Tag: ιράκ

Λεπτομέρειες…

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Μετά την εύκολη και αναίμακτη ανακατάληψη του Κιρκούκ ο ιρακινός στρατός και οι pmu προχωρούν σε μια ακόμα «διόρθωση του χάρτη»: την ανακατάληψη εδαφών ελεγχόμενων απ’ τους πεσμεργκά στα βορειοδυτικά του ιράκ, στο τριεθνικό σύνορο με την συρία και την τουρκία. Ήδη ανακατέλαβαν την μεθοριακή πόλη Sinjar. Και πάλι οι πεσμεργκά φαίνεται να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους εύκολα και βιαστικά. Είναι επειδή υπάρχει συμφωνία όπως γράφεται σε αραβικά μήντια, να επιστρέψουν στα κουρδικά σύνορα του 2003; Είναι (όπως λένε οι ίδιοι) επειδή τους επιτίθενται «υπέρτερες δυνάμεις»;

Το ενδιαφέρον είναι πάντως αυτό: οι περιοχές που η Βαγδάτη ανακτά τις τελευταίες ημέρες, πρώτα το Κιρκούκ και τώρα τα βορειοδυτικά σύνορα, είναι αυτές απ’ τις οποίες περνάει ο πετρελαϊκός αγωγός Kirkuk – Ceyhan (τουρκικό λιμάνι στα νοτιοανατολικά, κοντά στα σύνορα με την συρία), πριν μπει στο τουρκικό έδαφος. Αν, λοιπόν, αυτή η σημαντική από οικονομική άποψη πετρελαϊκή διαδρομή ανακτηθεί απ’ την Βαγδάτη και τους συμμάχους της, αυτό θα σημαίνει δύο πράγματα. Πρώτον ότι το φεουδαρχικό ιρακινό-κουρδικό καθεστώς θα χάσει κάποια σημαντικά έσοδα. Και δεύτερον ότι θα διακοπεί η εδαφική συνέχεια ανάμεσα στο ιρακινό κουρδιστάν και τις υπό τον έλεγχο των ypg περιοχές της βόρειας συρίας.

Πως το επιτρέπει αυτά η Ουάσιγκτον; Τόσο πολύ τους αποπροσανατόλισε η επίσκεψη του Alex – του – υπέρλαμπρου – άστρου;

(Ποιός σημαντικός ηγέτης τηλεφώνησε στον ιρακινό πρωθυπουργό al Abadi για να τον συγχαρεί για τα αποτελεσματικά μέτρα που παίρνει υπέρ της ενότητας του ιράκ (δηλαδή για την ανακατάληψη του Kirkuk), ε; Το ψόφιο κουνάβι; Όχι. Ο ψόφιος κοριός; Σιγά!!! Οι από πίσω του μπορεί να στεναχωρήθηκαν κιόλας… Ο Πούτιν; Όχι…

Ο Macron! Μάλιστα!!! Ο γαλλικός ιμπεριαλισμός δεν κοιμάται ποτέ… Απ’ τη μεριά του το Βερολίνο, που έχει στείλει 150 «σύμβουλους / εκπαιδευτές» στο Erbil, ανακοίνωσε ότι διακόπτει την εκπαίδευση των πεσμεργκά… «Λόγω των γεγονότων στο βόρειο ιράκ»….)

Χμμμμ…

Και άλλες λεπτομέρειες…

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Δεν είναι, σίγουρα, γεγονός απ’ αυτά που θα μνημονεύει η Ιστορία με έντονο τρόπο. Είναι, πάντως, ενδιαφέρον: ένας αμερικάνος και ένας σαουδάραβας πήγαν χτες στην «έδρα» του «συμβουλίου της Raqqa», που βρίσκεται έξω απ’ την πόλη, πριν αυτή ακόμα «ελευθερωθεί»…

Ο αμερικάνος ήταν ο Brett H. McGurk, ο «πολιτικός υπεύθυνος» της Ουάσιγκτον για το ιρακινό και συριακό πεδίο μάχης. Ο σαουδάραβας ήταν ο Thamer al Sabhan, υπουργός του παλατιού για τα ζητήματα της περιοχής.

Γιατί τραβάει το ενδιαφέρον μας το ζήτημα; Η Raqqa ΔΕΝ είναι κουρδική πόλη. Ο πληθυσμός της ΔΕΝ είναι κούρδοι. Είναι άραβες. «Ελευθερώνεται» όμως (δηλαδή θα κατακτηθεί) απ’ τις ypg, με την βοήθεια και την καθοδήγηση του αμερικανικού στρατού.

Μοιάζει, λοιπόν, με το Kirkuk (έχει και πετρελαιοπηγές). Οπότε δεν αντέχουμε τον πειρασμό της σκέψης ότι η επίσκεψη στο κουρδοκρατούμενο «αρχηγείο», είχε να κάνει με το «μέλλον» της Raqqa· ειδικά αν την διεκδικήσει (όπως θα έπρεπε) η Δαμασκός. Η παρουσία ενός σαουδάραβα υπουργού (δηλαδή: φράγκων) βρίσκει έτσι μια κάποια εξήγηση… (Για διάφορους καραβανάδες και αμερικάνους πράκτορες, που ήταν επίσης παρόντες, δεν υπάρχει θέμα…)

Όταν ανακοινωθεί η οριστική ήττα του isis στην Raqqa δεν θα υπάρχει σοβαρή δικαιολογία για την συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας (σε υλικά, όπλα, πυρομαχικά, κλπ) προς τις ypg. Επιπλέον η διάσπαση της εδαφικής συνέχειας με το ιρακινό κουρδιστάν απ’ τον στρατό της Βαγδάτης – και τους άραβες σιίτες pmu – ίσως αναγκάσει την Ουάσιγκτον να γίνει πιο προσεκτική στο τι κάνει μεταξύ συρίας και ιράκ.

Να τα σοβαρά θέματα που μπορεί να κουβέντιασαν οι «σύμμαχοι» έξω απ’ την Raqqa… Σοβαρά και ζόρικα.

(φωτογραφία: ο McGurk είναι στη μέση, με το καλωσυνάτο ύφος – ο al Sabhan δεξιά…)

Ίσως όχι και τόσο λεπτομέρειες

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Η Ουάσιγκτον ίσως ανησυχεί σοβαρά, αν και δεν είναι το θέμα στο οποίο μπορεί να βγει στο μεϊντάνι φωνάζοντας «τρομοκράτες! τρομοκράτες!» Υπάρχουν εκτιμήσεις (ή και πληροφορίες) ότι ο Barzani, που είναι ο φεουδάρχης / αφεντικό του ιρακινού κουρδιστάν «πείστηκε» να γυρίσει πίσω εδάφη στην Βαγδάτη (και μάλιστα με σημαντικά κοιτάσματα, ειδικά το Kirkuk), χωρίς αντίσταση και αιματοχυσία, μετά από μεσολάβηση του Qassem Soleimani. Ποιος είναι αυτός; Ο αρχηγός των “κομμάντο” των “φρουρών της επανάστασης”, της Quds Force – σα να λέμε ο “παγκόσμιος αρχιτρομοκράτης” σύμφωνα με τη νέα αμερικανική στρατηγική… Η Τεχεράνη έχει παραδοσιακά καλές σχέσεις με το Erbil, και να που έβγαλε πετυχημένα μια ειρηνευτική προσπάθεια· που θα έλεγαν και οι πρωτοκοσμικοί «καλοί άνθρωποι».

Αν όλα αυτά ισχύουν (έτσι μοιάζει…) δεν είναι καθόλου ευχάριστα για την νέα στρατηγική της Ουάσιγκτον. Έχει 10.000 πεζοναύτες στο ιράκ, με όλα τα απαραίτητα, για την αντιμετώπιση της «τρομοκρατίας του isis». Αλλά ο isis είναι υπό κατάρρευση, και ο εγχώριος στρατός δείχνει πια ικανός να τα βγάλει πέρα χωρίς αμερικανική βοήθεια. Τα αφεντικά του ιρακινού κουρδιστάν πάλι δείχνουν (και έχουν σοβαρούς λόγους γι’ αυτό) να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους το τι λένε οι γείτονες: η Τεχεράνη και η Άγκυρα. Με τούτα και με τ’ άλλα η ιρανική επιρροή στο ιράκ ενισχύεται.

Τι θα κάνει λοιπόν το ψόφιο κουνάβι (μόλις ξεπροβοδίσει τον ψόφιο κοριό), ε; Και τι συζήτησε (το αφήνουμε για τελευταίο…) και τι συμφώνησε ο Sipan Hamo με τον ρώσο υπ.αμ. Sergey Shoygu και τον αρχιστράτηγο Gerasimov στη Μόσχα το περασμένο Σαββατοκύριακο; Ζήτησε την ρωσική μεσολάβηση για να μην καταλάβει ο τουρκικός στρατός τον θύλακα της Afrin με αντάλλαγμα να μην εμποδιστεί η συριακή and friends προέλαση προς τα σύνορα με το ιράκ νότια της Deir ez-Zor; Που έκατσε η μπίλια;

Η Ουάσιγκτον τα εγκρίνει αυτά; Ο φίλος της ο Alex και το επιτελείο του τα εγκρίνουν;

(Ποιός είναι ο Sipam Hamo; Ο γενικός διοικητής των ypg… )

Ιράκ

Τρίτη 17 Οκτώβρη. Δεν φαίνεται να υπήρξαν ιδιαίτερες αντιρρήσεις από την κουρδική πλευρά για την επίθεση του κυβερνητικού στρατού της Βαγδάτης στο Κιρκούκ. Η ταχύτητα της προώθησης και, τελικά, της κατάληψης της πόλης (σε λιγότερο από 24 ώρες…) μπορεί να εξηγηθεί μόνο στη βάση κάποιας υπόγειας συμφωνίας. Με το κυβερνητικό κόμμα του Μπαρζανί άραγε (KDP) ή με το κόμμα της “πατριωτικής ένωσης του κουρδιστάν” (PUK) που είχε την εξουσία στο Κιρκούκ; Το πρώτο κατηγορεί το δεύτερο για προδοσία – αλλά αυτά είναι ενδοοικογενειακοί καυγάδες. Ας πούμε ότι απ’ την κουρδική μεριά έγινε μια συντεταγμένη αναδίπλωση· που μεταξύ άλλων σήμαινε και την φυγή αρκετών χιλιάδων κούρδων κατοίκων του Κιρκούκ.

Αυτό έγινε σε λιγότερο από 24 ώρες. Αλλά αυτό το διάστημα ήταν αρκετό για να εκδηλώσει την «δυσφορία» του ποιος νομίζεται; Η Ουάσιγκτον. Μέσω του ανεπίσημου υπ.εξ. γενικών καθηκόντων που διάθετει (για τέτοιες και άλλες δουλειές), του συντηρητικού γερουσιαστή John McCain. Ο οποίος απείλησε (!) ότι:

… Θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες αν συνεχίσουμε να βλέπουμε αμερικανικής προέλευσης εξοπλισμό να χρησιμοποιείται με τέτοιον τρόπο… [καθότι] οι ηπα προμήθευσαν εξοπλισμό και εκπαίδευσαν την κυβέρνηση του ιράκ για να πολεμήσει τον isis… και όχι να επιτίθεται σε τμήματα των δικών της περιφερειακών κυβερνήσεων…

Εννοούσε τα τάνκς (abrams). Θα ήταν απλά συγκινητική μια τέτοια έγνοια (που δεν είχε εκδηλωθεί στο συριακό πεδίο μάχης, όταν τα αμερικανικής «βοήθειας» όπλα των “moderate rebels” κατέληγαν στα χέρια των όχι-και-τόσο-moderate) αν δεν συμπληρωνόταν και μ’ αυτό:

… Ανησυχώ για την συμμετοχή ιρανών ενόπλων στην επίθεση [στο Κιρκούκ]. Δεν είναι ακριβώς ιρανοί. Είναι οι pmu, ιρακινοί σιίτες, που έχουν εκπαιδευτεί, εξοπλιστεί, και ενδεχομένως διοικούνται απ’ τους ιρανούς “φρουρούς”. Οπότε η ανησυχία του McCain δικαιολογείται…

Η εξέλιξη έχει ωστόσο κι ένα οικονομικό σκέλος. Χωρίς τα (μεγάλα) πετρελαϊκά κοιτάσματα του Κιρκούκ η κουρδική φεουδαρχία δεν θα έχει τρύπα στα έσοδά της; Θα έχει. Πως σκοπεύει να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο έλλειμμα;

Θα φανεί. (Η Άγκυρα πάντως χάρηκε ιδιαίτερα με την ιρακινή ανακατάληψη της πόλης….)

Εν τω μεταξύ ο ιρακινός στρατός (και οπωσδήποτε οι pmu) ετοιμάζονται για την τελική επίθεση στις θέσεις του isis δίπλα στον Ευφράτη, και την ανακατάληψη της συνοριακής πόλης με την συρία Al Qa’im. Ακριβώς δίπλα, στην άλλη μεριά των συνόρων, πάνω στο ποτάμι, βρίσκεται η συριακή Abu Kamal, προς την οποία κατεβαίνει από βορρά ο συριακός στρατός plus friends.

Πρόκειται για τον «στρατηγικής σημασίας» δρόμο Βαγδάτη – Δαμασκός…. Έχει η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της κάποιο έγκαιρο αντίδοτο;

Ουάσιγκτον 1

Δευτέρα 16 Οκτώβρη. Ένας τρόπος να κάνει κάποιος «πλάτες» στην αμερικανική ιμπεριαλιστική πολιτική σημέρα είναι να υποτιμάει το ζήτημα της επιθετικότητας της Ουάσιγκτον απέναντι στην Τεχεράνη. Να το θεωρεί ένα «διμερές» θέμα περιορισμένης σημασίας για τον παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό.

Δεν είναι έτσι. Στις 20 του περασμένου Μάη το ψόφιο κουνάβι, προς παγκόσμια έκπληξη, κατηγόρησε το ιρανικό κράτος σαν τον «μεγαλύτερο σπόνσορα της τρομοκρατίας», σ’ όλον τον κόσμο. Για να γίνει ακόμα πιο ωμή η αμερικανική «θέση», η κατηγορία εκτοξεύτηκε απ’ το Ριάντ, όπου το ψόφιο κουνάβι είχε πάει για δουλειές· και για υποστήριξη στον άξονα Ριάντ – Τελ Αβίβ. Απ’ την έδρα, δηλαδή, του καθεστώτος για το οποίο και οι πέτρες ξέρουν ότι είναι ο βασικός εξαγωγέας και χρηματοδότης του ουαχαβίτικου εξτρεμισμού και της σχετικής τρομοκρατίας. Όχι μόνο στη μέση Ανατολή αλλά και στην Ασία· ειδικά στη νοτιοανατολική.

Η συνέπεια με την οποία η Ουάσιγκτον έχει βαφτίσει την Τεχεράνη σαν «κέντρο της παγκόσμιας τρομοκρατίας» ξεπερνάει λοιπόν κατά πολύ τα βλακώδη που κατά καιρούς τιτιβίζει το ψόφιο κουνάβι. Πρόκειται, όντως, για επιλογή διαρκείας.

Ποιές είναι όμως οι συγκεκριμένες «τρομοκρατικές ενέργειες» (εντός ή εκτός εισαγωγικών) που χρεώνονται στο ιρανικό καθεστώς; Ούτε το ψόφιο κουνάβι ούτε οποιοσδήποτε άλλος κάνει τον κόπο να υποδείξει έστω και μία. Εκείνο που ουσιαστικά είναι το «έγκλημα» της Τεχεράνης είναι η πετυχημένη συμμετοχή της, ύστερα από πρόσκληση των αντίστοιχων επίσημων καθεστώτων, στα πολεμικά πεδία του ιράκ και της συρίας. Εναντίον της «επίσημης τρομοκρατίας», δηλαδή του isis.

Όμως η ίδια ακριβώς κατηγορία και για τους ίδιους λόγους θα μπορούσε να απευθυνθεί και στην Μόσχα. Συνεπώς, όταν το αμερικανικό βαθύ κράτος δια στόματος ψόφιου κουναβιού ονομάζει «τρομοκρατία» και «παγκόσμια απειλή» την στρατιωτική συμμετοχή των ιρανών «φρουρών της επανάστασης» στο συριακό (κυρίως) και στο ιρακινό πεδίο μάχης, καλεσμένων από τυπικά επίσημες κυβερνήσεις σύμφωνα με τους τετριμμένους κανόνες στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ κρατών, λέει πολύ περισσότερα. Πρόκειται, κατά την γνώμη μας, για την επιστροφή στην ιμπεριαλιστική γραμμή των νεοσυντηρητικών διοικήσεων του Μπους του Β. Όταν «τρομοκράτης» κηρυσσόταν κατά βούληση όποιος έμπαινε στο αμερικανικό στόχαστρο.

Μόνο που το 2017, το 2018 και το 2019 δεν είναι 2001, 2002 και 2003… Πιο σωστά: οι συσχετισμοί (συμπεριλαμβανομένων των εξελίξεων στα επιμέρους πεδία μάχης) του 2017 είναι προϊόντα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στις αρχές του 21ου αιώνα. Ενισχυμένα απ’ τις παράλληλες εξελίξεις παντού στον πλανήτη μέσα στη συνεχιζόμενη κρίση / αναδιάρθρωση.

Ο μοχλός

Σάββατο 14 Οκτώβρη. Είναι γνωστό ότι επί χρόνια το ρατσιστικό / απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ προσπαθεί να πείσει το αμερικανικό να επιτεθεί στην Τεχεράνη· με άλλοθι το πυρηνικό πρόγραμμά της. Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του (Ιούλης 2017, ynetnews) ο Ehud Barak, πρωθ. του ισραήλ απ’ το 1999 ως το 2001, επικεφαλής των «εργατικών» ως το 2011 και υπ.αμ. σε κυβέρνηση του νυν πρωθ. Netanyahu (ήταν στο πόστο, άρα επικεφαλής, στη σφαγή στη λωρίδα της Γάζας στα τέλη του 2008 και στις αρχές του 2009, που έμεινε γνωστή σαν “επιχείρηση καυτό μολύβι”…) δεν το κρύβει: …αυτό που ζητούσαμε απ’ τους αμερικάνους ήταν να εντείνουν τις κυρώσεις και να επιτεθούν.

Ούτε ο Μπους ο Β ούτε ο Ομπάμα συμφωνούσαν· αν και δεν θα εμπόδιζαν το ίδιο το ισραήλ να δράσει. Αλλά η στρατιωτική μηχανή του ισραηλινού καθεστώτος δεν θα μπορούσε να δράσει με επιτυχία από μόνη της. Ειδικά ο Ομπάμα, χωρίς να εκτείθεται πολύ, δεν έβλεπε με καλό μάτι τις ισραηλινές φιλοδοξίες στη μέση Ανατολή. Προχώρησε, τελικά, στη συμφωνία 5+1, χαλαρώνοντας (αν και όχι διαγράφοντας) τον κλοιό στο ιράν.

Το ψόφιο κουνάβι και η διοίκηση των συντηρητικών είναι πια αρκετά διαθέσιμοι να “ξανασφίξουν τα λουριά”. Όμως το τζίνι (και το ιρανικό, αλλά όχι μόνο αυτό) έχει βγει απ’ το μπουκάλι. Μια κατευθείαν αμερικανική επίθεση στο ιράν ίσως δεν είναι αυτή τη στιγμή “στο τραπέζι”. Μια ένταση των τριβών στη μέση Ανατολή είναι· με αβέβαια, όμως, αποτελέσματα. Τι θα κάνει, λοιπόν, ο ισραηλινός ιμπεριαλισμός στο καινούργιο, ευρύτερο “πλαίσιο” της νέας αμερικανικής στρατηγικής;

Θα ήταν εξαιρετικά απίθανο να “κάτσει ήσυχα”! Στο Τελ Αβίβ άναψαν αμέσως πυροτεχνήματα μετά την ανακοίνωση της αμερικανικής “στρατηγικής”. Ο υπουργός ασφάλειας και μεταφορών Yisrael Katz χέστηκε απ’ τη χαρά του, πηγαίνοντας σε χρόνο dt το πράγμα εκεί που θα ήθελε το καθεστώς του: η αμερικανική στάση (είπε) θα ολοκληρωθεί με στρατιωτική σύγκρουση, δεδομένης της αναμενόμενης ιρανικής αντίδρασης… Καθότι το ιράν είναι η καινούργια βόρεια κορέα. 

Μέση ανατολή 1

Παρασκευή 6 Οκτώβρη. Η τριχοτόμηση της συριακής και της ιρακινής επικράτειας σε ένα «σιιστάν», ένα «σουνιστάν» και ένα «κουρδιστάν» ήταν, υποτίθεται, ο σχεδιασμός της Ουάσιγκτον και όχι μόνο εδώ και χρόνια. (Το «υποτίθεται» το εξηγούμε παραπάτω). Σύμφωνα με την σχετική ρητορική ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός είχε αναθέσει στον εαυτό του να διορθώσει «τα λάθη στη χάραξη των συνόρων» των σχετικών κρατών, μετά το τέλος της γαλλικής και της αγγλικής αποικιοκρατίας, ύστερα απ’ τον β παγκόσμιο.

Ο isis εμφανίστηκε στη σκηνή σαν βασικό εργαλείο υλοποίησης αυτού του σχεδιασμού. Σε αντίθεση με εκείνο που στη δύση ονομάστηκε «αλ Κάιντα» (μια ισλαμική διεθνής αντάρτικου πόλης, με στόχο την αποσταθεροποίηση φιλοαμερικανικών αραβικών καθεστώτων, με πρώτο εκείνο του ριάντ) ο isis επεδίωξε και κατάφερε να κατακτήσει εδάφη. Και να δημιουργήσει κράτος, με την έννοια βασικών θεσμών: αστυνόμευσης, δικαστηρίων, εκπαιδευτικού συστήματος, τακτικού στρατού, υπ. οικονομικών, ακόμα και ερευνητικού / τεχνολογικού τομέα d.i.y. Αφετηρία της δημιουργίας του ήταν οι σουνιτικοί πληθυσμοί του ιράκ και, κυρίως, οι άνεργοι σουνίτες καραβανάδες του άλλοτε στρατού του Σαντάμ Χουσεΐν, που είχε διαλύσει οι αμερικάνοι απ’ το 2003. Αλλά πολύ γρήγορα τα χαρακτηριστικά του διαμορφώθηκαν απ’ το Ριάντ που τον χρηματοδοτούσε, την σκληροπυρηνικά συντηρητική ιδεολογία του ουαχαβιτισμού, αλλά και την συρροή μη ιρακινών (και αργότερα μη σύριων) ενόπλων. Απ’ την κεντρική και ανατολική ασία, την βόρεια αφρική αλλά και την ευρώπη. Αυτό ήταν “μοντέλο αφγανών μουτζαχεντίν”: μπορεί για τους ιρακινούς σουνίτες οι “απ’ έξω αδελφοί” να ήταν βοήθεια, αλλά για την Ουάσιγκτον ήταν σχέδιο μελλοντικής διάχυσης. Το έχουμε ονομάσει: stay in front…

Η ραγδαία προέλαση του isis τα προηγούμενα χρόνια (μέχρι το 2015) και η προοπτική δημιουργίας ενός κάποιου “σουνιστάν” που θα εμφανιζόταν σαν «αναπόφευκτη» εξέλιξη, κατέλαβε την πολιτική, στρατιωτική αλλά και δημαγωγική σκηνή της περιοχής και του πλανήτη… Επιτρέποντας στους κουρδικούς πληθυσμούς και, ειδικά, στα αφεντικά τους, είτε στο ιράκ είτε στη συρία, να μείνουν στο βάθος της σκηνής (του πεδίου μάχης), διακριτικά στη σκιά, απλά περιμένοντας τις εξελίξεις. Το «κουρδιστάν» θα δημιουργούνταν αναπόφευκτα αν οι υπόλοιπες ιρακινές και συριακές εκτάσεις διαλύονταν σε ένα «σιιστάν» και ένα «σουνιστάν»…

Η Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ και οι σύμμαχοί τους έτριβαν τα χέρια τους ενισχύοντας (όχι και τόσο) υπόγεια τους σουνίτες αντι-Άσαντ ενόπλους. Το σχέδιο φαινόταν να πηγαίνει κατ’ ευχήν…

Μέση ανατολή 2

Παρασκευή 6 Οκτώβρη. Όταν η προέλαση του isis (και άλλων ένοπλων ομάδων) έφτασε στο σημείο να απειλεί τον Άσαντ και το καθεστώς του (το μόνο αναγνωρισμένο διεθνώς, τότε και τώρα) με πνίξιμο στη Μεσόγειο, η Μόσχα αποφάσισε ότι “enough”. Μπήκε στο συριακό πεδίο μάχης στο πλευρό του αποδεκατισμένου συριακού στρατού, ενώ τόσο η Χεζμπ’ αλλάχ όσο και η Τεχεράνη, νοιώθοντας μεγαλύτερη στρατιωτική σιγουριά, αναθάρρησαν και ενίσχυσαν σημαντικά τους ενόπλους τους δίπλα στον Άσαντ…

Γιατί η Μόσχα αποφάσισε να ρίξει το στρατιωτικό (αλλά και συμβολικό γεωπολιτικά) βάρος της στη μέση Ανατολή ανατρέποντας, ως ένα σημείο, τις εξελίξεις; Ένα λόγος ήταν η τύχη της (μικρής αλλά μοναδικής στη Μεσόγειο) ναυτικής βάσης της στην συριακή Tartus. Δεν ήταν μόνον αυτό. Η διάλυση υπαρχόντων κρατών δεν είναι τακτική της Μόσχας (ούτε του Πεκίνου): έχει ομοσπονδιακή δομή σαν κράτος και, κυρίως, μάτωσε (και σκότωσε) πολύ για να κρατήσει τις καυκάσιες περιοχές (τσετσενία, ιγκουσετία). Φυσικά έχει απλωθεί κάπως, αφενός στην τυπικά γεωργιανή επικράτεια (επίσημα στην αμπχαζία και στη νότια οσετία), αφετέρου στην τυπικά ουκρανική (στην κριμέα επίσημα, στην ανατολική ουκρανία λιγότερο).

Η πετυχημένη τριχοτόμηση του ιράκ και της συρίας κατά μήκος θρησκευτικών / ιδεολογικών γραμμών θα μπορούσε πράγματι να τροφοδοτήσει ένα καινούργιο κύμα ένοπλων αποσχιστικών ανταρσιών στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς τόσο εντός όσο και εκτός ρωσικής ομοσπονδίας. Στην κεντρική ασία. Αν το αμερικανικό (και όχι μόνο) σχέδιο πετύχαινε στη μέση Ανατολή, ασφαλώς θα εφαρμοζόταν κι αλλού – αυτή θα ήταν η συμβολή της πολυεθνικότητας του isis. Η Μόσχα (και το Πεκίνο) είχαν και έχουν σοβαρούς λόγους εναντίον.

Το σημαντικότερο είναι ότι το αμερικανικό σχέδιο της τριχοτόμησης μόνο επιφανειακά μπορούσε να μπει σε έναν χάρτη με τρία καινούργια σταθερά κράτη στη θέση των δύο. Η ανάμειξη των πληθυσμών (και από θρησκευτική άποψη) και οι οικονομικές ανάγκες θα παρήγαγαν έναν μόνιμο πόλεμο, άλλοτε υψηλής και άλλοτε χαμηλής έντασης σ’ όλη αυτή τη ζώνη. Ο πραγματικός στόχος του αμερικανικού ιμπεριαλισμού δεν ήταν και δεν είναι, λοιπόν, «η διόρθωση των συνόρων» αλλά η μόνιμη αποσταθεροποίηση – που επιτρέπει στο πεντάγωνο και στις μυστικές υπηρεσίες να πολλαπλασιάζουν τις βάσεις τους, εμφανιζόμενα σαν «δύναμη σταθεροποίησης».

Έχοντας κρατήσει αποστάσεις απ’ την λιβυκή περίπτωση, η Μόσχα είχε πολλούς λόγους να εμποδίσει την «ομαλή εξέλιξη» της τριχοτόμησης στη συρία (κατ’ αρχήν) και στο ιράκ (έμμεσα). Και το έκανε. Πετυχημένα ως ένα σημείο, αλλά όχι οριστικά (αυτή τη στιγμή).

Μέση ανατολή 4

Παρασκευή 6 Οκτώβρη. Αυτά τα ξέρουν όλοι. Τα ξέρει οπωσδήποτε το «μπλοκ της Astana»: Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα, Δαμασκός, Βηρυτός – και η Βαγδάτη. Η Μόσχα δεν μπορεί μεν να στραφεί ανοικτά κατά των ypg αυτή τη στιγμή, βλέπει όμως το πόσο «αμερικανικά» δρουν. Οι υπόλοιποι, και ειδικά Άγκυρα, Τεχεράνη και Βαγδάτη, έχουν μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων (ή/και δηλώσεων), ειδικά μετά το «ανεξαρτησιακό δημοψήφισμα» στο ιρακινό κουρδιστάν, στις 25 Σεπτέμβρη. Σε πρώτο χρόνο κανένα απ’ αυτά τα κράτη δεν φαίνεται να θέλει έναν (ακόμη) πόλεμο. Εκείνο που οπωσδήποτε θέλουν είναι να εξασφαλίσουν ότι ένα μισο- (ή ψευτο-) ανεξάρτητο ιρακινό κουρδιστάν δεν θα είναι στους αμερικανικούς και ισραηλινούς στάβλους. Πράγμα που σημαίνει: δεν θα είναι safe heaven για αμφισβητήσεις ή/και επιχειρήσεις εναντίον τους. Είναι εύκολο κάτι τέτοιο; Όχι…

Την περασμένη Τετάρτη η αραβική (με έδρα το Λονδίνο) εφημερίδα Asharq al-Awsat δημοσίευσε συνέντευξη με τον ρώσο υπ.εξ. Sergei Lavrov. Ο οποίος τα έχωσε· όχι στους proxies ypg αλλά κατευθείαν στην Ουάσιγκτον:

… Σε μερικές περιπτώσεις οι ελεγχόμενες απ’ τις ηπα δυνάμεις έμμεσα ενθαρρύνουν άλλους τρομοκράτες να επιτίθενται σε στρατηγικά σημεία που δίκαια επανακαταλήφθηκαν απ’ την Δαμασκό, ή ηθελημένα εμπλέκονται σε αιματηρές προβοκάτσιες σε βάρος των δικών μας δυνάμεων…

Αναφερόταν στην Deir ez-Zor. Και συνέχισε:

… Καλώ όλους τους «παίκτες» στη συρία να εγκαταλείψουν τις γεωπολιτικές τους φιλοδοξίες και συμβάλλουν πλήρως στην αποκατάσταση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή… Η πρακτική μας συνεργασία με την τουρκία και το ιράν σε όλα τα επίπεδα δείχνει, με την πλήρη σημασία των λέξεων, τον κεντρικό ρόλο που έχουν στη σταθεροποίηση της κατάστασης στη συρία και το ιράκ…

Δεν υπάρχουν περιθώρια παρερμηνείας σ’ αυτές οι κουβέντες, έτσι δεν είναι;

Όπως δεν υπάρχουν περιθώρια παρερμηνείας στο περιεχόμενο της επίσκεψης του Ερντογάν στην Τεχεράνη πριν 2 ημέρες (4/10). Για «βάθεμα της συμμαχίας» μίλησε ο Ερντογάν, για προσπάθεια «ξένων δυνάμεων» και ειδικά του ισραήλ να κρατήσουν τα δύο κράτη στο περιθώριο των εξελίξεων στη μέση Ανατολή μίλησε ο Χαμενεΐ (ο αρχιπαπάς του ιράν)…

Συρία 3

Πέμπτη 5 Οκτώβρη. Πράγματι, σύριοι and friends έχουν ξεκινήσει αυτήν την αργή προέλαση. Θα πρέπει να ανακαταλάβουν απ’ τον isis μισή ντουζίνα παραποτάμια χωριά, πράγμα που σημαίνει ότι δεν πρόκειται για περίπατο (και σίγουρα όχι για την «θυελλώδη πρόοδο» τύπου «οι πολέμαρχοι του isis τα έχουν κάνει πλακάκια με τους αμερικάνους και τις ypg”). Αυτό είναι το μειονέκτημα: απέχουν αυτή τη στιγμή περίπου 80 χιλιόμετρα, που θα είναι δύσκολα. Το πλεονέκτημα είναι ότι η Δαμασκός κρατάει θέσεις και δυτικά της Abu Kamal, σε απόσταση κάτι παραπάνω από 40 χιλιόμετρα. Μπορεί, λοιπόν, να επιτεθεί από δύο μεριές.

Κάτω απ’ τα σύνορα, στην ιρακινή μεριά, οι περιοχές ελέγχονται απ’ τον isis. Οι ιρανικές / σιιτικές πολιτοφυλακές (PMU) ξεκίνησαν την ανάποδη επιχείρηση, πάντα προς το ίδιο συνοριακό σημείο, και έχουν ανοίξει έναν διάδρομο απέχοντας περίπου 50 χιλιόμετρα απ’ την al Qa’im. Αλλά τις τελευταίες μέρες έχουν σταματήσει, ασχολούμενες σε άλλο μέτωπο. Υποθέτουμε ότι κάποια στιγμή, όχι αργά, θα γίνει η συνδυασμένη / συντονισμένη επίθεση προς το σημείο Abu Kamal / al Qa’im, από βορρά, νότο και δύση.

Κάποιοι, κοιτώντας τον χάρτη, μπορεί να σκεφτούν: αααα, αυτό είναι deal! Η Ουάσιγκτον «να αφήσει» τελικά το συγκεκριμένο πέρασμα / χερσαία επικοινωνία μεταξύ Βαγδάτης και Δαμασκού, με αντάλλαγμα να έχει παρουσία αρκετά κοντά, στα εδάφη που έχουν καταλάβει οι αδελφοί ypg. (Έχει γραφτεί ότι η Ουάσιγκτον θα δημιουργήσει βάση κάπου εκεί· και η Μόσχα στο αεροδρόμιο της Deir ez Zor). Πράγματι, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια τέτοια συνεννόηση! Μόνο που, αν ισχύει, την θεωρούμε προσωρινή. Το γιατί θα το εκθέσουμε τις επόμενες ημέρες.