Η αλεπού την έρημο

Τετάρτη 16 Οκτώβρη. Η παρακμή και η κατάρρρευση (αργή ή γρήγορη; αυτό είναι δεύτερο στη σειρά ζήτημα) του πετροβασιλείου του Ριάντ είναι μια απ’ τις βασικές παρενέργειες της συνεχιζόμενης ήττας των σχεδιασμών του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ (στο οποίο έχει ενταχθεί και η Αθήνα με την Λευκωσία…) για τη μέση Ανατολή. Αν αναφερόμαστε σ’ αυτήν τώρα, είναι επειδή ο Putin κάνει τουρνέ στην περιοχή· εκτός απ’ το Ριάντ, χτες πέρασε κι απ’ το Ντουμπάι.

Πέρα απ’ όλα τα υπόλοιπα (την κατάρρευση, δηλαδή, του σχεδίου του να κάνει το παλάτι του περιφερειακή στρατιωτική δύναμη μέσω μισθοφόρων) ο τοξικός έχει πολύ σοβαρά προβλήματα και για το άλλο σκέλος των φαντασιώσεών του. Την πώληση μεριδίου απ’ την aramco έτσι ώστε, απ’ τα έσοδα, να φτιάξει διάφορες υπερ-κυριλέ «λουτροπόλεις» για το διεθνές τζετ-σετ.

Το ζήτημα της aramco σχετίζεται με το μέλλον του πετρελαίου· αλλά και με το σαουδαραβικό καθεστώς το ίδιο. Η επίθεση των Houthis στις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις της εταιρείας ήταν η χαριστική βολή σε μια «εν μέρει ιδιωτικοποίηση» που ήδη πριν χαροπάλευε. Όσο περισσότερα γνωρίζουν οι επενδυτές για την σαουδική αραβία και την aramco τόσο χάνει την ελκυστικότητά του το να έχει κανείς οποιεσδήποτε δοσοληψίες μαζί τους είναι το πόρισμα διάφορων «ειδικών» στις διεθνείς πετρελαϊκές μπίζνες. Όχι αυθαίρετο!

Μια τέτοια «μερική ιδιωτικοποίηση» (μιλάμε για τεράστια ποσά) θα απαιτούσε την εισαγωγή της εταιρείας σε κάποια απ’ τα τρανά χρηματιστήρια, ώστε να υπάρχει «διαπραγμάτευση των μετοχών» της. Νέα Υόρκη ή Λονδίνο. Μόνο που για να μπεις στην Α κλάση τέτοιων χρηματιστηρίων είναι απαραίτητοι διάφοροι έλεγχοι στα λογιστήρια, στις επιχειρηματικές πρακτικές, στην ιστορία της «ανάπτυξης» της εταιρείας· και μια μόνιμη «λογοδοσία» στις διοικήσεις των χρηματιστηρίων. Η κρατική aramco όμως έχει πολλούς σκελετούς και ακόμα περισσότερες λοβιτούρες στα ντουλάπια της· κι έτσι η προοπτική αυτή άρχισε να χάνεται στην ομίχλη, πολύ πριν την επίθεση των Houthis.

Μετά ο τοξικός άρχισε να ψάχνει «επενδυτές» στο Πεκίνο: αυτοί δεν ρωτάνε πολλά για να κάνουν τις δουλειές. Σωστά: αυτοί κάνουν πολιτική όμως και, το λιγότερο, έχοντας ποντάρει στον ιρανικό καπιταλισμό, θα απαιτούσαν μεταξύ άλλων έναν τοξικό που να είναι αρνάκι. Το χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ θα μπορούσε να είναι η λύση που έψαχνε ο τοξικός· εξάλλου είχε ήδη σχέσεις με το Ριάντ. Αλλά μετά ήρθαν οι διαδηλώσεις εκεί· και μια κάποια αβεβαιότητα.

Μέσα σ’ αυτά τα «γεωπολιτικά» συντρίμια και «οικονομικά» ζόρια για την πετροχούντα του Ριάντ, η επίσκεψη του Putin ήταν η παρέλαση του νικητή. Οι οικονομικές συμφωνίες και τα υπόλοιπα deal που κλείστηκαν θα μαθευτούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Όμως απ’ την στιγμή που ο τοξικός έχασε την «στρατιωτική αξία» που ονειρευόταν, οι σχέσεις του με τον ιστορικό «προστάτη» Ουάσιγκτον έχουν γίνει αμφίθυμες: σαν εξαγωγέας πετρελαίου το ψοφιοκουναβιστάν είχε αρχίσει ήδη να έχει «τριβές» με το Ριάντ (και τον οπεκ) για τις τιμές του εμπορεύματος. (Αυτό εκδηλώνεται μέσα στην αμερικανική πολιτική σκηνή με έναν διπολισμό στις σχέσεις Ουάσιγκτον – Ριάντ…) Το αφεντικό της Μόσχας τα έχει όλα με το μέρος του για να γίνει στρατηγικό σωσίβιο για ένα βασίλειο που είναι στο χείλος ενός ακόμα παλατιανού εμφύλιου· του τελευταίου…

Και, προφανώς, στη σχέση Μόσχας – Ριάντ (και Μόσχας – Ντουμπάι) τους όρους τους βάζει η πρώτη. «Λογικούς», όχι «μαξιμαλιστικούς», όχι «αποικοκρατικούς» – αλλά οπωσδήποτε ευρασιατικούς…

(φωτογραφία: Ανταλλαγή δώρων προχτές στο Ριάντ. Προσέξτε όμως τον τύπο με τα σταυρωμένα χέρια δεξιά στη φωτό. Πρόκειται για τον επικεφαλής, πρόεδρο σα να λέμε, της τσετσενίας Ramzan Kadyrov. Τί δουλειά είχε ο Kadyrov στην τουρνέ του Putin; Άγνωστο· αλλά ένα είδος που εξάγει η τσετσενία είναι σκληροτράχηλοι και πειθαρχημένοι ισλαμιστές μισθοφόροι. Ποιά είναι η ιδέα της παρουσίας του Kadyrov στο μαγαζί του τοξικού; Το «άσε την σαβούρα της αμερικανικής academi – πρώην blackwater – και έλα σε μας για νάχεις το κεφάλι σου ήσυχο;»)

Υεμένη

Τρίτη 1 Οκτώβρη. Δεν είναι του γούστου της ασταμάτητης μηχανής η αναμετάδοση εικόνων πολέμου. Ωστόσο μεταφέρουμε στη συνέχεια ένα απ’ τα (προφανώς προπαγανδιστικά) video των Houthis (Ansar Allah το όνομα της οργάνωσης) για δύο λόγους.

Πρώτον, επειδή τα καθεστωτικά μήντια στον δυτικό κόσμο έχουν αντιδράσει με τον τρόπο που ταιριάζει στην μόνιμη παραπληροφόρηση / αποπληροφόρηση που υπηρετούν: με την σιωπή. Σε αντίθεση με την επίθεση στην aramco, που μπορούσε να αποδοθεί στην Τεχεράνη (υποδαυλίζοντας τον 4ο παγκόσμιο) η επίθεση στη Najran και στη Saadah, καταστροφική για τους σχεδιασμούς του Ριάντ και όχι μόνο, είναι “σα να μην έγινε”. Τουλάχιστον ως αργά το βράδυ Δευτέρας προς Τρίτη.

Δεύτερον, σε συνάρτηση με τον προηγούμενο λόγο, αυτή η συγκεκριμένη επίθεση και επιτυχία των Houthis κρίνουμε ότι θα πάρει σημαντική θέση στην ιστορία της μέσης Ανατολής. Η δυτική απώθησή της είναι, απλά, μια επιπλέον απόδειξη του ότι έτσι θα συμβεί. Γι’ αυτό καλό είναι να υπάρχει στα σχόλια της ασταμάτητης μηχανής και ένα οπτικό ντοκουμέντο.

Υεμένη

Δευτέρα 30 Σεπτέμβρη. Πώς το είπαν; «Οι Huthis δεν είχαν την τεχνική δυνατότητα να κάνουν την επίθεση στις πετροεγκαταστάσεις του Ριάντ»; Έτσι το είπαν; Αν εκείνη η επίθεση ήταν «ανεξήγητη έκπληξη», τι μπορούν να πουν γι’ αυτό που έγινε το Σάββατο και την Κυριακή;

Σε μια αιφνιδιαστική, καλά οργανωμένη (οι ίδιοι μιλούν για μήνες προετοιμασίας) επίθεση, που ξεκίνησε με πετυχημένη ενέδρα σε μια πολύ μεγάλη φάλαγγα «θωρακισμένων μεταφοράς προσωπικού», οι Houthis πέτυχαν εντυπωσιακή συντριβή των μισθοφόρων και του σαουδαραβικού στρατού στη Najran και στη Saadah, πολύ κοντά στα βόρεια σύνορα της υεμένης αλλά και μέσα στο σαουδαραβικό έδαφος. Τα video που δημοσιοποίησαν χτες, με τα καμένα και τα αναποδογυρισμένα θωρακισμένα, τους νεκρούς στις άκρες των δρόμων και τις εκατοντάδες των ζωντανών που πετάνε τα όπλα τους, προκαλούν οίκτο για τον τοξικό (ακόμα είναι στο απυρόβλητο…), αφού πέρα απ’ τα υπόλοιπα, το πεζικό του (πολλοί μισθοφόροι και σαουδάραβες στρατιώτες) φαίνεται να παραδίδεται με χαρά στους Houthis. Αξιοθρήνητοι, πανηγυρικά, είναι επιτέλους και οι μεγάλοι σύμμαχοί του σ’ αυτόν τον πόλεμο: η Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και το Παρίσι.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, πέρα απ’ την πολύ μεγάλη περιοχή που καταλήφθηκε (άγρια βουνά που δεν φυτρώνουν ούτε θάμνοι…), καταστράφηκαν εντελώς τουλάχιστον 3 ταξιαρχίες πεζικού του τοξικού. Περισσότεροι από 500 σαουδάραβες στρατιώτες και μισθοφόροι σκοτώθηκαν, τουλάχιστον 2.000 πιάστηκαν αιχμάλωτοι (συμπεριλαμβανόμενων σαουδαράβων αξιωματικών) ενώ καταλήφθηκαν εκατοντάδες apc, εξοπλισμένα pick up και λοιπά στρατιωτικά οχήματα· πέρα απ’ τα ατομικά όπλα, τα πυρομαχικά, και τα υπόλοιπα σχετικά.

Το γεγονός ότι η επίθεση των Hοuthis και τoυ συμμαχικού τους στρατού της υεμένης έγινε ταυτόχρονα με πεζικό, πυραύλους και αεροπορικούς βομβαρδισμούς δείχνει, όπως και το δει κανείς, αυξημένες δυνατότητες. Η επιτυχία της δείχνει, επιπλέον, εξαιρετική αποτελεσματικότητα.

Ποτέ δεν ήταν σοφό να υποτιμάει κανείς τον αντίπαλό του. Ποτέ! Ακόμα χειρότερα αν αυτός λέγεται Soleimani… (Τι απάντησε ο Rouhani στους ευρωπαίους τις προάλλες; Δεν ξέρετε τίποτα για τις δυνατότητες των Houthis… Που ερμηνεύεται: έχετε μαύρα μεσάνυχτα για τις δυνατότητες τις δικές μας και των συμμάχων μας…)

(φωτογραφία: Μια μακριά πομπή εκατοντάδων αιχμαλώτων μετά την επίθεση των Houthis. Κάποιοι είναι μισθοφόροι απ’ το σουδάν…)

Στέρεες εκτιμήσεις

Σάββατο 28 Σεπτέμβρη.Τους ρώτησα σε ποια βάση και με ποιές αποδείξεις διατυπώνουν τέτοιες κατηγορίες κατά του ιράν. Τίμια και καθαρά τους είπα να μου στείλουν τα στοιχεία που έχουν, γιατί τα χρειάζομαι…

Αυτά είπε ο ιρανός πρόεδρος Ruhani επιστρέφοντας απ’ τη Ν. Υόρκη, όπου συνάντησε τους λογικούς ευρωπαίους που είχαν ήδη αποφανθεί πως «δεν υπάρχει άλλη λογική εξήγηση απ’ το ότι για την επίθεση ευθύνεται το ιράν». Μπορεί και πρέπει ο καθένας να έχει τις αμφιβολίες του για το κατά πόσον ο Ruhani θα μετέφερε σωστά τέτοιου είδους συζητήσεις… Απ’ την άλλη μεριά τα πράγματα είναι υπερβολικά «καρφωμένα», έτσι ώστε στη συγκεκριμένη περίπτωση να μπορεί να θεωρηθεί ανεκτά ακριβής.

… Απάντησαν ότι με βάση τις έρευνες που έκαναν οι ειδικοί τους, οι δυνατότητες των υεμενιτών, ή όπως τους ονομάζουν των Houthis, είναι κατώτερες απ’ αυτές που χρειάζονταν για μια τέτοια επιχείρηση.

Τους είπα εντάξει, ας πούμε ότι αυτοί δεν μπορούσαν να το κάνουν. Αλλά τότε ποιος το έκανε; Μου είπαν ότι δεν ξέρουν, αλλά ότι η επίθεση έγινε απ’ τον βορρά και απ’ την δύση.

Τους ρώτησα αν καταλαβαίνουν το νόημα των κατηγοριών που κάνουν. Σημαίνουν χάος και ενίσχυση της φωτιάς στην περιοχή. Δεν είπαν κάτι γι’ αυτό. Τους είπα ότι έχουν πολλές πληροφορίες για τους εχθρούς των υεμενιτών, αφού αυτοί τους προμηθεύουν με όπλα. Αλλά δεν ξέρουν τίποτα για τις δυνατότητες των υεμενιτών και των Houthis….

… «Επειδή αυτοί μαθαίνουν από εμάς» θα μπορούσε να συμπληρώσει. Αυτό, ωστόσο, θα έπρεπε να θεωρείται εύλογο και νόμιμο – με βάση τους «κανόνες του πολέμου». Η προβοκατόρικη «λογική» της ενοχοποίησης της Τεχεράνης απ’ το Λονδίνο, το Παρίσι και το Βερολίνο χωρίς κανένα στοιχείο όχι μόνο δεν αίρεται με τους διάφορους διπλωματικούς ελιγμούς που έκαναν ή θα κάνουν μετά, αλλά προϊδεάζει και για μελλοντικές τους «στέρεες εκτιμήσεις».

Το μια στο καρφί και μια στο πέταλο σημαίνει ότι κάποιος κρατάει (ή προσπαθήσει να κρατήσει) σφυρί· και δεν είναι σίγουρος πως να το χρησιμοποιήσει…

(Εν τω μεταξύ ο τοξικός φέρεται να συμφώνησε με τους Houthis σε «περιορισμένη εκεχειρία», που αφορά την πρωτεύουσα Sanaa… Είναι λίγο. Επιπλέον μοιάζει αργά πια…)

Η μοναξιά ενός τοξικού

Τετάρτη 25 Σεπτέμβρη. …Έχουμε μείνει μόνοι… και πρέπει να πορευτούμε ανάλογα. Οι χθεσινοί σύμμαχοι δεν είναι πια οι ίδιοι όπως ήταν… Οι κουβέντες τους ότι θα είναι δίπλα μας σε καιρούς κρίσης αποδείχθηκαν κενές… Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν θα ανακατευτεί για να σταματήσει το ιράν…

Πικρά μαύρα δάκρυα απ’ την εντελώς καθεστωτική εφημερίδα του Ριάντ Okaz. Που δεν καταγγέλει για «εγκατάλειψη βασιλείου» μόνο την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο, αλλά ακόμα και τον γειτονικό τοξικό, των εμιράτων. … Δεν έχει μείνει κανένας… καταλήγει το άρθρο, μ’ έναν λυγμό. Μπορούμε να το φανταστούμε: η απέραντη σαουδαραβική έρημος κι ένας τοξικός πάνω σ’ ένα τανκ, μέσα στον ντάλα ήλιο, δεν ξέρει από που θα τούρθει… Εκεί έφτασαν τα πράγματα. Οπότε, θέλοντας και μη, μια αντιπροσωπεία της υποστηριζόμενης απ’ τον τοξικό πλευράς βρίσκεται στο Oman από προχτές, για διαπραγματεύσεις με τους Houthis. Τους ίδιους Houthis που ανέλαβαν την ευθύνη για τις μεγάλες ζημιές στις πετροεγκταστάσεις…

Βέβαια το ψόφιο κουνάβι έστειλε (ή θα στείλει) λίγες εκατοντάδες επιπλέον πεζοναύτες, μαζί με όλα τα απαραίτητα, για να παριστάνουν ότι προστατεύουν τα ανατολικά παράλια σύνορα του «βασιλείου» – εννοείται ότι τα έξοδά τους θα τα πληρώνει το παλάτι. Αλλά ο τοξικός δεν δείχνει να ψήνεται. Καταλαβαίνει ότι είναι «παρηγοριά στον άρρωστο». Ήθελε περισσότερα: στη «φάση» του μέσα ονειρευόταν καπνούς να υψώνονται απ’ τα ιρανικά παράλια, αμερικανικά πολεμικά να σκίζουν τον αέρα, κι αυτός, σε μια ταράτσα, να απολαμβάνει το θέαμα σα Νέρωνας.

Τώρα, μέσα στα σκονάκια του, περιμένει να ακούσει την επίσημη ιρανική πρόταση για «μια συμμαχία των κρατών του περσικού που θα εξασφαλίσει την ειρήνη», (homuz peace initiative / hope) που θα κάνει σήμερα ο Ruhani στην γενική συνέλευση του οηε. Ακόμα και μόνο του το γεγονός ότι το ιρανικό καθεστώς μπορεί να εμφανίζεται διεθνώς σαν ειρηνοποιό μετά τις επιθέσεις των Houthis στις πετροεγκαταστάσεις του (κι ας λένε ότι θέλουν διάφοροι εις τα ευρώπας) ενώ η aramco του αγοράζει πετρέλαιο απ’ το ιράκ για να μισοκαλύψει τους πελάτες της, είναι πολύ πικρό ποτήρι.

Τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα: χωρίς συμμάχους πια που να του προσθέτουν ισχύ, ηττημένος παντού ο τοξικός, τσακισμένος στα μεγαλεπήβολα σχέδιά του, είναι στην πιο ετοιμόρροπη φάση της καριέρας του. Και είναι πολλοί και ισχυροί εκείνοι που ο τοξικός είχε κρεμάσει ανάποδα στο Ritz Carlton Hotel, το Νοέμβρη του 2017, για να τους πάρει τα λεφτά… Όσο και νάναι «κάτι του χρωστάνε» από τότε…

(φωτογραφία: Θα μείνει, φυσικά το μουσείο. Εδώ η αίθουσα με τίτλο «τα απομεινάρια μιας νύχτας»…)

Το έδαφος…

Παρασκευή 20 Σεπτέμβρη. Τα σύνορα, λοιπόν, δεν έχουν αλλάξει (εκτός απ’ την προσπάθεια του απαρτχάιντ Τελ Αβίβ να επεκταθεί σε βάρος της συρίας – υψώματα του Golan – και των παλαιστινίων). Ακόμα και το τουρκικό καθεστώς, που έχει καταλάβει στρατιωτικά ένα τμήμα της συριακής επικράτειας, δεν την διεκδικεί για δικό του έδαφος. Δεν το χρειάζεται. Θα ήθελε να ελέγχει τις κινήσεις σ’ αυτό.

Ταυτόχρονα όμως, και χωρίς αλλαγή συνόρων, η αναμέτρηση της ηγεμονίας (και των υλικών βάσεών της) οξύνεται. Ορισμένα τεχνικά μέσα (αεροπλάνα, πύραυλοι, drones, δορυφόροι, συστήματα γεωεντοπισμού) επιτρέπουν αυτή η όξυνση να εξελίσσεται ως τώρα χωρίς μετακινήσεις στρατών επί του εδάφους. Το Τελ Αβίβ βομβαρδίζει στόχους / σημεία χιλιάδες χιλιόμετρα απ’ τα σύνορά του (στη συρία και στο ιράκ) ή δίπλα (στον λίβανο). Οι ιρανοί «φρουροί της επανάστασης» έχουν απλωθεί σ’ όλη αυτή τη ζώνη, σε επιλεγμένες θέσεις· αλλά αυτό δεν συνεπάγεται ότι η Τεχεράνη διεκδικεί έδαφος απ’ τον λίβανο, την συρία, το ιράκ ή την υεμένη. Οι υεμενίτες Houthis είναι σε θέση να κάνουν σοβαρές ζημιές πολύ μακριά απ’ τις βάσεις επιδιώκοντας, ουσιαστικά, την δημιουργία ενός χωριστού κράτους, περίπου στα όρια του άλλοτε κράτους της βόρειας υεμένης. Ίσως η μόνη «εδαφική» κρατική κίνηση μεγάλου μεγέθους σε εξέλιξη να είναι στη θάλασσα: η Άγκυρα διεκδικεί την αοζ της στην ανατολική Μεσόγειο (ενάντια στους ελληνο – ελληνοκυπριακούς σχεδιασμούς). Παράδοξο ή όχι οι βυθοί έχουν αποκτήσει την «plane» αξία που κάποτε είχαν οι στεριές…

Η σύγκρουση δεν έχει την τυπική μορφή «διεκδίκηση / κατάληψη εδάφους» (του είδους, π.χ., ο ιρακινός στρατός καταλαμβάνει το κουβέιτ). Όχι ακόμα, όχι στην έκταση που θα μπορούσε να περιμένει κανείς. Γίνεται, όμως, σαν χαράξεις επί του εδάφους· με την μορφή της εξασφάλισης, του ελέγχου και της προστασίας ροών. Χερσαίων ή/και θαλάσσιων. Ροών καυσίμων, ροών εμπορευμάτων, ροών εργασίας, ροών νομισμάτων…

Μοιάζει οξύμωρο, αλλά δεν είναι. Ο μεν άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ επεδίωξε να ρευστοποιήσει τα τυπικά, υπάρχοντα σύνορα (και διεθνείς θεσμούς συγκροτημένους πάνω σ’ αυτά), για να εξουδετερώσει αυτές τις ροές (ακόμα και τις χρηματικές!) μεταξύ ασίας απ’ την μια και ευρώπης και αφρικής απ’ την άλλη· το δε ευρασιατικό μπλοκ επιδιώκει να εξασφαλίζει αυτά τα τυπικά, υπάρχοντα σύνορα, για να διευκολύνει αυτές τις ροές. Οι πρώτοι επιχείρησαν (και ίσως δεν έχουν εγκαταλείψει ακόμα την προσπάθεια) να εδαφικοποιήσουν την αποσταθεροποίηση των επικίνδυνα ανταγωνιστικών ροών· οι δε δεύτεροι επιδιώκουν την σταθεροποίησή τους οργανώνοντας την τυπική εδαφική μορφή «μπλοκ». Αγωγοί, τραίνα, δρόμοι, θαλάσσιες πλεύσεις: αυτές είναι οι γραμμές που ξανά και ξανά εικονογραφούν τα επίδικα της σύγκρουσης.

Η υποτίμηση του αντιπάλου

Τετάρτη 18 Σεπτέμβρη. Ένας απ’ τους βασικότερους λόγους (αν όχι ο βασικότερος) που ο αμερικανικός τεχνομιλιταρισμός είναι υποχρεωμένος να δείχνει προς την μεριά της Τεχεράνης για την πρόσφατη επίθεση στις πετροεγκαταστάσεις του Ριάντ είναι η “αξία του στόχου”, σε συνδυασμό με την τεχνοφετιχιστική υποτίμηση του “τι μπορούν να κάνουν” ένοπλοι σαν τους Houthis. Οι οποίοι παρουσιάζονται, περίπου, σαν τσούρμα γενιοφόρων ατάκτων· ενώ η αλήθεια είναι ότι μαζί τους πολεμάει, με τους ίδιους στόχους, κι όλος ο τακτικός στρατός της υεμένης… Το σκεπτικό πάει ως εξής: έναν τέτοιας “αξίας” στόχο “τόσο μακρυά” απ’ τα εδάφη τους, αποκλείεται να μπορούσαν να το κτυπήσουν με τέτοια ακρίβεια αυτοί οι μισο-άγριοι, όση βοήθεια κι αν είχαν…

Αν όμως ρίξει κάποιος μια ματιά στις επιθέσεις των Houthis σε σαουδαραβικό έδαφος το 2019 θα διαπιστώσει τα μικρά ίσως αλλά σταθερά “βήματα προόδου” που έχουν κάνει. Ήδη στα μέσα του περασμένου Μάη είχαν τινάξει με drones έναν αγωγό της aramco στη μέση της απόστασης μεταξύ ανατολικής και δυτικής σαουδαραβικής ακτής, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά απ’ τις θέσεις τους στην υεμένη. Το να πετύχεις με drones έναν σωλήνα μέσα στην έρημο 600 χιλιόμετρα μακριά απαιτεί, υποθέτουμε, τεχνολογία υψηλής ακρίβειας… Τρεις μήνες μετά και πάλι με drones κτύπησαν πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στα ανατολικά παράλια της σαουδικής αραβίας· αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά.

Και στις δύο αυτές περιπτώσεις δεν αμφισβήτησε κανείς την προέλευση των επιθέσεων. Ούτε κάποιος λογικός, απ’ την άλλη μεριά, θα αμφισβητούσε ότι οι τεχνικοί των Houthis και του υεμενίτικου στρατού έχουν βοήθεια από ιρανούς τεχνικούς. (Ωστόσο το «δίκαιο του πολέμου» δεν το απαγορεύει αυτό, ε;).

Παρότι οι δυτικοί «θεωρητικοί» μιλούν εδώ και πολλά χρόνια για ασύμμετρους πολέμους, για πολέμους δηλαδή στους οποίους η πλευρά των «αδυνάτων» αξιοποιεί την εφευρετικότητά της για να κτυπάει την πλευρά των «δυνατών» αιφνιδιαστικά και αποτελεσματικά, με τρόπους απρόβλεπτους και με μέσα όχι υψηλής οργανικής σύνθεσης κεφαλαίου αλλά μάλλον υψηλής συν-εργασίας, όταν φτάνει η στιγμή των πραγματικών περιστατικών είναι αρκετά δύσκολο να καταπιούν οι πρωτοκοσμικοί αυτήν την πραγματικότητα. Ότι, δηλαδή, ένας μαζικός ένοπλος σχηματισμός που και είναι τεχνικά υποδεέστερος και αναμετριέται με τεχνικά σαφώς ανώτερο αντίπαλο, μπορεί να κάνει καινοτομίες, «πατέντες», που πολλαπλασιάζουν αξιόπιστα και εκτός προβλέψεων τις δυνατότητές του. Κι ωστόσο τέτοια είναι η «τεχνική» ιστορία πετυχημένων ένοπλων επαναστάσεων του 20ου αιώνα ή και κανονικών πολέμων (π.χ. στο βιετνάμ): οι πληβείοι μπορεί να μην είχαν τα όπλα των αφεντικών / εχθρών τους, είχαν όμως πολύ πιο γόνιμη συλλογική διάνοια, έτσι ώστε να υπερκαλύπτουν τις όποιες ελλείψεις τους.

Αν υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος που, κατά την γνώμη της ασταμάτητης μηχανής, συνηγορεί στο ότι οι επιθέσεις έγιναν από υεμενίτες και όχι απ’ το έδαφος του ιράν, είναι ακριβώς αυτός: για όποιον κάνει (ή μπορεί να χρειαστεί να κάνει) ασύμμετρο πόλεμο από θέση αδυναμίας σημασία δεν έχει μόνο ο «στόχος» αλλά και το know how να τον «πετύχεις» ενόσω οι αντίπαλοί σου σε θεωρούν ανίκανο για κάτι τέτοιο.

Μια επίθεση απ’ το ιρανικό έδαφος θα ήταν, απ’ αυτή την άποψη, πολύ απλή και εύκολη, και γι’ αυτό αδιάφορη. Δεν θα προσέθετε χρήσιμη γνώση ευρύτερης χρήσης. Αντίθετα, μια επίθεση απ’ την μεριά της υεμένης, «τόσο μακριά» και με «τέτοια ακρίβεια» ήταν (τεχνική) πρόκληση. Που σημαίνει ότι θα ήταν σημαντική σα know how ακόμα κι αν αποτύγχανε· ακόμα περισότερο αν πετύχαινε.

Το κίνητρο «να καταστρέψουμε τον στόχο» σαν μοναδικό είναι υπερβολικά «αμερικάνικο»: στηρίζεται στη βεβαιότητα ότι «έτσι κι αλλιώς έχουμε τα μέσα για κάθε περίπτωση». Οι μισθοφόροι του Ριάντ και του Αμπού Ντάμπι έτσι δρουν έχοντας εισβάλει στην υεμένη: έχουν άφθονα μέσα κάθε είδους· και καταστρέφουν – σκοτώνουν – καταστρέφουν – σκοτώνουν. Ωστόσο ηττώνται, σε κάτι που αρχικά θεωρούνταν μια εύκολη «ένοπλη παρέλαση» λίγων ημερών.

Ηττώνται… Γιατί; Επειδή η υεμενίτικη αντίσταση είναι υποχρεωμένη να βελτιώνει διαρκώς τα όποια μέσα της, να «ξεπερνάει τα όρια» που οι εισβολείς θεωρούν πως έχει, να τους εκπλήσσει και να τους τρομάζει όχι με την φονικότητα αλλά με την εξέλιξή της. Πρέπει να βελτιώνει την ακρίβεια και την ακτίνα δράσης των πυραύλων και των drones της – για παράδειγμα – αφού δεν έχει αεροπορία (αντίθετα απ’ τους εισβολείς).

Τόσο οι «φρουροί της επανάστασης» όσο και οι της Χεζμπ’ αλλάχ (που είναι βάσιμο ότι βοηθούν τους Houthis) είναι ζυμωμένοι μ’ αυτήν την αντίληψη. Γιατί ξέρουν ότι όποτε χρειάστηκε και όποτε ξαναχρειαστεί στο μέλλον, θα έχουν να αντιμετωπίσουν αντιπάλους (το ισραήλ ή/και τις ηπα) με ολοφάνερη τεχνική στρατιωτική υπεροπλία. Γι’ αυτούς η “ανάπτυξη των μέσων” είναι το ίδιο σημαντική με την “επίτευξη των στόχων”· σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα σημαντικότερη.

Το υεμενίτικο πεδίο μάχης για την μία πλευρά (τους επιτιθέμενους) είναι απλά ένα χασάπικο· για την άλλη όμως (τους αμυνόμενους) είναι ένα εργαστήριο αποτελεσματικότητας στα περιορισμένα μέσα και στις μεθόδους τους· σαν όρος πρώτα επιβίωσης και μετά νίκης. Είναι γι’ αυτό τον πολύ σοβαρό λόγο που η ασταμάτητη μηχανή θεωρεί πως η Τεχεράνη δεν θα «χάριζε ένα καλάθι ψάρια» (ένα καμμένο διυλιστήριο…) στους υεμενίτες· αλλά θα «τους μάθαινε να ψαρεύουν» οι ίδιοι…

Άλλωστε έτσι, σαν αποτελεσματικά εξελισσόμενους, θα τους χρειαστεί στο μέλλον…

Τυφλόμυγες;

Τρίτη 17 Σεπτέμβρη. Ουάσιγκτον και Ριάντ ψάχνουν να βρουν πόσο τοις εκατό συμμετοχή είχε το ιράν τις επιθέσεις του περασμένου Σαββάτου. 10% με 20% σημαίνει Houthis… 50% με 60% σημαίνει pmu, την ιρακινή πολιτοφυλακή… 100% σημαίνει… (Άστο).

Κινούμενο στην γραμμή «ποιο ελάφι;» το ψόφιο κουνάβι έκανε έναν ελιγμό που, δήθεν, πέρασε απαρατήρητος. Δήλωσε: περιμένουμε να ακούσουμε απ’ το βασίλειο το ποιος πιστεύει ότι ήταν η αιτία της επίθεσης και για το με ποιους όρους θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε… Με άλλα λόγια η Ουάσιγκτον ανέθεσε στο Ριάντ να βγάλει την «γραμμή», να βγάλει το «κατηγορητήριο» και να πει «εμπρός γενναίοι μου!» Σεβασμός στην ανεξαρτησία των κρατών… Δηλαδή άδειασμα!

Πρώτον, επειδή το ψοφιοκουναβιστάν παριστάνει τον φύλακα της παγκόσμιας παραγωγής και διανομής πετρελαίου, εξού και ως προχτές έψαχνε «πρόθυμους» για να φυλάει τα στενά του Ορμούζ. Αλλά τώρα; Τώρα είναι το Ριάντ που θα πει τι θα γίνει!…

Δεύτερον, επειδή τι μπορεί να πει το έρμο το Ριάντ; Η σαουδική αραβία είναι μια μεγάλη έρημος με μετρημένες (και εύκολα διακριτές) πόλεις και πετρελαϊκές εγκαταστάσεις. Αν ο τοξικός τολμούσε να πει «η Τεχεράνη μας την έπεσε, εμπρός γενναίοι αμερικάνοι σύμμαχοί μας πάμε να τους δείξουμε πόσα απίδια βάζει ο σάκος», άσχετα με το πως θα εξελισσόταν αυτή η παιδαγωγική εκστρατεία, απ’ την σαουδαραβική επικράτεια θα απέμεναν μόνο η Μέκκα και η Μεδίνα. Τα υπόλοιπα θα γίνονταν άμμος μέσα στην άμμο.

Το Ριάντ θα ήθελε την απάντηση (και την ευθύνη) ενός τέτοιου πολέμου να την αναλάμβανε κάποιος άλλος… Το όνειρο του τοξικού και των σκληροπυρηνικών του σογιού του ήταν να σκάσουν 3 ή 4 αμερικανικά αεροπλανοφόρα στον ινδικό και να βομβαρδίζουν το ιράν ενόσω αυτός και η παρέα του θα κάθονται στην ταράτσα κάποιου παλατιού και να σνιφάρουν τα σκονάκια τους απολαμβάνοντας το θέαμα χωρίς να ανακατεύονται (εκτός απ’ το να πληρώνουν). Ο εφιάλτης του τοξικού είναι να κηρύξει ο ίδιος τον πόλεμο στην Τεχεράνη…

Ηττήθηκε στη συρία (εκτός σε ότι αφορά τους ypg…), ηττήθηκε στο ιράκ, ηττήθηκε στο αφγανιστάν, ηττήθηκε στην υεμένη, ηττήθηκε στο κατάρ, ηττήθηκε στον λίβανο: είναι ο απόλυτος looser ο τοξικός. Το ότι το ψόφιο κουνάβι του πετάει την ευθύνη να υποδείξει τον «ένοχο» είναι καλό για το ψόφιο κουνάβι· και κακό γι’ αυτόν. Ένα είδος νέμεσις.

Εν τω μεταξύ, από μια σατανική σύμπτωση, το μπλοκ της Αστάνα είχε χτες μια ακόμα συνάντηση, στην Άγκυρα, για το μέλλον της συρίας. (Υπάρχει ακόμα το μπλοκ της Αστάνα…) Το πως θα πάει το θέμα Idlib θα φανεί στην πράξη· αν και ήδη υπάρχουν κάποιες εξελίξεις (γι’ αυτές άλλη φορά). Έχει ενδιαφέρον όμως το τι δήλωσαν οι Erdogan και Putin με αφορμή τις επιθέσεις.

Και οι δύο μίλησαν … για την υεμένη. Ο Erdogan δήλωσε ότι το Ριάντ ξεκίνησε τον πόλεμο, οπότε πρέπει τώρα να αποδεχθεί ειρηνευτικές συνομιλίες… Ο Putin δήλωσε ότι οι υεμενίτες έχουν υποφέρει πολλά… Όχι και σπουδαία συμπάθεια για την αναξιοπαθούσα σαουδική αραβία δηλαδή, εκτός απ’ το αστείο του Putin «πάρτε τους πυραύλους μας να έχετε ήσυχο το κεφάλι σας»… Και εκτός απ’ το σοβαρό ότι την περασμένη Κυριακή (αμέσως μετά την επίθεση) ο ρώσος πρεσβευτής στο Ριάντ Sergei Kozlov είχε τετ α τετ συζήτηση με τον τοξικό, για την οποία το μόνο που ανακοινώθηκε ήταν ότι «συζητήθηκαν θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος»…

Με άλλα λόγια: ένα συμπέρασμα για 10% – 20% ευθύνη της Τεχεράνης (δηλαδή: Houthis) θα ήταν το μόνο διαχειρίσιμο, και για το ψόφιο κουνάβι και για τον τοξικό. Είναι άβολο βέβαια (καθότι σε μια τέτοια περίπτωση οι Houthis έχουν το δίκιο με το μέρος τους…) αλλά τουλάχιστον έχει σαφή «έξοδο κινδύνου». Απ’ την υεμένη ο τοξικός και οι σύμμαχοί του (Ουάσιγκτον, Λονδίνο, Παρίσι) μπορούν να φύγουν ηττημένοι, αλλά αυτός μπορεί να ελπίσει ότι θα συνεχίσει να έχει τα παλάτια του, τα σκονάκια του, και το κεφάλι του στη θέση του. Οποιαδήποτε άλλη απάντηση σημαίνει χοντρό καυγά· καινούργιο· επιπλέον μέτωπα. Όμως ένας μόνιμα looser δεν πρέπει να τρώγεται να παίξει τα ρέστα του… Εκτός αν κοιμηθεί μέσα σ’ ένα τσουβάλι άσπρη σκόνη: το πρωί θα ξυπνήσει «ανίκητος»…

Αλλιώς μπορεί κάποια στιγμή να κάνει εκείνο που έκανε ο καθοδηγητής του, ο τοξικός των εμιράτων, ο MBZ: μια επίσκεψη στην Τεχεράνη, για να ζητήσει έμπρακτα συγγνώμη… Μπορεί να τον πείσει ο πατέρας του πως αυτό πρέπει να κάνει…

Δεν είναι ντροπή.

Μπορεί πάντως να είναι ένα τέλος

Τρίτη 17 Σεπτέμβρη. Υποτίθεται ότι το παλάτι της πετροχούντας του Ριάντ είχε ξεκινήσει να σκέφτεται κάποιου είδους “συμφωνία” με τους Houthis… Ένα απ’ τα βασιλικά παράσιτα, ο πρίγκηπας Khalid, συναντήθηκε με τον plus one Pompeo στα τέλη του περασμένου Αυγούστου, για να συμφωνήσουν σ’ ένα πλάνο σχετικών διαπραγματεύσεων με αμερικανική μεσολάβηση. Όμως ακόμα κι αν αυτό ξεκινούσε (κι ακόμα περισσότερο τώρα) ο τοξικός θα βρισκόταν στη θέση του ηττημένου. Που, το λιγότερο, θα πρέπει να πληρώσει για τις καταστροφές που προκάλεσε.

Υπάρχουν, ωστόσο, χειρότερα στον πάγκο. Εσωτερικά και εξωτερικά. Ένας απόλυτα ηττημένος τοξικός θα κινδυνεύει να ανατραπεί αργά ή γρήγορα απ’ τους αντιπάλους του ακόμα και μέσα στο παλάτι. Ακόμα και το «ειρηνικό» σχέδιό του για ιδωτικοποίηση ενός ποσοστού της aramco είναι αδύνατο θα δουλέψει στο ορατό μέλλον, και σίγουρα για όσο θα διαρκούν οι όποιες «διαπραγματεύσεις ειρήνης» – τις οποίες οι Houthis θα μπορούσαν να τραβήξουν όσο χρειάζεται. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνει ακόμα πιο δικτατορικός, ακόμα πιο μανιακός…

Ακόμα χειρότερα, ο τοξικός είναι βασικό στοιχείο του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ· αυτό τον έχει προστατέψει ως τώρα, μετά την δολοφονία του Khashoggi. Η Ουάσιγκτον μπορεί να είχε μικρότερο πρόβλημα, αλλά το απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ θα είχε πολύ μεγάλο αν ο τοξικός είτε ανατραπεί είτε, απλά, αναγκαστεί να «κάτσει στ’ αυγά του».

Για το Τελ Αβίβ ο τοξικός ήταν στρατηγικά αναγκαίος για να εμφανίζεται μια «σοβαρή» αραβική υποστήριξη στα σχέδιά του σε βάρος των παλαιστινίων και όχι μόνο. Η στρατηγική αναγκαιότητα δεν αφορούσε μόνο τα λεφτά του, αλλά και ένα «ρωμαλέο» καθεστώς που μπορεί να επιδεικνύει πυγμή· και να εκβιάζει την όποια «παλαιστινιακή αρχή». Ένας κλαμμένος και δαρμένος τοξικός, ή ένας αντίπαλος της «γραμμής» του που τον διαδέχεται, είναι από άχρηστες έως επικίνδυνες εκδοχές – για τον ισραηλινό ιμπεριαλισμό. Κυρίως επειδή το «ξύλο» στον τοξικό πέφτει από μια συγκεκριμμένη μεριά: από μια συμμαχία μεσανατολικών κρατών (ιράν, ιράκ, συρία, κατάρ, τουρκία) που, για τους δικούς τους λόγους (και πάντως όχι επειδή θέλουν να σώσουν τους παλαιστίνιους…) είναι ανταγωνιστικά στα αμερικανο-ισραηλινά σχέδια για την ευρύτερη περιοχή. Κι έχουν ήδη καλούς συμμάχους σ’ αυτήν την αντίθεση: ρωσία και κίνα.

Η γεωπολιτική υποτίμηση του σαουδαραβικού καθεστώτος είναι δεδομένη, και είναι άμεση συνέπεια των ηττών του παντού. Είναι, όμως, «κολλητική»: αποτελεί έναν ακόμα δείκτη της γεωπολιτικής υποτίμησης του ισραηλινού καθεστώτος.

(φωτογραφία κάτω: Το ψόφιο κουνάβι δηλώνει «δεν χρειαζόμαστε το μεσανατολικό πετρέλαιο και αέριο…». Μια τέτοια κουβέντα, αυτήν την στιγμή, ακούγεται σαν επικήδειος «για το μεσανατολικό πετρέλαιο και αέριο».

Θυμηθείτε όμως την χθεσινή αναφορά: το δυσάρεστο ερώτημα που απομένει να απαντηθεί είναι το ποιος θα κλάψει πρώτος ποιον…)

Η αξιοσημείωτη τροχιά μιας πετυχημένης βολής

Κυριακή 15 Σεπτέμβρη. Αν οι υεμενίτες Houthis, που πολεμούν εναντίον των εισβολέων μισθοφόρων των δύο τοξικών (του Ριάντ και του Ντουμπάι, κυρίως εναντίον του πρώτου αυτήν την εποχή…) είναι σε θέση να κτυπάνε με drones τα διυλιστήρια της aramco 1.100 χιλιόμετρα μακριά, στην άλλη άκρη της σαουδαραβικής επικράτειας, τότε ο τοξικός έχει μπλέξει πολύ άσχημα! Οι εγκαταστάσεις στην Abqaiq είναι οι μεγαλύτερες της Aramco. Στο Khurais γίνεται η εκμετάλλευση ενός απ’ τα μεγαλύτερα κοιτάσματα της επιχείρησης. Με την εξαίρεση των υπογείων του παλατιού του δεν πρέπει να νοιώθει ασφαλής πουθενά ο τοξικός. Ας πρόσεχε!!!

Οι Houthis (με την διακριτική και εύλογη βοήθεια τεχνικών των ιρανών «φρουρών της επανάστασης» και της λιβανέζικης Χεζμπ’ αλλάχ) έχουν δείξει εδώ και μήνες ότι έχουν ιδιαίτερα αναβαθμισμένες δυνατότητες επιθέσεων από αέρα. Είτε με πυραύλους είτε με drones.

Αλλά αυτή η τελευταία διπλή (και αρκετά “ζημιάρα”) επίθεση έχει ενδιαφέρον για επιπλέον λόγους. Πρώτον οι δύο εγκαταστάσεις που κτυπήθηκαν (Abqaiq και Khurais) είναι μέσα (ή πολύ κοντά) στην «σιιτική ζώνη» της σαουδικής αραβίας. Η σιιτική μειοψηφία έχει υποφέρει τα πάνδεινα απ’ την πετροχούντα του Ριάντ: από δολοφονίες και φυλακίσεις ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα μέχρι ισοπεδώσεις χωριών και κωμοπόλεων. Γενικά η πετροχούντα του Ριάντ τους αντιμετωπίζει σαν πράκτορες της Τεχεράνης, και ευχαρίστως θα τους είχε σκοτώσει όλους (γύρω στα 4 εκατομύρια) αν δεν φοβόταν την διεθνή κατακραυγή· ενδεχομένως και την επέμβαση της Τεχεράνης…

Όταν, λοιπόν, οι ίδιοι οι Huthis, στην ανακοίνωση ανάληψης της ευθύνης για τις επιθέσεις, μιλούν για την βοήθεια που τους δόθηκε από αξιότιμους και ελεύθερους ανθρώπους μέσα απ’ την σαουδική αραβία, μπορούμε να φανταστούμε ποιούς εννοούν. Θα μπορούσε, ακόμα ακόμα, τα drones να μην έκαναν αυτήν τεράστια απόσταση απ’ την βόρεια υεμένη, αλλά να σηκώθηκαν από κάπου δίπλα απ’ τα διυλιστήρια, απ’ αυτούς τους αξιότιμους και ελεύθερους ανθρώπους… (Μια κουβέντα λέμε…)

Το άλλο ενδιαφέρον είναι το γιατί οι Houthis προτιμούν να κτυπούν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της aramco και όχι τα παλάτια στο Ριάντ, που είναι κοντύτερα. Ενδεχομένως επειδή αυτά τα τελευταία έχουν αεράμυνα. Αλλά και για έναν επιπλέον λόγο. Η aramco, που είναι κρατική ιδιοκτησία (του παλατιού δηλαδή), διαβλέποντας ότι η εποχή του πετρελαίου πλησιάζει στο τέλος της, προσπαθεί να ιδιωτικοποιηθεί. Να βρει, δηλαδή, κάποιους να αγοράσουν μειοψηφικά πακέτα μετοχών, για να μπει ζεστό (και πολύ) χρήμα στα παλατιανά θησαυροφυλάκια. Όμως όταν τρώει πότε πυραύλους και πότε drones, πότε σε αγωγούς και πότε σε διυλιστήρια, όταν με δυο κουβέντες είναι στρατιωτικός στόχος, δεν είναι δα και ο καλύτερος «επενδυτικός στόχος» – έτσι δεν είναι;

Ενώ οι Houthis έχουν κάθε δίκιο να κτυπούν όπου κρίνουν (στην υεμένη οι μισθοφορικοί στρατοί των δύο τοξικών έχουν κάνει κανονική σφαγή αμάχων), η επιλογή στόχων σχετικών με το υγρό, μαύρο χρυσάφι του βασιλικού οίκου χαροποιεί και άλλους. Ας πούμε την Τεχεράνη. (Ακόμα και την Άγκυρα, για τους δικούς της λόγους….). Αν οι ζημιές που προκλήθηκαν ειδικά στο Abqaiq δεν επισκευαστούν αμεσότατα, θα λείψουν απ’ την παγκόσμια αγορά έως και 5 μύρια βαρέλια πετρελαίου καθημερινά: το μισό της συνολικής σαουδαραβικής παραγωγής και το 5% της παγκόσμιας κατανάλωσης.

Σε κάθε περίπτωση τέτοιες επιθέσεις θυμίζουν (στους ενδιαφερόμενους της περιοχής…) ότι ο πετρελαϊκός πόλεμος που αντιμετωπίζει το ιρανικό καθεστώς είναι δίκοπος.

(φωτογραφία κάτω: Με κόκκινο χρώμα οι περιοχές που ζουν οι σιίτες σαουδάραβες).

Το βράδυ χτες (ώρα usa) ο γνωστός special one Pompeo τιτίβισε ότι “δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι οι επιθέσεις έγιναν απ’ την υεμένη”… και κατηγόρησε την Τεχεράνη ότι “επιτέθηκε στην παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου”. Δεν θα τον πιστέψουν πολλοί· τον νοιάζει όμως;