Κρίση ειλικρίνειας

Δευτέρα 23 Σεπτέμβρη.Έχουμε όλοι την εμπειρία αυτού του κόσμου, κι εσείς ξέρετε περισσότερα από εμένα. Αλλά η διεθνής τάξη διαταράσσεται μ’ έναν τρόπο χωρίς προηγούμενο, με μια μαζική αναστάτωση ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία μας, σχεδόν σ’ όλους τους τομείς και σε μια ιστορική κλίμακα. Είμαστε ίσως μάρτυρες του τέλους της Δυτικής ηγεμονίας στον κόσμο. Συνηθίσαμε σε μια διεθνή τάξη που βασιζόταν στη Δυτική ηγεμονία απ’ τον 18ο αιώνα… Τα πράγματα αλλάζουν. Και έχουν επηρεαστεί βαθιά απ’ τα λάθη που έκαναν οι Δυτικοί σε συγκεκριμένες κρίσεις, και απ’ τις Αμερικανικές αποφάσεις των τελευταίων χρόνων, αποφάσεις που δεν ξεκίνησαν απ’ την τωρινή διοίκηση, που μας έχουν οδηγήσει στο να επανεξετάσουμε συγκεκριμένες εμπλοκές σε συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και αλλού, και να ξανασκεφτούμε βασικά στοιχεία της διπλωματικής και στρατιωτικής στρατηγικής μας, και σε ορισμένες περιπτώσεις στοιχεία της αλληλεγγύης που την θεωρούσαμε αδιαπραγμάτευτη… Συμβαίνει επίσης η ανάδυση νέων δυνάμεων των οποίων την επίδραση είχαμε υποτιμήσει για πολύ καιρό.

Πρώτα η Κινεζική και επίσης η Ρωσική στρατηγική, πρέπει να το παραδεχτούμε, έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένες τα τελευταία χρόνια…

Λόγια του γάλλου σοσιαλφιλελεύθερου Macron σε μια δημόσια ομιλία του προς του γάλλους πρεσβευτές ανά την υφήλιο πριν ένα περίπου μήνα. Η κεντρική γαλλική πολιτική βιτρίνα ανησυχεί· όχι τόσο και όχι έτσι, ωστόσο, ώστε να ανακαλέσει τον στρατό της απ’ την αφρικανική ζώνη του Sahel· ή να σταματήσει την «εμπλοκή» της στον πόλεμο στην υεμένη, στο πλευρό των σαουδαράβων μισθοφόρων και του τοξικού… Μ’ άλλα λόγια ο Macron ανησυχεί μεν, αλλά ο γαλλικός ιμπεριαλισμός χαίρει άκρας υγείας – προς το παρόν.

Η ανησυχία του, παρ’ όλα αυτά, δεν είναι γενική. Ή, πιο σωστά, στη συγκεκριμένη ομιλία, εστίασε σ’ ένα συγκεκριμένο ζήτημα: στις σχέσεις της ευρώπης με την ρωσία. Διαβλέπει σωστά ο Macron (και δεν είναι ο μόνος, ούτε άλλωστε η εξέλιξη αυτή είναι καινούργια…) ότι η Ουάσιγκτον ευχαρίστως θα έκανε την ευρωπαϊκή ήπειρο πεδίο μάχης της ίδιας και των όποιων συμμάχων της κατά της Μόσχας. Κι αν όχι σε έναν all out πόλεμο, σίγουρα σε τέτοιο βαθμό ώστε να δημιουργεί διαρκείς τριβές και να βάζει συστηματικά τρικλοποδιές σε οτιδήποτε θα μπορούσε να μοιάζει με «κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική».

Ο Macron λέει καθαρά ότι «η Ουάσιγκτον δεν είναι σύμμαχος πλέον» (ήταν, όμως, ποτέ;). Τελεία. Γιατί αν η συνταγή του για την σωτηρία της γηραιάς ηπείρου είναι η επαναπροσέγγιση με την Μόσχα (μέσα, για παράδειγμα, απ’ την κατάργηση διάφορων κυρώσεων που έχουν επιβληθεί και απ’ την ε.ε. στη ρωσία εξαιτίας της «προσάρτησης» της Κριμαίας και της αυτονόμησης του Donbass στη νοτιοανατολική ουκρανία) τότε απλά μασκαρεύει την αδυναμία του: δεν μπορεί καν να “τραβήξει” τ’ αυτιά της Βαρσοβίας, των βαλτικών κρατών και των «εταίρων» του Βίτζεγκραντ…. Η γαλλία είναι, πια, η σκιά των φαντασιώσεων των αφεντικών της.

Αν υπήρξε ένα ευρωπαϊκό κράτος που επεδίωξε έγκαιρα πράγματι (και έντιμα, όσο μπορεί να μιλάει κανείς για τιμιότητα στον καπιταλισμό…) μια ομοσπονδιακή συγκρότηση του project europe αυτό ήταν το γερμανικό. Κι αν υπήρξε ένα άλλο κράτος που βούλιαξε αυτήν την προσπάθεια, αυτό ήταν το γαλλικό. Όταν το Βερολίνο ζητούσε εμβάθυνση των θεσμών της τότε ε.ε. το Παρίσι απαντούσε με μεγέθυνση. Κάπως έτσι μπήκαν στην ε.ε. (σε μια ε.ε. θεσμικά μισοφτιαγμένη) με διαδικασίες express τα ευρωπαϊκά κράτη του πρώην “ανατολικού μπλοκ”: η γαλλική εθνική πολιτική θεωρούσε πως μ’ αυτόν τον τρόπο, αυξάνοντας τα μέλη της ε.ε., θα μπορούσε να ελέγξει τον γερμανικό καπιταλιστικό δυναμισμό. Τελικά έστρωσε τον δρόμο για τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό…

Τώρα; Τώρα δεν μπορεί (ούτε ο Macron ούτε οποιοσδήποτε άλλος) να πείσει τις διάφορες ακροδεξιές κυβερνήσεις να φιλοξενήσουν έστω και εκατό μετανάστες / πρόσφυγες… Από πολιτική άποψη η διάσπαση που φοβάται ο Macron έχει γίνει στην ευρώπη. Αν ήταν διαφορετικά τα πράγματα δεν θα ήταν τόσο εύκολο για την Ουάσιγκτον να παρκάρει στρατό και όπλα όπου την βολεύει στην περίμετρο της ρωσίας…

Οι καλές ιδέες

Σάββατο 21 Σεπτέμβρη. Αν έχεις καλές ιδέες δεν θα πάνε χαμένες. Εσύ μπορεί να χαθείς· αυτές όχι! Στις 6 Μάρτη του 2015, τότε που το φαιορόζ γκουβέρνο παρίστανε το «αριστερό» και ανέμιζε το «νωπή λαϊκή εντολή» στα μούτρα των καταραμένων εταίρων μέσω του Γιάνη του Εξολοθρευτή, ο υπ.εξ. ογκόλιθος Nick the Greek Κοτζιάς απειλούσε την ευρώπη ότι «θα πλημμυρίσει με τζιχαντιστές» αν δεν κάνει τα χατήρια στο ελλαδιστάν.

Αυτοί οι τρισκατάρατοι έκαναν ότι δεν άκουσαν. Έτσι ένα μήνα μετά, στις 7 Απρίλη, ο υπ.αμ. ψεκασμένος επανέλαβε την απειλή.

Και οι δύο, πρωτοκλασσάτα κυβερνητικά στελέχη της μασκαρεμένης καραδεξιάς «πρώτης φοράς», προφανώς εννοούσαν ότι αυτοί οι άθλιοι τζιχαντιστές βρίσκονταν ήδη σε ελληνικό έδαφος, σε ικανή ποσότητα και ποιότητα… Γιατί αλλιώς πως θα τους εκσφενδόνιζαν στην ευρώπη;

Ή, αν η πιο πάνω διαπίστωση δεν σας αρέσει, εκείνο που ούρλιαζαν σαν ξεφτιλισμένα πιόνια του ελληνικού εθνοφασισμού / ιμπεριαλισμού ήταν η συνοριακή θέση του ελλαδιστάν (σε σχέση με την ευρώπη) και το πόσο ακριβά θα έπρεπε να πληρωθεί. (Για περισσότερα επί του «συνοριακή θέση» σας παραπέμπουμε στα χθεσινά σχόλια).

Η ελληνική απειλή «αμολάω εναντίον σου τζιχαντιστές» θα πρέπει να καταγράφτηκε στο παγκόσμιο βιβλίο των μεγάλων, έξυπνων, σημαντικών ιδέων. Αυτό το ευρετήριο σοφίας και μαγκιάς (μαφιόζικου είδους) δεν χάνει ποτέ την αξία του. Ούτε παλιώνει.

Πέρασαν λοιπόν 4,5 χρόνια, αλλά το επιτελείο του ψόφιου κουναβιού ξεφυλίζοντας την βίβλο βρήκε εκείνες τις ανατριχιαστικές στιγμές της ευρωπαϊκής ιστορίας. Κι έτσι:

Με μια μικρή αλλά σημαντική χωροτακτική διαφορά. Το ψόφιο κουνάβι δεν θα στείλει τους χιλιάδες τζιχαντιστές κατευθείαν στην «καρδιά» της ευρώπης· ίσως δεν έχει τους καταπέλτες που είχαν ο ογκόλιθος, ο ψεκασμένος και όλο το κυβερνοπαρεάκι τους. Θα τους στείλει στα σύνορα της ευρώπης…

«Σύνορα»; «Σύνορα της ευρώπης»; Ποιά «σύνορα»; Που είναι τα «σύνορα της ευρώπης» που βολεύουν το ψόφιο κουνάβι; Ελάτε ρε παιδιά, μια κουβέντα είπαμε…(Για περισσότερα επί του «συνοριακή θέση» σας παραπέμπουμε κλπ, κλπ…) Είπαμε ότι το ελλαδιστάν δίνει τα φώτα του πολιτισμού στον κόσμο, αλλά αυτό το ψόφιο κουνάβι δεν είναι απλά φίλος, δεν είναι απλά σύμμαχος· είναι αδελφός! Πάει να βγάλει το μάτι του ελλαδιστάν! (Με την «λάμπα του ελληνικού πολιτισμού» βέβαια…)

Παλιόκαιρος, παλιόκοσμος και παλιοκοινωνία!

(Υ.Γ. Εδώ που τα λέμε το ψόφιο κουνάβι έχει τα δίκια του. Δεν μπορεί, λέει, να τους πάει όλους στο Γκουαντανάμο, όχι επειδή είναι καλόκαρδος, αλλά επειδή η φυλάκισή τους θα στοιχίσει έναν περίδρομο λεφτά. Απ’ την άλλη δεν μπορούν να μείνουν φυλακισμένοι στη ζώνη που του έχουν εξασφαλίσει οι σύμμαχοί του ypg στη βόρεια και ανατολική συρία, επειδή κι εκεί στοιχίζουν. Οπότε λέει: «αν είναι υπηκοοί σας πάρτε τους πίσω».

Αλλιώς θα πρέπει να τους στείλει στο αφγανιστάν, στη νοτιοανατολική ασία, στην υποσαχάρια αφρική· κάπου, τέλος πάντων, να κάνουν κανά μεροκάματο. Αλλά τότε θα εκτεθεί…)

Πόλεμοι νομισμάτων (και όχι μόνο)

Δευτέρα 16 Σεπτέμβρη. Παρότι ο διεθνής κύκλος κυκλοφορίας του δολάριου μικραίνει σταθερά, το αμερικανικό νόμισμα διατηρεί ακόμα, προς το παρόν, την πρωτιά. Περίπου το 40% (σε αξία) των διεθνών συναλλαγών γίνονται σε δολάρια· το 36% όμως γίνονται σε ευρώ. Η “ευρωζώνη” (και η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα) έχει μεγάλα περιθώρια να αυξήσει αισθητά την διεθνή κυκλοφορία του ευρώ. Για παράδειγμα, ενώ η ε.ε. εισάγει μόνο το 2% των ενεργειακών πρώτων υλών που χρειάζεται απ’ τις ηπα, πληρώνει το 80% του συνόλου των τέτοιων εισαγωγών της σε δολάρια. Αν αντικαθιστούσε το δολάριο με το ευρώ…

Πόσο εύκολο είναι όμως αυτό; Από που εισάγει η ε.ε. πετρέλαιο, φυσικό αέριο και κάρβουνο (ναι, κάρβουνο!); Τα στοιχεία του 2017 δείχνουν τα εξής:

Εισαγωγές πετρελαίου: 30,3% απ’ την ρωσία· 11,4% απ’ τη νορβηγία· 8,2% απ’ το ιράκ· 7,4% απ’ το καζακστάν· 6,6% απ’ την σαουδική αραβία· 6,4% απ’ τη νιγηρία – και μετά ακολουθούν μικρότεροι προμηθευτές.

Εισαγωγές φυσικού αερίου: 39,8% από την ρωσία· 26,2% απ’ τη νορβηγία· 10,7% απ’ την αλγερία· 5,2% απ’ το κατάρ – 18,1% από μικρότερους προμηθευτές.

Εισαγωγές άνθρακα: 38,8% από την ρωσία· 16,7% από την κολομβία· 16,5% απ’ τις ηπα· 11,6% από την αυστραλία· το 4,8% απ’ τη νότια αφρική – 11,6% από μικρότερους προμηθευτές.

Είναι σαφές (ακόμα και μια γρήγορη ματιά) ότι τα κράτη της ε.ε. πληρώνουν ακόμα μεγάλο μέρος των ρωσικών καυσίμων σε δολάρια. Είναι ακόμα σαφές ότι η ε.ε. έχει μικρή μόνο «εξάρτηση» απ’ το πετρέλαιο της σαουδικής αραβίας· το οποίο είναι, απ’ το 1979, το θεμέλιο των πετροδόλαρων, δηλαδή των πληρωμών για πετρέλαιο σε δολάρια.

Είναι επίσης λογικό, με λίγο περισσότερη σκέψη, ότι η ευρωζώνη σαν καταναλωτής ενεργειακών πρώτων υλών και εξαγωγέας βιομηχανικών εμπορευμάτων (με το ευρώ σαν ισχυρό και αναγνωρισμένο διεθνώς νόμισμα)· η ρωσία σαν μεγάλης κλίμακας πωλητής ενεργειακών πρώτων υλών· και η κίνα, σαν καταναλωτής ενεργειακών πρώτων υλών, εξαγωγέας εμπορευμάτων (και το γουάν σαν «ανερχόμενο» νόμισμα διεθνώς συναλλαγών) έχουν τον «όγκο» να προσελκύσουν έναν αριθμό κρατών ακόμα (την τουρκία, το ιράν, το πακιστάν, κάποια ακόμα απ’ τη λατινική αμερική και την αφρική – η βενεζουέλα ήδη τιμολογεί της πετροεξαγωγές της σε ευρώ και γουάν..) να εγκαταλείψουν ή να περιορίσουν σημαντικά την χρήση του δολαρίου στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές τους.

Αυτό σημαίνει πως άπαξ και ξεκίνησε η «πτώση» του δολαρίου (σαν το κυριότερο μέσο διεθνώς συναλλαγών) θα συνεχιστεί· και θα συνεχιστεί γρήγορα. Είναι, για να το πούμε έτσι, μια κοσμοϊστορική περίοδος, αφού τέτοιες ανακατατάξεις συμβαίνουν «μια φορά στα εκατό χρόνια». Και δεν συμβαίνουν συναινετικά…

Δεν είναι σίγουρο ότι αυτήν την «πτώση» του δολαρίου θα την διαδεχθεί αμέσως η υιοθέτηση κάποιου άλλου νομίσματος σαν ηγεμονικού στο διεθνές εμπόριο και στα αποθέματα των κεντρικών τραπεζών. Το «κλείδωμα» της ηγεμονίας ενός και μόνο νομίσματος, του δολαρίου, αν τοποθετηθεί στο περιβάλλον της καπιταλιστικής συνθετότητας του 20ου αιώνα, οφείλεται σε δύο γεγονότα που δεν μπορούν να θεωρηθούν νόμος της ιστορίας. Πρώτον, στο γεγονός ότι στη διάρκεια του β παγκόσμιου πολέμου η αμερικανική fed βρέθηκε να είναι ο φύλακας σχεδόν του συνόλου του χρυσού των ευρωπαϊκών κρατών που ήταν αντίπαλοι του χίτλερ· και πάνω σ’ αυτήν την κατοχή στήριξε, με τις συμφωνίες του Bretton Woods, την αποκλειστική ισοτιμία χρυσού – δολαρίου, επιβάλλοντας σ’ όλα τα υπόλοιπα νομίσματα (οπωσδήποτε των ανταγωνιστών της) να μην έχουν back up «αξίας» σε χρυσό αλλά σε δολάρια. Και δεύτερον, όταν την προηγούμενη συνθήκη σύνδεσης δολαρίου – χρυσού την βούλιαξε η ίδια η Ουάσιγκτον, κατάφερε ύστερα να «συμφωνήσει» με τις πετροπαραγωγικές χούντες της αραβικής χερσονήσου (βασικά με το Ριάντ) να πουλάνε πετρέλαιο μόνο σε δολάρια. Αποδεσμεύτηκε απ’ τον χρυσό αλλά δέθηκε με το πετρέλαιο (το δολάριο) και, έτσι, με την βοήθεια του Ριάντ έγινε υποχρεωτικά το κύριο νόμισμα των διεθνών συναλλαγών συνολικά.

Ωστόσο δεν είναι απαραίτητο να ξανασυμβούν παρόμοια πράγματα για να υπάρξει διάδοχη κατάσταση· όχι άμεσα τουλάχιστον, και οπωσδήποτε όχι γι’ αυτό το λόγο. Αν ο βασιλιάς δολάριο πέσει απ’ τον θρόνο του, τότε οι ανταγωνιστές του μπορούν να βρουν, έστω για ένα άγνωστης διάρκειας διάστημα, μια συναλλαγματική ισορροπία μεταξύ τους. Άλλοι με back up αποθέματα χρυσού (όπως κάνει η Μόσχα για το ρούβλι) και άλλοι με back up τον καπιταλιστικό δυναμισμό τους (όπως το Πεκίνο ή η ευρωζώνη).

Ας συνοψίσουμε: Α) Είναι αρκετοί εκείνοι που θέλουν να ξεφορτωθούν την ηγεμονία του δολαρίου στις διεθνείς συναλλαγές. Και το μεθοδεύουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

Β) Η δολαριακή ηγεμονία θεμελιώθηκε και στηρίζεται στο διεθνές εμπόριο του πετρελαίου.

Γ) Αυτό το εμπόριο θα περιοριστεί εκ των πραγμάτων (αλλαγή ενεργειακού μοντέλου)· πράγμα που σημαίνει ότι κάποιες «παραγωγές» πρέπει να σταματήσουν, για να μείνουν σχετικά καλές οι διεθνείς τιμές για τις υπόλοιπες, σε συνθήκες περιορισμένης ζήτησης.

Δ) Το ποιες θα είναι αυτές δεν αποφασίζεται κοινή συναινέσει. Για τους μεν θα πρέπει να συνεχίσουν να τιμολογούν σε δολάρια, για τους δε όχι. Συνεπώς είναι στον πάγκο οι «ζώνες επιρροής» του πλανήτη, νομισματικές και όχι μόνο.

No libra

Σάββατο 14 Σεπτέμβρη. O Zuckerberg ετοιμάζει ένα «κρυπτονόμισμα». Για την ακρίβεια ο κύριος facebook είναι ένα είδος « τεχνολογικού μπροστινού» για την δημιουργία ενός ψηφιακού νομίσματος από έναν αριθμό ιδιωτικών εταιρειών. Σε αντίθεση με το bitcoin (κι όλα τα παρόμοια κρυπτονομίσματα) που δεν έχουν κάποιο σταθερό μέτρο / αντίκρυσμα, και συνεπώς εκτός από παράνομες συναλλαγές προσφέρεται για τζόγο, το libra έχει σχεδιαστεί για να έχει το κύρος, την αξιοπιστία κανονικού νομίσματος. Θα έχει σταθερή ισοτιμία σχετιζόμενο μ’ ένα «καλάθι νομισμάτων» (ευρώ, δολάριο, γιέν, στερλίνα, δολάριο σιγκαπούρης – αλλά όχι το κινέζικο γουάν) και σαν «assets» κρατικά ομόλογα αξίας, κατ’ αρχήν, γύρω στα 200 δισεκατομύρια δολάρια. Στους συνεταίρους του libra (28 προς το παρόν) περιλαμβάνονται αμερικανικές εταιρείες «πλαστικού χρήματος» (visa, mastercard), η uber και άλλα μεγάλα μαγαζιά που δουλεύουν με ηλεκτρονικές πληρωμές.

Παρά τις εξασφαλίσεις που προσφέρει η τεχνολογία blockchain το ηλεκτρικό, ψηφιακό χρήμα δεν είναι αθώο. Αν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι γεμάτες data, το ψηφιακά νομίσματα είναι μόνο data. H διασπορά των υπολογιστών που μεσολαβούν και ελέγχουν την κυκλοφορία ενός κρυπτονομίσματος είναι μόνο μια φάρσα «δημοκρατικότητας»: είναι τέτοια η υπολογιστική ισχύς που απαιτείται για τις διαστραυρώσεις των συναλλαγών, ώστε τα σχετικά data centers και οι επεξεργαστές θα είναι ιδιοκτησία των μετόχων της libra.

Είναι προφανώς και γι’ αυτόν τον λόγο που χτες οι Bruno le Maire και Olaf Scholz (υπ.οικ. του Παρισιού και του Βερολίνου) ανήγγειλαν σχεδόν την απαγόρευση της κυκλοφορίας του libra στην ε.ε. όταν θα είναι έτοιμο (σε περίπου ένα χρόνο). Δεν είπαν καθαρά ότι το θεωρούν αμερικάνικη απόβαση στην ευρώπη. Είπαν, γενικά κι αόριστα, ότι «θα δημιουργήσει προβλήματα στους καταναλωτές και θα υπονομεύσει την χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ευρώπη». Πρόσθεσαν ότι θα φτιαχτεί ευρωπαϊκό ψηφιακό νόμισμα (κρυπτονόμισμα) με την εγγύηση και την ευθύνη της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας. Έχουν αργήσει. Τα τζογαδόρικα κρυπτονομίσματα τύπου bitcoin χρησιμοποιούνται και στην ευρώπη εδώ και χρόνια. Είναι δε πιθανό ότι το libra θα «χωθεί» και στις ευρωπαϊκές συναλλαγές· πιο εύκολα στα ηλεκτρονικά ψώνια απ’ τις ηπα.

Παρότι τα ψηφιακά νομίσματα εμφανίζονται σαν η ικανή και αναγκαία μορφή γενικού ισοδύναμου της αξίας σε μια εποχή γενίκευσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, έχει τουλάχιστον ένα σοβαρό πρόβλημα, πέρα απ’ το ότι μ’ αυτά αφήνει ο καθένας τα ίχνη του παντού. Το πρόβλημα το έχουν και οι συναλλαγές οι ίδιες· ωστόσο στην εκδοχή «μέσο συναλλαγών» το πρόβλημα μπορεί να γίνει τερατώδες: δεν υπάρχει ψηφιακό «νομισματικό μέσο» χωρίς ηλεκτρισμό…

Έχει παραμυθιαστεί κανένας ότι ο οξυνόμενος ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός θα σεβαστεί τις ηλεκτρικές υποδομές οπουδήποτε; Ρωτάμε έτσι, για να θυμίσουμε ότι ο πιο διάχυτος πλούτος της εποχής είναι η βλακεία.

Επιχείρηση χρυσότσιχλα

Πέμπτη 12 Σεπτέμβρη. Μετά από πολύ πρόσφατη απόφαση του house of commons (λίγο πριν κλείσει) η κυβέρνηση του Bor-Duk έδωσε στη δημοσιότητα ορισμένα (όχι τα πιο απόρρητα) στοιχεία της «operation yellowhammer». Των εκτιμήσεων και των σχεδίων, δηλαδή, για τις συνέπειες ενός «σκληρού» ξεσφηνώματος του βρετανικού λέοντα, και την αντιμετώπισή τους.

Η γενική ιδέα (διατυπωμένη με όσο πιο ουδέτερο τρόπο γίνεται) είναι χάος. Από ελλείψεις σε διάφορα είδη τροφίμων και φαρμάκων (που θα χτυπήσουν κυρίως τους φτωχότερους και λιγότερο οργανωμένους κοινωνικά), μέχρι ναυμαχίες άγγλων ψαράδων με «αλλοεθνείς» που ψαρεύουν στα ίδια (αγγλικά) νερά… Από διαδηλώσεις μέχρι συγκρούσεις μεταξύ αντίπαλων διαδηλώσεων… Με μια λέξη disorder: μια ωραία αγγλική κουβέντα, αγαπημένη απ’ τους punk.

Αν δει κανείς το ζήτημα λογικά, δεν πρόκειται για εκείνο το είδος των καταστάσεων που θα ήθελε κανείς να ζήσει… Όμως το “είδος λογική” είναι σε σπανιότητα από τότε που διάφοροι τύποι σαν τον Farage ή τον Bor-Duk περιόδευαν λέγοντας ψέμματα και τερατολογίες, που ωστόσο γίνονταν πιστευτά· πριν το δημοψήφισμα.

Έχουμε άλλωστε μια κάποια εμπειρία απ’ τους οπαδούς του «κόμματος της δραχμής», τους grexiters, που μεσουράνησαν στο πρώτο μισό του 2015. Ακόμα κι όταν άρχισαν να υποψιάζονται ότι «θα γίνει ένας κάποιος χαμός» (αν το ελλαδιστάν ξεφορτωθεί ευρώ και ε.ε.), επέμεναν μ’ εκείνη την αφοπλιστική αλλήθωρη αθωώτητα που ακόμα και σε υπνοβάτη είναι ασυγχώρητη, πως «Αυτό θα είναι στην αρχή… αλλά μετά… Ααααχ μετά! Μετά ‘θα αναστηθούμε’!»

Αυτή η θεολογία μιας κάποιας «γης της επαγγελίας» είναι βασικό συστατικό στοιχείο του πρωτοκοσμικού νεο-εθνικισμού / νεο-κρατισμού. Συν εκείνη την (βαθιά) χριστιανική εθελοδουλεία, ότι «αν βασανιστείς για κάποιο διάστημα τότε μετά θα ανταμειφθείς».

Ένας σκωτσέζος πολιτικός, ονόματι Drew Hendry, δήλωσε ότι μετά την αποκάλυψη αυτών των εκτιμήσεων για το τι συνεπάγεται το ξεσφήνωμα χωρίς συμφωνία, ο Bor-Duk «δεν θα ξέρει που να κρυφτεί». Το ζήτημα ωστόσο δεν είναι ότι οι hard core brexiters θέλουν κάπου να κρυφτούν… Το ζήτημα είναι πως είναι πάρα πολύ δύσκολο να πείσεις ένα, δύο, χίλια, ή και εκατομμύρια πρωτοκοσμικά Εγώ (αγγλικά εν προκειμένω) να παραδεχτούν ότι σκέφτονται βλακείες και ποντάρουν στο λάκο τους εδώ και χρόνια.

Τους είναι πολύ πιο εύκολο να τραβήξουν τον ρατσισμό και τον εθνικισμό στα όριά τους· παρά να κάνουν αυτοκριτική…

(φωτογραφία: Την περασμένη Δευτέρα ο Bor-Duk έκανε μια βόλτα απ’ το Δουβλίνο για να «πείσει» – λέει – την ιρλανδική κυβέρνηση πως έχει «καλές ιδέες» για τα σύνορα με την βόρεια ιρλανδία, και να συμφωνήσει να μην ισχύσει το σχετικό κεφάλαιο της συμφωνίας εξόδου που υπέγραψε η δόλια κυρά May. Αυτές τις «καλές ιδέες» ο Bor-Duk δεν τις λέει σε κανέναν, ούτε εντός ούτε εκτός της επικράτειας της αυτού μεγαλειότητας· κι έτσι όλοι είναι σίγουροι ότι κοροϊδεύει. Συνεπώς όταν ο ιρλανδός πρωθ. Leo Varadkar του ξεκαθάρισε Δεν μπορούμε και δεν πρόκειται – και ξέρω ότι το καταλαβαίνεις – να αντικαταστήσουμε μια νομική δέσμευση με μια υπόσχεση, ο Bor-Duk άρχισε τα καραγκιοζιλίκια, με χειρονομίες και γκριμάτσες…)

Οι κανόνες του κρίκετ

Δευτέρα 9 Σεπτέμβρη. Ένας απηυδησμένος άγγλος μπλόκερ αποφάσισε να εξηγήσει (σε ξένους) ποια είναι η τωρινή κοινοβουλευτική κατάσταση στην “παλιότερη δημοκρατία του κόσμου” σε ότι αφορά αυτό το περίπλοκο σφήνωμα του βρετανικού λέοντα στην πόρτα εξόδου απ’ την ε.ε.. Θεώρησε ταιριαστό να χρησιμοποιήσει σαν μοντέλο τους κανόνες του κρίκετ. Και ιδού το (χαριτωμένο) αποτέλεσμα:

Υπάρχει ένας αριθμός κομμάτων. Ένα απ’ αυτά θέλει να μας βγάλει, αλλά είναι μερικοί μέσα στο κόμμα που δεν θέλουν να μας βγάλει, οπότε πετάχτηκαν έξω απ’ τον τύπο που μόλις μπήκε. Με σκοπό να μας βγάλει, ο τύπος που μόλις μπήκε προσπάθησε να βγει, ώστε μετά να μπορέσει να ξαναμπεί, με σκοπό να μας βγάλει. Αλλά τον σταμάτησαν τα άλλα κόμματα, που παρότι τον θέλουν έξω, τον κρατάνε μέσα επειδή φοβούνται ότι άμα βγει θα ξαναγυρίσει και τότε θα μας βγάλει. Αν όμως μπορέσουν τον κρατήσουν για αρκετό καιρό μέσα, και τον εμποδίσουν να μας βγάλει, τότε ελπίζουν ότι λίγο μετά που θα αποτύχει να μας βγάλει, θα μπορέσουν να τον βγάλουν έξω και να μπουν αυτοί μέσα. Και ύστερα, αφού αυτός βγει έξω κι αυτοί μπουν μέσα, μπορεί αυτοί να προσπαθήσουν να μας βγάλουν ή μπορεί να προσπαθήσουν να μας κρατήσουν μέσα. Όποιος θέλει μαντεύει. Αλλά και πάλι, είναι εξαιρετικά πιθανό ότι αν καταφέρουν να μπουν μέσα, μπορεί να προσπαθήσουν να μας βγάλουν, και ύστερα να κάνουν εκστρατεία εναντίον της συμφωνίας να βγούμε, για να προσπαθήσουν να μας κρατήσουν μέσα.

Είναι τόσο απλό.

Πράγματι είναι απλό. Αλλά χρειάζεται κάποιο χώρο, ένα μεγάλο διαμέρισμα με πολλά δωμάτια – για να γυριστεί σαν σήριαλ. Να έχει πολλά “μέσα”, πολλά “έξω”, να γίνεται παιχνίδι.

Επίσης πρέπει να ξέρεις κρίκετ. (Ελπίζουμε να μην είναι απ’ αυτά τα παιχνίδια που τελειώνουν με πτώματα στα χαντάκια…)

Γύρω γύρω απ’ τη φωτιά – καίγονται…

Τετάρτη 4 Σεπτέμβρη. Αν ο Γαβράς μέχρι έναν Γιάνη έφτανε να σκηνοθετήσει, οι επόμενοι Monty Python πρέπει να μαζεύουν υλικό για «σειρά» με θέμα το Brexit. Θα σπάσει ταμεία.

Χτες ο Bor-Duk έχασε μια μάχη· ίσως για να κερδίσει τον πόλεμο. Με 328 ψήφους (όλη η αντιπολίτευση συν 21 δικούς του βουλευτές) έναντι 301 εγκρίθηκε η απόφαση να κουβεντιαστεί (και να ψηφιστεί) σήμερα νόμος που θα απαγορεύει ένα μαλλιοκούβαρα ξεσφήνωμα του βρετανικού λέοντα χωρίς την έγκριση του κοινοβουλίου. Μια κίνηση περιορισμένης ευθύνης και διάρκειας (εκ μέρους της αντιπολίτευσης), και θα το εξηγήσουμε.

Ο Bor-Duk αντεπιτέθηκε λέγοντας ότι θα κηρύξει πρόωρες εκλογές, για τις 14 Οκτώβρη. Χρειάζεται, όμως, την έγκριση των 2/3 της βουλής των κοινοτήτων. Που χτες το βράδυ δεν την είχε… Ο Corbyn (που αποδεικνύεται πανηγυρικά κατώτερος των περιστάσεων…) είπε ότι οι εργατικοί θα ψηφίσουν για πρόωρες εκλογές αφού πρώτα (σήμερα) εγκριθεί ο νόμος φρένο στην μαλλιοκούβαρη έξοδο. Ε, και;

Ο Bor-Duk θα κατέβει στις εκλογές για να ολοκληρώσει την δουλειά που έμεινε μισή το καλοκαίρι του 2016: να ηγηθεί ενός κόμματος που τυπικά θα είναι οι «τόρις», και ουσιαστικά θα είναι σε μεγάλο βαθμό ένα λεπενικό κόμμα α λά ενγκλέζ. Ένα κόμμα με ψηφοφόρους Farage… Θα προπαγανδίζει ότι οι «άλλοι» (όλοι οι άλλοι…) δεν αφήνουν τον αγγλικό λαό να βρει το ιστορικό του πεπρωμένο έξω απ’ την ε.ε., βάζοντας συνέχεια διαδικαστικά προσκόμματα. Θα έρθει πρώτος σ’ αυτές τις εκλογές. Κι αν καταφέρει να φτιάξει κυβέρνηση μαζί με τους φασίστες του dup (απ’ την βόρεια ιρλανδία) θα έχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία είτε για να αλλάξει τον αυριανό νόμο· είτε για να εγκρίνει την μαλλιοκούβαρη έξοδο. Αν, πάλι, για οποιονδήποτε λόγο, δεν μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση, θα αφήσει τους υπόλοιπους να ψάχνονται: brexiters, μισοbrexiters και remainers…

Φαίνεται αδύνατο για την «παλιότερη δημοκρατία» στη δύση, τον «λαό» και τους εκπροσώπους του, να παραδεχτούν ότι έχουν παρακμάσει τόσο ώστε ένα δημοψήφισμα ένα καλοκαίρι του 2016 ήταν, απλά, η παρέλαση των «ξεγελασμένων»… Τους είναι, όμως, αδύνατο κι αυτό: να κουβεντιάσουν για τα σύνορα (ή μη σύνορα) βόρειας ιρλανδίας / ιρλανδίας καθαρά, και με το όνομα των πραγμάτων…

Ο βρετανικός λέων, σφηνωμένος ή όχι, τρώει την ουρά του…

Η αυτοανάφλεξη (του οικολογικού καπιταλισμού…)

Δευτέρα 2 Σεπτέμβρη. Το τι είναι ο Bolsonaro και για το τι είναι ικανός είναι γνωστό. Καλύτερα απ’ όλους το ξέρουν οι προλετάριοι στη βραζιλία· και οι αυτόχθονες, εντός και εκτός ζούγκλας.

Τι αλτρουϊστικό όμως κι αυτό το διεθνές (και μάλιστα το ευρωπαϊκό) ενδιαφέρον για τις ζούγκλες του Αμαζονίου, ε; Παραλίγο να κυλήσει ένα δάκρυ στο σιδερένιο μάγουλο της ασταμάτητης μηχανής!

Ένα μέρος της σχετικής πραγματικότητας μισοακούστηκε. Παρότι σε τέτοια πυκνά δάση οι φωτιές μπορεί να ανάβουν και με φυσικό τρόπο, ειδικά σε διάφορες ζώνες του Αμαζόνιου την δουλειά την κάνουν οι τσιφλικάδες λευκοί (φίλοι του Bolsonaro, και όχι μόνο): εξασφαλίζουν με την “διαδικασία του επείγοντως” όχι οικόπεδα με θέα το ποτάμι αλλά μεγάλες εκτάσεις για να βοσκήσουν μοσχάρια και να καλλιεργήσουν σόγια. Κρέας και σόγια είναι βασικά εξαγώγιμα εμπορεύματα του βραζιλιάνιου καπιταλισμού, και καμμία ζούγκλα δε μπορεί να σταματήσει την δύναμη του επιχειρείν.

Μόνο που την ίδια ώρα που οι οικολόγοι ευρωπαίοι καθεστωτικοί κατηγορούσαν τον Bolsonaro για «αδιαφορία» απέναντι στις φωτιές (εννοώντας, πίσω απ’ τις γραμμές, «συνενοχή») και την ώρα που αυτός ο σοσιαλφιλελεύθερος γάλλος κλόουν ένοιωθε ότι «έχουν πιάσει φωτιά τα πνευμόνια της γης» (όχι τα δικά του), η ε.ε. κανονίζει εμπορική συμφωνία με την Μπαζίλια… Μεταξύ άλλων για μεγάλες εισαγωγές μοσχαρίσιου κρέατος και σόγιας στην ευρώπη. Που σημαίνει: ανοίγουν οι δουλειές των τσιφλικάδων στη βραζιλία, οπότε παίρνουν φωτιά τα τόπια… Αυτό δεν το λες «οικολογικό ενδιαφέρον» εκ μέρους της πρωτοκοσμικής κρατικο-καπιταλιστικής «ανησυχίας για το κλίμα». Συνενοχή ναι. Παρότρυνση επίσης…

Και, φυσικά, υπάρχει άλλος ένας σπουδαίος παράγοντας του ίδιου είδους και μήκους εμπρηστικού κύματος. Το Πεκίνο. Ως γνωστό, λόγω του «εμπορικού πολέμου», το Πεκίνο έχει περιορίσει σημαντικά τις εισαγωγές σόγιας απ’ τις ηπα, και έχει βρει νέο προμηθευτή: την βραζιλία. Οι ποσότητες είναι τεράστιες, η εμπορική ευκαιρία το ίδιο, κι αφού πρόκειται για καινούργιο πελάτη ρίξε κι άλλο λάδι στη φωτιά…

Πέρα απ’ αυτά όμως, υπάρχει και μια ουρά σ’ αυτήν την ιστορία. Την λέμε από τώρα γιατί η εξομολόγηση σβήνει τις αμαρτίες. Με τον τρόπο που σκηνοθετείται η Αποκάλυψη-λόγω-κλιματικής-αλλαγής, θα ήταν δυνατόν κάποιο κράτος εδώ ή εκεί να χαρακτηριστεί (όχι στο μακρινό μέλλον) οικολογικό rogue state. «Οικοτρομοκράτης» δηλαδή. Ο Bolsonaro χαρακτηρίστηκε περίπου τέτοιος, και θα του άξιζε 110% ο χαρακτηρισμός – αλλά είναι εμπορικός εταίρος των «δικαστών», οπότε επί της ουσίας η κατηγορία είναι ψεύτικη…

Ωστόσο αυτό το περιστατικό θα μπορούσε να ανοίγει σχολή… Αίφνης ένα κράτος (μικρότερο, πιο αδύναμο, και όχι υποχρεωτικά στη λίστα «με υψηλό αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα»…) υποδεικνύεται σαν ανίκανο ή αδιάφορο να πράξει τα δέοντα για κάτι που βάζει σε κίνδυνο «την ζωή στον πλανήτη»… Και τότε οι «υπεύθυνες δυνάμεις» (που νοιώθουν να καίγονται τα πνευμόνια ή τα παΐδια της ανθρωπότητας…), καθαρά και μόνο για το καλό της, θα αισθανθούν την υποχρεώση να επέμβουν για να συνετίσουν τους οικο-ταραξίες… Έγινε με την θρυλική «ισλαμική τρομοκρατία» που κατασκευάσαν μόνες τους οι «υπεύθυνες δυνάμεις»… Γιατί να μην επεκταθεί πιο πέρα; Σας βομβαρδίζουμε και σας καίμε παλιοκερατάδες για να εμποδίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη!

Είναι μόνο μια σκέψη (μας) βέβαια. Δεν μας φαίνεται όμως καθόλου ανεδαφική. Θα ονομαζόταν απ’ την μια μεριά «οικολογική τρομοκρατία» από κράτη (ή «οντότητες») παρίες· και απ’ την άλλη «οικολογική σωτηρία». Ιμπεριαλισμός δηλαδή, as usual

Δεν μας αρέσει καθόλου αυτή η σκέψη…

(φωτογραφία: Προκομένη η ζούγκλα. Καθαρίζει μόνη της τα καμμένα….)

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 1

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Όταν, τον Φλεβάρη του 2016, ο δεξιός πρωθ. David Cameron, επιστρέφοντας νικητής από διαπραγματεύσεις εντός ε.ε. για ευνοϊκότερες ρυθμίσεις (για το αγγλικό κράτος /κεφάλαιο) στη σχέση Λονδίνου – ε.ε., αποφάσιζε ότι μπορεί επιτέλους να κάνει από θέση ισχύος το «θρυλικό» δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι, ούτε ο ίδιος ούτε κανείς άλλος πίστευε ότι το αποτέλεσμα θα ήταν οτιδήποτε άλλο από «ναι». Κυρίως δεν είχαν τέτοια ελπίδα οι δεξιοί και αριστεροί προωθητές της «εξόδου». Η κάθε πλευρά υπέρ της «εξόδου» έκανε τους δικούς της υπολογισμούς για κέρδη απ’ το δημοψήφισμα· και πουθενά δεν υπήρχε η ανησυχία ότι η «έξοδος» θα γινόταν απ’ τις 24 Ιούνη του ’16 και μετά κάτι πολύ πιο πραγματικό και απαιτητικό απ’ αυτό που ήταν ως τις 22 Ιούνη: ένα βολικό (και πολλαπλά «ερμηνευόμενο») σύνθημα…

Ιστορικά το ζήτημα της συμμετοχής ή μη του Λονδίνου στην ε.ε. είχε περάσει από διάφορες «αναστροφές» στην αγγλική πολιτική και κυρίαρχη ιδεολογία. Στα ‘70ς και στα ‘80s “ευρωσκεπτικιστές” ήταν οι εργατικοί (η καθεστωτική “αριστέρα”) και “ευρώφιλοι” ήταν οι συντηρητικοί (η καθεστωτική “δεξιά”). Οι δεύτεροι έβλεπαν την συμμετοχή τους στην εοκ (και μετά ε.ε.) σαν ευκαιρία αξιοποίησης του βρετανικού καπιταλιστικού δυναμισμού στο χωρίς σύνορα ευρωπαϊκό εμπόριο. Οι πρώτοι έβλεπαν την ε.ε. σαν το “κέλυφος” ενίσχυσης του θατσερισμού… Και σαν εμπόδιο σε μελλοντικές επανακρατικοποιήσεις…

Στα ‘90s ωστόσο ο πολισμός αυτός άλλαξε. Οι εργατικοί , μετατοπισμένοι πιο «δεξιά» (Blair), διαπίστωσαν ότι η εργατική νομοθεσία της ε.ε. κρατούσε τα βασικά σοσιαλδημοκρατικά στάνταρ, ενώ από πολιτική άποψη η ε.ε. φαινόταν αντίβαρο στον (χωρίς σοβιετικό αντίπαλο πια) αμερικανικό ηγεμονισμό. Απ’ την μεριά τους οι συντηρητικοί άρχισαν να εξοργίζονται με τις όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αποφάσεις που έβαζαν φρένο στον «αναρχοφιλελευθερισμό» αμερικανικού τύπου που θεωρούσαν απαραίτητο για την ηγεμονία του αγγλικού κεφάλαιου. Επιπλέον θεωρούσαν ότι λόγω ε.ε. το Λονδίνο απομακρύνεται απ’ την Ουάσιγκτον και την «προνομιακή σχέση» / άξονα της παγκόσμιας «αγγλόσφαιρας»… Οι φασίστες είχαν ακόμα πιο καθαρούς λόγους κατά της ε.ε.: την ελεύθερη μετακίνηση των εργατών, ειδικά των «ανατολικών». (Για λόγους που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε εδώ, η αγγλική εθνικιστική ιδεολογία έχει τον ειδικά δικό της «κόκκινο» εχθρό, που λέγεται «πολωνία». Ο πολωνός τεχνίτης που μπορούσε να εγκατασταθεί και να δουλέψει ελεύθερα στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας έμοιαζε στον μέσο άγγλο φασίστα σαν αντιστροφή της «νίκης κατά του κομμουνισμού»…)

Σ’ αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε τις αλλαγές (καπιταλιστικών) συσχετισμών που γίνονταν σταδιακά τόσο εντός ε.ε. όσο και σε σχέση με την ευρωζώνη. Η επιτυχία στην εφαρμογή των «μεταρρυθμίσεων» της γερμανικής «agenda 2010» που η τότε συμμαχία σοσιαλδημοκρατών / πρασίνων πέρασε απ’ το γερμανικό κοινοβούλιο το 2003, έδινε σταθερά παγκόσμια εμβέλεια στο γερμανικό κεφάλαιο… Πράγμα που σήμαινε ότι ο στηριγμένος στον χρηματοπιστωτισμό αγγλικός καπιταλισμός έβλεπε ενοχλημένος την γερμανική ανάπτυξη….

(φωτογραφία: Η Thatcher το 1975 – δεν ήταν ακόνα πρωθυπουργός – στην εκστρατεία υπέρ της ένταξης στην τότε εοκ…)

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 2

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Τέτοια ήταν σε γενικές γραμμές η ιδεολογική-πολιτική διάταξη την άνοιξη του 2016: η δεξιά / ακροδεξιά στο μεγαλύτερο μέρος της υπέρ της «εξόδου», παρέα μ’ ένα μέρος της «αριστεράς» των εργατικών και τμήματα της αγγλικής άκρας αριστέρας, που ήταν επίσης υπέρ της «εξόδου» – για, στα λόγια τουλάχιστον, αντίθετους λόγους απ’ τους φασίστες. Το μεγαλύτερο μέρος των υπηκόων (κυρίως από μια ηλικία και κάτω) και, αυτό έχει σημασία, τα σημαντικότερα τμήματα του βρετανικού κεφαλαίου, υποστήριζαν την παραμονή· και πάλι για διαφορετικούς λόγους ο καθένας.

Αυτό που περίμεναν είτε οι μεν είτε οι δε του “exit” δεν ήταν βέβαια να κερδίσει το «όχι»! Οι δεξιοφασίστες επεδίωκαν την πολιτική / κομματική αναδιάταξη εντός βρετανίας, με την δημιουργία μιας υπολογίσιμης σε μέγεθος, συμπαγούς, μικροαστικής «αντι-ευρωπαϊκής» δεξιάς, του είδους Le Pen: ρατσιστικής, εθνικιστικής, κλπ… Η όποια «αριστέρα / ακροαριστέρα» απ’ την μεριά της περίμενε αυτό που φαντάζεσθε (απ’ τα ντόπια δεδομένα): να αυξήσει την επιρροή της μέσα στον γαλαξία των μικροαστών…

Είναι χαρακτηριστικά τα κείμενα και οι αναλύσεις αυτού του “αριστερού / επαναστατικού” είδους πριν το δημοψήφισμα. Αφού ξεδίπλωναν αναλύσεις (όχι, κατ’ ανάγκη λαθεμένες) κατέληγαν στο πολιτικό συμπέρασμα: «ναι» στην έξοδο (κάτι σαν «εθνική απελευθέρωση» σα να λέμε), «όχι» στον περιορισμό της μετακίνησης είτε ευρωπαίων είτε μεταναστών εργατών, «όχι» στην αντι-οικολογία του αγγλικού βιομηχανικού κεφάλαιου, κλπ. (Το πώς θα μπορούσαν να συνδυαστούν αυτά μόνο μυαλά αλεσμένα απ’ την ιδεολογία θα μπορούσαν να φανταστούν….)

Είναι χαρακτηριστικό κι αυτό: όλη η «επαναστατική σοφία» δεν είχε κουβέντα για το τι θα γίνει (μετά την «έξοδο») με την βόρεια ιρλανδία. Είναι κάτι παραπάνω από χαρακτηριστικό. Είναι εντυπωσιακό! Αν για τους φασίστες θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι προπαγανδίζοντας την «εθνική απελευθέρωση» τους σκόπιμα παρέλειψαν κάθε αναφορά στη βόρεια ιρλανδία, τι θα μπορούσε να πει για τους οπαδούς του “Lexit” (left exit); Δεν θα πούμε…

Το δημοψήφισμα τελικά έγινε στις 23 Ιούνη του 2016. Και προς έκπληξη των πάντων (συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των χιλιάδων που ψήφισαν «όχι» χωρίς να ξέρουν τι ψηφίζουν…) η «έξοδος» κέρδισε! Με 17.410.742 ψήφους (51,89%) έναντι 16.141.241 (48,11%) που τάχθηκαν υπέρ της παραμονής…

Τυπικά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν «συμβουλευτικό» και όχι «αποφασιστικό / δεσμευτικό». Ο γίγαντας Cameron όμως, σίγουρος ότι το αποτέλεσμα θα είναι «παραμονή», είχε δηλώσει προκαταβολικά ότι δεσμεύεται να εφαρμόσει την απόφαση… Μόλις την έμαθε παραιτήθηκε – έχοντας αποδειχθεί μεγαλειωδώς ηλίθιος με βάση τα κριτήρια των τεχνικών της εξουσίας…

Δεν νίκησε, φυσικά, ο «αντικαπιταλισμός» και ο «αντιρατσισμός»!.. Νίκησαν κάτι καθάρματα του είδους Nigel Farage, Boris Johnson ή Jacob Rees-Mogg, των οποίων το «σχέδιο» για την επιβίωση του αγγλικού καπιταλισμού στον 21ο αιώνα δεν είναι κρυφό. Είναι να μετατραπεί η επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας σε παγκόσμια off shore: χαμηλή φορολογία, χαμηλή «προστασία» των εργατικών δικαιωμάτων, κλπ κλπ…

Με κάμποσο πατερναλισμό για τους αναξιοπαθούντες όμως.