Η αυτο-οργάνωση των μηχανών 1

Πέμπτη 29 Αυγούστου. Πείτε τα «σμήνη», «αγέλες» ή «ορδές». Οι διαθέσιμες λέξεις αφορούν συμπεριφορές ζωντανών οργανισμών· κι απ’ αυτή την άποψη, εκτός απ’ την τεχνολογική εξέλιξη συμβαίνει, παράλληλα, μια ακόμα απαλλοτρίωση λέξεων και εννοιών…

Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ρομποτικές μηχανές. Προς το παρόν, στις σχετικές δημόσιες επιδείξεις, πρωταγωνιστούν ιπτάμενα ρομπότ (drones). Μπορεί να είναι εκατό… Μπορεί να είναι και χίλια (αν η επίδειξη είναι κινεζική…) Και προορίζονται για στρατιωτική χρήση.

… Εξαιτίας της σύνθετης φύσης της μάχης, τα ΧΧΧΧ [όνομα συγκεκριμένου τύπου drone] δεν είναι προ-προγραμματισμένα, συγχρονισμένα άτομα. Είναι ένας συλλογικός οργανισμός, που μοιράζεται έναν κατανεμημένο εγκέφαλο για την λήψη αποφάσεων και την επαφή του ενός με το άλλο όπως συμβαίνει στα σμήνη στη φύση… Επειδή κάθε XXXX επικοινωνεί και συνεργάζεται με κάθε άλλο XXXX, το σμήνος δεν έχει ηγέτη και μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί στην είσοδο ή στην έξοδο drones απ’ την ομάδα….

Αυτά λέει ένας ειδικός από ένα αμερικάνικο καραβανίστικο project. Το στρατιωτικό πλεονέκτημα αυτής της «αυτο-οργάνωσης των μηχανών» είναι ότι περιλαμβάνοντας έναν ικανό αριθμό «ατόμων / μηχανών» δημιουργούνται επιθετικοί σχηματισμού «νέφους», που δεν χάνει τους στόχους του ακόμα κι αν χάσουν έναν αριθμό (μπορεί και μεγάλο) «ατόμων» – όπλων δηλαδή. Εν τέλει αυτές οι “αυτο-οργανωμένες” πολεμικές μηχανές χαρακτηρίζονται από “αυταπάρνηση”: και μία να μείνει, θα κτυπήσει…

Τέτοιου είδους έρευνες (προχωρημένες ως ένα σημείο αλλά με μεγάλη προοπτική) και εφαρμογές κάνουν όλα τα σοβαρά καπιταλιστικά κράτη· είναι μέρος της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Φυσικά υπάρχουν ήδη και τα αντίμετρα: για παράδειγμα ηλεκτρομαγνητικά κύματα υψηλής ενέργειας που «καίνε» όλα τα ηλεκτρονικά κυκλώματα στην ακτίνα τους, καταστρέφοντας και τις μηχανές και την “αυτο-οργάνωσή” τους….

Κατά συνέπεια τέτοιου είδους πολεμικές μηχανές προορίζονται κυρίως εναντίον στόχων που δεν έχουν στη διάθεσή τους τέτοια αναβαθμισμένα αντίμετρα…

Στη συνέχεια μια μικρή, χαριτωμένη και εορταστική επίδειξη 1000 «αυτο-οργανωμένων» drones – από κίνα μεριά, στα τέλη του 2017…

Η αυτο-οργάνωση των μηχανών 2

Πέμπτη 29 Αυγούστου. Απομένει – για εμάς… – το πολιτικό (ή «φιλοσοφικό») ζήτημα: η αλυσίδα των έμβιων χαρακτηριστικών που μηχανοποιούνται μεγαλώνει. Πρώτα η «μνήμη», μετά η «ευφυία», και τώρα αυτοοργάνωση… Μια συνθήκη που στο παρελθόν (δεν ξέρουμε για το παρόν…) είχε υψηλό ριζοσπαστικό βάρος, εφόσον η αυτο-οργάνωση των εργατών εμφανιζόταν σαν το αντίπαλο δέος όχι μόνο του κράτους και των αφεντικών, αλλά και των ιεραρχικών μορφών οργάνωσης (την μορφή κόμμα).

Η μηχανοποίηση της μνήμης έγινε εύκολα καθολικά αποδεκτή. Η μηχανοποίηση της ευφυίας επίσης. Δεν υπάρχει λόγος να μην συμβεί το ίδιο με την αυτοοργάνωση των μηχανών, με το internet of things σαν μία (όχι μιλιταριστική) εκδοχή της. Και επειδή αυτές οι μηχανοποιήσεις είναι άμεσα πρακτικές, η απελευθέρωση των έμβιων χαρακτηριστικών απ’ τις μηχανικές απομιμήσεις (ή και «βελτιώσεις») τους δεν μπορεί παρά να γίνει ένα επίσης πρακτικό ζήτημα.

Με ποια έννοια, όμως, «πρακτικό»; Οποιαδήποτε νεο-λουδίτικη, πριμιτιβιστική φαντασίωση είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Μόνο μια εξαιρετικά υψηλού επιπέδου ανθρώπινη συνείδηση (άρα μνήμη, ευφυία, αυτοόργανωση…) μπορεί να «αυτο-απελευθερωθεί» (αν μας επιτρέπεται η λέξη) απ’ το οικοσύστημα της γενικευμένης καπιταλιστικής μηχανοποίησης που φέρνουν η 4η και η κοντινή 5η βιομηχανική επανάσταση. Δεν πρόκειται για την «καταστροφή των μηχανών» αλλά για το ξεπέρασμά τους – χωρίς την «βοήθειά» τους.

Δεν έχουμε διαθέσιμες τις οδηγίες για κάτι τέτοιο!… Μπορούμε, ωστόσο, να καταλάβουμε το γενικό του περίγραμμα· τις βασικές προδιαγραφές του ανώτερης τάξης ζωντανού «αντι-μηχανοποιήσιμου»…

Defence of the Ancients 2…

Τετάρτη 21 Αυγούστου. Για κάποιον άσχετο (όπως η ασταμάτητη μηχανή) με το gaming, το Dota2 είναι μια ακόμα έκφραση αγορίστικης ματαιοδοξίας. Αλλά ο κοινωνικός ρόλος των τελετουργικών μαχών πάει πολύ πίσω στην ιστορία του είδους μας. Έτσι ώστε το μόνο καινούργιο (σε εισαγωγικά) είναι τα ψηφιακά μέσα αυτών των τελετουργιών· και οι ικανότητες που πρέπει να αναπτύσσουν οι «πολεμιστές».

Είναι προφανές (για κάποιον άσχετο σαν την ασταμάτητη μηχανή…) ότι τα προσόντα τους είναι πολύ πιο επίκαιρα τόσο από πολιτιστική όσο και από τεχνική άποψη, για τα δεδομένα του σύγχρονου καπιταλισμού… Σε σχέση, ας πούμε, με τα προσόντα κάποιου που κάνει τα 100 μέτρα σε 9 δευτερόλεπτα, σουτάρει στο πλεκτό από 40 μέτρα ή κολυμπάει «σαν δελφίνι». Πού χρειάζεται το γρήγορο τρέξιμο ή το πέταγμα του ακόντιου στη φάση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης; Ποιο είναι το αλληγορικό νόημα του badminton, της κωπηλασίας ή του μπάσκετ σε σχέση με την πραγματική πραγματικότητα της σύγχρονης καθημερινής ζωής;

Ό,τι κι αν είναι οι gamers ανήκουν στην εποχή τους. Άλλα δημοφιλή σπορ ανήκουν σε παλιότερους αιώνες… Είναι υπόλοιπα…

Το ότι κατά συνέπεια το gaming έχει εξελιχθεί σε δημοφιλές show μπορεί να ξενίζει τους οπαδούς της σπορ παράδοσης αλλά είναι λογικό. Το ότι γίνονται διεθνείς αγώνες μεταξύ επαγγελματιών το ίδιο. Το ότι γίνονται παραδοσιακά φαντασμαγορικές «τελετές έναρξης» αυτών των αγώνων θα μπορούσε όμως να θεωρηθεί αντιφατικό. Για παράδειγμα, στους «τελικούς» του Dota2 #T19 (που γίνονται αυτές τις ημέρες στη Σαγκάη) η συσχέτιση του παλιού «αναλογικού» κόσμου, του κόσμου στον οποίο τα μαστόρικα σώματα ήταν τέτοια απ’ τα δάκτυλα των ποδιών ως τις ρίζες των μαλλιών τους, με τον καινούργιο «ψηφιακό» κόσμο, τον κόσμο όπου οι οι πιο γενναίοι πολεμιστές κάθονται πολεμώντας μέσω μιας εκρηκτικής σε ταχύτητα σχέσης ανάμεσα σε μάτια, δάκτυλα και μυαλό (μόνο…), αυτή η συσχέτιση είναι είτε ένα τολμηρό «αντίο» στο παλιό είτε μια μελαγχολική κατάφαση στο καινούργιο.

Κι αυτό αφού το παλιό (ο χορός, τα πανάρχαια κινεζικά gu gu τύμπανα) μπορεί άνετα να είναι ολογράμματα, ένα καπρίτσιο της τεχνικής, ψηφιακής, εικονικής «πραγματικότητας» μέσα στο ψηφιακό σύμπαν. Ο χορός και τα τύμπανα κάτι έλεγαν στο καιρό τους. Κάτι διηγούνταν με τον δικό τους τρόπο… Δεν ήταν η διακόσμηση της άρνησής τους! Απ’ την στιγμή που γίνονται αυτό, είναι ήδη μ’ έναν τρόπο «ancients» – για τους οποίους δεν υπάρχει καμμία άμυνα εκτός απ’ την ψηφιοποίησή τους…

Έτσι ώστε δεν μπορείς να είσαι σίγουρος τελικά αν υπάρχει κάπου ένας gamer που θα «εξαφανίσει» τα πάντα, τυμπανιστές και χορευτές, προσγειώνοντας ένα τέρας στη σκηνή…

Δείτε την φετεινή «τελετή έναρξης» της διεθνούς αναμέτρησης για την «άμυνα των αρχαίων 2» (απ’ το 5 λεπτό και μετά):

https://www.youtube.com/watch?v=YDfK28JHcn0

Δείτε και στιγμές απ’ αυτήν την αναμέτρηση (έχει «μετάδοση», έχει και στοιχήματα, για να μη χαλιούνται οι τζογαδόροι):

Θα πείτε «καλύτερη είναι η μπάλα»; Θυμηθείτε: και ο πετροπόλεμος μια χαρά παιχνίδι ομαδικής αναμέτρησης ήταν στον καιρό του…

Τεχνολογικός ανταγωνισμός 1

Σάββατο 17 Αυγούστου. Αν έχει (για εμάς) ενδιαφέρον η αντίδραση της κινεζικής huawei στον αμερικανικό «εμπορικό πόλεμο» δεν είναι επειδή πρόκειται να γίνουμε πελάτες της. Δεν ασχολούμαστε με την “έρευνα αγοράς” και την σύγκριση εμπορευμάτων… Εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι ότι αυτό το είδος ανορθόδοξου πολέμου αγγίζει την καρδιά εκείνου που λέγεται «καπιταλιστική ανάπτυξη» εννοημένου αφενός σαν τεχνικό υπόστρωμα και αφετέρου σαν κοινωνικές σχέσεις. Μ’ άλλα λόγια μας ενδιαφέρει η απάντηση στο ερώτημα: μπορεί να ανακοπεί η τεχνολογική εξέλιξη στον καπιταλιστικό κόσμο με …. «εμπορικά» μέσα; Η αναμενόμενη απάντηση είναι βέβαια «όχι». Άλλο, όμως, η θεωρητική εκτίμηση και άλλο η πρακτική πραγματικότητα.

Όπως είναι γνωστό το ψοφιοκουναβιστάν έπεισε (ή ανάγκασε) τις τεχνολογικές ναυαρχίδες του να περιορίσουν (ή και να σταματήσουν εντελώς) τις σχέσεις τους με το κινεζικό τεχνολογικό κεφάλαιο. Σε μια κίνηση, που μπορεί να αποδειχθεί «κίνηση απελπισίας», η google ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει να πουλάει στην huawei τις αναβαθμίσεις του λειτουργικού της (που η κινέζικη εταιρεία χρησιμοποιεί στα κινητά της) καθώς και τις αναβαθμίσεις διάφορων εφαρμογών (που ελέγχει η google) και είναι σε εκτενέστατη παγκόσμια χρήση. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το ψοφιοκουναβιστάν ελπίζει να «τυφλώσει» την huawei (και άλλους κινέζους κατασκευαστές…) για ένα ικανό διάστημα ώστε να χάσει το προβάδισμα που ήδη έχει στην 5G φάση των επικοινωνιών.

Η τεχνική απάντηση της huawei δόθηκε μάλλον γρήγορα. Σε ένα μεγάλο παγκόσμιο συνέδριο σχεδιαστών software (αναφέρεται ότι συμμετείχαν 6000 τέτοιοι) απ’ τις 9 ως τις 11 Αυγούστου φέτος, στο Dongguan, παρουσίασε το δικό της open source λειτουργικό, που το ονόμασε “harmony”. Οι φήμες (και οι μη φήμες) υποστηρίζουν ότι την ανάπτυξή του η huawei την δούλευε μυστικά εδώ και χρόνια· το «κινέζοι προγραμματιστές δουλεύουν μυστικά επί χρόνια την δημιουργία ενός λειτουργικού» δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί καθόλου.

Δεν είναι η ασταμάτητη μηχανή (ούτε τώρα ούτε ποτέ) αρμόδια να εκτιμήσει την ποιότητα του “harmony” και το πόσο ανταγωνιστικό θα είναι απέναντι στα υπάρχοντα. Πρέπει ωστόσο να σημειώσουμε ότι το “harmony” παρουσιάστηκε σαν ένα λειτουργικό σχεδιασμένο για να δουλεύει σε 5G συνθήκες (παρότι είναι o.k. και σε 4G), δηλαδή για λογαριασμό του internet of things. Προφανώς δεν θα μπορούσε να έχει φτιαχτεί κάτι άλλο: κατά τον ceo Yu Chengdong το “harmony” είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να προσαρμόζεται άμεσα σε πολλές διαφορετικές συσκευές, από κινητά και “smart” τηλεοράσεις μέχρι φορετά, οικιακές συσκευές, αυτοκίνητα, κλπ.

(φωτογραφία: Η παρουσίαση αντιγράφει όλη την σκηνοθεσία που εγκαινίασε ο Steve Jobs, με δύο τουλάχιστον διαφορές. Πρώτον, τώρα “σταρ” δεν είναι και το αφεντικό της επιχείρησης – δεν χρειάζεται. Είναι μόνο η ίδια. Και δεύτερον … είναι made in china!)

Τεχνολογικός ανταγωνισμός 2

Σάββατο 17 Αυγούστου. Οι λέξεις που (κατά τους κινέζους ceo) περιγράφουν αυτήν την αντεπίθεση είναι η huawei φτιάχνει το τεχνολογικό οικοσύστημα της 5G εποχής. Η επίδειξη του “harmony” δεν είναι «μια κι έξω» κίνηση της huawei. Είναι η αφετηρία μιας διαδρομής δύο έως τριών χρόνων (τόσο την υπολογίζουν δημόσια πο ceo), όπου θα πρέπει να φτιαχτούν (και να μπουν σε εκτεταμένη παγκόσμια χρήση) οι κατάλληλες 5G εφαρμογές.

Η κινεζική εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα ρίξει 1 δισεκατομύριο δολάρια για να χρηματοδοτήσει σχεδιαστές software παγκόσμια, με το 80% να κατευθύνεται εκτός κίνας. Το ένστικτό μας όμως λέει ότι οι διάδοχοι του «you tube», του «google maps», των “social media” και άλλων ευρείας χρήσης εφαρμογών που δουλεύουν στα υπάρχοντα λειτουργικά έχουν κατασκευαστεί ήδη, σαν στοιχεία της κινεζικής 5G πληροφοριακής εποχής. Και ότι οι κινέζοι σχεδιαστές software, εμπνεόμενοι όχι μόνο απ’ τα λεφτά αλλά και από «πατριωτισμό», θα είναι ασταμάτητοι στην «παραγωγή apps». Πρακτικά η huawei πρόκειται να ανακοινώσει σε ένα ή δύο μήνες την δημιουργία ενός open-source software οργανισμού, για να συντονίσει όλη αυτή την (αναμενόμενη) θύελλα.

Ο Ren Zhengfei, ο 75χρονος ιδρυτής και ιδιοκτήτης της huawei, μιλώντας στις 31 Ιούλη έκανε μια δήλωση που είναι εξαιρετικά απίθανο να την άκουγε κανείς από αφεντικό τέτοιου μεγέθους δυτικής επιχειρήσης:

… Ο καταναλωτικός βραχίονας της εταιρείας τρύπησε σε δύο σημεία. [Εννοεί απ’ τις αμερικανικές «τιμωρίες»]. Παρότι τα πυρά δεν κτύπησαν την καρδιά του, κτύπησαν το ντεπόζιτό του. Τώρα είναι πίσω στη βάση του και γίνεται η επείγουσα δουλειά του να κλείσουν οι τρύπες…

Δεν είναι ασυνήθιστη μόνο η παραδοχή ότι η αμερικανική επίθεση έχει προκαλέσει πράγματι ζημιά στην huawei. Αλλά και ο σαφής και γεμάτος αυτοπεποίθηση, cool, πολεμικός τόνος της παραδοχής…

Δεν είναι η αισιοδοξία το συναίσθημά μας για την 4η βιομηχανική επανάσταση, ούτε για την 5η που θα ακολουθήσει γρηγορότερα απ’ ότι νομίζετε. Το ερώτημα ποιος θα πρωτοστατεί σ’ αυτές, είναι σίγουρα πέρα απ’ τους συναισθηματισμούς…

(φωτογραφία: Μια μέρα μετά την παρουσίαση του “harmony” η huawei παρουσίασε την “smart tv” της, την «honor vision». Προορίζεται να είναι το desk κέντρο των οικιακών internet of things, των “έξυπνων συσκευών” καθημερινής χρήσης, για να συντονίζει την “ευφυία” τους: πλυντήρια, ψυγεία, κουζίνες, θερμοσίφωνες, φώτα, ρολλά, οικιακά ρομπότ, πληροφορικές οικιακές βοηθοί, smartphones – καταλαβαίνετε… ).

Ο μεγάλος εχθρός…

Δευτέρα 29 Ιούλη. Με κάτι λιγότερο από 900 δολάρια, απ’ τα μέσα Αυγούστου και μετά, οι ενδιαφερόμενοι ανά τον πλανήτη θα μπορούν να αποκτήσουν το πρώτο (παγκόσμια) κινητό 5G. Της «τρομοκράτισσας» Huawei (“Mate 20X”) με εφταπύρηνο επεξεργαστή. Και, σύντομα, με το λειτουργικό της εταιρείας (“Hongmeng OS”) – το οποίο διαφημίζεται ήδη σαν ιδανικό για επικοινωνία με διάφορες συσκευές (ανεξάρτητα απ’ τον κατασκευαστή) στην όλο και πιο κοντινή προοπτική του οικιακού internet of things.

Επίσης, ο κινέζικος καπιταλισμός συνεχίζει και θα συνεχίσει να εισάγει ιρανικό πετρέλαιο, κατά βούληση – κι ας το απαγορεύει η Ουάσιγκτον….

(φωτογραφία: Μια φορά κι έναν καιρό τέτοιες ήταν οι φωτογραφίες απ’ τις ανακοινώσεις της apple. Τώρα;)

Χρήσιμα γκάτζετ

Παρασκευή 26 Ιούλη. Είναι drone φλογοβόλο. Νόμιμο, νομιμότατο. Κοστίζει μόλις 1500 δολάρια. Και δείχνει να την κάνει την δουλειά του.

Βοηθείστε όμως: τι δουλειά κάνει ακριβώς; Εξοντώνει σφηκοφωλιές σε στυλ βιετνάμ;

“Trumputin”

Τετάρτη 17 Ιούλη. Αν αναπαράγουμε το πιο κάτω video δεν είναι για το θέμα του αλλά για την τεχνολογική του αρτιότητα: η δυνατότητα να «διασκευάσει» κανείς ένα πρόσωπο σε video αλλάζοντας τα χαρακτηριστικά του επιδεικνύεται εδώ πανηγυρικά. (Εδώ έγινε διασταύρωση της φάτσα του ψόφιου κουναβιού με την φάτσα του Putin…)

Το τι ρόλο θα παίξουν αυτές οι τεχνικές στην πλαστογράφηση της πραγματικότητας, το αφήνουμε στην αντίληψή σας για τον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο…

Αυτά που ξέρατε να τα ξεχάσετε!

Δευτέρα 15 Ιούλη. Ο τύπος λέγεται Frank Zapata (απλή συνωνυμία με τον μεξικάνο επαναστάτη) και είναι ο εφευρέτης του «flyboard» – ή όπως αλλιώς ονομαστεί. Είναι ό,τι κοντινότερο στο «μαγικό χαλί του Αλαντίν» θα μπορούσε να προσφέρει αυτή τη στιγμή η τεχνολογία, αλλά δεν είναι καθόλου χαριτωμένο. Ο Zapata χρηματοδοτήθηκε γενναία απ’ τον γαλλικό στρατό (με πάνω από 1 μύριο ευρώ) για να εξελίξει την εφεύρεσή του· και χτες, «ημέρα της πτώσης της Βαστίλης» (εθνική επέτειος για τους γάλλους, με παρελάσεις και λοιπά) έκανε μια θεαματική πτήση πάνω απ’ τον Macron οπλισμένος… Με την άδειά του φυσικά! Ίσως για να θυμίσει ότι μελλοντικά όχι μόνο ο στρατός αλλά και η αστυνομία θα «σκάει (κυριολεκτικά) από εκεί που δεν το περιμένεις».

Στο παρακάτω video προτιμήσαμε την πιο σπορ εκδοχή του πράγματος· άοπλη και φυσιολατρική. Εν μέρει επειδή αυτή η εφεύρεση μπορεί να καιροφυλακτεί στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον για να κάνει τους κούριερ κυριολεκτικά «ελικόπτερα». Και εν μέρει επειδή …τέρμα οι δικαιολογίες για την καθυστέρηση στη δουλειά επειδή «είχε κίνηση»!!!!

Εντάξει; Συνεννοηθήκαμε;

Επιστήμη – και καπιταλισμός

Σάββατο 13 Ιούλη. Θα αναγνωριστεί, άραγε, απ’ την “επιστημονική κοινότητα” ότι η συγκεκριμένη έρευνα έχει βάση; Η εκτίμησή μας είναι ότι “όχι, τουλάχιστον προς το παρόν” – ίσως χρειαστούν πολύ περισσότερες… Και, κυρίως, να περάσει κάμποσος καιρός ώστε να προχωρήσει η αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου του καπιταλιστικού κόσμου.

Γιατί, κατά την άποψη της ασταμάτητης μηχανής, αυτό ήταν και παραμένει το πρωτεύον. Το “φαινόμενο του θερμοκηπίου” με υπεύθυνο το διοξείδιο του άνθρακα άρα την καύση υδρογονανθράκων (κυρίως πετρελαίου) άρχισε να γίνεται πολιτικό θέμα και να αποκτά επιστημονική υποστήριξη μόλις το καλοκαίρι του 1988, στις ηπα. Όμως 15 χρόνια μετά την “πετρελαϊκή κρίση” του 1973 οι σκέψεις (όχι υποχρεωτικά δημόσιες) για “απεξάρτηση απ’ το πετρέλαιο” θα μπορούσαν να έχουν πολύ πιο ταπεινές και στέρεες αιτίες απ’ την ατμόσφαιρα… Εάν κάποιοι πρωτοπόροι (μεταξύ των αφεντικών και των ειδικών τους), ενδεχομένως και με “οικολογικές ανησυχίες”, θεωρούσαν ότι προοπτικά η τεχνολογία του κινητήρα εσωτερικής καύσης θα πρέπει να ξεπεραστεί, είτε υπέρ της πυρηνικής ενέργειας είτε υπέρ των λεγόμενων “ανανεώσιμων πηγών” (παραγωγής ηλεκτρισμού)· κι αν μέσα σ’ αυτό το ξεπέρασμα περιλαμβανόταν και η γεωπολιτική “απεξάρτηση” από μια σειρά πετρελαιοπαραγωγών κρατών του πλανήτη, τότε το 1988 και το “φαινόμενο του θερμοκηπίου” έπεσαν στην κατάλληλη στιγμή.

Δεν μπορούμε, δεν ξέρουμε, ούτε πρέπει να εμπλακούμε σε “υπεράσπιση” ή “καταγγελία” της μίας ή της άλλης άποψης για την “υπερθέρμανση του πλανήτη”! Μπορούμε και πρέπει να τονίσουμε ωστόσο ότι όπως η εργασία έτσι και η ενέργεια είναι κομβικής σημασίας ζητήματα για την εξέλιξη του καπιταλισμού. Είναι ζητήματα πολιτικά όχι σε τελευταία αλλά μάλλον σε πρώτη ανάλυση!

Κι έτσι για παράδειγμα, όταν το ψόφιο κουνάβι υπερασπίζεται το πετρέλαιο και καταγγέλει τους υποστηρικτές του “φαινόμενου του θερμοκηπίου”, δεν το κάνει επειδή είναι λάτρης του ενεργειακού μοντέλου της 2ης βιομηχανικής επανάστασης! Αλλά επειδή η αμερικανική βιομηχανία έχει μείνει σχετικά πίσω στις εναλλακτικές ενεργειακές τεχνολογίες· και επειδή για τα επόμενα 10 ή 15 χρόνια το αμερικανικό σύμπλεγμα κεφάλαιου / κράτους (θεωρεί ότι) μπορεί να συντηρήσει την όποια παγκόσμια ηγεμονία του (σε βάρος των ανταγωνιστών του) ελέγχοντας τις ροές υδρογονανθράκων…