, πάντως, σε μεγάλο βαθμό. Τελευταίο, συνοπτικά: το τι σημαίνει γενικά η “Ασία” και ειδικά η “κίνα” για τους πραγματικούς και σε εξέλιξη καπιταλιστικούς συσχετισμούς δύναμης είναι έξω από οποιαδήποτε σοβαρή κατανόηση. Μέσα στους λόγους της απώθησης είναι κι αυτός: είναι οδυνηρό το συμπέρασμα πως αυτό που ονομάστηκε “δύση” και επί 500 χρόνια αυτο-σερβιριζόταν σαν το “κέντρο του πλανήτη” δεν είναι πια τέτοιο…

Απαραίτητη εισαγωγή αυτή, για να τονίσουμε ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα κοινά μέτρα για να εννοηθεί και να αξιολογηθεί ιστορικά / κριτικά η παρακμή! Πως εκδηλώνεται αυτή, άραγε, μέρα μέρα, μήνα μήνα, σε “μικρά” ή “μεγάλα” ζητήματα; Τι πολιτικές βιτρίνες παράγει; Τα όποια “εθνικά κεφάλαια” βρίσκονται πίσω απ’ αυτές τις βιτρίνες πως διαχειρίζονται την κρίση / αναδιάρθρωση και την απώλεια της θέσης τους στον παγκόσμιο καταμερισμό; Πως εξελίσσεται ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός μέσα σε κάθε εθνικό σχηματισμό, κάτω απ’ την πίεση του global ανταγωνισμού και της υποχώρησης; Τι φανερά αποτελέσματα παράγουν αυτοί οι «εθνικοί» ανταγωνισμοί;