Tag: ιράκ

Ιράκ

Παρασκευή 3 Νοέμβρη. Ο αμερικάνος υπ.εξ. Rex Tillerson, μαζί με τον υπ.αμ. Jim Mattis «τρελό σκύλο», κατέθεταν την περασμένη Δευτέρα στην επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων της γερουσίας· μια τακτική ρουτίνα.

Όταν ο γερουσιαστής Tom Udall ρώτησε τον Tillerson: στην περίπτωση που ζητηθεί απ’ τον αμερικανικό στρατό να φύγει [από το ιράκ] θα φύγουμε ή θα μείνουμε απρόσκλητοι όπως κάνουμε στη συρία, και πάνω σε ποια νομική βάση θα μείνουμε; ο αμερικάνος υπ.εξ. απάντησε: θα μείνουμε στο ιράκ μέχρι να ηττηθεί ο isis και να σιγουρευτούμε ότι ο isis έχει ηττηθεί.

Ο γερουσιαστής Udall επέμεινε στην ερώτηση σε ποια νομική βάση θα γίνει κάτι τέτοιο αν μας ζητηθεί να φύγουμε. Για να πάρει την απάντηση ότι η νομική βάση είναι οι αμερικανικές αποφάσεις του 2001 και του 2002 για την «χρήση του αμερικανικού στρατού» και στο ιράκ. Για να προσθέσει: έχουμε επίσης την πρόσκληση της ιρακινής κυβέρνησης, και ο πρωθυπουργός Haider al-Abadi δεν μου έχει δώσει την εντύπωση ότι βιάζεται να φύγουμε.

Η ερώτηση και οι απαντήσεις δείχνουν ένα κάποιο στρίμωγμα της Ουάσιγκτον. Έτσι ή αλλιώς οι αποφάσεις της Ουάσιγκτον του 2001 και του 2002 δεν αφορούσαν την «αντιμετώπιση του isis» – δεν υπήρχε τότε. Επιπλέον είχαν εκδοθεί για να «υποστηρίξει» (ή να εκβιάσει) η Ουάσιγκτον αποφάσεις του οηε που να νομιμοποιούν την στρατιωτική της εκστρατεία πρώτα στο αφγανιστάν και μετά στο ιράκ· εκεί εναντίον του «τρομοκράτη» (αν και πρώην σύμμαχου) Χουσεΐν. Εννοείται ότι εκείνες οι αποφάσεις δεν αφορούσαν την συρία…

Το ενδιαφέρον μας όμως τραβάει η ερώτηση: σύντομα, ίσως σε λίγους μήνες, δεν θα υπάρχει isis στο ιράκ· σίγουρα όχι με τέτοια μορφή και σε τέτοια έκταση που να δικαιολογεί την αμερικανική «αντιτρομοκρατία». Η ιρακινή κυβέρνηση θα πρέπει να ζητήσει την αποχώρηση· ανεπίσημα έχει αρχίσει να την ζητάει ήδη. Η ερώτηση, λοιπόν, δεν ήταν υπόθεση εργασίας…

Μέση ανατολή

Τετάρτη 1 Νοέμβρη. Όποιος κερδίσει σ’ έναν πόλεμο έχει ένα κάποιο «πάνω χέρι», έτσι δεν είναι; Στο τέλος ενός ακόμα γύρου διαπρατεύσεων στην Άστανα χτες και προχτές (ο 7ος), οι «τρεις σωματοφύλακες» (Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα) ανακοίνωσαν επίσημα την ρωσική πρωτοβουλία για μια συνάντηση (που επρόκειτο να γίνει σε ρωσική βάση στη συρία αλλά τελικά θα γίνει στο Sochi) στις 18 Νοέμβρη, που ονομάζεται “συνέδριο για τον συριακό εθνικό διάλογο”. Σ’ αυτό το “συνέδριο” έχουν προσκληθεί 33 κόμματα και οργανώσεις (αρκετές απ’ αυτές ήταν ή λένε ότι εξακολουθούν να είναι αντι-Ασαντ)· ανάμεσά τους και το πολιτικό σκέλος των ypg. Βασικό θέμα του «συνεδρίου» θα είναι η δημιουργία ενός καινούργιου συντάγματος στη συρία…

Τι περιμένουν η Τεχεράνη, η Άγκυρα και, κυρίως, η Μόσχα απ’ αυτό το ραντεβού; Προφανώς τίποτα σπουδαίο, όχι ακόμα τουλάχιστον. Αλλά η «διαδικασία της Αστάνα» επιβεβαιώνει τακτικά και χωρίς σφαίρες και βόμβες, πολιτισμένα δηλαδή, τους συσχετισμούς στο συριακό πεδίο μάχης· ουσιαστικά επισημοποιεί το ξεδόντιασμα των αντι-Άσαντ, με τρόπο, όμως, που να μην σημαίνει «απόλυτη συντριβή». Δεν είναι μια διαδικασία που έχει ανάψει όλα τα πράσινα φανάρια για τον Άσαντ και το καθεστώς του· κι αυτό όχι μόνο επειδή συμμετέχει η Άγκυρα σαν «προστάτης των σουνιτών» της συρίας. Αλλά και επειδή ούτε η Μόσχα (πιθανολογούμε: ούτε η Τεχεράνη) θα ήθελαν επιστροφή στην προ του 2011 κατάσταση. Επειδή η απολυταρχία του Άσαντ ήταν που γέννησε, σε πρώτο χρόνο, τις συνθήκες που επέτρεψαν στην Ουάσιγκτον, στο Τελ Αβίβ, στο Ριάντ (και μέχρι το 2015 στην Άγκυρα) να επιταχύνουν την διάλυση της συριακής επικράτειας.

Συνεπώς οι «τρεις σωματοφύλακες» μπορούν να εγγυηθούν την πολιτική επιβίωση του Άσαντ και των δικών του, δεν θέλουν όμως να ξανακρατήσει τα κλειδιά της συρίας όπως πριν. Το έχει καταλάβει και ο ίδιος: κάποιου είδους ομοσπονδιοποίηση (με την εγγύηση των «σωματοφυλάκων» για χρόνια), που θα δίνει αυτοδιοικητικές ελευθερίες στις διάφορες θρησκευτικές φράξιες της συριακής κοινωνίας (με όρους εδάφους;) είναι το αντάλλαγμα που πρέπει να δώσει ο Άσαντ στους αντι-καθεστωτικούς αν πρόκειται η συρία να ξαναγίνει στοιχειωδώς ενιαίο κράτος.

Το «μπλοκ της Αστάνα» έχει σαφώς την πρωτοβουλία των κινήσεων· τι θα γίνει όμως με τις ypg και τις αμερικανικές βάσεις στα εδάφη τους; Αυτό είναι φλέγον, αλλά (κατά την γνώμη μας) δεν πρόκειται να απαντηθεί ούτε στο «συνέδριο» στο Sochi, ούτε στον επόμενο γύρο στην Αστάνα, τον ερχόμενο Δεκέμβρη. Δεν είναι καθόλου απλό να «ξεριζωθούν» οι αμερικάνοι άπαξ και φυτευτούν κάπου. Όμως το ενιαίο συρο-ιρακινό πεδίο μάχης είναι δευτερεύον· ορισμένα πράγματα σ’ αυτό ίσως κριθούν απ’ την εξέλιξη σε άλλα πεδία…

Έτσι κι αλλιώς υπάρχει μια εκκρεμότητα: ποιοι θα είναι που θα καταλάβουν την Abu Kamal.

Ιράκ

Τετάρτη 1 Νοέμβρη. Δίπλα στο τριεθνικό σύνορο ο ιρακινός στρατός πήρε τον έλεγχο δύο συνοριακών σταθμών (προς και από την τουρκία) στην θέση Khabour. Είναι η πρώτη φορά που στρατός διοικούμενος απ’ την Βαγδάτη φτάσει σ’ αυτό το σημείο από το 2003, όταν οι αμερικάνοι και οι σύμμαχοί τους εισέβαλλαν στο ιράκ. Από τότε μέχρι προχτές τον έλεγχο των ιρακινών συνόρων με την τουρκία τον είχαν οι πεσμπεργκά.

Πρόκειται για την περιοχή απ’ όπου περνάει ο πετρελαϊκός αγωγός Kirkuk – Ceyhan. Άγκυρα και Βαγδάτη πανηγύρισαν. Έχει, ωστόσο, το ενδιαφέρον της η δήλωση που έκανε ο Ayhan Bilgen, εκπρόσωπος του HDP, του κόμματος που υποστηρίζει το μεγαλύτερο μέρος των κούρδων της τουρκίας (αποφυλακίστηκε πρόσφατα), χτες:

… Οι ηγέτες του ιρακινού κουρδιστάν θα έπρεπε να ξέρουν ότι κανείς δεν μπορεί να κάνει πολιτική βασιζόμενος στο πετρέλαιο, όπως γινόταν πριν 100 χρόνια… Είναι απαράδεκτο ότι οι κούρδοι, οι τουρκμένοι, οι σουνίτες ή οι σιίτες άραβες πρέπει να πληρώσουν για τα λάθη των κούρδων πολιτικών. Αυτή η δεύτερη φράση αφορούσε στο γεγονός ότι πάνω από 150.000 κούρδοι αναγκάστηκαν να φύγουν απ’ τα εδάφη που ανακατέλαβε τις τελευταίες βδομάδες ο ιρακινός στρατός (κυρίως το Κιρκούκ).

Ρεαλισμός. Δίκαιος και ακριβής.

«Ασταθής μέση Ανατολή»…

Κυριακή 29 Οκτώβρη. Στο ενοποιημένο πια (μπορούμε να το αντιμετωπίζουμε έτσι) συρο-ιρακινό πεδίο μάχης, το ενδιαφέρον εντοπίζεται σε τρία σημεία. Το ένα είναι τα συρο-ιρακινά σύνορα, δίπλα στον Ευφράτη. Εδώ, απ’ την ιρακινή μεριά, ο στρατός και οι pmu, με μια γρήγορη προέλαση, έχουν σχεδόν ανακαταλάβει τις περιοχές του isis, και βρίσκονται κάτι παραπάνω από 10 χιλιόμετρα έξω απ’ το ιρακινό συνοριακό χωριό al Qa’im. Απ’ την απέναντι πλευρά, την συριακή, τα πράγματα δείχνουν ως τώρα πιο δύσκολα για τον στρατό του Άσαντ ‘n’ friends. Προχωρούν από δύο μεριές, πολεμώντας τον isis, προς το συριακό συνοριακό χωριό Abu Kamal, στην δυτική μεριά του Ευφράτη Αλλά οι ypg, στην ανατολική, επειδή δεν πολεμούν, κατεβαίνουν πιο γρήγορα. Και δεν αποκλείουμε να προσπαθήσουν να καταλάβουν πρώτοι το Abu Kamal, ή να προσπαθήσουν να ανακόψουν την προώθηση του μπλοκ της Αστάνα και την αποκατάσταση της συγκεκριμένης οδικής σύνδεσης ανάμεσα στη Βαγδάτη και την Δαμασκό. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θεωρούμε πάρα πολύ πιθανό ότι θα υπάρξει σύγκρουση. (Εκτός αν οι pmu, που είναι αρκετά πιο κοντά, περάσουν τα σύνορα με την άδεια του Άσαντ, και ενισχύοντας τον απ’ τα δυτικά βραχίονα της επίθεσης του συριακού στρατού και της Χεζμπ’ αλλάχ, φτάσουν έγκαιρα στο Abu Kamal).

Τα άλλα δύο σημεία ενδιαφέροντος είναι γύρω απ’ τον κουρδικό θύλακα της Afrin (στη συρία) και κοντά στα τριεθνικά σύνορα ιράκ – συρίας – τουρκίας, στο βόρειο ιράκ. Στην συριακή περίπτωση ο τουρκικός στρατός ενισχύει τις θέσεις του στα βόρεια της περιοχής του Idlib, εντείνοντας την περικύκλωση του ypgκρατούμενου θύλακα. Στο βόρειο ιράκ πάλι, ο ιρακινός στρατός και οι pmu επιδιώκουν να «τελειώσουν την δουλειά», ανακαταλαμβάνοντας το συνοριακό πέρασμα ιρακ – τουρκίας στο χωριό Zakho, «ελευθερώνοντας» έτσι εντελώς την διαδρομή του αγωγού Κιρκούκ – Τσεϊχάν. Προς το παρόν γίνονται διαπραγματεύσεις για την αποχώρηση των περμεργκά.

Το «ζόρικο» ζήτημα τώρα είναι ένα: αν η Ουάσιγκτον, μέσω των proxies της ypg, θα προσπαθήσει ή/και θα καταφέρει όντως να κόψει τον δρόμο Βαγδάτη – Δαμασκός, που είναι επίσης ο δρόμος Τεχεράνη – Μεσόγειος. Κατά τα άλλα, παρότι υπάρχει ακόμα μια περιοχή isis μεταξύ ιράκ και συρίας, η υπόθεση έχει ουσιαστικά τελειώσει πια.

“Ασταθής μέση Ανατολή”; Αυτοί που βολεύονται με την “αστάθεια” (επειδή πουλάνε “σταθερότητα”) δεν κρύβονται πια.

Ιράκ

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Την προηγούμενη εβδομάδα ο αμερικάνος υπ.εξ. Tillerson, απ’ το Ριάντ, περίπου «διέταξε» την αποχώρηση των «ιρανών» απ’ το ιράκ. Δεν ξέρουμε αν το πίστευε, αν το ευχόταν ή αν, μόνο, ήθελε να δημιουργήσει μια παρακαταθήκη για μελλοντική αμερικανική δράση στην περιοχή. Μαζί με την περίπου «διαταγή» ο Tillerson διαβεβαίωσε ότι η χούντα του Ριάντ θα βοηθήσει (θα πληρώσει) την ανοικοδόμηση του ιράκ… Πίστευε, στ’ αλήθεια, ότι τα πετροδόλαρα θα αγοράσουν την υπακοή της Βαγδάτης;

Ότι και να πίστευε, εκτός απ’ την άμεση απάντηση που πήρε ενώ βρισκόταν ακόμα στο Ριάντ, πήρε και πιο «χοντρές» δόσεις όταν, στη συνέχεια, πέταξε στη Βαγδάτη, για να επιβεβαιώσει από κοντά την αμερικανική επιρροή… Ο ιρακινός πρόεδρος Abadi του το επανέλαβε από κοντά: οι pmu είναι τμήμα των ιρακινών θεσμών… και είναι η ελπίδα της χώρας και της περιοχής.

Αργότερα την ίδια ημέρα, συνεντευξιαζόμενος με αμερικανικά media, ο Abadi έγινε πιο καυστικός. Θέλουμε να κάνουμε δουλειές μαζί σας… Αλλά, παρακαλώ, μην κουβαλάτε τα προβλήματά σας στο ιράκ. Πηγαίνετέ τα οπουδήποτε αλλού… Ύστερα πρότεινε την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού απ’ το ιράκ. Ειδικά τόνισε ότι η αμερικανική αεροπορία δεν χρειάζεται πια…

Η Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ και το Ριάντ προσπαθούν να πιαστούν απ’ τα μαλλιά τους. Την περασμένη Τετάρτη διάφορα στελέχη του αμερικανικού κογκρέσσου έβγαλαν ανακοίνωση για το πως «πρέπει» να είναι το μέλλον του ιράκ:

… Καλωσορίζουμε τις σημερινές ειδήσεις ότι οι κούρδοι προτείνουν την αναστολή του αποτελέσματος του πρόσφατου δημοψηφίσματός τους με αντάλλαγμα κατάπαυση του πυρός και διαπραγματεύσεις με την κεντρική κυβέρνηση. Η Βαγδάτη θα πρέπει να αποδεχθεί αυτή την προσφορά και να ξεκινήσουν περιεκτικές διαπραγματεύσεις που να αντιμετωπίζουν τα μακροπρόθεσμα κουρδικά συμφέροντα σχετικά με την αυτονομία, το μερίδιό τους απ’ τον εθνικό προϋπολογισμό και τα αποθέματα πετρελαίου. Επιπλέον, είναι σημαντικό για την ιρακινή κυβέρνηση να πάρει υπόψη της την ανησυχία του υπ.εξ. Tillerson για τον ρόλο και τις δραστηριότητες των σιιτικών πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται απ’ το ιράν. Ανησυχούμε πολύ για την εμπλοκή του ιράν στις τελευταίες επιχειρήσεις [εννοούν: την δράση του ιρακινού στρατού και των pmu στα βόρεια του ιράκ, κοντά στο τριεθνικό σύνορο με την συρία και την τουρκία]. Αυτές οι δυνάμεις είναι υπεύθυνες για τρομερές πράξεις, συμπεριλαμβανόμενου του θανάτου αμερικάνων. Δεν έχουν καμία θέση σε ένα ειρηνικό, ενωμένο και σταθερό ιράκ.

H Βαγδάτη δεν υπάκουσε! Δεν αποδέχτηκε την προσφορά του “παγώματος των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος”, και απαιτεί την ακύρωσή τους (παρακολουθεί τον Rajoy; γιατί όχι;). Εν τω μεταξύ κοιτάει τη δουλειά της: τα ιρακινο-τουρκικά σύνορα και την χωρίς κουρδικές (και αμερικανικές…) παρεμβολές διέλευση του αγωγού Kirkuk – Ceyhan.  Κι ύστερα το δήλωσε: όταν τελειώσει ο πόλεμος οι pmu θα ενσωματωθούν στο ιρακινό στρατό. Όσο για το αμερικανικό «ενδιαφέρον» για τους κούρδους του ιράκ , ο ιρακινός αντιπρόεδρος Nouri al-Maliki το ξεκαθάρισε στον αμερικάνο πρεσβευτή στη Βαγδάτη Douglas Sliman: δεν θα επιστρέψουμε την δημιουργία ενός δεύτερου ισραήλ στο βόρειο ιράκ. Κάτι περισσότερο από σαφές…

Η Δαμασκός και οι σύμμαχοί της δεν είναι σε θέση να πουν το ίδιο. Ακόμα. Απ’ την άλλη μεριά η χούντα του Ριάντ, ελπίζει να γίνει ένα ακόμα μεγαλύτερο αμερικανικό στρατόπεδο. Η καθεστωτική σαουδαραβική εφημερίδα Ashard al-Awsat έγραψε (την προηγούμεη εβδομάδα, της επίσκεψης του Tillerson) ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να αυξήσει την στρατιωτική παρουσία της στη μέση Ανατολή, με ειδικό σκοπό να αντιμετωπίσει το ιράν. Το ρεπορτάζ είχε δήλωση του στρατηγού Joseph Votel, αρχηγού της «κεντρικής διοίκησης» του αμερικανικού στρατού:

… Οι ηπα θέλουν να βοηθήσουν τα αραβικά κράτη να αντιμετωπίσουν τις ιρανικές απειλές. Το Πεντάγωνο δουλεύει γι’ αυτόν τον σκοπό και για να εξασφαλίσει την πετυχημένη εφαρμογή του. Αυτό περιλαμβάνει την εγκατάστση μεραρχιών του αμερικανικού στρατού στην περιοχή, με ειδικό σχεδιασμό για την παροχή συμβουλών και υποστήριξης…

Θα γίνει έτσι; Κάτι θα σκαρφιστεί το επιτελείο το ψόφιου κουναβιού έναντι των υποστηρικτών του, που άλλα έφαγαν πριν τις εκλογές. Όμως δεν θα έχει να αντιμετωπίσει μόνο το ιράν ο αμερικανικός στρατός στη μέση Ανατολή. Και, για μια ακόμη φορά, το τέλος ενός γύρου μαχών (του σε εξέλιξη 4ου παγκόσμιου) προοιωνίζεται την έναρξη του επόμενου…

Εύκολη απάντηση

Τετάρτη 25 Οκτώβρη. Μπορεί ο αμερικάνος υπ.εξ. Tillerson να θέλει να φύγουν οι «ιρανοί» απ’ το ιράκ «τώρα που τελειώνει ο πόλεμος κατά του isis», αλλά το «κοίτα τα μούτρα σου» είναι εύκολο.

Προς τον αμερικάνο υπουργό εξωτερικών: ο στρατός σας πρέπει να ετοιμάζεται τώρα να φύγει απ’ την πατρίδα μας, το ιράκ, αμέσως και χωρίς καθυστερήσεις, εφόσον η δικαιολογία της αντιμετώπισης του isis τελείωσε. Τάδε έφη ένας απ’ τους διοικητές των pmu, ο Qais al-Khaz’ali.

Οι «population mobilization units» (στα αγγλικά) ή Hashd al-Sha’adi (στα αραβικά) που ενοχλούν την Ουάσιγκτον αλλά και το Τελ Αβίβ και το Ριάντ, δημιουργήθηκαν από 40 περίπου μικρότερες ένοπλες οργανώσεις, αλλά η κυρίως ιρακινή / σιιτική σύνθεσή τους (τα 2/3) οφείλεται στον παλιότερο «στρατό του Mahdi». Γύρω στις 25.000 με 30.000 απ’ τα συνολικά 100.000 ντουφέκια του είναι ιρακινοί σουνίτες, κούρδοι yazidis, και ιρακινοί χριστιανοί. Θεωρούμε πιθανό ότι κάποιοι διοικητές (ή «σύμβουλοι διοικητών») είναι ιρανοί «φρουροί της επανάστασης».

Έχουμε, πάντως, την απορία: αν τους επόμενους μήνες ο isis περιοριστεί σε ασήμαντες εκτάσεις του ιράκ, τι δικαιολογία θα βρει η Ουάσιγκτον (είτε υπό το ψόφιο κουνάβι είτε με κάποιον αντικαταστάτη του) για να συνεχίσει να κρατάει στρατό εκεί;

Συρία, ιράκ 1

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Με τον isis να διατηρεί τον έλεγχο μιας διαρκώς συρρικνούμενης περιοχής απ’ τις δυο μεριές των συρο-ιρακινών συνόρων, τα δύο επιμέρους πεδία μάχης του 4ου παγκόσμιου, της συρίας και του ιράκ έχουν ενοποιηθεί. Ένας βασικός παράγοντας ενοποίησης είναι ο ρόλος που παίζουν οι σιΐτες ένοπλοι. Στο μεν ιράκ, σαν pmu, υπό την καθοδήγηση των ιρανών «φρουρών της επανάστασης», ίσως και με την συμμετοχή τους – δίπλα στον τακτικό ιρακινό στρατό. Στην δε συρία, σαν Χεζμπ’ αλλάχ αλλά και μισθοφόρων (της Τεχεράνης) απ’ το αφγανιστάν, το πακιστάν, το ιράκ. Και πάλι όχι μόνο με υψηλόβαθμη καθοδήγηση των «φρουρών», αλλά και συμμετοχή ιρανών στις κατώτερες βαθμίδες.

Παρότι τεχνικά υπάρχει ακόμα «πρόβλημα isis», πολιτικοστρατιωτικά η προσοχή του μπλοκ της Αστάνα έχει αρχίσει να στρέφεται προς την μεριά των κούρδων και στις δύο επικράτειες: έχουν εμφανιστεί σα σύμμαχοι της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ, οι μόνοι τέτοιοι που κατέχουν αξιόλογες εκτάσεις εδάφους. Συνεπώς το βασικό και αρχικό ερώτημα είναι το σε ποιο βαθμό θα συνεχίσουν να δρουν σαν ατζέντηδες του αμερικανο-ισραηλινο-σαουδαραβικού άξονα.

Υπάρχουν δύο αναμφισβήτητα γεγονότα που κανείς δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει, είτε του αρέσουν είτε όχι. Το πρώτο γεγονός είναι ότι το μπλοκ της Αστάνα (με την προσθήκη της Βαγδάτης) είναι που νίκησε τον isis, και τον νίκησε ματώνοντας. Δεν έριχνε μόνο βόμβες από χιλιόμετρα ψηλά· Μόσχα, Τεχεράνη, Δαμασκός και Χεζμπ’ αλλάχ έχουν χάσει, και χάνουν ακόμα, όχι μόνο φτηνούς πεζικάριους αλλά και υψηλόβαθμους καραβανάδες. Απ’ την μεριά του ο isis δεν έχει δυνατότητες να ανασυνταχτεί, να αναδιοργανωθεί και να αντιστρέψει την ήττα του, ακόμα κι αν δεχόταν υπόγεια βοήθεια απ’ τους συμμάχους του. Η στρατιωτική νίκη μεγαλώνει σε καθοριστικό βαθμό και το πολιτικό βάρος των μελών του μπλοκ της Αστάνα· μικραίνοντας, αντίστοιχα, το πολιτικό βάρος της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ: ότι κατακτιέται στο χώμα δεν χάνεται με πόζες και απειλές του αέρα…

Το δεύτερο γεγονός είναι ότι ο αμερικανο-ισραηλινός άξονας το μόνο που θα μπορούσε να προσφέρει στον κουρδικό εθνικισμό (κι αυτό έκανε αυτά τα χρόνια) είναι στρατιωτική βοήθεια και επιμελητεία· τίποτα διαφορετικό. Στο βαθμό που στο κοντινό μέλλον θα ίσχυε μια, έστω «ψυχρή», ειρήνη ανάμεσα στο μπλοκ της Αστάνα και στις κουρδοκρατούμενες ζώνες, στο βαθμό δηλαδή που ο μισο-καπιταλισμός / μισο-φεουδαρχία αυτών των ζωνών θα έβγαινε απ’ την «πολεμική παραγωγικότητα», οι κούρδοι θα ανακάλυπταν πως ούτε η Ουάσιγκτον ούτε το Τελ Αβίβ μπορούν να βοηθήσουν ιδιαίτερα: το εμπόριο, ακόμα και σαν λαθρεμπόριο, γίνεται και θα γίνεται μέσα απ’ το έδαφος της τουρκίας, της Ασαντοκρατούμενης συρίας, της επικράτειας της Βαγδάτης και εκείνης του ιράν· όχι μέσω της Αριζόνα ή της Χάιφα… Με απλά λόγια: οι κουρδικές περιοχές είναι «κυκλωμένες» απ’ τα μέλη του μπλοκ της Αστάνα, κι αυτό δεν μπορεί να το αλλάξει κανείς.

Συρία, ιράκ 2

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Η περικύκλωση ισχύει το ίδιο για το ιρακινό κουρδιστάν όσο και για τις ypgκρατούμενες περιοχές της συρίας. Παρά την εθνική ομοιότητα, από ιδελογική και πολιτική άποψη οι δύο περιοχές διαφέρουν· έχουν υπάρξει και αντίπαλες στα ενδο-κουρδικά ζητήματα. Το θέμα τώρα είναι πως (και αν) θα εννοήσουν την γεωγραφία τους.

Το Erbil (και η φράξια που κυβερνούσε το Kirkuk) φαίνεται να κατανοεί τα πραγματικά δεδομένα. Το δημοψήφισμα της «κρατικής ανεξαρτησίας» στις 25 Σεπτέμβρη μοιάζει να έχει σχεδόν ξεχαστεί· ο ιρακινός στρατός και οι pmu ανακαταλαμβάνουν εδάφη που είχαν καταλάβει οι πεσμεργκά απ’ τον isis, αλλά δεν μπορούν να θεωρηθούν (γιατί δεν ήταν!) «κουρδικά». Με τα τωρινά δεδομένα είναι πιθανό ότι οι καθεστωτικοί του ιρακινού κουρδιστάν θα προτιμήσουν την ειρηνική συνύπαρξη με την Βαγδάτη και τους γειτονές τους παρά την πρακτόρευση των αμερικανικών και των ισραηλινών συμφερόντων. Ωστόσο αυτό θα φανεί σε βάθος χρόνου.

Για τις ypgκρατούμενες ζώνες στη συριακή επικράτεια τα διλήματα ίσως είναι εντονότερα. Πρώτον, τα εκεί αφεντικά είναι «νεοφώτιστα» στην δουλειά του να έχεις δικό σου μαγαζί, και έχουν προλάβει να γλυκαθούν απ’ την εξουσία· που σημαίνει ότι στερούνται πείρας ελιγμών (σε σχέση με τους ομοεθνείς τους στο ιράκ). Δεύτερον δεν χάνουν την ευκαιρία να δείχνουν τις σχέσεις τους με το pkk, επιβεβαιώνοντας την Άγκυρα. Τρίτο, και σημαντικότερο, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ θα «ανεβάσουν τις προσφορές τους» για να τους κρατήσουν δεμένους στους σχεδιασμούς τους, ειδικά αν θεωρήσουν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν το Erbil.

Προς το παρόν οι ypg δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να παραδόσουν την Raqqa στον Άσαντ, και κατηφορίζουν την ανατολική όχθη του Ευφράτη, σχεδόν παράλληλα με τον συριακό στρατό and friends που κατεβαίνουν στην δυτική· με μια ουσιαστική διαφορά, αποδεικτική πολλών πραγμάτων. Οι ypg δεν συγκρούονται με τον isis· κάνουν νταραβέρια με τους φυλάρχους του, και προωθούνται αμαχητί. Έτσι, για παράδειγμα, κατέλαβαν προχτές μια σημαντική πετρελαιοπαραγωγική ζώνη απ’ τον isis, ονόματι Omar, “χωρίς να γίνουν καταστροφές” (απ’ την μεριά του isis). Αντίθετα, στη δυτική όχθη του Ευφράτη, γίνονται κανονικές μάχες… Εκεί δεν υπάρχει bonus απ’ τους «τρομοκράτες». Πράγμα που ενισχύει την βεβαιότητα ότι ο θρυλικός isis και οι λιγότερο θρυλικές ypg έχουν τα ίδια αφεντικά…

Ταυτόχρονα όμως, στην άλλη άκρη της συριακής επικράτειας, ο κουρδικός θύλακας του Afrin έχει περικυκλωθεί απ’ τον τουρκικό στρατό. Το να πούμε ότι η «τύχη» του θύλακα θα αποφασιστεί σε κεντρικό επίπεδο απ’ το μπλοκ της Αστάνα είναι μάλλον κοινότοπο. Όπως κοινότοπο είναι ότι το Kobani θα πρέπει να παραχωρήσει πολλά απ’ τα εδάφη που καταλαμβάνει (συμπεριλαμβανόμενης της Raqqa), τα οποία έτσι κι αλλιώς δεν κατοικούνται από κουρδικούς πληθυσμούς, αν θέλει να μείνει υπό τον έλεγχό του κάποιο τμήμα του θύλακα.

Όμως τι θέλουν οι ypg; Κυρίως: πόσο ανεξάρτητα απ’ την Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ μπορούν να αποφασίσουν; Ως τώρα έχουν δείξει ότι είναι πιστοί proxies. Θα τους πείσει το σαουδαραβικό χρήμα να συνεχίσουν έτσι; Μένει κι αυτό να φανεί τους επόμενους μήνες.

Μέση Ανατολή

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Είναι φάρσα, μέσα σ’ αυτές τις εξελίξεις, το ότι το ελλαδιστάν και το βαθύ του κράτος εξακολουθούν να πουλάνε (ή να προσπαθούν να πουλήσουν) δήθεν «σταθερότητα μέσα σε μια ασταθή περιοχή» και ένα είδος «σύνορο του πολιτισμού απέναντι στη βαρβαρότητα». Αν υπήρχε ζητούμενο τέτοιο «πράγμα» (κι αυτό το ξέρουν πολύ καλά οι οπαδοί και οι υπηρέτες της γεωπολιτικής προσόδου) τότε οι ενδιαφερόμενοι θα ήταν πολλοί, και η Αθήνα θα έκανε πλειστηριασμό!!

Αλλά δεν υπάρχει! Σ’ άλλες εποχές, που τα αντίπαλα καπιταλιστικά μπλοκ ήταν καθαρά σχηματισμένα, η ελληνική «εξωτερική πολιτική» κατάφερνε να πατάει σε μιάμισυ βάρκα, για να ανεβάζει την γεωπολιτική της τιμή. Ο Καραμανλής ο Α έκανε την δική του «ostpolitik» με την «κομμουνιστική» τότε Σόφια, παραβιάζοντας τις προδιαγραφές του νατο. Και σταθερά, απ’ την χούντα μέχρι την πρώτη δεκαετία των σοσιαλδημοκρατών στα ‘80s, η Αθήνα προτιμούσε τις παρτίδες, τις φιλίες και τις μπίζνες με τα «σοσιαλίζοντα» αραβικά καθεστώτα (συμπεριλαμβανόμενου εκείνου της Δαμασκού) παρά με το «είμαι ο χωροφύλακας της δύσης» Τελ Αβίβ – το οποίο, ας το θυμήσουμε, το ελλαδιστάν ΔΕΝ είχε αναγνωρίσει σαν κράτος, μέχρι τις αρχές των ‘90s…

Τώρα; Τώρα ο ελληνικός γεωπολιτικός προσοδισμός προσπαθεί να πουλήσει την εικόνα του θύματος εξαιτίας της “τουρκικής επιθετικότητας” (όπως βαρετά κάνει κατά περιόδους απ’ το ’74 και μετά…) και κοιτάει με ανομολόγητη αποστροφή τις εξελίξεις στη μέση Ανατολή έχοντας συμμαχήσει με (και, σε ορισμένα επίπεδα, σχεδόν “κατακτηθεί” από) το μιλιταριστικό και ρατσιστικό Τελ Αβίβ… Κι ας μην ξεχνάμε την επαίσχυντη φιλία των ντόπιων αφεντικών και των πολιτικών εκπροσώπων τους, δεξιών κι αριστερών, με τη χούντα του Καΐρου. Δεν υπάρχουν “καλοί” σ’ αυτόν τον πόλεμο· οι “φίλοι” της Αθήνας είναι όμως σκέτη μαύρη αντίδραση.

Ακόμα και η διακριτική “φιλία προς τους κούρδους” (στην οποία θα αναφερθούμε μόλις βρούμε ευκαιρία) είναι μια γελοία καρικατούρα της αντίστοιχης στα ‘80s και στα ‘90s: ειδικά στη συρία είναι τόσο χοντροκομμένη μέχρι τώρα η υπαγωγή τους στο αμερικανικό πεντάγωνο ώστε η όποια «ελληνική φιλία» είναι, απλά, μια αδιάφορη ρητορική «τσόντα»…

Εννοείται κι αυτό: οι δεκάδες χιλιάδες άραβες πρόσφυγες απ’ τη συρία και το ιράκ θα θυμούνται τα καλύτερα απ’ το ελλαδιστάν… Ο ελληνικός κρατικός και κοινωνικός ρατσισμός απέναντί τους είναι ο ορισμός της “soft power” – έτσι δεν είναι;

 

Ιράκ

Δευτέρα 23 Οκτώβρη. Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ φαίνεται ότι έχουν “στραβώσει” με τις εξελίξεις στο ιρακινό πεδίο μάχης. Με το ότι ο ιρακινός στρατός και οι pmu έχουν ανακαταλάβει εδάφη που κατείχαν οι πεσμεργκά στο βόρειο και δυτικό ιράκ, πρώτα το Κιρκούκ και τις τελευταίες ημέρες τις περιοχές σχεδόν μέχρι τα τουρκο-ιρακινά σύνορα (όπου θα φτάσουν σύντομα)… Κατά πάσα πιθανότητα σε συνεννόηση με τους κούρδους πολέμαρχους· μάχες ουσιαστικές δεν γίνονται…

Για παράδειγμα ο αμερικάνος υπ.εξ. Rex Tillerson («Περιστέρι»; Ναι, με πυρηνικά…) ευρισκόμενος σήμερα στο Ριάντ (δεν ξεκολλάνε απο κει, ούτε τα «γεράκια» ούτε τα «περιστέρια») απαίτησε:

… Ειδικά οι ιρανικές πολιτοφυλακές που βρίσκονται στο ιράκ, τώρα που τελειώνει ο πόλεμος κατά του isis, πρέπει να γυρίσουν σπίτια τους…

Το ενοχλητικό είναι προφανές: οι pmu. Αυτές δεν ελέχονται απ’ την Ουάσιγκτον. Ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό απ’ την Τεχεράνη, που τις εκπαίδευσε και τις εξόπλισε. Είναι όμως «ιρανοί»; Δύσκολο να το υποστηρίζει κάποιος για πάνω από 100.000 ενόπλους, έτσι δεν είναι;

Αλλά το υποστηρίζει! Πράγμα που σημαίνει ότι προς στιγμήν η Ουάσιγκτον έχει χάσει λίγο την μπάλα στο ιρακινό πεδίο μάχης…