Συρία

Δευτέρα 15 Γενάρη. Επιβεβαιώνεται όλο και περισσότερο: η βορειοανατολική συρία είναι η 53η πολιτεία των ηπα – μέχρι νεωτέρας. Και χωρίς δικαίωμα ψήφου, εννοείται! Όχι ότι υπήρχε αμφιβολία, δηλαδή.

Ούτε η Μόσχα, ούτε η Τεχεράνη (ούτε το Πεκίνο) έχουν χαρεί. Αλλά δεν πρόκειται να επιχειρήσουν, με τα τωρινά δεδομένα, να διώξουν τον αμερικανικό στρατό απ’ τις άνετες θέσεις που απέκτησε αγοράζοντας (υποθέτουμε όχι ακριβά, και όχι με έξοδα του αμερικανικού προϋπολογισμού!) τις ypg.

Υπάρχει, βέβαια, και η Άγκυρα. Θα έλεγε κανείς ότι (μέσα στο μπλοκ της Astana) έχει έναν πρώτο λόγο. Παραδόξως το να φτιάχνει η Ουάσιγκτον «συνοριοφυλακή» 30.000 ατόμων για να προσέχει τα σύνορα της 53ης πολιτείας της με την τουρκική επικράτεια (με μισθούς πληρωμένους απ’ το Ριάντ; Why not?) δεν είναι το χειρότερο. Άλλωστε και η Άγκυρα έχει φτιάξει τείχος σε κάποια έκταση των συγκεκριμένων συνόρων.

Εκείνο που έχει στο μάτι είναι δύο περιοχές. Πρώτον, ο ypgκρατούμενος θύλακας της Afrin. Και δεύτερον οι ypgκρατούμενες περιοχές δυτικά του Ευφράτη, γύρω απ’ την Manbij. Την πρώτη περιοχή την πολιορκεί κανονικά, από στρατιωτική άποψη. Η τύχη της δεύτερης (υποθέτουμε ότι) θα είναι προϊόν υπόγειων διαπραγματεύσεων με την Ουάσιγκτον: έχει μια βάση στη Manbij…

Από στρατιωτική άποψη η κατάληψη των εδαφών του θύλακα της Afrin φαίνεται δύσκολη υπόθεση, παρότι οι proxies της Άγκυρας (f.s.a. του βορρά) δηλώνουν έτοιμοι για την επίθεση, εδώ και καιρό. Η «για τα μάτια του κόσμου» διαμαρτυρίες της για τις επιχειρήσεις του συριακού στρατού ‘n’ friends στην ακριβώς από κάτω, νότια, στην περιοχή του Idlib, θα μπορούσε να σημαίνει, μεσοπρόθεσμα (;) μια συμφωνία (εντός του μπλοκ της Astana): ότι οι ένοπλοι που τώρα βρίσκονται στο Idlib θα ανέβουν βορειότερα, σε βάρος των ypg. Ωστόσο αυτό είναι μια υπόθεσή μας, και μένει να φανεί αν είναι σωστή.

Κατά τα υπόλοιπα το συνέδριο στο Sochi, που αρχικά είχε κανονιστεί για μέσα στον περασμένο Δεκέμβρη, δείχνει να σούρνεται. Υποθέτουμε ότι οι “επί του εδάφους” λεπτομέρειες θα πρέπει να τείνουν σε κάποια οριστικότερη (απ’ ότι τώρα) ρύθμιση πριν γίνουν συζητήσεις…

Η αντίθεση, πάντως, στην ευρύτερη κλίμακα του 4ου παγκόσμιου πολέμου παραμένει, ακέραια: οι αμερικανικές βάσεις στην βόρεια συρία και στο ιράκ είναι κρίκος της ίδιας αλυσίδας με τις αντίστοιχες στο αφγανιστάν…

Τα υπόλοιπα «κουμπιά» του…

Σάββατο 13 Γενάρη. Το ψόφιο κουνάβι έδωσε ένα “τελεσίγραφο” στα υπόλοιπα μέλη της 5+1 συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του ιράν (όχι στην Τεχεράνη, στους υπόλοιπους…) να αλλάξουν αυτή τη συμφωνία για να είναι στα μέτρα του αμερικανικού και του ισραηλινού ιμπεριαλισμού. Δεν κατήγγειλε χτες την υπάρχουσα συμφωνία (όπως είχε απειλήσει πολλές φορές) αλλά έδωσε περιθώριο 4 μηνών. Είναι η τελευταία ευκαιρία δήλωσε. Αν δεν υπάρξει τέτοια συμφωνία οι ηπα θα αποχωρήσουν απ’ την συμφωνία. Επιπλέον, οποιαδήποτε στιγμή θεωρήσω ότι δεν πρόκειται να υπάρξει, θα αποχωρήσω αμέσως.

Σε ποιον δίνει τέτοια “τελευταία ευκαιρία”; Κίνα, ρωσία, γαλλία, αγγλία, γερμανία και η ε.ε. θεωρούν την συμφωνία σωστή και ότι εφαρμόζεται από το ιράν· το έχουν δηλώσει άπειρες φορές, η τελευταία μόλις προχτές, μετά την συνάντηση των υπ.εξ. αγγλίας, γαλλίας και γερμανίας με τον ιρανό.

Αυτό που καταλαβαίνουμε πίσω απ’ αυτήν την αμερικανική αναβολή – της – τελευταίας – στιγμής είναι μια τακτική αδυναμία της Ουάσιγκτον. Δεν ξέρουμε αν ετοιμάζει κάτι και τι, ωστόσο δεν θα έπρεπε να αποσυνδέσουμε αυτήν την τακτική αδυναμία με τις εξελίξεις στην κορεατική χερσόνησο, στο αφγανιστάν, αλλά και στη μέση ανατολή. Τίποτα δεν πάει καλά αυτή την στιγμή για την Ουάσιγκτον. Πιθανόν, λοιπόν, το διευθυντήριο πίσω απ’ το ψόφιο κουνάβι να έκρινε ότι δεν είναι η καλύτερη στιγμή για την Ουάσιγκτον το να τα “σπάσει” όχι μόνο με την Μόσχα και το Πεκίνο, αλλά και με το Βερολίνο, το Παρίσι και το Λονδίνο, για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Φυσικά, σαν παρηγοριά, το αμερικανικό υπουργείο οικονομικών επέβαλε κάποιες νέες “κυρώσεις” σε αξιωματούχους του ιρανικού καθεστώτος. Αυτή τη φορά, όμως, όχι για τα πυρηνικά· αλλά για την καταστολή των πρόσφατων διαδηλώσεων…

Αν σας διέφυγε, ιδού: το αμερικανικό υπουργείο οικονομικών είναι a.c.a.b….

Κεντρική ασία 1

Πέμπτη 11 Γενάρη. Η πρόθεση του Πεκίνου να συμπεριλάβει την αφγανική επικράτεια στον (προοϋπολογισμού 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων) “οικονομικό διάδρομο κίνας – πακιστάν” προκαλεί διάφορους πονοκεφάλους. Το αφγανιστάν; Σοβαρά; Το σημερινό αφγανιστάν; Χωρίς την άδεια των ηπα; Ποιο αφγανιστάν; Αυτό με την παραπέουσα κυβέρνηση που στηρίζεται (ως τώρα) στην Ουάσιγκτον; Ή το άλλο που ελέγχεται απ’ τους ταλιμπάν;

Το Πεκίνο επίσημα κουβεντιάζει με τις επίσημες κυβερνήσεις, και ήταν μετά από μια τέτοια official συνάντηση με αφγανούς αξιωματούχους στο Πεκίνο, τον περασμένο Δεκέμβρη, που ανακοινώθηκε η κινεζική πρόθεση γι’ αυτό το παρακλάδι του σχεδίου μια ζώνη ένας δρόμος. (Άλλο τι κάνει ανεπίσημα…) Με δεδομένη την αναβαθμιζόμενη (και ιστορική σχέση) Πεκίνου – Ισλαμαμπάντ, και την αναβάθμιση του πακιστανικού λιμανιού της Gwadar, που εκτός από εμπορική χρήση (μια αναβάθμιση μέσα στο σχεδιασμό του διαδρόμου, της τάξης των 1,6 δις δολαρίων…) θα γίνει και βάση του κινεζικού πολεμικού ναυτικού, ο συγκεκριμένος χερσαίος διάδρομος είναι στρατηγικής σημασίας: επιτρέπει στο εμπόριο της κίνας αλλά και μιας σειράς συμμαχικών / δορυφορικών καπιταλιστικών κρατών στην κεντρική και βόρεια ανατολική ασία να παρακάμπτουν τις θαλάσσιες διαδρομές μέσω των στενών της Malacca· για την περίπτωση που οι ηπα θα μείνουν για αρκετές δεκαετίες ακόμα αυτοκράτορας / πειρατής. (Εννοείται ότι ο κόλπος του Aden και η ερυθρά θάλασσα μαζί με το Σουέζ παραμένουν σ’ αυτήν την εναλλακτική σαν “κεντρικά σημεία”)

Από γεωγραφική άποψη αυτός ο διάδρομος κίνας – πακιστάν και η απόληξή του στην Gwadar δεν έχει ανάγκη την αφγανική επικράτεια. Από γεωπολιτική άποψη όμως το Πεκίνο (και, ευρύτερα, το ευρασιατικό καπιταλιστικό μπλοκ) δεν πρόκειται να αφήσουν εύκολα εδάφη και βάσεις στην Ουάσιγκτον. Αν συνυπολογιστούν οι πρώτες ύλες του αφγανικού υπεδάφους (που και ο αμερικανικός καπιταλισμός έχει σοβαρά υπόψη του) το πράγμα γίνεται ακόμα πιο απτό. Στο κάτω κάτω ένας βασικός άξονας του one belt one road σχεδίου θα μπορούσε, μέσω αφγανιστάν, να συνεχίζει στο ιράν, και από εκεί στην τουρκία.

Το δέλεαρ αυτής της πρότασης δεν απευθύνεται στους ταλιμπάν: αυτοί είναι «μέσα» έτσι κι αλλιώς. Απευθύνεται στην τωρινή κυβέρνηση του αφγανιστάν, στον Ashaf Ghani: ή συνεχίζει να στηρίζεται στην Ουάσιγκτον, συνεχίζει να ζητάει την στρατιωτική της υποστηρίξη, οπότε είναι καταδικασμένος να ηττηθεί μεσοπρόθεσμα απ’ τους ταλιμπάν και τους υποστηρικτές τους (τους γνωστούς «αναθεωρητές»…), και μάλιστα χωρίς να πάρει φράγκο απ’ το «σχέδιο Jinping»· ή αλλάζει πλευρό (θα βρεθεί ο τρόπος και το timing) και περνάει στη «σωστή μεριά της ιστορίας».

Η εικασία μας είναι ότι οι βασικές υλικές δυνάμεις είναι έτοιμες στην κεντρική ασία, είτε για την μία εκδοχή είτε για την άλλη. Και ότι (όσο κι αν φαίνεται «μακρινό») για το ποιες θα είναι οι εξελίξεις στο αφγανιστάν και γύρω απ’ αυτό τα βασικά θα κριθούν στην κορεατική χερσόνησο, τους επόμενους λίγους μήνες. Με δεδομένο ότι ο ειρηνικός (και, σ’ αυτή τη φάση, το κορεατικό γεωγραφικό σημείο) είναι το κύριο πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου, κάθε αμερικανικό “φορσέ” πισωπάτημα εκεί θα διατρέξει ολόκληρη την γραμμή αντιπαράθεσης (απ’ τον Ειρηνικό ως την Μεσόγειο) – με την κεντρική ασία σαν βασική “σύναψη”…

Κεντρική ασία 2

Πέμπτη 11 Γενάρη. Χρησιμοποιώντας μια κάπως ουδέτερη αργκώ θα λέγαμε: οι σχέσεις Ουάσιγκτον – Ισλαμαμπάντ επιδεινώνονται σταθερά. Η Ουάσιγκτον αποφάσισε πριν μια βδομάδα να περικόψει την “οικονομική βοήθεια ασφαλείας” προς το πακιστάν κατά 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Επειδή η Ισλαμαμπάντ δεν βοηθάει τον αμερικανικό στρατό στην αντιμετώπιση των ταλιμπάν (για να είμαστε ειλικρινείς: μάλλον το αντίθετο κάνει…).

Πως σκοπεύει να αντιδράσει η Ισλαμαμπάντ; “Οδόντα αντί οδόντος και οφθαλμόν αντί οφθαλμού”: θα διπλασιάσει, μπορεί να αυξήσει και ακόμα περισσότερο, τα “διόδια” που πληρώνουν οι νταλίκες που μεταφέρουν όπλα, στρατιωτικό εξοπλισμό και οτιδήποτε άλλο, απ’ το λιμάνι του Karachi στις αφγανικές βάσεις του αμερικανικού στρατού. Ως τώρα πλήρωναν 2.500 δολάρια ανά κοντέινερ. Το ποσό μπορεί να πάει 5.000, μπορεί και 7.000. Αντίστοιχα η Ισλαμαμπάντ θα αυξήσει τα «διόδια» για την χρήση του ενάριου χώρου και των αεροδρομίων της απ’ τον νατοϊκό / αμερικανικό στρατό.

Αυτό το νταραβέρι προφανώς εκφράζει μια πόλωση, η οποία δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι βολεύει την Ουάσιγκτον. Αλλά είναι κωμική η έκφραση αυτή: τζάμπα λεφτά σας δίνουμε! – τα πορτοφόλια ή την ζωή σας τσακάλια! Πριν 40 ή 30 χρόνια το πράγμα δεν θα εκδηλωνόταν έτσι. Φταίει, όμως, η οικονομίστικη προσέγγιση της αμερικανικής συντηρητικής διοίκησης, όπως γλαφυρά τιτιβίζεται απ’ το ψόφιο κουνάβι.

Με αγωνία περιμένουμε τα επόμενα επεισόδια. Κυρίως το αν το Νέο Δελχί θα καταδεχθεί να ανακατευτεί· γιατί το μόνο «βαρύ χαρτί» σ’ αυτήν την περιοχή που θα μπορούσε να μπει στην αμερικανική πλευρά είναι ο ινδικός καπιταλισμός / ιμπεριαλισμός.

Όμως δεν είναι ούτε εύκολο, ούτε απλό.

Αυστραλία

Πέμπτη 11 Γενάρη. Θεωρείται μια ήπειρος μόνη της: οπότε τα ζόρια της μπορούμε να τα ονομάζουμε “ηπειρωτικά”. Παρόλα αυτά η αυστραλία είναι και κράτος (ένα κράτος / ήπειρος) οπότε έχει καπιταλιστικά προβλήματα.

Από οικονομική άποψη η αυστραλία είναι “διασυνδεδμένη” με την κίνα (που δεν είναι ήπειρος, όχι ακόμα τουλάχιστον..). Το ένα τρίτο των αυστραλιανών εξαγωγών (σε μεγάλο βαθμό πρώτες ύλες, ακατέργαστες ή επεξεργασμένες) κατευθύνονται στην κίνα. Χάρη σε μια συμφωνία “ελεύθερου εμπορίου” μεταξύ των δύο κράτων στα τέλη του 2015 το εμπόριο μεταξύ τους είχε φτάσει στα 110 δισεκατομμύρια δολάρια – για εκείνη την χρονιά.

Επιπλέον οι κινέζοι φοιτητές είναι το 38% των ξένων φοιτητών στα αυστραλέζικα πανεπιστήμια· και πληρώνουν δίδακτρα, βάζοντας στον αυστραλιανό καπιταλισμό άλλα 18 δισεκατομμύρια δολάρια. Και οι κινέζοι τουρίστες προς την αυστραλία αυξάνονται διαρκώς, φτάνοντας το 13% του συνόλου τουριστών στην αυστραλέζικη ήπειρο. Αυτά από οικονομική άποψη.

Απο στρατιωτική άποψη η Canberra είναι με την Ουάσιγκτον. Κληρονομιά της συμμετοχής της στην «βρετανική κοινοπολιτεία» (που αν δεν κάνουμε λάθος ισχύει πάντα) αλλά και της γεωγραφικής (άρα γεωπολιτικής) θέσης της. Και, φυσικά, συνέπεια της λευκής, πρωτοκοσμικής, χριστιανικής ταυτότητας των αυστραλών. Η Canberra ψωνίζει αμερικανικά όπλα, η Canberra συμμετέχει στα αμερικανικά στρατιωτικά γυμνάσια στην ευρύτερη περιοχή. Μπορεί να μην συμφωνεί 100% σε κάθε λεπτομέρεια των εξηγήσεων για το αμερικανικό “pacific first”, αλλά το αμερικανικό πεντάγωνο έχει διάφορες βάσεις στο αυστραλιανό έδαφος, μερικές ιδιαίτερης σημασίας: για «πόλεμο στο διάστημα».

Τι θα συμβεί αν οι σχέσεις Πεκίνου – Ουάσιγκτον φτάσουν σε εκείνο το σημείο που η Canberra θα πρέπει να «διαλέξει πλευρά»; Η ιστορία δείχνει ότι τέτοιες επιλογές δεν είναι ποτέ απόλυτες· όμως συμβαίνουν σε αδρές, γενικές γραμμές. Τι λέει η σκέψη σας για τα κριτήρια που θα έχουν αποφασιστική σημασία στην αυστραλιανή περίπτωση (όπως και σε πολλές άλλες); Θα είναι τα «οικονομικά» ή τα «γεωπολιτικά / στρατιωτικά» με τις μελλοντικές (πιθανές…) οικονομικές αποδόσεις τους;

Να πούμε την γνώμη μας, τώρα που μοιάζει νωρίς ακόμα: τα δεύτερα θα κερδίσουν! Γιατί; Ε, αυτό το αφήνουμε σ’ εσάς…

Κορέες

Τετάρτη 10 Γενάρη. Ακόμα κι αν το θεωρούμε αναμενόμενο (για να μην πούμε: υποβολιμαίο) το τονίζουμε: μα στ’ αλήθεια τόσοι “σοφοί” αναλυτές, διεθνολόγοι, κλπ πιστεύουν στα σοβαρά ότι η Πγιονγκγιάνγκ και η Σεούλ συναντήθηκαν χτες …για να κανονίζουν την συμμετοχή της ολυμπιακής ομάδας της πρώτης στους χειμερινούς αγώνες που θα γίνουν στη δεύτερη; Δεν συναντήθηκαν, πάντως, οι υπουργοί αθλητισμού των δύο κρατών!!! Υπήρχαν βέβαια και “αθλητικές αντιπροσωπείες”. Αλλά ο επικεφαλής της βορειοκορεατικής αντιπροσωπείας ήταν ο “υπουργός ειρηνικής συνύπαρξης” Ri Song-gwon, και ο αντίστοιχος του νότου, ο Cho Myoung-gyon, υπουργός ενοποίησης (της κορεατικής χερσονήσου).

Προφανώς μια τέτοια πρώτη συνάντηση, μετά από πάνω από δύο χρόνια, εν μέσω κυκλωτικών κινήσεων των ηπα και της ιαπωνίας, έχει και συμβολική διάσταση. Κι αυτή η τελευταία προεκτείνεται στην “ολυμπιακή εκεχειρία”. Αλλά ακόμα κι εδώ υπάρχουν ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. Όπως, για παράδειγμα, το ότι για να πάει η βορειοκορεατική αθλητική αντιπροσωπεία στη Σεούλ θα πρέπει να “χαλαρώσουν κάποιες κυρώσεις”, έστω προσωρινά· κάτι που μπορεί να αποφασιστεί μόνο απ’ το συμβούλιο ασφαλείας του οηε, δηλαδή να εγκριθεί και απ’ την Ουάσιγκτον. Πράγμα που θα κάνει (αφού δεν μπορεί να κάνει αλλιώς). Κι αυτό δείχνει (απ’ την μεριά των δύο κορεών αλλά και των συμμάχων τους) ότι ακόμα και στον συμβολισμό (της ολυμπιακής συμμετοχής του βορρά) υπάρχει ένα “κουκούτσι”: η οπισθοχώρηση των ηπα. Μικρή αλλά οπισθοχώρηση….

Στο πλάι του επίσημου ολυμπιακού προγράμματος, οι δύο “εθνικές” taekwondo θα κάνουν κοινές εκδηλώσεις, ενώπιον του κοινού. Κι εδώ ένας συμβολισμός, «ασήμαντος» για τους μη ασιάτες (και για τους μη κορεάτες), σημαντικός όμως γι’ αυτούς: το taekwondo, σαν κορεατική πολεμική τέχνη, είναι μέρος εκπαίδευσης και στους δύο στρατούς.

Σε κάθε περίπτωση η συμμετοχή αυτή είχε κανονιστεί / αποφασιστεί πριν την συνάντηση· η face to face επαφή απλά την επικύρωσε. Τώρα, άραγε, δεν θα ξαναμιλήσουν μεταξύ τους οι βορειοκορεάτες και οι νοτιοκορεάτες;

Θα ξαναμιλήσουν… θα ξαναμιλήσουν! Σύντομα. Για στρατιωτικά ζητήματα όπως ανακοινώθηκε μετά το τέλος της συνάντησης. “Στρατιωτικά ζητήματα” αλλά όχι το πυρηνικό πρόγραμμα της βόρειας κορέας. Γιατί όπως εξήγησε ο Ri Song-gwon: … Τα όπλα της βόρειας κορέας στρέφονται μόνο κατά των ηπα, όχι κατά των αδελφών μας, της κίνας ή της ρωσίας…

Το Πεκίνο χαιρέτησε την συνάντηση μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου Lu Kang: Είμαστε πολύ ευχαριστημένοι μ’ αυτήν την υψηλού επιπέδου συνάντηση… Σαν γείτονας στην κορεατική χερσόνησο η κίνα καλωσορίζει και υποστηρίζει τις πρόσφατες θετικές ενέργειες των δύο κορεών για την διευκόλυνση των μεταξύ τους σχέσεων.

Η Μόσχα επίσης χάρηκε: Αυτό ακριβώς είναι το είδος του διαλόγου που πάντα λέγαμε ότι είναι απαραίτητο δήλωσε ο εκεί εκπρόσωπος τύπου.

Όλα αυτά χωρίς καμία απ’ τις προϋποθέσεις και κανέναν απ’ τους όρους που ο φύλακας της ευημερίας του κόσμου, η Ουάσιγκτον, έχει βάλει και ξαναβάλει. Το ψόφιο κουνάβι, μην μπορώντας να κάνει κάτι άλλο, τιτίβισε ότι «η συνάντηση είναι καλό πράγμα». Αλλά η άτυπη (ακόμα…) υπ.εξ. του, η πρέσβειρα στον οηε Nikki Haley, ξαναθυμήθηκε ότι για την Ουάσιγκτον πρέπει πριν απ’ όλα το βορειοκορεατικό καθεστώς να σταματήσει τις δοκιμές όπλων «για αρκετό καιρό».

Για την Ουάσιγκτον…

Κορέες 1

Τρίτη 9 Γενάρη. Σήμερα θα γίνει η πρώτη (μετά από πολύ καιρό) συνάντηση υψηλόβαθμων αντιπροσωπειών της βόρειας και της νότιας κορέας. Και χθες, παραμονή, εκείνο που θα μπορούσε να ανιχνεύσει κανείς στην αμερικανική δημαγωγία ήταν η αμήχανη ανησυχία.

Για παράδειγμα, στο χθεσινό άρθρο της καθεστωτικής wall street journal, κάτω απ’ τον (σαφώς προπαγανδιστικό…) τίτλο “Παρά τα σημάδια ξεπαγώματος στη βόρεια κορέα η ένταση φουντώνει” ο αρθρογράφος (Gerald Seib) προτίμησε να ξεκινήσει (ξανα)παρουσιάζοντας το πως οι αμερικάνοι σκέφτονται να «σπάσουν τη μύτη» του βορειοκορεατικού καθεστώτος, με μια «περιορισμένης έκτασης» επίθεση σε κάποια πυραυλική βάση.

Κι όταν, στη μέση του άρθρου του, αποφασίζει να ασχοληθεί με την σημερινή συνάντηση, το ομολογεί: … διπλωμάτες υποψιάζονται ότι η προσέγγιση της βόρειας κορέας με τη νότια είναι μια προσπάθεια να υπάρξει απόσταση ανάμεσα στη Σεούλ και τον αμερικανό σύμμαχό της, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα ότι οι ηπα θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε οποιουδήποτε είδους στρατιωτική δράση κατά της Πγιονγκγιάγκ.

Υποψιάζονται; Μόνο; Μάλλον είναι σίγουροι πως αυτό συμβαίνει, και μάλιστα εν γνώσει και σε συμφωνία μεταξύ των δύο κορεατικών κρατών. Και (υποθέτουμε) σκόπιμα, όχι μόνο αύριο αλλά και μετά από επόμενες συναντήσεις τους ερχόμενους μήνες, οι ανακοινώσεις των δύο πρωτευουσών θα δείχνουν σα να συμβαίνει κάτι δευτερεύουσας σημασίας μεταξύ τους· μέχρις ότου να «ξεφουρνιστεί» ένα καλό πακέτο συμφωνίας. Που θα σπεύσουν να το υποστηρίξουν Μόσχα και Πεκίνο· ενδεχομένως και το Παρίσι (αυτά τα τρία κράτη σαν μόνιμα μέλη του πενταμελούς «συμβουλίου ασφαλείας του οηε»).

Κι έτσι θα μείνει μόνη της η Ουάσιγκτον να υποστηρίζει (όπως ο αρθρογράφος της w.s.j., προσπαθώντας να υποτιμήσει τις απευθείας επαφές Σεούλ και Πγιονγκγιάνγκ, χωρίς την αμερικανική μεσολάβηση ή ακριβή γνώση), πως … ό,τι και να γίνει, η διπλωματική κίνηση που θα απαιτούνταν για να αρχίσει η πραγματική αποκλιμάκωση των εντάσεων θα ήταν συζητήσεις μεταξύ της βόρειας κορέας και των ηπα…

Και θα περιμένει…

Κορέες 2

Τρίτη 9 Γενάρη. Θα πρέπει να είναι εφιάλτης για τον αμερικανικό και τον ιαπωνικό ιμπεριαλισμό το να βρεθούν μπροστά σε μια βελτιωμένη έκδοση της πρότασης που ανακοινώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβρη, στο Βλαδιβοστόκ, μετά την συνάντηση του νοτιοκορεάτη προέδρου Moon με τον Πούτιν. Σ’ εκείνη τη συνάντηση ο Moon παρουσίασε το σχέδιο των «εννιά γεφυριών», που αφορούσε την διασύνδεση της νότιας κορέας με την βόρεια και με την ρωσία και με την κίνα πάνω σε 9 «άξονες»: φυσικό αέριο, σιδηρόδρομοι, λιμάνια, ηλεκτρισμός, μια θαλάσσια διαδρομή, ναυπηγεία, θέσεις εργασίας, αγροτική παραγωγή και αλιεία. Κάπως πιο συγκεκριμένα, οι αγωγοί αερίου και πετρελαίου της Σιβηρίας (αυτή είναι η ιδέα) θα επεκταθούν στη βόρεια και νότια κορέα, ενδεχομένως και στην ιαπωνία αν ενδιαφέρεται… Και οι δύο κορέες θα συνδεθούν με το πυκνό σιδηροδρομικό δίκτυο του κινέζικου σχεδίου μια ζώνη – ένας δρόμος συμπεριλαμβανόμενων τραίνων υψηλών ταχυτήτων· και μέσω αυτής της χερσαίας (το τονίζουμε…) δικτύωσης με την ευρασιατική ένωση…

Σ’ αντάλλαγμα αυτών των προτάσεων η Πγιονγκγιάνγκ θα έπρεπε να παγώσει το πυρηνικό και το πυραυλικό της σύστημα και να αποδεχθεί τις εγγυήσεις ασφαλείας εκ μέρους της νότιας κορέας, της κινας, της ρωσίας, των ηπα και της ιαπωνίας.

Το «πάγωμα» (εκτιμάμε ότι) η Πγιονγκγιάνγκ με μία μόνο προϋπόθεση μπορεί να το κουβεντιάσει: το να αναγνωριστεί επίσημα σαν πυρηνική δύναμη. Έτσι ώστε να μην στηρίζεται σε καμία εγγύηση τρίτων· ειδικά της ιαπωνίας και των ηπα… Δεν είναι παράλογο, ούτε ιστορικά πρωτότυπο: η Ουάσιγκτον αναγκάστηκε κάποτε να κάνει δύσθυμα μια ανάλογη επίσημη αναγνώριση και για το Πακιστάν, που κατάφερε να την ξεγελάσει αναπτύσσοντας το πυρηνικό του οπλοστάσιο χωρίς να το πάρει χαμπάρι· και το παρουσίασε σχεδόν «έτοιμο»… Και θα μπορούσε να υποθέσει κανείς πως η ρωσία και η κίνα δεν θα ήταν ιδιαίτερα αντίθετες σε μια τέτοια αναγνώριση, εφόσον άλλωστε συνεπάγεται και συγκεκριμένες δεσμεύσεις, ελέγχους, κλπ. Όχι μόνο επειδή αντιστοιχεί στην (γνωστή) πραγματικότητα αλλά επειδή, επιπλέον, θα προκαλούσε σοβαρή κρίση στις σχέσεις του Τόκιο με την Ουάσιγκτον: ο ιαπωνικός μιλιταρισμός είναι «με το δάκτυλο στη σκανδάλη» να αναπτύξει τα δικά του πυρηνικά, και να ξεφορτωθεί τον αμερικανικό, πράγμα που για τις ηπα θα ήταν η Καταστροφή (με κεφαλαίο «κ»). Ως τώρα η Ουάσιγκτον συγκρατεί το Τόκιο πουλώντας του προστασία απέναντι στην βόρεια κορέα…

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια το πως θα βγει το αντιαμερικανικό τζίνι απ’ το μπουκάλι που εδώ και καιρό τρίβουν οι κατά τις ηπα «αναθεωρητικές δυνάμεις» γύρω απ’ την κορεατική χερσόνησο. Υποψιαζόμαστε όμως (ναι, έχουμε κι εμείς δικαίωμα στην υποψία!!!) ότι η επιδίωξη είναι να έχει την μορφή μιας πρότασης που είτε την δεχθεί είτε την απορρίψει η Ουάσιγκτον, θα είναι χαμένη.

(φωτογραφία: μια μέτρια συγκέντρωση αμερικανικού στρατού με «μέτωπο» την βόρεια κορέα, στη διάρκεια ασκήσεων τον περασμένο Απρίλη.)

Κορέες 2

Σάββατο 6 Γενάρη. Απ’ όσα ανακοινώνονται (στα αγγλικά) το μενού των συνομιλιών σε τρεις μέρες μεταξύ των κυβερνήσεων βόρειας και νότιας κορέας, μοιάζει φτωχό. Η συμμετοχή της βορειοκορεατικής ομάδας στους χειμερινούς ολυμπιακούς… η επανένωση οικογενειών (ένα θέμα που εκκρεμεί εδώ και δεκαετίες) … «στρατιωτικά ζητήματα»: υποθέτουμε σε σχέση με τη «νεκρή ζώνη». Ακόμα και μόνο αυτά να ήταν, το γεγονός ότι κορεατικός βορράς και νότος κουβεντιάζουν χωρίς την προϋπόθεση της «αποπυρηνικοποίησης» του βορρά δυσκολεύει σημαντικά την ρητορική της Ουάσιγκτον και του Τόκιο.

Υπάρχει όμως και συνέχεια – τέτοια είναι η εκτίμησή μας. Αξιοποιώντας το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον παράτησε τυπικά τον «μεσολαβητικό ρόλο» της στην Παλαιστίνη, η Πγιονγκγιάνγκ θα αρνηθεί να δώσει σοβαρή θέση (δηλαδή: έστω και διπλωματική εμπιστοσύνη) στις ηπα σε οποιοδήποτε φορμά μελλοντικών διαπραγματεύσεων. Η καλύτερη φόρμουλα για να μείνουν η Ουάσιγκτον και το Τόκιο έξω είναι οι συζητήσεις να συνεχίσουν σαν ανάμεσα – στις – δύο – κορέες. Αυτό εξυπηρετεί ιδιαίτερα και την Μόσχα και το Πεκίνο, που έχουν τους υπόγειους διαύλους τους με τον βορρά· και ενδεχομένως να αποκτήσουν νέους με το νότο.

Το τι θα κουβεντιάζεται μ’ αυτόν τον τρόπο θα είναι, εν πολλοίς, «μυστικό» των δύο κορεατικών καθεστώτων και όσων επιλέξουν σαν υποστηρικτές. Και θεωρούμε σίγουρο ότι η Ουάσιγκτον δεν θα είναι σ’ αυτούς, όχι μόνο κατ’ απαίτηση του Kim, αλλά επειδή σ’ αυτό συμφωνεί (άσχετα αν δεν το φωνάζει) και ο Moon.

Γιατί είμαστε τόσο κατηγορηματικοί; Θα πρέπει κανείς να ψάξει πως κατέστρεψε η Ουάσιγκτον (επί Μπους του Β) την σχεδόν δεκαετή επιχείρηση επαναπροσέγγισης μεταξύ βόρειας και νότιας κορέας, που ονομάστηκε “Sunrise policy”, μια διαδικασία διαδοχικων φάσεων εξομάλυνσης και συνεργασίας που ξεκίνησε αρχικά με τις ευλογίες και του Κλίντον το 1998, για να τερματιστεί οριστικά ως το 2008. Επειδή δεν εξυπηρετούσε τα αμερικανικά συμφέροντα.

Ο τωρινός νοτιοκορεάτης πρόεδρος Moon Jae-in ήταν ο «προσωπάρχης» του προέδρου Roh Moo-hyun, του δεύτερου στη σειρά που προώθησε την sunrise policy απ’ το 2003 ως το 2008. Ξέρει πολύ καλά, «από μέσα και απο κοντά», την αμερικανική πολιτική στην κορεατική χερσόνησο.

Μια πρόσφατη δημοσκόπηση (του περασμένου Νοέμβρη) στη νότια κορέα έδειξε ότι ένα εντυπωσιακό 80% των ερωτηθέντων υποστηρίζει την sunrise policy. Μια μεγάλη πλειοψηφία νοτιοκορεατών, επιπλέον, ανησυχεί πολύ περισσότερο για την τακτική της Ουάσιγκτον παρά για τον Kim και τα πυρηνικά του.

Οποιαδήποτε ηρεμία (κατ’ αρχήν) στην κορεατική χερσόνησο είναι τόσο τακτικά όσο και στρατηγικά εχθρική στα συμφέροντα της Ουάσιγκτον και του Τόκιο. Και για να επιτευχθεί αυτή η ηρεμία πρέπει η Ουάσιγκτον να κρατηθεί μακριά. Επειδή όμως ο στρατός της θα γυρίζει γύρω γύρω, η υποστήριξη του Πεκίνου και της Μόσχας θα κληθεί να παίξει ρόλο στρατιωτικού και όχι μόνο πολιτικού φράκτη…

Κορέες

Τετάρτη 3 Γενάρη. Τελευταία φορά γράψαμε επ’ αυτού πριν σχεδόν 20 ημέρες. Στις 16 Δεκέμβρη. Μιλούσαμε τότε για την δημιουργία ενός «τετράγωνου» μεταξύ Μόσχας, Πεκίνου, Σεούλ και Πγιονγκγιάνγκ, με σκοπό την διαχείριση της «κορεατικής κρίσης» με τέτοιο τρόπο που θα παραμερίζονται η Ουάσιγκτον και το Τόκιο. (Το ότι όσο και να ψάξατε δεν βρήκατε κάποια παρόμοια αναγγελία οπουδήποτε αλλού, δεν σημαίνει ότι δεν καταλαβαίνουμε…! Είπαμε: Περιθωριακοί; Ναι… Εγκάθετοι; Ποτέ!)

Να που έγινε η πρώτη, μάλλον αστεία ως προς την «αφορμή» της αλλά και πολύ σβέλτη κίνηση, που πετάει στην άκρη τον αμερικανικό (και τον ιαπωνικό) μιλιταρισμό· μια κίνηση που έχει πάνω της διακριτικά τα δακτυλικά αποτυπώματα και του Πεκίνου και της Μόσχας. Στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του ο αφεντικός της βόρειας κορέας αφού ξεκαθάρισε (βερμπαλίζοντας…) ότι είναι έτοιμος για πυρηνικό πόλεμο με τις ηπα (;;!!) δήλωσε ανοικτός σε διάλογο με την Σεούλ, και διατεθειμένος να συμμετάσχει βορειοκορεατική ομάδα στους χειμερινούς ολυμπιακούς αγώνες που πρόκειται να γίνουν στη νοτιοκορεατική Pyeongchang, μεταξύ 9 και 25 Φλεβάρη… (Υποθέτουμε ότι οι σχετικοί αθλητές προπονούνται γι’ αυτή τη συμμετοχή εδώ και μήνες…)

Η αντίδραση της Σεούλ ήταν ακαριαία! Πρότεινε υψηλού επιπέδου συνάντηση στο χωριό Panmunjeon, στην «ουδέτερη ζώνη» ανάμεσα στις δύο κορέες, στις 9 Γενάρη. Σε έξι ημέρες δηλαδή.

Οι εκτιμήσεις μας ήταν σωστές: προφανώς αυτή η ραγδαία «βελτίωση των σχέσεων» (και σίγουρα των εντυπώσεων) είναι προϊόν δουλειάς που γίνεται αφανώς εδώ και μήνες, με την συμμετοχή και της Μόσχας και του Πεκίνου. Ο εκπρόσωπος του νοτιοκορεάτη πρόεδρου Moon (που με μεγάλη χαρά θα ξεφορτωνόταν τους αμερικάνους!) δήλωσε μέσα σε ώρες μετά το μήνυμα του Kim ότι είναι έτοιμος για συνομιλίες οποιαδήποτε στιγμή, σε οποιοδήποτε μέρος, με οποιαδήποτε μορφή.

Κυρίως: χωρίς να βάζει κανέναν όρο για τα βορειοκορεατικά πυρηνικά!!! (Μόνο την πρόθεση ότι «κάποια στιγμή θα πρέπει να…»). Πράγμα που σπάει την ραχοκοκκαλιά της αμερικανικής επιθετικότητας στην κορεατική χερσόνησο, με τον ίδιο και ακόμα χειρότερο τρόπο μ’ εκείνη την ανακοίνωση του Duterte (της Μανίλα) ότι «οι εδαφικές διαφορές των φιλιππίνων με την κίνα μπορούν να μπουν στην άκρη». Αν το νοτιοκορεατικό καθεστώς είναι διατεθειμένο να κουβεντιάσει με το βορειοκορεατικό χωρίς προϋποθέσεις, τότε πού μπορεί να στηρίζεται η Ουάσιγκτον και οι κυρώσεις της; Πουθενά…

Η στιγμή είναι σημαντική από ιστορική άποψη: η Ουάσιγκτον είχε αρχίσει να μοιράζει αεροφωτογραφίες με κινεζικά και ρωσικά τάνκερ να σπάνε το πετρελαϊκό εμπάργκο στη βόρεια κορέα. (Παραδόξως τα τάνκερ των ελλήνων καραβοκύρηδων, που ξέρουν καλά αυτή τη δουλειά, δεν είχαν προλάβει να χωθούν στο σπάσιμο…) Αυτό ήταν / είναι η προετοιμασία της «δικαιολόγησης» απ’ την Ουάσιγκτον και το Τόκιο ναυτικού αποκλεισμού της βόρειας κορέας· ουσιαστικά κήρυξης πολέμου, χωρίς να ειπωθεί με το όνομά του. Κάτι που, σχεδόν, το είχε ανακοινώσει η hard core αμερικανίδα πρέσβειρα στον οηε πριν λίγες βδομάδες.

Η εκτίμησή μας είναι ότι βρίσκεται στα όρια του απίθανου (αν και όχι του αδύνατου) η ευκαιρία της Ουάσιγκτον να αντιδράσει με τέτοιο τρόπο ώστε να «προλάβει» την διαφαινόμενη γρήγορη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στις δύο κορέες, μέσα στις επόμενες 6 ημέρες.

Κι αν δεν προλάβει, τότε, χμμμ….