Tag: αφγανιστάν

Δευτέρα 16 Αυγούστου>> Υπάρχουν κι άλλες αλλαγές, αυτή τη φορά ανάμεσα στο 1996 και το 2021. Οι ταλιμπάν (μαθητές ιεροδιδασκαλίων: talib) που καταλάμβαναν την Καμπούλ τον Σεπτέμβρη του 1996 δεν είναι οι ίδιοι μ’ αυτούς που την απελευθέρωσαν τώρα. Όχι σαν άτομα. Τότε είχαν την υποστήριξη των πακιστανικών μυστικών υπηρεσιών σαν στήριγμα, που ήθελαν ένα σταθερό καθεστώς στο αφγανιστάν αντί για έναν διαρκή εμφύλιο μεταξύ τοπικών (και φυλετικών) πολέμαρχων, που αργά ή γρήγορα θα μετέφεραν στην σύγκρουση και στο βόρειο πακιστάν.

Μετά από 20 χρόνια κατοχής και ένοπλης αντίστασης οι ταλιμπάν έχουν μάθει πολλά για την διεθνή γεωπολιτική και την μετατόπιση του «άξονα περιστροφής» του καπιταλιστικού πλανήτη στα ανατολικά, στην ασία. Έχουν πολύ περισσότερους συμμάχους και – κατά συνέπεια – μεγαλύτερα περιθώρια μιας ορθολογικής καπιταλιστικής ανάπτυξης σε μια κοινωνία που παραμένει βασικά αγροτική και φυλετική.

Το 1996 οι ταλιμπάν ήταν κυρίως pasthun, η πολυπληθέστερη φυλή στο αφγανιστάν και στο βόρειο πακιστάν. Στο βόρειο αφγανιστάν ήταν συγκεντρωμένες φυλές καταγωγής απ‘ τα γειτονικά ουζμπεκιστάν και τατζικιστάν, αντίπαλες των pasthun και των ταλιμπάν· με πιο γνωστό πολέμαρχο τον ουζμπέκο Abdul Rashid Dostum, που συμμάχησε με τον αμερικανικό στρατό (“βόρεια συμμαχία”) όταν έγινε η εισβολή το 2001. Τώρα η ευκολία (σχεδόν χωρίς μάχες) που οι ταλιμπάν απελευθέρωσαν πρώτα πρώτα όλη την βόρεια ζώνη του αφγανιστάν (σε μεγάλο βαθμό την ζώνη ελέγχου του Dostum), αλλά και η ευκολία με την οποία παραδόθηκε (τελευταία πριν την Καμπούλ) η Mazar-i-Sharif του τατζίκου πολέμαρχου Atta Mohammad Noor στα βόρεια / βορειοανατολικά, δείχνει καθαρά ότι όλοι αυτοί οι πολέμαρχοι / επιχειρηματίες (μαύροι ή λευκοί) προσανατολίζονται πια προς το ευρασιατικό project. Το οποίο εκπροσωπούν (και θα διαχειριστούν) κατά κύριο λόγο οι ταλιμπάν. Μια κάποια «συμφωνία κυρίων» για τις προσόδους και τις επιχειρηματικές ευκαιρίες απ’ τους κινέζικους «δρόμους του μεταξιού» μέσα στην αφγανική επικράτεια καθώς και απ’ την (μη δυτική) εκμετάλλευση του πλούσιου σε ορυκτά αφγανικού υπεδάφους μπορεί να εξηγήσει γιατί στάθηκε τόσο εύκολη και ανώδυνη η παλινόρθωση των ταλιμπάν.

Αλλαγές υπάρχουν (και θα εκδηλωθούν) και στα κοινωνικά ζητήματα. Την πενταετία 1996 – 2001 οι ταλιμπάν απ’ την μια μεριά εφάρμοσαν ένα ακραία συντηρητικό / ιδεολογικό πρόγραμμα «ελέγχου της κοινωνικής αναπαραγωγής» κυρίως σε βάρος των γυναικών· κι απ’ την άλλη ένα πρόγραμμα «παραγωγικής ανασυγκρότησης» εξαφανίζοντας, σχεδόν, την καλλιέργεια παπαρούνας και την παραγωγή πρώτης ύλης ηρωΐνης: πίστεψαν τις αμερικανικές υποσχέσεις για «ανάπτυξη μέσω αγωγών πετρελαίου»…

Τα 20 χρόνια της κατοχής που ακολούθησαν, ο νατοϊκός στρατός εκτός απ’ το να σφάζει αμάχους «περιφρούρησε» την παραγωγή οπίου επιτρέποντάς της να εκτοξευτεί, και προκάλεσε την γιγάντωση ενός ακραίου συστήματος πολιτικού προσοδισμού με κέντρο την εγκάθετη κυβέρνηση της Καμπούλ και τον στρατό. Τώρα οι ταλιμπάν υπόσχονται ότι έχουν «μάθει»: θα αναγνωρίσουν δικαίωματα στην εκπαίδευση και άλλες ελευθερίες στις γυναίκες, και θα καταπολεμήσουν την «διαφθορά». Για το πρώτο μπορεί κανείς να υποθέσει ότι είναι ειλικρινείς: κανένας απ’ τους συμμάχους τους, συμπεριλαμβανόμενου του συντηρητικού ιράν, δεν ευνοεί ένα κοινωνικό σύστημα τόσο ακραίας καταστολής σε βάρος των γυναικών, όπως εκείνο που είχαν εφαρμόσει στα ‘90s. Η «κοινωνική αναπαραγωγή» σ’ ένα περιβάλλον επενδύσεων σε υποδομές συγκοινωνιών, επικοινωνιών και στον τριτογενή τομέα δεν μπορεί να γίνει ομαλά με τις γυναίκες φυλακισμένες στα σπίτια τους – οι ταλιμπάν το έχουν καταλάβει. Τα γυναικεία χέρια και μυαλά θα χρειαστούν σ’ ένα πρόγραμμα καπιταλιστικής ανάπτυξης με διευρυμένη αγορά μισθωτής εργασίας που τώρα μοιάζει ρεαλιστικότερο από ποτέ… (Και, τελικά, δεν υπάρχει στον κόσμο θρησκευτικό δόγμα που να μην επιδέχεται ελαστικές ερμηνείες απ’ την όποια εξουσία!)

Η «διαφθορά», δηλαδή ο πολιτικός προσοδισμός, είναι διαφορετικό ζήτημα! Συναντιέται και στα «καλύτερα» μαγαζιά…. Και το ζήτημα της ηρωΐνης επίσης. Η καλλιέργεια της παπαρούνας είναι η μόνη πηγή ενός κάποιου εισοδήματος για τους φτωχούς αφγανούς αγρότες. Η παραγωγική αναδιάρθρωση εδώ (και όχι απλά η καταστροφή των φυτειών), η αλλαγή καλλιεργειών δηλαδή με βελτίωση της καθημερινότητας των αφγανών αγροτών, θα χρειαστεί πολύ ενεργητική βοήθεια απ’ το κινέζικο καθεστώς, σε ιδέες και μέσα (έχει πάντως την πείρα…). Και θα χρειαστεί επίσης κάποιο χρόνο.

Εκτός συνόρων όμως, απ’ το αφγανικό όπιο συντηρούνται πολύ ισχυρά μαφιόζικα κυκλώματα και μυστικές υπηρεσίες πολλών και διάφορων εθνικοτήτων. Οι ταλιμπάν λένε τώρα ότι θα απαγορεύσουν αυστηρά την διακίνηδη ηρωΐνης στο εσωτερικό του αφγανιστάν· αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα «κάνουν τα στραβά μάτια» στις εξαγωγές. Αν γίνει έτσι σημαίνει ότι δεν σκοπεύουν να αναμετρηθούν άμεσα με τις διεθνείς και πανίσχυρες ναρκομαφίες και τους κρατικούς / παρακρατικούς εταίρους τους.

Όλα αυτά είναι αυτή τη στιγμή πληροφορίες και εκτιμήσεις. Το κοντινό μέλλον θα δείξει…

(φωτογραφίες από πάνω προς τα κάτω:

Περιπολίες του κατοχικού στρατού στα αφγανικά παπαρουνοχώραφα. Έχουν υπάρξει αποκαλύψεις (και φωτογραφίες) ακόμα και για μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων οπίου με αμερικανικά στρατιωτικά μεταγωγικά αεροπλάνα…

Θα πρέπει επ’ ευκαιρία να θυμίσουμε ότι το όπιο χρησιμοποιείται επίσημα απ’ τις φαρμακοβιομηχανίες, και υπάρχει μια διεθνώς καθορισμένη «νόμιμη ποσότητα» καθώς και ποσοστώσεις εκτάσεων και ποσοτήτων ανά κράτος για τους παραγωγούς του – με αυστηρή περιφρούρηση και ελέγχους. Αυτό σημαίνει ότι το νέο αφγανικό καθεστώς μπορεί να διεκδικήσει το νόμιμο μερίδιό του απ’ την διεθνή αγορά με πελάτες τις φαρμακοβιομηχανίες, που όμως θα είναι πολύ μικρότερο σε όγκο παραγωγής απ’ ότι τώρα…

Κάτω: Μια μικρή δόση εντόπιας υποστηρίξης στο «βαρύ έργο του λευκού κατακτητή»…. Το να υποδείξουμε, σαν ελάχιστο δείγμα της αληθινής κτηνωδίας, το video της περασμένης Δευτέρας, είναι άχρηστο – προφανώς… Υπάρχουν και πολύ χειρότερα ντοκουμέντα σφαγών – πάντως… Στην αυστραλία, για παράδειγμα, ακόμα προσπαθούν να αθωώσουν τους πεζοναύτες τους που βασάνιζαν και εκτελούσαν άοπλους αφγανούς αγρότες για πλάκα, για να περάσουν την ώρα τους…)

Πέμπτη 12 Αυγούστου>> Η γρήγορη προέλαση των ταλιμπάν δεν έχει μόνο αποτέλεσμά της τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της αφγανικής υπαίθρου και την γρήγορη κατάληψη, την μία μετά την άλλη, επαρχιακών πόλεων. Ίσως σημαντικότερο είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο τακτικός αφγανικός στρατός (της Καμπούλ) είτε παραδίδεται μαζί με τον οπλισμό του, είτε τον αφήνει και φεύγει (αν μπορεί) ζητώντας άσυλο σε γειτονικά κράτη. Μ’ άλλα λόγια μέρα με την μέρα οι ταλιμπάν γίνονται ισχυρότεροι από κάθε άποψη (τεχνικά, ηθικά) και η υποτιθέμενη κυβέρνηση στην Καμπούλ όλο και πιο ανίσχυρη. H Ουάσιγκτον προσπαθεί να εμποδίσει μια γρήγορη πλήρη νίκη τους, βομβαρδίζοντας με στρατηγικά βομβαρδιστικά B-52, που απογειώνονται απ’ το κατάρ: εκείνο που ενδιαφέρεται να συντηρήσει (και οι εκπρόσωποί της στην Καμπούλ βολεύονται) είναι την δημιουργική (και εμπόλεμη) ασάφεια για το ποιός κυβερνάει στα αφγανικά υψίπεδα: μια παραλλαγή του «μοντέλου συρία» όπου στη θέση των ypg είναι η επίσημη κυβέρνηση.

Μόσχα, Πεκίνο, Τεχεράνη και Ισλαμαμπάντ ενοχλούνται βαθιά από μια τέτοια προοπτική· δεν μπορούν όμως να υποστηρίξουν ανοικτά μια επίθεση των ταλιμπάν κατά της Καμπούλ, που μπορεί μεν να κατέληγε σε νίκη τους αλλά θα ήταν ιδιαίτερα αιματηρή. Στους υπολογισμούς υπεισέρχονται και μερικές χιλιάδες αφγανών που αποτελούν μια «μικρομεσαία τάξη» των μεγαλύτερων πόλεων που δημιουργήθηκε στα 20 χρόνια της κατοχής χάρη σ’ αυτήν και στη «μαύρη οικονομία» που αναπτύχθηκε γύρω απ’ τον κατοχικό στρατό. Φοβούνται για την τύχη τους αν επικρατήσουν απόλυτα οι ταλιμπάν (λογικό) και συγκροτούν ένα πιθανό καινούργιο κύμα μεταναστών, περιμένοντας «με τις βαλίτσες στο χέρι», για να διαφύγουν προς τα γειτονικά κράτη. Κυρίως την τουρκία και το ιράν – που δεν χαίρονται.

Το ιδανικό προς στιγμήν θα ήταν οι ταλιμπάν να μείνουν έξω απ’ την Herat και την Καμπούλ (οι δύο μεγαλύτερες πόλεις που έχουν μείνει εκτός του άμεσου ελέγχου τους) στη βάση κάποιων απ’ αυτές τις ατέρμονες διαπραγματεύσεις για «πολιτική λύση». Έχει ξεκινήσει ένας ακόμα γύρος τέτοιου είδους στη Ντόχα. Αλλά ό,τι έχει απομείνει απ’ την φιλοαμερικάνικη διοίκηση στην Καμπούλ αγωνιά για το αν θα συνεχίσει να υπάρχει καν και καν· ενώ οι ταλιμπάν έχουν την δυνατότητα να την στριμώξουν σχεδόν ασφυκτικά απλά κόβοντας όλους τους δρόμους γύρω γύρω, αφήνοντας μόνο το αεροδρόμιο. Ο Ghani («πρόεδρος» του αφγανιστάν…) ελπίζει μόνο να κερδίσει χρόνο αλλά με άγνωστη κατάληξη· οι ταλιμπάν (και οι φανεροί ή όχι και τόσο φανεροί συμμαχοί τους) μάλλον βιάζονται, και πάντως δεν θα έχουν κάποιο μακροπρόθεσμο όφελος με υβριδικές καταστάσεις.

Η συμβουλή του Πεκίνου προς τους ταλιμπάν είναι: μην νικήσετε πολύ γρήγορα, μην ρίξετε την κυβέρνηση του Ghani με την μία… Αυτό σημαίνει α) ότι οι ταλιμπάν θα πρέπει να κατακτήσουν τώρα ό,τι περισσότερο μπορούν αφήνοντας στον Ghani την καρέκλα στην πρωτεύουσα και μια αδύναμη (στρατιωτικά) ψευδαίσθηση, β) ότι θα πρέπει ύστερα να οργανώσουν τις περιοχές που θα ελέγχουν έτσι ώστε να είναι βιώσιμες (και οικονομικά, με την βοήθεια του Πεκίνου…), και γ) να δημιουργήσουν ένα άτυπο σύνορο στο εσωτερικό του αφγανιστάν εμποδίζοντας αποτελεσματικά οποιαδήποτε φιλοδοξία «αντεπίθεσης» απ’ την μεριά της Καμπούλ.

Είναι αυτό εφικτό; Και πώς θα αντιδράσει η Ουάσιγκτον που προσπαθεί να μείνει στο αφγανιστάν ενόσω «φεύγει»;

Δευτέρα 9 Αυγούστου>> Καθώς ο αμερικανικός / νατοϊκός στρατός μισοφεύγει απ’ το αφγανιστάν αφήνει πίσω του αν όχι τα «αποσπάσματα θανάτου» σίγουρα τα κατορθώματά τους επί 20 χρόνια…

Θα γράψουμε για τον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό κάποια στιγμή τις επόμενες ημέρες, μεσοβδόμαδα. Δείτε εν τω μεταξύ αυτό το 16 λεπτών video απ’ τα «empire files» της Abby Martin….

Δευτέρα 2 Αυγούστου>> Ο αμερικανικός στρατός φεύγει μεν απ’ το αφγανιστάν, αλλά θα επανέρχεται κατά βούληση αεροπλανικά. Ξεκίνησε ήδη βομβαρδισμούς (κατά των ταλιμπάν). Θα έλεγε κάποιος: αν ο us army απέτυχε να νικήσει τους ταλιμπάν όταν και δεκάδες χιλιάδες πεζοναύτες είχε μέσα στο αφγανιστάν και αεροπορικές βάσεις, πώς σκοπεύει τώρα να πετύχει ξεκινώντας είτε από αεροπλανοφόρα είτε απ’ τις βάσεις στην αραβική χερσόνησο;

Η διαφορά, καθόλου ασήμαντη, είναι στο τι σκοπεύει τώρα το Joνυσταλεάν. Και μπορεί να γίνει κατανοητή σε πρώτο χρόνο απ’ την πάνω και την κάτω φωτογραφία.

Στις 28 Ιούλη εννιαμελής αντιπροσωπεία των ταλιμπάν έκανε επίσημη επίσκεψη στην κίνα, και έγινε δεκτή για συνομιλίες υψηλού επιπέδου απ’ το κινεζικό καθεστώς· με κορυφαία την συνάντηση με τον υπ.εξ. Wang Yi. Επίσημα και διεθνώς οι ταλιμπάν χαρακτηρίζονται ακόμα «τρομοκρατική οργάνωση», αλλά για το Πεκίνο (όπως δήλωσε ο Wang Yi) «είναι μια σημαντική στρατιωτική και πολιτική δύναμη στο αφγανιστάν που θα παίξει σημαντικό ρόλο στην διαδικασίας της ειρήνευσης, της συμφιλίωσης και της ανοικοδόμησης».

Οι πάντες (σίγουρα οι rivals) ξέρουν ποιά είναι η «τακτική νο 2» για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό μετά την ήττα / αποχώρησή του απ’ το αφγανιστάν: το να δημιουργηθεί μια «κατάσταση isis» και εκεί, όπως έγινε και στην συρία / ιράκ στη διάρκεια των θητειών του Obama: ένας διαρκής τοπικός πόλεμος, στον οποίο η μια μεριά θα υποστηρίζεται υπόγεια απ’ την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της, έτσι ώστε (και) το αφγανιστάν να συνεχίσει να είναι επ’ άπειρον «καμμένη γη», και να σταματήσει έτσι η προώθηση του κινέζικου καπιταλισμού και των «δρόμων του μεταξιού».

Ο αμερικανικός στρατός έχει πράγματι μεταφέρει στο αφγανικό έδαφος ενόπλους και στελέχη του isis απ’ την συρία και το ιράκ. Αυτό είναι γνωστό. Προς το παρόν κατέχουν μια ασήμαντη έκταση στα ανατολικά, κοντά στα σύνορα με το πακιστάν – είναι «μαγιά». Αυτό που ενδιαφέρει όλους τους rivals γείτονες (το Πεκίνο, την Μόσχα, την Τεχεράνη και την Ισλαμαμπάντ, σίγουρα σαν επίσημη κυβερνητική θέση) είναι το κατά πόσον οι ταλιμπάν θα καταφέρουν να εξουδετερώσουν όλες αυτές τις αμερικανοκίνητες προσπάθειες για την δημιουργία (και την εξαγωγή) τζιχαντιστικού χάους στο (και από) το αφγανιστάν. (Πράγματι, είναι οι μόνοι ικανοί – για τον επίσημο στρατό του δημάρχου Καμπούλ δεν υπάρχει κουβέντα ούτε γι’ αστείο). Η αμερικανική αεροπορία, απ’ την μεριά της Ουάσιγκτον, βομβαρδίζει όχι απλά για να πει «είμαι εδώ», αλλά για να πει «είμαι εδώ αντιτρομοκρατικά», όπως το έλεγε / λέει στη συρία και στο ιράκ, προστατεύοντας τους proxies της.

Όμως οι πάντες έχουν μάθει απ’ την συρία. Η τόσο γρήγορη και αβανταδόρικη υποστήριξη στους ταλιμπάν τόσο απ’ το Πεκίνο όσο και απ’ την Μόσχα έχει σκοπό να ενισχυθούν τόσο όσο χρειάζεται ώστε έγκαιρα να «πνίξουν» τους ουαχαβίτες μισθοφόρους, πριν προλάβουν να αποκτήσουν «όγκο» και έδαφος. Το έργο αυτό δεν είναι εύκολο, επειδή δεν είναι μόνο στρατιωτικό. Με δεδομένη την ιστορική φυλετική δομή της αφγανικής κοινωνίας, οι πράκτορες-με-τα-δολάρια μπορούν να ελπίζουν ότι θα έχουν την ευκαιρία να εξαγοράσουν ένα κλαν εδώ και ένα κλαν εκεί. Συνεπώς οι ταλιμπάν χρειάζονται, κυρίως, οικονομική υποστήριξη, ώστε να κάνουν λιγότερο επιθυμητή την μισθοφορία όσων ελπίζουν ότι έτσι θα κάνουν την «τύχη» τους.

Δευτέρα 12 Ιούλη>> Καθώς στα μέρη μας και όχι μόνο η δημόσια σφαίρα είναι βαριά «νοσογόνα» λόγω της συνεχιζόμενης εγκληματικής διαχείρισης του τσαχπίνη (όλες οι επόμενες αναφορές αφιερωμένες σ’ αυτήν…) σε άλλα σημεία του πλανήτη υπάρχουν εξελίξεις που θα είναι καθοριστικές. Ένα απ’ αυτά (που παρακολουθούμε στοιχειωδώς) είναι το αφγανιστάν. Εδώ η Ιστορία δεν σούρνεται. Προχωράει με δρασκελιές.

Ως γνωστόν ο αμερικανικός στρατός και οι νατοϊκοί σύμμαχοί του αποχωρούν μετά από 20 χρόνια πολέμου / κατοχής και μια δεινή ήττα. Το «αποχωρούν» έχει σχετική σημασία: το Joνυσταλεάν ψάχνει στα γύρω κράτη έδαφος για να παρκάρει στρατό και μέσα ώστε το αφγανιστάν (δηλαδή το μαλακό υπογράστριο κίνας και ρωσίας) να παραμείνει υπό επιτήρηση. Ψάχνει κυρίως στο ουζμπεκιστάν και στο τατζικιστάν – και εισπράτει ευγενικές αρνήσεις. Θεωρητικά θα βόλευε η ινδία. Όμως τα πολιτικά αφεντικά της δεν φαίνονται διατιθέμενα να ρισκάρουν, αφού ακόμα κι ένας αεροπορικός βομβαρδισμός με drone που ξεκίνησε από ινδικό έδαφος θα μετατρέψει την ινδία σε μέρος του πολέμου…. Και υπάρχουν εκατομμύρια μουσουλμάνοι ινδοί υπήκοοι.

Συνεπώς η Ουάσιγκτον προσπαθεί να δει αν και πόσο βολεύεται απ’ τις βάσεις που έχει στο κατάρ και στη σαουδική αραβία.

Απ’ την άλλη μεριά οι ταλιμπάν κατακτούν όλο και μεγαλύτερο μέρος του αφγανικού εδάφους, και μάλιστα χωρίς ή με ελάχιστες μάχες. Μεγάλα τμήματα του επίσημου τακτικού στρατού της Καμπούλ (αυτοί που εκπαίδευαν επί χρόνια οι αμερικάνοι), είτε παραδίδονται και γυρνούν στα σπίτια τους, είτε περνάνε στις τάξεις των ταλιμπάν, είτε (αν οι αποστάσεις βολεύουν) διαφεύγουν ζητώντας άσυλο σε διπλανά κράτη. Τελευταία επιτυχία των ταλιμπάν είναι η κατάληψη (χωρίς μάχη) της Κανταχάρ – της μεγαλύτερης και στρατηγικότερης πόλης στα νοτιοανατολικά, δεύτερης σε μέγεθος στο αφγανιστάν. Οι ταλιμπάν υποστηρίζουν ότι ελέγχουν ήδη το 85% της αφγανικής επικράτειας· ένα νούμερο που είναι μάλλον υπερβολικό σήμερα, αλλά πολύ πιθανό σε μια βδομάδα ή δυο.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η «δημαρχία» της Καμπούλ, που υποτίθεται πως είναι κυβέρνηση ολόκληρου του αφγανιστάν, είτε μετράει ημέρες είτε ελπίζει ότι οι σύμμαχοί της (ηπα, νατο) δεν θα την εγκαταλείψουν εντελώς. Οι ταλιμπάν έχουν δηλώσει ότι δεν θα επιχειρήσουν να καταλάβουν την Καμπούλ, εννοώντας ίσως «προς το παρόν». Ένα υβριδικό καθεστώς, με τους ταλιμπάν να ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος του αφγανιστάν και τον Ashraf Ghani να παριστάνει τον κυβερνήτη της χώρας απ’ την περικυκλωμένη Καμπούλ, είναι πιθανό για τους επόμενους μήνες. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, αυτό εξαρτιέται απ’ τους ταλιμπάν.

Όμως αυτοί οι ταλιμπάν δεν είναι στην ίδια φάση όπως ήταν στα ‘90ς (όταν πήραν την εξουσία και πάλι με έναν πόλεμο αστραπή) κι ως το 2001, όταν άρχισε η αμερικανική εισβολή. Τα χρόνια της αντίστασης στην κατοχή τους εκπαίδευσαν στη διεθνή διπλωματία και στη σημασία των συμμάχων, πέρα απ’ την σίγουρη Ισλαμαμπάντ: Μόσχα, Πεκίνο, Τεχεράνη.

Για παράδειγμα, κάθε 3 ή 4 μήνες μια αντιπροσωπεία τους βρίσκεται στη Μόσχα (ήταν εκεί και την προηγούμενη εβδομάδα) για σοβαρές συζητήσεις των οποίων το περιεχόμενο δεν ανακοινώνεται. Ενώ έχουν συμφωνήσει με το Πεκίνο για μεγάλα έργα υποδομής που θα επιτρέψουν την σύνδεση του κινεζικού εδάφους με το πακιστανικό μέσω της αφγανικής επαρχίας Badakhshan στα βορειοανατολικά. Είναι ένας κλάδος των «δρόμων του μεταξιού» που καταλήγει στο πακιστανικό λιμάνι Gwadar, στον ινδικό, απέναντι απ’ το ομάν, και θεωρείται στρατηγικής σημασίας για το Πεκίνο.

Επιπλέον, ενώ στα ‘90s οι ταλιμπάν ήταν αποκλειστικά Παστούν (η μεγαλύτερη αριθμητικά φυλή), τα χρόνια της ένοπλης αντίστασης τους τροφοδότησαν και με άλλες εθνότητες. Όπως τατζίκους, στα βόρεια. Άλλες φυλές, που θα μπορούσαν να υποστηρίζουν τον Ghani εναντίον τους δεν το κάνουν, προτιμώντας να μείνουν ουδέτερες μέχρι να διαμορφωθεί η καινούργια, μετα-αποικιακή κατάσταση. Ο συνδυασμός όλων αυτών των δεδομένων δείχνει ότι είτε σαν κεντρική εξουσία είτε σαν «85%», οι ταλιμπάν είναι έτοιμοι να ακολουθήσουν μια πιο μετριοπαθή (σε σχέση με την ιδεολογία τους) «εσωτερική πολιτική» σε σχέση με την δεκαετία του 1990. Αφενός για να μην προκαλούν αχρείαστες τριβές και εντάσεις· αφετέρου επειδή δεν τους συμφέρει «οικονομικά» αν οι σύμμαχοι (κυρίως Μόσχα και Πεκίνο) πρόκειται να επενδύσουν στο αφγανικό έδαφος και υπέδαφος.

Πώς, όμως, θα αντιδράσει μεσοπρόθεσμα ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός μετά την ήττα και την ορμητική αλλαγή των συσχετισμών σ’ αυτή την στρατηγικής σημασίας περιοχή; Το παράδειγμα των ταλιμπάν είναι σίγουρο ότι εμπνέει και την ιρακινή αντίσταση· οι ρουκέτες στις αμερικανικές βάσεις στο ιράκ πέφτουν σαν το χαλάζι, και το μόνο που μειώνει τους κινδύνους για τον us army είναι ότι πρόκειται για «αυτοκατασκευές» περιορισμένης ακρίβειας και φονικότητας. Οι Houthis, νοτιότερα, βελτιώνουν τις θέσεις και τα όπλα τους στην υεμένη.

Κι αφού ακόμα και μια τέτοια αποχώρηση απ’ το αφγανιστάν επιτρέπει στους rivals να βελτιώσουν τις δικές τους θέσεις, τι θα ακολουθήσει;

Δευτέρα 10 Μάη. Καθώς οι ηλίθιοι έχουν συγκινηθεί με την ανθρωπιστική persona του νυσταλέου, άλλοι στο γκουβέρνο του ψάχνουν που να παρκάρουν τον στρατό που αποσύρουν απ’ το αφγανιστάν, στην περίπτωση που «δεν κάτσει» το Ν. Δελχί.

Μια προσπάθεια (δείγμα αβεβαιότητας έως απελπισίας!) γίνεται με το ουζμπεκιστάν και το τατζικιστάν. Είναι «πιασμένα» βέβαια: το δεύτερο είναι πλήρες μέλος της (υπό την Μόσχα) «συμφωνίας για την συλλογική ασφάλεια» στον «μετασοβιετικό χώρο», ενώ το πρώτο είναι μέλος του συμφώνου της Σαγκάης, και επίσης παρατηρητής στην «ευρασιατική οικονομική ένωση». Θα δείξει ο killer της Μόσχας κατανόηση στα αμερικανικά προβλήματα όπως είχε κάνει το 2001 και το 2002; Αποκλείεται!

Ποιά βάσκανος μοίρα σπρώχνει, λοιπόν, το Joνυσταλεάν να κτυπάει τέτοιες πόρτες; Είναι μόνο η νοσταλγία των μακρινών εποχών, στα ‘90s και στα early ‘00s, που η Μόσχα ήταν ερείπιο και η Ουάσιγκτον εμφανιζόταν σ’ αυτά τα κράτη σαν «πληρώνουμε και μας κάνετε υποκλίσεις»; Τι ψάχνει το Joνυσταλεάν πέρα απ’ την «αδελφοσύνη των λαών» αν είναι να τρυπιούνται με την αμερικανική γενετική μηχανική; Κατά πρώτο λόγο αεροδρόμια. Αν δεν του δώσει η Ισλαμαμπάντ (με αδρά ανταλλάγματα) ή το Ν. Δελχί, θα αναγκαστεί να τραβήξει τα ιπτάμενα μέσα του δυτικότερα: είτε στην τουρκία (με ακόμα πιο μεγάλο τίμημα…) είτε (ακόμα χειρότερα σαν απόσταση) στην αραβική χερσόνησο, στην επικράτεια του πάντα φιλόξενου τοξικού. Πρακτικά η μισοπαραδοχή της ήττας στο αφγανιστάν δημιουργεί σοβαρά προβλήματα logistics εφόσον ο στόχος παραμένει πάντα το «μαλακό υπογάστριο» της κίνας (η επαρχία Xinjang), της ρωσίας και του ιράν.

Για να το πούμε απλά: σίγουρα στο αφγανιστάν θα μείνουν «συνεργάτες» της Ουάσιγκτον, μισθοφόροι ή ντόπιοι. Σίγουρα επίσης, σαν αντίβαρο, το Joνυσταλεάν θα προσπαθήσει να ενισχύει την (και στρατιωτική) παρουσία του στα άλλα μέτωπα, στην ανατολική ευρώπη, στη νότια θάλασσα της κίνας και στην αφρική. Όμως ακόμα κι αυτή η μερική αποχώρηση απ’ το αφγανιστάν δεν είναι σ’ αυτή τη φάση τίποτα λιγότερο από υποχώρηση. Και, φυσικά, η αφγανική επικράτεια δεν θα μείνει «γεωπολιτικά άδεια»…

(Φωτογραφία: Οριστική υποστολή σημαίας στο αμερικανικό στρατόπεδο “camp Anthonic” στην Helmand του αφγανιστάν, πριν μια βδομάδα).