Δευτέρα 19 Νοέμβρη. Μ’ αυτά τα δεδομένα, η σύνοδος του apec πέτυχε ένα μοναδικό κατόρθωμα. Για πρώτη φορά στην 29χρονη ιστορία του θεσμού χθες δεν βγήκε κοινό ανακοινωθέν με τα συμπεράσματα της συνόδου· ούτε, καν, έτσι, για τους τύπους. Η αιτία είναι χοντροκομμένα απλή. Τα κράτη μέλη του οργανισμού ικανοποιούνται σε γενικές γραμμές απ’ τις προδιαγραφές του παγκόσμιου οργανισμού εμπορίου (ποε) – όλα τα κράτη, εκτός από ένα. Τις ηπα. Ο Pence τράβηξε το σπαθί του όχι μόνο για να καταγγείλει το Πεκίνο αλλά και για να εκβιάσει τα μέλη του οργανισμού να ζητήσουν την αναμόρφωση του ποε – με τρόπο που να βολεύει τη Ουάσιγκτον και την «ζήτω τα διμερή εμπορικά deal» τακτική της.
Παρότι υπό άλλες συνθήκες τα μικρότερα (σε σχέση με την κίνα) κράτη θα τόνιζαν τις υπαρκές διαφορές ή και αντιθέσεις του με τον κινεζικό καπιταλισμό, η επιθετικότητα με την οποία είναι υποχρεωμένη να κινείται η Ουάσιγκτον τα βάζει σε μια θέση που δεν είναι επιλογή τους: να γίνουν εχθροί του Πεκίνου κάτω απ’ την ομπρέλα της Ουάσιγκτον…. Το επιλέγει κανείς με ελαφριά καρδιά; (Όχι, εκτός αν το νο 1 εθνικό του κεφάλαιο είναι οι εφοπλιστές – ονόματα δεν λέμε…)
Μιλώντας γενικά ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός έχει κάθε άλλο παρά «καλό όνομα» στη νοτιοανατολική ασία. Και τώρα κάνει ό,τι μπορεί για να θυμίζει το παρελθόν του. Υπ’ αυτές τις συνθήκες τα νοτιοασιατικά κράτη δεν είναι αυτονόητα διατεθειμένα θα ακουμπήσουν το μέλλον τους στα αμερικανικά αεροπλανοφόρα. Κι όσο περισσότερο η Ουάσιγκτον επιδεικνύει την όποια στρατιωτική της πυγμή, τόσο πιο πολύ το βιετνάμ, η ταϋλάνδη, η μαλαισία, η σιγκαπούρη, και οι φιλιππίνες (του Duterte…) κάνουν και ξανακάνουν δεύτερες σκέψεις. «Από ‘δω ή από ‘κει;».
Σαν ταύρος σε υαλοπωλείο η Ουάσιγκτον διακινδυνεύει να χάσει περισσότερα στην ευρύτερη περιοχή απ’ όσα έχει χάσει ως τώρα.
Απ’ την άλλη μεριά έτσι συμβαίνει με τους παγκόσμιους πολέμους, όσο οξύνονται σαν ενδοκαπιταλιστικοί, διακρατικοί ανταγωνισμοί: διάφορα κρατικά αφεντικά, οπορτουνιστικά κινούμενα, παίζουν «πάσο» όσο περισσότερο μπορούν…