Tag: ηπα

Κορέες: η νέα στρατηγική γραμμή

Σάββατο 28 Απρίλη. Οι συμβολισμοί, οι φωτογραφίες, η κοινή δήλωση, τα όσα δεν ανακοινώθηκαν δημόσια, αλλά και οι συναντήσεις αξιωματούχων των δύο κορεών τις επόμενες ημέρες και βδομάδες έχουν ήδη στρώσει έναν δρόμο για το ψόφιο κουνάβι στην αναμενόμενη συνάντησή του με το Kim… τραβώντας το χαλί κάτω απ’ τα πόδια του.

Η τακτική του αμερικανικού ιμπεριαλισμού είναι (ήταν;) γνωστή σε σχέση με την βόρεια κορέα. Η απάντηση της Πγιονγκγιάνγκ, όμως, δεν εξαντλείται σε όσα καταγράφονται με πανηγυρικό τρόπο τους 4 τελευταίους μήνες. Στο σύνολο του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ υπάρχει ένα κοινός στόχος: το σπρώξιμο στην άκρη της Ουάσιγκτον, μέσα από μια μακρόχρονη παρελκυστική «διαπραγμάτευση» για το οπλοστάσιο της βόρειας κορέας στην οποία οι ηπα ΔΕΝ θα ελέγχουν την ατζέντα. Ειδικά όμως για την Πγιονγκγιάνγκ, το να σπρωχτούν στην άκρη η Ουάσιγκτον και η «αποπυρηνικοποίηση» (άσχετα με το γεγονός πως όλοι οι καλοί άνθρωποι θέλουν «έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά»!) σημαίνει το να ανοίξει ζωτικός χώρος και χρόνος για τις μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την καπιταλιστική ανάπτυξη της βόρειας κορέας.

Ο Kim ξέρει ότι κάτι παρόμοιο ξεκίνησε ο πατέρας του το 2002· και ότι η αμερικανική «πίεση» στην προηγούμενη φάση των «διαπραγματεύσεων για τα πυρηνικά») σταμάτησε εκείνο το σχέδιο «μετασχηματισμού», αφενός επειδή η Ουάσιγκτον έβαζε συνέχεια τρικλοποδιές, αφετέρου επειδή το «η πατρίς κινδυνεύει» ενίσχυσε τους συντηρητικούς μέσα στο κόμμα.

Στο πρόσφατο συνέδριο (πριν δέκα μέρες) ο Kim ανήγγειλε την «νέα στρατηγική γραμμή» του. Που ξεκινάει απ’ την (δεδομένη) νίκη της Πγιονγκγιάνγκ στο ζήτημα του πυρηνικού και πυραυλικού εξοπλισμού της, για να προχωρήσει πέρα απ’ αυτό, στις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις για λογαριασμό της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Είναι προφανές ότι η ηγεμονική τάση στο βορειοκορεατικό καθεστώς εμπνέεται απ’ τις εντυπωσιακές καπιταλιστικές επιτυχίες του «αδελφού κόμματος» στο Πεκίνο. Και θέλει μια γρήγορη προώθηση των αλλαγών, άρα ένα γρήγορο (αλλά και ικανό χρονικά) «διάλειμα» στις αμερικανικές πιέσεις· συμπεριλαμβανόμενων των κυρώσεων.

Είναι γι’ αυτό, λοιπόν, πολύ περισσότερα από «ύμνος στην ειρήνη» η υποστήριξη της Σεούλ (και διακριτικά τόσο του Πεκίνου όσο και της Μόσχας). Η «αποπυρηνικοποίηση» που προωθεί το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ είναι, στην ουσία, «αποπυρηνικοποίηση της πολιτικής» τόσο στη βόρεια όσο και στη νότια κορέα. Η άποψη του Moon πρώτα όλα τα υπόλοιπα συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών σχέσεων και μετά τα πυρηνικά σημαίνει (πρακτικά) ότι τα πυρηνικά της Πγιονγκγιάνγκ θα μείνουν στη θέση τους.

Κι αν η Ουάσιγκτον αποχωρήσει απ’ την 5+1 συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, ποιος θα κακολογήσει τον “little rocket man” για τις επιλογές του;

Κορέες 1

Παρασκευή 27 Απρίλη. Η σημερινή συνάντηση των δύο κορεατικών πολιτικών αφεντικών, του νοτιοκορεάτη Moon Jae-in με τον Kim Jong-un, είναι ένα ακόμα βήμα για το σπρώξιμο της Ουάσιγκτον όσο πιο μακρυά γίνεται απ’ την κορεατική χερσόνησο.

Το ραντεβού θα έχει διάφορους συμβολισμούς. Απ’ τις καρέκλες για τις συζητήσεις που φτιάχτηκαν ειδικά για την περίσταση, έχοντας στην πλάτη τους τον χάρτη της ενιαίας κορέας (μαζί με κάτι νησιά που διεκδικούνται απ’ το Τόκιο…) μέχρι το γεγονός ότι ο Kim θα είναι ο πρώτος βορειοκορεάτης ηγέτης που θα περάσει τα σύνορα και θα πατήσει νοτιοκορεατικό έδαφος (η συνάντηση θα γίνει στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη μεν, αλλά στο νοτιοκορεατικό τμήμα της).

Το σίγουρο είναι ότι θα υπογραφτεί συνθήκε ειρήνης – που θα τερματίσει και τυπικά τον πόλεμο των αρχών της δεκαετίας του ’50. Για να το πούμε διαφορετικά: η Σεούλ θα υπογράψει συμφωνία ειρήνης με την Πγιονγκγιάνγκ ενόσω αυτή έχει γίνει πυρηνική δύναμη. Αυτό συγκρατείστε το: η Σεούλ είναι σύμμαχος της Ουάσιγκτον, και έχει αναλάβει να την ρυμουλκήσει… στα ανοικτά του ειρηνικού…

Η πιο χειροπιαστή πλευρά της «άνοιξης στη χερσόνησο» θα ήταν υπογραφή συμφωνιών οικονομικής συνεργασίας κατά την διάρκεια αυτής της συνάντησης. Οι νοτιοκορεάτες υποστηρίζουν (δημόσια) πως αν και θα το ήθελαν πολύ, δεν μπορούν να γίνουν πολλά τώρα, εξαιτίας των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο βορειοκορεατικό καθεστώς….

Χμμμ… Και δεν μπορεί η κορεατική φαντασία να τις παρακάμψει αυτές τις κυρώσεις (μέχρις ότου καταργηθούν); Φαίνεται ότι μπορεί! Ένα απ’ αυτά που θα συμφωνηθούν (έχει δουλευτεί το πράγμα) είναι η μετατροπή της «αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης» σε οικονομική ζώνη. Δεν θα είναι η πρώτη φορά: στο παρελθόν, στη διάρκεια άλλων παρόμοιων διαδικασιών ειρήνευσης, σ’ αυτή τη ζώνη το νοτιοκορεατικό κεφάλαιο είχε φτιάξει εργοστάσια στα οποία δούλευαν βορειοκορεάτες εργάτες (με τους ανάλογους μισθούς…). Τώρα, όμως, τα σχέδια φαίνονται πολύ περισσότερο φιλόδοξα, και όχι υποχρεωτικά συναρτημένα με την εκμετάλλευση της «φτηνής» βορειοκορεατικής εργασίας απ’ τα νοτιοκορεατικά αφεντικά.

(φωτογραφία: Τα σύνορα των δυο κορεών τη νύχτα. Η αποστρατιωτικοιημένη ζώνη εκτείνεται κάμποσο απ’ τις δύο μεριές).

Κορέες 2

Παρασκευή 27 Απρίλη. Σκοπεύει η Πγιονγκγιάνγκ να διαπραγματευτεί την διάλυση του πυρηνικού και πυραυλικού της οπλοστασίου, όπως απαιτεί η Ουάσιγκτον; Ούτε κατά διάνοια!!! Μάλλον το αντίθετο: μετά την επιτυχία των διάφορων δοκιμών της, η Πγιονγκγιάνγκ έχει αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν «ώριμη και υπεύθυνη πυρηνική δύναμη». Δεν έχει αναγνωριστεί σαν τέτοια, φυσικά· και η Ουάσιγκτον έχει μείνει (δημόσια τουλάχιστον) στη φάση «όχι δεν θα γίνεται ποτέ πυρηνική δύναμη». Όμως η σημερινή υπογραφή της συμφωνίας ειρήνης, ό,τι κι αν δηλωθεί, είναι η πρώτη έμμεση αναγνώριση απ’ την Σεούλ της βορειοκορεατικής πυρηνικής πραγματικότητας. Αν δεν ήταν έτσι, θα απαιτούσε πρώτα μια «συμφωνία διάλυσης των πυρηνικών» – και μετά θα έκλεινε ειρήνη.

Στην πρόσφατη ομιλία του πριν μια βδομάδα στην κεντρική επιτροπή του κόμματός του ο Kim ανακοίνωσε επίσημα το «πάγωμα των δοκιμών». Αλλά το έθεσε ως εξής:

…Δεν χρειάζονται πια πυρηνικές δοκιμές και δοκιμές εκτοξεύσεων μέσου και διηπειρωτικού βεληνεκούς πυραύλων για την «λαϊκή δημοκρατία της κορέας», με δεδομένο ότι η προσαρμογή πυρηνικών κεφαλών σε βαλιστικούς πυραύλους σαν μέρος της συνολικής διαδικασίας της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων έγιναν με επιστημονικό τρόπο και οι δοκιμές με την απαραίτητη συχνότητα, όπως επίσης έγινε επιστημονικά και η ανάπτυξη των μέσων μεταφοράς και επίθεσης…

Με απλά λόγια ο Kim ανακοίνωσε ότι δεν χρειάζονται άλλο οι δοκιμές· συνεπώς τις «παγώνει»… Σε ότι αφορά την αποπυρηνικοποίηση της βόρειας κορέας; Και πάλι ήταν σαφής:

… Το σταμάτημα των πυρηνικών δοκιμών είναι μια σημαντική διαδικασία υπέρ του παγκόσμιου αφοπλισμού, και η «λαϊκή δημοκρατία της κορέας» θα πάρει μέρος στις παγκόσμιες προσπάθειες για μια πλήρη διακοπή των πυρηνικών δοκιμών…

Μ’ άλλα λόγια: η Πγιονγκγιάνγκ, σαν κανονική «πυρηνική δύναμη» πια, σκοπεύει να αναλάβει με υπευθυνότητα ό,τι της αντιστοιχεί από μια τέτοια θέση απέναντι στον κόσμο. Θα αποπυρηνικοποιηθεί δε όταν αποπυρηνικοποιηθούν και οι άλλοι. Π.χ. οι ηπα…

Αυτές οι κουβέντες είναι μάλλον οι πρώτες που ακούστηκαν απευθείας απ’ τον Kim τους τελευταιους μήνες της «επίθεσης ειρήνης και γοητείας», και όχι έμμεσα, μέσω της Σεούλ. Το ότι ειπώθηκαν μια βδομάδα πριν την σημερινή συνάντηση με τον Moon, δεν σημαίνει απλά ότι αυτός ο τελευταίος «τα έχει υπόψη του». Αλλά ότι συμφωνεί σιωπηλά· και πάντως δεν τα θεωρεί εμπόδιο για την ειρήνη και την πολιτική και οικονομική συνεργασία των δύο κορεών.

Αυτά λέγονται και γίνονται καθαρά μεν, αλλά όχι με τέτοιον επιθετικό τόνο ώστε να μπορεί να τα αξιοποιήσει η Ουάσιγκτον. Μάλλον λέγονται και γίνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να καλλιεργούν ένα είδος «δημιουργικής ασάφειας». Μέσα στην οποία θα κινηθεί η (ακόμα πιθανολογούμενη και όχι καθορισμένη) συνάντηση του Kim με το ψόφιο κουνάβι. Αφού ο Kim δεν έχει πει κατηγορηματικά «εγώ έχω τα πυρηνικά μου κι εσύ πρέπει να το αναγνωρίσεις», μπορεί να πλανάται στον αέρα το ενδεχόμενο μπας και τα ξεφορτωθεί… Αν οι ηπα προσφέρουν εγγυήσεις ασφάλειας, κλπ κλπ…..

Αστεία πράγματα!!! Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε η Πγιονγκγιάνγκ, αλλά και η Σεούλ, το Πεκίνο και η Μόσχα, θα ήταν αμερικανικές «εγγυήσεις ασφάλειας» για την βόρεια κορέα· ή οποιονδήποτε άλλον.

Κρατείστε, λοιπόν, «επαφή» με την Ιστορία του σύγχρονου ενδοκαιταλιστικού ανταγωνισμού καθώς γίνεται… Στην ανατολική ασία, και όχι μόνο…

(φωτογραφία: Φιλειρηνικές και φιλοενωσιακές οργανώσεις της νότιας κορέας τοποθετούν σημαίες με την ενιαία κορεατική χερσόνησο στην διαδρομή ως την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη· ενόψει της σημερινής συνάντησης κορυφής.)

Συρία

Παρασκευή 27 Απρίλη. Στην άλλη άκρη της γραμμής αντιπαράθεσης, στη μέση Ανατολή, και ειδικά στο συριακό πεδίο μάχης, η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της εξακολουθούν να ελπίζουν στην κρυψώνα που τους προσφέρει το pkk/ypg στη βορειοανατολική συρία… Φαίνεται, όμως, ότι τα πράγματα είναι δυσκολότερα απ’ ότι διαδίδεται (και στα μέρη μας…)

Η εισβολή του τουρκικού στρατού στη βορειοδυτική συρία και η κατάληψη του θύλακα της Afrin, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο ιρακινό κουρδιστάν, έχουν εντείνει τις διαλυτικές τάσεις ακόμα και εντός των ypg· πολύ περισσότερο τις αντιθέσεις στον συροκουρδικό πληθυσμό· κι ακόμα εντονότερα απ’ την μεριά των αράβων που έχουν μείνει στη βόρεια και ανατολική συρία.

Το κουρδικό «δημοκρατικό ενωτικό κόμμα» με επικεφαλής τον Salih Muslim, το οποίο είναι υπέρ της αυξημένης αυτονομίας εντός μιας ενιαίας συριακής κρατικής οντότητας (αυτό, δηλαδή, που υποστηρίζει το μπλοκ της Astana και, φυσικά το καθεστώς Άσαντ) κερδίζει σταθερά επιρροή, αν και όχι με γραμμικό τρόπο – εναντίον των ονείρων της κομματικής γραφειοκρατίας του pkk υπό τις αμερικανικές υποσχέσεις για «ανεξάρτητο κουρδικό κράτος». Επιπλέον, οι σύριοι άραβες που είχαν προσληφθεί υπό τις διαταγές του pkk/ypg, έτσι ώστε προς τον έξω κόσμο να δημιουργείται σύγχιση για το τι συμβαίνει στη βόρεια συρία, αποστασιοποιούνται όλο και περισσότερο απ’ τους σχεδιασμούς της Ουάσιγκτον (και του Τελ Αβίβ): κάποιου είδους αντάρτικο στην ypgκρατούμενη και αμερικανοκρατούμενη ζώνη αναγνωρίζεται πλέον (ανεπίσημα…) και απ’ την Ουάσιγκτον. Ειδικά στη raqqa, όπου υπάρχει σε εξέλιξη εξέγερση κατά των ypg και των αμερικάνων…

Η απάντηση της Ουάσιγκτον σ’ αυτά τα προβλήματα είναι η ακόμα πιο εντατική στρατιωτικοποίηση των συροκούρδων, μέσω της δημιουργίας «σωμάτων ασφαλείας». Ωστόσο το ότι η αμερικανική ατζέντα (που για τους δικούς του λόγους έχει υιοθετήσει και το pkk) εκθέτει τον κουρδικό πληθυσμό σε διαρκείς πολέμους τόσο με την Άγκυρα όσο και με το καθεστώς Άσαντ και την Τεχεράνη (υπό την διακριτική επίβλεψη της Μόσχας) δεν διαφεύγει απ’ τον «απλό κόσμο» στα βόρεια και στα ανατολικά της συρίας. Η κατάληψη της Afrin είχε αυτήν την επιτυχία: έκανε χειροπιαστή και πραγματική την απειλή ενός δύσκολου πολέμου, άσχετα με το αν και πότε θα επιτεθεί ποιος στρατός στην κυρίως ypgκρατούμενη ζώνη. Απ’ την αντίθετη μεριά μια συμφωνημένη (με την Δαμασκό) ενισχυμένη αυτοδιοίκηση των κουρδικών περιοχών (και μόνο αυτών) καλύπτει τις ανάγκες των ανθρώπων· όχι, όμως, και τον τυχοδιωκτικό εθνικισμό / μεγαλοϊδεατισμό του pkk ή κάποιων φραξιών στο εσωτερικό του.

Έτσι, ενώ η αμερικανική συνταγή είναι συνεπής με το “όταν έχεις ένα σφυρί όλα τα προβλήματα τα βλέπεις σαν πρόκες”, εντείνει μάλλον τις αντιθέσεις στη βορειοανατολική συρία παρά τις αμβλύνει. Το πράγμα γίνεται (ή θα γίνει) ακόμα χειρότερο αν η Ουάσιγκτον επιμείνει να εκπαιδεύει “κάπου στη βόρεια αφρική” κούρδους για να δράσουν εντός της τουρκίας. (Υπάρχει η άποψη ότι η εισβολή στον θύλακα της Afrin ήταν εκ μέρους της Άγκυρας απάντηση και σ’ αυτούς τους σχεδιασμούς…)

Η αμερικανο/pkk συμμαχία στη βόρεια και ανατολική συρία μπορεί να φτάσει ακόμα και σε κατάρρευση αν και όταν εμφανιστούν μαζικά μισθοφόροι, πληρωμένοι απ’ το Ριάντ, στη θέση του αμερικανικού στρατού. Είναι προφανές ότι θα πρόκειται για κάποιου είδους καθάρματα· κι αυτό μάλλον θα δυσκολέψει τα πράγματα…

Μέση ανατολή 2

Πέμπτη 26 Απρίλη. Το ρωσικό καθεστώς έχει δηλώσει επίσημα ως τώρα ότι «το σκέφτεται αλλά δεν το έχει αποφασίσει ακόμα», και ότι «αν το αποφασίσει θα το ανακοινώσει». Για την δωρεάν παραχώρηση του αντιπυραυλικού συστήματος στον Άσαντ· παραχώρηση που δεν περιορίζεται στο hardware αλλά περιλαμβάνει οπωσδήποτε και τους (ρώσους) χειριστές του. Θα μπορούσε η Μόσχα πράγματι «να το σκέφτεται και μόνο» για να προκαλέσει στο Τελ Αβίβ μια ταραχή συνετισμού: να σταματήσει τις επιθέσεις στην συριακή επικράτεια, που έχουν επεκταθεί και εναντίον των ιρανών «φρουρών της επανάστασης». Η Μόσχα δεν έχει λόγους να χοντρύνει ο πόλεμος στο συριακό πεδίο μάχης· μπορεί, λοιπόν, να κρατήσει την δωρεά των S-300 σαν απειλητικό ενδεχόμενο. Για να μαζέψει τα χέρια του ο ισραηλινός μιλιταρισμός…

Απ’ την άλλη μεριά θα μας φαινόταν παράλογο να ανακοινώσει το ρωσικό καθεστώς μια απόφαση αποστολής και μετά να ξεκινήσει η μεταφορά. Δεν ξέρουμε αν αυτό το πυραυλικό σετ μεταφέρεται αεροπορικά· αν ναι, υπάρχει ασφαλής οδός μεταφοράς τους, μέσω ιράν και ιράκ. Αν, όμως, τα σέα πρέπει να ταξιδέψουν στη θάλασσα, διασχίζοντας μεγάλο μέρος της ανατολικής Μεσογείου, είναι επικίνδυνο να έχει ανακοινωθεί έγκαιρα το ταξίδι τους. Ίσως η Μόσχα ανακοινώσει ότι «το αποφάσισε» όταν οι S-300 θα έχουν φτάσει και εγκατασταθεί στη συριακή επικράτεια…

Κάτι ακόμα, σχετικό με την ισραηλινή ταραχή. Σαν αμυντικό αντιαεροπορικό όπλο, οι S-300 μπορούν να προστέψουν πολύ περισσότερα απ’ τον εαυτό τους· σίγουρα, όμως, και αυτόν! Αν ο κυρ Lieberman τους φοβάται, αυτό σημαίνει ότι τους θεωρεί αποτελεσματικούς. Κι αν τους θεωρεί αποτελεσματικούς πως φαντάζεται ότι θα τους κτυπήσει; Πως φαντάζεται ότι θα κτυπήσει ένα σύστημα που θα βλέπει τα ισραηλινά αεροπλάνα μόλις απογειώνονται; Πως φαντάζεται ότι θα κτυπήσει ένα αντιαεροπορικό σύστημα που μπορεί να δουλέψει ακόμα και από ακάλυπτους πολυκατοικιών; Μεγάλη ταραχή… Και εξαιρετικά δυσάρεστη – και για εμάς…

 (Δυο μέρες πριν, στις 24 Απρίλη, ο διοικητής της αμερικανικής «κεντρικής διοίκησης» του πλανήτη – centcom – στρατηγός Joseph Votel βρέθηκε στο ισραήλ για επαφές με τους ισραηλινούς αρχικαραβανάδες. Μια πληροφορία θέλει τον ταραγμένο Lieberman να βρίσκεται από χτες ξανά στην Ουάσιγκτον – ήταν εκεί πριν 1,5 μήνα… – για να ξαναμιλήσει με τον «τρελό σκύλο» αμερικάνο υπ.αμ. Jim Mattis, τον καινούργιο σύμβουλο «εθνικής ασφάλειας» του ψόφιου κουναβιού ακροδεξιό John Bolton, και άλλους παρόμοιους.

Υπάρχει μια κινητικότητα, έτσι δεν είναι; Λέτε να είναι για το καλό της ειρήνης;)

Με τα πόδια στον αέρα

Υπάρχει, στα μέρη μας, με την μορφή δήθεν «ανθελληνισμού», ένας αναποδογυρισμένος εθνικισμός, που συναντιέται με τον maistream: η πεποίθηση ότι το ελλαδιστάν είναι ένα «ισχυρό κράτος», που μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, μπορεί ακόμα και πόλεμο κατά του αιώνιου εχθρού να επιχειρήσει (με βάσιμες ελπίδες να τον κερδίσει φυσικά).

Μια τέτοια προσέγγιση για την ισχύ του ελληνικού κράτους (όπως και οποιουδήποτε άλλου) είναι αν-ιστορική, αντιδιαλεκτική και, τελικά, μεταφυσική. Δεν υπάρχει (στην ανθρώπινη ιστορία) μορφή κρατικής οργάνωσης που να μην πέρασε περιόδους ακμής και περιόδους παρακμής. Το πόσο διαρκούν οι μεν και πόσο οι δε, όπως και οι αιτίες τους, είναι το κάθε φορά συγκεκριμένο καθήκον της ανάλυσης.

Το ελλαδιστάν (και, κατά συνέπεια, ο ιμπεριαλισμός του) πέρασε πράγματι μια περίοδο «δόξας», απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ’90 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’00 (οι ολυμπιακοί αγώνες στην Αθήνα το 2004 δεν έγιναν στην κορύφωση της ακμής αλλά μάλλον στην αρχή της παρακμής). Όμως σ’ αυτήν την δεκαετία έγιναν πράγματα μοναδικά σ’ όλη την ιστορία του 19ου και του 20ου αιώνα όχι μόνο του ελληνικού κράτους αλλά και της ευρύτερης περιοχής:

– μια σειρά κράτη, «παραδοσιακοί εχθροί» του ελλαδιστάν προς τα βόρεια (βουλγαρία, αλβανία) κατέρρευσαν σε ιστορικό χρόνο dt, με αποτέλεσμα την διάλυση των θεσμών, της κοινωνικής συνοχής, την μαζική φτώχια και την μαζική μετανάστευση·

– ο άλλος «αιώνιος εχθρός», το τουρκικό κράτος, σπαρασσόταν από έναν όλο και πιο αιματηρό εσωτερικό πόλεμο· και μάλιστα το pkk υποστηριζόταν τόσο απ’ τους «νικητές» του 3ου παγκόσμιου («ψυχρού») πολέμου (ηπα, ευρωπαϊκά κράτη), όσο και απ’ τον μεγάλο ηττημένο σ’ αυτόν (ρωσία) – για διάφορους και διαφορετικούς λόγους που δεν μπορούμε να παρουσιάσουμε εδώ·

– η συμμετοχή της Αθήνας στην ε.ο.κ/ε.ε. (έστω και με τον τρόπο που γινόταν) εξασφάλιζε διαρκείς ροές χρήματος (μέσω διάφορων ευρωπαϊκών προγραμμάτων) μεταμορφώνοντας τον «παρία» της ευρώπης σε «μικρή αμερική» για τους βαλκάνιους και άλλους “ανατολικούς” μετανάστες / προλετάριους·

– η συμμετοχή της Αθήνας στο νατο έκανε το ελλαδιστάν να δείχνει όχι απλά «νησίδα σταθερότητας» αλλά ακόμα και κορυφή μιλιταρισμού (σε σχέση, ειδικά, με τα βαλκανικά κράτη του πρώην ανατολικού μπλοκ).

Τέτοιος συνδυασμός παραγόντων οικονομικής, στρατιωτικής, γεωπολιτικής και πολιτικής αναβάθμισης του ελληνικού κράτους (χωρίς το ίδιο να κάνει οτιδήποτε) εξαιτίας της ταυτόχρονης κατάρρρευσης ενός αριθμού κρατών στα βόρεια και στα ανατολικά του είναι ιστορικά μοναδικός σε ότι αφορά το νέο ελληνικό κράτος!! Η εθνικιστική / ιμπεριαλιστική παράνοια των ελλήνων, που εκφράστηκε αρχικά με την ελληνοσερβική φιλία, την συμμετοχή στη σφαγή των βοσνίων και το «εμπάργκο» στο καινούργιο κράτος της μακεδονίας, και στη συνέχεια με τις προβοκάτσιες και το «ενιαίο αμυντικό δόγμα» κατά της τουρκίας, ήταν αντανάκλαση (για άλλους συνειδητά και άλλους ασυνείδητα) αυτής της ιστορικής μοναδικότητας!!! Ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο ηγεμονικός μικροαστισμός αντιλήφθηκε την ανέλπιστη υπεροχή του στα περίξ, και την εκδήλωσε με κάθε μορφή βίας και μνησικακίας που διέθετε.

Για παράδειγμα, το γεγονός ότι πολιτικές βιτρίνες σαν τον Σημίτη ή τον Πάγκαλο μιλούσαν (στο πρώτο μισό των ‘90s) για την «ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», ανακαλώντας την «μεγάλη ιδέα» των μέσων του 19ου αιώνα, έδειχνε την ιδεολογική παράκρουση (αλλά και σύγχιση…) που είχε προκαλέσει όχι μόνο στην κοινωνική βάση αλλά και στην «πολιτική κορυφή» αυτή η ξαφνική (και μοναδική) ιστορική «σύμπτωση»…

“Τους πήρε η χαρά από κάτω”…

Απ’ τα tanks στις banks…

Τετάρτη 25 Απρίλη. Όμως ακόμα κι εκείνη την περίοδο (πρώτο μισό των ‘90s), που ο ελληνικός εθνικισμός / ιμπεριαλισμός απολάμβανε (με όνειρα χασάπη…) την μοναδική ιστορική ευκαιρία και εμφανιζόταν σαν εντελώς «ανεξάρτητος», ικανός να βρίζει πατώκορφα την γερμανία («γίγαντα με μυαλό νάνου» την είχε αποκαλέσει ο «ογκόλιθος με μυαλό κιμά» Πάγκαλος…), να κάνει «εμπορικό μποϋκοτάζ» στα ολλανδικά τυριά και στα ιταλικά μακαρόνια (επειδή τα αντίστοιχα κράτη δεν έκαναν τα ελληνικά χατήρια για το «όνομα της μακεδονίας»…), δεν ήταν ικανός από μόνος του (ή, έστω, μέσω της περιφερειακής συμμαχίας του με την μαφιόζικη, εθνικιστική «μεγάλη σερβία» του αδελφού Μιλόσεβιτς…) να επιβληθεί. Στηριζόταν στην διακριτική και σιωπηλή μεν αλλά στρατηγική υποστήριξη της Ουάσιγκτον (και ως ένα βαθμό του Λονδίνου).

Αυτή η «ων ουκ άνευ» οργανική συμμαχία / υποστήριξη του ελληνικού ιμπεριαλισμού στις πιο κορυφαίες εκδηλώσεις του απ’ την εποχή του πραξικοπήματος στην κύπρο απ’ τον αμερικανικό και τον αγγλικό αποδείχθηκε περίτρανα αν και αντεστραμμένα δύο φορές μέσα στα epic ‘90s. Πρώτα με την επιβολή στην Αθήνα (απ’ την Ουάσιγκτον) της «ενδιάμεσης συμφωνίας» με το κράτος της μακεδονίας· ένα deal για το οποίο η Αθήνα δεν έβγαλε κιχ (σε αντίθεση με ό,τι είχε κάνει νωρίτερα με ευρωπαϊκά σχέδια «λύσης του προβλήματος» πολύ πιο “φιλελληνικά”…). Και δεύτερον, το 1996, με την αμερικανική εμπλοκή στην ελληνική προβοκάτσια / κρίση των Ιμίων. Εκεί, η «επιστροφή στο status quo ante» ήταν μια ανακούφιση που μόνο μ’ ένα «ευχαριστούμε τις ηπα» μπορούσε να εκφραστεί· και ας εισέπραξε ο πρωθ. Σημίτης που το ξεστόμισε την χλεύη της «αριστερής εθνικοφροσύνης»… (Υπήρχαν και πολύ χειρότερα ενδεχόμενα απ’ το «ευχαριστούμε τις ηπα» εκείνες τις νύχτες…)

Η διπλή αποτυχία του ελληνικού στρατιωτικού ιμπεριαλισμού στα ‘90s, ενώ είχε βρεθεί στο καλύτερο σημείο ever απ’ την άποψη των συσχετισμών, άφησε μόνο μια ρεαλιστική δυνατότητα ιμπεριαλιστικής επέκτασης για το ελλαδιστάν: οικονομική. Αρκετά πριν η υιοθέτηση του ευρώ τοποθετήσει το ελλαδιστάν στο πιο πολλά υποσχόμενο οικονομικό κλαμπ του πλανήτη, την ευρωζώνη, η εθνική ρητορική είχε μετακομίσει απ’ το «σύνορα με την σερβία» στο «η ζώνη της δραχμής»: η δραχμή (θα) ήταν το ισχυρό νόμισμα σε μια μεγάλη ακτίνα στα βαλκάνια, ένα είδος «περιφερειακού διεθνούς νομίσματος», που θα προσέφερε έξτρα οφέλη (πέρα απ’ την λεηλασία της εργασίας των βαλκάνιων μεταναστών και την λεηλασία των πόρων στα κράτη τους) στον ελληνικό καπιταλισμό.

Μ’ άλλα λόγια ο ελληνικός ιμπεριαλισμός έγινε χρηματοπιστωτικός, ευθυγραμιζόμενος πια με το αμερικανικό και αγγλικό «υπόδειγμα» που ήταν ήδη σε ισχύ. Οι ελληνικές τράπεζες όρμησαν να κατακτήσουν αυτά που δεν είχαν καταφέρει τα ελληνικά τανκς.

Και το πράγμα προχώρησε. Χρηματοπιστωτικά, εμπορικά, και μαφιόζικα.

Η αλλαγή συσχετισμών

Τετάρτη 25 Απρίλη. Η ξαφνική περιφερειακή (και μόνο…) ανατίμηση του ελλαδιστάν στα ‘90s δεν θα μπορούσε να είναι αιώνια. Τα βαλκανικά κράτη άρχισαν να ανασυγκροτούνται σιγά σιγά με καπιταλιστικούς όρους· στην τουρκία απ’ το 2002 και μετά οι ισλαμοδημοκράτες (του μισητού Ερντογάν…) όχι μόνο «έλυσαν ειρηνικά το κουρδικό ζήτημα» αλλά έβαλαν μπροστά μια ραγδαία ανασυγκρότηση του τουρκικού καπιταλισμού· το ελλαδιστάν μπήκε μεν στην ευρωζώνη, αλλά αυτό δεν διόρθωσε τις δομικές του ανεπάρκειες, τον δομικό πολιτικό προσοδισμό του (όπως, ίσως, φανταζόταν ο καθηγητής Σημίτης*).

Έτσι, ήδη απ’ τα μέσα των ‘00s (όταν τα φώτα των ολυμπιακών αγώνων και του παραμυθιού τους έσβησαν) όποιος είχε αναθέσει στον εαυτό του το καθόλου ευχάριστο καθήκον να ασχολείται με τα μεγέθη του ντόπιου καπιταλισμού και να διαβάζει τους ισολογισμούς των εταιρειών, μπορούσε να διαπιστώσει ότι το “ελληνικό θαύμα” λαχάνιαζε. Έχανε λάδια. Και η θηριώδης απόσταση απ’ τους γεωπολιτικούς αντιπάλους του που του είχε εξασφαλίσει η μοναδική “συναστρία” των ‘90s μίκραινε σταθερά και γρήγορα: οι άλλοι “ανέβαιναν”, το ελλαδιστάν “κατέβαινε”…

Ύστερα ήρθε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, και η α λα ελληνικά διαχείρισή της. Σε αντίθεση με την γενική σοφία, σαν αυτόνομοι εργάτες υποστηρίξαμε εξ’ αρχής ότι το ελληνικό «πρόβλημα» ήταν το ίδιο όπως παντού: οι τράπεζες και οι υπερέκθεσή τους (με τις «επιθετικές πωλήσεις δανείων», με την «δημιουργική λογιστική», με τα παιχνίδια με τις μετοχές τους στο χρηματιστήριο, με διάφορα «σύνθετα προϊόντα», κλπ). Επιδεινώθηκε πράγματι στο ελλαδιστάν αυτό το διεθνές πρόβλημα απ’ το ειδικό εθνικό πρόβλημα, το υψηλό δημόσιο χρέος (πριν το ξέσπασμα της κρίσης), που ήταν το τίμημα του πολιτικού προσοδισμού: όταν το 2009 το ελληνικό κράτος άρχισε να δανείζεται για να σώσει τις τράπεζές του (όπως έκαναν όλοι) είχε ήδη πολύ μεγάλο δημόσιο χρέος (σε αντίθεση με τους άλλους). Υψηλό δημόσιο χρέος συν έξτρα δάνεια για την σωτηρία των τραπεζών = χρεωκοπία….

Είχαμε την εκτίμηση απ’ το 2011 ότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η ελληνική παραλλαγή της θα κτυπούσε «στην καρδιά» τον ελληνικό (οικονομικό πια) επεκτατισμό στα βαλκάνια και στον «μετασοβιετικό χώρο». Αυτό ακριβώς έγινε, παρότι οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών «αντιστάθηκαν» (για να σώσουν κεφάλια τους…) όσο μπορούσαν. Εντέλει, η δική τους «αντίσταση», το γεγονός δηλαδή ότι καθυστέρησαν όσο μπορούσαν την σημαντική αναδίπλωσή τους (πώληση των θυγατρικών τους στα βαλκάνια και στη μέση Ανατολή…), έκανε ακόμα πιο έντονο το «ελληνικό δημόσιο χρέος»! Τα ποσά που έχασε το ελληνικό κράτος (ενώ βρισκόταν υπό επιτροπεία…) αγοράζοντας μετοχές των ελληνικών τραπεζών για να διασώσει την κεφαλαιακή τους επάρκεια, μετοχές που μετά από λίγο είχαν μικρότερη αξία από κωλόχαρτο, είναι μεγάλα! (Και, φυσικά, κανείς δεν πρόκειται να σας μιλήσει γι’ αυτά!!!)

Το ιστορικό γεγονός είναι ένα. Στα μέσα της δεκαετίας του 2010, το καλοκαίρι του 2015 συγκεκριμένα, όχι μόνο η «καπιταλιστική απόσταση» του ελλαδιστάν με άλλα βαλκανικά κράτη είχε μικρύνει πάρα πολύ· όχι μόνο η πολιτική σκηνή (και άρα τα ντόπια αφεντικά) του ελλαδιστάν είχαν γίνει παγκόσμιο ανέκδοτο· όχι μόνο είχε γίνει επείγον να αποκοπούν τα βαλκανικά τραπεζικά συστήματα απ’ το ελληνικό για να μην κτυπηθούν απ’ την χρεωκοπία των ελληνικών τραπεζών (capital controls…) αλλά, επιπλέον, ο τουρκικός καπιταλισμός είχε ξεφύγει πολύ μακρυά: από οικονομική, πολιτική, γεωπολιτική και στρατιωτική άποψη. Ο πόλεμος που ο ελληνικός ιμπεριαλισμός στα καλύτερα του, το 1996, δεν μπορούσε να κάνει μόνος του (και έχασε με την προβοκάτσια των Ιμίων), το 2015, είκοσι χρόνια μετά ήταν, απλά, αδιανόητος.

Δύο ενδεικτικά παραδείγματα. Αν τα drones είναι τεχνικό μέρος των τωρινών στρατών και των πολέμων, η Άγκυρα ούτε «αγοράζει» ούτε «νοικιάζει» drones. Τα φτιάχνει, με δική της έρευνα και τεχνολογία· και για τον αέρα, και για την ξηρά, και για την θάλασσα. Αυτό σημαίνει ότι έχουν δυνατότητες και χαρακτηριστικά άγνωστα… Ή: η Άγκυρα δεν νοικιάζει γαλλικές φρεγάτες. Ναυπηγεί τα δικά της πολεμικά. Επιπλέον ναυπηγεί ένα ελικοπτεροφόρο τύπου γαλλικού mistral (θεωρούνται «αμφίβια επιθετικά πλοία»…), με τεχνολογία κατά τα 2/3 τουρκική. (Του χρόνου αυτό το πλωτό ελικοδρόμιο / αποβατικό θα αρχίσει τους δοκιμαστικούς πλόες του…). Αυτά είναι δύο ανάμεσα σε πολλά άλλα, που δείχνουν ότι τα ελληνικά ιμπεριαλιστικά όνειρα των ‘90s ούτε σαν ανέκδοτα δεν στέκουν πια, από στρατιωτική άποψη.

(*Αν ο ρεφορμιστής, ένας απ’ τους ελάχιστους τελευταίους τέτοιους, πολιτικός / καθηγητής Σημίτης, πίστευε ότι ο εύκολος δανεισμός που θα εξασφάλιζε η συμμετοχή στην ευρωζώνη θα άλλαζε το «παραγωγικό μοντέλο» – που λένε πάντα τα γατόνια – επιτρέποντας την μέσω δανεισμού τεχνολογική αναβάθμιση του ελληνικού καπιταλισμού, και την μετατροπή του από έντασης εργασίας σε έντασης κεφαλαίου, έκανε λάθος. Το ότι το παραδέχτηκε μάλλον με συντριβή, μιλώντας κάποια στιγμή για «δύο ελλάδες», δεν είναι υπέρ του.

Απ’ την άλλη μεριά: ανατράφηκε με τον πολιτικό βολονταρισμό των ‘70s… Σε τι άλλο θα πίστευε αν όχι στη δύναμη μερικών κεντρικών κρατικών θεσμίσεων;)

Ο ελληνικός ιμπεριαλισμός σε νέα δεδομένα

Τετάρτη 25 Απρίλη. Το γεγονός ότι τα epic ‘90s αποδείχθηκαν ένα σύντομο διάλειμμα, ότι η ελληνική χρηματοπιστωτική επέκταση κατέρρευσε και έχει πια ταφεί χωρίς φασαρία, και το γεγονός ότι το ελλαδιστάν έχει χάσει (εδώ και καιρό και για καιρό) τους περιφερειακούς συσχετισμούς δύναμης ΔΕΝ σημαίνει ότι εξαφανίστηκε ο ελληνικός ιμπεριαλισμός!!! Στο κάτω κάτω αυτός υπήρχε και πριν τα ‘90s!… Υπήρχε και τον 19ο αιώνα! Σημαίνει ότι τώρα είναι ένας εθνικός ιμπεριαλισμός από θέσεις σχετικής αδυναμίας – καμμία σχέση στην εκδήλωση και στους στόχους του με τα epic ‘90s! Και, γι’ αυτό, είναι τώρα πιο υπόγειος, λιγότερο φανφαρόνος, περισσότερο δυσδιάκριτος. Και, απ’ την άλλη μεριά, πάντα «παραγωγός» μαζικής αποβλάκωσης – αυτό είναι το εύκολο μέρος του!!!

Η ιδέα της «περικύκλωσης της ανατολικής Μεσογείου» μέσω της τετράγωνης συμμαχίας Αθήνας – Λευκωσίας – Τελ Αβίβ – Καΐρου, για λογαριασμό κυρίως των ηπα (σαν «εργολαβία» ένα πράγμα) που προσπάθησε να προωθήσει η φαιορόζ κυβέρνηση είναι μια τέτοια ιμπεριαλιστική προσπάθεια. Δεν φαίνεται να προχωράει όπως θα ήθελε η Αθήνα. Εν μέρει επειδή η Ουάσιγκτον δεν είναι διατεθειμένη να αναθέσει σε τρίτους την αεροναυτική ηγεμονία της στην περιοχή (ειδικά τώρα που η Μόσχα, και όχι μόνο, έχει πλησιάσει τόσο κοντά…). Εν μέρει επειδή η χούντα του Καΐρου κάνει τους δικούς της (ιμπεριαλιστικούς…) υπολογισμούς και κοιτάει και προς την μεριά της Μόσχας…

Ο άξονας Αθήνα – Λευκωσία – Τελ Αβίβ (σαν τμήμα του άξονα Ουάσιγκτον – Λονδίνο – Τελ Αβίβ – Ριάντ), είναι μια ελληνική ιμπεριαλιστική προσπάθεια που φαίνεται να «δουλεύει». Δουλεύει στο βαθμό που δεν έχει την φιλοδοξία να υποκαταστήσει την άμεση αμερικανική ιμπεριαλιστική δράση, αλλά είτε να την συμπληρώσει, είτε να της προσφέρει επιμελητεία. Δουλεύει επίσης αυτός ο «υπο»άξονας στο βαθμό που δρώντας αντιτουρκικά μπορεί να εξασφαλίσει είτε στη νότια κύπρο είτε στο ελληνικό κράτος κάποιο σημαντικό οικονομικό όφελος απ’ την άντληση ή την μεταφορά φυσικού αερίου: όλα στηρίζονται στο παρανοϊκό ελληνικό θεώρημα ότι η τουρκία δεν έχει αοζ στη Μεσόγειο!… (Ωστόσο, αυτά τα «οφέλη» είναι προς το παρόν «οράματα» και καθόλου χειροπιαστά…).

Μ’ αυτήν την έννοια ο ελληνικός ιμπεριαλισμός έχει επιστρέψει ΤΥΠΙΚΑ στο μοντέλο του 3ου παγκόσμιου («ψυχρού») πολέμου – plus. Τότε, για παράδειγμα, σε ένα ελληνικό στρατιωτικό αεροδρόμιο (στον Άραξο αν δεν κάνουμε λάθος) ήταν αποθηκευμένες ατομικές βόμβες που προορίζονταν να ριχτούν στην βουλγαρία… Τώρα στη Σούδα και αλλού «φιλοξενούνται» drones που έχουν προορισμό είτε την συρία είτε ακόμα μακρύτερα (το ιράν)… Εννοείται: και πλοία, και αεροπλάνα με πυραύλους, Κλπ κλπ: εξυπηρετήσεις, επιμελητεία, μπουρδέλα…

Το plus αφορά την ελληνο-ισραηλινή συμμαχία. Που σκοτώνει, τώρα, και στη Γάζα (κάτι που, φυσικά, ο ισραηλινός μιλιταρισμός / ρατσισμός μπορεί να το κάνει και μόνος του· όμως δεν θέλει πια κατακραυγή από γείτονες, επειδή μια τέτοια κατακρυαγή θα μπορούσε εύκολα να εξελιχθεί σε αποκλεισμό του, α λα νότια αφρική, εξαιτίας του κινήματος BDS…)

Οι καταστροφείς 1

Τρίτη 24 Απρίλη. Αφού ο πρόεδρος Trump είναι σε θέση να μιλήσει face to face με τον μέχρι πρότινος “rocket man» της βόρειας κορέας Kim Jong-un, γιατί δεν μπορεί να κάνει το ίδιο με το ιρανικό καθεστώς; Αυτή είναι η απορία του Khaled Hroub, γνωστού διεθνώς παλαιστίνιου καθηγητή σε πανεπιστήμιο του Κατάρ. Η απορία θυμίζει ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η σύνδεση της μέσης Ανατολής με την ανατολική Ασία δεν είναι παραξενιά της ασταμάτητης μηχανής (παρότι τέτοιες συσχετίσεις δεν είναι υποχρεωτικά ίδιες μεταξύ τους στις αναλυτικές προϋποθέσεις και στα συμπεράσματά τους).

Ο καθηγητής Hroub δίνει την απάντηση στο ερώτημά του. Ο πρώτος λόγος είναι ότι η αμερικανική πολεμική βιομηχανία θέλει να τα «πάρει» απ’ τον οίκο των Σαούντ, ακόμα και να τον στραγγίξει (προς όφελός της) μέχρι το τελευταίο δολάριο· συνεπώς έχει συμφέρον να υπάρχει μια «ιρανική απειλή» στην περιοχή. Ο δεύτερος λόγος είναι χειρότερος: υπάρχουν αρκετοί αμερικάνοι καθεστωτικοί, συνδεδεμένοι με (ή και ελεγχόμενοι από) τις σκληροπυρηνικές ισραηλινές «ομάδες πίεσης» που θέλουν οπωσδήποτε να «τσακίσουν» το ιράν.

Μ’ όλο τον σεβασμό στον καθηγητή Hroub (τι είναι, άλλωστε, η ασταμάτητη μηχανή; μια μαθήτρια είναι…) οι εξηγήσεις του φαίνονται ελλειπείς. Πρώτον επειδή και στην ανατολική ασία πουλάει όπλα η αμερικανική βιομηχανία: στην ιαπωνία, στη νότια κορέα, στο βιετνάμ… Ίσως όχι στην ποσότητα (και στην προοπτική αχρηστίας) όπως στα παρανοϊκά σεϊχάτα της αραβικής χερσονήσου· ωστόσο όπως στη μέση Ανατολή έτσι και στην ανατολική Ασία η «ειρήνη» δεν είναι τρόπος για να πουλάς όπλα. Δεύτερον, επειδή όσο έντονη κι αν είναι η επιρροή των ανθρώπων του Τελ Αβίβ στην Ουάσιγκτον καταντάει γελοίο να υποστηρίζει κανείς ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός είναι ενεργούμενο του ισραηλινού!

Όχι! Χωρίς την ραγδαία καπιταλιστική ανάπτυξη της κίνας (που συμπαρασέρνει ή θα συμπαρασύρει μεγάλο μέρος της ασίας) η μέση Ανατολή θα ήταν άχρηστη για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Απ’ το πετρέλαιο της μέσης Ανατολής η Ουάσιγκτον έχει χωρίσει, γινόμενη πετρελαϊκά ανεξάρτητη. Οπότε;

Η ανάπτυξη του κινεζικού καπιταλισμού και η συμμαχία του με τον ρωσικό, έχει βάλει στην ημερήσια διάταξη ένα ενδεχόμενο εφιαλτικό για την παγκόσμια ιμπεριαλιστική ηγεμονία των ηπα: την πρόσφυση της ευρώπης (ή ενός μεγάλου μέρους της) στο ευρασιατικό καπιταλιστικό project. Η «μεγάλη σκακιέρα» του Zbignies Brzezinski στοιχειώνει πάντα, ομολογημένα ή ανομολόγητα, τα μυαλά των αμερικανικών αφεντικών.

Και ακριβώς επειδή η «αμερικανική νίκη» στον ειρηνικό / ινδικό / ανατολική ασία γίνεται όλο και πιο δύσκολη (χωρίς «πλήρη πόλεμο» σίγουρα…), η ανατολική Μεσόγειος και η ανατολική ηπειρωτική Ευρώπη, είναι ένα είδος «τελευταίας γραμμής άμυνας», για να ανακοπεί το ευρασιατικό project, πριν ξεχυθεί στην πρώην “δυτική Ευρώπη” και φτάσει ως τις ανατολικές όχθες του Ατλαντικού.