Καπιταλισμός, κράτος και επιδημίες (10): η αστυνομική εξουσία σαν «θεραπευτής»

Τρίτη 31 Μάρτη. Η απάντηση εδώ είναι σύνθετη. Απ’ την μια μεριά υπάρχει η ιστορία της (δυτικής) ιατρικής. Απ’ την άλλη το παρόν και το μέλλον της «διαχείρισης της υγείας» στην 4η βιομηχανική επανάσταση.

Είναι γενικά γνωστό ότι στο μεγαλύτερο μέρος της η δυτική ιατρική εξελίχθηκε σκοτώνοντας τις παραδοσιακές ιατρικές γνώσεις όλων των δυτικών (καπιταλιστικών) κοινωνιών. Πολύ αργότερα (πρακτικά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα) το φαρμακευτικό τμήμα της έκανε μια μικρή, αθόρυβη και ύπουλη στροφή σ’ αυτόν τον πόλεμο: άρχισε να κατασκοπεύει όσες τέτοιες παραδοσιακές γνώσεις είχαν απομείνει (είτε στον πρώτο κόσμο είτε, κυρίως, στον παγκόσμιο νότο)· έκλεβε (κανονικά!) τα υλικά που χρησιμοποιούνταν (κυρίως φυτά)· τα έβαζε κάτω απ’ τα μικροσκόπια και τα ανέλυε χημικά για να απομονώσει τις «δραστικές ουσίες»· ανακατασκεύαζε αυτές τις ουσίες χημικά σε βιομηχανικές γραμμές παραγωγής· και στο τέλος συσκεύαζε και πουλούσε τα έτσι κατασκευασμένα φάρμακα σαν καινοτόμα (δηλαδή: πατενταρισμένα). Αυτή η τακτική προκάλεσε συγκρούσεις με αυτόχθονες πληθυσμούς που ασκούσαν αυτήν την “ανώνυμη ιατρική” (όταν έπαιρναν χαμπάρι την  λεηλασία και την εμπορευματοποίηση των γνώσεών τους) που είναι διεθνώς γνωστές – αλλά δεν είναι εδώ το μέρος να τις εξιστορήσουμε.

Μ’ άλλα λόγια η δυτική ιατρική εξελίχθηκε συνταυτισμένη απόλυτα με την βιομηχανική φάση του καπιταλισμού, και ιδιαίτερα την χημική βιομηχανία. Οτιδήποτε άλλο ήταν εκτός. Δεν νοείται πλέον, για παράδειγμα, σαν σοβαρή ιατρική συμβουλή το κομπρέσσες για τον υψηλό πυρετό· υπάρχουν αντιπυρετικά… Ούτε νοείται τσάι με μέλι ή χαμομίλι για τον βήχα· υπάρχουν αντιβηχικά… (Στην καλύτερη των περιπτώσεων η «δραστική» ουσία του τσαγιού ή του χαμομιλιού μπορεί να πουληθεί σαν «εναλλακτικό χάπι» από κάποια εταιρεία. Ωστόσο δεν πρόκειται για «γιατρικό» που φτιάχνεται στο σπίτι απ’ τον καθένα…)

Η (δυτική) ιατρική μονοδιάσταση για ζητήματα που θα μπορούσαν όντως να αντιμετωπίζονται με «παλιές» εμπειρικές κοινωνικές γνώσεις (και με βάση τις πρόσφατες κινεζικές επιδόσεις αξιοποίησης της παραδοσιακής τους ιατρικής και ο covid-19 ανήκει σ’ αυτήν την κατηγορία…) είναι συγχρονισμένη με την απαλλοτρίωση των εργατικών γνώσεων και την μηχανοποίησή τους – μια διαδικασία που επαναλαμβάνεται διευρυμένα (το σύνολο των γνώσεων του να ζεις…) απ’ την 3η βιομηχανική επανάσταση και μετά. Δηλαδή τις τρεις τελευταίες δεκαετίες.

Αυτό έχει συμβεί ήδη και μέσα σ’ αυτό που λέγεται ιατρική γνώση – οι παλιοί γιατροί το ξέρουν καλά. Ο ριζικός μετασχηματισμός της έχει ξεκινήσει με το πέρασμα απ’ την κλινική ιατρική (την διάγνωση βάση συμπτωμάτων) στην εργαστηριακή ιατρική (την διάγνωση βάση μετρήσεων, αναλύσεων και δεικτών). Ήδη, σ’ αυτό το (τωρινό) στάδιο, η ιατρική δεν συμπλέει απλά με την βαριά βιομηχανία της υγείας, αλλά εξαρτιέται απ’ αυτήν – η δυτική απόλυτα. Εξαρτιέται απ’ τις όλο και πιο πολύπλοκες ρομποτικές μηχανές, τα αντιδραστήρια και τα υπόλοιπα αναλώσιμα υλικά· και απ’ τα αριθμητικά προσδιορισμένα ή εικονογραφημένα «όρια» της υγείας και της αρρώστιας. Τα οποία πολλές φορές αλλάζουν (οπότε ο πρώην υγιής μετατρέπεται σε άρρωστο) ανάλογα με τα συμφέροντα πωλήσεων των βιομηχανιών (π.χ. των φαρμακοβιομηχανιών).

Δεν είναι αυτό το τέλος της ιστορίας. Το «ιατρικό σώμα» προχωράει, είτε το ξέρει είτε όχι, με γρήγορο ρυθμό προς την κατάργησή του σε μεγάλο βαθμό, και την αντικατάστασή του από «έξυπνες» μηχανές, τεχνητή νοημοσύνη, αλγόριθμους διαχείρισης big data υγείας – αυτά έχουν αναγγελθεί και δρομολογηθεί. Σ’ αυτό το μεταβατικό ιστορικό στάδιο, χωρίς να έχει σύμμαχο τις παραδοσιακές ιατρικές γνώσεις (τις οποίες φρόντισε να εξαφανίσει εν πολλοίς), και προς στιγμήν χωρίς εμβόλιο στον ορίζοντα, η δυτική ιατρική δείχνει ανίκανη να κάνει οτιδήποτε πέρα απ’ το να διασώσει μια κάποια εικόνα της. Τίποτα άλλο αυτούς τους καιρούς εκτός απ’ το να γίνει η «ιατρική μάσκα» της αστυνομικής διαχείρισης της «υγιεινιστικής κρίσης».

Έτσι δεν είναι ο «γιατρός» αλλά οι κατασταλτικοί βραχίονες του κράτους που εμφανίζονται σαν «θεραπευτές». Ο «γιατρός» (ο κύριος Τσιόρδας στα μέρη μας) είναι, απλά, εκπρόσωπος τύπου αυτών των βραχιόνων· και επίσημος καταμετρητής… Βιτρίνα… Λειτουργικά διπλή…

Ψηφιακό λυντσάρισμα…

Παρασκευή 27 Μάρτη. Ναι, ναι, ναι… Μην πείτε «όχι»! Χρειάζεται! Η ψηφιακή / μηντιακή «διαπόμπευση όσων παραβιάζουν όρους της καραντίνας» (του είδους: κάνουμε βόλτα αγκαλιά δίπλα στο ποτάμι…) είναι απαραίτητος όρος για την «προστασία της δημόσιας υγείας» σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες κρατικές εντολές. Μάλιστα (θα προσθέταμε…) πρέπει να φτιαχτούν αμέσως τάγματα υγιεινιστικής εφόδου για να συνδράμουν το έργο της αστυνομίας και του στρατού. Όχι ψηφιακά τάγματα. Κανονικά περίπολα…

Υπάρχει πάντως και η υποστηρίξη των «ειδικών». Στο χθεσινό ρεπορτάζ της καθεστωτικής καθημερινής μπορούν να την λάβουν απλόχερα:

… Η Τζένινερ Ζακέ, καθηγήτρια περιβαλλοντικών σπουδών στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, η οποία έχει γράψει βιβλίο για τη χρήση της δημόσιας διαπόμπευσης, θεωρεί ότι αυτή μπορεί να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Ωστόσο, ο Ντάνιελ Σνίσερ, ψυχολόγος στο πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, επισημαίνει ότι η δημόσια διαπόμπευση μπορεί να περιορίσει συγκεκριμένη συμπεριφορά, αλλά μόνο όταν αυτή λαμβάνει χώρα δημόσια, όπως η μη τήρηση αποστάσεων….

Στεναχωρημένος φαίνεται αυτός ο τελευταίος. Αλλά τι μπορούν να συνεισφέρουν τα social media; Δεν μπορεί το λυντσάρισμα να τρυπώσει και στο «μένω σπίτι»; Μπορεί! Τόσος κόσμος έχει αυτοκτονήσει χάρη σ’ αυτό…

(Πώς γίνεται και φυτρώνουν οι κοινωνικοί φασισμοί εκεί που χέζουν τα έντρομα πλήθη; Ας απαντήσουν οι «επαναστατικές» φράξιες των πειθαρχημένων στρατιωτών…)

Η εικονική πραγματικότητα είναι ήδη εδώ – 2

Τετάρτη 25 Μάρτη. Υπάρχει η άποψη πως ναι μεν τα τωρινά «μεγέθη» τα σχετικά με τον covid 19 είναι ελάχιστα και ασήμαντα μπροστά στις επιδημίες γρίπης, αλλά κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει στο μέλλον… Πράγματι, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το μέλλον, όχι μόνο σ’ ότι αφορά τον covid 19 αλλά και σε σχέση με οτιδήποτε. Μια γλάστρα από ένα μπαλκόνι, ένα τροχαίο… ή ένας καταστροφικός σεισμός: τίποτα από πάμπολλες αιτίες θανάτου δεν προαναγγέλεται.

Όμως η κατάσταση «έκτακτης υγιεινομικής ανάγκης» χρησιμοποιεί τρομοκρατικές απειλές απ’ το μέλλον (με την μορφή αυξανόμενων αριθμών: κοντέρ!) τώρα. Ούτε οι κατασκευαστές αυτού του «σκοτεινού μέλλοντος» με τα εκατομμύρια των νεκρών ξέρουν οτιδήποτε … για το μέλλον. (Εκτός αν τα διαγράμματα και οι στατιστικοί πίνακες θεωρούνται κάτι άλλο εκτός απ’ τα ματζούνια των τεχνοκρατών!!) Αγνοούμε, λοιπόν, οι πάντες τα πάντα· όμως ΑΥΤΟΙ έχουν την εξουσία! Και το εννοούν: την χρησιμοποιούν τώρα!!!

Οι εξουσίες δεν ξέρουν το μέλλον (ακόμα κι όταν παριστάνουν ότι το ξέρουν). Οι εξουσίες κατασκευάζουν το μέλλον (τους, σας, μας)!!!! Όπως, άλλωστε, κατασκευάζουν και το παρόν. Αυτό είναι που έχουμε πάντα να αντιμετωπίσουμε.

Αν υπήρχε ανταγωνιστικό κίνημα της προκοπής, θα έπρεπε να έχει αναθέσει σε μέλη του την προσεκτική, συστηματική και διεξοδική μελέτη των επιμέρους τακτικών της υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας, για να προσφέρουν την βάση των αναγκαίων (πολιτικά και διανοητικά) αντιμέτρων. Η αναφορά στους αριθμούς (απ’ την μεριά μας) είναι μέρος μιας τέτοιας μελέτης· για λογαριασμό ενός ανταγωνιστικού κινήματος της προκοπής, που δυστυχώς δεν υπάρχει.

Συμβαίνει όμως και κάτι επιπλέον, που είναι κάπως πιο σύνθετο αλλά εξίσου σημαντικό. Αν η αποκάλυψη των ψεμμάτων προκύπτει αρχικά απ’ την σύγκριση της θανατολαγνείας με τα ξερά νούμερα, αποδεικνύεται πως στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν «μεγέθη»! Υπάρχει μόνο η διαχείρισή τους! Η τρέχουσα και μεγαλόφωνη καταμέτρηση των «κρουσμάτων» και των νεκρών απ’ τον covid 19 δεν είναι καν μια στατιστική για λογαριασμό των δημόσιων συστημάτων υγείας. Είναι μια βιοπολιτική διαδικασία, για λογαριασμό των συστημάτων δημόσιας τάξης! (Σύντομα θα δείτε εδώ και άλλες σημαντικές αποδείξεις…)

Αυτό δίνει μια στέρεη απάντηση για το μέλλον. Όχι «προφητεία» – μια ανταγωνιστική πολιτική εκτίμηση. Στο βαθμό που τα απαγορευτικά, δικτατορικά «μέτρα υπέρ της δημόσιας υγείας» εδραιωθούν, χωνευτούν, νομιμοποιηθούν, ΔΕΝ θα χρειάζεται για καιρό το body counting! Ακόμα και στη χειρότερη περίπτωση όπου πάρα πολλοι θα συνέχιζαν να πεθαίνουν, αυτοί θα «εξαφανίζονταν» σαν νούμερα! Το μέτρημα των νεκρών και των «κρουσμάτων» θα έδειχνε σταθερή μείωση, και «σιγά σιγά» οι κοινωνίες θα έμπαιναν στην «μετατραυματική κανονικότητά» τους. Όπως είπαν κάποιοι (σύντομα θα μάθετε ποιοί) ο θανατηφόρος κορονοϊός θα γινόταν μια απλή παιδική αρρώστια…

Ο λόγος γι’ αυτό είναι υπερβολικά απλός. Αν οι Αποκαλυψιακές «καμπύλες» των διαγραμμάτων που προβάλλονται τώρα σαν απειλή και νομιμοποίηση, σαν το «αν δεν πειθαρχήσετε τότε…» αποδεικνύονταν πραγματικές παρά την εφαρμογή αυτών των μαζικών απαγορεύσεων· αν οι εκατόμβες που ανεμίζουν στον ορίζοντα «αν δεν κλειστείτε σπίτια σας» συνέβαιναν παρά την κρατική / καπιταλιστική ολοκληρωτικη έφοδο, τότε εκείνο που θα κατέρρεε (σαν «αναποτελεσματικό») θα ήταν … ο νεοκρατισμός!! Ε, το λοιπόν τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά για τον καπιταλιστικό 21ο αιώνα απ’ το να αφήσουν τα αφεντικά να συμβεί τέτοιο λάθος! Τα φώτα της δημοσιότητας θα άρχιζαν να χαμηλώνουν σιγά σιγά, τα μικρόφωνα, οι κάμερες και τα πληκτρολόγια θα έκοβαν τη νεκροφιλία τους, και όλα θα προχωρούσαν όπως πρέπει…

Αυτό είναι που εξασφαλίζει η ανταγωνιστική πολιτική εκτίμηση (τουλάχιστον απ’ την μεριά μας) όταν συγκρίνουμε μεγέθη: στο υπαρκτό κρατικό / καπιταλιστικό «matrix» όλα τα νούμερα που έχουν επιστρατευτεί για τον συγκεκριμένο σκοπό είναι «ανύπαρκτα» με την φυσική, κλασσική έννοια· είναι, απλά, μια αντανάκλαση, ένας αντικαπτοτρισμός των πολιτικών χειρισμών των αφεντικών, και καθόλου η αιτία αυτών των χειρισμών. Μοιάζουν με αριθμούς· αλλά είναι νοήματα και διαταγές! Όπως θα μπορούσε να κάνει λιανά κάποιος Carroll (σε όσους τους πέφτει βαρύς ο Φουκώ..):

«Όταν χρησιμοποιώ ένα νούμερο» είπε με μάλλον περιφρονητικό ύφος ο Χάμπτι Ντάμπτι στην Αλίκη «η σημασία του είναι ακριβώς αυτή που διαλέγω εγώ – τίποτα λιγότερο και τίποτε περισσότερο». «Το θέμα είναι» προσπάθησε να απαντήσει η Αλίκη «αν πράγματι μπορείς να δίνεις στους αριθμούς τόσο διαφορετικές σημασίες». «Το θέμα είναι» κατέληξε αποστομωτικά ο Χάμπτι Ντάμπτι «ποιός είναι το αφεντικό – τίποτα άλλο»….

«Πολλά πράγματα έβαλες αυτούς τους αριθμούς να σημαίνουν» είπε η Αλίκη κάπως συλλογισμένα. «Όταν βάζω τα νούμερα να κάνουν τόση δουλειά» απάντησε ο Χάμπτι Ντάμπι «τα πληρώνω πάντα κάτι παραπάνω»…

Έτσι. Αλλά δεν είναι παραμύθι…

(φωτογραφία: Αν δεν κάνουμε λάθος αυτό παλιά λεγόταν «αυτοϊκανοποίηση»…)

Ο φόβος είναι ο καλύτερος γιατρός (του συστήματος)

Παρασκευή 20 Μάρτη. Ο φόβος είναι κακός σύμβουλος, αλλά προκαλεί την εμφάνιση διάφορων πραγμάτων που ο καθένας υποκρίνεται ότι δεν βλέπει. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στο να εκφραστούν γνώμες για την βαρύτητα της αρρώστιας, αλλά στο να διατυπωθούν ερωτήματα για τις ηθικές και πολιτικές συνέπειες της επιδημίας. Το πρώτο πράγμα που το κύμα πανικού που έχει παραλύσει την χώρα δείχνει καθαρά είναι ότι η κοινωνία μας δεν πιστεύει πια σε οτιδήποτε άλλο εκτός απ’ την γυμνή ζωή. Είναι φανερό ότι οι Ιταλοί διατάχτηκαν να θυσιάσουν πρακτικά τα πάντα – τις κανονικές συνθήκες της ζωής τους, τις κοινωνικές τους σχέσεις, την δουλειά, ακόμα και τις φιλίες, την στοργή, και τις θρησκευτικές και πολιτικές τους πεποιθήσεις – μπροστά στον κίνδυνο να αρρωστήσουν. Η γυμνή ζωή – και η απειλή να την χάσεις – δεν είναι κάτι που ενώνει τους ανθρώπους, αλλά τους τυφλώνει και τους χωρίζει. Τα άλλα ανθρώπινα όντα, όπως στην πανούκλα που περιγράφεται απ’ το μυθιστόρημα του Alessandro Manzoni, τώρα θεωρούνται απλά σαν πιθανοί φορείς της πανούκλας, κάποιοι που ο καθένας πρέπει να αποφεύγει με κάθε κόστος, και απ’ τους οποίους πρέπει να κρατάει απόσταση τουλάχιστον ένα μέτρο. Οι νεκροί – οι νεκροί μας – δεν έχουν το δικαίωμα να κηδευτούν κανονικά, και είναι άγνωστο το τι θα συμβεί με τα σώματα των αγαπημένων μας. Οι γειτονές μας έχουν απαγορευτεί, και είναι περίεργο που οι εκκλησίες παραμένουν σιωπηλές σ’ αυτό το θέμα. Τί θα συμβεί με τις ανθρώπινες σχέσεις σε μια χώρα που συνηθίζει να ζει μ’ αυτόν τον τρόπο ποιός ξέρει για πόσο καιρό; Και τί είναι μια κοινωνία που δεν έχει άλλη αξία απ’ την επιβίωση;

Το άλλο, όχι λιγότερο ανησυχητικό απ’ το προηγούμενο, που η επιδημία αναδεικνύει καθαρά είναι ότι η κατάσταση εξαίρεσης, στην οποία οι κυβερνήσεις μας έχουν συνηθίσει εδώ και κάποιο καιρό, έχει γίνει στην πραγματικότητα μόνιμη κατάσταση. Έχουν υπάρξει πιο σοβαρές επιδημίες στο παρελθόν, αλλά κανένας δεν σκέφτηκε ποτέ πως αυτές είναι λόγος για να κηρυχτεί έκτακτη κατάσταση σαν αυτήν εδώ, που μας εμποδίζει να κινηθούμε. Ο κόσμος έχει τόσο συνηθίσει να ζει σε συνθήκες μακροχρόνιας κρίσης και μακρόχρονης έκτακτης κατάστασης ώστε δεν φαίνεται να προσέχει ότι η ζωή του έχει ξεπέσει απλά σε μια βιολογική συνθήκη και χάνει όχι μόνο κάθε κοινωνική και πολιτική διάσταση, αλλά ακόμα και κάθε ανθρώπινη και συναισθηματική. Μια κοινωνία που ζει σε μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν μπορεί να είναι μια ελεύθερη κοινωνία. Στην πραγματικότητα ζούμε σε μια κοινωνία που έχει θυσιάσει την ελευθερία στους λεγόμενους «λόγους ασφάλειας», κι έτσι έχει καταδικαστεί να ζει σε αιώνια κατάσταση φόβου και ανασφάλειας.

Δεν προκαλεί εντύπωση που κάποιος μιλάει για πόλεμο αναφερόμενος σε έναν ιό. Τα έκτακτα μέτρα απαιτούν από εμάς να ζήσουμε σε συνθήκες απαγόρευσης κυκλοφορίας. Αλλά ένας πόλεμος μ’ έναν αόρατο εχθρό που μπορεί να καραδοκεί σε κάθε άλλο άτομο είναι ο πιο αφηρημένος από όλους τους πολέμους. Είναι, στην πραγματικότητα, εμφύλιος πόλεμος. Ο εχθρός δεν είναι απ’ έξω, είναι μέσα μας.

Αυτό που είναι ανησυχητικό δεν είναι τόσο ή μόνο το παρόν, αλλά αυτό που θα ακολουθήσει. Όπως οι πόλεμοι άφησαν στην ειρήνη μια σειρά τεχνολογικών κληρονομιών, απ’ το αγκαθωτό συρματόπλεγμα μέχρι τα πυρηνικά εργοστάσια, το ίδιο είναι πολύ πιθανό ότι θα γίνει και τώρα. Μετά τα πειράματα έκτακτης ανάγκης για λόγους υγείας οι κυβερνήσεις θα θελήσουν να συνεχίσουν, για να πετύχουν αυτά που δεν είχαν πετύχει πριν: το κλείσιμο των πανεπιστημίων και των σχολείων και την εκπαίδευση μόνο online, την κατάργηση για πάντα των άμεσων συναντήσεων και συζητήσεων για πολιτικά ή πολιτιστικά θέματα και την αντικατάστασή τους απ’ την ανταλλαγή ψηφιακών μηνυμάτων, την υποκατάσταση με μηχανές οποιασδήποτε ανταλλαγής – ακόμα και επαφής – ανάμεσα σε ανθρώπινα όντα.

Giorgio Agamben, 17/3/2020

(μετάφραση από αγγλική μετάφραση του ιταλικού πρωτότυπου).

Απαγορεύεται η….

Πέμπτη 19 Μάρτη. Αν πριν 10 ή και 5 χρόνια έλεγε κανείς ότι ΑΥΤΟ είναι πιθανό έως και εύκολο να γίνει, θα πέρναγε για τρελός προφήτης. Πέντε ή δέκα χρόνια μπορεί να είναι αρκετός χρόνος για τις ζωές μας, για την ιστορία όμως (και την ιστορική ζωή μας) είναι ασήμαντος.

Κι έτσι, μια μέρα, με προφάσεις και παραμύθια, οι δυτικές «δημοκρατίες» δείχνουν πόσο έτοιμες είναι να βάλουν σε εισαγωγικά, σε παρενθέσεις, στα ντουλάπια, στα μνήματα, στο pause μιας «έκτακτης ανάγκης» που τα αφεντικά τους έκοψαν και έραψαν, οτιδήποτε έλεγαν «ατομικό ή συλλογικό δικαίωμα ή ελευθερία»…

Το ότι το ελλαδιστάν δεν έχει drones όπως άλλα δίνει στο εγχείρημα «ανακατάληψης του δημόσιου χώρου / χρόνου απ’ το κράτος» κλασσικές μορφές και με μια κάποια γελοιότητα – μαύρη κοροϊδία δηλαδή…

(Ευχαριστούμε για την αποστολή του video).

Η νομιμοφροσύνη τώρα – και γρήγορα!

Δευτέρα 16 Μάρτη. Η κίνα έχει σύνορα με την ισπανία, και κατ’ ουσίαν βρίσκεται στον θαυμασμό (και στην καρδιά) των μετασχηματιζόμενων δυτικών δημοκρατιών. Η κίνα είναι το παράδειγμα που αναφύεται παντού όπου ο καπιταλιστικός σα σύστημα ψάχνει το άλμα του!

Ορισμένες πλευρές, είτε οι πιο τεχνικές είτε οι πιο διοικητικές / αστυνομικές, μπορούν να αντιγραφτούν εύκολα και γρήγορα. Το πράγμα έχει φύγει πολύ μακριά απ’ την προστασία της δημόσιας υγείας (αν ήταν ποτέ στ’ αλήθεια εκεί). Η διακύβευση είναι η προστασία της κρατικής εξουσίας! Το κράτος και οι ειδικοί του (πάντα υπάρχουν πρόθυμοι ειδικοί στην υπηρεσία οποιουδήποτε κράτους πληρώνει) διέταξαν· κι απαγορεύονται οι αμφιβολίες, οι αμφισβητήσεις, οι κριτικές. Η αδιαφορία στις κρατικές προσταγές απαγορεύεται: τώρα θα μάθετε θλιβεροί υπήκοοι τι πάει να πει «κοινωνική ευθύνη», και τι στολή φορούν εκείνοι που την «προστατεύουν». Κλειστείτε στα σπίτια σας διάολε! Απαγορεύεται η κυκλοφορία και οι συγκεντρώσεις πάνω του μισού ατόμου!!! Αν επιμείνετε θα φάτε πρόστιμο – και εξάρθρωση του ώμου…

Πρώτα απ’ την «μαμά» και αληθινά πρωτοπόρο κίνα:

Και ύστερα απ’ την ισπανία (δείτε ως το λεπτό 1.40 – μετά το video είναι αδιάφορο…)

Vivere pericolosamente?

Τρίτη 10 Μάρτη. Το ιταλικό κράτος μεταφέρει στον δυτικό κόσμο ένα μέρος του «κινεζικού παραδείγματος» με αφορμή την αντιμετώπιση του covid-19, τις μαζικές απαγορεύσεις του κοινωνικά σχετίζεσθαι, αλλά με εντελώς διαφορετικούς όρους και συμφραζόμενα. Το Πεκίνο ήταν σε θέση να δράσει με τον τρόπο που έδρασε επειδή εκεί το κράτος είναι de facto ο επίσημος κεντρικός διαχειριστής του κεφάλαιου και της καπιταλιστικής συσσώρευσης. Η full spectrum dominance του κράτους / κόμματος αποδείχθηκε αποτελεσματική· οι απαγορεύσεις ήταν βασικό μέρος της, αλλά μόνο μέρος της. Όμως το πράγμα δεν τέλειωσε εκεί. Ήδη, στα απόνερα της επιδημίας του covid-19 (που σ’ αυτή τη φάση φαίνεται να έχει ελεγχθεί ως προς την εξάπλωσή της στην κινεζική επικράτεια) η συζήτηση στην κίνα προχωράει.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των global times (επίσημο όργανο του κινεζικού κομμουνιστικού κόμματος), ο Wang Peng, του ινστιτούτου Chongyang του λαϊκού πανεπιστημίου της κίνας, σχολιάζει ότι … η επιδημία του κορονοϊού έδειξε ότι η κίνα πρέπει να αναπτύξει ένα στρατηγικό πρόγραμμα βιοασφάλειας, δημιουργώντας μεταξύ άλλων στρατιωτικά τμήματα βιοασφάλειας, που θα υπάγονται κατευθείαν στην κεντρική στρατιωτική επιτροπή. Και ο Wu Qian, εκπρόσωπος τύπου του κινεζικού υπ.αμ., θεωρεί ότι … η κίνα πρέπει γρήγορα να φτιάξει τη νομοθεσία βιοασφάλειας και να δημιουργήσει ένα σύστημα νομικής υποστηρίξης που θα εξασφαλίζει την εθνική ασφάλεια… Η σύνδεση (ακόμα και η ταύτιση) «δημόσιας υγείας» και «δημόσιας ασφάλειας» έχει πάρει εκεί την πιο καθαρή και “παραγωγική” ως τώρα ιστορική μορφή της – αλλά αυτό δεν είναι ούτε απλό ούτε μονοσήμαντο όπως θα νόμιζε κανείς.

Δεν κηρύσσει η ασταμάτητη μηχανή «πολιτική ανυπακοή στα μέτρα»! Θέλει ωστόσο να σας υποδείξει τον σαφή κίνδυνο, που δεν μεταδίδεται με φιλιά αλλά θα εξελιχθεί με κλωτσιές στο στομάχι: άσχετα με την επιτυχία τους ή όχι στην «ανάσχεση» ενός ιού που όσο μένει όπως τον γνωρίσαμε είναι κατάλληλος για αστεία, η τροχιά (κρατική αλλά και κοινωνική) που ανοίγει επ’ αφορμή πάει πολύ μακρύτερα από εκεί που θα έφτανε και ο πιο φρικτός συγγενής του covid-19· ο ξάδελφος covid-20 ή ο θείος covid-21.

(φωτογραφία πάνω: Έλεγχος χαρτιών ταξιδιώτισσας στο σιδηροδρομικό σταθμό του Μιλάνου, χτες…

Κάτω: H «προστασία της δημόσιας υγείας» στην ιταλική εκδοχή της σήμαινε και απαγόρευση των επισκεπτηρίων στις φυλακές. Ακολούθησαν χτες εξεγέρσεις: στη φωτογραφία είναι απλά ένα στιγμιότυπο του ότι οι «δυνάμεις δημόσιας τάξης» αναλαμβάνουν την «προστασία της δημόσιας υγείας»…

Υπάρχουν κι άλλα: στη Foggia καμμιά 50αριά κρατούμενοι απέδρασαν στη διάρκεια της εξέγερσης. Η απάντηση – προς αναζήτησή τους – ήταν η “ανάπτυξη” τανκς στην πόλη…)

Μερικά ακόμα tips για τον covid-19 (2)

Τετάρτη 26 Φλεβάρη. Δ) Η τεράστια διαφορά στην αξιοποίηση του «ανθρώπινου κεφαλαίου» ανάμεσα στο «μοντέλο της αγοράς» και στο «κρατικίστικο κινέζικο μοντέλο» είναι μήπως μια υπερβολή της αισχρά περιθωριακής ασταμάτητης μηχανής; Οι τρεις πάνω φωτογραφίες για το πως φτιάχνονται όχι ένα αλλά δύο πλήρως εξοπλισμένα νοσοκομεία (των 1000 κλινών το καθένα) μέσα σε 10 ημέρες, με τον «κινέζικο τρόπο» διαχείρισης του κεφαλαίου (: εργασίας και τεχνικών δυνατοτήτων), δεν σηκώνει ούτε αμφιβολία ούτε παζάρια. Είναι απλά το πολεμικό όνειρο κάθε καπιταλιστικού κράτους στη δύση· που απέχει πολύ απ’ το να μπορεί να το πλησιάσει σήμερα.

Δεν είναι όμως μόνον αυτό. Υπάρχει κάτι ακόμα πιο βαθύ. Τι σημαίνει η «οικονομία της αγοράς» για τις ατομικές ευθύνες έναντι της συλλογικής προστασίας απέναντι σ’ έναν (θεωρούμενο) Υγιεινιστικό Αρμαγεδώνα (άρα και σε οτιδήποτε θα μπορούσε να πουληθεί σαν τέτοιου είδους μεταφορά / αλληγορία) – και τι σημαίνει το «κράτος – πατέρας – φροντιστής» στις ίδιες συνθήκες; Τι σημαίνει σε συνθήκες κρίσης συσσώρευσης το “όλοι έναντίον όλων” που είναι η κοινωνική ενσωμάτωση του νεοφιλελευθερισμού, και τι σημαίνει στις ίδιες συνθήκες το “όλοι υπό τον αφέντη / υπηρέτη του γενικού καλού” (που στην κίνα είναι το κόμμα/κράτος/κεφάλαιο, μια ολοκληρωτική μορφή), ε;

Στη δεύτερη (πρόσφατη) περίπτωση, αν δεν φοράς μάσκα και δεν ακολουθείς κατά γράμμα της κρατικές οδηγίες, συλλαμβάνεσαι σα «δημόσιος κίνδυνος», χωρίς δεύτερη κουβέντα… Στη πρώτη περίπτωση, ίσως διεκδικήσεις το «ανθρώπινο δικαίωμα της διαφωνίας σου»… Υποθέτουμε ότι καταλαβαίνετε ότι αυτό έχει αρχίσει ήδη να τελειώνει στον δυτικό κόσμο, κι όχι μόνο σε ζητήματα βιολογικής υγείας… Υποθέτουμε επίσης (κι αυτό είναι ακόμα χειρότερο) ότι σε συνθήκες επιδημίας δεν σας έβγαινε ούτε το «κάτω το κράτος», ούτε το «κεφάλαιο και κράτος γεννούν το φασισμό» – που ωστόσο εξακολουθούν να ισχύουν.

Ε) Στην αρκετά ψηφιοποιημένη κεντρική διοίκηση του νοτιοκορεατικού κράτους, το αντίστοιχο τηλεφωνικό νούμερο 112 (αριθμός έκτακτης ανάγκης) έστελνε και συνεχίζει να στέλνει μέσω καταιγισμού μηνυμάτων οδηγίες / διαταγές για την δέουσα συμπεριφορά – μετά τα πρώτα κρούσματα στην πόλη Daegu… Το ενδιαφέρον για εμάς είναι το πως αυτή η τεχνολογία (που ανήκει στην 3η βιομηχανική επανάσταση αλλά θα ολοκληρωθεί σύντομα στην 4η) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον καθολικό έλεγχο στο κοινωνικό εργοστάσιο δίκοπα: απ’ την μια μεριά σαν μαζική (και ταυτόχρονα ισχυρά διαφοροποιημένη χωρικά και χρονικά) αποστολή εντολών / οδηγιών για το τι πρέπει (και τι δεν πρέπει) να κάνει ο καθένας in case of emergency· και απ’ την άλλη σαν έλεγχος σε πραγματικό χρόνο (και χώρο: geodata) του τι κάνει και που βρίσκεται ο καθένας.

Ας το επαναλάβουμε: το γεγονός ότι αυτή η διπλή διαδικασία είναι αυτονόητα αρμοδιότητα και ευθύνη όχι των ιδιωτικών επιχειρήσεων επικοινωνιών (τύπου social media) αλλά του κράτους, ακόμα και ενάντια στην κυκλοφορία του πανικού μέσω των ιδιωτικών επικοινωνιών, δεν είναι απλά ένα τεχνικό ζήτημα… Είναι πολιτικό ζήτημα!!! Που αφορά κάτι που είναι ήδη γνωστό κατ’ αρχήν, σε όποιους μπορούν να καταλάβουν τον καπιταλισμό του 21ου αιώνα: σε τελευταία ανάλυση η οικονομία του φόβου, που είναι η πολιτική οικονομία του ελέγχου της παραγωγής, της κατανάλωσης, της ζωής συνολικά σε συνθήκες ψηφιακής επέκτασης / αναπαράστασης, είναι εύλογο να χρειάζεται σαν «κεντρικό διαχειριστή» την μορφή – κράτος (ή το παρακράτος που εμφανίζεται πειστικά σαν μορφή – κράτος), σε συνεργασία πάντα με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις… Οπωσδήποτε μ’ ένα «μονοπώλιο» τελικής διεύθυνσης.

Στ) Στο «και πέντε», στα μέρη μας, άρχισε από χτες η mainstream δημαγωγία να ανακυκλώνει φετούλες αλήθειας: ε, εντάξει, δεν είναι τίποτα σπουδαίο· πολλοί δεν καταλαβαίνουν καν ότι έχουν κολλήσει τον κοροναϊό· ε, η θνησιμότητα είναι μικρότερη από της γρίπης· κλπ κλπ κλπ…

Φαίνεται ότι κάποιοι στο ελληνικό γκουβέρνο, τώρα που «ο εχθρός είναι προ των πυλών», άρχισαν να ανησυχούν ότι ο πανικός – του – λαού θα υπερκεράσει εύκολα τις έτσι κι αλλιώς περιορισμένες πρακτικές δυνατότητες του (ελληνικού) κράτους (άρα και τους δικούς τους ρόλους). Οπότε το έχουν ρίξει στις ενέσεις ψυχραιμίας… Μάταια: η δουλειά έχει γίνει και έχει πιάσει…

(Τώρα θα αρχίσουν να βγαίνουν φράγκα απ’ τις διάφορες μικροαστικές βδέλες. Κι όποιος σκεφτεί ότι τα ίδια περνούν και οι μετανάστες / πρόσφυγες, θα έχει πετύχει διάνα….)

… Και σωστός!

Τρίτη 18 Φλεβάρη.Θα πρέπει να υπάρξουν περισσότερες οδηγίες και ρυθμίσεις απ’ τα κράτη πάνω στο βασικό ζήτημα του τι συζητήσεις επιτρέπονται – πάρτε την πολιτική διαφήμιση για παράδειγμα… Ή, στην ισορροπία ανάμεσα στην ελευθερία της έκφρασης και κάποια πράγματα που ο κόσμος θεωρεί επιβλαβείς εκφράσεις, πού θα χαράζατε το όριο;…

Αφού η υποτιθέμενη «ελευθερία στον κυβερνοχώρο» πέρασε την σύντομη άνοιξή της, μπαίνει τώρα στον μακρύ χειμώνα της. Τα πιο πάνω είναι κουβέντες ενός καθόλου τυχαίου (του αφεντικού του επικοινωνιακού conglomerate facebook Zuckerberg) σε καθόλου τυχαίους (τις πολιτικές βιτρίνες που συμμετείχαν στο «συνέδριο ασφαλείας του Μονάχου»), πριν λίγες ημέρες.

Σαν αφεντικό της κλίμακάς του ο Zuckerberg διαπραγματεύεται την θέση των επικοινωνιακών επιχειρήσεών του στις post νεοφιλελεύθερες (για εμάς νεοκρατικές) συνθήκες του καπιταλιστικού κόσμου τις επόμενες δεκαετίες. Απ’ την μια μεριά αποδέχεται τα εγχειρήματα φορολόγησης των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεών του ανά κράτος (ή ενότητα κρατών, του είδους ε.ε.) αντί να μεταφέρει τα κέρδη του σε φορολογικούς παραδείσους. Δέχεται να χάσει κάτι λίγο, όχι απλά για να κρατήσει αυτά που έχει ήδη αλλά, κυρίως, για να επεκταθεί στον γαλαξία της 4ης βιομηχανικής επανάστασης… Απ’ την άλλη μεριά ζητάει κρατικές οδηγίες για το τι «επιτρέπεται» και το τι «απαγορεύεται» να διακινείται μέσα απ’ τις επικοινωνιακές επιχειρήσεις του: θα συμμορφωθεί με χαρά….

Είναι η εκκλησή του μια μορφή έμμεσης κρατικοποίησης των περιβόητων “social media»; Μια πρόταση για ΣΔΙΤ σ’ αυτόν τον τομέα που έχει γίνει πια καθολικός; Ακριβώς! Είναι αυτό που ορίστηκε κάποτε επίσημα σαν ο ορισμός του φασισμού (: η οργανική σύμφυση κράτους και επιχειρήσεων) και έκτοτε ξεχάστηκε επειδή θεωρήθηκε κοινοτοπία…

Ξέρουμε ότι θα μας θεωρήσετε υπερβολικούς (μόνιμη αντίδραση όσων ελπίζουν ότι απωθώντας τις καπιταλιστικές τάσεις αυτές θα εξαφανιστούν και «όλα θα πάνε καλά»…). Η ιδέα της κρατικής ρύθμισης, ακόμα και της καθαρής κρατικοποίησης των social media έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια – και δεν θα σας πούμε εδώ περισσότερα. (Αλλού, με άλλη αφορμή…) Προσέξτε λοιπόν, και διαβάστε σωστά τις γραμμές και πίσω απ’ τις γραμμές (αν, βέβαια, δεν ασκείστε στο σπορ των απωθήσεων) αυτές τις κουβέντες του αφεντικού του facebook, πάντα στο ίδιο συνέδριο ασφάλειας:

… Υπάρχουν πολλές αποφάσεις σ’ αυτούς τους τομείς που στην πραγματικότητα είναι η ισορροπία ανάμεσα σε διαφορετικές κοινωνικές αξίες. Το ζητούμενο είναι μια απάντηση που η κοινωνία να θεωρεί νόμιμη, που να μπορεί να την δεχτεί και να καταλάβει ότι έχετε τραβήξει μια γραμμή εδώ στην ισορροπία ανάμεσα στην ελεύθερη έκφραση και την ασφάλεια. Δεν φτάνει να είναι η σωστή απάντηση. Πρέπει ο κόσμος να νοιώσει «Εντάξει, αρκετοί άνθρωποι την υποστηρίζουν, οπότε γι’ αυτό η απάντηση είναι αυτή, και πρέπει όλοι να στοιχηθούμε πίσω της»….

Διαταγές που να είναι (ή, ακόμα καλύτερα, να μοιάζουν πως είναι) «πλειοψηφικές» περιμένουν οι digital μεσολαβητές / έμποροι επικοινωνιών – και έχουν τα μέσα να τις εφαρμόσουν! Ο επιχειρηματίας απευθύνεται στη μορφή κράτος επειδή αυτή μπορεί να ασκήσει το μονοπώλιο της βίας – μέσω του νόμου – ορίζοντας τι επιτρέπεται να εκτοξεύεται στον ελεγχόμενο κυβερνοχώρο και τι όχι.

Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για τον πραγματικό χαρακτήρα της γενικευμένης καπιταλιστικής μηχανικής μεσολάβησης, για το engineering of everything; Ή πρέπει να το κάνουμε φραγκοδίφραγκα;

Η επιδημία 1

Δευτέρα 17 Φλεβάρη. Ενώ ο αντισινισμός (με «επιχείρημα» τον covid-19…) συνεχίζεται, αν και κάπως μουδιασμένα (δύσκολα βρίσκεται κάτι που θα μπορούσε να καταλογιστεί στο κινεζικό κράτος, εκτός απ’ το εύκολο και αυθαίρετο ότι «λέει ψέμματα»…) κανείς δεν αναφέρεται στο ανάποδο. Στο γεγονός δηλαδή ότι η πετυχημένη αντιμετώπιση μιας επιδημίας τέτοιου είδους (με αναλογικά πολύ μικρή θνησιμότητα αλλά εύκολη μετάδοση) είναι μια πρώτου μεγέθους άσκηση εφαρμοσμένης βιοπολιτικής απ’ την μεριά του κράτους.

Μια σύγκριση ίσως βοηθήσει. Τον χειμώνα 2018 – 2019 πέθαναν 154 άτομα στο ελλαδιστάν από επιπλοκές (: πνευμονία) της κοινής γρίπης. Αυτός είναι ο επίσημος αριθμός νεκρών όπως προκύπτει απ’ την αιτιολόγηση των θανάτων στα ληξιαρχεία – μέθοδος που ακολουθείται μεν, αλλά που δεν θεωρείται καθόλου ακριβής. Τα στατιστικά μοντέλα που χρησιμοποιούν οι ειδικοί του εντόπιου «Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας» έδειξαν ότι η θνησιμότητα της συγκεκριμένης επιδημίας (πάντα για την περίοδο 2018 – 2019) ήταν 9,8 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού (συνολικού και όχι προσβεβλημένου απ’ τον ιό). Πράγμα που οδήγησε τον ΕΟΔΥ στην εκτίμηση ότι οι νεκροί απ’ την εποχική γρίπη στο ελλαδιστάν εκείνο το χειμώνα ήταν πάνω από 1000. (Περισσότερα στην επίσημη έκθεσή του).

Η βασική μέθοδος αντιμετώπισης εκείνης της επιδημίας ήταν ο εμβολιασμός. Που είναι ατομική ενέργεια και, σε τελευταία ανάλυση ατομική επιλογή. Πέρα απ’ τις εκστρατείες υπέρ του εμβολιασμού, το ελληνικό κράτος δεν ανέλαβε άλλη δράση μεγάλης έκτασης. Σίγουρα: δεν μεθόδευσε κανέναν πανικό μεγάλης, μεσαίας ή μικρής έκτασης! Στο βαθμό που η δεσπόζουσα αντίληψη στα μέρη μας είναι ότι ο καθένας φροντίζει τον εαυτό του, και ότι η δημόσια υγεία είναι απλά συμπληρωματική (οι δε μηχανισμοί της συχνά βασανιστικοί) το πράγμα ήταν ο.κ.

Πίσω στην κίνα. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, και μετά από τουλάχιστον 1,5 μήνα επιδημίας, οι νεκροί απ’ τον θηριώδη civid-19 παγκόσμια είναι 1669. Οι 4 εκτός κίνας, οι 1665 εντός. Η αναγωγή στο σύνολο του κινεζικού πληθυσμού (έτσι ώστε να υπάρχει μια τίμια σύγκριση με το ελλαδιστάν) δείχνει ότι ως την Κυριακή 16 Φλεβάρη η θνησιμότητα του Αναμενόμενου (covid-19) ήταν 0,12 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού. Πιθανότατα οι νεκροί να είναι περισσότεροι, κάποιοι που δεν έχουν καταγραφεί. Αν, όμως, επρόκειτο η θνησιμότητα του covid-19 να βρεθεί στο επίπεδο της θνησιμότητας της ελληνικής εποχικής γρίπης την περίοδο 2018 – 2019, θα έπρεπε να έχουν πεθάνει (ή να πεθάνουν τους επόμενους 2 μήνες) 130 εκατομύρια άνθρωποι – στην κίνα. Επαναλαμβάνουμε τον αριθμό: 130.000.000…

Ένα μέρος της εφαρμοσμένης βιοπολιτικής είναι η «διαχείριση των αριθμών». Το ελληνικό κράτος μπορεί να μην έχει κανένα πρακτικό σχέδιο αντιμετώπισης μιας επιδημίας γρίπης (που μπορεί να έχει 1000 ή 1200 νεκρούς) εκτός απ’ την έκκληση «αναλάβετε τις ευθύνες σας και εμβολιαστείτε». Έχει όμως πρακτικότατα σχέδια για την πρόκληση (ή την μη πρόκληση) πανικών, μέσω δημαγωγίας – κι αυτό είναι όχι απλά βιοπολιτική αλλά βιοπολιτικότατη! Δημιουργεί με τη σειρά του (ή δεν δημιουργεί) την εντύπωση «κατάστασης έκτακτης ανάγκης». Κι αυτή η εντύπωση, πάλι με τη σειρά της, μπορεί να οδηγήσει (ή όχι) σε «αυθόρμητο» μαζικό εμβολιασμό και στη νομιμοποίηση (ή την μη νομιμοποίηση) άλλων πρακτικών μέτρων. Βιοπολιτική δεν είναι μόνο το κρατικό «φροντίζουμε να ζήσετε». Είναι και το επίσης κρατικό «βγάλτε τα πέρα…» Ακόμα και το «τραβάτε ψοφήστε αλλού» βιοπολιτική είναι. Μαφιόζικη – αλλά τέτοια…

Το να κλείσουν κάποια σχολεία είναι το εύκολο της υπόθεσης. Το να κλείσουν οι δημόσιες υπηρεσίες και τα εργοστάσια είναι κάπως διαφορετικό. Ωστόσο είτε έτσι είτε αλλιώς πρόκειται πάντα για διαχείριση πληθυσμών…