Ιράκ

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Την προηγούμενη εβδομάδα ο αμερικάνος υπ.εξ. Tillerson, απ’ το Ριάντ, περίπου «διέταξε» την αποχώρηση των «ιρανών» απ’ το ιράκ. Δεν ξέρουμε αν το πίστευε, αν το ευχόταν ή αν, μόνο, ήθελε να δημιουργήσει μια παρακαταθήκη για μελλοντική αμερικανική δράση στην περιοχή. Μαζί με την περίπου «διαταγή» ο Tillerson διαβεβαίωσε ότι η χούντα του Ριάντ θα βοηθήσει (θα πληρώσει) την ανοικοδόμηση του ιράκ… Πίστευε, στ’ αλήθεια, ότι τα πετροδόλαρα θα αγοράσουν την υπακοή της Βαγδάτης;

Ότι και να πίστευε, εκτός απ’ την άμεση απάντηση που πήρε ενώ βρισκόταν ακόμα στο Ριάντ, πήρε και πιο «χοντρές» δόσεις όταν, στη συνέχεια, πέταξε στη Βαγδάτη, για να επιβεβαιώσει από κοντά την αμερικανική επιρροή… Ο ιρακινός πρόεδρος Abadi του το επανέλαβε από κοντά: οι pmu είναι τμήμα των ιρακινών θεσμών… και είναι η ελπίδα της χώρας και της περιοχής.

Αργότερα την ίδια ημέρα, συνεντευξιαζόμενος με αμερικανικά media, ο Abadi έγινε πιο καυστικός. Θέλουμε να κάνουμε δουλειές μαζί σας… Αλλά, παρακαλώ, μην κουβαλάτε τα προβλήματά σας στο ιράκ. Πηγαίνετέ τα οπουδήποτε αλλού… Ύστερα πρότεινε την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού απ’ το ιράκ. Ειδικά τόνισε ότι η αμερικανική αεροπορία δεν χρειάζεται πια…

Η Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ και το Ριάντ προσπαθούν να πιαστούν απ’ τα μαλλιά τους. Την περασμένη Τετάρτη διάφορα στελέχη του αμερικανικού κογκρέσσου έβγαλαν ανακοίνωση για το πως «πρέπει» να είναι το μέλλον του ιράκ:

… Καλωσορίζουμε τις σημερινές ειδήσεις ότι οι κούρδοι προτείνουν την αναστολή του αποτελέσματος του πρόσφατου δημοψηφίσματός τους με αντάλλαγμα κατάπαυση του πυρός και διαπραγματεύσεις με την κεντρική κυβέρνηση. Η Βαγδάτη θα πρέπει να αποδεχθεί αυτή την προσφορά και να ξεκινήσουν περιεκτικές διαπραγματεύσεις που να αντιμετωπίζουν τα μακροπρόθεσμα κουρδικά συμφέροντα σχετικά με την αυτονομία, το μερίδιό τους απ’ τον εθνικό προϋπολογισμό και τα αποθέματα πετρελαίου. Επιπλέον, είναι σημαντικό για την ιρακινή κυβέρνηση να πάρει υπόψη της την ανησυχία του υπ.εξ. Tillerson για τον ρόλο και τις δραστηριότητες των σιιτικών πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται απ’ το ιράν. Ανησυχούμε πολύ για την εμπλοκή του ιράν στις τελευταίες επιχειρήσεις [εννοούν: την δράση του ιρακινού στρατού και των pmu στα βόρεια του ιράκ, κοντά στο τριεθνικό σύνορο με την συρία και την τουρκία]. Αυτές οι δυνάμεις είναι υπεύθυνες για τρομερές πράξεις, συμπεριλαμβανόμενου του θανάτου αμερικάνων. Δεν έχουν καμία θέση σε ένα ειρηνικό, ενωμένο και σταθερό ιράκ.

H Βαγδάτη δεν υπάκουσε! Δεν αποδέχτηκε την προσφορά του “παγώματος των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος”, και απαιτεί την ακύρωσή τους (παρακολουθεί τον Rajoy; γιατί όχι;). Εν τω μεταξύ κοιτάει τη δουλειά της: τα ιρακινο-τουρκικά σύνορα και την χωρίς κουρδικές (και αμερικανικές…) παρεμβολές διέλευση του αγωγού Kirkuk – Ceyhan.  Κι ύστερα το δήλωσε: όταν τελειώσει ο πόλεμος οι pmu θα ενσωματωθούν στο ιρακινό στρατό. Όσο για το αμερικανικό «ενδιαφέρον» για τους κούρδους του ιράκ , ο ιρακινός αντιπρόεδρος Nouri al-Maliki το ξεκαθάρισε στον αμερικάνο πρεσβευτή στη Βαγδάτη Douglas Sliman: δεν θα επιστρέψουμε την δημιουργία ενός δεύτερου ισραήλ στο βόρειο ιράκ. Κάτι περισσότερο από σαφές…

Η Δαμασκός και οι σύμμαχοί της δεν είναι σε θέση να πουν το ίδιο. Ακόμα. Απ’ την άλλη μεριά η χούντα του Ριάντ, ελπίζει να γίνει ένα ακόμα μεγαλύτερο αμερικανικό στρατόπεδο. Η καθεστωτική σαουδαραβική εφημερίδα Ashard al-Awsat έγραψε (την προηγούμεη εβδομάδα, της επίσκεψης του Tillerson) ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να αυξήσει την στρατιωτική παρουσία της στη μέση Ανατολή, με ειδικό σκοπό να αντιμετωπίσει το ιράν. Το ρεπορτάζ είχε δήλωση του στρατηγού Joseph Votel, αρχηγού της «κεντρικής διοίκησης» του αμερικανικού στρατού:

… Οι ηπα θέλουν να βοηθήσουν τα αραβικά κράτη να αντιμετωπίσουν τις ιρανικές απειλές. Το Πεντάγωνο δουλεύει γι’ αυτόν τον σκοπό και για να εξασφαλίσει την πετυχημένη εφαρμογή του. Αυτό περιλαμβάνει την εγκατάστση μεραρχιών του αμερικανικού στρατού στην περιοχή, με ειδικό σχεδιασμό για την παροχή συμβουλών και υποστήριξης…

Θα γίνει έτσι; Κάτι θα σκαρφιστεί το επιτελείο το ψόφιου κουναβιού έναντι των υποστηρικτών του, που άλλα έφαγαν πριν τις εκλογές. Όμως δεν θα έχει να αντιμετωπίσει μόνο το ιράν ο αμερικανικός στρατός στη μέση Ανατολή. Και, για μια ακόμη φορά, το τέλος ενός γύρου μαχών (του σε εξέλιξη 4ου παγκόσμιου) προοιωνίζεται την έναρξη του επόμενου…

Συρία

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Αυτό που σκοπεύει να αντιμετωπίσει ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ αβίβ – Ριάντ βρίσκεται, δυστυχώς, κοντά. Στο χώρο και στο χρόνο. Βρίσκεται στις όχθες του Ευφράτη, στην ροή του κοντά στα συρο-ιρακινά σύνορα.

Οι ypg, που απροκάλυπτα και χωρίς καμία συστολή δρουν σαν πεζικό των ηπα, προχωρούν στην ανατολική μεριά, κατακτώντας εδάφη και πετρελαιοπήγαδα απ’ τον isis, χωρίς να χρειάζονται μάχες. Απλά γίνεται αλλαγή φρουράς: με τις ypg στη θέση του isis, η Ουάσιγκτον μπορεί πια να βγει απ’ την «σκιά» του υποτιθέμενου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας»… Ο Ryan Dillan, εκπρόσωπος της «αντι-isis» αμερικανικής εκστρατείας στη συρία, έδωσε την εξής απόλυτη κάλυψη σ’ αυτό το ypg πεζικό:

Είμαστε έτοιμοι να υπερασπίζουμε τους συμμάχους μας αν δεχτούν επίθεση, είτε πρόκειται για ενόπλους του isis είτε οποιονδήποτε άλλο. Σίγουρα δεν θα θέλαμε να γίνει αυτό και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης με τους ρώσους εταίρους μας…

Αυτός ο “οποιοσδήποτε άλλος” (απέναντι στον οποίο το αμερικανικό πεντάγωνο είναι διατεθειμένο να προστατέψει τις ypg) είναι ο συριακός στρατός and friends, που κινείται (με πολύ μεγαλύτερη δυσκολία, εκεί γίνονται κανονικές μάχες κατά του isis) στη δυτική όχθη του Ευφράτη.

Το 25% της συριακής επικράτειας που έχουν καταλάβει οι ypg και ο αμερικανικός στρατός είναι εκείνο που σκοπεύει να «υπερασπιστεί» ο δεύτερος, μιας οι πρώτοι δεν μπορούν ούτε κατά διάνοια. Το επίδικο είναι πολύ χοντρό: πρόκειται για το ¼ της συρίας…

Ο υπουργός πληροφοριών του Άσαντ Mohammad Ramiz Turjuman δήλωσε στις αρχές της βδομάδας ότι «δεν πρόκειται να θεωρήσουμε απελευθερωμένη οποιαδήποτε συριακή πόλη πριν μπει σ’ αυτήν ο συριακός στρατός και υψώσει την συριακή σημαία». Ένας άλλος εκπρόσωπος του καθεστώτος το πήγε πιο πέρα, και πιο κοντά στον κόμπο: θα πολεμήσουμε εναντίον οποιουδήποτε στέκεται στον δρόμο του συριακού στρατού και των συμμάχων του, που αγωνίζονται για την ανακατάληψη των περιοχών της συρίας.

Και οι δυο πλευρές έχουν έναν «… οποιοδήποτε..» Αν το ζήτημα επρόκειτο να λυθεί σε τοπικό επίπεδο, τότε τα δεδομένα είναι εύκολα: οι ypg κρατάνε μεγάλα τμήματα της συριακής επικράτειας για να τα επιστρέψουν στο καθεστώς Άσαντ με αντάλλαγμα μια αυξημένη διοικητική αυτοδιοίκηση· και μερδικό «από τον εθνικό προϋπολογισμό και τα πετρέλαια» (που πάντως, στη συρία, δεν είναι σπουδαία…)

Όμως ο κρίσμος παράγοντας είναι ο αμερικανικός στρατός, που έχει καταλάβει μαζί με τις ypg το 25% της συρίας (δεν υπάρχει τυπική σύγκριση με την παρουσία του ρωσικού και του ιρανικού, γιατί αυτοί προσκλήθηκαν απ’ την μοναδική διεθνώς αναγνωρισμένη εξουσία στη Δαμασκό). Έχει στήσει βάσεις στον συριακό βορρά, και πιθανολογούμε ισχυρά ότι σκοπεύει να στήσει κι άλλην, κοντά στα σύνορα συρίας / ιράκ, σε απόσταση βολής απ’ τον Ευφράτη, αφού εκεί βρίσκεται ο δρόμος που συνδέει την Βαγδάτη με την Δαμασκό· δηλαδή το ιράν με τη Μεσόγειο.

Οι αντίπαλοι «οποιοιδήποτε» είναι απ’ την μια μεριά η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ και απ’ την άλλη η Μόσχα, η Τεχεράνη και η Άγκυρα. Θα μπορούσαν να «συνεννοηθούν»; Ναι. Όμως η λογική του πολέμου είναι αμείλικτη, ειδικά όταν πρόκειται για έναν πόλεμο στον οποίο έχει ματώσει η μία μόνο μεριά, αυτή του μπλοκ της Αστάνα: αν δεν ανακτήσει με στρατιωτικό, δηλαδή μη αμφισβητήσιμο τρόπο εδάφη που τώρα έχει καταλάβει ο αμερικανικός στρατός και το ypg πεζικό του, τότε θα πρέπει να διαπραγματευτεί με την Ουάσιγκτον σαν «ίσος προς ίσον».

Δεν πρόκειται για ζήτημα ηθικής ή δικαιοσύνης. Πρόκειται για ζήτημα συσχετισμών. Η Μόσχα, η Τεχεράνη (και σε μεταγενέστερη στιγμή η Άγκυρα) βρίσκονται στο συριακό πεδίο μάχης για να εμποδίσουν τους αμερικανικούς και ισραηλινούς σχεδιασμούς· όχι για να τους νομιμοποιήσουν την τελευταία στιγμή. Διαπραγμάτευση σαν «ίσος προς ίσον» σημαίνει νομιμοποίηση.

Θα το δεχτούν;

(φωτογραφία: οι ypg – και η διοίκησή τους…)

Οι φάρσες της ιστορίας, ή: οι καπιταλιστικοί καιροί δεν πρόκειται να ασχοληθούν με την αμηχανία σου…

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Είναι άβολο από αρκετές απόψεις· ή, είναι τροφή για σκέψη: για τις πληθωρικές και ασταθείς introductions του 21ου αιώνα… Φαίνεται ότι αυτός ο αιώνας είναι και θα είναι αχόρταγος σε τέτοιες.

Το ανθρωποειδές (με γυναικεία μορφή) ρομπότ της πάνω εικόνας πήρε «υπηκοότητα», κανονική, με όλα τα “χαρτιά”,  στη … σαουδική αραβία. Όχι σαν τους χιλιάδες μετανάστες και μετανάστριες εργάτες που είναι αιχμάλωτοι / ες στο γνωστό κι απ’ τα μέρη μας “κενό”. Εκκεντρικότητα και διαφήμιση; Ναι και στα δύο! Λόγω κατασκευής δεν θα ήταν άκυρο να το σκεφτείτε: φυσικά και το ρομπότ θα φοράει hijab! Αλλά θα επιτρέπεται να οδηγεί αμάξι…

Ενόσω η σαουδαραβική ουαχαβίτικη χούντα (αλλά, όπου νάναι, θα γίνει “moderate”, σαν κάτι άλλες μετριοπάθειες…) παλεύει να καβαλήσει το κύμα ενός κάποιου world marketing, μπας και βρει συμπαθούντες εδώ ή εκεί, η γεωπολιτική της πρακτική γίνεται όλο και πιο «διαφανής» – και καθόλου ρομποτική. Μάλλον εντελώς «χειροποίητη», α λα 20ος αιώνας:

… Μια συμμαχία σύριων αντικαθεστωτικών ανταρτών προσδιόρισε τις θέσεις βολής στις 18 Μάρτη του 2013, και πυροδότησε πολλούς γύρους ρουκετών και όλμων με στόχο την καρδιά της Δαμασκού… Η επίθεση ήταν μια κυνική επίδειξη δύναμης των ανταρτών… που έβαλαν στόχο το προεδρικό ανάκτορο, το διεθνές αεροδρόμιο της Δαμασκού και ένα στρατόπεδο της προεδρικής φρουράς. Ο βομβαρδισμός έστελνε ένα εκφοβιστικό μήνυμα στο καθεστώς ότι οι μέρες του είναι μετρημένες…

Πίσω από εκείνες τις επιθέσεις υπήρχε ο ρόλος μιας ξένης δύναμης. Σύμφωνα με ένα top secret ντοκουμέντο της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας [των ηπα] που διεύρευσε απ’ τον Edward Snowden, η επίθεση του Μάρτη του 2013 ήταν εντολή ενός μέλους της σαουδαραβικής βασιλικής οικογένειας, του πρίγκημα Salman bin Suntan, για να γιορταστεί η δεύτερη επέτειος της συριακής επανάστασης. Ο Salman εφοδίασε τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες με 120 τόνους εκρηκτικών και άλλα όπλα δίνοντάς τους οδηγίες «να κάψουν την Δαμασκό» και «να ισοπεδώσουν το αεροδρόμιο», σύμφωνα με όσα περιλαμβάνονται στο ντοκουμέντο…

Αυτά λέει η έρευνα. Ο πρίγκηπας, με μακρόχρονη θητεία στη σαουδαραβική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον (α χα!), ήταν ένας απ’ τους τρεις υπεύθυνους του Ριάντ για την «σαουδαραβική πολιτική για τη συρία». Είναι λογικό που το 2013 ήθελε να το γιορτάσει. Όπως λογικό είναι (σύμφωνα με το ίδιο ντοκουμέντο) ότι … οι αμερικάνοι πράκτορες ήξεραν γι’ αυτές τις επιθέσεις αρκετές μέρες πριν γίνουν. Μόνο ήξεραν;

Ο Άσαντ και το καθεστώς του ήταν μακελλάρηδες. Τύπου 20ος αιώνας. Οι αμερικανικές και οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες ήταν έναν αιώνα μπροστά, αλλά αυτό δεν τους έχει εξασφαλίσει ως τώρα τη νίκη. Ανακατεύτηκε (βλέπετε) η Μόσχα. Η ρωσική ιμπεριαλιστική μηχανή του 21ου αιώνα, με τον δικό της τρόπο. Το σαουδαραβικό καθεστώς προσπαθεί τώρα να επιπλεύσει πάνω στα πετροδόλλαρά του πριν χάσουν την άγκυρά τους (το πετρέλαιο) και παίζει σ’ όλους τους αιώνες. Όχι έξυπνα ρομπότ αλλά και διακτινισμό θα πλήρωνε αν ήταν να συνεχίσει να υπάρχει. Ο καθένας ό,τι μπορεί…

Καθώς η Sophia, το ανθρωποειδές ρομπότ, θα υποδέχεται τους υψηλούς προσκεκλημένους στα παλάτια του Ριάντ και θα τους κάνει παρέα· καθώς οι πράκτορες του παλατιού θα προσπαθούν να εξαγοράσουν κούρδους ή οτιδήποτε άλλο πολέμαρχους (και θα τα καταφέρνουν ή όχι)· καθώς οι αμερικάνοι πεζοναύτες θα ψωνίζουν αιχμάλωτες ασιάτισσες απ’ τα μπουρδέλα της «αυλής» στις ερήμους της αραβικής χερσονήσου· καθώς ο 21ο αιώνας θα είναι ένα συμπίλημα του κατακαθιού των προηγούμενων με οδηγό, αφέντη και κωδικοποιητή ασύλληπτες τεχνολογικές καινοτομίες, οι δυστοπίες του Enki Bilal θα βρυκολακιάζουν:

Eγώ σας τα έλεγα… Aλλά εσείς αποφεύγατε το μέλλον… Μέχρι που μπήκε στα σπίτια σας…

(Ηθικό δίδαγμα, επί τη ευκαιρία: Αν η εργατική κριτική ανάλυση, θεωρητική και πρακτική, τρομάζει μπροστά στο «τουρλουμπούκι» και ψάχνει μια ήσυχη γωνιά, τότε δεν είναι ούτε εργατική, ούτε κριτική, ούτε ανάλυση. Είναι «παντοφλίτσες» σε κάποιο απ’ τα μικροαστικά δυάρια της Ιστορίας…)

Ένας κανονικός καπιταλισμός

Πέμπτη 26 Οκτώβρη. Η φωτογραφία είναι πολύ πρόσφατη… Δείχνει, μήπως, κάποια επετειακή γιορτή για τα 100 χρόνια απ’ την ρωσική επανάσταση; Όχι. Δείχνει ένα τμήμα της αίθουσας όπου έγινε το 19ο συνέδριο ενός επιχειρηματικού διοικητικού συμβουλίου: του δ.σ. του κινεζικού κράτους / κεφάλαιου. Το γεγονός ότι αυτό το δ.σ. λέγεται «κομμουνιστικό κόμμα» θα μπορούσε να είναι ειρωνεία της ιστορίας· δεν παύει, πάντως, να είναι γεγονός.

Όπως είχε συμβεί για αρκετό διάστημα με την ανάπτυξη του σοβιετικού καπιταλισμού μετά την σταλινική εδραίωση, έτσι και η καταπληκτική ανάπτυξη του κινεζικού τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, δείχνουν ένα βασικό λάθος στη σκέψη και στην ανάλυση του Μαρξ. Για την σχέση «εποικοδομήματος» (δηλαδή: θεσμών) και «βάσης» (δηλαδή: οργάνωσης της εργασίας / παραγωγής). Σύμφωνα με την αυστηρή γραμμική, ντετερμινιστική προσέγγιση του Μαρξ, τα βασικά χαρακτηριστικά της «βάσης» ορίζουν τα χαρακτηριστικά του «εποικοδομήματος». Συνεπώς, ένας καπιταλισμός και μάλιστα ιδιαίτερα αναπτυγμένος (όπως ο κινεζικός) θα έπρεπε να έχει δημιουργήσει κάποιου είδους «αστική δημοκρατία».

Δεν συμβαίνει έτσι. Ο κινεζικός καπιταλισμός διευθύνεται από ένα μονοκομματικό κράτος· το κόμμα, μάλιστα, αυτοχαρακτηρίζεται σαν «κομμουνιστικό». Δεν πρόκειται, ωστόσο, για το μοντέλο του κρατικού, γραφειοκρατικού καπιταλισμού της πρώην ε.σ.σ.δ.: στην τωρινή κίνα υπάρχουν και ιδιώτες καπιταλιστές… Μερικοί, μάλιστα, απ’ τους πλέον διάσημους παγκόσμια. Πρέπει, όμως, υποχρεωτικά, να είναι «μέλη του κόμματος»· και, υποθέτουμε, όχι απλά μέλη.

Αυτός ο συνδυασμός κρατικού και ιδιωτικού καπιταλισμού α λα Πεκίνο έχει γίνει σπαζοκεφαλιά για τα αφεντικά της δύσης, καθώς ψάχνουν τρόπους για να ανακόψουν την πολύ γρήγορη καπιταλιστική προέλαση της κίνας μέσω εξαγορών δυτικών επιχειρήσεων. Ως τώρα προσπαθούν να στήσουν ανάχωμα προστατευτισμού απαγορεύοντας τις (κινεζικές) εξαγορές «στρατηγικών» δυτικών μαγαζιών. Αυτό το κόλπο θα μπορούσε να έχει κάποια περιορισμένη επιτυχία. Όχι, όμως, καθοριστική, αφού το post ’80s δικτυακό μοντέλο εργολαβιών και υπ-εργολαβιών δεν επιτρέπει να χαρακτηριστεί ολόκληρο το δίκτυο προμηθευτών και υπο-κατασκευαστών (π.χ. μιας δυτικής πολεμικής βιομηχανίας) σαν «στρατηγικό».

Ο άλλος τρόπος που προσπαθούν να δουλέψουν είναι η «ανακάλυψη» του κατά πόσο συμμετέχει το κινεζικό κράτος, σαν φανερός ή κρυφός μέτοχος, στις τυπικά ιδιωτικές κινέζικες επιχειρήσεις που κάνουν τις εξαγορές. Αν μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν τέτοιες κρατικές συμμετοχές, τότε θα κατηγορούσαν αυτές τις ιδιωτικές (εντός ή εκτός εισαγωγικών) επιχειρήσεις ότι λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις· κάτι που θεωρείται ανάθεμα στη δύση. Κι έτσι θα τις απέκλειαν συνολικά και όχι α λα καρτ.

Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι συμβαίνει κι τι θα ανακαλύψουν οι δυτικοί «ντετέκτιβ». Ξέρουμε όμως (είναι ολοφάνερο!) ότι το κινεζικό «κομμουνιστικό κόμμα» είναι πολύ καλός γνώστης των καπιταλιστικών μεθοδολογιών (των off shore, του λαθρεμπορίου, κλπ) και τις έχει υιοθετήσει τόσο αποτελεσματικά ώστε να «βάζει τα γυαλιά» τους πρώτους διδάξαντες.

Μετά απ’ αυτό παραμονεύει το ερώτημα: μήπως η καπιταλιστική ανάπτυξη ΓΕΝΙΚΑ δεν χρειάζεται εκείνο που θεωρήθηκε ιστορικά σαν οργανικό συστατικό της επονομαζόμενο «δημοκρατία»;

Η καπιταλιστική κανονικότητα

Πέμπτη 26 Οκτώβρη. Αν στην κινέζικη περίπτωση η απάντηση είναι καταφατική, κι αν στην γιαπωνέζικη περίπτωση η επίσημη «σύνθεση» ανάμεσα σε κράτος, κεφάλαιο και οργανωμένο έγκλημα («γιακούζα») είναι επίσης οργανική και γνωστή, ας μην βιαστεί κανείς να μιλήσει για ασιατικές ιδιαιτερότητες και «εξαιρέσεις του κανόνα» της αναγκαιότητας και της γραμμικής σχέσης του «δημοκρατικού εποικοδομήματος» για την «ανάπτυξη της καπιταλιστικής βάσης».

Το «ερώτημα της δημοκρατίας» (και της αναγκαιότητάς της…) ποτέ δεν έπαψε να μπαίνει στην ιστορία των δύο τελευταίων αιώνων στις δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες. Η τελευταία τέτοια περίοδος, όπου όχι μόνο έχει ξανατεθεί μεταξύ των αφεντικών το ερώτημα αλλά απαντιέται κιόλας με τους τρόπους που τα βολεύει, είναι απ’ την δεκαετία του 1980 και μετά, ως σήμερα. Αν θα ήθελε κανείς να είναι ακριβής, το «πολίτευμα» στα περισσότερα δυτικά κράτη (συμπεριλαμβανόμενων των πρώην «σοσιαλιστικών») είναι ολιγαρχία.

Αυτό δεν έχει επιβληθεί μέσα από ανοικτές απαγορεύσεις. Συμβαίνει, κυρίως, μέσα από την «κοινή συναινέσει» (πληθυσμών και αφεντικών) υιοθέτηση μιας συγκεκριμένης (νεοφιλελεύθερης) ιδέας περί «κεντρικής εξουσίας»: εξαιτίας της συνθετότητας των ζητημάτων είναι μια τεχνικο-γραφειοκρατική διαδικασία, που διεκπεραιώνεται από ειδικούς των αφεντικών, και μπορεί να επηρεαστεί μόνο απ’ την δράση συγκεκριμένων ομάδων «πίεσης». (Αναλυτικότερα στα Sarajevo νο 78, 80 και 90: κοινοβουλευτισμός, εξουσία, κράτος).

Αυτή η παραδοχή δεν διαφέρει ριζικά απ’ την λειτουργία του μονοκομματικού κράτους τύπου κίνας: κι εκεί οι φράξιες του κόμματος μπορούν να λειτουργούν σαν «ομάδες πίεσης». Στο βαθμό που λειτουργεί (και έτσι συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες) αποδεικνύει ότι οι περιβόητες «μεσαίες τάξεις» δεν έχουν κάποια υπαρξιακή καούρα υπέρ της δημοκρατίας. Κυρίως αναζητούν την κατανάλωση που τροφοδοτεί την αυτοπεποίθησή τους. Και άρα τις καταναλωτικές ελευθερίες.

Απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και ως τις αρχές της επόμενης (όταν άρχισε ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας»), η κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ είχε ταΐσει μια θηριωδώς αυτάρεσκη ρητορική για την «απόλυτη υπεροχή της δυτικής δημοκρατίας» και την «έμφυτη τάση των μεσοστρωμάτων» να την διεκδικούν. Το «κέντρο» («κέντρο» απ’ την άποψη της ταξικής διαστρωμάτωσης: «μεσαία τάξη», «κέντρο» και ως προς το δίπολο «δεξιά – αριστέρα») είχε αναχθεί σε σπονδυλική στήλη και εγγύηση αυτής της περίφημης «δημοκρατίας». Αυτά ενόσω η υπόγεια κρίση και η φανερή αναδιάρθρωση αναδιαμόρφωναν τις σχέσεις εξουσίας, μακριά από τέτοια εύπεπτα, ύπουλα και ναρκισσιστικά σχήματα.

Τελικά, στα τέλη μόλις της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, οι πρωτοκοσμικές μικροαστικές και μεσοαστικές μάζες (τα αδιαφοροποίητα σύνολα των Εγώ…) δείχνουν μια ισχυρή τάση προς τον εξουσιαστικό αυταρχισμό. Μπορεί να μην αναζητούν το κόμμα / κράτος α λα κίνα. Μια χαρά όμως θεωρούν ότι θα υπηρετηθούν τα συμφέροντά τους απ’ το κράτος / μαφία. Η ιαπωνία μπορεί να είναι το ανομολόγητο μοντέλο…

Ένα καλό συμμαχικό απαρτχάιντ

Πέμπτη 26 Οκτώβρη. Το ελληνικό βαθύ κράτος και, ηχηρά ή σιωπηλά το σύνολο των πολιτικών βιτρινών του, δίνουν γη και αέρα στον ισραηλινό στρατό, για να εκπαιδεύει την αεροπορία του. Για το ενδεχόμενο μιας επίθεσης στην Τεχεράνη.

Αυτά είναι γνωστά κι ανομολόγητα. Λιγότερο γνωστές είναι οι λεπτομέρειες του τι είναι το ισραηλινό κράτος και η πλειοψηφία της ισραηλινής κοινωνίας. «Πες μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι» λέει μια λαϊκή παροιμία: είτε για την χούντα του Καΐρου μιλάμε είτε για το ρατσιστικό καθεστώς του Τελ Αβίβ είτε για τον αμερικανικό μιλιταρισμό, πρόκειται για τους επιλεγμένους στρατιωτικούς και γεωπολιτικούς συμμάχους της Αθήνας. Του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου / παρακράτους.

Έχει σημασία, και θα επιμένουμε πάντα: το πως αρθρώνεται το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο / παρακράτος δεν φαίνεται μόνο απ’ την δράση του εντός συνόρων, αλλά (συχνά με αποκαλυπτικό τρόπο) και απ’ την «εξωτερική πολιτική» του. Αυτές οι «πολιτικές», εντός και εκτός συνόρων, δεν είναι πουθενά, σε κανένα σημείο του καπιταλιστικού πλανήτη, διαχωρισμένες. Επικοινωνούν με πολλούς τρόπους.

Διαβάστε, λοιπόν, αυτό:

… Οι στρατιωτικοί που διοικούν την περιοχή [σ.σ.: την δυτική Όχθη] συχνά εκδίδουν διαταγές, κανονισμούς, οδηγίες και κανόνες (μην ξεχνάμε: είναι οι αφέντες της γης). Σ’ αυτή τη φάση ζητάνε περισσότερη γη για να φτιάξουν δρόμους «μόνο για Εβραίους». Εξαιρετικούς δρόμους, φαρδείς δρόμους, καλοστρωμένους δρόμους, καταπληκτικά φωτισμένους τη νύχτα – όλα αυτά σε κλεμμένη γη. Όταν ένας Παλαιστίνιος οδηγεί σε τέτοιο δρόμο, το όχημά του κατάσχεται και αυτός ξαποστέλνεται πεζός.

Σε μια περίπτωση βρέθηκα μάρτυρας, μ’ έναν παλαιστίνιο οδηγό και έναν στρατιώτη που μάζευε τις λεπτομέρειες πριν κατάσχει το αυτοκίνητο και ξαποστείλει τον ιδιοκτήτη του. «Γιατί;» ρώτησα τον στρατιώτη. «Είναι διαταγή – είναι δρόμος μόνο για εβραίους» απάντησε. Τον ρώτησα πού υπάρχει σήμανση που να το δείχνει αυτό και να υποδεικνύει (σε μη εβραίους) οδηγούς να τον αποφύγουν. Η απάντησή του ήταν εντυπωσιακή. «Είναι δική τους ευθύνη να το ξέρουν, και πέρα απ’ αυτό, τι θέλεις να κάνουμε; να βάλουμε ένα σήμα και να αφήσουμε τίποτα αντισημίτες ρεπόρτερ ή δημοσιογράφους να το βγάλουν φωτογραφία και να δείξουν σ’ όλο τον κόσμο ότι το Απαρτχάιντ είναι εδώ;»…

Ποιος παλαιστίνιος τα γράφει αυτά; Κανένας. Αυτά τα έγραψε η Shulamit Aloni, παλιά (1928 – 2014) ισραηλινή αριστερή πολιτικός, πριν 10 χρόνια. Στις 10 γενάρη του 2007. Ο τίτλος του άρθρου της ήταν σαφής: υπάρχει απαρτχάιντ στο ισραήλ (there is apartheid in israel).

Αυτό που συνέβαινε πριν 10 χρόνια έχει γίνει πολύ χειρότερο σήμερα. Ο ακροδεξιός ισραηλινός υπ.αμ. Avigdor Lieberman, συνεργάτης και συνεταίρος του έλληνα ακροδεξιού ψεκασμένου υπ.αμ., έχει την άποψη ότι για να είναι ρεαλιστική οποιαδήποτε «λύση του παλαιστινιακού», θα πρέπει να περιλαμβάνει οπωσδήποτε α) την επισημοποίηση της ισραηλινής κατοχής των τωρινών εδαφών στη δυτική Όχθη (δηλαδή του μεγαλύτερου μέρους της) και των «οικισμών», και β) τον εξαναδραποδισμό των εκατοντάδων χιλιάδων αράβων (παλαιστίνιων) που ζουν, σαν δεύτερης κατηγορίας πολίτες, στα όρια του σημερινού ισραηλινού κράτους – προς το υποτιθέμενο «παλαιστινιακό κράτος».

Δεν πειράζει, όμως, που πολλοί πια, σε διάφορα σημεία του πλανήτη, μιλούν καθαρά και έντονα για το ρατσιστικό κράτος του ισραήλ, για το ισραηλινό απαρτχάιντ, οργανώνοντας διαδηλώσεις και μποϋκοτάζ εναντίον του. Σημασία έχει η «συνεργασία για την ενεργειακή ασφάλεια» που θάλεγε και το ψόφιο κουνάβι…

Ένα «κανονικό κράτος»…

Τετάρτη 25 Οκτώβρη. Η επανεκλογή του δεξιού, φιλοπόλεμου Shinzo Abe στην πρωθυπουργία της ιαπωνίας, βάζει σε τροχιά την αλλαγή του ιαπωνικού συντάγματος, σε ότι αφορά την χρήση, και άρα το μέγεθος και το είδος του στρατού. Όπως είναι (ίσως) γνωστό το μεταπολεμικό (β παγκόσμιος) σύνταγμα του Τόκιο απαγόρευε την ύπαρξη και την χρήση του στρατού εκτός συνόρων. Αυτό σήμαινε έναν στρατό χωρίς επιθετικά όπλα και χωρίς ανάλογη εκπαίδευση. Ο Abe ήδη έκανε μια συνταγματική αλλαγή το 2015, ανοίγοντας το παράθυρο για συμμετοχή του ιαπωνικού στρατού οπουδήποτε στον κόσμο «σαν συνδρομή σε συμμάχους». Δεν ξέρουμε αν πήγαν ιάπωνες πεζοναύτες οπουδήποτε, και που. Δεν έχει σημασία. Η αλλαγή του ’15 ήταν «μεταβατική». Τώρα ο Abe πρόκειται να καταργήσει οτιδήποτε αντιμιλιταριστικό. Η ιαπωνία θα ξαναγίνει ένα «κανονικό ιμπεριαλιστικό κράτος».

Οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης στο κοντινό μέλλον (τα επόμενα χρόνια) θα είναι πολλών ειδών. Απ’ την μια μεριά το Τόκιο θα μπορεί να διαπραγματευτεί από άλλη θέση την παρουσία (και το μέγεθος) του αμερικανικού στρατού στα εδάφη του. Απ’ την άλλη η Ουάσιγκτον θα έχει αισθητά μεγαλύτερες δυσκολίες στο να ελέγξει τον ιαπωνικό ιμπεριαλισμό.

Τυπικά το Τόκιο θα εμφανίζεται σαν εξοπλιζόμενο εναντίον της βορειοκορεατικής «απειλής». Πολλοί θεωρούν ότι ο κυριότερος αντίπαλός του (θα) είναι το Πεκίνο, που πράγματι βρίσκεται σε μια δυναμική ιμπεριαλιστική τροχιά σε ότι αφορά τον δυτικό ειρηνικό και τη νοτιοανατολική ασία. Όμως τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό στην ίδια περιοχή θα τον θεωρεί το Τόκιο «φιλικό»;

Σε κάθε περίπτωση: υπάρχει ακόμα ένα ισχυρό αντι-μιλιταριστικό κίνημα στην ιαπωνία. Δεν ξέρουμε τι θα καταφέρει να εμποδίσει· ξέρουμε όμως ότι δεν θα κάτσει με τα χέρια σταυρωμένα.

(φωτογραφία: «η πατρίδα σε χρειάζεται!»)

Ένα καράβι για…

Τετάρτη 25 Οκτώβρη. …Η φρικτή κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων δεν μπορεί να κρύβεται πια κάτω απ’ το χαλί, παρά τα γαλλικά συμφέροντα… Δεν μπορούμε πια να αγνοούμε την εκτεταμένη και συστηματική χρήση βασανιστηρίων απ’ τις αιγυπτιακές αρχές ασφαλείας…

Αυτό λέει ανάμεσα σε άλλα η ανακοίνωση της γνωστής human rights watch που, μαζί με τρεις άλλες εξίσου γνωστές οργανώσεις (διεθνής αμνηστία, δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα και διεθνής ένωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα) συναντήθηκαν προχτές στο Παρίσι, τις παραμονές της διήμερης επίσημης επίσκεψης του χασάπη της αιγύπτου sisi στην «πόλη του φωτός». Οι οργανώσεις εγκαλούν τη γαλλική κυβέρνηση όχι μόνο γενικά για τις σχέσεις της με την αιγυπτιακή χούντα, αλλά και ειδικά για το εμπόριο όπλων προς το Κάιρο.

Προφανώς η κυβέρνηση του Macron θα λάβει υπόψη του αυτές τις καταγγελίες / διαμαρτυρίες, κάνοντας τα μούτρα του Sisi κρέας… Η μόνη αληθινή ελπίδα αντίστασης βρίσκεται στο ελλαδιστάν: η φαιορόζ κυβέρνηση και οι φανεροί (ή κρυφοί) σύμμαχοι / συνέταιροί της θα οργανώσουν άμεσα μια αποστολή: ένα καράβι για τον Νείλο!!!

Αφού με την Γάζα ξεμπέρδεψαν… Ε;;;

Εύκολη απάντηση

Τετάρτη 25 Οκτώβρη. Μπορεί ο αμερικάνος υπ.εξ. Tillerson να θέλει να φύγουν οι «ιρανοί» απ’ το ιράκ «τώρα που τελειώνει ο πόλεμος κατά του isis», αλλά το «κοίτα τα μούτρα σου» είναι εύκολο.

Προς τον αμερικάνο υπουργό εξωτερικών: ο στρατός σας πρέπει να ετοιμάζεται τώρα να φύγει απ’ την πατρίδα μας, το ιράκ, αμέσως και χωρίς καθυστερήσεις, εφόσον η δικαιολογία της αντιμετώπισης του isis τελείωσε. Τάδε έφη ένας απ’ τους διοικητές των pmu, ο Qais al-Khaz’ali.

Οι «population mobilization units» (στα αγγλικά) ή Hashd al-Sha’adi (στα αραβικά) που ενοχλούν την Ουάσιγκτον αλλά και το Τελ Αβίβ και το Ριάντ, δημιουργήθηκαν από 40 περίπου μικρότερες ένοπλες οργανώσεις, αλλά η κυρίως ιρακινή / σιιτική σύνθεσή τους (τα 2/3) οφείλεται στον παλιότερο «στρατό του Mahdi». Γύρω στις 25.000 με 30.000 απ’ τα συνολικά 100.000 ντουφέκια του είναι ιρακινοί σουνίτες, κούρδοι yazidis, και ιρακινοί χριστιανοί. Θεωρούμε πιθανό ότι κάποιοι διοικητές (ή «σύμβουλοι διοικητών») είναι ιρανοί «φρουροί της επανάστασης».

Έχουμε, πάντως, την απορία: αν τους επόμενους μήνες ο isis περιοριστεί σε ασήμαντες εκτάσεις του ιράκ, τι δικαιολογία θα βρει η Ουάσιγκτον (είτε υπό το ψόφιο κουνάβι είτε με κάποιον αντικαταστάτη του) για να συνεχίσει να κρατάει στρατό εκεί;

Ο μετανιωμένος!

Τετάρτη 25 Οκτώβρη. Γυρνάμε σ’ αυτό που είμασταν πριν, μια χώρα του μετριοπαθούς ισλάμ, ανοικτή σ’ όλες τις θρησκείες του κόσμου. Δεν πρόκειται να χαλαλήσουμε τα επόμενα 30 χρόνια της ζωής μας με αποσταθεροποιητικές ιδέες. Θα τις καταστρέψουμε σήμερα.

Ποιός «μετριοπαθής» τα λέει αυτά; Κρατηθείτε: ο επόμενος βασιλιάς (και νυν διάδοχος, υπ.εξ. και κάμποσα άλλα) του Ριάντ, «πρίγκηπας Mohammed bin Salman»!!! Τα είπε στη διάρκεια ενός οικονομικού φόρουμ στην πρωτεύουσά του· πάλι καλά που δεν υποσχέθηκε ότι θα το γυρίσει στον βουδισμό!!!

Ο “ουαχαβιτισμός”, μια εξτρεμιστικά συντηρητική αίρεση του σουνιτισμού, είναι το επίσημο θρησκευτικό και πολιτικό δόγμα της σαουδαραβικής χούντας απ’ την δεκαετία του 1970. Από τότε μέχρι σήμερα το καθεστώς του Ριάντ έχει χρηματοδοτήσει με διεσεκατομύρια δολάρια την δημιουργία οργανισμών, τζαμιών και σχολείων που σπρώχνουν τις “ουαχαβίτικες αλήθειες” σ’ όλο τον μουσουλμανικό κόσμο. Τις τελευταίες δεκαετίες ένα ποσοστό των ουχαβιτών, εκτός από όργανο του αλλάχ, έγινε και εργαλείο των σαουδαραβικών μυστικών υπηρεσιών, και όχι μόνο: πρόκειται γι’ αυτό που επιτήδεια ονομάστηκε “ισλαμική τρομοκρατία” ενώ το σωστό όνομα είναι operation “stay in front”…

Και τώρα; Τώρα ο πρίγκηπας με την σκόνη στη μύτη λέει ότι «θα το γυρίσει»!!! Θέλει, στην πραγματικότητα, να ξεκαρφωθεί, μιας και από πολλές μεριές στον πλανήτη δυναμώνει η αποδείξιμη θέση ότι η σαουδική αραβία είναι που υποστηρίζει με κάθε τρόπο τους πραγματικούς ή φανταστικούς isis.

Κατά τα άλλα το ξέρει. Αν, έστω στην εντελώς θεωρητική περίπτωση, ένας «φωτισμένος βασιλιάς» αποφάσιζε να κόψει τα φράγκα, πρώτα απ’ όλα στο δικό του παπαδαριό και στη συνέχεια στο ουαχαβίτικο δίχτυ που έχει απλωθεί απ’ την ινδονησία ως τις ηπα, την επόμενη ημέρα θα ήταν κομμένος ο λαιμός του.

Ο πρίγκηπας τον θέλει τον λαιμό του όμως. Ο κουτοπόνηρος υπολογισμός του είναι άλλος: ότι αν αρχίσει να το παίζει άγγελος, θα μπορεί να υποδεικνύει πειστικά σαν σατανάδες τους σιίτες του ιράν. Σαν «σπόνσορες της παγκόσμιας τρομοκρατίας» και τα άλλα που γουστάρει κι αυτός και οι σύμμαχοί του.

Παιδιάστικο! Τι άλλο, όμως, να περιμένει κάποιος από έναν (μελλοντικό) «βασιλιά» ενός οικοπέδου που πορεύεται προς το σημείο μηδέν της αξίας του;