Tag: ιαπωνία

Η καπιταλιστική κανονικότητα

Πέμπτη 26 Οκτώβρη. Αν στην κινέζικη περίπτωση η απάντηση είναι καταφατική, κι αν στην γιαπωνέζικη περίπτωση η επίσημη «σύνθεση» ανάμεσα σε κράτος, κεφάλαιο και οργανωμένο έγκλημα («γιακούζα») είναι επίσης οργανική και γνωστή, ας μην βιαστεί κανείς να μιλήσει για ασιατικές ιδιαιτερότητες και «εξαιρέσεις του κανόνα» της αναγκαιότητας και της γραμμικής σχέσης του «δημοκρατικού εποικοδομήματος» για την «ανάπτυξη της καπιταλιστικής βάσης».

Το «ερώτημα της δημοκρατίας» (και της αναγκαιότητάς της…) ποτέ δεν έπαψε να μπαίνει στην ιστορία των δύο τελευταίων αιώνων στις δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες. Η τελευταία τέτοια περίοδος, όπου όχι μόνο έχει ξανατεθεί μεταξύ των αφεντικών το ερώτημα αλλά απαντιέται κιόλας με τους τρόπους που τα βολεύει, είναι απ’ την δεκαετία του 1980 και μετά, ως σήμερα. Αν θα ήθελε κανείς να είναι ακριβής, το «πολίτευμα» στα περισσότερα δυτικά κράτη (συμπεριλαμβανόμενων των πρώην «σοσιαλιστικών») είναι ολιγαρχία.

Αυτό δεν έχει επιβληθεί μέσα από ανοικτές απαγορεύσεις. Συμβαίνει, κυρίως, μέσα από την «κοινή συναινέσει» (πληθυσμών και αφεντικών) υιοθέτηση μιας συγκεκριμένης (νεοφιλελεύθερης) ιδέας περί «κεντρικής εξουσίας»: εξαιτίας της συνθετότητας των ζητημάτων είναι μια τεχνικο-γραφειοκρατική διαδικασία, που διεκπεραιώνεται από ειδικούς των αφεντικών, και μπορεί να επηρεαστεί μόνο απ’ την δράση συγκεκριμένων ομάδων «πίεσης». (Αναλυτικότερα στα Sarajevo νο 78, 80 και 90: κοινοβουλευτισμός, εξουσία, κράτος).

Αυτή η παραδοχή δεν διαφέρει ριζικά απ’ την λειτουργία του μονοκομματικού κράτους τύπου κίνας: κι εκεί οι φράξιες του κόμματος μπορούν να λειτουργούν σαν «ομάδες πίεσης». Στο βαθμό που λειτουργεί (και έτσι συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες) αποδεικνύει ότι οι περιβόητες «μεσαίες τάξεις» δεν έχουν κάποια υπαρξιακή καούρα υπέρ της δημοκρατίας. Κυρίως αναζητούν την κατανάλωση που τροφοδοτεί την αυτοπεποίθησή τους. Και άρα τις καταναλωτικές ελευθερίες.

Απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και ως τις αρχές της επόμενης (όταν άρχισε ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας»), η κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ είχε ταΐσει μια θηριωδώς αυτάρεσκη ρητορική για την «απόλυτη υπεροχή της δυτικής δημοκρατίας» και την «έμφυτη τάση των μεσοστρωμάτων» να την διεκδικούν. Το «κέντρο» («κέντρο» απ’ την άποψη της ταξικής διαστρωμάτωσης: «μεσαία τάξη», «κέντρο» και ως προς το δίπολο «δεξιά – αριστέρα») είχε αναχθεί σε σπονδυλική στήλη και εγγύηση αυτής της περίφημης «δημοκρατίας». Αυτά ενόσω η υπόγεια κρίση και η φανερή αναδιάρθρωση αναδιαμόρφωναν τις σχέσεις εξουσίας, μακριά από τέτοια εύπεπτα, ύπουλα και ναρκισσιστικά σχήματα.

Τελικά, στα τέλη μόλις της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, οι πρωτοκοσμικές μικροαστικές και μεσοαστικές μάζες (τα αδιαφοροποίητα σύνολα των Εγώ…) δείχνουν μια ισχυρή τάση προς τον εξουσιαστικό αυταρχισμό. Μπορεί να μην αναζητούν το κόμμα / κράτος α λα κίνα. Μια χαρά όμως θεωρούν ότι θα υπηρετηθούν τα συμφέροντά τους απ’ το κράτος / μαφία. Η ιαπωνία μπορεί να είναι το ανομολόγητο μοντέλο…

Ένα «κανονικό κράτος»…

Τετάρτη 25 Οκτώβρη. Η επανεκλογή του δεξιού, φιλοπόλεμου Shinzo Abe στην πρωθυπουργία της ιαπωνίας, βάζει σε τροχιά την αλλαγή του ιαπωνικού συντάγματος, σε ότι αφορά την χρήση, και άρα το μέγεθος και το είδος του στρατού. Όπως είναι (ίσως) γνωστό το μεταπολεμικό (β παγκόσμιος) σύνταγμα του Τόκιο απαγόρευε την ύπαρξη και την χρήση του στρατού εκτός συνόρων. Αυτό σήμαινε έναν στρατό χωρίς επιθετικά όπλα και χωρίς ανάλογη εκπαίδευση. Ο Abe ήδη έκανε μια συνταγματική αλλαγή το 2015, ανοίγοντας το παράθυρο για συμμετοχή του ιαπωνικού στρατού οπουδήποτε στον κόσμο «σαν συνδρομή σε συμμάχους». Δεν ξέρουμε αν πήγαν ιάπωνες πεζοναύτες οπουδήποτε, και που. Δεν έχει σημασία. Η αλλαγή του ’15 ήταν «μεταβατική». Τώρα ο Abe πρόκειται να καταργήσει οτιδήποτε αντιμιλιταριστικό. Η ιαπωνία θα ξαναγίνει ένα «κανονικό ιμπεριαλιστικό κράτος».

Οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης στο κοντινό μέλλον (τα επόμενα χρόνια) θα είναι πολλών ειδών. Απ’ την μια μεριά το Τόκιο θα μπορεί να διαπραγματευτεί από άλλη θέση την παρουσία (και το μέγεθος) του αμερικανικού στρατού στα εδάφη του. Απ’ την άλλη η Ουάσιγκτον θα έχει αισθητά μεγαλύτερες δυσκολίες στο να ελέγξει τον ιαπωνικό ιμπεριαλισμό.

Τυπικά το Τόκιο θα εμφανίζεται σαν εξοπλιζόμενο εναντίον της βορειοκορεατικής «απειλής». Πολλοί θεωρούν ότι ο κυριότερος αντίπαλός του (θα) είναι το Πεκίνο, που πράγματι βρίσκεται σε μια δυναμική ιμπεριαλιστική τροχιά σε ότι αφορά τον δυτικό ειρηνικό και τη νοτιοανατολική ασία. Όμως τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό στην ίδια περιοχή θα τον θεωρεί το Τόκιο «φιλικό»;

Σε κάθε περίπτωση: υπάρχει ακόμα ένα ισχυρό αντι-μιλιταριστικό κίνημα στην ιαπωνία. Δεν ξέρουμε τι θα καταφέρει να εμποδίσει· ξέρουμε όμως ότι δεν θα κάτσει με τα χέρια σταυρωμένα.

(φωτογραφία: «η πατρίδα σε χρειάζεται!»)

Βόρεια κορέα

Πέμπτη 31 Αυγούστου. “Ήταν πολύ ψηλά”. “Έτρεχε πολύ”. “Πέρασε γρήγορα”. “Δεν απειλούσε την ιαπωνία”. Αυτές ήταν οι εκτιμήσεις και οι απαντήσεις διάφορων “ειδικών” του Τόκιο στην απορία αν ο πιο πρόσφατος βορειοκορεατικός πύραυλος μπορούσε να καταρριφθεί. Όντως τα 550 χιλιόμετρα είναι ψηλά, πολύ ψηλά. (“Θα γεμίζαμε το διάστημα σκουπίδια απ’ την διάλυση του πυραύλου” ήταν μια οικολογική απάντηση… Ο.Κ.!) Και τα σκάρτα 2 λεπτά που κράτησε η πτήση του πάνω απ’ την ιαπωνική επικράτεια ένα “σύντομο πέρασμα” – μια ελάχιστη μονάδα ιστορικού χρόνου…

Υπήρχε, πάντως, κι ένας ακόμα λόγος για να μην δοκιμαστεί καν η κατάρριψή του: κι αν αποτυγχάναμε; Όντως. Αν τα αμερικανικά αντιπυραυλικά συστήματα αποδεικνύονταν άχρηστα, αυτό θα ήταν πολύ κακό. Και τους αμερικάνους κατασκευαστές και για τους ιάπωνες αγοραστές. Θα ήταν αντίστροφα πολύ καλό για το βορειοκορεατικό καθεστώς…

Συνεπώς το καλύτερο που έκανε το ιαπωνικό καθεστώς ήταν … να τρομοκρατήσει τους υπηκόους του! Με μηνύματα στα κινητά τους και άλλα παρόμοια κόλπα. Για κάτι που ήταν “πολύ ψηλά”, “έτρεχε πολύ”, “πέρασε γρήγορα” και “δεν απειλούσε την ιαπωνία”… Αυτά, φυσικά, ούτε τα ήξερε ούτε μπορούσε να τα εκτιμήσει η μάζα των υπηκόων. Το δικό της μερίδιο στην υπόθεση ήταν ο φόβος. Ο απλός φόβος. Μόνον αυτός.

Που θα κεφαλαιοποιηθεί· αλλιώς είναι άχρηστος. Είτε με αγορά περισσότερων αμερικανικών συστημάτων αβέβαιης αποτελεσματικότητας. Είτε με την παραγωγή ντόπιων. Είτε και με τα δύο.

Βόρεια κορέα

Τετάρτη 30 Αυγούστου. Είναι συστατικό της μαζικής δημαγωγίας η κινδυνολογία. Δεν είναι μόνο η τακτική δόση φόβου που χρειάζονται οι υποτελείς για να “κοιτάνε τη δουλειά τους” (και την οικογένειά τους) αποκλειστικά. Είναι και η τακτική δόση σύγχισης που εξασφαλίζει ότι δεν θυμούνται και δεν μπορούν να κρίνουν μόνοι τους.

Το βορειοκορεατικό καθεστώς εκτόξευσε χτες έναν πύραυλο που “πέρασε πάνω απ’ την ιαπωνία”! Ουάου! (Εκτιμάται ότι ήταν της κατηγορίας που θα μπορούσε να κτυπήσει και το Guam· αλλά η χθεσινή βολή ήταν σε εντελώς άσχετη κατεύθυνση). Πριν λίγες ημέρες είχε δοκιμάσει τρεις βαλιστικούς μικρού βεληνεκούς, για τους οποίους κανείς δεν ξέρει πάνω από που πέρασαν… Τρεις φορές ουάου!!! Πάντως σε καμία περίπτωση οι πύραυλοι δεν σημάδευαν αμερικάνικο, ιαπωνικό ή νοτιοκορεάτικο στόχο. Κι αυτό είναι που έχει σημασία. Ειδικά μετά απ’ το ξεκαθάρισμα που έκανε το Πεκίνο· ξεκαθάρισμα που όλοι οι δημαγωγοί και “αναλυτές” παραλείπουν να υπενθυμίζουν.

Στις 12 Αυγούστου (Να είσαι σίγουρος ότι:) γράφαμε:

… Η κίνα θα πρέπει να κάνει ξεκάθαρο ότι αν η βόρεια κορέα εκτοξεύσει πυραύλους που απειλούν αμερικανικό έδαφος και οι ηπα απαντήσουν, η κίνα θα μείνει ουδέτερη. Αν οι ηπα και η νότια κορέα ξεκινήσουν επιθέσεις και προσπαθήσουν να ανατρέψουν το καθεστώς της βόρειας κορέας και να αλλάξουν την πολιτική κατάσταση στην κορεατική χερσόνησο, η κίνα θα τους εμποδίσει…

Αυτό ήταν απόσπασμα από άρθρο των global times, μιας αγγλόφωνης ιντερνετικής έκδοσης της κινεζικής «λαϊκής ημερησίας», που είναι όργανο του κ.κ. της κίνας. Ουσιαστικά ήταν η “ανεπίσημα” διατυπωμένη θέση του κινεζικού καθεστώτος.

Λοιπόν: πριν 2 ολόκληρες βδομάδες, όταν το ψόφιο κουνάβι και ο Κιμ συναγωνίζονταν σε απειλές, το Πεκίνο ξεκαθάρισε το εξής απλό, που συνιστά και το «πλαίσιο» του τι είναι δυνατόν να συμβεί στην κορεατική χερσόνησο:

Α) Αν η Πγιονγκγιάνγκ επιτεθεί πρώτη σε αμερικανικό στόχο, τότε το Πεκίνο θα κάτσει στην άκρη, και οι ηπα μπορούν να απαντήσουν όπως νομίζουν…

Β) Αν, όμως, η Πγιονγκγιάνγκ ΔΕΝ στραφεί κατά αμερικανικού (ή ιαπωνικού, ή νοτιοκορεατικού) στόχου και επιτεθεί πρώτη η Ουάσιγκτον, τότε το Πεκίνο θα «χωθεί». Συνεπώς οι ηπα θα βρεθούν σε πόλεμο και με την κίνα…

Απείλησε κανέναν ο πύραυλος που πέρασε πάνω απ’ την ιαπωνία; Όχι. Συνεπώς όχι έναν αλλά δεκαέναν μπορεί να ρίξει, με τέτοιον τρόπο, η Πγιονγκγιάνγκ! Ειδικά αν γίνονται τον ίδιο καιρό (τώρα δηλαδή, ως το τέλος του μήνα) στρατιωτικές ασκήσεις ηπα – νότιας κορέας… «Κάντε καταγγελίες, κάντε μηνύσεις, κάντε δεήσεις, κάντε συμβούλια ασφαλείας του οηε, κάντε ό,τι νομίζετε· επίθεση, όμως, στη βόρεια κορέα δεν σας επιτρέπουμε». Αυτό έχει πει το Πεκίνο, και το άκουσαν εκεί που πρέπει. Αυτό ισχύει.

(Δεν θα ήταν δυνατόν, ωστόσο, να επιδιώξει η Ουάσιγκτον πόλεμο με το Πεκίνο «μέσω βόρειας κορέας»; Θεωρητικά ναι. Όταν και αν συμβεί κάτι τέτοιο, πάντως, δεν θα έχει μόνο τις «δυνάμεις» που έχει τώρα στην περιοχή. Θα έχει πολλαπλάσιες. Και μια τέτοια προετοιμασία δεν κρύβεται… )

Της κορέας…

Τετάρτη 26 Απρίλη. Η συγκέντρωση στρατών γύρω απ’ την κορεατική χερσόνησο και η φιλοπόλεμη ρητορική της Ουάσιγκτον πολλαπλασιάζουν τις πιθανότητες ανάφλεξης στο κυρίως μέτωπο του 4ου παγκόσμιου πολέμου. Φαίνεται πως ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός προσπαθεί να κερδίσει το έδαφος που έχει χάσει στην ανατολική ασία στη διάρκεια της φιλόδοξης μεν αλλά όχι ιδιαίτερα πετυχημένης εκστρατείας “Asian pivot” της προηγούμενης διοίκησης (Ομπάμα). Μια ακόμα απόδειξη της συνέχειας στην αμερικανική «εξωτερική πολιτική».

Κάνουμε ωστόσο την σκέψη ότι ο αποφασιστικός παράγοντας για το τι θα γίνει τις επόμενες ημέρες και βδομάδες εκεί ΔΕΝ είναι ο διακηρυγμένος αμερικανικός τσαμπουκάς αλλά οι αδήλωτες προθέσεις του Πεκίνου. Κάνει μεγάλη διαφορά αν το κινεζικό καθεστώς ξεκαθαρίσει στην Ουάσιγκτον ότι οποιαδήποτε επίθεση κατά της Πγιονγκ Γιανγκ θα θεωρηθεί επίθεση και κατά του Πεκίνου, ή όχι.

Το είδος των όπλων που μαζεύει η Ουάσιγκτον στην κορεατική χερσόνησο κάνει για αεροπορικές επιδρομές κατά της βόρειας κορέας, και ως εκεί. Παρότι το βορειοκορεατικό καθεστώς διαθέτει 1200 (ρωσικής κατασκευής) αεροπλάνα, τόσο αυτά όσο και το σύστημα αεράμυνάς του θεωρείται «παλιομοδίτικο» και όχι ιδιαίτερα αποτελεσματικό· πράγμα που θα έκανε ευκολότερη την δουλειά της αμερικανικής αεροπορίας και των συμμάχων της. Το είδος της απάντησης που το βορειοκορεατικό καθεστώς έχει «δουλέψει» επί χρόνια είναι πυραυλική. Με ή χωρίς πυρηνικά. Αρχίζοντας με το ευκολότερο, επειδή είναι κοντά: με στόχους στη νότια κορέα ή/και στην ιαπωνία. Και οι δύο έχουν εξοπλιστεί με (αμερικανικά) αντιπυραυλικά συστήματα, που σημαίνει ότι το βορεοκορεατικό καθεστώς θα έχει ελπίδες «να βρει στόχο» όσο περισσότερους πυραύλους εκτοξεύσει μαζί και ταυτόχρονα.

Η Ουάσιγκτον δεν θα χαλιόταν ιδιαίτερα αν υπήρχαν σοβαρές απώλειες στους δύο «συμμάχους» της, τη νότια κορέα ή/και την ιαπωνία – μάλλον θα χαιρόταν (κρυφά) επειδή έτσι θα αναγκάζονταν να δεθούν ακόμα περισσότερο στο δικό της άρμα. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι από οικονομική άποψη ο ιαπωνικός καπιταλισμός είναι σταθερά ανταγωνιστικός του αμερικανικού…

Όμως η άμεση στρατιωτική εμπλοκή του κινεζικού στρατού στην υπόθεση (για να μην μιλήσουμε για τον ρωσικό…) είναι εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Γιατί σε αντίθεση με το καθεστώς της Πγιονγκ Γιανγκ το Πεκίνο έχει την δυνατότητα να κτυπήσει τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα· αποφεύγοντας το έδαφος της νότιας κορέας ή/και της ιαπωνίας. Κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ άσχημο «νέο» για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, που θα έπρεπε υποχρεωτικά να κλιμακώσει τον πόλεμο, με εξαιρετικά αβέβαια αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση το να χάσουν έστω και ένα αεροπλανοφόρο θα ήταν για τους αμερικάνους το τέλος της ηγεμονίας τους στις θάλασσες του πλανήτη.

Κρίνουμε, λοιπόν, ότι το «κλειδί» βρίσκεται στο Πεκίνο. Αν, δηλαδή, έχει τους δικούς του (όχι γνωστούς…) λόγους να «αφήσει» την Πγιονγκ Γιανγκ για «λίγο στην τύχη» της, δηλαδή σε μια ορισμένη ήττα. Μια «ελεγχόμενη» ήττα που θα συνοδευτεί από σοβαρές ζημιές (σε καπιταλιστικές υποδομές) τόσο της νότιας κορέας όσο και της ιαπωνίας, εξαιτίας της όποιας βορειοκορεατικής «άμυνας». Αν δεν έχει τέτοιους λόγους, κι αν δεν θέλει επ’ ουδενί να έχει η Ουάσιγκτον μια στρατιωτική επιτυχία κάτω απ’ την μύτη του, τότε εικάζουμε ότι η Ουάσιγκτον με το μέγεθος των «αρμάδων» που έχει μεταφέρει στην περιοχή, θα περιοριστεί σε μια παρέλαση… Ενόσω το βορειοκορεατικό καθεστώς θα εμφανίσει κάποια στοιχεία «υποχώρησης» και «διάθεσης για διάλογο». (Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τέτοιος είναι ο βασικός στόχος της Ουάσιγκτον προς το παρόν: με μια καλή ένοπλη παρέλαση να αναγκάσει το Πεκίνο να «μαζέψει» την Πγιονγκ Γιανγκ…).

Σε κάθε περίπτωση ακούγεται μακιαβελικό το ότι οι συγκρούσεις ενός παγκόσμιου πολέμου δεν είναι υποχρεωτικά «ευθύγραμμες». Πρέπει να σημειώσουμε πάντως ότι αυτή τη στιγμή ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός έχει αρχίσει να αποκτάει πρόβλημα και στο αφγανικό πεδίο μάχης… Που σημαίνει (κατ’ εμάς) ότι επείγεται, προς το παρόν, για «εύκολες νίκες» και όχι για έναν full παγκόσμιο πόλεμο.

Ακούγεται αισιόδοξο; Ίσως. «Προς το παρόν».

Erica

Τετάρτη 12 Απρίλη. Η Erica, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ομάδας που την έφτιαξε, είναι το πιο όμορφο, και το πιο «ανθρώπινο» αυτόνομο ανδροειδές αυτή τη στιγμή.

Είναι ρομπότ. Όχι άνθρωπος ούτε μηχανή (λέει ένας απ’ την ομάδα). Κάτι άλλο…

Δείτε το 15λεπτο video (λίγα αγγλικούλια χρειάζονται…):

Meet Erica, the world’s most human-like autonomous android

Και ίσως δεν είναι αργά να αρχίσετε να διαβάζετε το cyborg…