Κορεατική χερσόνησος

Δευτέρα 2 Σεπτέμβρη. Αύριο ο ειδικός εκπρόσωπος του νοτιοκορεατικού υπ.εξ. για την κορεατική χερσόνησο Lee do-hoon θα πεταχτεί ως το Βλαδιβοστόκ για να συναντήσει τον ρώσο υφυπουργό για θέματα ασίας – ειρηνικού Igor Morgulov. O Morgulov είχε πεταχτεί ως την Πγιονγκγιάνγκ στις 14 Αυγούστου, οπότε επί τη ευκαιρία θα διηγηθεί στον Lee πως τα πέρασε….

Ταυτόχρονα ο κινέζος υπ.εξ. Wang Yi θα πεταχτεί από σήμερα ως τις 4 Σεπτέμβρη στην Πγιονγκγιάνγκ, για επαφές με τον βορειοκορεάτη υπ.εξ. Ri Yong-ho. Για να περάσει κι αυτός καλά όπως ο Morgulov.

Δεν είναι δα κακό να κουβεντιάζουν μεταξύ τους (οι αξιωματούχοι του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ). Το ότι προτιμούν να το κάνουν δυο δυο αντί να μαζευτούν παρέα όλοι μαζί δείχνει την διακριτικότητά τους. Υπάρχουν και τα «κακά μάτια», που μπορεί να…

Α, για παράδειγμα. Ο ψοφιοκουναβικός Bolton που πέρασε απ’ την Σεούλ στα τέλη Ιούλη, άφησε τον «λογαριασμό» του ετήσιου κόστους των βάσεων· του αμερικανικού στρατού δηλαδή. Μόνο 5 δις δολάρια τον χρόνο… Έκανε και μια γκριμάτσα στον Moon κλείνοντας το δεξί μάτι, του είδους …Ξηλωθείτε… Κι έφυγε.

Για την περσινή «προστασία» της η Σεούλ την έβγαλε πληρώνοντας μόνο 914 μύρια δολάρια. Αλλά η Ουάσιγκτον ακριβαίνει πια όχι χρόνο με τον χρόνο αλλά μήνα με τον μήνα. Τώρα θέλει πολύ περισσότερα…

Η συμφωνία για την αμερικανική στρατοπέδευση στη νότια κορέα είναι παλιά. Και προβλέπει ότι η μεν Σεούλ βάζει την γη και τις υποδομές, η δε Ουάσιγκτον καλύπτει όλα τα έξοδα παραμονής (συν «οδοιπορικά», συν “αναλώσιμα”) για τον στρατό της. Τότε ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός ήταν large. Τώρα έχει γίνει μίζερος και εντελώς νταβατζίδικος.

Ο κυβέρνηση Moon θα αρχίσει απ’ τον Σεπτέμβρη το παζάρι, αλλά είναι δύσκολο να αποφασίσει τώρα ότι «δεν πληρώνω σέντσι– πηγαίνετε στο καλό». Έτσι όπως πάνε όμως οι αμερικανικές απαιτήσεις, σε λίγο θα κάνει επίσκεψη στη Σεούλ ο κάθε Bolton και ο κάθε Pompeo, και θα έχει μαζί του μαύρη σακούλα σκουπιδιών για να παίρνει την «είσπραξη» για την τιμή που κάνει. (Ας έχουν κι εδώ στο ελλαδιστάν το νου τους κι ένα κουτί πάμπερς γεμάτο με ζεστό χρήμα, αν τους κάνει την τιμή ο Bolton τον Οκτώβρη…)

Ενώ η παρέα του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ είναι φιλαράκια…

(Το τεύχος Σεπτέμβρη του γιαπωνέζικου δεξιού περιοδικού Bungei, που απηχεί το πνεύμα της κυβέρνησης Abe όπως κάθε δημαγωγικό καθεστωτικό μέσο που σέβεται το αφεντικό του, κυκλοφόρησε με άρθο «Η μέρα που η κυβέρνηση Moon έγινε εχθρικό κράτος». Σύμφωνα με τον αρθρογράφο η αριστερή νοτιοκορεατική κυβέρνηση σκοπεύει να συμμαχήσει με την βόρεια κορέα και την κίνα κατά της ιαπωνίας. Συμβουλεύει δε να αρχίσουν οι προετοιμασίες για διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με τη Σεούλ, και την δημιουργία ενός «θαλάσσιου μπλοκ» με την ταϊβάν και τις ηπα για να αντιμετωπιστεί το «χερσαίο μπλοκ» της βόρειας και της νότιας κορέας, της κίνας και της ρωσίας…

Δεν θα κατηγορήσουμε τον ιαπωνικό μιλιταρισμό / ιμπεριαλισμό και τους εκπροσώπους του που δείχνουν το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ. Θα τους περιγελάσουμε όμως για την αφέλειά τους να θεωρούν ότι η Μόσχα και το Πεκίνο φοβούνται μην βραχούν στον Ειρηνικό, οπότε είναι ένα «χερσαίο μπλοκ» που θα αποκλειστεί εύκολα και απλά δια θαλάσσης…

Αλλά έτσι είναι οι δημαγωγοί: όλα όσα τους συμφέρουν τα θεωρούν παιχνιδάκι…)

Κορεατική χερσόνησος

Σάββατο 31 Αυγούστου. Μετά την ακύρωση της διμερούς (με το Τόκιο) gsomia απ’ την Σεούλ, οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με την κυβέρνηση Moon δεν είναι στα καλύτερά τους. Ανοικτά. Εκτός απ’ τις επαναλαμβανόμενες αμερικανικές δηλώσεις περί «μεγάλης απογοήτευσης» (για την επιλογή της Σεούλ), η Ουάσιγκτον έκανε πριν 4 ημέρες (στις 27 Αυγούστου) κάτι ακόμα: σχολίασε αρνητικά τις διήμερες ασκήσεις που έκανε ο νοτιοκορεατικός στρατός στις νησίδες Dokdo (που διεκδικεί το Τόκιο). Η (ψοφιοκουναβική) «παρατήρηση» ότι με δεδομένες τις πρόσφατες διαφωνίες [με το Τόκιο] η χρονική στιγμή, το μήνυμα και η αυξημένη κλίμακα των ασκήσεων δεν βοηθούν στην επίλυση των τρεχουσών διαφωνιών συμπληρωνόταν μ’ αυτό: οι ηπα δεν παίρνουν θέση σε σχέση με την κυριότητα των νησιών… αυτό πρέπει να λυθεί ειρηνικά μεταξύ των δύο κρατών.

Με απλά λόγια η Ουάσιγκτον αμφισβήτησε την (νοτιο)κορεατική κυριότητα στις νησίδες Dokdo! Όπως ακριβώς κάνει το Τόκιο… Θα το έλεγε κανείς έως και χοντράδα… Μετά απ’ αυτά κλήθηκε απ’ το νοτιοκορεατικό υπ.εξ. για «τράβηγμα αυτιών» ο αμερικάνος πρεσβευτής στη Σεούλ· το κερασάκι στην τωρινή τούρτα.

Πιο καθαρά θα φανεί η κατάσταση των σχέσεων όταν αρχίσουν, μέσα στο φθινόπωρο, οι διαπραγματεύσεις για την ανανέωση της «αμυντικής συμφωνίας» Ουάσιγκτον – Σεούλ.

Κάτι μας λέει ότι ο Moon έχει ξεσπαθώσει, κι ότι δεν θα είναι εύκολος και βολικός.

(Να θυμίσουμε επί τη ευκαιρία πως όταν κινεζικά και ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά πέταξαν πάνω απ’ τις Dokdo και η νοτιοκορεατική αεροπορία τους έριξε κάτι σφαίρες, η Μόσχα με την Σεούλ κουβέντιασε το θέμα. Δεν είπε “δεν ξέρουμε τίνος είναι η κυριότητα”…

Αυτή η υπενθύμιση χρειάζεται επειδή η ασταμάτητη μηχανή είχε υποστηρίξει τότε – στις 26 Ιούλη – ότι η ρωσο-κινεζική “απρέπεια” ήταν, στην πράξη, κίνηση υποστηρίξης της Σεούλ. Να που τώρα η αιρετική θέση της ενισχύεται…)

Χαιρετίσματα απ’ την Σεούλ

Κυριακή 25 Αυγούστου. Η απόφαση της Σεούλ να σταματήσει την στρατοκατασκοπευτική συνεργασία της με το Τόκιο έσκασε σα πυρηνικό στην Ουάσιγκτον· αν κρίνουμε απ’ τις αντιδράσεις. Οι «επίσημες» τέτοιες ήταν διατυπώσεις του είδους «απογοήτευση» και «η κυβέρνηση Moon έχει παρεξηγήσει τις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στη βορειοανατολική ασία». Αυτά επίσημα και επώνυμα, απ’ τον special one Pompeo. Γιατί «ανώνυμοι αξιωματούχοι» στόλισαν δεόντως τον Moon: ηλίθιος, βλάκας και άλλα παρόμοια. Μαζί μ’ αυτές τις δύο ελεεινολογίες: α) Θα τον φάει αυτό το «η κορέα πρώτα» (!!!!!), και β) Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα πουν ότι αυτή είναι η αρχή του τέλους της αμερικανο-κεντρικής στρατηγικής ασφαλείας στη βορειοανατολική ασία. Αν συμβαίνει το δεύτερο, τότε ο Moon δεν είναι καθόλου ηλίθιος!!! Όσο για το πρώτο; Ας πατεντάρει η Ουάσιγκτον το “first” και όλες του τις χρήσεις – να κονομήσει…

Οι υποστηρικτές της απόφασης (και του Moon) έχουν μια ενδιαφέρουσα άποψη. Πέρα απ’ την κόντρα με το Τόκιο με αφορμή τα γιαπωνέζικα εγκλήματα στον β παγκόσμιο πόλεμο, η Σεούλ απαντάει μ’ αυτόν τον τρόπο (λένε) και στην αλλαγή προτεραιοτήτων και «αρχιτεκτονικής» της αμερικανικής «πολιτικής ασφαλείας». Καθώς το ψοφιοκουναβιστάν ψάχνει με όλο και μεγαλύτερη αγωνία συμμάχους στην ανάσχεση του Πεκίνου, έχει αποφασίσει ότι το Τόκιο είναι ο «εκλεκτός» στην περιοχή και όχι μόνο. Μία απ’ τις αποδείξεις (λένε) είναι η αδιάφορη έως προβοκατόρικη στάση που ακολουθεί η Ουάσιγκτον στις προσπάθειες της Σεούλ για ειρήνη και οικονομική συνεργασία με την Πγιονγκγιάνγκ.

Πιθανότατα τα πιο πάνω να είναι έτσι. Αλλά εξίσου γνωστό είναι ότι υπό τον Moon η Σεούλ (σωστά κατά την ταπεινή γνώμη της ασταμάτησης μηχανής) μπήκε στο μπλοκ του Βλαδιβοστόκ. Το οποίο προσκάλεσε μεν και το Τόκιο, ελπίζοντας ωστόσο ότι θα αρνηθεί – όπως και έκανε.

Μ’ αυτήν την έννοια ο γιαπωνέζικος και ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός, με έμφαση στο στρατό και στον μιλιταρισμό, «ταιριάζουν» – ακόμα κι αν είναι αμφίβολο το κατά πόσον θα μπορούσαν να είναι σύμμαχοι για πολύ καιρό. Απ’ την μεριά της η Σεούλ (και η Πγιονγκγιάνγκ) θα πρέπει να έχουν ξεκαθαρίσει εντελώς ότι δεν θα βρουν έστω και ελάχιστη υποστηρίξη είτε απ’ την Ουάσιγκτον είτε απ’ το Τόκιο για κάτι (: ένα είδος «ενιαίου οικονομικού χώρου» ας πούμε) που τους είναι απόλυτα εχθρικό.

(φωτογραφία: Ο Moon και το συμβούλιό του αποφασίζει το τέλος της gsomia προχτές).

Κυκλική ή δομική αυτή η “κρίση”;

Κυριακή 25 Αυγούστου. Θεωρητικά το Τόκιο θα μπορούσε να «πιεστεί» απ’ την Ουάσιγκτον να κάνει πίσω στο θέμα των περιορισμών στις εξαγωγές προς την Σεούλ· και τα πράγματα να επανέλθουν κάπως στην προηγούμενη κατάσταση (που, πάντως, δεν ήταν και τόσο «αγαπημένη» μεταξύ Σεούλ και Τόκιο).

Υπάρχουν όμως κι άλλα «παράπλευρα» ζητήματα, σοβαρά, που δείχνουν ότι η απόφαση του Moon έχει πιο βαθιές αιτίες, και σίγουρα δεν είναι μια απόφαση στο πόδι, εν θερμώ.

Το ένα είναι η στάση του ψοφιοκουναβιστάν στην προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων βορρά – νότου στην κορεατική χερσόνησο. Το γεγονός ότι αρνείται να άρει ακόμα και κάποιες απ’ τις (μονομερείς) κυρώσεις που έχει επιβάλλει στην Πγιονγκγιάνγκ και ότι, στην ουσία, ξεμπερδεύει με το θέμα λέγοντας πόσο ‘ντάξει παιδί είναι ο Kim (αντιγράφοντας την περσινή «επίθεση φιλίας» και παγώνοντάς την σε κοσμητικά επίθετα…) καταστρέφει μια νοτιοκορεατική (και όχι μόνο) στρατηγική πολλών επιπέδων.

Το άλλο είναι οι αμερικανικές βάσεις στη νότια κορέα. Περίπου 29.000 αμερικάνοι πεζοναύτες στρατοπεδεύουν εκεί, για να την προστατεύουν απ’ την … βόρεια κορέα, ενώ και ο νοτιοκορεατικός στρατός τελεί υπό αμερικανική ανώτατη διοίκηση. Το δεύτερο είναι προσβλητικό πια… Το πρώτο θα μπορούσε να το ανεχτεί τόσο ο Moon όσο και ο Kim (το έχει δηλώσει ο δεύτερος). Όμως, στις διαπραγματεύσεις που θα αρχίσουν τον Σεπτέμβρη για την ανανέωση της συμφωνίας για τις βάσεις στη νότια κορέα, το ψοφιοκουναβιστάν θα ζητήσει απ’ τον Μοοn να πληρώνει ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσό για την συντήρηση αυτού του (ημικατοχικού εν τέλει) στρατού. Αυτό είναι συνέπεια της νταβατζίδικης λογικής που έχει υιοθετήσει εδώ και χρόνια η Ουάσιγκτον και εκφράζει καθαρά πια το ψόφιο κουνάβι, σύμφωνα με την οποία οι «προστατευόμενοι» θα πρέπει να πληρώνουν για την «προστασία» που τους παρέχει.

Να πληρώσει έναν περίδρομο λεφτά η νότια κορέα για έναν στρατό που θέλει μόνο η δεξιά της, για να την προστατεύει από έναν κίνδυνο που δεν θέλει να έχει και μπορεί κάλιστα να ξεπεράσει με ειρηνικά μέσα;… Αν η Ουάσιγκτον δεν είχε «υιοθετήσει» το Τόκιο κι αν άφηνε χώρο έστω για κάποιες οικονομικές σχέσεις βορρά – νότου τότε ο Moon θα μπορούσε να ανεχτεί το νταβατζιλίκι. Τώρα ο μόνος λόγος που το ανέχεται είναι η δεξιά / ακροδεξιά αντιπολίτευση. Όμως πόσο να «πλερώσει» εξ αιτίας της;

Αν, λοιπόν, η Ουάσιγκτον πείσει το Τόκιο “να κρατηθεί ακόμα”, θα ζητήσει επιπλέον ανταπόδοση απ’ τον Moon – αυτό είναι σίγουρο. Για κάτι που, ουσιαστικά, θα είναι απλά μια αναβολή. Ο μόνος τρόπος να μεσολαβεί πλέον η Ουάσιγκτον είναι νταβατζιλίδικα (οι παλαιστίνιοι το ξέρουν καλά).

Εν τέλει η καπιταλιστική γεωπολιτική δεν αναδύεται σαν το κύριο πεδίο αναμετρήσεων μόνο στην ευρώπη, στη μέση Ανατολή ή στη λατινική αμερική. Αναδύεται και στην ανατολική Ασία, από πολλές μεριές.

Απ’ αυτή την άποψη, κι εφόσον ο Moon επιμείνει στις αποφάσεις του (ή αναγκάσει τους άλλους να πληρώσουν…), ίσως κινείται μερικά βήματα μπροστά…

Σεούλ – Τόκιο: περισσότερα νεύρα…

Παρασκευή 23 Αυγούστου. Σε μια κίνηση που ελάχιστοι περίμεναν, η Σεούλ ανακοίνωσε χτες ότι τερματίζει την από το 2016 συμφωνία της με το Τόκιο για ανταλλαγή στρατιωτικών κατασκοπευτικών πληροφοριών. Η “general security of military information agreement” (gsomia) ήταν ιδέα του τότε αμερικάνου προέδρου Obama, και ήταν η μοναδική συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο κρατών. Κατά την Ουάσιγκτον (με την οποία έχουν χωριστές παρόμοιες συμφωνίες τόσο η Σεούλ όσο και το Τόκιο) η κατ’ ευθείαν κατασκοπευτική συνεργασία τους ήταν βασική για την «σταθερότητα» στην περιοχή (: δηλαδή για την αμερικανική ηγεμονία).

Να που η αντιπαράθεση βγήκε απ’ το σοβαρό μεν αλλά παραπλανητικό πεδίο των «οικονομικών σχέσεων» και πήγε εκεί που είναι οι ρίζες της! Είναι ευνόητο ότι η συγκεκριμένη ακύρωση (που ακουμπάει και την Ουάσιγκτον) είναι συνέχεια του καυγά μεταξύ Σεούλ και Τόκιο που τυπικά ξεκίνησε με θέματα σχετικά με την ιαπωνική βαρβαρότητα κατά των κορεατών στον Β παγκόσμιο, αλλά ουσιαστικά αφορά τους τωρινούς και αυριανούς συσχετισμούς δύναμης στην ευρύτερη περιοχή.

Θα μπορούσαν (με αμερικανική «πίεση») να «λυθούν τα προβλήματα» και οι σχέσεις των δύο κρατών να εξομαλυνθούν; Δύσκολο. Το ψόφιο κουνάβι έχει δηλώσει, το θυμίζουμε, ότι η ενασχόληση με τις κορεατο-ιαπωνικές διαφορές είναι “δουλειά πλήρους απασχόλησης” και δεν σκοπεύει (ως χτες δεν σκόπευε) να πληρώνει υπαλλήλους του υπ.εξ. του για να την κάνουν. Κι ύστερα τι θα μπορούσε να προσφέρει το ψοφιοκουναβιστάν τέτοιους καιρούς; Πώς να κάνει τον ουδέτερο; Τίνος το μέρος να πάρει; Δύσκολο λοιπόν – αλλά ας μην βιαζόμαστε.

Υπάρχουν όμως δύο στοιχεία που ίσως αποδειχθούν σημαντικά. Πρώτον, αυτή η gsomia αφορούσε ανταλλαγή πληροφοριών κατασκοπείας σε βάρος της βόρειας κορέας σχεδόν αποκλειστικάΚαι, δεύτερον, το κράτος με τις αυξημένες δυνατότητες τέτοιας κατασκοπείας ήταν (επίσημα τουλάχιστον) η ιαπωνία. Αυτό σημαίνει ότι ακυρώνοντας την συνεργασία αυτή, η Σεούλ μένει κάπως «στα σκοτάδια» σε ότι αφορά την αντι-Πγιονγκγιάνγκ κατασκοπεία.

Το ερώτημα είναι διπλό: α) θέλει η Σεούλ (υπό τον Moon…) να κατασκοπεύει τον Kim και μάλιστα παρέα με το Τόκιο; Και β) έχει εμπιστοσύνη η Σεούλ στο Τόκιο πως της μεταφέρει όλα όσα μαθαίνει για το καθεστώς της Πγιονγκγιάνγκ;

Κατά την ταπεινή γνώμη της ασταμάτητης μηχανής η απάντηση (ειδικά στο πρώτο) δεν θα έρθει απ’ το τρίγωνο Σεούλ – Ουάσιγκτον – Τόκιο, αλλά απ’ το αν θα υπάρξουν πρακτικές εξελίξεις στη σχέση Σεούλ – Πγιονγκγιάνγκ. Κι αυτό είναι ένα ζήτημα φλέγον εδώ και πολλούς μήνες για την κυβέρνηση Moon… Σε σημείο που η ακύρωση της gsomia να τύχει ιδιαίτερης εκτίμησης απ’ την Πγιονγκγιάνγκ.

(φωτογραφία: Η Kang Kyung-wha είναι η υπ.εξ. της νότιας κορέας. Επειδή δεν θα μάθετε ασιατικά ονόματα απ’ την μπάλα, καλό θα είναι να εκπαιδευτείτε με ότι είναι διαθέσιμο…)

Ανατολική ασία 1

Παρασκευή 16 Αυγούστου. Η επιδείνωση των σχέσεων ανάμεσα στη Σεούλ και στο Τόκιο μπορεί να έχει σαν αφορμή τις σοβαρές εκκρεμότητες της ιαπωνικής κατοχής και βαρβαρότητας στην κορεατική χερσόνησο ως το τέλος του β παγκόσμιου, ωστόσο έχει πολύ συγκαιρινές αιτίες: πρόκειται για μια αντίθεση που δεν μπορεί να αμβλυνθεί.

Με το νοτιοκορεάτικο καπιταλισμό να έχει πλασσαριστεί ήδη στην «α εθνική» του πλανήτη (11ος στη παγκόσμια λίστα…), η Σεούλ (ειδικά υπό τον σοσιαλδημοκράτη Moon Jae-in) έχει αποκτήσει ισχυρή αυτοπεποίθηση· τόση ώστε να αμφισβητεί (όχι ανοικτά ακόμα, αλλά με συγκεκριμένα πρακτικά βήματα) την «γεωμετρία» του υπό την ηγεμονία της Ουάσιγκτον συσχετισμού δυνάμεων στην περιοχή. Είναι σαφές και εύλογο ότι η Σεούλ σαν κράτος / κεφάλαιο επιδιώκει για τον εαυτό της πολύ περισσότερα (και σίγουρα διαφορετικά) απ’ το να είναι οικοδεσπότης αμερικανικών βάσεων.

Απ’ την μεριά του το Τόκιο, ειδικά υπό τον ακροδεξιό Abe (αν και σε μια «αόρατη εθνική γραμμή») επιδιώκει τα τελευταία χρόνια να απαλλαγεί απ’ τους ειρηνιστικούς περιορισμούς που «κληρονόμησε» απ’ την ήττα του γιαπωνέζικου μιλιταρισμού στον β παγκόσμιο· περιορισμούς που έχουν εγγραφεί στο ιαπωνικό σύνταγμα. Ο μόνος τρόπος για να γίνει η ιαπωνία «κανονικό κράτος» (δηλαδή ένα κράτος πρώτης γραμμής που μπορεί να κάνει πόλεμο όπου το συμφέρει) είναι να συμπλέει με το ψοφιοκουναβιστάν· ακόμα κι αν τα ιαπωνικά και τα αμερικανικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα δεν ταυτίζονται υποχρεωτικά.

Οι «εθνοκρατικές» φιλοδοξίες της Σεούλ και του Τόκιο δεν είναι, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, του ίδιου τύπου. Το Τόκιο θέλει να αποκαταστήσει επίσημα τα μιλιταριστικά του «δικαιώματα». Η Σεούλ απ’ την μεριά της θα ήθελε ένα είδος οικονομικής ενοποίησης της κορεατικής χερσονήσου, που θα εκτόξευε (χάρη στην φτηνή εργασία του βορρά) τις ήδη πολυεθνικές επιχειρήσεις της (και θα της έδινε προίκα, in case of emergency, τα πυρηνικά του Kim…). Απ’ αυτήν την θέση έχει λόγους (το νοτιοκορεατικό κράτος / κεφάλαιο) να φοβάται την ιαπωνική «χειραφέτηση» ελπίζοντας ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός θα την εμποδίσει· την ίδια στιγμή όμως που αυτός ο ιμπεριαλισμός κάνει αδύνατα τα βήματα ουσιαστικής ειρήνευσης στην κορεατική χερσόνησο.

Όλα αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα με την ηγεμονική άνοδο του κινεζικού καπιταλισμού, την σύγκρουση της Ουάσιγκτον με το Πεκίνο (και την Μόσχα), και τις αμερικανικές προσπάθειες (όχι ιδιαίτερα πετυχημένες αλλά επίμονες) να κρατηθεί το αμερικανικό μονοπώλιο «επίβλεψης» στον δυτικό Ειρηνικό και την ανατολική Ασία.

(φωτογραφία: Νοτιοκορεάτες διαδηλώνουν κατά της ιαπωνίας…)

Ανατολική ασία 2

Παρασκευή 16 Αυγούστου. Όταν η Σεούλ υπενθυμίζει (απαιτητικά, εμφατικά) στο Τόκιο την προηγούμενη φάση του μιλιταρισμού / ιμπεριαλισμού του, αναφέρεται μεν τυπικά σε μια «ιστορία του παρελθόντος», ουσιαστικά όμως αναφέρεται στους συσχετισμούς του παρόντος και του μέλλοντος. Τα ιαπωνικά εγκλήματα (οι «comfort women» είναι μόνο ένα απ’ αυτά) και η αποικιακή κατοχή είναι κοινή ιστορία / μνήμη και των δύο κορεατικών κρατών· επιπλέον υπάρχουν και «συνοριακές διαφορές» ανάμεσα στη νότια κορέα και την ιαπωνία: οι νησίδες Dokdo. Κι ενώ οι καπιταλισμοί των δύο κρατών (στις υψηλές τεχνολογίες σίγουρα) είναι αλληλοσυνδεδεμένοι, δεν παύουν να είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικοί μεταξύ τους.

Η Σεούλ έχει κάνει ένα βήμα εντασσόμενη σ’ αυτό που έχουμε ονομάσει “μπλοκ του Βλαδιβοστόκ” (Μόσχα, Πεκίνο, Πγιονγκγιάνγκ, Σεούλ). Αλλά η εξέλιξη της ενδοκορεατικής συνεννόησης μετά την περσινή “εκστρατεία γοητείας” της Πγιονγκγιάνγκ δείχνει πόσο βαρύ είναι το φορτίο της αμερικανικής παρουσίας και επίβλεψης (και) στην κορεατική χερσόνησο. Η Σεούλ θα έπρεπε να παρακάμψει την Ουάσιγκτον και τις “αντιρρήσεις” της προχωρώντας σε μια επίσημη συμφωνία ειρήνης με την Πγιονγκγιάνγκ με την εγγύηση κατ’ αρχήν της Μόσχας και του Πεκίνου. Δεν το έχει κάνει (όπως περιμέναμε…) και η πιθανή εξήγηση βρίσκεται αφενός στον “φιλοαμερικανισμό” της νοτιοκορεατικής δεξιάς (στη Σεούλ υπήρχε χούντα υποστηριζόμενη απ’ την Ουάσιγκτον από το 1953 ως το 1987…) και αφετέρου στις τριβές με το Τόκιο: αν η Ουάσιγκτον θεωρήσει πως χάνει ερείσματα στη νότια κορέα (και άρα στη κορεατική χερσόνησο συνολικά) είναι βέβαιο ότι θα ρίξει το βάρος της στη μεριά της ιαπωνίας. Η Σεούλ δεν έχει λόγο να γίνει “συνοριακό κράτος” στον εξελισσόμενο 4ο παγκόσμιο πόλεμο…

(φωτογραφία: Χτες στη νότια κορέα είχαν εθνική γιορτή. «Μέρα της απελευθέρωσης». Απο ποιούς; Απ’ την ιαπωνική κατοχή…)

Ανατολική ασία 3

Παρασκευή 16 Αυγούστου. Είναι ένας «κόμπος» – και φαίνεται ότι το Τόκιο, διαπιστώνοντας σωστά ότι η νότια κορέα έχει μικρά περιθώρια αποτελεσματικών αλλά όχι κραυγαλέων κινήσεων, αυτόν τον κόμπο θέλει να σφίξει κηρύσσοντας εμπορικό πόλεμο στη Σεούλ. Όχι μόνο για να επιδείξει κάποιου είδους οικονομική / τεχνική κυριότητα πάνω στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας της νότιας κορέας (σε μια φάση που αυτές επεκτείνονται διεθνώς), αλλά και για να επιβάλει ένα είδος πολιτικής κυριότητας και ελέγχου της νοτιοκορεατικής αυτοπεποίθησης, ακόμα και σε ότι αφορά τις ενδοκορεατικές σχέσεις. Μ’ άλλα λόγια το Τόκιο προσπαθεί να παίξει τον ρόλο μιας «Ουάσιγκτον της ανατολικής Ασίας»: ενώ το ψοφιοκουναβιστάν επιχειρεί να «ανασχέσει» το Πεκίνο, το Τόκιο προσπαθεί να κάνει το ίδιο στην πιο κάτω κλίμακα, απέναντι στη Σεούλ.

Το κεντρικό πρόβλημα της Σεούλ φαίνεται ότι είναι οι σχέσεις της με την Ουάσιγκτον. Υπό την «συμφωνία του San Francisco» που υπογράφτηκε το 1951, η Ουάσιγκτον ήταν το «κέντρο», ενώ η Σεούλ και το Τόκιο ήταν ισότιμα στην «περίμετρο». Τώρα το νοτιοκορεατικό καθεστώς θα ήθελε μια πολύ πιο ισορροπημένη σχέση με το άλλοτε «κέντρο», και την άνεση πλουραλισμού στην εξωτερική του πολιτική· μια κατάσταση που να μοιάζει, ας πούμε, με την γερμανία. Αλλά είναι η χειρότερη εποχή για τέτοιες χειραφετήσεις απ’ το ψοφιοκουναβιστάν· με την έννοια ότι δεν θα το συζητούσε καν – και δεν θα το δεχόταν «με το καλό».

Με το που ξεκίνησε ο πρόσφατος καυγάς με τις “εμπορικές τιμωρίες” απ’ την μεριά του Τόκιο, κάποιοι στη Σεούλ (σίγουρα στα φιλοκυβερνητικά media) περίμεναν την κατευναστική παρέμβαση της Ουάσιγκτον. Όχι μόνο αυτή δεν ήρθε («πολιτική ίσων αποστάσεων»…) αλλά το ίδιο το ψόφιο κουνάβι δήλωσε ειρωνικά ότι το «να ασχολείται κανείς μ’ αυτές τις διαφορές είναι δουλειά πλήρους απασχόλησης» – εννοώντας ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει χρόνο για χάσιμο. Που σημαίνει, απλά, ότι είναι ευχαριστημένη με τις στρατιωτικές της βάσεις σε νότια κορέα και ιαπωνία…

Αντίθετα η Μόσχα και το Πεκίνο έκαναν την εμφάνισή τους στην περιοχή, με ανορθόδοξο τρόπο: αναφερόμαστε στο περιστατικό των κοινών ασκήσεων και της πτήσης ρωσικών και κινεζικών στρατηγικών βομβαρδιστικών πάνω απ’ τα Dokdo. (Περισσότερα εδώ, στο Μπλοκ του Βλαδιβοστόκ (with a little help from my friends…), Παρασκευή 26 Ιούλη)

Καθώς οι παλιές «ισορροπίες» διαλύονται (και μάλιστα γρήγορα) και οι γεωπολιτικές συγκρούσεις έχουν αναδυθεί φανερά εκεί που τις περιμένει κανείς, στην «πρώτη γραμμή» των ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών δηλαδή, κάποιοι νοτιοκορεάτες υποστηρίζουν, και σωστά, ότι η Σεούλ (δηλαδή ο καπιταλισμός της) δεν πρόκειται να επιβιώσει σαν εξαρτημένη μεταβλητή.

Αλλά με βάση την ιστορία της περιοχής, ο δρόμος ως την «ανεξάρτητη σταθερά» είναι ζόρικος. Και δύσκολα θα είναι «ομαλός» – αν υπάρχει πια τέτοιο πράγμα σαν την «ομαλότητα» στις διακρατικές σχέσεις…

Της κορέας

Δευτέρα 5 Αυγούστου. Το Τόκιο το “χοντραίνει” απέναντι στη Σεούλ. Απόδειξη, αν χρειαζόταν κάποια, ότι η διακύβευση δεν είναι οι αποζημειώσεις στις κορεάτισσες “γυναίκες της χαράς” των κάτεργων του Β παγκόσμιου…

Μετά την απαγόρευση της εξαγωγής προς τις κορεατικές τεχνοβιομηχανίες 3 βασικών χημικών, πριν 3 μέρες η κυβέρνηση Abe ανακοίνωσε ότι θα βάλει διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια στις εξαγωγές άλλων 1100 ειδών (από εργαλεία και μηχανές μέχρι εξαρτήματα) επιδιώκοντας να κάνει τη νοτιοκορεατική παραγωγή υψηλής τεχνολογίας όμηρο του Τόκιο.

Η Σεούλ μιλάει για “πόλεμο” εναντίον της. Δείχνει διατεθειμένη να σηκώσει το γάντι με ανάλογα εμπορικά αντίποινα. Ωστόσο λίγο πιο πίσω διακρίνεται το βασικό: το μέλλον της κορεατικής χερσονήσου και η διάταξη των δυνάμεων απέναντι στο μπλοκ του Βλαδιβοστόκ. Ο νο 2 στο “συμβούλιο εθνικής ασφαλείας” στη Σεούλ κατηγόρησε ήδη τον Abe ότι προσπαθεί να βάλει εμπόδια στην ειρήνη στη χερσόνησο, κάνοντας υπόγειο παιχνίδι με την Ουάσιγκτον. Βάσιμες ή όχι οι κατηγορίες, είναι ενδεικτικές.

Το Τόκιο κάνει απέναντι στη Σεούλ ότι κάνει η Ουάσιγκτον απέναντι στο Πεκίνο και την Μόσχα. Μόνο στραβοί δεν βλέπουν ότι το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ είναι για καλά στο στόχαστρο. Διαισθανόμαστε ωστόσο πως όσο περισσότερο χρησιμοποιούνται όπλα “εμπορικού πολέμου” τόσο περισσότερο τρώνε τα ψωμιά τους…

 

Το βόρειο πέρασμα

Σάββατο 27 Ιούλη. Όσα γίνονται, όσα υπονοούνται και όσα θα γίνουν στο μέλλον στην ανατολική ασία, ειδικά στην «ακτίνα δράσης» του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ, σχετίζονται και με τις θαλάσσιες μεταφορές. Αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, εφόσον το παρακμιακό ψοφιοκουναβιστάν εξακολουθεί να ελέγχει (ή να προσπαθεί να ελέγξει) τις διαδρομές του θαλάσσιου εμπορίου σ’ όλο τον πλανήτη. Βασικό μέρος αυτού του ελέγχου είναι, άλλωστε, η πρόσφατα ανακοινωμένη «στρατηγική Ινδικού – Ειρηνικού»…

Την ίδια ώρα που ο αμερικανικός «αεροναυτικός» ιμπεριαλισμός ή/και αμφισβήτησή του παράγουν εντάσεις σε διάφορα σημεία των γνωστών θαλάσσιων δρόμων μεταξύ ασίας, ευρώπης και αφρικής (στενά του Ορμούζ, κόλπος του Άντεν, στενά της Μάλακκα…) ένας καινούργιος θαλάσσιος δρόμος έχει ανοίξει, έξω από οποιονδήποτε αμερικανικό έλεγχο. Το βόρειο πέρασμα που διευκολύνεται απ’ την μερική τήξη των πάγων στην ευρύτερη περιοχή.

Ο χάρτης πάνω δείχνει με μπλε χρώμα μια κλασσική διαδρομή απ’ την ανατολική ασία προς την ευρώπη (ως το στρατηγικής σημασίας ρωσικό λιμάνι του Murmansk) και με κόκκινο το βόρειο πέρασμα. Στον κάτω πίνακα φαίνεται η διαφορά σε χιλιόμετρα και μέρες ταξιδιού για μια εμπορική διαδρομή απ’ την Shanghai, ή το λιμάνι του Busan στη νότια κορέα ή/και την Yokohama ως το ρωσικό Murmansk και το νορβητικό Kirkenes.

Πρακτικά αυτή η σύνδεση των κινεζικών λιμανιών με την βόρεια ευρώπη έχει να διαχειριστεί μόνο δύο «εύφλεκτα» σημεία: την περιοχή ανάμεσα στην κορεατική χερσόνησο και την ιαπωνία (όπου βρίσκονται οι αμφισβητούμενες νησίδες Dokdo… δες χθεσινή αναφορά…) και την περιοχή των κουρίλων (όπου η ιαπωνία αμφισβητεί την ρωσική κυριότητα). Απο εκεί και μετά, κι ως τα νορβηγικά λιμάνια, η διαδρομή είναι ασφαλής: σε ρωσικά νερά…

Μπορεί λοιπόν οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται για τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις και την όξυνσή τους, να «βάλει πάνω στον χάρτη» τα εξής:

Πρώτον, την γεωπολιτική σημασία του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ και, πιο ειδικά, τους λόγους για τους οποίους η Σεούλ θα είχε συμφέρον μεσοπρόθεσμα να «απαλλαγεί» απ’ την αμερικανική στρατιωτική «συμμαχία»…

Δεύτερον, τους λόγους για τους οποίους το ιαπωνικό καθεστώς θα μπορούσε στο κοντινό μέλλον να αναθεωρήσει (ή να μετριάσει) την «έντονη» σχέση του με το ψοφιοκουναβιστάν· ή να μην το κάνει…

Τρίτον, την στρατηγική σημασία που έχουν οι χερσαίοι δρόμοι του μεταξιού, που το Πεκίνο χρηματοδοτεί και κατασκευάζει σε μεγάλο μέρος της ευρασίας: άλλοτε συνδέοντας και άλλοτε παρακάμπτοντας λιμάνια στην (ακόμα) αμερικανοκρατούμενη ζώνη «ινδικός / ειρηνικός»…

Οι χάρτες, σαν τέτοιοι, δεν δίνουν καμία απάντηση στο ερώτημα «και τι θα γίνει;»… Μορφοποιούν όμως, δίνουν υλική υπόσταση, στις ενδοκαπιταλιστικές συγκρούσεις. Αυτή η περιστρεφόμενη πέτρα που λέγεται «γη» είναι πεπερασμένη. Και οι καυγάδες για έλεγχο και επιρροή είναι εντελώς located…